Nif Dağı Kazısı

Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi”, yılında yayınlanan “Pelops’un Gizemi” adlı kitabımı hazırlarken topladığım antik kaynaklarda anlatılan yerleri, özellikle Pausanias’ın vurgulayarak bahsettiği (Paus.5,13,7), Smyrna ekolünün, Yamanlar Dağı’nda, Magnesia ekolünün ise Sipylos Dağı’nda saptadıklarını iddia ettikleri, “Pelops’un Tahtı”, “Tantalos’un Mezarı”, “Meter Plastene Kutsal Alanı”, “Taş Suret” gibi adlarla arkeoloji literatürüne geçmiş ve “Tantalis” kentiyle bağdaştırılmış kalıntıları yakından görüp incelemek amacıyla, Yüksek Lisans öğrencilerimizle planladığım İzmir ve Manisa illeri gezisiyle başladı.

Gezimizin hazırlık çalışmaları aÅŸamasında Manisa (Sipylos)  ve Yamanlar (Amanara?) daÄŸlarının hemen yanı başında yer alan Nif (Olympos) Dağı’nın, elveriÅŸli konumuna raÄŸmen, gerek Antik ÇaÄŸ gezginleri, gerekse modern araÅŸtırıcılar tarafından en göz ardı edilmiÅŸ ve az belgelenmiÅŸ yöre olduÄŸunu fark ettik ve bu bölgeyi kendimiz araÅŸtırmaya karar verdik. Nif Dağı’na gittiÄŸimizde, Hellenistik Dönem ve Bizans Dönemi yapılarına ait, çoÄŸu literatüre geçmediÄŸinden bilinmeyen görkemli kalıntılarla karşılaÅŸtık; buralarda ve antik nekropol alanlarında definecilerin yaptığı yoÄŸun kaçak kazıların onulmaz tahribata yol açtığını gördük; yörenin kültür tarihini aydınlatacak birçok buluntunun belgelenemeden yok olup gittiÄŸini anladık. Batı Anadolu’nun bu topraklarda var olan geçmiÅŸine ait izler giderek silinmekteydi. Bu nedenle Nif Dağı’nda acilen bilimsel araÅŸtırma ve arkeolojik kazı yapmaya karar verdim.

Nif (Olympos) Dağı, İzmir (Smyrna) Körfezi’nin doğusundadır; Kuzeyinde, Sipylos Dağı ile arasında, Hermos (Gediz) nehrinin bir kolu olan Kryos’un (Nif Çayı’nın) suladığı bereketli Kemalpaşa Ovası; doğusunda, Smyrna – Sardeis yolunu güneye, Kaystros (Küçük Menderes) Vadisi’ne bağlayan ve Nif Dağı’nı Drakon (Mahmut Dağı) – Tmolos (Bozdağlar) silsilesinden ayıran Karabel Geçidi, güneyinde Torbalı Ovası yer alır (Resim 1).

Yaptığımız inceleme gezileri ( – ), yüzey araÅŸtırmaları ( – ) ve yılından beri devam eden kazılar, Nif Dağı’nın çeÅŸitli kültürler barındırdığını kanıtlamıştır; baÅŸlıca kalıntılar Hellenistik Dönem ve Bizans Dönemi yapılarına ait oldukları halde, gerek yüzeyde gerekse kazıda ele geçen keramik, Mö yüzyıldan Ms. yüzyıla dek tarihlenmektedir. Ayrıca kazılarımız, Karamattepe’de Mö. 6. yüzyıla tarihlenen ismini  ve niteliÄŸini henüz bilmediÄŸimiz bir yerleÅŸimin temellerini ortaya çıkarmaya baÅŸlamıştır.

Mevcut literatüre göre daha önceki yıllarda İzmir çevresinde araştırma yapan bazı meslektaşlarımız, Nif Dağı ile ilgili olarak yalnızca kalelere ve “Freskli Mağara”ya değinmekte, geniş Nekropol alanlarındaki mezarlardan ve büyük Bizans yapılarından hiç söz etmemektedirler. Nif Dağı ve barındırdığı kültür varlıklarımız, bizim projemizle, ilk kez bilimsel yöntemlerle sistemli olarak incelenmekte ve ilk kez bizim yayınlarımızla bilim dünyasına tanıtılmaktadır.

​Nif Dağı’nda ilk arkeolojik kazılar, Bakanlar Kurulu’nun / tarih / sayılı kararıyla, T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ile İstanbul Üniversitesi adına başkanlığımda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izni ve İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi’nin desteğiyle, ayrıca Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü ve Genel Kurmay Başkanlığı’nın da katkılarıyla 01 Eylül tarihinde başlamıştır.

“Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi”, İstanbul Üniversitesi’nin, İzmir çevresindeki ilk ve şimdilik tek arkeolojik etkinliğidir.

Amacımız, “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi”ni, şimdiye dek olduğu gibi, gelecek yıllarda da İstanbul Üniversitesi önderliğinde, Türkiye Üniversitelerinden çeşitli uzmanlık alanlarında bilim insanlarının katılımıyla sürdürmek, kazı alanlarını biraz daha genişletmek, bölgenin kültür tarihini aydınlatacak bulgularımızı uluslararası yayınlarla tanıtmak, kalıntıları koruma altına alıp restore ederek turizmin hizmetine sunmak ve en önemlisi, bize atalarımızın emanet ettiği, çeşitli kültürleri barındıran bu topraklara milletçe sahip çıkarak, bunları gelecek kuşaklara eksiksiz iletmemiz gerektiği bilincini geliştirmektir.

Nif Dağı, ilk kez bizim araÅŸtırma ve kazılarımızla arkeoloji literatürüne girmiÅŸtir. Nif Dağı Kazısı, Karamattepe’de ortaya çıkarılan hiç bilinmeyen geometrik / arkaik bir yerleÅŸmeye ait buluntular ve aynı alanda Hellenistik Dönem’e tarihlenen bir nekropolisin mezar kontekstleri; DaÄŸkızılca’da bulunan mezarlar ve BaÅŸpınar’daki Laskarisler Dönemi kilisesi yöreye iliÅŸkin önemli arkeolojik veriler sunmuÅŸtur. 

Nif Dağı’nda, özellikle, gömme (inhumasyon) ve yakma (kremasyon) geleneğine bağlı Klâsik – Hellenistik mezarlar (basit tekne, lahit, mimari oda, hydria, amphora vb.) bulunan Karamattepe ve Dağkızılca nekropolleri , yöreye ilişkin mezar tipolojisi ve ölü gömme gelenekleri konusunda araştırmalar için çok uygun alanlardır.

Karamattepe’de bulunan metal eserler, özellikle çeşitli tiplerdeki ok ucu / namlular, Mö. 6. – 4. yüzyıllara ait antik savaş aletleri teknolojisi konusunda yeni ipuçları vermektedir.

Nif Dağı’ndaki bilimsel çalışmalar, bölgenin barındırmış olduÄŸu kültürleri tanımamızı saÄŸlamaktadır.  Yalnızca   yılından beri sürdürdüğümüz kazılarımızda bulunan, özellikle kırıksız ele geçen veya tümlenen, kil analizine göre yerel üretilmiÅŸ taklit ya da özgün ilginç formlardaki keramik buluntular; farklı yörelere ait iyi korunagelmiÅŸ Hellenistik sikkeler; çok çeÅŸitlilik gösteren bronz ve demir ok uçları / namlular; bir biley taşı, ender rastlanan yarısı korunagelmiÅŸ bir cam kase, kemik bir “bıyık tarağı” Ä°zmir Arkeoloji Müzesi’nde bir “Nif Dağı Kazısı Vitrini” açmak için yeterli görülmektedir ve konuya iliÅŸkin çalışmalara baÅŸlanmıştır.

Nif Dağı, büyük bir kültür ve doğa turizmi potansiyeline sahiptir ve “Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi”nin, bu konuda ülke ekonomisine önemli katkıda bulunacağı öngörülmektedir. Ayrıca bu proje kapsamında, yöre halkına arkeolojiyi sevdirmek için, konferanslar düzenlenmekte; onları kazımızda istihdam ederek, hem yaz aylarında işsiz kalmamaları sağlanmakta, hem de onlara, bilimsel kazıların kendilerine gelecekte turizm açısından sunacağı imkânlar anlatılarak, kültür varlıklarımızı korumamız gerekliliği bilinci aşılanmaktadır.

​“Nif (Olympos) Dağı Araştırma ve Kazı Projesi”nin, gelecekte, Türk arkeolojisine ve kültür turizmine büyük katkı sağlayacağı kuşkusuzdur.

Prof. Dr. Elif Tül Tulunay

NİF (OLYMPOS) DAĞI, İzmir (Smyrna) Körfezi’nin doğusunda, Kemalpaşa, Buca, Torbalı ilçelerinin ortak sınırları çevresinde konumlanır.

Kuzeyinde, Kemalpaşa (Nif - Kryos Çayı) Ovası ve Manisa (Sipylos) Dağı; doğusunda, Karabel Geçidi; güneyinde, Torbalı Ovası yer alır. Arazi yapısından dolayı su kaynaklarına, verimli topraklara ve madenlere sahiptir.

Çevresindeki ulaşım ağıyla, hem deniz hem de iç kesim ile bağlantılıdır; ayrıca doğal korunaklıdır.

​Yerleşime uygun doğası nedeniyle çeşitli dönemlerden kültür varlıkları barındırmaktadır.


		

​

NİF (OLYMPOS) DAĞI KAZI VE ARAŞTIRMA PROJESİ, İstanbul Üniversitesi’nin Batı Anadolu’da, İzmir çevresindeki ilk ve tek arkeolojik etkinliğidir. Amacı, İstanbul Üniversitesi önderliğinde, Türkiye Üniversitelerinden uzman bilim insanlarının birlikte çalıştığı örnek bir kazı ve araştırma projesi gerçekleştirmek, yörenin iyi bilinmeyen kültür tarihini aydınlatacak bulguları uluslararası yayınlarla bilim dünyasına sunmak ve en önemlisi, bize atalarımızın emanet ettiği, kültür varlıklarımızı barındıran bu topraklara milletçe sahip çıkarak, bunları gelecek kuşaklara eksiksiz iletmemiz gerektiği bilincini geliştirmektir.

ATATÜRK’ümüzün dediği gibi, “BÜYÜK İŞLER, MÜHİM TEŞEBBÜSLER ANCAK MÜŞTEREK MESAİ İLE MÜMKÜNDÜR”

Bu ilke bağlamında, tüm ekip üyelerinin uyum içinde, bilimsel işbirliği ve özveriyle çalışarak, projenin verimine katkıda bulunmaları gerekir.

İzmir'in Torbalı ilçesinde "Nif Dağı Araştırma ve Kazı Projesi" kapsamındaki arkeolojik kazılarda, Hellenistik döneme ait çok sayıda eser gün yüzüne çıkarıldı.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Elif Tül Tulunay başkanlığındaki, 10 farklı üniversiteden gelen 30 akademisyenden oluşan kazı ekibi, Torbalı'ya bağlı Dağkızılca köyünde sürdürülen kazılarda bir kuyumcu titizliğiyle çalışıyor.

İncelenen eserler, koruma onarımınının ardından, fotoğraflanıp, belgelenip yayına hazırlanıyor. Envanterlik bulgular ise İzmir Arkeoloji Müzesine teslim ediliyor.

Prof. Dr. Tulunay, AA muhabirine yaptığı açıklamada Nif Dağı ve civarının çok ilginç arkeolojik buluntular barındırdığını belirterek, şunları söyledi: 

"Burada Geometrik - Arkaik döneme tarihlendirilen bir yerleşime ait temel taşları bulunmuştur. Milattan önce 6. yüzyılın ikinci yarısında terkedilen bu yerleşim alanı, Hellenistik dönemde mezarlık olarak kullanılmıştır. Burada, arkaik ok uçları ile çeşitli Hellenistik kaplar ve kap parçaları, bronz sikkeler bulduk. Ayrıca çifte kiliseli bir Bizans yapı grubu ile 3 metrelik blok taşlara sahip bir suru bulunan 'Kız Kalesi' yerleşimi tespit ettik."

Nif Dağı'na ilk kez 'da İstanbul Üniversitesince İzmir ve Manisa'ya düzenlenen arkeolojik geziler kapsamında geldiklerini söyleyen Tulunay, "Burada arkeoloji literatürüne hiç girmemiş önemli kültür varlıklarımızın kalıntılarıyla karşılaştık ve bu dağı araştırmaya karar verdik. yıllarında, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün izniyle yüzey araştırmaları yaptık." diye konuştu.

Tulunay, kazılarının 10 yıldan bu yana devam ettiğini belirterek, "Nif Dağı'ndaki arkeolojik kazı çalışmaları, yörenin kültür tarihini aydınlatan önemli kalıntı ve buluntuları gün ışığına çıkarmaktadır. Bilimsel kazılar sürdükçe daha birçok ilginç bilgi ve bulgulara ulaşacağımızı öngörüyorum." ifadesini kullandı.

Dört ilçenin sınırları içinde konumlanan Nif Dağı'nın, gerek kültür varlıkları gerekse güzel doğası nedeniyle gelecekte bir turizm cenneti olabileceğini vurgulayan Tulunay, şunları kaydetti: 

"Nif Dağı Araştırma ve Kazı Projemizin amacı Batı Anadolu'nun bu dağlık ve kırsal kesimindeki kültür varlıklarını gün ışığına çıkarıp, bölgeler arası ilişkiler ve yerel atölyeler konusuna yeni bilgi ve ipuçları kazandırmaktır. Yörenin kültür tarihini aydınlatan buluntu ve bulguları yayınlarla bilim dünyasına sunmayı, kültür varlıklarımızı barındıran bu topraklara milletçe sahip çıkarak, bunları gelecek kuşaklara eksiksiz iletmemiz gerektiği bilincini geliştirmek istiyoruz. Bunun için öncelikle kaçak kazı ve yağmanın son bulması gerekiyor. Torbalı ile Kemalpaşa belediyelerinin de her konuda Nif Dağı kazılarına destek vermeleri büyük önem taşıyor."

seafoodplus.info

T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

WEB SİTESİ GİZLİLİK VE ÇEREZ POLİTİKASI

T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından işletilen seafoodplus.info web sitesini ziyaret edenlerin kişisel verilerini sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca işlemekte ve gizliliğini korumaktayız. Bu Web Sitesi Gizlilik ve Çerez Politikası ile ziyaretçilerin kişisel verilerinin işlenmesi, çerez politikası ve internet sitesi gizlilik ilkeleri belirlenmektedir.

Çerezler (cookies), küçük bilgileri saklayan küçük metin dosyalarıdır. Çerezler, ziyaret ettiğiniz internet siteleri tarafından, tarayıcılar aracılığıyla cihazınıza veya ağ sunucusuna depolanır. İnternet sitesi tarayıcınıza yüklendiğinde, çerezler cihazınızda saklanır. Çerezler, internet sitesinin düzgün çalışmasını, daha güvenli hale getirilmesini, daha iyi kullanıcı deneyimi sunmasını sağlar. Oturum ve yerel depolama alanları da çerezlerle aynı amaç için kullanılır. İnternet sitemizde çerez bulunmamakta, oturum ve yerel depolama alanları çalışmaktadır.

Web sitemizin ziyaretçiler tarafından en verimli şekilde faydalanılması için çerezler kullanılmaktadır. Çerezler tercih edilmemesi halinde tarayıcı ayarlarından silinebilir ya da engellenebilir. Ancak bu web sitemizin performansını olumsuz etkileyebilir. Ziyaretçi tarayıcıdan çerez ayarlarını değiştirmediği sürece bu sitede çerez kullanımını kabul ettiği varsayılır.

seafoodplus.infoşisel Verilerin İşlenme Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz aşağıda sıralanan amaçlarla T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından Kanun’un 5. ve 6. maddelerine uygun olarak işlenmektedir:

• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından yürütülen ticari faaliyetlerin yürütülmesi için gerekli çalışmaların yapılması ve buna bağlı iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerden ilgili kişileri faydalandırmak için gerekli çalışmaların yapılması ve ilgili iş süreçlerinin gerçekleştirilmesi,
• T.C. İçişleri Bakanlığı tarafından sunulan ürün ve hizmetlerin ilgili kişilerin beğeni, kullanım alışkanlıkları ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilerek ilgili kişilere önerilmesi ve tanıtılması.

seafoodplus.infoşisel Verilerin Aktarıldığı Taraflar ve Aktarım Amacı

Web sitemizi ziyaret etmeniz dolayısıyla elde edilen kişisel verileriniz, kişisel verilerinizin işlenme amaçları doğrultusunda, iş ortaklarımıza, tedarikçilerimize kanunen yetkili kamu kurumlarına ve özel kişilere Kanun’un 8. ve 9. maddelerinde belirtilen kişisel veri işleme şartları ve amaçları kapsamında aktarılabilmektedir.

seafoodplus.infoşisel Verilerin Toplanma Yöntemi

Çerezler, ziyaret edilen internet siteleri tarafından tarayıcılar aracılığıyla cihaza veya ağ sunucusuna depolanan küçük metin dosyalarıdır. Web sitemiz ziyaret edildiğinde, kişisel verilerin saklanması için herhangi bir çerez kullanılmamaktadır.

4.Çerezleri Kullanım Amacı

Web sitemiz birinci ve üçüncü taraf çerezleri kullanır. Birinci taraf çerezleri çoğunlukla web sitesinin doğru şekilde çalışması için gereklidir, kişisel verilerinizi tutmazlar. Üçüncü taraf çerezleri, web sitemizin performansını, etkileşimini, güvenliğini, reklamları ve sonucunda daha iyi bir hizmet sunmak için kullanılır. Kullanıcı deneyimi ve web sitemizle gelecekteki etkileşimleri hızlandırmaya yardımcı olur. Bu kapsamda çerezler;

İşlevsel:Bunlar, web sitemizdeki bazı önemli olmayan işlevlere yardımcı olan çerezlerdir. Bu işlevler arasında videolar gibi içerik yerleştirme veya web sitesindeki içerikleri sosyal medya platformlarında paylaşma yer alır.

Teknik olarak web sitemizde kullanılan çerez türleri aşağıdaki tabloda gösterilmektedir.

Web sitemizde çerez kullanılmasının başlıca amaçları aşağıda sıralanmaktadır:

• • İnternet sitesinin işlevselliğini ve performansını arttırmak yoluyla sizlere sunulan hizmetleri geliştirmek,

5.Çerez Tercihlerini Kontrol Etme

Farklı tarayıcılar web siteleri tarafından kullanılan çerezleri engellemek ve silmek için farklı yöntemler sunar. Çerezleri engellemek / silmek için tarayıcı ayarları değiştirilmelidir. Tanımlama bilgilerinin nasıl yönetileceği ve silineceği hakkında daha fazla bilgi edinmek için seafoodplus.info adresini ziyaret edilebilir. Ziyaretçi, tarayıcı ayarlarını değiştirerek çerezlere ilişkin tercihlerini kişiselleştirme imkânına sahiptir.  

seafoodplus.info Sahiplerinin Hakları

Kanunun “ilgili kişinin haklarını düzenleyen” maddesi kapsamındaki talepleri, Politika’da düzenlendiği şekilde, ayrıntısını Başvuru Formunu’nu Bakanlığımıza ileterek yapabilir. Talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde başvuruları ücretsiz olarak sonuçlandırılır; ancak işlemin ayrıca bir maliyet gerektirmesi halinde Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından belirlenecek tarifeye göre ücret talep edilebilir.