Türk Edebiyatının Ilk Tarihi Romanı

Türk edebiyatında roman yüzyılda ortaya çıkan bir yazım türüdür. Roman, Tanzimat'la başlayan batılılaşma sürecinin bir parçası olarak, kültürel birikimin doğal bir sonucu değil, bir çeşit sanat ithali şeklinde Türk yazınına girmiştir. Romanın tür olarak Türk edebiyatında görülmesi, Telamak'ı Fransızcadan çeviren Tahtaví'nın, Arapça tercümesinden Yusuf Kamil Paşa’nın yaptığı, Fenelon’un Telemak adlı eserinin çevirisi Terceme-i Telemak ile olmuştur. Daha sonra adı bilinmeyen bir çevirmen Victor Hugo’nun ünlü romanı Sefiller’i çevirmiştir. Bu dönemde Osmanlı İmparatorluğu Fransa ile yakın siyasi ve kültürel ilişkiler içinde olduğu için, özellikle Fransız romanının etkisi ön plana çıkmaktadır. Nitekim roman kelimesi de Türkçeye Fransızcadan doğrudan geçmiştir. Böylece bir süre Fransız romanlarının çeviri ve uyarlamaları okunmuş ve benzer örneklerin yazılması için zemin hazırlanmıştır. Özellikle yılları arası yoğun bir şekilde çevirilerin yapıldığı bir dönem olmuştur.

İlk Türk romanı Şemseddin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseridir (). Osmanlı yazarları tarafından yazılan ilk romanlar, genellikle oldukça zayıftır. Bunda romanın tür olarak batıdan alınmasının büyük payı vardır. Bu çeşit bir düz yazı geleneği olmayan Türk yazarları özellikle karakter yaratmak konusunda yüzeysel kalmışlar ve karikatüre benzeyen tipler ortaya çıkarmışlardır. İlk yazılan romanlar, kimi zaman neredeyse birebir olacak şekilde, batılı örneklerin taklitleri olarak görülebilir. Bu ilk dönem yazarları daha çok Fransız Romantizm akımını örnek almışlardır. Taner Timur'a göre bunun öncelikli nedenlerinden biri bu dönemde Fransız romanında etkili olan Doğalcılık akımı ve bu akım doğrultusunda yazılan romanların toplumun en yoz ve kötü halini yansıtma eğiliminde olmalarıdır. Osmanlılar bu romanlarda anlatılan hikayeleri bu nedenle beğenmemiş ve kendilerine uygun görmemişlerdir. Emile Zola gibi yazarların kötümser determinizmi yerine, dönemin değişen Osmanlı toplumuna daha çok hitap eden konuları tercih etmişlerdir. Bu durum, Taner Timur'un Ahmet Mithat Efendi'den yaptığı alıntıda şöyle geçmektedir:

Bu zamanın tabii romancılarına bakılacak olursa dünyada ve bahusus dünyanın Fransa denilen kısmında ve hele Fransa'nın Paris denilen yerinde fezaili beşeriyeden (insani erdemlerden) hiçbir eser kalmamış olmak lazım gelir.

Bu nedenle dönemin romanlarında daha çok romantik aşklar ve yanlış batılılaşma ana tema olarak ön plana çıkmaktadır. Dönemin bazı önemli romanları şunlardır: Recaizade Mahmud Ekrem’in Araba Sevdası (), Namık Kemal’in İntibah’ı () ve Ahmet Mithat Efendi’nin Felatun Bey'le Rakım Efendi’si ().

Türk edebiyatında tarihi romanın ilk denemesi Ahmet Mithat Efendi’nin Yeniçeriler () adlı romanı sayılabilir. Batılı anlamda ilk tarihsel Türkçe roman, Tanzimat Edebiyatı yazarlarından Namık Kemal’in Cezmi’sidir. Onun ilk basımı 'de yapılmıştır ve Türk edebiyatının ilk tarihi romanı olma özelliği taşır. Romanın sonunda 1. cildin sonu yazısı yer alsa da, kitabın 2. bir cildi yoktur.

Servet-i Fünun Edebiyatı döneminde ilk usta romanlar ve usta yazarlar kendilerini gösterdi. "Sanat sanat içindir" tezini savunan bu yazarlar aşk ve acıma gibi konuları işledi. Halit Ziya Uşaklıgil bu dönemin en önemli romancısı sayılır. Uşaklıgil'in Aşk-ı Memnu () adlı romanı günümüzde de en başarılı Türk romanlarından biri olarak kabul edilir.

’dan sonra milli duyguların ağır basmasıyla birlikte "Genç Kalemler" dergisi çevresinde Türkçülük akımı gelişti. Milli romanların yazılması bu dönemde başladı. Halide Edip Adıvar’ın Vurun Kahpeye, Reşat Nuri Güntekin’in Çalıkuşu romanları bu dönemin örneklerindendir.

Cumhuriyet döneminin ilk romanları ulusçuluk akımını oluşturmuştur. Çoğunlukla Kurtuluş Savaşı'nı konu edinen romanları bu ilk örnekleri ise, ulusal modernleşme hareketinin etkisiyle, "köy romanı" takip etmiştir. sonrasında sol eğilimlerin artmasıyla toplumcu romanlar yazılmaya başlanmıştır. Gerçekçi akımın etkisi 12 Eylül Darbesine kadar devam etmiştir. sonrası entelektüel durulmanın etkisi uzun bir süre devam etmiş, ancak 'larda daha özgün romanlar yeniden belirmeye başlamıştır.

wikipedia

Edebiyatımızda belli konularda &#;ilk&#; olma özelliği bulunan, daha önce örneği bulunmayan eserler, aşağıda sıralanmıştır. Ayrıca dünya edebiyatındaki ilkler de Türk edebiyatındaki ilklerden sonra verilmiştir.
&#; İlk şiir çevirisini yapan: Şinasi
&#; İlk makaleyi yazan: Şinasi
&#; İlk fıkra yazarı: Ahmet Rasim
&#; İlk siyasetname: Kutadgu Bilig
&#; İlk yarı gazete: Ceride-i Havadis
&#; Batılı tekniği uygun ilk roman: Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu
&#; İlk çeviri roman: Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /
&#; İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /

&#; İlk köy romanı: Nabizade Nazım / Karabibik
&#; İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
&#; İlk realist roman: Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
&#; İlk hamse yazarı: Ali Şir Nevai- İlk yerli roman: Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat
&#; İlk resmi Türkçe gazete: Takvim-i Vakayi
&#; İlk tezkire: Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais
&#; İlk antolojisi: Ziya paşa /Harabat
&#; İlk atasözleri kitabı: Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
&#; İlk tarihi roman: Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri
&#; İlk özel gazete: Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi
&#; İlk pastoral şiir: funduszeue.info Tarhan /Sahra
&#; Noktalama işaretlerini ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci: Şinasi
&#; Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan: funduszeue.info /Eşber veya Sardanapal
&#; Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: funduszeue.info
&#; İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi
&#; İlk hatıra kitabı: Babürşah /Babürname
&#; İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap
&#; İlk hikaye kitabı: A: Mithat /Letaif-i Rivayet
&#; İlk Türkçe yazılan ilk kitap: Kutadgu Bilig
&#; İlk mensur şiir örneklerini veren: Halit Ziya

&#; Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan: Mehmet Emin Yurdakul
&#; Dünya edebiyatındaki ilk modern roman: Cervantes/Don Kişot
&#; İlk makale: Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
&#; İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati
&#; Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser: Kutadgu Bilig
&#; İlk seyahatname: Mir’atül Memalik / Seydi Ali Reis
&#; İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
&#; Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü
&#; Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
&#; Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
&#; Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / Sarf – ı Türki
&#; İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra
&#; Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
&#; Şarkıyı icat eden: Nedim
&#; İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam
&#; İlk sözlüğümüz: Divan-ı Lügat-it Türk
&#; İlk Türkçe sözlük: Şemsettin Sami: Kamus-ı Türki
&#; İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
&#; İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig
&#; Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin: Orhun Abideleri
&#; Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem
&#; Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul
&#; Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin
&#; Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan: A. Hamit / Validem
&#; İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
&#; İlk alfabemiz: Göktürk Alfabesi
&#; Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi
&#; İlk Türk destanı: Alp Er Tunga Destanı
&#; Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal
&#; Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner
&#; İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım
&#; Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa
&#; Dünyanın bilinen ilk destanı: Sümerlerin Gılgamış Destanı
&#; Dünyanın halen yaşayan, en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı
&#; Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi
&#; Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman: Ateşten Gömlek
&#; İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı: funduszeue.info paşa
&#; İlk divan şairi: Hoca Dehhani
&#; Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay
&#; En başarılı psikolojik roman yazarımız: funduszeue.info / funduszeue.infoye koğuşu
&#; İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin
&#; Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler
&#; Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır.
&#; Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır.
&#; Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır.
&#; Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir.
&#; Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir.
&#; Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf)
&#; Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir.
&#; Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir.
&#; Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır. (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
&#; İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir funduszeue.info Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir.
&#; Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir.
&#; İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir.()
&#; Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir.
&#; Aşık Veysel ilk olarak funduszeue.info Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır.
&#; Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir.
&#; Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir.(A.Ağaoğlu)
&#; Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir.()
&#; Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar.
&#; Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır.(Tutunamayanlar)
&#; Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır.
&#; Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır.
&#; Türk masalları ilk defa yurt dışında Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır.
&#; Türk masallarını ilk defa derleyen funduszeue.infoş adlı Macar bilim adamıdır.
&#; Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir.
&#; İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur.()
&#; Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.()
&#; Dünyada ilk özgün çizgi roman New Fund’dur.()
&#; Dünyada ilk özgün çizgi macera hikayesi Dick Tracy’dir.(Chester Gould)
&#; Dünyada ilk kez resimle yazıyı birleştiren, konuşma balonları hazırlayan ressam William Hogarth’tır.()
&#; Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir.
&#; Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir.
&#; Yahya Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır.
&#; Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir.
&#; İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur.
&#; Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir.
&#; Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir.
&#; Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzının ilk temsilcisi Naili’dir.
&#; Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır.()
&#; Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır.
&#; İlk Türkçe gazete ′de kurulan Takvim-i Vaka’dır.
&#; İlk Türkçe özel gazete ′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır.
&#; Dünyada bilinen en uzun destan Kırgızlar’ın Manas Destanı’dır.
&#; En uzun ömürlü edebiyat dergimiz yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir.
&#; Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır.(funduszeue.infoğan)
&#; Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır.
&#; Türkiye’de kurulan ilk kadın derneği kurucularından biri Halide Edip Adıvar’dır.
&#; Atatürk’e muhalefet olan ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır.
&#; Sürgüne gönderilen ilk kadınlarımızdan biri Halide Edip Adıvar’dır.
&#; Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir.
&#; Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir.(funduszeue.info Tarhan )
&#; Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır.(funduszeue.info Ortaç)
&#; İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur. (K.Çelebi)
&#; İlk hatıra kitabı Babürname’dir. (Babürşah)
&#; İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir.
&#; Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır. (funduszeue.infoşa)
&#; Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir. (Şinasi)
&#; İlk mizah dergisi Diyojen’dir. (Teodor Kasap)
&#; Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir. (funduszeue.info)
&#; Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir. (funduszeue.info, ilk gerçekçi hikaye)
&#; Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir.
&#; Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir.
&#; İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir.
&#; İlk mensur şiir yazarı funduszeue.info Ekrem’dir.
&#; İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür. (funduszeue.info)
&#; İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir.
&#; İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur.
&#; Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir.
&#; Edebiyatımızdaki batı roman tekniklerine uygun ilk
&#; modern roman Mai ve Siyah’tır. (Halit Ziya)
&#; Dünyada bilinen en eski destan Gılgamış’tır.
&#; Dünyadaki ilk kadın romancı Afraben’dir (Afrahat)
&#; Dünya edebiyatındaki ilk realist roman Madama Bovary’dir.
&#; Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır.
&#; İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir. (A.Şir Nevai’dir)
&#; Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir.
&#; Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir.
&#; İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur.
&#; İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir.
&#; Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir.
&#; Nobel edebiyat ödülünü ilk kez İsviçre kazandı.
&#; Türkçenin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır.
&#; Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı funduszeue.info Yurdakul’dur.
&#; Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız funduszeue.info Yurdakul’dur.

1. İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /
2. İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fitna
3. Batılı tekniği uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil /Aşk-ı Memnu
4. İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /
5. İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik
6. İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül
7. İlk gerçekçi (realist) roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası
8. İlk tasvir ve tahlil ağırlıklı roman Namık Kemal / İntibah
9. Yurdumuzda ilk gazete: Zimirini (()
İlk resmi Türkçe gazete : Takvim–i Vaka
İlk yarı gazete : Ceride-i Havadis
İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi &#; A. Mithat / Yeniçeri
İlk özel gazete : Şinasi ile Agah Efendi / Tercüman-ı Ahval
İlk pastoral şiir : funduszeue.info Tarhan / Sahra
İlk şiir çevirisini yapan, ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci : Şinasi
Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : funduszeue.info Tarhan / Eşber veya Sardanapal
İlk bibliyografya : Keşfü’z Zünun / Katip Çelebi
ilk biyografi: Hoca Dehhani – Selçuklular Şartnamesi
İlk hatıra (anı) kitabı : Babürşah / Babürname
İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai
İlk tezkire : Ali Şir Nevai / Mecalisün Nefais
İlk antolojisi : Ziya Paşa / Harabat
İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye
İlk hikaye kitabı : funduszeue.info Efendi / Letaif-i Rivayet
İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim
İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig
İlk siyasetname : Kutadgu Bilig
Cumhuriyet dönemi ilk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya Uşaklıgil
ilk mensur şiir örneklerini veren : Recaizade Mahmut Ekrem
Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul
Türkçe&#;nin ilk gramer kitabını yazan: Baskakov
İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi
İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk : Fecr-i Ati
Cumhuriyet sonrası ilk bildiri yayınlayan topluluk: Yedi Meşaleciler
Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : Kutadgu Bilig
İlk seyahatname : Seydi Ali Reis / Mir&#;atül Memalik
İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi
Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz : Fuat Köprülü
Sahnelenen ilk tiyatro : Namık Kemal / Vatan yahut Silistre
Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: Tevfik Fikret
Şiirde noktalama işaretlerini ilk kullanan: Tevfik Fikret
Türkçe&#;nin ilk dil bilgisi kitabı : Süleyman Paşa / Sarf-ı Türki
İlk natüralist eserimizin yazarı : Nabizade Nazım / Zehra
Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim
Şarkı nazım türünü ilk kullanan: Nedim
İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi : Kamus&#;ul Alam
İlk sözlüğümüz : Kaşgarlı Mahmut / Divan-ı Lügat-it Türk
Matbaada basılan ilk kitabımız: Vankulu Lügatı
İlk Türkçe sözlük : Şemsettin Sami &#; Kamus-ı Türki
İlk özdeyiş örneklerini veren : Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık
İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz : Kutadgu Bilig
Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun Abideleri
Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan : R. Mahmut Ekrem
Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden : Mehmet Emin Yurdakul
Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı : Ömer Seyfettin
İlk deneme yazarı: Nurullah Ataç
Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan : A. Hamit Tarhan / Validem
İlk köy şiiri : Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı
İlk alfabemiz : Göktürk Alfabesi
Tekke şiirinin babası : Ahmet Yesevi
İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı
Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan : Namık Kemal
Bizde epik tiyatro türünün kurucusu : Haldun Taner
İlk kadın romancımız : Fatma Aliye
Süslü nesrin ilk temsilcisi : Sinan Paşa
Dünyanın bilinen ilk destanı : Sümerlerin Gılgamış Destanı
Dünyanın en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı : Kırgızların Manas Destanı
Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan : Şinasi
Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman : Halide Edip Adıvar / Ateşten Gömlek
İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : Ahmet Vefik Paşa
İlk divan şairi : Hoca Dehhani
Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu&#;yu işleyen : Refik Halit Karay
En başarılı psikolojik roman yazarımız : Peyami Safa / funduszeue.infoye Koğuşu
İlk çocuk şiirlerini yazan : Tevfik Fikret / Şermin
Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı : Genç Kalemler
Hayat hikayesini İngilizce yazan ilk yazarımız: Halide Edip Adıvar
İlk çocuk yayınımız: Eftal ve Mümeyyiz
İlk Çocuk Romanı: Mahmut Yeşari / Bağrı Yanık Ömer
İlk Çocuk Şiir Kitabı : İbrahm Alaattin Gövsa / Çocuk Şiirleri
İlk Çocuk Tiyatromuz: M. Kemal Küçük / Çocuklara Tiyatro Dersi – Gülmeyen Çocuk
İlk edebiyat dergimiz: Hazine-i Evrak
İç monolog tarzında yazılmış ilk roman: Adalet Ağaoğlu / Bir Düğün Gecesi
Post-modern tarzında eser veren ilk yazarımız: Tutunamayanlar / Oğuz Atay
İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı: Köroğlu ()
Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü : Kara Maske ()
En uzun ömürlü edebiyat dergisi : Varlık Dergisi ()
İlk edebi tartışma: Namık Kemal ile Ziya Paşa arasında
İlk divan sahibi sanatçımız: Yunus Emre
İlk mizah gazetemiz: Namık Kemal / Diyojen
Serbest vezni kullanan ilk kullanan şair: Nazım Hikmet Ran ()
Cumhuriyet dönemi heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : Yusuf Ziya Ortaç / Binnaz
Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri : A. Hamit Tarhan / Nesteren
Lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat: D. Mehmet Doğan / Bir Lügat Bulamadım
İlk edebi topluluk: Servet-i Fünun
Türk Edebiyatı&#;nda yayınlanmış ilk öykü kitabı: Emin Nihat Tarlan / Müsameratname
Türk Edebiyatı&#;nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi: Şinasi
Türk Edebiyatı&#;nda yazıya geçirilen ilk masallar: Billur Köşk Masalları
Türk masallarını ilk defa derleyen: İ. Kunoş adlı Macar bilim adamı
Türk masallarını ilk defa yayınlayan yabancı ülke: Lui dönemi Fransa
Aşık Veysel’i Türk halkına ilk tanıtan: Ahmet Kutsi Tecer
Batılı anlamdaki Türk resmine figür kullanan ilk ressam: Osman Hamdi Bey
Cumhuriyet tarihinin ilk ressamı Refik Epikman
Türkiye’nin ilk kadın caz piyanisti: Nilüfer Verdi
İlk Türk filmi: Fuat Uzkınay / &#;Ayastefonos&#;daki Rus Abidesinin Yıkılışı&#; ().
İlk sesli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / İstanbul Sokaklarında
Yasaklanan ilk film: Metin Erksan / Aşık Veysel’in hayatı
İlk uluslararası ödül: Metin Erksan / Susuz Yaz
İlk renkli Türk filmi: Muhsin Ertuğrul / Halıcı Kız
İlk renkli belgesel film: Ali İpar – İlhan G. Arakon / Bir Şehrin Doğuşu
Köy hayatını anlatan ilk Türk filmi: Lütfi Akad / Beyaz Geceler
İlk sinema gösteriminin yapıldığı yer: Yıldız Sarayı ()
İlk kadın seslendirme yönetmeni: Sacide Keskin
Seslendirme işlemi Türkiye’de yapılan ilk film: Muhsin Ertuğrul / Bir Millet Uyanıyor
Basılan ilk küçük hikaye kitabı: S. Sezai / Küçük Şeyler
Bilinen ilk Türk yazar: Yollug Tigin
Türkiye&#;de bilinen ilk resim sergisi, İstanbul Atmeydanı&#;nda (Hipodrom) açıldı.
Türkiye’de çekilen ilk belgesel: Ayastefonos&#;taki Rus Abidesi&#;nin yıkılışıdır.()
Türkiye’de afiş sanatının öncüsü: İhap Hulusi Görkey ()
İlk Anket Düzenleyen Dergi: Mektep ( Karabet Efendi)
İlk dergi : Vakayi-i Tıbbiye
İlk Edebiyat Tarihi: Abdülhalim Memduh / Tarih-i Edebiyat-ı Osmaniye
İlk spor dergisi: Sait çelebi / Spor Alemi ( – )
Fotoğrafçılık konusunda ilk kitap : Yüzbaşı Hüsnü Efendi / Risale-i Fotoğrafya
İlk Fotoğrafçılık dergisi: Saffet Sürel –Şinasi Barutçu / Profesyonel ve Amatör Foto Dergisi
İlk fotoğraf sergisi: yılında Gazi Öğretmen okulunda açıldı
İlk fotoğraf yarışması : Ankara Halkevleri tarafından yapıldı
Yurdumuzda ilk fotoğrafhane: yılında funduszeue.info tarafından açıldı.
İlk Güzel Sanatlar Akademisi: Sanayi-i Nefise Mektebi
İlk haber ajansı : Anadolu Ajansı
İlk özel haber ajansı : Türk Haberler Ajansı (THA) / Kadri Kayabal
İlk Heykel : Osman Gazi büstüdür ()
İlk heykeltıraş : İhsan Aksoy
İlk Kabare Tiyatrosu: Haldun Taner /Devekuşu Kabare Tiyatrosu ()
İlk Marş: Mahmudiye Marşı ()
İlk Milli Marş: İstiklal Marşı ()
İlk Opera yapıtımız: Ahmet Adnan Saygun / Özsoy ()
İlk Sansür : Ali Kararnamesi
İlk Kadın sinema oyuncumuz: Bedia Muvahhit – Neyyire Neyir
İlk Kadın tiyatro sanatçımız: Afife Jale
İlk Kadın opera sanatkarımız: Semiha Berksoy

çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası