bonzai nedir / Bitkisel Tehlikenin Adı: Bonzai - Hisar Hospital Intercontinental

Bonzai Nedir

bonzai nedir

Zaten Destekçiyim

Tıbbi İçerik Uyarısı

Bu içerik tıp ve sağlık ile ilişkilidir. Sadece bilgi amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bireysel bir tıbbi tavsiye olarak görülmemelidir. Evrim Ağacı'ndaki hiçbir içerik; profesyonel bir hekim tarafından verilen tıbbi tavsiyelerin, konulan bir teşhisin veya önerilen bir tedavinin yerini alacak biçimde kullanılmamalıdır.

Daha Fazla Bilgi Al

"Sentetik marijuana" olarak da bilinen "bonzai", kaçakçılığı ve tüketimi en çok yapılan yasadışı uyuşturucu madde olan esrarın (kannabis-marijuana) kannabinoid içeriğinin hafif yapı modifikasyonlarıyla laboratuvar ortamında üretilen türevidir. Bonzainin ilk kullanımından günümüze, "madde maruziyeti" esnasında (ani) ve sonrasında oluşan ölüm vakalarında artış gözlenmesi nedeniyle, bonzai önemli bir halk sağlığı tehdidi olarak görülmektedir ve toksisitesi, esrarla kıyaslanamayacak kadar yüksektir.

Bonzai Nedir? Marijuana ile İlişkisi Nedir?

Asya kökenli Cannabis sativa ("Hint keneviri" veya "kendir") bitkisinden elde edilen kannabis (veya yaygın isimleriyle "esrar" veya "marijuana"); yüzyıllardır tıbbi, dini, endüstriyel ve rekreasyonel amaçlı yaygın olarak kullanılmaktadır. Sentetik marijuana veya bonzai ise, kurumuş bitki yapraklarından oluşan içeriğin üzerine, sentetik kannabinoid likitlerinin spreylenerek emdirilmesi suretiyle üretilmektedir. Aseton, etanol veya kloroform gibi uçucu solventlerle muamele edilen sentetik kannabinoidler, kurumuş bitkisel içeriğin üzerine spreylenir. Spreyleme sonrası değişik konsantrasyonlarda ağır metal içeren toksik uyuşturucu barındıran bu bitkisel yapraklar, çoklu kullanımlara uygun paketleme süreci ardından pazara sürülmektedir.

Kimyasalla spreylenmiş bu bitkisel içeriğin paketleme sürecinde ise, üçer gramlık ağzı açılıp kapanabilen paketler tercih edilmektedir. Bunun sebebi ise çoklu kullanımlarda maddenin dış etkenlerden korunarak, etkisini yitirmesini önlemektir. Diğer taraftan, sentetik kannabinoidlere ortam olarak kullanılan bitki seçimi, maddeyi pazara süren örgüt hakkında da ipucu verebilmektedir. Örneğin bitkisel içerik olarak damiana çayı kullanımı, örgütün profesyonelliğini gösterirken; ada çayı kullanımı imalatın amatörlüğünün bir işaretidir.

Bonzai'nin Dünü ve Bugünü

İlk kez 2004 yılında kannabis benzeri ve hafif halusinojenik etki göstermeleri nedeniyle internetten satışa sunulan sentetik kannabinoidlerin, medyanın da aracılığıyla, 2008 yılının ikinci yarısından sonra "Spice" adıyla popülaritesi giderek artmıştır. Yaş sınırı olmayan "head shop", "smart shop" gibi dükkânlardan kolaylıkla elde edilebilen maddeye, satışına görsel albeni katılması amacıyla parlak jelatin ambalajlar tercih edilmektedir. Ambalajlarının üzerinde "tütsü, bitki besleyici, oda spreyi, gübre, vb." açıklamaları bulunmakla birlikte, "not for human consumption" (Tr: "insan tüketimine uygun değildir") veya "for fragrance purposes only" (Tür: "sadece koku amaçlı kullanılmalıdır") gibi aldatıcı ibarelere de rastlanabilmektedir.

Yasal kafa yapıcı maddeler (İng: "legal highs"), bitkisel kafa yapıcı maddeler (İng: "herbal highs") ve tasarım uyuşturucular (İng: "designer drugs") olarak da bilinen bu yeni nesil psikoaktif/psikotrop maddeler, son yıllarda öngörülemeyen bir hızla artmıştır. Uyuşturucu piyasasında, genel olarak "K2" markası ile anılan bonzai, bu ismi, dünyanın en yüksek ikinci dağı olan ve sahip olduğu kutsal zirve ile bilinen Karakurum'dan almıştır. Aynı zamanda, K3, Heaven, Smoke XXX, Spice Gold, Yucatan Fire, Sence, Chill X, Ivory Wave, Bombay Blue, Spike 99, Banana Cream Nuke, Moon Rocks, Jamaican Gold Extreme, Dragon Herbal Incense, Tribal Warrior Ultimate, Jamaika VIP, gibi birçok isim ve markayla da piyasada bulunabilmektedir.

Bonzai; erişebilirliğinin kolay ve fiyatının ucuz olması, "zararsız", "yasal" ve "bitkisel" olduğuna dair yapılan aldatıcı reklamları ve rutin toksikoloji testlerinde çoğu zaman saptanamıyor olması nedeniyle, gençlere son derece cazip gelmektedir. Bunun yanı sıra, madde alışverişinin internet üzerinden yürütülmesi, çoğu sentetik kannabinoidin henüz yasal düzenleme kapsamına girmemesi nedeniyle cezai yaptırım uygulanamaması, fark edilecek bir kokularının olmaması ve madde sevkiyatının çeşitli aşamalarında görev alan kişilerin konuyla alakalı yeterince bilgilendirilmemeleri, yine maddenin elde edilmesi ve tanıtımına katkı sağlayan nedenlerdendir.

Bonzainin Kimyası ve Etkileri

Kannabisten doğal olarak ekstrakte edilen kannabinoid içerik, analjezik (Ağrı giderici) ve antiemetik (kusmayı önleyici) etkileri ile terapötik amaca hizmet edebilirken; öğrenme ve bellek fonksiyonlarını bozup, bağımlılığa yol açarak negatif işlev de görebilmektedir. Tam da bu noktada kannabinoidlerin "doğru yerde" ve "doğru zamanda", amaca uygun kullanılması önem kazanmaktadır. Kannabisin kannabinoid bileşiklerinin hafif yapı modifikasyonlarıyla değişikliğe uğratılması ile oluşan sentetik türev ve bir endokannabinoid çeşidi olan sentetik kannabinoidler, başlangıçta, steroid olmayan analjezik geliştirmek amaçlı sentezlenmiş ve bilimsel literatürde böyle yer almıştır.

Neden Desteğe İhtiyacımız Var?

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor. Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak... Daha fazla göster

Aslında maddi destek istememizin nedeni çok basit: Çünkü Evrim Ağacı, bizim tek mesleğimiz, tek gelir kaynağımız. Birçoklarının aksine bizler, sosyal medyada gördüğünüz makale ve videolarımızı hobi olarak, mesleğimizden arta kalan zamanlarda yapmıyoruz. Dolayısıyla bu işi sürdürebilmek için gelir elde etmemiz gerekiyor.

Bunda elbette ki hiçbir sakınca yok; kimin, ne şartlar altında yayın yapmayı seçtiği büyük oranda bir tercih meselesi. Ne var ki biz, eğer ana mesleklerimizi icra edecek olursak (yani kendi mesleğimiz doğrultusunda bir iş sahibi olursak) Evrim Ağacı'na zaman ayıramayacağımızı, ayakta tutamayacağımızı biliyoruz. Çünkü az sonra detaylarını vereceğimiz üzere, Evrim Ağacı sosyal medyada denk geldiğiniz makale ve videolardan çok daha büyük, kapsamlı ve aşırı zaman alan bir bilim platformu projesi. Bu nedenle bizler, meslek olarak Evrim Ağacı'nı seçtik.

Eğer hem Evrim Ağacı'ndan hayatımızı idame ettirecek, mesleklerimizi bırakmayı en azından kısmen meşrulaştıracak ve mantıklı kılacak kadar bir gelir kaynağı elde edemezsek, mecburen Evrim Ağacı'nı bırakıp, kendi mesleklerimize döneceğiz. Ama bunu istemiyoruz ve bu nedenle didiniyoruz.

Destek Ol

Ancak psikoaktif özelliklerinden dolayı ilaç olarak piyasaya sürülemeyen sentetik kannabinoidlerin büyük bir hızla kötüye kullanımı söz konusu olmuştur. Esrarın birincil psikoaktif bileşeni Δ9-THC'ye (delta-9-tetrahidrokannabinol) benzer özellikler taşıyan bahsi geçen sentetik kannabinoidlerin, farmakolojik olarak incelendiğinde saf halde katı veya yağ olarak bulundukları ve hafif yapı modifikasyonları göstermelerine rağmen, genel olarak yağda çözünebilir (İng: "lipid soluble"), tipik olaraksa 20-26 karbonlu ve oldukça buharlaştırılmış (uçucu) bileşimler olduğu görülmektedir.

Sentetik kannabinodlerin, yasal düzenlemeler ve standartlaştırılmış uyuşturucu testlerinden kaçmalarını sağlamak amacıyla, kimyasal bileşimlerinde devamlı surette değişiklik yapılmakta ve yeni tasarım uyuşturucuların yerini, türevlerinin de türevleri almaktadır. Bu değişiklikler, sentetik kannabinoidlere özel muameleler ve kimyasal yöntemler ile bir takım ara maddelerin eklenmesi veya fonksiyonel grup değişikliklerine uğratılması sonucu oluşan hafif yapı modifikasyonları ile sağlanmaktadır. Böylelikle, psikoaktif özelliklerinden dolayı ilaç olarak piyasaya sürülemeyen sentetik kannabinoidlerin kötüye kullanımı ortaya çıkmıştır.

Bonzai, esrar benzeri etki göstermesinin ötesinde ataksi, taşikardi, sistolik hipertansiyon, postural hipotansiyon, bulantı, kusma, konvülsiyon, ajitasyon, halüsinasyon ve psikozu da içeren hastanede bakımı gerektirecek kadar şiddetli yan etkileriyle kardiyovasküler, gastrointestinal sistemler başta olmak üzere sistem bozukluklarına ve psikiyatrik sekellere neden olmaktadır. Aynı zamanda nöral hasarlar ve beyinde bıraktığı arazlarla, ciddi boyutlu akut sağlık sorunlarına da neden olabilmektedir. Ayrıca yakın zamanda, madde kullanımı sonrası rabdomiyoliz (iskelet kası ani bozulması), solunum depresyonu, Wernicke Sendromu, akut böbrek yetmezliği ve birçok oküler fizyoloji sorunuyla birlikte ani görme kayıpları görüldüğü de bulgular arasına eklenmiştir.

Maddenin olumsuz etkilerine maruz kalan kişiler maddeyi bırakamadıkları gibi, madde arayışına (İng: "craving") girebilmektedirler. Düzenli kullanıcılarda ise psikiyatrinin temel kitabı DSM-V’de bahsi geçen; öfke, iritabilite, agresyon, konsantrasyon bozuklukları, depresif duygu durum, uykusuzluk, kaygı, titreme, terleme, halüsinasyon, ölüm korkusu gibi yoksunluk belirtileri gözlemlenmektedir. Ayrıca, kişinin öncesinde veya aile öyküsünde mental bozukluk bulunması, madde içeriğindeki sentetik kannabinoidlerin bu psikotik bozuklukları tetiklemesi olasılığını da gündeme getirmektedir. Maddenin yarattığı bu bağımlılığın ve oluşan yoksunluk belirtilerinin nedeni, beyindeki CB1 (nöronal) ve CB2 (periferal) kannabinoid reseptörlerinin sentetik kannobinoidlerce inhibisyonu sonucu, hücre içi sinyal iletimi ve merkezi sinir sistemi sinaptik iletiminin sekteye uğraması olarak görülmektedir.

Bonzai ve Adli Önemi

Suç ve suçlunun tespitinde, sentetik kannabinoid içerikli madde kullanımını saptamak amacıyla biyolojik numune analizlerinin klinik, adli ve halk sağlığı laboratuvarlarınca yapılması ve referans alınan standart madde değerlerinin saptanması kritik bir önem arz etmektedir. Ancak uyuşturucuların rutin analizlerinde kullanılacak referans değerleri, madde piyasaya sürüldükten çok sonra belirlenebildiğinden, kontrollü olarak laboratuvarda, saflık derecesi ve doğruluğu bilinerek sentezlenen maddeler gibi sağlıklı sonuç veremeyecek ve bu da analiz eden kişilere engel oluşturacaktır.

Bonzai gibi yeni nesil uyuştucuların analizlerinde; saptama, tanımlama, kantitasyon ve doğrulama aşamaları maddenin kimliklendirilmesinde izlenmesi gereken basamaklardır. Ancak suistimali hızla artan bu maddelerde, ileri analizlere geçmek için gerekli olan ayırt edici ön testler henüz mevcut değildir. Bu nedenle rutin analizler için gerekli madde derişimlerinin belirlenmesi ve analiz sonucu için geçen süre "adli bilimler" açısından yine engel oluşturacaktır. Normal işleyişte, adli laboratuvarlara gelen uyuşturucu örnekleri, GC-MS cihazlarındaki gibi lisanslı veri kütüphaneleri ile karşılaştırılarak tanımlanır. Ancak hızla piyasaya sürülen yeni nesil maddeler söz konusu olduğunda, elde hiçbir veri olmadığından, iş gücünü artıran ve raporlama süresini uzatan kapsamlı analizler gerekmektedir.

Son yıllarda hızlı artışı ile karşımıza çıkan bonzainin uluslararası kurum ve kuruluşlar ile ülkeleri kapsayacak bütünlükte kontrolünde koordinasyonu sağlayabilmek amaçlı "Erken Uyarı Sistemi" (İng: "Early Warning System" veya kısaca "EWS") başlığı altında bir sistem kurulmuştur. Bu sistem, yeni nesil maddelerin takibinde, nicel verilerini işbirliği içinde bulunulan ülkelerle paylaşma, karşılaştırmalı risk analizlerini yapma ve sonuçlar doğrultusunda alınacak tedbirlerin belirlenmesinde kullanılan bir sistemdir. EMCDDA (Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi) ise 1993 yılında kurulmuş ve 1995 yılında Portekiz/Lizbon’da Avrupa’nın büyüyen sorunu uyuşturucuya karşı aktif olarak faaliyetlerine başlamıştır. EMCDDA, 27 Avrupa ülkesi, Norveç, Hırvatistan ve Türkiye ile işbirliğinin yanı sıra birçok kurum ve kuruluşla işbirliğini de bünyesinde bulundurmaktadır. Türkiye adına ise bu görevi TUBiM (Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi) üstlenmektedir.

Sonuç

Son yıllardaki öngörülemeyen artışı ile bu yeni nesil psikoaktif (psikotrop) uyuşturucu ve analoglarının, sadece ülkelerin kendi bünyesinde kontrolü değil; uluslararası kurum ve kuruluşlar ile ülkeleri kapsayacak bütünlükte kontrolü, ihtiyaç haline gelmiştir.

Teknolojinin de gelişmesiyle, her ne kadar önlem amaçlı kullanılan donanım ve tecrübeler artsa da, madde bünyesinde gerçekleştirilen kimyasal değişikliklerin ve oluşacak kombinasyonların çok fazla olması, bu sorunun ilerleyen yıllarda da devam edeceğini düşündürmektedir.

Alıntı Yap

Okundu Olarak İşaretle

Paylaş

Sonra Oku

Notlarım

Yazdır / PDF Olarak Kaydet

Bize Ulaş

Yukarı Zıpla

İçeriklerimizin bilimsel gerçekleri doğru bir şekilde yansıtması için en üst düzey çabayı gösteriyoruz. Gözünüze doğru gelmeyen bir şey varsa, mümkünse güvenilir kaynaklarınızla birlikte bize ulaşın!

Bu içeriğimizle ilgili bir sorunuz mu var? Buraya tıklayarak sorabilirsiniz.

Soru & Cevap Platformuna Git

Bu İçerik Size Ne Hissettirdi?

Kaynaklar ve İleri Okuma

Evrim Ağacı'na her ay sadece 1 kahve ısmarlayarak destek olmak ister misiniz?

Şu iki siteden birini kullanarak şimdi destek olabilirsiniz:

kreosus.com/evrimagaci kaynağı değiştir]

JWH-018, CP 47,497 ve HU-210 resmen 1 Temmuz 2009'da yasaklandı.[6]

Romanya[değiştir

Bilimi Anlatmamıza Yardım Edin!

Her ay milyonlarca bilimsever, Evrim Ağacı olarak karmaşık bilimsel konuları basitçe anlatmamızdan ve ülkemizde bilim anlatıcılığını geliştirmeye yönelik yaptığımız kapsamlı çalışmalarımızdan faydalanıyor. Bütçenize zarar vermeden, aylık veya tek seferlik sadece 20₺ gibi miktarlarda bize destek olarak bu çabalarımızı destekleyebilir, Türkiye'de bilim okuryazarlığını güçlendirmemize katkı sağlayabilirsiniz.

Destek Ol

Neden Destek İstiyoruz?

Bonzai nedir? Neden yapılır? Etkileri nedir? İşte 10 maddede ölümle dans

Haberin Devamı

1) BONZAİ NEREDE ORTAYA ÇIKTI?

Bonzai, ilk kez 2002’deAlmanya ve İspanya’da daha sonra da Rusya ve Avustralya’da kullanıldı. Bağımlılık tedavisi almak isteyen kişilerin verdikleri ifadelerle ortaya çıktı. Etken maddesinin kişilerde hint kenevirine benzer etkiler oluşturan sentetik kannabionoid türü olduğu tespit edildi. İlk kez 2007’deİsveç’te 10 gram yakalandı.

2) NEDEN 'BONZAİ'?

Uluslararası polis literatüründe ‘K2’ ve ‘Spice’’ adıyla biliniyor. Türkiye’ye ilk kez “Bonzai” yazılı paketlerde getirildi. Bu yüzden adı “Bonzai” olarak kaldı. Türkiye’de ilk kez Eskişehir’de ele geçildi. Daha sonra İstanbul’da görülmeye başlandı.

Bonzai nedir Neden yapılır Etkileri nedir İşte 10 maddede ölümle dans

3) BONZAİ İLE MÜCADELE NASIL BAŞLADI?

2011 yılında 60 türü yasaklı maddeler kapsamına alındı. Ancak her yasağın ardından yeni bir türü ortaya çıkıyor.

4) BONZAİ NASIL ÜRETİLİYOR, KAÇA SATILIYOR?

Hammadesi Çin’de kilosu 30 bin dolara satılıyor. Yasadışı yollardan getirilen bir kilo hammadeden bir ton bonzai üretilebiliyor. Uyuşturucu satıcıları daha çok bonzai üretebilmek için, fare zehirinden florosan tozuna kadar pek çok kimyasal maddeyi bonzai üretiminde kullanıyor. Torbacılar Bonzai’yi, rüya, Bombay mavisi ve spice gibi aldatıcı isimlerle satıyorlar.

Haberin Devamı
Bonzai nedir Neden yapılır Etkileri nedir İşte 10 maddede ölümle dans

5) BİTKİSEL Mİ SENTETİK Mİ?

Uyuşturucu satıcıları, gençleri bonzai'nin bitkisel ve doğal olduğuna inandırmaya çalışıyor, ama bu zehir tacirlerinin bir yalanı...  Yurtdışında ‘Damiana’ bitkisine, ülkemizde ise bu bitkiye benzemesinden dolayı ‘yavşan’ otunun yapraklarına püskürtülüp kurutulduktan sonra bitkisel bir uyuşturucu gibi satılıyor. Aslında sentetik bir uyuşturucu ve çok ölümcül.

6) BONZAİ'Yİ KİMLER KULLANIYOR?

İstatistiklere göre Bonzai’yi daha çok ikinci ergenlik dönemini yaşayan gençler kullanıyor. Nedeni bu dönemde gençlerin kendilerini topluma daha çok ispatlama kaygısı gütmeleri. Bonzai satıcıları da özellikle bu grubu hedef alıyor. Bir kez denemek bile bağımlılık yapabiliyor.

Haberin Devamı
Bonzai nedir Neden yapılır Etkileri nedir İşte 10 maddede ölümle dans

7) NE KADAR ÖLDÜRÜCÜ?

Bu öldürücü sentetik madde salgın gibi yayılıyor. Amerikan Zehir Kontrolü Merkezleri'ne 2009’da sentetik kannabinoid zehirlenmesi nedeni ile 53 olgu başvuru yapılmışken, bu sayı 2011’de 13.000’e ulaşmıştı.

8) BONZAİ KULLANANA NE OLUYOR?

Bu maddeyi kullanan kişilerde ağız kuruluğu, kalp atışlarında şiddetli hızlanma, kalp krizi hissi, paranoya, kilo kaybı ile aşırı terleme, vücutta iyileşmeyen büyük sivilcelere oluşuyor. Unutkanlık, endişe, kaygı düzeyinde ciddi artış meydana getiriyor. Uzmanlar uyarıyor: “Yani eğer “Bonzai” kullanan bir kişi akut etki altındayken ölmez ise uzun dönemde başına gelecek olan durum şizofreni benzeri bir tablodur.”

Haberin Devamı
Haberin Devamı

9) BONZAİ TÜRKİYE'DE NE KADAR YAYGIN?

İstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü ekipleri, 2014 yılından bugüne kadar 654 kilo 357 gram sentetik kannabinoid ve 366 kilo 118 gram hammadde ele geçirdi.

10) KURTULMAK İSTEYEN NE YAPMALI?

İstanbul Narkotik Şube Müdürlüğü’ne Bonzai’den kurtulmak isteyen çok sayıda gencin ailesi başvuruyor. Bu kişiler de AMATEM’e yönlendiriliyor.

nest...

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası