Krom Nedir Nerede Kullanılır

Yer kabuğunun doğal bileşenlerinden biri olan krom, 1797 yılında Fransız kimyager Louis-Nicolas Vauquelin tarafından keşfedilmiştir. Vauquelin, bir kurşun filizinin içinde kroma rastlamıştır. Krom, periyodik cetvelin IV-B grubunda yer alır. İçerdiği birçok mineralin renklerinden ötürü, adını Yunanca “Renk” anlamındaki “chroma” sözcüğünden almıştır.

Gümüş gibi parlak, metalik görünümlü, sert ama kolay kırılan krom; 1907 derecede eritilebilir, 2672 derecede kaynar. 118 element arasında 24. sırada yer alır. Simgesi ‘Cr’dir. Atom ağırlığı 51,996 şeklindedir.

Krom metalinin ekonomik olarak üretilebildiği tek mineral ise kromittir. Kromit (FeCr2O4) minerali ve krom yatakları ultrabazik kayaçlar içinde bulunur. Saf kromite ender rastlanır. Krom cevherinin kimyasal bileşimi sanayideki kullanım alanını belirler.

Nerelerde Kullanılır?

Krom, özellikle metalurji, kimya, refrakter (ateşe dayanıklı çeşitli malzemeler) ve döküm sanayiinde olmak üzere otomotiv, mutfak ve banyo metalleri gibi sektörlerde de kullanılmaktadır.

Metalurji sanayiinde krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz çelik yapımında kullanılan ferrokrom üretimidir. Dünya krom üretiminin yaklaşık yüzde 95’i ferrokrom üretiminde kullanılmaktadır.

Ferrokrom, paslanmaz çelik metal ve silah sanayinin çok önemli bir maddesidir. Krom; çeliğe sertlik ile kırılma ve darbelere karşı direnç verir, aşınma ve oksitlenmeye karşı koruma sağlar.

Kromun çeşitli alaşımları mermi, denizaltı, gemi, uçak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde kullanılır. Estetik görünümü sayesinde, bu malzemenin son yıllarda otobüslerde ve tren vagonlarında, aydınlatma sistemlerinde, merdiven korkuluklarının yapımında ve petrol arama platformlarının yapımında kullanılmaktadır.

Kromun süper alaşımları ısıya dayanıklı, yüksek verimli türbin motorlarının yapımında kullanılmaktadır.

Krom kimyasalları paslanmayı önleyici özellikleri nedeniyle uçak ve gemi sanayiinde yaygın olarak; kimya endüstrisinde de sodyum bikromat, kromik asit ve boya hammaddesi yapımında kullanılmaktadır. Krom kimyasalları; metal kaplama, deri tabaklama, boya maddeleri (pigment), seramikler, parlatıcı gereçler, katalizör, boyalar, konserve kutulama (canning agents), su işleme,temizleme (water treatment), sondaj çamuru ve diğer birçok alanda tüketilir.

Refrakter özellikteki krom cevheri, çelik üretiminde yüksek fırınlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

Metalik bir görünüme sahip olan krom aynı zamanda gümüş gibi parlak bir yapıya sahiptir. Diğer taraftan sert bir metal olmasına rağmen kolay kırılma yapısı bulunur. Pek çok farklı alanda kullanım açısından büyük bir öneme sahip olan elementlerden biridir.

Krom Özellikleri

Krom 118 element arasında 24. sırada bulunmaktadır. Simgesi cr olarak bilinen krom, dünya çapında oldukça geniş bir kullanım alanı bulunan önemli elementler içerisinde yer alır. Erime noktası 1907 santigrat derece olan krom, 2673 santigrat derecede ise kaynamaktadır. Ekonomik açıdan üretildiği tek mineral ise kromit olarak öne çıkıyor. Krom cevherinin diğer yandan kimyasal bileşimi sanayi alanındaki kullanım şeklini belirleyen önemli bir unsurdur.

Özellikle paslanmaz çelik yapımı konusunda büyük öneme sahip olan bir element olarak öne çıkıyor. Aynı zamanda çeliğe sertlik kazandıran bir yapısı bulunmasının yanı sıra, kırılma ya da darbelere karşı oldukça güçlü bir direnç oluşturur. Uzun ömürlü kullanım potansiyeli ile beraber dünya çapında pek çok sektör için vazgeçilmez elementlerden biridir. Diğer yandan oksitlenme ve aşınmaya karşı da önemli bir koruma potansiyel oluşturuyor. Bu gibi özellikleri nedeniyle kromun günümüzde en çok kullanılan elementler arasında geldiğini söylemek mümkün.

Krom Hangi Alanlarda Kullanılır?

Kullanım açısından krom oldukça geniş bir alana yayılmış durumda. Özellikle uzun ömürlü kullanımı, dayanıklı olması ve darbelere karşı gösterdiği direnç oluşturması önemli bir potansiyel teşkil ediyor.

- Metalurji alanında
- Kimya alanında
- Refrakter, (ateşe dayanıklı değişik malzemeler)
- Döküm sanayisi
- Otomotiv sektörü
- Mutfak ve banyo metalleri

Bu gibi pek çok değişik sektörde krom en önemli metaller içerisinde yer almaktadır. Aynı zamanda krom çeşitli alaşımlar ile beraber mermi, denizaltı, top, uçak, gemi ve farklı silahlar için destek amaçlı değerlendirilen önemli bir elementtir. Böylece bu alanlarda oksitlenme ve aşınmayı engelleyerek uzun ömürlü kullanım imkanı sunuyor.