Hiperdens Kalkül Nedir

hiperdens kalkül nedir

Böbreklerde Oluşan Kalkülün Sebebi Nedir, Nasıl Tedavi Edilir?

Böbreklerde oluşan kalkül aslında böbrek taşıdır. Böbrek taşları özellikle yanlarda, karın bölgesinde, belde ve cinsel organda oluşan ağrı ile ortaya çıkar.

İçindekiler

Böbrekte Kalkül Nedir?

Böbrekte kalkül böbrek taşı anlamına gelen bir kelimedir. Böbrekte var olan kalkül denilince aklımıza böbrek taşı aklımıza gelir. Böbrek taşı böbreklerde ve idrar kanallarında bulunan kalsiyum taşlarıdır. Bu taşlar mineral içeriği olan sert taşlardır. Böbrek taşlarının sebepleri tam olarak bilinmese de belli başlı sebepleri bulunmaktadır.

Beslenme alışkanlıkları, kalıtsal hastalıklar, idrar yollarında oluşan enfeksiyonlar ve böbrek kistleri taş oluşumuna sebep olan etkenler arasında yer almaktadır. Böbreklerde kalkül yani böbrek taşı kadınlardan çok erkeklerde daha fazla görülür. Özellikle üşütmeden kaynaklı olarak idrar yolu enfeksiyonları geçiren kişilerde böbrek taşı sıkıntısının görülme olasılığı daha yüksektir. Böbrek kalkülünün oluşumunun önüne geçecek olan ve fayda sağlayacak olan etken sudur.

Sıvı tüketiminin günlük olarak 2,5 litre ve üstü yapılması böbrek kalkülünün önüne geçerken oluşan ağrılarında düzene girmesini sağlar. Böbreklerde kalkül her yaşta insanda oluşabilir. Bu oluşum sonucunda belde, yanlarda ve karında şiddetli düzeyde ağrılar oluşur.

Ağrıların yanı sıra idrarda kanama ve idrarda yanma görülür. Bunların hepsini mide bulantısı ve kusma desteklemektedir.

Böbrekte Kalkül Belirtileri

Böbrekte oluşan kalkül belirtileri içinde en belirgin olan detay ağrıdır. Böbreklerdeki taş sonucunda ortaya çıkmış olan ağrı belli belirsiz, şiddet düzeyi yüksek, sızlamadan daha kuvvetli, kıvrandırıcı ve hastaneye gidecek kadar yoğun şekildedir.

Oluşan ağrı azalıp çoğalabilen ve gelip geçici düzeyde oluşarak hastayı fazlasıyla rahatsız eder. Ağrıdan dolayı meydana gelen ataklar taşların idrar yollarında oluşan hareketine bağlı olarak şiddetlenebilir. Şiddetli şekilde ortaya çıkan bu ağrılar 1 saat kadar sürebilmektedir. Böbrekte var olan kalkül dolayısıyla oluşmuş olan ağrı yine taşın olduğu bölgede ortaya çıkmaktadır. Ağrının var olan yeri taşların hareketine ve yerine göre değişir.

Böbreklerde ve idrar yollarında bulunan taş kalça ile kaburga arasında böğür ağrısına sebebiyet verir. İdrar yollarında bulunan taş cinsel organda ve karın alt kısmında ağrılara sebebiyet verir. Böbreklerde meydana gelen kâkülün diğer bir belirtisi de idrarda oluşan kandır.

Oluşan kanama sadece idrar testi ile belirlenebilecek düzeyde olabilir. Ayrıca böbrek taşının diğer bir belirtisi de kum şeklinde oluşan ufak taş kırıntılarının ortaya çıkmasıdır. Özellikle idrar yollarında oluşan kum dökme yine idrar yollarında tıkanıklıklara sebebiyet verebilir.

Böbrekte Oluşan Kalkül Teşhisi ve Tedavisi

Böbreklerde bulunan taşın belirlenmesi için görüntüleme sistemlerinden yararlanılır. 4mm’den daha küçük olan taşlar genelde kendiliğinden düşmektedir. Daha büyük taşlarda müdahale gerekir. Bu müdahaleler taş kırma ve cerrahi işlem olarak uygulanır.

Taş kırma yönteminde insanların vücutlarına şok dalgaları gönderilerek taş kırılır. Kırılmış olan taş parçalarının kendiliğinden idrar yollarından dışarıya atılması beklenir. Bu uygulama doktorun ve hastanın isteğine göre anestezi altında ya da anestezi olmadan yapılabilir. Deride kesi oluşumu olmadan yapılan uygulamada lazer kullanımı yapılır. Böbrek taşları için kullanılan diğer bir yöntem de cerrahi uygulamadır.

Taşın var olduğu bölgeye ve taşın büyüklüğüne göre cerrahi işlem değişkenlik gösterir. Kullanılan cerrahi işlemler açık cerrahi işlemler, perkütan cerrahi işlemler ve endoskopik cerrahi işlemlerdir.

Açık cerrahi işlemler; taşın bulunduğu bölgeye göre kesi işlemi yapılır ve açılan bölgeden taş çıkartılır. Yapılacak olan kesi işlemli 7 ila 25 cm kadar ulaşabilir. Bu tamamen taşın var olduğu bölgeye göre değişmektedir. Belden yapılacak olan anestezi ile yapılır.

Perkütan cerrahi işlemler; böbrek taşı olan hastaların yan tarafından, bel bölgesinden ve böbrek içinden ilerleyebilecek olan bir kalem kalınlığından ve uzunluğunda olan endoskoplar kullanılarak işlem yapılır. Bu endoskoplar sayesinde taşlar kırılmadan ya da kırılarak çıkartılır. Böbrek taşlarının çıkarılması konusunda açık cerrahi işlemlere göre daha az hasar bırakmaktadır. Deride oluşacak olan kesi 1 cmdir. Genel anestezi uygulaması altında yapılan işlemler açık cerrahi işlemlere alternatif olarak kullanılır. Doktorun isteğine göre belden aşağısı uyuşturularak yapılabilir.

Endoskopik cerrahi işlemler; endoskopik olan cerrahi işlemlerde ince ve uzun olan aletler, dürbün tarzında esnek ve sert yapıya sahip olan cihazların kullanımı yapılır. Farklı aletler ile girilerek yapılacak olan işlemlerde taş direk olarak yakalanır ve yerinden çıkartılır. Doktor isteğine göre belden aşağısı ya da genel anestezi altında yapılır. Hastalar bu yöntemde genelde genel anestezi uygulamasını tercih ederek uygulama yapılmasını isterler.

(3oy, ortalama: 3,33en yüksek 5)

Son Güncellenme:

Kalkül, safra kesesi, tükürük bezleri ve böbreklerde ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Sert kitle ya da kitleler olarak görülebilir. Belirtilerin görülmesi halinde acilen tedavi edilmesi gerekir.

Kalkül Nedir?

Kalkül, vücutta çeşitli bölgelerde ve çeşitli nedenlerle oluşabilen sert kitlelerdir. Bu kitleler genelde taş olarak adlandırılır. Kalkül, bazı durumlarda vücuttan kendiliğinden atılabilirken bazıları tıbbi müdahale gerektirecek boyutta olabilir.

Kalkül Neden Olur?

Kalkül oluşumunun altında çeşitli sebepler yatıyor olabilir. Kalkülün en sık görülmekte olduğu böbreklerde kalkül idrar nedeni ile oluşmaktadır. İdrar olan yerde kalkül olması kaçınılmaz bir durumdur. Ancak bazı durumlarda vücut kalkülü yani taşı belirtisiz bir şekilde atabilir. Bu durum kişi tarafından pek fark edilmez. Kalkül oluşumunun ilk nedenlerinden biri beslenme alışkanlıklarıdır.

Bazı besinler, vücutta kalkül oluşmasına etki eden ya da bu durumu tetikleyen maddeler içerir. Bu besinlerin fazla tüketimi kalkül oluşumuna neden olur. Bir diğer sebep ise kalıtsal nedenlerdir. Kişinin genlerinde kalkül yani böbrek taşı sürekli olarak görülüyorsa kendisinde de oluşması oldukça muhtemel bir durumdur. Böbrek kistleri de yine kalkül oluşturan durumlardandır.

Böbrekte Kalkül Nasıl Tedavi Edilir?

Böbreklerde oluşan kalkülün 4 mm ya da daha küçük olması durumunda kendiliğinden düşmesi beklenir. Ancak kalkülün daha büyük olması durumunda tıbbi tedavi uygulanır. Taş kırma yöntemi ilk uygulanan tıbbi müdahaledir. Eğer kalkül düşmesi sağlanamazsa açık cerrahi yöntem kesi atma, endoskopik işlem ve perkütan cerrahi yöntemler uygulanır.

Kalkül Nedir? Safra Kesesinde ve Böbrekte Kalkül Ne Demek, Neden Olur?

Böbrek ve idrar yollarında dayanılmaz ağrılara neden olduğu için insanların birçoğu kalkül nedir diye araştırır. Safra kesesinde kalkül ne demek diye merak edenler için bunlar safra taşıdır. Tıpkı böbreklerde olduğu gibi ağrı, sancı ve ek olarak hazımsızlık ile mide bulantısı şeklinde kendini gösterir. Hastalar böbrekte kalkül nedir neden olur diye sorar. Böbrek ve safra kesesinde taş oluşumuna neden olan etkenler neler?

Böbrekte Kalkül Nedir?

Kalkül, böbrek ve safra kesesinde meydana gelen taşlara verilen isimdir. Litiyazis olarak da bilinen kalküller, böbrekte mineral tuzlarının birikmesi nedeniyle oluşur. Taşların ebatları, birkaç milimetreden birkaç santimetreye kadar değişebilir ve bu durum ağrıların yoğunluğunu da etkiler. Böbrek taşına neden olan belli başlı faktörler arasında aşağıdakiler bulunur.

Yetersiz sıvı alımı, sağlıksız beslenme ve diyet (Yüksek oranda hayvansal gıdalar ile beslenmek, aşırı tuzlu yemek yemek, ek olarak protein, meyve, sebze ve süt ürünleri tüketmemek) böbrek taşı oluşumuna zemin hazırlar.

Yanlış beslenmenin yanı sıra bazı bakterilerin, böbreklere yerleşerek çoğalması veya bazı böbrek hastalıklarının idrar değerlerini değiştirmesi kalküllere neden olur. Asit, kalsiyum, fosfat, oksalat ve sistin bu idrar değerlerinden bazılarıdır. Bunlar vücuttan idrar ile atılamadığında birikir ve kalkül oluşur.

Böbrek Taşı Nasıl Tedavi Edilir?

Bir hasta böbrek taşı olduğunu aylar hatta yıllar boyunca fark etmeyebilir. Çünkü, ağrıya ve sancıya neden olmadan uzun süre büyüme ve çoğalma eğilimindedirler. Öte yandan, böbreklerden düşebilir ve üreter yolu sayesinde mesaneye kadar inebilirler. Böbrek taşının büyüklüğüne bağlı olarak hastalar, birkaç gün renal kolik adı verilen şiddetli ağrılar hissederler. Bazı vakalarda, mide bulantısı, yanlarda ağrı, idrarda parçacıklara ve kana da rastlanır.

5 mm veya daha küçük olan taşlar için ilaç tedavisi uygulanırken, 5 mm ve üzeri büyüklüktekiler için ESWL yöntemi uygulanır. ESWL, böbreklere verilen şok dalgaları ile taşların kırılmasını ve idrar yoluyla atılmasını sağlar. Bazı ciddi vakalarda ise Perkütan Nefrolitotomi adı verilen endoskopik bir kapalı ameliyata ihtiyaç vardır. Bu sadece 2 cm'den büyük olan ve kırılamayan taşlar için yapılır.

Safra Kesesinde Kalkül Nedir Nasıl Tedavi Edilir?

Kalküller böbreklere ek olarak safra kesesinde de meydana gelirler. Bunlara, safra taşları veya kolelitiazis adı verilir. Kolesterol kristalleri, kalsiyum tuzları ile safra pigmentleri oluşumlarında etkili rol oynar. Kolesterolün, kolesterol kristallerine (taşlara) çökelmesi, karaciğerin aşırı yağlanması ile de ilişkilidir. Bundan dolayı, safra taşı olanların yağlı yiyeceklerden uzak durmaları gerekir.

Safra kanalları ise karaciğeri safra kesesine ve ardından bağırsaklara bağlayan yollardır. Boyunlar da dahil olmak üzere safra kanallarında taşlar oluşabilir ve ağrıya, mide bulantısına, mide ekşimesine, hazımsızlığa ve şişkinliğe neden olabilir.

Safra kesesinde kalkül oluşmasının nedenleri arasında ise şunlar bulunur:

Yanlış beslenme (aşırı yağlı ve tuzlu yiyecek tüketimi)

Yüksek kolesterol

Obezite

Genetik yatkınlık

Taş oluşumu meydana gelen bir safra kesesini ameliyat ile almak en kesin çözümdür. Çünkü, tekrarlama riski çok yüksektir. Bazı hastalara ilaçla tedavisi uygulansa da bu etkili bir yöntem değildir. Bu yüzden doktorlar, Laparoskopik kapalı ameliyat uygulaması ile safra kesesini alabilmektedir. Hastanın kısa bir süre içinde günlük hayatına dönebildiği kolay bir ameliyattır.

Üreter Taşı

Genellikle çok küçük boyutlarda olan ve böbrekten gelen taşlardan oluşan üreter taşları yaygın olarak görülen taş oluşumları arasında yer alır. Üreter taşları, genetik faktörler başta olmak üzere pek çok farklı nedenle oluşabilir. İdrar kanalındaki taşlar bazı hastalarda herhangi bir belirti göstermezken, bazı hastalarda ise şiddetli ağrılara ve idrarda kanamaya neden olabilir. İdrar akışına engel olan kanaldaki taşa bağlı tıkanıklık sebebiyle bu durumda hastalara acil müdahalede bulunulması kritik önem taşır.

Üreter Taşı Nedir?

Vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesini sağlayan işlemlerin sonucunda geride kalan atık maddeleri süzen ve idrarı oluşturan organ böbrektir. Üreter ise vücudun iki yanında bulunan böbreklerden mesaneye idrar akışını sağlayan ve yetişkinlerde ortalama 26-28 cm uzunluğunda olan idrar yoluna verilen isimdir. Üreter, böbrekte oluşan idrarı mesaneye taşır ve boşaltımda görev alarak idrarın dışarı atılmasına yardımcı olur.

İdrar yolunun bazı noktalarında bulunan ve genellikle böbreklerden gelen taşlar üreter taşı olarak adlandırılır.

Üreter Taşı Nasıl Oluşur?

İdrar yolunun bazı noktaları genişken bazı noktaları ise daha dardır. Bu durumda böbreklerden gelen taşlar bu dar noktalara takılıp kalarak üreterin tıkanmasına neden olabilir.

Bu dar noktalar üreterin böbrek ile birleştiği yer, orta bölümde damarların kesişim bölgesi ve üreterin mesane ile buluştuğu noktadır. Bu dar bölgelerde sıkışan taşlar bazı durumlarda kendiliğinden düşecek kadar küçükken, bazı durumlarda dışarıdan müdahale olmadığı sürece düşmeyip, tıkanıklığa neden olacak kadar büyük boyutlu olabilir.

Boyutları 5 mm’nin altında kalan üreter taşları küçük boyutlu olarak değerlendirilir. Bireylerde herhangi başka bir patolojik durum görülmediği sürece bu taşlar bol su tüketimi sonucunda kendiliğinden mesaneye ulaşır ve vücuttan dışarı atılır. Bu küçük taşlar hastalarda genel olarak ya hiçbir belirti göstermez ya da hafif ağrılara neden olur.

Üreter taşları genellikle böbrekten gelen taşlardan oluşsa da büyük boyutlu taşların idrar yolunda kaldığı sürece burada büyüyüp gelişebileceği de unutulmamalıdır.

Üreter Taşı Belirtileri Nelerdir?

Üreter taşının boyutları ve yerine bağlı olarak belirtiler hastadan hastaya değişiklik gösterir. Bununla birlikte, yeri her hastada farklı olsa da ağrı neredeyse her vakada görülen en yaygın belirtidir. Genel olarak karın ağrısı şeklinde başlayan semptomlar sırt, bel ve kasıklara da yayılabilir. Ağrı, bu bölgelerin dışında erkeklerde testislere ve kadınlarda ise vulvaya da ulaşabilir. İdrar kanalında bulunan taşın sağ ya da sol tarafta olmasına göre ağrının da o bölgede yoğunlaşacağı söylenebilir.

Ağrının gelişimi ise genellikle sabit değildir. Kolik ya da çok şiddetli renal ağrı olarak da bilinen bu tipte ağrı önce hafif şekilde başlar. İlerleyen zamanlarda şiddetini kademeli olarak artıran ağrı bazı durumlarda hasta için dayanılmaz hale gelebilir. Ardından tekrar hafiflemeye başlayan ağrı bir süre sonra tekrar şiddetlenebilir.

Bu ağrının dalgalı bir seyirde ilerlemesinin nedeni ise böbreklerden gelen idrarın tıkalı üreterden geçememesidir. İdrar kanalı idrarın geçmesini sağlamak amacıyla kasılır. Ancak, üreter taşı nedeniyle geçemeyen idrar, böbrekte basınç artışına yol açar ve idrar yolu bölgesinde bazen şiddetli bazen de daha hafif ağrılara neden olabilir. Üreter taşının ve tıkanıklığın giderilmemesi ağrıların sürekli olarak görülmesinin başlıca nedenidir.

En belirgin ve yaygın belirti olan ağrılarla birlikte hastalarda aşağıdaki belirtiler de görülebilir:

Sırt, karın ve kasık bölgesinde ağrı
Mide bulantısı ve kusma
İdrarda kan görülmesi
İdrar yaparken ağrı ve yanma hissi
Normalden daha fazla idrara çıkma isteği
Kötü kokulu ve koyu renkli idrar
Enfeksiyon nedeniyle yüksek ateş ve titreme

Hastalar bu belirtilere bağlı olarak bir sağlık kurumuna başvurduklarında çoğunlukla endoskopik ( kapalı) acil müdahale ve hızlı planlanan tedavi sayesinde üreter taşlarından kısa sürede kurtulmak mümkündür.

Üreter Taşları Neden Acil Müdahale Gerektirir?

Bazı durumlarda üreter taşı tedavisinde acil müdahale kritik önem taşır. Bu durumların başında çok şiddetli ve keskin ağrılar gelir. İdrar kanalına düşen üreter taşları hastaların bel, karın ve kasık bölgelerinde dayanılması zor ağrılara neden olabilir. Bu durumda ağrı kesiciler yardımıyla ağrıların hafifletilmesi amaçlanır.

Üreter taşları bazı durumlarda şiddetli ağrılara neden olmasa da yine de duruma acil müdahale edilmesi gerekebilir. Bunun en önemli nedenlerinden biri büyük boyutlu taşların kanalı tıkayıp idrar akımına engel olmasıdır. İdrar akışının normal seyrinde devam edememesi sonucu böbrek ve idrar kanalının üst bölümünde genişleme ve basınç artışı görülebilir. Bu durumun uzun süre devam etmesi ise hastalarda ilgili böbrekte yetmezlik gelişmesine neden olabilir.

Üreterin tıkanması enfeksiyona ve piyelonefrite de yol açabilir. Piyelonefrit, tıkalı idrar kanalının yol açtığı enfeksiyon ve bakteriler nedeniyle böbrekte iltihaplanma görülmesi şeklinde tanımlanabilir. Piyelonefrit ilerleyen dönemlerde böbrek yetmezliğine de neden olabilecek bir rahatsızlıktır.

Tüm bu nedenlerden dolayı, üreter taşına ağrılı ya da ağrısız olması fark etmeksizin acil müdahale edilmesi gerekir.

Üreter Taşı Teşhisi Nasıl Konur?

Üreter taşının teşhis süreci fiziksel muayene ve hastaların tıbbi öyküsünün dinlenmesiyle başlar. Hastaların geçirdiği hastalıklar ve cerrahi operasyonlarla birlikte düzenli kullandığı ilaçların bilinmesi hem teşhis hem de tedavi planı açısından büyük önem taşır. Fiziksel muayenede ise hekimler karın ve böbreklerin bulunduğu bölgelerde elle vurulduğunda hissedilen herhangi bir ağrının olup olmadığını kontrol eder. Özellikle taşın bulunduğu tarafta şiddetli ve keskin bir ağrı görülebilir.

İdrar ve kan tahlili gibi laboratuvar testleri de teşhis için kullanılan yöntemler arasında yer alır. Özellikle idrar tahlili sonucunda kanama ve enfeksiyon görülmesi üreter taşı varlığından şüphelenilmesine sebep olur.

Kesin tanı için yararlanılan görüntüleme yöntemleri hem teşhis hem de taşın büyüklüğü ve yerinin belirlenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Direkt röntgen grafisi büyük oranda taşların durumu hakkında bilgi verse de birden fazla çok küçük boyutlu taşın olduğu durumlarda bu yöntemle tüm taşlar görüntülenemeyebilir. Ultrasonografi ise idrar yolunun alt ve üst bölgelerinin görüntülenmesinde etkili olurken orta kısım hakkında net görüntü veremeyebilir.

Bu nedenle, ilaçsız böbrek ve idrar yolları bilgisayarlı tomografi (BT) incelemesi en net sonuçların alındığı yöntem olarak karşımıza çıkar. Özellikle 2 cm’den büyük taşların boyut ve konum açısından net şekilde görülmesi BT yöntemi sayesinde mümkün hale gelir.

Üreter Taşı Tedavisinde Hangi Yöntemler Kullanılır?

Üreter taşı tedavisi taşların sayısı, boyutları ve yerlerine göre planlanır. Genel olarak 4 mm altındaki taşlar kendiliğinden düşer. Bununla birlikte, özellikle ağrı oluşması durumunda farmakolojik tedavi yöntemlerine de başvurulur.

Üreter taşının 4 mm-10 mm arası büyüklükte olduğu durumlarda ise taşın kendiliğinden düşme olasılığının yarı yarıya olduğu söylenebilir. Bu büyüklükteki taşların bazıları kendiliğinden düşerken, bazı durumlarda ilaç tedavisinden yararlanılır. Bazı durumlarda ise ses ve şok dalgalarından yararlanılır. Ses dalgaları taşı kırarak daha küçük boyutlara getirir. Daha büyük taşların ise idrar kanalından kendiliğinden ya da medikal yöntemlerle düşme ihtimali oldukça zayıftır.

Büyük boyutlu taşlar için çeşitli yöntemlerle dışarıdan müdahale gerekebilir.

Ses Dalgaları ile Taşları Kırma (ESWL)

Bu yöntemde dışarıdan ses ya da şok dalgaları verilerek taşın kırılması hedeflenir. Böbrek taşlarında da sıklıkla tercih edilen ESWL uygulamasında üreter taşlarının boyutları ve yeri büyük önem taşır. Böbrek çıkış noktasının yakınında ve üst kısımda bulunan taşlarda bu yöntemin başarılı sonuçlar verdiği söylenebilir. Mesanenin yakınında ve daha altta yer alan üreter taşları içinse genellikle endoskopik cerrahi yöntemlere başvurulur.

Üreteroskopi (URS)

Üreteroskopik litotripsi ya da kapalı üreter taşı ameliyatı olarak da bilinen yöntem, optik kamera yardımıyla idrar yoluna girerek hem taşın görüntülenmesi hem de aynı anda kırılarak temzilenmesi işlemini içeren cerrahi bir tedavi yöntemidir.

URS sırasında üreter taşlarını kırmak amacıyla mekanik ve lazer olmak üzere iki farklı yöntem kullanılır. Pnömatik olarak da bilinen mekanik kırmada taşın kırıldıktan sonra taş parçalarının böbreğe geri kaçma riski bulunur. Bu nedenle, üreter taşlarını kum haline getirebilen lazer yöntemi günümüzde daha çok tercih edilen bir yöntem olarak karşımıza çıkar. Kum haline getirilen taş, idrar yoluyla atılır.

Bazı durumlarda üreter taşı lazer yöntemi ile büyük parçalar halinde de kırılabilir. Bu durumda taşlar idrarla kendiliğinden atılamaz ve taş parçaları operasyon sırasında alınır.

Genel olarak lokal anestezi altında gerçekleştirilen kapalı ameliyatta üreter taşı kırılıca ortaya çıkan parçaların idrar kanalından daha rahat geçmesi ve böbreğin hızla boşalıp normale dönmesi amacıyla hastalara kanca uçlu (Double J) stent de takılabilir. Bu stent genellikle 1-2 hafta kadar kalır ve sonradan basit bir kapalı işlem ile mesaneye girilerek alınır.