Gümüş Hesabı Caiz Mi

Ramazan ayında hangi davranışların dinen uygun olmadığı daha &#;ok merak edilir. Yatırım da bunlardan farklı değil

<ımg class="yeniImg" border="0" src="funduszeue.info">

Ramazan ayında hangi davranışların dinen uygun olmadığı daha çok merak edilir. Yatırım da bunlardan farklı değil. Bigpara olarak özellikle yorum yapan okurlarımızın da isteğiyle, Türkiye Cumhuriyeti Diyanet işleri Başkanlığı’na çok merak edilen “Altına yatırım yapmak caiz midir?” sorusunu sorduk. Diyanet Başkanlığı ise hangi hallerde altına yatırımın caiz olduğunu detaylı açıkladı.

Fercan Yalınkılıç
funduszeue.info

Diyanet İşleri Başkanlığı “Altına yatırım yapmak haram değildir,” dedi. Nedenlerini ise şöyle açıkladı: “ Kural olarak bedeli peşin olarak ödenerek ve herhangi bir faiz uygulanmadan, bir kuruluştan altın veya döviz alım-satımı yapmak caizdir.”

Bigpara’nın sorusuna cevap olarak bankalarla işlemlerin de nasıl dine uygun yapılabileceğinin yanıtı verildi: “Buna göre bankalarının satışa sunduğu altını o günkü altın kuru üzerinden satın almak suretiyle paranın altına endekslenmesinden sonra bu altının bankaya emanet olarak bırakılması, daha sonra istenildiği vakit yeni kur üzerinden tekrar bankaya satılması caizdir.”

##$HABER_$##

VADELİ İŞLEMLER DİNEN UYGUN DEĞİL

“Altın, TL, döviz vd. paraları alıp-satmada vazgeçilmez temel iki kuraldan birisi alınan ve satılan para cinsi malların farklı olması, diğeri ise yapılan işlemin veresiye ve vadeli olmamasıdır,” diyen Diyanet, funduszeue.info’a detaylı bilgiler verdi: “Buna göre alınan ve satılan para cinsi malların bedeli peşin (elden ele) taraflarca birbirine takdim edilirse, yapılan işlem sahih olur. On-line satış işleminde bedeller karşılıklı hesaplara otomatik geçiyorsa bu da caizdir. Ancak ilgili kuruluş, bu işlemi kaydi olarak yaptığı gibi, emanet bırakan kişinin her istediği anda bu altınları fiziki olarak kasadan çıkartıp müşteriye teslim edebilmelidir. Aksi takdirde bu işlem sanal bir alış veriş olacağı için caiz olmaz.”

##$$ALTINWIDGET##$$

İslam dini helal olması şartıyla alışverişi mübah, başta faiz olmak üzere haksız olarak elde edilen bütün kazançları haram kılmıştır. Fıkıh kitaplarının bey'/alışveriş bölümüne bakıldığında alıcı ve satıcının mağdur edilmemesi için şeriat tarafından her türlü tedbirin alındığı açık bir şekilde görülecektir. Müçtehit imamların en küçük şer ihtimalinin dahi ortadan kalkması için adeta kılı kırk yararak telif ettikleri eserlerle, çoğunlukla insanların birbirleriyle muamele sebebi sayılan ticaretin şer'i usullere göre yapılması ve beraberinde huzur ve güvenin artması hedeflenmiştir.

Daha çok, internet kullanıcıları ve bir miktar birikmiş parası bulunanların ilgi odağı haline gelen e-döviz işlemiyle ilgili asri âlimlerin ortak görüşü; alınan ve satılan malın normal alışverişler gibi şer'î usullere uygun olması yönündedir. Fıkıh kitaplarında, paranın parayla değişimini konu alan “sarf" akdinin, gerçek dışı sanal ortamlarda değil direkt, elden ele, hakiki olarak gerçekleştirildiğinde dahi aşırı hassasiyet gösterildiğine şahit olmaktayız. Karşılıklı bedellerin her ikisinin de paradan ibaret olması bu akitte ribâ (faiz) riskini daha fazla arttırmaktadır. Sarf akdinde aynı cinsten olan para birimleri takas edildiğinde miktarlarının ne eksik ne fazla, aynı ağırlıkta olması ve bu mübadelenin aynı mecliste peşin olarak gerçekleşmesi şarttır. Farklı cinsten paralar birbirleriyle takas edildiğinde, peşin olması şartıyla birinin diğerinden fazla olması caiz, bundan elde edilen kâr ise helaldir. Efendimiz (aleyhissalatu vesselam) meşhur faiz hadisinde bunu bu şekilde izah etmiştir. Allah Resulü (aleyhissalatu vesselam) derki:  "Altın altınla, gümüş gümüşle, buğday buğdayla, arpa arpayla, hurma hurmayla, tuz tuzla başbaşa misliyle, peşin olarak satılır. Kim artırır veya artırılmasını taleb ederse ribâya girmiştir. Bu işte alan da veren de birdir" (Müslim). Altın kendi cinsiyle takas edildiğinde misli misline ve peşin olarak verilmesi gerekir. Buhârî'de geçen “Bu çeşitler farklı olduğu takdirde peşin ise dilediğiniz gibi satın." rivayetiyle altın başka bir cinsle değiştirilse/bozdurulursa peşin olması şartıyla ikisinden birinin fazla olması caizdir.

Öyleyse bankaların mobil uygulamaları üzerinden gerçekleştirilen e-döviz işleminin şer’i açıdan geçerli olabilmesi için şu hususlara dikkat edilmesi gerekir;

• Öncelikle bu işlemin yapılacağı bankalar iyi seçilmelidir. Bu işlem faizli muameleleriyle Allah’a ve Resulüne harp ilan etmiş bankalar aracılığıyla gerçekleştirilmemelidir. Malum olduğu üzere banka üzerinden döviz ticareti yapmanın ön şartı, bankalara bir miktar paranın yatırılmasıdır. Bu durum, bankaların bu paralardan istifade etmesi, yararlanması anlamına gelmektedir. Faizli bankaların yaptığı gayri şer’î muamelelere ortak olmamak için döviz işleminin yapılacağı sermayeyi bunlarda bulundurmamak gerekir. Allah’u Teâlâ Kur’an’ı Kerim’de şöyle buyurmaktadır: İyilik ve (Allah'ın yasaklarından) sakınma üzerinde yardımlaşın, günah ve düşmanlık üzerine yardımlaşmayın. Allah'tan korkun; çünkü Allah'ın cezası çetindir (Mâide 2).

• Döviz işlemi telefon veya bilgisayar üzerinden gerçekleştirildiğinde her iki tarafın bedeli, araya müddet girmeksizin birbirlerinin hesaplarına aktarılmalıdır. Müşterinin sermayesi zaten bankada hazırdır. Öyleyse kendisinin satın alacağı para birimi, hesabına hemen aktarılmalıdır. Aktarma hususunda gecikmenin söz konusu olduğu durumda nesîe faizi meydana gelir ki bu durum Efendimiz (aleyhissalatu vesselam)’ın hadisiyle nehyedilmiştir.

• Yapılan döviz ticareti hayali olmamalıdır. Müşteri dilediği zaman bedelini alacak bir muhatap bulmalıdır ki bu da bankanın kendisidir. Müşteri altın, gümüş, dolar, Euro, TL ve diğer para birimlerini dilediği zaman bu muhataplardan alamazlarsa yapılan muamele garardır (belirsizdir), hiledir, kumardır, meçhuldür. İslam dini ise belirsiz olan her türlü ticareti haram kılmıştır.

Bazı katılım bankaları hariç, birçok bankanın özellikle altını teslim etmeyle ilgili belirttiğimiz şartı yerine getirmedikleri aşikârdır. Yani üzerinde sarf akdi yapılan altın ortada yoktur. Böyle olduğu takdirde alışveriş geçersiz olmakla birlikte haram olan şans oyunundan öteye geçmeyecektir; öyle ki müşteri altının pahalı olmasını bekleyecek, istediği fiyata ulaştığında paraya çevirecek, tekrardan ucuzladığında ise satacak, hâlbuki ortada sadece dijital bir oynama söz konusudur.

• Satış işlemi yukarıda zikrettiğimiz şekilde meşru olarak gerçekleştikten sonra müşterinin dövizi bankanın herhangi bir şubesinde –bu şube farklı bir ilde de olabilir- emanet olarak bekletilir. Muhtemelen bu husus imzalanan sözleşme metninde, bankayla mevduat akdi yapma adı altında izah edilmiştir. Öyleyse ikinci şarta belirttiğimiz “anında nakil” hususu elektronik şekilde cereyan ettikten sonra müşteri altını bizatihi talep ettiği takdirde birkaç gün beklemesi gerekecektir ki şer’en bunda bir mahsur bulunmamaktadır. Zira altın daha önce zaten anında müşterinin hesabına aktarılmıştı. Şimdiyse kendisine ait olan altın başka bir yerden, kendisine teslim edilmek üzere getirilmektedir. Bankanın bu hizmet karşılığında müşterinden gram başı bir miktar ücret alması da caizdir.

Yukarıda zikrettiğimiz şartlardan, bu işleme mutlak şekilde meşruiyet verdiğimiz veya teşvik ettiğimiz anlaşılmasın. Sadece izah ettiğimiz şartlar yerine getirildiği takdirde yapılan muamelenin fıkhi olarak geçerli olduğunu izah ettik. Zira bu şekildeki döviz alışverişleri ne de olsa şaibelerden uzak değildir, olmayacaktır. Muasır fakihlerin rahatça cevaz verdikleri bir mesele olmamıştır, ne kadar dikkat edilirse edilsin, direkt kuyumcuyla veya döviz bürolarıyla yapılan elden ele satış gibi olmayacaktır.