Hücre Duvarı Olan Canlılar
Bu yazımızda sizlere &#;Hücre çeperi hangi canlılarda bulunur?&#; sorunun yanıtını vereceğiz.
hücre çeperi hücre duvarı olarak da adlandırılmaktadır. Hücre duvarı cansız bir yapıya sahiptir. Cansız olduğu için esneklik özelliği neredeyse yok denecek kadar azdır. Hücre çeperi (duvarı) hücreyi dış etmenlere karşı korumaktadır. Hücre çeperi hücreye esneklik ve dayanıklılık sağlamaktadır. Hücre çeperinin yapısı nedeniyle canlının aktif hareket etmesini engellemektedir.
Peki hücre çeperi hangi canlılarda görülür? Yukarıda hücre zarının özelliklerinden kısaca bahsettik. Hücre çeperi bitki hücrelerinde selüloz, mantar hücrelerinde kitin ve bakteri hücrelerinde ise peptidoglikandan yapılmıştır. Bu bilgilerden yola çıkarak hücre çeperinin bitkilerde, mantarlarda ve bakterilerde bulunduğunu söyleyebiliriz. Ancak bir detay var hücre çeperi bitki hücrelerinde bulunur ancak bitkilerin eşey hücrelerinde bulunmamaktadır.
admin
Her oğul hücre, yeni duvar materyalini ilk duvara yığmaya başlar. Bu yığım sonucunda birincil duvar (primer duvar) oluşur. Bu duvarda pektinlerin meydana getirdiği ana madde içinde dağılan, düzensiz mikrofibriller yer alır. Birincil duvarın bu yapısına dağınık yapı (dağınık tekstür) denir.
Mikrofibriller selüloz'dan yapılmıştır. Bir selüloz molekülü, birbirine bağlı glikoz molekülünden oluşur. Böyle bir iplik molekülü 4 um uzunluğa ulaşabilir. Yaklaşık ipliğimsi selüloz molekülü, bir mikrofibril demeti yapar. Bu demetler bitki hücre duvarının yapı birimidir. Selülozun zincir veya iplik molekülleri doğada serbest olarak hiç bulunmaz ve zincirde ağ demeti seklindedir. Bu birliğin çoğu kısmı kristalindir. Mantar hücre duvarında yapı maddesi olarak ya selüloz ya da kitin vardır.
Oğul hücreler büyüyünce elastik olan birincil duvar da genişler. Birincil duvar bu genişlemede incelemez; zira sürekli yeni mikrofibril tabakaları birikir. Kesin hücre büyüklüğüne ulaşılınca, hücre duvarının enine büyümesi de durur. Birincil duvarın üzerine ikincil (sekonder) duvar oturur. Bu duvardaki mikrofibrillerin birikimi tabaka şeklindedir ve ışık mikroskobu ile izlenir. Burada mikrofibriller paralel olduğundan paralel yapıdan (paralel tekstür) sözedilir. Enine büyüme sırasında lignin veya suberin gibi maddeler ikincil duvara birikir. Odunlaşan hücre duvarları, yüksek basınç ve çekmeye karşı dayanıklılık kazanır. Kuvvetli olan ikincil duvar, hücre içine doğru genelde ince bir tabaka ile sarılır. Bu tabakaya üçüncül (tersiyer) duvar denir. Birincil duvar gibi pektin temel maddesinden oluşur. Bunların içinde fibriller vardır. Birincil duvarın tersine fibriller burada paraleldir. Yani ikincil duvar gibi paralel yapı gösterirler. Tersiyer duvarın, ikincil duvar lamellerinin oluştuğu yer olması olasıdır.