Hidrokarbonlar yapılarına bağlı olarak alifatik, aromatik ve alisiklik bileşikler olarak sınıflandırılır. Alifatik ve alisiklik bileşikler de doymuş ve doymamış olarak sınıfandırılır. Doymuş hidrokarbon, mümkün olan en çok hidrojen ihtiva eder ve karbonlar birbirlerine bir elektron çiftinin meydana getirdiği tek elektron bağı ile bağlıdırlar. Doymamış hidrokarbonlarda ise karbonlar birbirlerine çift veya üç bağ ile bağlanmışlardır. Alifatik hidrokarbonlar, hidrojen atomlarının bağlı olduğu düz veya dallanmış karbon zincirlerinden meydana gelmiştir.
Doymuş alifatik hidrokarbonlar[değiştir
Hidrokarbon nedir? Nerelerde kullanılır? Ne işe yarar?
Sosyal medyada hidrokarbon hakkında paylaşımlar yapılmaktadır. İnternet ortamında ise hidrokarbon en çok aratılan kelimelerden biri oldu. Peki ama hidrokarbon nedir? Nerelerde kullanılır?
Hidrokarbon nedir?
Hidrokarbon, sadece karbon ve hidrojen CxHy atomlarından oluşan kimyasal bileşiklerin genel adı. Örneğin metan, bir karbon ve dört hidrojen atomundan oluşan bir hidrokarbondur.
Hidrokarbon tipleri nelerdir?
Hidrokarbonlar yapılarına bağlı olarak alifatik, aromatik ve alisiklik bileşikler olarak sınıflandırılır. Alifatik ve alisiklik bileşikler de doymuş ve doymamış olarak sınıfandırılır. Doymuş hidrokarbon, mümkün olan en çok hidrojen ihtiva eder ve karbonlar birbirlerine bir elektron çiftinin meydana getirdiği tek elektron bağı ile bağlıdırlar. Doymamış hidrokarbonlarda ise karbonlar birbirlerine çift veya üç bağ ile bağlanmışlardır.
Alkanlar veya doymuş hidrokarbonlar: &#;zellikler, &#;rnekler
İçerik
Alkanlar veya doymuş hidrokarbonlar Yapılarında yalnızca tek kovalent bağlara sahip olmaları ile karakterize edilirler. Bu, bu t&#;rlerde bulunan karbon atomlarının, bağ oluşturmalarının m&#;mk&#;n olduğu maksimum sayıda hidrojen atomuna bağlı olduğu anlamına gelir, bu nedenle doymuş.
Organik kimya evreninde, parafinler olarak da bilinen alkanlar, alifatik hidrokarbonlar grubuna (doymamış hidrokarbonlar gibi) ait olduk&#;a bol ve &#;ok &#;nemli t&#;rler olarak kabul edilir.
Oluşturulabilecek en basit doymuş hidrokarbon &#;rnek olarak alınır: metan, form&#;l&#; CH olan, standart ortam koşullarında (25 &#; C ve atm) gaz fazında bulunan bir bileşiktir.4.
G&#;r&#;lebileceği gibi, bu molek&#;lde bulunan tek karbon atomunun, her biri bir hidrojen atomu olan d&#;rt basit bağı vardır.
Alkenler ve alkinler, etilen ve propilen durumunda olduğu gibi &#;nemli ticari kullanımlara sahiptir; fakat aynı zamanda doymuş hidrokarbonlardan daha reaktif bileşiklerdir, bu da onların yaygın alkenler ve alkinlerden kaynaklanan &#;ok &#;eşitli reaksiyonlara sahip olmalarını sağlar.
Alkanların isimlendirilmesi
Alkanları veya doymuş hidrokarbonları doğru bir şekilde adlandırmak i&#;in akılda tutulması gereken ilk şey, IUPAC'a (Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Birliği) g&#;re, en basit d&#;rt alkan i&#;in sistematik terminolojinin uygulanmaması gerektiğidir.
Doğrusal doymuş hidrokarbon terminolojisi
Bu bileşikler genel form&#;l C'ye sahiptirnH2n + 2, burada n'nin değeri yalnızca pozitif tamsayılar olabilir (n = 1,2, ) ve bunlar, karbon atomlarının sayısına karşılık gelen &#;nek kullanılarak adlandırılır ve son ek eklenir -yıl.
Yani, ilk d&#;rt doymuş molek&#;l: metan (CH4), etan (C2H6), propan (C3H8) ve b&#;tan (C4H10).
Beş ila on karbon atomuna sahip alkanların adlandırılmasıyla başlamak i&#;in, en uzun zincirde bulunan bu atomların sayısı, s&#;rekli olduğu s&#;rece sayılır.
Ayrıca, bir hidrojen atomunun bir alandan &#;ıkarılması durumunda, bir ikame edici, yani sonlandırması değiştirilen bir grup haline gelir. -yıl tarafından -Ilo. &#;rneğin metan (CH4) metil (-CH3) ve benzer şekilde diğer molek&#;llerle.
Şimdiye kadar belirtilenleri hesaba katarak ve sayımın her zaman en yakın ikame ediciye sahip olan karbon atomu ile başlaması gerektiğini ekleyerek, ikame edicinin konumu, ardından alkanın adı belirtilir.
Bu nedenle yukarıdaki bileşiğe 3-metilpentan adı verilir.
Dallanmış doymuş hidrokarbon terminolojisi
Benzer şekilde, dallı zincirli alkanlar, doğrusal olanlarla aynı genel form&#;le sahiptir, ancak n> 2'dir. Bu nedenle, bir veya daha fazla atom veya atom grubu, bir veya daha fazla hidrojen atomunu her ikame ettiğinde, bu ikame edicilerin konumu not edilmelidir.
Aynı alkil tipi grupların birka&#; dalı varsa, ifadeler verdi-, &#;&#; veya d&#;rtl&#; bu ikame edicilerin miktarını belirtmek i&#;in, &#;n&#;nde konumlarının belirtilmesi ve alkanın adı ile bitmesi.
İkame edicilerin farklı olması durumunda, alfabetik sıraya g&#;re adlandırılırlar ve ayrıca klor (Cl) veya nitro (NO) gibi karbon olmayan ikame edicilere sahip olabilirler.2).
Her durumda, ana zincirin karbon sayılarını saymak i&#;in en k&#;&#;&#;k sayı, alfabetik sırayla en d&#;ş&#;k ikame ediciye bağlanan karbona verilir ve bu y&#;nde devam eder.
Siklik tipte doymuş hidrokarbonlar, daha iyi bilinen sikloalkanlar C genel form&#;l&#;ne sahipnH2n, burada n = 3,4,…
Bu organik molek&#;llerde, onu oluşturan karbon atomları kapalı bir şekilde d&#;zenlenmiştir, yani yapıları bir halka oluşturur.
Bu t&#;rleri adlandırmak i&#;in, doğrusal ve dallı alkanlar i&#;in yukarıda a&#;ıklanan y&#;nergeler takip edilir, yalnızca &#;nek eklenir d&#;ng&#;-. Aynı şekilde siklopropan (C3H6) en basit sikloalkan olarak.
Benzer şekilde, bu molek&#;ller, ana zincirlerine entegre edilmiş, minimum &#;&#; karbon atomlu ve olduk&#;a karmaşık yapılar oluşturan birden fazla halka i&#;erebilir.
&#;zellikleri
Doymuş hidrokarbonlar, atomları arasında basit bağlar oluşturmanın temel &#;zelliğine sahiptir, bu da onları &#;ok b&#;y&#;k bir molek&#;l grubu haline getirir ve aşağıda ayrıntıları verilen olduk&#;a spesifik &#;zellikler verir:
Geometrik izomerizasyon
Alkan molek&#;llerinin yapısı, karbonun oluşturabileceği d&#;rt bağın konformasyonu nedeniyle fiziksel ve kimyasal &#;zelliklerinde değişiklikler &#;retir.
Bu, bu molek&#;llerde karbonun sp tipi bir hibridizasyona sahip olduğu ger&#;eğine rağmen3, komşu atomları arasındaki a&#;ılar, atom tipine bağlı olarak değişebilir.
Daha kesin bir şekilde a&#;ıklamak gerekirse, sikloalkanlar, kendilerine stereokimya adı verilen benzersiz bir &#;zellik kazandıran b&#;k&#;lme a&#;ılarına sahiptir; bu, molek&#;l&#;n enerjilerini ve buna &#;zg&#; diğer fakt&#;rleri, &#;rneğin spektroskopik ve optik &#;zellikleri etkileyebilir.
Asitlik
Doymuş hidrokarbonlar, iyonik ve diğer kutup t&#;rlerine olduk&#;a d&#;ş&#;k reaktivite g&#;sterir. Aynı zamanda, asidik ve alkali maddelerle neredeyse hi&#; etkileşimleri yoktur.
Polarite
Alkanlar, bir elektrik alanı varlığında pratik olarak sıfır polariteye sahip oldukları i&#;in iletken değildir. Dolayısıyla, polar &#;&#;z&#;c&#;lerde &#;&#;z&#;n&#;rl&#;ğ&#;ne izin vermek i&#;in hidrojen bağları oluşturulamaz.
Bu nedenle, su gibi polar &#;&#;z&#;c&#;lerle karışmayan t&#;m polar olmayan &#;&#;z&#;c&#;ler i&#;inde pratik olarak &#;&#;z&#;n&#;rler.
Kaynama ve erime noktaları
Doymuş hidrokarbonlarda, daha g&#;&#;l&#; etkileşimlerin daha y&#;ksek kaynama noktalarına neden olduğu van der Waals kuvvetleri nedeniyle molek&#;ller arası etkileşimler meydana gelir.
Erime noktaları i&#;in de benzer bir eğilim g&#;zlemlenmektedir, ancak bu, molek&#;l&#;n paketleme kapasitesinden kaynaklanmaktadır.
Bu etkileşimler doğrudan t&#;rlerin molek&#;ler ağırlığı ile ilişkili olduğundan, molek&#;l ne kadar b&#;y&#;kse, kaynama ve erime noktaları da o kadar y&#;ksek olur.
Dolayısıyla, onlara molek&#;ller arası bir temas d&#;zlemi veren daha sert bir yapıya sahip olarak, sikloalkanlar karşılık gelen doğrusal alkanlardan daha y&#;ksek kaynama ve erime noktalarına sahiptir.
Alkanes &#;rnekleri
Doğrusal alkanlar
Metan: Doğada bol miktarda ve bazı insan faaliyetlerinin &#;r&#;n&#; olarak oluşan renksiz ve kokusuz bir gazdır. Metan, alkanların en basit &#;yesidir ve sera gazlarının en g&#;&#;l&#;leri arasındadır (Encyclop&#;dia Britannica, ).
Etan: Esas olarak doğal gazda bulunan ve yakıt &#;retmek i&#;in diğer gazlarla karışım halinde kullanılan bir gazdır.
Propan: Renksiz bir gazdır, doğal gazda bulunur ve evlerde ve sanayide yakıt olarak kullanılır. Propan kimyasal form&#;l&#; C'dir3H8 ve genişletilmiş form&#;l CH3CH2CH2 (Propan Form&#;l&#;, S.F).
B&#;tan: o n-b&#;tan ham doğal gazdan &#;ıkarılan onlarca gazdan biridir ve ham petrolden de &#;retilebilir. N-b&#;tan, renksiz &#;ok ama&#;lı bir gazdır. B&#;tan ısıtma, soğutma ve daha hafif yakıt i&#;in kullanılabilir.
N-pentan: Petrol benzeri kokulu berrak renksiz bir sıvıdır. Pentan alkoll&#; i&#;eceklerde ve şerbet&#;iotu yağında funduszeue.info alkan, bazı yakıtların bir bileşenidir ve laboratuvarda &#;zel bir &#;&#;z&#;c&#; olarak kullanılır.
N-hekzan: Petrol benzeri kokulu renksiz berrak bir sıvıdır. Turun&#;gillerde bulunur ve yemeklik yağları tohum ve sebzelerden &#;ıkarmak i&#;in, &#;zel ama&#;lı bir &#;&#;z&#;c&#; olarak ve bir temizlik maddesi olarak kullanılır.
N-heptan: Petrol benzeri kokulu renksiz berrak bir sıvıdır. Kakulede bulunur. Sudan daha az yoğun ve suda &#;&#;z&#;nmez. Havadan daha ağır buharlar.
N-oktan: Benzin kokulu renksiz bir sıvıdır. Sudan daha az yoğun ve suda &#;&#;z&#;nmez. Bu nedenle su &#;zerinde y&#;zer. Tahriş edici buhar &#;retir.
Metil klor&#;r: klorometan olarak da adlandırılır, renksiz bir gazdır. Silikon polimerlerin imalatında ve diğer kimyasal &#;r&#;nlerin imalatında kullanılan en basit haloalkandır.
Kloroform: Renksiz, kokulu ve olduk&#;a u&#;ucu bir sıvıdır ve anestezik &#;zelliklerinden dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu &#;zelliklerinden dolayı, k&#;&#;&#;k dozlarda t&#;ketildiğinde bile insanları sersemletme veya vurma konusunda bir &#;ne sahiptir (MoviesDoes Chloroform Ger&#;ekten Sizi Filmlerde G&#;sterdikleri Kadar Hızlı Bir Şekilde Devrediyor mu?, ).
Karbon tetraklor&#;r: Renksiz, yoğun, y&#;ksek derecede toksik, u&#;ucu, yanıcı olmayan, karakteristik bir kokusu olan ve &#;&#;z&#;c&#; olarak kullanılan bir sıvı olan tetraklorometan olarak da adlandırılır.
Kloroetan: Hafif basın&#; altında yoğunlaşan bir gazdır. Kloroetan, &#;ncelikle spor tıbbında yerel ağrı giderimi i&#;in kullanılır (Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi., ).
Bromoetan: etil brom&#;r olarak da bilinir, renksiz u&#;ucu bir sıvıdır, sudan biraz &#;&#;z&#;n&#;r ve daha yoğundur. Buharlar havadan ağırdır. İla&#; yapımında ve &#;&#;z&#;c&#; olarak kullanılır.
Dallanmış alkanlar
İzob&#;tan: hafif petrol kokusuna sahip renksiz bir gazdır. Buhar basıncı altında sıvılaştırılmış gaz olarak sevk edilir. Sıvı ile temas donmaya neden olabilir. Kolay a&#;ılır.
İzopentan2-metilb&#;tan olarak da adlandırılan bu, benzin kokusu olan renksiz sulu bir sıvıdır. Suda y&#;zer. Yanıcı ve tahriş edici buhar &#;retir (National Center for Biotechnology Information. PubChem Compound Database;, ).
2-metilpentan: C molek&#;ler form&#;l&#;ne sahip dallı zincirli bir alkan6H14. Su &#;zerinde y&#;zen ve tahriş edici bir buhar &#;reten benzin kokulu sulu bir sıvıdır.
3, 3-Dimetilheksan: otlar ve baharatlarda bulunur. 3, 3-Dimetilheksan, Osmanthus fragrans (tatlı osmanthus) ve ginseng yağının bir bileşenidir.
2,3-Dimetilheksan: meyvelerde bulunur. 2,3-Dimetilheksan, nişastanın u&#;ucu bir bileşenidir.
Neopentan: sudan daha az yoğun bir sıvıdır. Suda &#;&#;z&#;nmez ancak alkolde &#;&#;z&#;n&#;r (Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi, ).
2, 2, 4-trimetilpentan: o İzooktan, petrol end&#;strisi ile ilgili &#;r&#;nlerin imalatı, kullanımı ve bertarafı yoluyla &#;evreye salınır. 2,2,4-trimetilpentan bir insanın cildine n&#;fuz etti ve eldeki cilt ve doku nekrozuna neden olarak ameliyat gerektirdi (Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi, ).
Sikloalkanlar
Siklopropan: Petrole benzer kokulu renksiz bir gazdır. Sıvı ile temas donmaya neden olabilir. Havanın yer değiştirmesinden boğulabilir ve y&#;ksek konsantrasyonda narkotik etkiye sahiptir.
Siklob&#;tan: 13 &#; C'de yoğunlaşarak sıvı halini alan gaz. Suda &#;&#;z&#;nmez. Alkol, aseton ve eterde &#;&#;z&#;n&#;r.
Siklopentan: Petrol benzeri kokulu renksiz berrak bir sıvıdır. Sudan daha az yoğun ve i&#;inde &#;&#;z&#;nmez. Buharlar havadan ağırdır.
Siklohekzan: alabaşlarda bulundu. Gıda kullanımı i&#;in renk katkı karışımlarında seyreltici.
Sikloheptan: Renksiz yağlı bir sıvıdır, &#;&#;z&#;nmez ve sudan daha az yoğundur. Y&#;ksek konsantrasyonların solunması narkotik etkiye sahip olabilir. Diğer kimyasalların yapımında kullanılır.
Siklooktan: dokuz karbon atomlu polisiklik bir hidrokarbondur. Suda &#;&#;z&#;nmez.
Metilsiklohekzan: Petrol benzeri kokulu renksiz berrak bir sıvıdır. Metilsikloheksanda, b&#;y&#;k metil grubunun ekvatoral olduğu sandalye konformasyonu en stabil olanıdır ve bu nedenle t&#;m olası konformasyonların en kalabalık olanıdır (Carey, ).
İzopropil sikloheksan: Meyvelerde bulunan renksiz bir sıvıdır. İzopropil sikloheksan, Carica papayada (papaya) bulunur.
metilsiklopentan: Renksiz &#;&#;z&#;nmeyen bir sıvıdır ve sudan daha az yoğundur. Buharlar narkotik ve rahatsız edici olabilir. Metilsiklopentan, Helianthus annuus'tan (ay&#;i&#;eği) izole edilir.
Norborano: C7H12 form&#;l&#;ne sahip bisiklo [2,2,1] heptan olarak da adlandırılan bisiklik bir alkan.
