Kafkasya Da Gezilecek Yerler

NASIL GİDİLİR
Nalçik (Kabardey-Balkar Cumhuriyeti): Nalçik merkezli Mustang Tur’un uçakları İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı’ndan kalkıyor. Kış aylarında haftada üç, yazın ise dört uçuş var. Nalçik Havaalanı şehir merkezine çok yakın. Merkeze yaklaşık 15 dakikada ulaşıyorsunuz. En kolay taksiyle gidilebilir, dolmuş da geçiyor.
Olimpik Turizm Acentası 51 01
Maykop (Adıgey Cumhuriyeti): Maykop’a doğrudan uçuş yok. Krasnodar’a gitmek gerekiyor. Krasnodar Maykop arası kilometre, yolculuk 1,5 saat sürüyor. İstanbul Sabiha Gökçen Havaalanı’ndan Pegasus Havayolları her gün, Atatürk’ten Yakut Havayolları haftada beş gün uçuyor. Krasnodar Havaalanı yanından taksi veya dolmuşa binerek Maykop’a gidilebilir ama iki havayollarının da iniş saati ters, saat civarı iniş yapıyorlar. Önceden karşılayacak birini ayarlamak iyi olur. Biletlerin alındığı Nart Tur üzerinden transferler organize edilebilir.

Nart Tur
13 83 / 84 97
Çerkessk (Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti): Buraya Türkiye’den doğrudan uçuş yok. Nalçik veya Minvodı üzerinden gitmek gerekiyor.
Soçi (Krasnodar Krayı): THY’nin haftada iki uçuşu var. Soçi Havaalanı, şehir merkezine 40 kilometre uzaklıktaki Adler’de. Ulaşım kolay ama THY de ’da iniyor.
Nart Tur bütün bu şehirlere bilet satışı, tur organizasyonu, karşılama ve konaklama hizmeti veriyor.
Nalçik-Çerkessk arası kilometre, 3 saat.
Çerkessk-Maykop arası kilometre, 4 saat.
Nalçik-Maykop arası kilometre, saat.
Soçi-Maykop arası kilometre, saat.

VİZE-PARA-TELEFON
Rusya Türk vatandaşlarından vize talep etmiyor. Rusya’nın para birimi ruble. Dövizinizi şehirlerde bankalarda bozdurabilirsiniz. Bankada para bozdururken pasaportunuzu da götürmeniz gerekiyor.
Telefon Soçi’de sorunlu ama diğer bölgelerde Rusya’ya ait diğer şebekeler ile roaming yaparak konuşabiliyorsunuz. Ayrıca telefon hattı satın aldığınız takdirde Türkiye ile konuşmak çok uygun fiyatlı. Pasaportunuz ile satın alabiliyorsunuz. İnternet oteller dahil her yerde çok sorunlu. Bölgede internet bulmak çok zor. Rusya’nın telefon kodu: 7.

KONAKLAMA NALÇİK
Grand Kafkas Otel (★★★): Fitness ve sauna hizmeti bulunan otel, şehir merkezinden 3,5 kilometre ve Dolinsk Parkı’ndan metre mesafede yer alıyor. Sessiz, sakin bir bölge kurulu olan otelde restoran hizmeti iyi. Sahipleri Türkiyeli Çerkesler. Fiyatlar gecelik ruble (kahvaltı dahil) arasında değişiyor. İnternetten de rezervasyon yaptırılabilir.
Tel: 72 66
Tarçokova Caddesi, No 2.
Rusya Oteli (Otel Rossiya) (★★): Nalçik’in tam merkezinde yer alıyor. Fiyatlar ruble arasında değişiyor.
Tel: 53 78
Lenin Caddesi, No
Trek Otel Kompleksi (★★): Nalçik’in hemen dışında, Kafkas Dağları’nın eteğindeki sessiz yeşillik bir bölgede. Göl kenarında özel plajı, terası ve büyük bir bahçesi var. Nalçik garına dört, Nalçik Havaalanı’na ise yedi kilometre mesafede. Gecelik fiyatlar rubleden başlıyor.
Nalçik Kurort: Burası bir kaplıca ve sağlık turizmi merkezi. Şehir dışında, ormanlık alanlarda çok sayıda sanatoryum bulunuyor. Ayrıca Avrupa’nın en yüksek dağı Elbrus Kabardey-Balkar sınırları içinde. Tırmanış ve kayak sporları yapılıyor, çok sayıda dağ oteli var.

ÇERKESSK
Gladiator Grand-Kavkaz (★★★): Fiyatlar ruble arasında değişiyor.
Tel: 55 00, Demidenko,
Çerkessk Oteli: Fiyatlar ruble.
Tel: 82 92, Lenina,
Evropa Oteli: Fiyatlar ruble aralığında.
Tel:
Kosmonavtov,
Kafkas Dağları tarafında, Rusya’nın ünlü dağ tatili yerlerinden Dombay ve Teberda milli parkın içinde yer alıyor. Turistler için yoğun ilgi gösterdiği bölgede çok sayıda otel var.

MAYKOP
Maykop Oteli: Şehrin en işlek caddesinde yer alan otelde fiyatlar ruble arasında.
Tel: 16 02
Krasnooktyabrskaya,
Biba Otel (★★★): Maykop’un lüks otellerinden biri. Maykop’un merkezindeki şehir parkına metre mesafede yer alan otelde fiyatlar kahvaltı dahil rubleden başlıyor.
Tel: 52 25 52
Puşkina, funduszeue.info
Diamant-Adıgeya: Fiyat ruble.
Tel: 52 26 56, Proletarskaya,

SOÇİ
Soçi-Magnoliya: Fiyatlar ruble arasında.
Tel: 01 66
Kurortnıy Prospekt, 50
Otel Radujnıy: Fiyatlar rubleden başlıyor.
Tel: 02 Pirogova, 34/1.
funduszeue.info
Gostevoy Dom Soçi: Fiyatlar ruble arasında.
Tel: 40 64
Orconikidze, funduszeue.info

YEMEK
Çerkes mutfağı oldukça zengin ve lezzetli. Gittiğiniz birçok yerde Çerkes mutfağının örnekleri mevcut. Mantı ve börek her yerde servis ediliyor.

NALÇİK
Kafe Leyla: Sahibi ve çalışanlar Türkiyeli. Tanıdık yemekler çok, özellikle Çerkes mutfağı arayanlar için.
Nogmova , Nart – Lermontova, 2,
Adiyuh: Nartkalinskaya,
Parnas: Kanukoyeva, 4.
Trek: Kültür Park içinde yer alıyor.
Oazis: Kabardinskaya, a.

ÇERKESSK
Avenü: Lenina, 23
Safiya: Stavropolskaya, 33
Faina: Parkovaya, 17

MAYKOP
Maykop:
Krasnooktyabrskaya, 1.
Edem: Gagarina, 1.
Kafe Dışeps:
Krasnooktyabrskaya
Bu kahvelerin sahipleri de Türkiyeli. Yemekler Türk damak tadına uygun.

GEZİ ROTASI
Turistik gezi ve tatil yapacaklar Soçi’ye gidip Karadeniz kıyısı boyunca gezebilir. Hem deniz hem de dağ tatilini bir arada yapma şansınız var. Bu bölgede Çerkes nüfus yok, sadece Lazarevsk ve Tuapse civarında 10 kadar Şapsığ köyü var.
Dağlık, ormanlık bir bölgede tatil isteyenler için üç şehir; Nalçik, Çerkessk, Maykop ve çevresi uygun.
Kültürel gezi yapmak isteyenler (daha çok Çerkesler) için iki rota önerebiliriz: Uçakla Nalçik’e gidip oradan Çerkessk’e veya doğrudan Maykop’a geçebilirler. Ya da önce Krasnodar üzerinden Maykop’a gidip, tersine rota izleyebilirler.
Soçi’den diğer üç şehre trenle de gidilebilir. Bir hat Karadeniz kıyısı boyundan Krasnodar’a gidiyor, oradan Maykop’a geçilebilir. Diğer hat Kafkas Dağları’nı aşarak Nalçik’e gidiyor. Aynı trenle Maykop’a da gidilebilir; Beloreçensk İstasyonu Maykop’a yakın. Nalçik’e gitmek için Soçi’den karayoluyla kuzeye, yukarıya çıkmak yolu uzatıyor, çünkü Kafkas Dağları’nı dolaşmak gerekiyor.
Osetya’ya, Çeçenistan’a ve şu anda Mahaçkale Havaalanı kapalı olduğu için Dağıstan’a Nalçik üzerinden gidiliyor.
Şehirlerarası yolculuklar otobüsle yapılabilir. Ancak Rusya’da bu çok gelişmiş değil, otobüsler eski ve çok sık değil, yolculuk uzun sürüyor. Grupla seyahat ediyorsanız araç kiralamak daha cazip. Grup halinde gidecekler önceden bütün organizasyonlarını Nart Tur üzerinden yapabilirler.
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti: Prielbrus Milli Parkı, Mavi Göller, Elbrus Dağı, Tambukan Gölü, Cilı-Su gezi listenizde yer alabilir.
Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti: Teberda Milli Parkı ve Dombay ziyaret edilebilir.
Adıgey Cumhuriyeti: Guam Boğazı, Hacoh Kanyonu, Lago-Naki, Rufabgo Şelaleleri, Guzeripl yörenin doğal güzellikleri arasında.
Maykop’ta taksicilik ve rehberlik işini profesyonel olarak yapan Türkiyeli Mehmet Beroko: 39 49 – 80
Krasnodar Krayı: Soçi şehir merkezi, Krasnaya Polyana (Kafkas-Rus Savaşı’nın bittiği yer, olimpiyat kış oyunları burada yapılacak), dolmenler, 33 Şelale, Mamedovo Boğazı, Prohladnıy Kanyonu ve Yengeç Boğazı gezilecek yerler arasında.

Kafkaslar’ı gezmek demek, saatlerce yürümek, araçlarla dağ tepe yol almak, tırmanmak, yorulmak ve böylesi zorlu uğraş sonunda bünyeniz pes ederken yeşilin sayısız tonu arasında gözlerinizin alabildiğine dinlendiğini hissetmek demek. Ama en önemlisi Anadolu insanının köklerini keşfedeceği engin bir geçmiş demek.

Kafkasya zorlu bir coğrafya. Öyle üç-beş günde gezilecek bir yer değil. Rotamızı, Stavropol’e bir süredir haftada karşılıklı üç sefer yapan THY belirledi. ‘Kafkasya’ya açılan kapı’ olarak bilinen Stavropol’e THY’nin ev sahipliğinde düzenlenen beş günlük gezi, bu muhteşem coğrafya hakkında bir fikir sahibi olmamızı sağladı. Şimdi, bir yanlışa sapmamak, hafızayı zorlamamak adına önemden ziyade zaman sırasına göre gezimizi anlatmaya koyulalım

Kafkaslar’a açılan kapı

İstanbul’dan bir saat 40 dakikalık konforlu bir uçuştan sonra indiğimiz Stavropol’de otele yerleştikten sonra şehri keşfe çıkıyoruz. Stavropol Krayı’nın başkenti Stavropol’un adı (Çerkeslerin diliyle Şetkale) Yunanca Stauropolis’ten geliyor, yani ‘Haçın Şehri.’ Bu nedenle şehrin görünür her yerinde haç ve haçlı heykelleri var. Yaklaşık bin nüfusa sahip şehirde, etnolojik olarak Karaçay, Çerkes ve Rus halklar ağırlığını

hissettiriyor. Şehrin göbeğinde neredeyse şehir kadar büyük koruluk, aynı zamanda şehrin Disneyland’ı ve dinlence yeri. Banliyösünde birbirinden güzel gölleri, ormanları, Çarlık Rusyası’nda kalmış yapıları var Stavropol’ün. Söylemeseler merkez parkta bulunan küçük duvarın 19’uncu yüzyılda stratejik bir kale olarak hizmet verdiğini asla bilemeyeceğiz. O surun yanındaki kaidenin içinde yer alan anahtar amblemli davulun gümbür gümbür bir mesajı var: “Hoşgeldiniz, ne iyi ettiniz geldiniz, başımızın üzerinde yeriniz var!”

ARHIZ

Bir Soçi olabilecek mi?

Karaçay’daki gezimizin son durağı adını bir ırmaktan alan Arhız bölgesi. Karaçay’daki yerel hükümet kadar Rusya’nın da büyük projeler geliştirdiği bölgede, Avrupa’daki benzerlerini aratmayacak tesisler açılıyor ardı ardına. Modern teleferiği amatörler ve profesyoneller için ayrı zorluk derecelerindeki pistleri ve üç aşamalı olarak tamamlanacak tesisleriyle Arhız, yakın gelecekte kış sporlarına düşkün Avrupalı ve Asyalılar için cazibe merkezlerinden biri olabilir. Nehrin iki yanındaki yükseltiler, iddialı bir kayak merkezi projesi için son derece elverişli görünüyor.

Kiril harfleriyle ‘Arhız’ı çok seviyorum’ tabelasının dört bir yanında, birbirinden modern Avrupai oteller yapılıyor. Bu tesislerin kimi hizmete açılmış, kiminde ise inşaat devam ediyor. Üç aşamalı proje bittiğinde bölge, Alpler’i aratmayacak.

Günde en fazla dolara Avrupa standartlarında tatil

Bu tesislerin yöneticileriyle görüştüğümüzde Arhız bölgesinde yeni yeni oluşan kayak merkezi tamamlandığında ancak Soçi ile kıyaslanabileceğini söylüyor.

Bu arada fikir vermek için belirtelim, bu, birbiri ardına açılan şık otellerde günde oda ve kahvaltı olmak üzere kişi başı dolara kalabilir, yaklaşık 20 dolara da güzel bir akşam yemeği yiyebilirsiniz. Arhız’dan sonrası ise tam bir yorgunluk. Aracımızda yarı uyur yarı uyanık gecenin bir vakti Stavropol’a dönsek de THY’nin CIP salonunda dinleniyor ve sonrasında yaklaşık iki saat sürecek yolculuğumuz için uçağımıza kendimizi atıyoruz. Ancak geziye katılan herkesin ağzından aynı sözcükler dökülüyor: “Ben ömrümde böylesine muhteşem doğal bir güzellik görmedim!”

STAVROPOL

Dünyanın en şifalı suları

Tahminimizden çok daha fazlasını bulduğumuz Stavropol turumuzu, bir cami - müze ziyaretiyle sonlandıralım Paul Moiseyeviç Grechishkina’nın () doğa peyzajlarına ev sahipliği yapan sanat galerisinin binası, ’te şehirdeki Müslüman nüfusun talebiyle Rus mimar GP Kuskov tarafından cami olarak inşa edilmiş. 

Dombay’ı ikiye bölen çayın etrafında eski-yeni kışlık turistik tesisler var. Otel ve restoranlar geleni pişman etmeyecek düzeyde.

‘Beşdağlar’ın bir benzeri yok

Stavropol’dan kaplıcalar şehri Piyatigorsk’a geçiyoruz. Spaları, kaplıcaları, modern tesisleri ve eşsiz doğasıyla Piyatigorsk (Beşdağlar olarak çevrilebilir) bölgesindeki şifalı yeraltı sularının dünyada eşi benzeri yok. Adını Mashuk Dağı’ndan alan ve resort şeklinde organize edilen Mashuk Sanatorium, bu şifalı sularını odalarında, havuz, spa ve kürlerinde kullanan bir kaplıca tesisi. Göleti, oksijen deposu korulukları, parkları ve tertemiz odaları, fiyatları ve servisiyle bu tesis bizi çok şaşırtıyor.

ÇERKESK

Başkentte küçük bir çay molası

Çerkesk, Karaçay Özerk Cumhuriyeti’nin bin nüfusa sahip başkenti. Bizi şehirde, Karaçay Özerk Cumhuriyeti Kültür Bakan Yardımcısı Raşid Uzdenov karşılıyor. Gezimiz boyunca bize eşlik eden Uzdenov’un güler yüzü ve mütevazı konukseverliği müthiş. Moskova’nın Arbat’ına benzer aynı adlı caddesi, ilginç kubbeli camileriyle Çerkesk, birçok etnik unsura karşın Müslüman Türklerin ağırlığını hissettirdiği bir şehir. Caddedeki Arbat Kafe’de Türk kahvesi içebilmek, sınırsız wi-fi ile dinlenmek keyif veriyor bize. Çerkesk-Dombay yolunda sayısız çay ve dere üzerinden geçiyoruz. Hala devletin işlettiği sığır ve küçükbaş hayvan çiftliklerinin sayısız besi hayvanı yol üstlerinde fütursuzca geziniyor. Dağları, ormanları, yaylaları, koyakları, çayları ve göletleriyle insan gözünün görebileceği en güzel doğanın keyfini çıkarırken, kışlık yün örgülerini ve dağların yamaçlarına serpiştirilmiş sayısız kovandan elde ettikleri balı satan köylülerle söyleşerek Dombay’a varıyoruz.

DOMBAY

Dağlar arasında saklı bir hayat var

Bir kayak merkezi olarak tasarlanan Dombay’ın, etekleri yemyeşil ağaç ve bitkilerle örtülü. Ortalama 3 bin metre yüksekliğindeki granit tepelerin arasındaki Dombay’ı (zirvesi 4 bin metre) enfes bir çay bölüyor tam ortasından. Merkezin batısına doğru yükselen, teleferik ve telesiyejle çıkılan zirvede kış sporları yapmak, restoranlarında şaşlık kebabı yemek ve dükkanlarından göz nuru el örgüleri satın almak mümkün.

Ömre bedel manzaralara bakakalmak 

Bu tepelerin zirvesinden güneydoğuya doğru bakarsanız, vadilerinin ufuk boyunca uzandığını görüp seyre dalmak ömre bedel. Hatta bir bölümü Kabartay Balkar Cumhuriyeti’nde olan Avrupa’nın en yüksek dağı (5 bin metre) olan Elbruz’un buzullarla kaplı muhteşem manzarasını temaşa etmeniz, dört aşamada çıktığınız zirvedeki yorgunluğunuza değecektir. Doğasıyla bizi şaşırtan Dombay’ın yerleşim yerinde değil, oraya gelmeden bir yol ayrımından sola yukarılara tırmanarak Tumanlı Kol’a (Dumanlı Göl) gitmeyi de ihmal etmiyoruz. Gölün güzelliği kadar farklı bir açı ve yükseklikteki Kafkasların beyaz zirvelerini görmek de apayrı bir şölen.

Kuzey Kafkasya’nın orta bölümünde yer alan Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti, nüfusunu esas olarak Karaçay ve Nogay Türklerinin, yerli Kafkas halklarından Çerkeslerin ve Abazaların, yüzyılda Rusya’nın bölgeyi işgal etmesiyle buraya yerleştirilen Slavların (Rus, Ukraynalı) oluşturduğu Rusya Federasyonu’na bağlı özerk bir cumhuriyettir. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti yılında özerk bölge olarak kurulmuştur. SSCB dağıldıktan sonra, yılında Rusya Federasyonu’na bağlı cumhuriyet statüsü almıştır.

Kuzey Kafkasya’da, Karadeniz ile Hazar Denizi arasında, Büyük Kafkas Dağları’nın “dağ önü” olarak adlandırılan kuzey eğiminde yer alır. Abhazya, Gürcistan, Rusya içinde de Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Stavropol ve Krasnodar bölgeleri ile sınır komşusudur. Başkenti Çerkessk olup, ikinci büyük kenti Karaçayevsk'tir.

Yüzölçümü ve nüfus olarak Kuzey Kafkasya’nın nispeten küçük bir cumhuriyetidir; sadece Adıgey ve İnnguşetya’dan daha büyüktür. Kurulduğu yılından itibaren ’lara kadar bölünme, lağvedilme, yeniden kurulma ve sınır değişikliği gibi çok sayıda müdahaleye uğramıştır.

Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nin güneyi dağlık, güzel manzaralı, mineral suları ve küçük gölleri bulunan turistik bir yöredir. Kuzeye doğru akan ırmakların dar ve uzun vadilerinde sulama ile yoğun (intansif) tarım yapılır. Bu vadilerde küçüklü büyüklü köyler yer alır. Güneyde ise hayvancılık ağırlıktadır; koyunculuk, meyvecilik ve arıcılık geleneksel olarak gelişmiştir. Çevredeki büyük şehirlerin patates ihtiyacı büyük ölçüde Karaçay ve Çerkes tarafından karşılanmaktadır. Yeraltı kaynakları arasında kömür, demir cevheri, altın, gümüş, değerli metaller, mermer, granit, alçı taşı önemlidir. Karaçay ve Çerkes mineral kaynakları bakımından zengindir.

Zugdidi’den çıktıktan bir süre sonra yeşile boyanmış vadilerden geçerken turkuaz rengiyle Enguri Nehri bize eşlik etmeye başlıyor. Mestia’ya vardığımızda ise karlı kaplı zirveler, yeşillikler içerisinde bahçelerden yükselen taştan kuleler, tepelerden şehrin koruyucu kiliseleri karşılıyor bizi&#; O zaman anlıyoruz ki başka bir diyara gelmişiz. 

Mestia’ya öyle bir zamanda gittim ki, her sabah uyandığımda güzelliği gözlerimi kamaştırıyordu. Sonbahar renklerine bürünen vadi sarılar kırmızılar yeşiller arasında muhteşemdi. Şehrin içi yeni yeni gelişmeye başlasa da doğa hala dokunulmamış güzelliğini korumaya devam ediyor buralarda. 

Her şey o kadar doğal ve otantik ki, şehir merkezinin arka sokaklarında kendi başlarına dolaşan inekler, domuzlar ve tavuklarla karşılaşıyorsunuz sık sık. Kahvenizi içerken at sürüleriyle önünüzden geçen birilerine denk gelebiliyorsunuz. Her yer meyve ağaçlarıyla kaplı, adım başı önünüze çıkan cevizlerle dolduruyorsunuz ceplerinizi. Siz almaya çekinirseniz, bahçesinin önünden geçtiğiniz teyze bir avuç uzatabiliyor size. Kaldığınız pansiyonda kapınız çalınıp her akşam bir kadeh ev şarabı ikram edilebiliyor mesela&#; 

Kafkas Dağları’nın en yükseklerinden olan Ushba, Shkhara, Laila dağlarının eteklerindeki bölge yıllarca korunaklı bir alan yaratmış Svanlar için. Bu izole yaşam onları dış etkilerden korurken kültürlerini de bugüne kadar bozulmadan aktarma imkanı sağlamış. Yukarı ve Aşağı Svaneti diye ikiye ayrılan bölgede gezilecek yerler daha çok Yukarı Svaneti’de toplanıyor. Mestia’da bunun bir nevi başkenti sayılıyor. Bölge Gürcistan’ın belki de en güzel ve kendine has yerlerinden biri. UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiş. Ayrıca şehir dediğime bakmayın kişilik nüfusuyla ona bir kasaba desek daha doğru olur sanırım. 

Biraz Svaneti tarihçesi

Svaneti ismine tarihte ilk kez MÖ 7. yüzyılda Yunan kaynaklarında rastlanıyor. Sonrasında Lazika diye adlandırılan bölge Roma İmparatorluğu’nun bir parçası haline gelir. Ardından Bizans ve Sasaniler arasında savaşlara sebep olur. Bölge 9. yüzyılda önce Abhazya Krallığı’na yüzyılda da Gürcü Krallığı’na dahil olur. yüzyılda Kraliçe Tamar yönetiminde altın dönemini yaşayan bölge birbirinden güzel kiliseler ve sanat eserleriyle donatılır. Kraliçenin kendisinin de bu güzelliği görmek için sık sık bölgeyi ziyaret ettiği söylenir. yüzyılda krallığın dağılmasından sonra yüzyılda Rusların gelişine kadar da bağımsız yaşarlar. 

Bölgenin erişilmez yapısı onu yıllarca dışarıyla temastan, saldırılardan korumuş. Gürcistan’ı işgal eden Moğollar bile ulaşamamış bu köşeye. Bölgede kan davaları oldukça yaygınmış. Ünlü kulelerin yapılışının en büyük nedenlerinden biri de işte bu kan davaları. Bir dönem haydutlarla, kaçırmalarla mafyatik ve karışık bir dönem yaşasa da şu an bunlardan bir iz kalmamış. Yapılan yatırımlarla artık Gürcistan’ın turizm açısından gelişen en önemli bölgelerinden biri olmuş Svaneti. 

Kafkasların İsviçre’si

Dağlar ve yeşillikler içerisindeki Svaneti gerçekten de İsviçre’nin dağlarını çağrıştırıyor ama buranın başka bir havası var. Bölge oluşturulmaya çalışan trekking rotaları, açılan kayak merkezleri ve havaalanı ile dünyanın ilgisini çekmeye başlamış bile. Kaldığım pansiyonda ya da dolaşırken tanıştığım insanlar dünyanın dört bir yanından gelmişlerdi. Bu çeşitlilik beni en çok şaşırtan şeylerden biri oldu. Güzel doğasıyla son dönemin parlayan yıldızı olmaya aday yerlerden&#; 

Mistik Svan kuleleri

Bölgede birçok köyde gördüğünüz kuleler coğrafyaya mistik ve masalsı bir hava katmış. Düşmanlarına karşı savunma ve değerli eşyaların korunması amacıyla yapılan kulelerin geçmişi 9. ve yüzyıllara kadar uzanıyor.  Yükseklikleri metreyi bulan kuleler kattan oluşabiliyor. Tek bir kale yapmak yerine ailelerin her biri evlerinin bahçesine bir kule dikmeyi tercih etmiş. Bunda en önemli sebeplerden biri de kan davalarıymış. Kulenin zemini kış aylarında hayvanlarla beraber yaşadıkları bir yaşam alanı oluştururken üst katları ise savunma amaçlı kullanılıyormuş. Katların her birine ağaçtan merdivenlerle çıkılıyor. Çıktıkça yukarı çekilerek aşağı katla ilgisi kesilen kulenin en alt kattaki girişi taştan bir kapak ile örtülüyormuş.

Kulelerin büyük kısmı evlerin bahçelerinde durmaya devam ediyor. Bir kısmı kullanılmaz halde ama bir kısmı restore edilerek ziyarete açılmış. İçlerinde halen yüzyıldan kalma eşyaları görebiliyorsunuz. Ben Vakhtang Goshteliani Sokak 9 numaradaki Ratianis Machubi’yi gezdim. Ev sahibinin gezdirdiği bina için 5 Lari ödemiştim. Ama bunun gibi birkaç tane daha var, istediğinizi seçebilirsiniz. 

Avrupa’nın en yüksek yerleşimi

Bölgedeki diğer köyler de en az Mestia kadar güzel. Avrupa’nın en yüksek yerleşimi olarak kabul edilen Ushguli baştan beri bahsettiğim masallardan çıkma dünyayı yaşayacağınız en özel yerlerden biri. 

Tek başına gezdiğim Mestia ve civarını o kadar sevdim ki 3 günlük tatilimi 5 güne çıkarmakta hiç tereddüt etmedim. Bölge daha çok doğa severlerin ilgisini çektiğinden özellikle yürüyüş yapanlar, dağcılar ve dağ bisikleti yapanların tercih ettiği bir bölge&#; Ama siz sadece dağ havası alıp Gürcülerin o güzel yemeklerinin tadına bakmak için de gidebilirsiniz. Kış sporları ile ilginiz yoksa gitmek için en güzel mevsim yaz ve sonbahar ayları. 

Ekimin ilk haftalarında gezdiğim Mestia sonbaharın en güzel renklerine bürünmüştü. Hava ise bir gece hariç hem gündüz hem gece çok güzeldi. Sonbahar renklerini seviyorsanız Eylül-Ekim aylarını şiddetle tavsiye ederim. Dağlık alan olduğu için yaz aylarında bile akşamları soğuk olabiliyormuş o yüzden yanınıza mutlaka yağmurdan ve soğuktan korunmak için bir şeyler almanızı öneririm.

Mestia gezilecek yerleri detaylıca incelemeye başlayabiliriz artık&#;

Eğer blogda ilk bu yazıya denk geldiyseniz Gürcistan ile ilgili detaylar için GÜRCİSTAN GEZİ REHBERİ’ne göz atmanızı öneririm. Ayrıca TİFLİS GEZİ REHBERİ de blogda yerini aldı.

MESTİA GEZİLECEK YERLER

Merkez

Şehir merkezindeki pek çok şey Seti Meydanı’nın etrafında toplanmış. Turizm Ofisi, Kraliçe Tamar Heykeli, dolmuşlar, taksiler, kafeler, restoranlar, marketler, belediye binası, hastane bu meydanın etrafında. Meydanın arka sokaklarına devam ederseniz köprüden geçerek teleferik, Svaneti Müzesi’ne ulaşılıyor. Meydandan yukarı devam ederseniz kulelerin de çoğunlukta olduğu bölgeyi, marketleri, fırınları, lokantaları, tur firmalarını görecekseniz. Ara sokaklara girerek kuleleri ziyaret edip şehrin üst taraflarına çıkarak dağların ve şehrin harika manzarasını izleyebilirsiniz.  

Svaneti Müzesi

Svan kültürüne dair birçok şeyi öğrenebileceğiniz bir müze. parçadan oluşan koleksiyonunda tarihi silahlar, mobilyalar, kıyafetler, din kitapları, ikonalar ve farklı eşyalar yer alıyor. Kesinlikle görülmeye değer.

Koruldi Gölleri ve Haç

metredeki göller bölgesi muhteşem bir manzaraya sahip. Ushba Dağı’nın () eteklerindeki düzlükte biri büyük birkaç küçük göl yer alıyor. Hava güzelse dağların etkileyici görüntüsünü izleyebilir dilerseniz zirveye doğru yürüyüş yapabilirsiniz. Göle düşen dağların gölgesi de etkileyici gözüküyor. Hava açıksa buradan Shkhara (), Tetnuldi () ve Laila () dağlarını da görebiliyorsunuz. 

Göllere çıkarken şehri yukarıdan izleyen kocaman bir haç göreceksiniz. Yanında da bir izleme terası yapılmış. Yemek ve dinlenme molası için harika bir yer. 

Mestia’dan 10 kilometre uzaklıktaki göllere dilerseniz merkezden başlayan patikayı takip ederek yürüyüş ile ya da araçla çıkabilirsiniz. Genellikle dolmuş gibi sefer yapan 4&#;4’lerle göllere kadar çıkılıp dönüş yürüyerek yapılıyor. Turizmin ofisinin önünden kalkan araçları dilerseniz tek başınıza kullanabilir dilerseniz de dolmasını bekleyerek ücreti paylaşabilirsiniz. Gidiş geliş toplam Lari. Dönüşü araçla yapmak isterseniz sizi belirli bir süre bekliyor. Araçla çıkış da yaklaşık 1 saat 20 dakika sürüyor.

Yürüyerek gitmeyi tercih ederseniz metrelik bir yükseliş var ve gidiş geliş yol 7 saat sürüyor. Göllere pansiyonda tanıştığım arkadaşlarla araçla çıktık, dönüşte de yürümeyi tercih ettik ve haçın hemen altındaki patikayı kullandık. Kısa bir süre sonra inanılmaz dik bir iniş başlıyor ve dakika süren bu yol boyunca iniş yapabilmenin tek yolu patikanın kenarındaki ağaçların dallarına tutunarak kaymaktı. Aslında haçtan bir sonraki patikayı seçseydik daha makul bir iniş yapabilirdik ama çıktığım grubun tercihine uyunca zor yolu seçmiş olduk. Ancak bir süre sonra yol normalleşiyor ve manzara da muhteşem bir hal alıyor. 

Chalaadi Buzulu

Dağların eteklerindeki buzul harika yürüyüş yoluyla görülmeye değer yerlerden biri. Genellikle Mestia’dan yine dolmuş benzeri araçlarla gidiliyor ama bu sefer araç sizi bekliyor. Mestiachala Nehri üzerine kurulu bir asma köprüden geçerek yürüyüşe başlıyorsunuz. Gidiş geliş 5 kilometrelik yol boyunca sadece metre kadar yükselen ve zorlamayan hafif bir eğim var. Ben sonbaharda gittiğimden her taraf inanılmaz renklere bürünmüştü. Dönüşü araçla değil yürüyerek yapmak isterseniz Mestia’ya kadar 8 kilometre daha yürümeniz gerekiyor.  

Khergiani Dağcılık Müzesi

Ünlü dağcı Mikhail Khergiani anısına düzenlenen evde kişisel eşyalarının yanı sıra tırmanma ekipmanlarını, gezilerinden fotoğrafları, aldığı ödülleri görebiliyorsunuz. Aynı zamanda evin kule kısmına da çıkılabiliyor. Burası Khergiani’nin yaşadığı dönemde antrenmanlarını yaptığı yermiş aynı zamanda.

Hastavali Kayak Merkezi, Zuruldi Dağı

Mestia’nın merkezinden 8 kilometre uzaklıkta olan kayak merkezi metreden başlıyor ve en yüksek metreye ulaşıyor. Buradan hem şehrin hem de Ushba Dağı’nın harika manzarasını seyredebiliyorsunuz. Liftlere ulaşmak için şehrin içinden 20 dakikalık bir yürüyüş yapmanız ya da taksiye binmeniz gerekiyor. İki kademeli liftlerle iki farklı yüksekliğe çıkabiliyorsunuz. Kayak haricinde yaz aylarında yukarıda yürüyüş yapabilir veya kafelerde kahve bira içebilirsiniz. 

Kayak yapmak isteyenler için pistlerin biraz kısa olduğu ve liftlerin yavaş çalıştığını söylüyorlar. Ancak orman içerisindeki pist özellikle yeni öğrenenler için idealmiş.

metrelik Tetnuldi Dağı üzerindeki Tetnuldi Kayak Merkezi de görülecek yerler arasında&#;

Başka neler yapılır?

Ushguli

Mestia’ya kadar gelmişseniz Ushguli’yi mutlaka ama mutlaka görmelisiniz. Shkhara Dağı’nın eteklerindeki Ushguli, metre yüksekliğiyle Avrupa’nın en yüksek yerleşim yeri olarak kabul ediliyor. Zhibiani, Chvibiani, Chazhashi ve Murqmeli isimli dört köyden oluşan bölge aynı zamanda UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. 30’dan fazla kulesiyle tam bir açık hava müzesi&#; Koruma altında olduğundan yaşam burada aynı doğallığıyla devam ediyor. 

Bölgede yüzyıldan kalma Lamaria Kilisesi ve Manastırı&#;nı, Shkhara Buzulu’nu ve Ushguli yolu üzerindeki Aşk Kulesi’ni de görebilirsiniz. Buzula yürüyerek veya araçla çıkılabiliyor. 8 kilometrelik yol yaklaşık metre yükseliyor ve 4 – 6 saatte yürünebiliyor. 

Ushguli – Mestia arasındaki yol dünyanın en güzel yürüyüş yollarından biri. Anayolların haricinde tamamen doğal patikaları kullanan 57 kilometrelik yol performansınıza göre 2 ya da 4 günde yürünebiliyor. Mestia’dan başlayan yol üzerindeki Zhabeshi, Adishi, Lalkhori (Lakhiri) köylerinden geçerek Ushguli’ye ulaşıyorsunuz.

Ushguli’ye nasıl gidilir?

Mestia’dan Ushguli’ye gitmek için toplu taşıma yok maalesef. Dolmuş-tur gibi sefer yapan araçlar var. Sabah 9 – 10 gibi başlayan tur, yol boyunca bir iki yerde kısa fotoğraf molaları veriyor. 2 – 2,5 saatlik bir yolculuğun neredeyse yarısı toprak yolda geçiyor. Toprak yol kısmı bizim yayla yollarından daha iyi olduğundan kendi aracınız varsa onunla gidebilirsiniz. Dağ yolu olduğundan biraz dikkatli olmak gerekiyor tabi&#; Yol boyunca muhteşem manzaralar eşlik ediyor size. 

Ushguli’de kalmak isterseniz pansiyon (guesthouse) benzeri yerler bulunuyor. Yemek için de birkaç lokanta var. Gidiş yaptığınız turla anlaşırsanız döneceğiniz gün sizin için araçta yer ayırıyorlar. 

Daha başka

Mestia ve civarında yürüyüş yapabileceğiniz birçok rota var. Mazeri Köyü’ne ve oradan Guli Geçiti’ne (Guli Pass) yürüyebilirsiniz. Burası Rus sınır bölgesinin de olduğu yer. 23 kilometrelik yol saat arası sürüyor. 

Ayrıca yakınlardaki Mele, Lendekhi, Soli köyleri de görülebilir. 

Mestia’da nerede yenir?

Gürcü mutfağı bize çok uzak olmayan bir mutfak. Güzel hamur işleri, et ve sebze yemekleri ile leziz seçenekler bulabiliyorsunuz. Diller destan “kudbari”yi denemek için en güzel yer burası. Domuz veya inek etinden yapılan çeşitleri var. Pideye benzeyen ekmekleri ise muhteşem. Özellikle sıcak yakalamaya çalışın. Ayrıca “tashmijabi” dedikleri bir çeşit peynirlli patates püresi de buraya has yemeklerden. 

Mestia’da yerel mutfağı deneyebileceğiniz restoran ve barları Seti Meydanı’nın çevresinde bulabilirsiniz. Yemek için merkezdeki Laila Cafe’yi, kahve için de şehrin tek (yeni dalga) kahvecisi Ertikava’yi deneyebilirsiniz.

Yerel mutfağı deneyebileceğiniz mekanların başında pansiyonlar (guesthouse) geliyor. Genelde ev sahibi kadınların ellerinden çıkma yemeklerin restoranlarda yiyeceklerinizden daha leziz olacağından eminim. Birçok pansiyon akşam yemeği hazırlıyor. En azından bir gecenizi bu şekilde değerlendirin. 

Şehir içinde alışveriş için bakkal tarzı yerlerin yanı sıra Carrefour’ın küçük bir marketi de var. Ayrıca birkaç manav, fırın ve ev yapımı şarap bulabileceğiniz dükkanlar da bulunuyor. Ben bazı öğünlerimi buralardan aldığım taze sebze meyvelerle yaptım pansiyonda. 

Gürcü yemekleriyle ilgili daha çok detay isterseniz GÜRCİSTAN REHBERİ’ne göz atabilirsiniz. 

Mestia’da nerede kalınır?

Turizmin önemini fark eden birçok aile evlerini pansiyona (guesthouse) çevirmiş. Mütevazı olanından gösterişlisine birçok seçenek var. Birkaç tane de olsa otel bulabiliyorsunuz. Çadır kurmak ya da karavan için pansiyonlar bahçelerini cüzi bir ücret karşılığında kullanmaya izin veriyor.    

GuesthouseKatia

Benim de kaldığım Guesthouse Katia merkeze sadece 10 dakika uzaklıktaydı. Şehir merkezini ve dağları gören güzel bir konumu var. Meyve ağaçlarıyla kaplı bahçe içerisindeki iki katlı evin üst katında farklı oda seçenekleri var. Dilerseniz paylaşımlı bir oda dilerseniz özel oda tercih edebilirsiniz. Üst kattaki ortak kullanılan balkonda masa sandalye, küçük bir evye, buzdolabı ve mutfak malzemeleri bulunuyor. 

Ev sahibi Katia sorularınızı cevaplayacak kadar İngilizce biliyor. Oldukça yardımcı ve misafirperverler. Evde pişirdikleri keklerden, kurabiyelerden ve ev yapımı şaraplardan bolca ikram ediyorlar. Kendi banyosu olan çift kişilik oda (kahvaltı hariç) 43 Lari’den başlıyor. 

Irma Khergiani&#;s Guesthouse

Bahçe içinde dağ manzaralı pansiyon, Irma ve Aleko isimli ev sahipleri tarafından işletiliyor. Irma Turizm Ofisi&#;nde çalıştığından iyi derece İngilizce biliyor ve bölgeyi de çok iyi tanıyor. Odalar sade döşenmiş ama kullanışlı. Balkonu ve ortak kullanım alanı var. Kahvaltının yanı sıra dilerseniz akşam yemekleri de yapıyorlar. Her ikisi de oldukça lezzetli. Yerleri merkezden sadece 10 dakika uzaklıkta ve oldukça sakin bir bölgede&#; Çift kişilik odalar kahvaltı dahil 70 Lari’den başlıyor. 

Hostel Seti

Seti Meydanı’ndaki Turizm Ofisi’nin hemen arkasında yer alan hostelin odaları oldukça geniş ve ısıtma bulunuyor. Ortak odalarda yatak fiyatları 10 Lari’den başlıyor. 

Svanseti Hotel

Küçük ve şirin otel merkezi bir konumda. Neredeyse meydanın hemen yanı başında&#; Odalar modern döşenmiş ve her birinin balkonu var. Otel çalışanları çok yardımcı ve ilgililer. Sabahları kahvaltı servisleri bulunuyor. Çift kişilik oda fiyatı kahvaltı dahil Lari civarında.

Bapsha Guesthouse

Merkeze 5 dakika yürüyüş mesafesindeki pansiyon yılından beri hizmet veriyor. Odalar temiz ve minimalist döşenmiş. Ev sahipleri olan çift Gürcüce ve Almanca biliyorlar. Yine yöre halkı gibi oldukça misafirperverler. Gerekiyorsa havaalanından karşılama da yapıyorlar. İki kişilik odalar kahvaltı dahil 99 Lari’den başlıyor. 

Mestia’ya nasıl gidilir?

Ben Batum’dan Mestia’ya Zugdidi üzerinden marşutki (ya da marşutka) denen minibüslerle gittim. Ekim ayından önce Batum – Mestia arası direk sefer varmış ama 1 Ekim olduğu için seferler bitmişti. O yüzden Zugdidi’de aktarma yaptım. Yol yaklaşık 4 saat sürüyor ve ücreti 20 Lari&#; Minibüsler sizi Mestia dolmuşlarına kadar bırakıyor. Zugdidi – Mestia arası ise iki saat sürüyor ve onun da ücreti 20 Lari. Araçlar bizdeki gibi doldukça kalkıyorlar. Biz geç saatte vardığımızdan 3 kişi 25 Lari verip dolmasını beklemeden kalkmıştık. 

Tiflis’ten ya da Kutaisi’den geliyorsanız mevsimine göre direk ya da aktarmalı minibüs seferleri bulabilirsiniz. Ben dönüşte Mestia – Tiflis arasını aktarmasız olarak yaptım. Mestia’dan kalkan araç sizi Didube Otobüs Terminali’ne bırakıyor. Çok indi bindi yaptığından ve birkaç kez mola verdiğinden yol yaklaşık saat sürüyor. Ücreti 35 Lari&#; 

Zugdidi’ye ayrıca Tiflis ya da Kutaisi’den Gürcistan Demiryolları&#;nın tren seferleri ile aktarma yaparak gelebilir buradan sonra da minibüslerle devam edebilirsiniz. 

Araçla gitmek isterseniz yine Zugdidi otoyolunu takip etmeniz gerekiyor. Zugdidi – Mestia arası asfalt yol olmasına rağmen bir dağ yolu olduğu aklınızda olsun. Özellikle kış mevsiminde gidiyorsanız yol şartları hakkında iyice bilgi almadan yola çıkmayın. Zugdidi – Mestia arası 2 saat, Tiflis’ten Mestia araçla 6,5 saat sürüyor. 

Mestia’da küçük bir havalimanı var. Bunca aktarmadan ve yoldan kurtulmak isterseniz Tiflis veya Kutaisi’den haftanın belirli günleri yapılan uçak seferleriyle Mestia’ya gidebilirsiniz. Mevsimine göre tek yön 90 Lari ve yol bir saat sürüyor. Detaylı bilgi için Vanilla Sky Havayolları’nın web sayfasını kontrol edebilirsiniz. 

Şehir içi ve havalimanı ulaşım

Mestia çok küçük bir şehir. Şehir içinde çoğu gezilecek yerler çok yakın ama teleferik ya da yukarı mahallelere yürümek istemezseniz otobüs veya dolmuş servisi yok. Ancak taksileri kullanabilirsiniz. Taksiler biraz açıkgözlük yapıp fazla ücret isteyebiliyorlar o yüzden mutlaka pazarlık yapın. 

Havalimanından şehre ulaşım

Queen Tamar Havaalanı şehir merkezine 2 kilometre uzaklıkta. Çok küçük bir terminal.  Bildiğim kadarıyla merkeze giden bir otobüs seferi (shuttle) yok ancak taksi tutabilir ya da yürüyebilirsiniz.

Gürcistan gezilecek yerlerle ilgili bilgileri şimdilik bu kadar&#;  GÜRCİSTAN GEZİ REHBERİ ve TİFLİS GEZİ REHBERİ&#;ne de göz atmanızı öneririm. 

Daha fazla fotoğraf ve güncel gezileri kaçırmamak için instagram sayfamı takip etmeyi unutmayın: Figen Kokol