Gobek Bagi En Gec Kac Gunde Duser

Damla ÇELİKTABAN / HT GAZETE

Yenidoğmuş bebekler süt gibi, krema gibidir… Kendilerine has şahane bir kokuları, bilgiç bakışları, buruşuk elleri vardır. Yenidoğan bakımı özellikle ilk defa anne-baba olan kadın ve erkek için ilk başta ürkütücü gelebilir. Bazı püf noktalarına dikkat edildiği takdirde yenidoğan dönemini daha rahat atlatmak mümkün…

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Osman Ayataç’a göbek bağının işlevini ve doğumdan sonraki bakımını sordum…

Göbek bağı ne işe yarar?

Göbek kordonu (bağı) anne karnında bebek ile plasenta yani anne arasında tişimi sağlar, bu damarları saran jelatinimsi bir madde ile travmalardan korunur, bebeğin beslenme ve gelişmesi için gerekli oksijen, besinler ve faydalı diğer faktörlerin iletişimini sağlar. Göbek bağı ortalama elli santimetredir, doğum sonu göbeğin cm yukarısından önce klempe edilir ve sonra kesilir. Bebek nefes almaya başladığında, bebeğin akciğerlerine oksijen girer, bu damarlar kapanır ve fonksiyonları biter.

Göbek bağı ne zaman düşer, bakımı nasıl yapılmalıdır?

Her bebeğin göbek bağı farklı günlerde düşer. Göbek bağı ortalama gün arasında düşer, erken ve geç düşmesi durumunda göbek bakımı yapılmaz ise enfeksiyon olasılığı artar. Göbek düşene kadar göbeğin enfeksiyon (mikroplanma) riski yönünden yüzde yetmişlik alkol solüsyonu ile günde iki veya üç kez pansuman yapılması, açık bırakılması ve kesinlikle üstünün kapatılmaması gereklidir. Islak göbek, gaz bezi veya buna benzer maddeler ile kapatılırsa tetanos ve diğer mikroplar yönünden enfeksiyon riski yüksek olur, ayrıca göbeğe bebek pudraları ve bilinmeyen pomatlar sürülmemelidir. Fazla alkol pansumanı göbek bağının sertleşmesine yol açarak göbek bağı düşmesini geciktirir. Göbek bakımı uygun yapılır ise göbek bağı düşmeden de banyo yapılabilir.

Doğru bakım yapılmaması durumunda karşılaşılabilecek riskler nelerdir?

Yenidoğan bebeklerde enfeksiyon bulaşma yolları olarak göz, göbek ve deri önemlidir. Vücuda bu bölgelerden giren mikroplar kan yolu ile yayılarak kan zehirlenmeleri, menenjit ve zatürree yapabilir. Özellikle bağışıklık sistemi düşük bebeklerde bu risk daha fazladır. Göbek bağı düştükten sonra bu bölgelerin bakımı önemlidir.



Yenidoğan bebeğin hemen yıkanması deri üstündeki koruyucu tabakanın (vernix caseosa) kaybolmasına yol açar bunun sonucunda mikropların deri yolu ile girerek yine sepsis, menenjit ve zatürree riski oluşturur. Göbeğin steril olmayan maddeler ile kesilmesi sonucu bebeklerde oluşan tetanos hastalığı yüzde doksan ölümle sonuçlanır. Annenin hamilelik sürecinde tetanoz hastalığına karşı aşılanması, göbek bakımının uygun yapılması bu riski çok azaltır.



‘VERNİKS’İ BİLİYOR MUSUNUZ?

Amerikan obstetrik ve jinekoloji dergisi “Amniyotik Sıvının ve Vernix Caseosa’nın Antimikrobiyal Özellikleri ve Anne Sütüyle Benzerlikleri” adında bir çalışma yayınladı. Bu çalışmaya göre yeni doğan bebeğin ilk banyosunun doğumdan en az yirmi dört saat kadar ertelenmesi gerekiyor. Neden derseniz bebekler verniks adı verilen bir tabakayla kaplı olarak doğuyorlar.

Beyaz ya da sarımsı, bazen tüm vücudu kaplayan, bazen sadece kıvrımlı bölgelerde olan bu tabaka yağ ile krem arası bir kıvamdadır. Verniks’e insan hayatındaki enfeksiyonlara karşı oluşan ilk savunma kalkanı da denebilir. Bebeklerin cildini kuruluktan, su kaybından korur. Hamileliğin 3. üç aylık döneminde oluşan verniks rahimde geçirdiği günler boyunca bebeğin cildini yaşadığı sulu ortamdan da korur ve yeni deri oluşumunu kolaylaştırır.

Verniks aynı zamanda bebeğin doğum kanalından yumuşacık ve kayar gibi doğmasına yardımcı olur. Doğumdan sonra bebeklerin yıkanmasının geciktirilmesi işte bu mucizevi tabakanın görevini yapmasına izin vermek içindir. Bebeğin cildini yıkamak yerine sildiğimizde temizleyici bir krem görevi görür ve bebeğin vücut ısısını korumasına yardımcı olur.



GÖBEK BAĞININ GECİKMELİ KESİMİ

Mevcut doğum ortamında alışılagelen uygulama bebeğin annenin bedeninden çıktığı anda kordonunun kesilmesi şeklinde. Sanki kordon bir zincirmiş ve bebeğin en hızlı şekilde ondan kurtarılması gerekiyormuş gibi

Güney Florida Üniversitesi’nde Dr. Paul Sanberg öncülüğünde yapılan araştırmalar sonucu, kordonun geç kesilmesinin;

Anemiyi önlediği,

Bebeğe daha fazla kan gitmesini sağladığı,

Erken doğumlarda kordon penslemenin geciktirilmesinin organ bozukluklarını önlediği,

Özellikle düşük kilolu bebeklerde ortaya çıkabilen kan zehirlenmesi tehlikesini azalttığı,

Kan pıhtılaştırıcı maddelerin tüm setinin bebeğe aktarılmasını sağlayacağı,

Kordonu geç kesilen bebeklerin, demir depolarının çok daha fazla olacağı,

Solunum sıkıntısı, kronik akciğer rahatsızlığı, beyin kanaması, göz hastalıkları da dahil olmak üzere birçok hastalık riskinin azaldığı tespit edildi.

Çalışmada göbek kordonu kanında çok sayıda kök hücrenin varlığına işaret ederek, bu hücrelerin bebeğe azami miktarda transferinin ancak geciktirilmiş penslemeyle sağlanacağından bahsediliyor. Göbek kordonundan elde edilen kök hücrelerin önemi, bunların pek çok başka hücreye dönüşebilme yeteneğine sahip olmaları.

Ebeveynler bebeği dünyaya geldikten sonra göbek kordonu bakımı hakkında bazı bilgilere ihtiyaç duyarlar. Anne karnında beslenme ve oksijen alışverişinin yapıldığı bebek kordonu genellikle doğumdan 2 hafta sonra düşer. Bu süreçte bebeğinizin göbek bakımını yapmanız ve olası bazı riskleri ortadan kaldırmanız gerekir.

Göbek bağının zarar görmesi bebeğin gelişiminin durmasına hatta yaşamsal sürecini kaybetmesine neden olur. Enfeskiyon riskini önlemek için mutlaka günde bir defa pansuman ve hijyeni sağlanmalıdır. Birçok anne baba bebeğinin göbeğindeki mandaldan ötürü endişe duysa da bebek asla ağrı ve acı hissetmez. Göbeğindeki mandalı yavaş hareketlerle sağa, sola ve yukarı kaldırarak pansuman işleminin yapılması sağlanmalıdır.

TEMİZ VE KURU TUTMAYA ÖZEN GÖSTERİN

Bebeğinizin göbek bağının temizliği ve kuru olması çok önemlidir. Özellikle banyodan sonra temiz bir bez ile kurulanmalı hatta fön makinesinin düşük ayarı ile uzaktan kuruması sağlanmalıdır. Bebeğinize hastaneden verilen sıvı ile bakımı yapılmalı krem, losyon gibi ürünler kullanılmamalıdır. Bebeğinizin altını bezlerken göbeğine gelen kısmı katlayarak bezle temasını önleyebilirsiniz. Aynı zaman da sık aralıklarla bebeğinizin bezini değiştirmeniz gerekir.

DÜŞEN GÖBEK BAĞI NE ZAMAN NORMALE DÖNER?

Bebeğinizin göbek kordonu kısa sürede sulu ve yapışkan özelliğini kaybeder, kurur ve sonunda düşer. Göbek bağının tamamen iyileşmesi yaklaşık olarak 1 hafta sürebilir. Mümkün olduğu kadar kendi haline bırakmak ve göbek bölgesine nazik davranmak gerekir. Göbek bağı düştükten sonra yalnızca doktorunuz önerdiği takdirde müdahale etmeniz gerekir.

İlginizi ÇekebilirBebeklerde damak düşmesi nedir? Belirtileri ve tedavisiİlginizi ÇekebilirBebeklerde konak nasıl temizlenir?İlginizi ÇekebilirYenidoğan bebeklerde göz çapaklanması belirtileri ve tedavisi

AğrıannebabaBebek

Göbek bağı, anne ile bebeğin bir bütün olduğunun fiziksel göstergesidir. Göbek bağı tüm hamilelik süresince fetüsün gelişiminde önemli rol oynar. Bebeğin anne karnında beslenmesi aynı zamanda oksijen alarak bebeğin gelişimini sağlamaktadır. Peki bebeğin göbek kordonu ne zaman düşer?

Kan damarları bakımından zengin olan bu kordon yumuşak ve kıvrımlı hortuma benzemektedir. Bebeklerin anne karnında güven duydukları en önemli şey göbek bağıdır. Göbek bağı günler içerinde jölemsi, yapışkan ve sulu özelliğini kaybetmektedir. Rengi sarıdan kahverengiye doğru değişir.

GÖBEK BAĞI NE ZAMAN DÜŞER?

Göbek bağı zamanı geldiğinde kendiliğinden ortalama bir veya üç hafta içinde düşer. Her bebeğin göbeği farklı günlerde düşmektedir. Erken veya geç düşmesi durumunda göbek bakımı yapılmazsa enfeksiyon riski artmaktadır. O bölgenin bakımının yapılmasının yanı sıra üstünün gazlı bez, pamuk gibi malzemelerle kapatılmadan hava ile temas etmesi sağlanmalıdır.

GÖBEK KORDONU DÜŞTÜKTEN SONRA BAŞLICA YAPILMASI GEREKENLER

Bilinmesi gereken bir diğer unsur ise göbeğe bebek pudrası, gazlı bez, pamuk gibi pomatlar kesinlikle sürülmemelidir. Bebeğin anne karnında yaşam kaynağı olan bu kordon doğumdan sonra özenli bir bakım gerektirir. Bebeğin dünyaya gelişinden sonra pansuman ve temizlik işlemleri her gün düzenli bir şekilde yapılmalıdır. Aksi takdirde enfeksiyon riskine zemin hazırlar. Hassas olan göbek bağının zarar görmesi durumunda bebeğin gelişimini engelleyerek ani kayıplara neden olabilmektedir. Bu nedenle yeni doğan bebeği mümkün olduğunca steril bir şekilde koruyarak düzeni bakım ve temizliğine özen göstermeliyiz.

Yeni düşmüş göbek kordonu, ilk birkaç gün boyunca şişmiş gibi gözükebilir. Bebeğinizin kordonu açık bir yara görünümünde de olduğu için mikroplanmaya hazır olan göbek kordonu kalıntısını tamamen iyileşip üstü kapanıncaya kadar takip etmek gerekir. Bebeğin göbeği düştükten sonra hijyen ve bakım kurallarına uyararak kontrolünü ihmal etmeden bu aşamayı atlatmamız gerekmektedir. Göbek bağı düştükten sonra doktorunuzun önerdiği anti-septik solüsyon ile günlük bakımını düzenli bir şekilde yaparak bu bağın sağlıklı bir şekilde iyileşip gelişmesine katkı sağlamalıyız.

İlginizi ÇekebilirGöbek kordonu bakımı nasıl yapılır? İlginizi ÇekebilirSallamadan bebek nasıl uyutulur?

anneBebekhamileliknasıl yapılır