Radye Temel Sistemi
Radye temel nedir, depreme dayanıklı mı? Radye temel t&#;nel kalıp sistemi sağlam mı?
6 Şubat’ta meydana büyük deprem felaketinin ardından vatandaşlar depreme karşı dayanıklı olduğu konusu gündeme geldi. Radye temel, binanın oturtulacağı zemine boydan boya betonarme temellerin atılması anlamına geliyor. Teknik ilk dönemlerde emniyet gerilmesinin düşük olduğu zeminlere yapılan inşaatlarda kullanılıyordu.
RADYE TEMEL NEDİR, NASIL ATILIR?
Radye temelin asıl mantığı, bina yükünün zemine eşit bir şekilde dağıtılmasıdır. Bu yüzden ilk olarak kazı işlemi yapılır. Ardından bu alana grobeton dökülür. Grobetonun kalınlığı binanın koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Betonun üzerine temel kalıbı çakılır ve kalın demirler bağlantılı olacak şekilde betona sabitlenir. Radye temel, yer altı sularından etkilenmez ancak bunu sağlamak için betona izolasyon işlemi yapılmalıdır. Tüm işlemlerden sonra kalın bir beton dökülerek radye temel tamamlanır.
RADYE TEMELİN AVANTAJLARI
Dprem anında binayı sağlam tutan radye temelin pek çok avantajı vardır. Öncelikle yapı yükü çok fazla olduğu zamanlarda zeminin dayanıklılığını artırır. Yapı yükünü zemine düzgün ve eşit bir şekilde yayar. Özellikle deprem bölgelerinde radye temel son derece güvenlidir. Temel zeminin büyük ve kendi içinde farklılık gösterdiği alanlarda farkı ortadan kaldırır.
Deprem anında binayla birlikte hareket eden radye temel binanın daha az hasar almasını sağlar. Yapılan araştırmalara göre radye temel depreme karşı en dayanıklı temellerden biri olarak kabul edilir. Radye temel deprem anında bina yükünü geniş bir alana yaydığı için toprak üzerindeki gerilimi azaltır.
Radye temel nedir, depreme dayanıklı mıdır? Radye temel nerede kullanılır?
Bilindiği gibi deprem bölgelerinde deprem olduğu taktirde binalar ağır hasar görebilmektedir. Buradan da anlayacağımız gibi radye temel özellikle tüm dünyada deprem olma riski yüksek bölgelerde yapılmaktadır.
Bilindiği gibi deprem hasarları daha çok binanın yanlış temel ile inşa edilmesinden kaynaklanmaktadır. Radye temel dayanıklı güçlü ve hareketli temel inşa etmektedir.
Radye Temel Nerede Kullanılır?
Radye temel aşağıdaki durumlar ortaya çıktığında kullanılmaktadır. Bu durumlar şöyle sıralanmaktadır:
Deprem riski yüksek bölgelerde bina temelleri oluşturmada kullanılır.
Binanın yapılacağı zeminin güvenli taşıma gücü yoksa bu temel kullanılır.
Binanın yapılacağı temel ilgili binanın mimari yapısının yapılmasına izin vermiyorsa bu temel tercih edilir.
Yükü fazla olan tüm yapılarda bu temel kullanılır.
Yer altı sularının fazla olduğu yerlerde bu temel kullanılmaktadır.
Burada bahsedilen radye temel tek tür değildir. Dolayısıyla çeşitli türlere ayrılmaktadır.
Düz radye temel, kirişli temel, mantar şeklinde temel, ters kemer şeklinde temel, hücresel temel radye temel çeşitleridir. Bu radye temel çeşitleri bazı kriterlere göre kategorilere ayrılmaktadır. Bu kriterlerden biri de yüklerin zemine aktarılış şeklidir.
İnşaat sektöründe radye temelin gerçek ismi radye jeneral temel olarak bilinmektedir. Bu temel yükün zemine düzgün ve sistemli şekilde aktarılmasını sağlamaktadır.
Bu temelin en bilindik avantajı depreme karşı dayanıklı oluşudur. Radye temel deprem olduğu esnada ilgili bina yapısıyla beraber hareket etmektedir. Bu hareket de bina yapısında büyük hasar oluşmasını engellemektedir. Bu engelleme şekli üstelik büyük oranda olmaktadır.
Radye temel sistemi belirli aşamalardan geçtikten sonra oluşturulmaktadır. Kazma yani pekiştirme işlemi ilk sırada gelmektedir. Daha sonra düzeltme işlemi yapılmaktadır. Sonrasında da demir bağlantıları kurulmaktadır. Son olarak da radye temel oluşturma başlamaktadır.
Radye temel sisteminde dayanıklılığı sağlayan yapımında kullanılan demir miktarıdır. Örneğin beş katlı bir binada kullanılacak tüm demirler radye temel sisteminin oluşturulmasında kullanılmaktadır.
Binanın yükünün ise her bölgeye eşit bir şekilde dağıtılması amacıyla da dış duvarların oturduğu alandan yaklaşık olarak bir metre kadar geniş bir şekilde temel atılmaktadır. Buradan da anlayacağımız gibi radye temel için binanın ne kadar büyük ya da küçük olacağı önemli değildir.
Ülkemizde en çok tercih edilen radye temel çeşidi ise düz radye temel türüdür. Bu çeşit yükü az olan ve kolonlar arasında fazla mesafe olmayan yapılarda tercih edilmektedir. Doğal olarak düz radye temelde yük planlaması azdır. Örneğin yük planlaması fazla olan yapılarda ise mantar radye temel çeşidi kullanılmaktadır.