Balıkesir Mutfak Kültürü
Marmara bölgesinde yer alan Balıkesir şehri, Ege denizi ile de kıyısı olan doğal güzellikleriyle her yıl binlerce turiste ev sahipliği yapan bir şehirdir. Gastronomi turizmi potansiyeli de oldukça yüksek olan şehir olukça zengin bir mutfağa sahiptir. Mutfağının bu denli zengin olmasının coğrafi şartları ve bu coğrafyada farklı etnik grupların barınmasının da etkisi vardır. Tarıma elverişli geniş topraklar, sanayinin gelişmiş olması, hayvancılığın yaygın olarak yapılması ve deniz ürünleri kullanımı Balıkesir yemek kültürüne yansımıştır.
Türkiye genelinde kırmızı et üretiminde ilk sıralarda yer alan şehirde et yemekleri çok yaygındır. Ayrıca hayvancılığın yaygın olması da et tüketiminin yanında süt ve süt ürünlerinin Balıkesir mutfağında önemli yer tutmasına neden olmuştur. Tarıma elverişli topraklarda yetişen bakliyatlar, sebzeler ve meyveler de şehrin mutfağını etkilemiştir. Şehrin mutfağında önemli yer tutan hamur işleri mantı ve börek şeklinde kendini gösterir. Şehrin önemli yemekleri arasında Bigadiç güveci, Balıkesir mantısı, peynirli patlıcan, tirit, Ayvalık tost gibi yemekler ve mafiş tatlısı, zerde, höşmerim gibi tatlılar gösterilebilir. Ülkemizde turizm sektörünün gelişmiş olduğu şehirlerden biri olan Balıkesir’in turistleri kendine hayran bırakan mutfağında yer alan yemeklere bir göz atalım.
Pratik Bilgiler
Balıkesir’den Alınabilecek Yiyecekler: Tarım ve hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı Balıkesir’de buna bağlı olarak hem taptaze süt ve süt ürünlerini içeren kahvaltılık ürünler hem de tarımcılık faaliyetleri nedeniyle şehrin genelinde taze bakliyat ürünlerinden satın almak doğru olacaktır. Zeytin ve zeytinyağı, meşhur Balıkesir balı, ekşi mayalı köy ekmeği, Susurluk tost peyniri, Manyas sepet peyniri, Mihaliç kelle peyniri, Bigadiç helvası, mantı ve konserve salça Balıkesir’de alınabilecek yiyecekler arasındadır.
Balıkesir’in En Meşhur Tatlısı: Balıkesir’e yapılan seyahatlerde mutlaka denenmesi gereken tatlı türleri arasında höşmerim tatlısı gelmektedir. Höşmerimi şehrin genelinde pastane ve tatlıcılarda bulabilir, lokanta ve restoranların menüsünde de karşılayabilirsiniz. Sıcak yaz günlerinde serinlemek için koruk ve karadut suyu içebilir, sakızlı dondurmalarından yiyebilirsiniz. Ayrıca şehirden ayrılmadan önce Bigadiç helvası, damla sakızlı lorlu kurabiye, kadayıf dolması, Balıkesir kaymaklısı ve muhallebili Kemalpaşa tatlısı da satın alabilirsiniz.
Balıkesir’den Alınabilecek Doğal Ürünler: Balıkesir yöresel ürünleri arasında çoğunlukla kahvaltılık doğal ürünler ön plana çıkmaktadır. Buradan Edremit tipi yerli kırma zeytin, biberli, bademli ve havuçlu yeşil zeytin, katkısız tatlı biber salçası, cam şişelerde litrelik doğal sızma zeytinyağı, cevizli, çörek otlu saganaki peynirleri, çiçek balı ve tarhana gibi doğal ürünler satın alabilirsiniz.
İçindekiler
Geleneksel yemeklerimizin vazgeçilmezi olan patlıcanın peynirle birleşince ortaya nasıl bir lezzet çıkacağını merak ediyor olabilirsiniz. Yaz aylarında en çok tüketilen sebzelerden biri olan patlıcan ve Balıkesir’in Manyas yöresine ait olan özel peyniri ile yapılan peynirli patlıcan, Balıkesir sofralarının sevilen yemeklerinden biridir.
Patlıcanlar alacalı olarak soyuluyor ve yuvarlak şekilde kesiliyor. İki patlıcan arasına Manyas peyniri koyuluyor. Patlıcan ve peynir ikilisi bir kürdan yardımıyla tutturuluyor ve kızgın yağda kızartılıyor. Üzerine de olmazsa olmaz sarımsaklı, domatesli sos ekleniyor. Asla bir arada olmaz diye düşünülen bu farklı ikilinin birleşimi ile ortaya enfes bir lezzet çıkıyor.
Et yemekleri ile meşhur olan Balıkesir mutfağının sevilen et yemeklerinden biri var sırada. Et yemeklerinin en alasının bulunduğu Balıkesir’de yine kullanılan etinden pişirme şekline kadar her şeyiyle fark yaratan sura lezzetini kullanılan kuzu ya da oğlak etinden alıyor. Tam bir şölen yemeği olan sura, içerisinde bol bol et bulunmasından dolayı özellikle kurban bayramlarında yapılıyor.
Pilav ve yemeğin efsane buluşmasının en güzel örneklerinden biri olan sura, kuzu ciğeri, pirinç, çam fıstığı, kuş üzümü ve bolca baharatla yapılıyor. İç pilav kuzu veya oğlak kaburgaya dolduruluyor ve taş fırınlarda pişiriliyor. Et sevenlerin bağımlısı olacağı yemek Balıkesir’e gitme nedenlerinden biri olabilir.
Mantı denilince insanın aklına ilk olarak Kayseri gelse de birçok ilimizin de kendine özgü farklı bir mantı çeşidi vardır. Balıkesir mantısı da bunlardan biri! Bir kaşığa kırk tane sığması makbul olan kıymalı mantıdan oldukça farklı olan Balıkesir mantısı, tavukla yapılıyor. Ama tavuklar hamurun içine değil üzerine konuluyor.
Mantı ne şekilde yapılırsa yapılsın herkes tarafından çok sevilir ve efsane bir lezzete sahiptir. Klasik mantı hamuru hazırlanır ve yufka şeklinde açılır. Küçük küçük kesilerek içerisine bir şey koymadan kapatılır. Tavuk suyunda haşlanarak süzülür ve üzerine tavuk etleri ve nohut dökülür. Sarımsaklı yoğurt ve yoğurdun üzerine dökülen salçalı tereyağlı sosla ortaya efsane bir lezzet çıkar. Mantı zevkinizi gözden geçirmenize neden olacak Balıkesir mantısı mutlaka denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Et yemekleriyle ünlü bir şehir olan Balıkesir’de çok sevilen sebze yemekleri de bulunuyor. Verimli topraklarında bol bol börülce yetiştirilen Balıkesir’de börülce yemeklerine mutfaklarda çok fazla yer verilir. Bu yemeklerin başında da sallama ya da sıyırma olarak adlandırılan börülce ekşilemesi geliyor.
Güzelce yıkanıp temizlenen börülceler haşlanıyor ve zeytinyağı, sarımsak ve limon ile hazırlanan sos ile buluşturuluyor. Sonrasında da yemeğe asıl lezzetini veren koruk suyu ekleniyor ve ortaya özellikle ekşi sevenleri kendine hayran bırakan bir lezzet çıkıyor. İsteğe göre ana yemek olarak tüketilen ya da meze olarak sofralarda yerini alan börülce ekşilemesi sıcak yaz günlerinde akşam yemeğini hafif geçirmek isteyenlerin en çok tercih ettiği yemeklerin başında geliyor.
Ülkemizin birçok ilinin yöresel yemekleri listesinde olan bir yemek var sırada. Doğudan batıya tüm yörelerde yapılan ancak yapılış şekliyle ve malzemeleriyle yöreden yöreye farklılık gösteren tirit, Balıkesir mutfağının da yöresel yemekleri arasındadır. Balıkesir’de özel günlerin vazgeçilmez yemeği olarak bilinen tirit, şehrin en meşhur ve lezzetli yemeklerinden biridir.
Birçok yörede yufka ile yapılsa da Balıkesir usulü tirit, küçük küçük doğranmış tiritlik ekmek ile yapılır. Ekmekler kaynamış et suyuna atılır. Çıkarıldıktan sonra da üzerine etler konulur ve tereyağı gezdirilir. Lezzetini de kemikli etlerin suyundan alır. Kırmızı et sevmeyenler için tavuk eti ile de yapılabilir. Tavuklu tiridin özelliği de tavuk haşlanırken içerisine domates eklenmesidir. Ülkemizin geleneksel lezzetlerinin başında gelen tirit, Balıkesir’de denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Keşkek ülkemizin neredeyse tüm illerinin yöresel yemekleri listesinde yer alıyor. Bu da keşkeğin Türk mutfağında yerinin ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Türkiye’de düğünlerin, bayramların, özel günlerin vazgeçilmez yemeği olan keşkek Balıkesir mutfağının da yöresel yemekleri arasında yerini alır. Ülkemize Orta Asya’dan getirildiği tahmin edilen keşkek o zamanlardan beri unutulmadan günümüze kadar gelmiş ve yılında UNESCO Kültürel Miras Listesi’ne girmeyi başarmıştır.
Başka yörelerde tavuk ve dana eti ile de yapılan keşkek, Balıkesir’de etli kuzu kemiği ile yapılıyor. Kuzu eti ile yarma veya aşurelik buğday neredeyse bir gün boyunca pişiriliyor. Asıl keşkeğin tadı kalabalık köy düğünlerinde odun ateşinde kazanlarda pişirilmesi ile alınıyor. Piştikten sonra üzerine tereyağında kavrulmuş salça gezdiriliyor ve afiyetle yeniyor. Yaz aylarında Balıkesir’e yolunuz düşerse mutlaka bir köy düğününe denk gelirsiniz. Keşkeğin tadına bakmadan oradan ayrılmamanızı tavsiye ederiz.
Geleneksel Türk mutfağının en meşhur yemeklerinden biri olan mantı Balıkesir yöresinde de birçok farklı şekilde yapılmaktadır. Tavuklu Balıkesir mantısından sonra şehrin en ünlü mantısı olan saçaklı mantı şekliyle farkını ortaya koyuyor. Kullanılan malzemeler açısından Balıkesir mantısına benziyor ama hem daha pratik hem de görüntüsüyle daha çok ilgi çekiyor.
Balıkesir mantısından farklı olarak elde açılan yufkalar fırında kızartıldıktan sonra ince ince kıyılıyor. Yine Balıkesir mantısında olduğu gibi kaynamış tavuk suyunun içerisine atılıp çıkarılıyor. Tabağa alındıktan sonra yufkaların saçak saçak görülmesinden dolayı saçaklı mantı olarak adlandırılıyor. Tavuk suyu ile buluşan yufkaların üzerine birde lif lif ayrılan tavuklar eklendiğinde tadından yenmiyor. Üzerine dökülen sarımsaklı yoğurt ve salçalı tereyağı ile görsel ortaya çıkıyor.
Balıkesir’in enfes et yemeklerinin yanında pilav olmazsa olmazdır. Ama her zaman da klasik bulgur pilavı ya da pirinç pilavı olmaz tabi. Balıkesir’de klasik pilavlara karşı en güzel alternatif, lezzetli olmasının yanında tam bir antibiyotik deposu olan sarımsaklı bulgur pilavıdır.
Balıkesir usulü sarımsaklı bulgur, zamanında tavşan eti ile yapılırmış, günümüzde ise tavşan eti yerini tavuk etine bırakmış. Aynı zamanda içerisine atılan iri iri sarımsaklar yemeği hem sağlıklı yapar hem de lezzetini verir. Tavuklar ve bulgurlar ayrı ayrı haşlanır. Tepsiye boşaltılan bulgurların üzerine didiklenmiş tavuk etleri konulur. Bol sarımsak da eklenerek karıştırılır ve üzerine de zeytinyağı gezdirilir. Farklı bir lezzet arayanların çekinmeden tüketebilecekleri sarımsaklı bulgur Balıkesir’de denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Adından da anlaşılacağı gibi Balıkesir’in Bigadiç ilçesi il özdeşleşmiş olan güveç, toprak kaplarda odun fırınında pişirilir. Bigadiç güvecini diğer güveçlerden ayıran en önemli özelliği de oğlak etiyle yapılmasıdır. Bigadiç güveci içerisinde bulunan malzemeler ile oldukça bereketli bir yemektir. Bu yüzden kalabalık sofraların vazgeçilmez yemeğidir. Yanında birde pilav olunca harika bir akşam yemeği olur.
Oğlak eti, domates, biber ve kemik suyu bir araya gelir ve toprak kaplarda yerini alır. Odun közü kullanılan fırınlarda yaklaşık 2 saat pişirilir. Mis gibi kokusuyla bile herkesin iştahını açar. Pişirme yöntemi ile lezzeti iki kat artan yemek, ekmek banarak yemek yemeyi sevenlerin favorisidir. Mis gibi eti, tazecik sebzeleri ve kemik suyu ile lezzetli olmasının yanında aynı zamanda vitamin deposu olan yemek Balıkesir’de mutlaka denenmesi gereken lezzetlerden biridir.
Birçok ilin geçiş noktasında bulunan bir şehir olan Susurluk ilçesinin en popüler lezzetleri olan Susurluk ayranı ve tostu, özel araçla yolculuk edenlerin Susurluk’ta mola verip mutlaka denediği lezzetlerdir. Hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı şehirde yörenin yoğurduyla yapılan ayran bol köpüklü yöreye has lezzetiyle fark yaratıyor. Susurluk ayranını diğer ayranlardan ayıran özellik de lezzetinin yanında bol köpüklü olmasıdır.
Susurluk ayranının en çok yakıştığı yiyecek de şüphesiz Susurluk tostudur. Ülke genelinde ayran kadar meşhur olmasa da Susurluk’ta oldukça meşhurdur. İçerisindeki yöresel peyniri, özel ekmeği ve sucuğuyla klasik tostları gölgede bırakan lezzet üzerine sürülen salçası ile de farkını ortaya koyuyor. Özellikle sık sık seyahat ediyorsanız mutlaka bağlantı yolları üzerinde bulunan Susurluk’tan geçmişsinizdir. Mola yerlerinde bile bulabileceğiniz bu ikiliyi denemeden şehirden ayrılmayın.
Ülkemizin belki de en meşhur tostudur Ayvalık tostu! Neredeyse tüm illerde kafelerde ve fast food servisi yapan büfelerde Ayvalık tostu bulunsa da orijinal Ayvalık tostu mutlaka Balıkesir sınırları içinde yenmelidir. Balıkesir’de özellikle tatil beldelerinde sıklıkla karşınıza çıkan Ayvalık tostu, şehirde ilk denenmesi gereken yemeklerden bir tanesidir.
Orijinal Ayvalık tostu tamamen bölgeye has özel ekmek ile hazırlanır. İçerisinde de tulum peyniri, sucuk, sosis ve domates bulunur. İsteğe göre turşu, ketçap, mayonez gibi ürünlerle lezzetlendirilir. Bol malzemeli tost sıcak sıcak yenir ve damaklarda unutulmayan bir tat bırakır. Ayvalık ziyaretlerinizde her köşede bulabileceğiniz meşhur Ayvalık tostu ile kahvaltı etmeden şehirden ayrılmamanızı tavsiye ederiz.
Et yemeklerinin yanında harika köfteleri ile de meşhur olan Balıkesir mutfağının meşhur köftelerinden biri de Edremit köftesi. Adından da anlaşılacağı gibi Edremit ilçesine özgü bir köfte olan Edremit köftesi şehrin sembolü haline gelmiştir.
Meşhur Tekirdağ köftesine benzeyen Edremit köftesi yanında sunulan ızgara domates, biber ve soğanla harika bir lezzete dönüşüyor. Balıkesir ve çevresinde yerleşim yerlerindeki tüm restoranlarda bulabileceğiniz köftenin tadına bakmadan şehirden ayrılmamanızı tavsiye ederiz.
Balıkesir yöresel yemekleri listemizde Balıkesir’in Gömeç ilçesine özgü bir hamur işi var sırada. Şehrin meşhur mantıları kadar olmasa da oldukça sevilen bu yemek akşam yemeği sofralarında sevilerek tüketiliyor. Aynı zamanda da misafirlere yapılıp sunulan yemeklerin başında geliyor.
Halkın sıklıkla pişirdiği rabisa, el açması yufkaların rulo haline getirilip fırında pişirilmesi ile hazırlanıyor. Nar gibi kızaran yufkaların üzerine sarımsaklı yoğurt dökülüyor. Son olarak da üzerine tereyağında kızdırılmış pul biber gezdiriliyor ve servis edilip afiyetle yeniyor. Hamur işi ile yoğurdun en güzel birleşiminden oluşan yemeği Balıkesir’e yolunuz düşerse mutlaka deneyin.
Bir şehrin onlarca meşhur et yemeği olur da köftesi olmaz mı? Hem de en güzeli olur! Şekliyle, kıvamıyla, yapılışıyla diğer köftelerden farklı olan Ada köfte, Ayvalık ve Cunda mutfağının enfes yemeklerinden biridir. Klasik köftelerden farklı olarak içerisinde bol miktarda ekmek içi bulunan köfte, kıvam olarak da daha cıvıktır ve daha büyük boyutlarda yapılır.
Kıyma, ekmek içi, soğan, tuz, karabiber ve kekik ile köfte yoğrulur. İri parçalar koparıp silindir şekline getirildikten sonra una bulanarak sıvı yağda kızartılır. Yanında pilav ve salata ile harika bir ana yemek olur. Balıkesir’de birçok restoranda bulabileceğiniz Ada Köftesi, mutlaka denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Balıkesir’de özellikle Ramazan ve Kurban bayramlarında yapılan karanfilli ekmek, Balıkesir’in geleneksel hamur işlerinden biridir. Bayram sabahları tüm fırınlarda bu ekmek pişer ve Balıkesir buram buram karanfil kokar. Bildiğimiz tava ekmeğine benzeyen karanfilli ekmek, hamuru hazırlanırken atılan karanfil nedeniyle pembe renk alır. Tulum peyniri ile de hazırlanabilen ekmek çıtır çıtır kıvamıyla kahvaltı sofralarını süsler.
Sadece Balıkesir’de görülen bu geleneksel lezzet, genelde ikili olarak yapılır. Balıkesir’in eskileri bu ekmeğin nasıl ortaya çıktığını sorunca karanfilin hazmı kolaylaştırıcı özelliğini örnek gösterir. Ramazan bayramlarında tüketilmesinin nedeni Ramazan sonrası mideyi rahatlatması, Kurban bayramında tüketilmesinin nedeni de hazımsızlığı gidermesidir. Bayramlarda Balıkesir’de bulunursanız hem lezzetiyle hem de sağlığa olan faydalarıyla fark yaratan karanfilli ekmeği siz de mutlaka denemelisiniz.
Ege mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden biri olan şevketi bostan, Balıkesir’de de birçok yörede yetişir ve sıklıkla yemeği yapılır. Hem zeytinyağlısı hem etlisi hem de salatası sevilerek tüketilir. Oldukça lezzetli olmasıyla ve düşük kalorili olmasıyla bilinen ot, Mart, Nisan ve Mayıs aylarında Balıkesir pazarlarında yerini alır.
Girit’ten batı Anadolu’ya göç eden Girit Türkleri tarafından ülkemize gelmiş olan ve günümüzde de birçok ilimizde çeşit çeşit yemeği yapılan şevketi bostan kuzu eti ile birlikte oldukça lezzetli bir yemek olur. Bahar aylarında Balıkesir’e yolunuz düşerse bu lezzetli ve faydalı yemeği mutlaka denemelisiniz.
Girit’in meşhur lezzetlerinden biri olarak bilinen kabak çiçeği dolması, tüm Ege kıyılarında özenle yapılarak sofralarda yerini alır. Ege denizine kıyısı olan bir şehir olan Balıkesir’de de kabak çiçeği dolması geleneksel yemeklerin arasında bulunur. Sabahın erken saatlerinde güneş yükselmeden taze taze toplanan kabak çiçekleri Balıkesir mutfaklarında harika dolmalara dönüşür.
Ege Bölgesinde Temmuz ayında toplanmaya başlanan kabak çiçekleri narince iç kısımları ayıklandıktan sonra lezzetli iç harç ile doldurulur. Dolma harcının içerisinde soğan, domates, pirinç, dereotu, nane, tuz ve karabiber bulunur. Hazırlanmış dolma harcı azar azar çiçeklerin içerisine doldurulur ve üzeri kapatılır. Üzerine zeytinyağı eklenerek pişmeye bırakılır. Size bildiğiniz dolmaları unutturacak kabak çiçeği dolmasını mutlaka Balıkesir’de denemelisiniz.
Bir şehrin bu kadar çok yöresel yemeği olur da çorbası olmaz mı? Hem de en alası olur! Ülkemizin birçok yerinde düğün yemeklerinde ve davetlerde en çok yapılan geleneksel çorbalardan biri olan düğün çorbası Balıkesir mutfağının da yöresel çorbalarından biridir. Çorba olarak anılmasına rağmen öylesine doyurucudur ki ana yemek olarak bile tüketilebilir.
İçerisinde arpa şehriye, nohut, et suyu, yumurta, yoğurt ve isteğe göre tavuk eti gibi besleyici malzemeler bulunan çorbanın yapımı da bir o kadar basit. Tavuk suyunun içerisine arpa şehriye ve haşlanmış nohut ilave edilir. Ayrı bir kapta terbiyesi için gerekli olan yumurta, un, yoğurt ve limon suyu çırpılır ve nohut ve şehriyelerin haşlandığı tencereye ilave edilir. Servis sırasında da tereyağında kavrulmuş salça ile süslenerek hem lezzet şöleni hem de görsel şölen ortaya çıkar. Balıkesir’de birçok restoran ve lokantanın çorba menüsünde bulabileceğiniz düğün çorbasını mutlaka denemelisiniz.
Meşhur Balıkesir yemeklerinden sonra sıra geldi Balıkesir’in damaklarda unutulmayan bir lezzet bırakan tatlılarına. Balıkesir yöresel tatlılarının arasında belki de en kolay olanıdır mafiş tatlısı. Birçok ilimizde yapılan ama farklı isimlerde anılan bir çeşit şerbetli hamur kızartması olan tatlı lokma tatlısını andırır ancak şekil olarak farklılık gösterir.
Özenle yoğurulan hamur ince ince açılır ve kare şeklinde kesilir. Daha sonra kare olarak kesilen hamurlara fiyonk şekli verilerek yağda kızartılır. Kızartıldıktan sonra da soğuk şerbete atılır. Şerbetini çeken çıtır çıtır tatlı yemeye hazır hale gelir. Üzerine ince çekilmiş fıstık serpildiğinde de ortaya karşı konulmaz bir lezzet çıkıyor. Mafiş tatlısı Balıkesir’de denemeniz gereken tatlılardan biridir.
Hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı Balıkesir’de süt ve süt ürünlerinin yoğun olarak kullanıldığını daha önce yazmıştık. Bölgenin kendi hayvanlarının sütünden elde edilen kaymaklarla yapılan Balıkesir kaymaklısı, bölgenin en sevilen yöresel tatlılarından biridir. Hem sütlü hem de şerbetli tatlı sevenlerin denedikten sonra bir daha vazgeçemediği bu lezzetin yapımı biraz zor olsa da zahmetine sonuna kadar değiyor.
Balıkesir kaymaklısının ana malzemeleri kaymak, un, süt, şeker, tereyağı ve yumurta. Özel olarak hazırlanan hamur yufka haline getiriliyor. Hamurun yarısı bir tepsiye yarısı da başka bir tepsiye seriliyor. İki tepsi de kızardıktan sonra birinin üzerine bolca kaymak dökülüyor ve diğer yufka üzerine kapatılıyor. Üzerine şerbeti döküldüğünde de ortaya efsane bir lezzet çıkıyor. Balıkesir’de birçok tatlıcıda bulabileceğiniz Balıkesir kaymaklısı şehirde mutlaka denemeniz gereken tatlıların başında gelir.
Asırlık tarihi ile höşmerim Balıkesir geleneksel mutfağının en önemli tatlılarından biri olmayı hak ediyor. Ege ve Marmara bölgesinin birçok ilinde yapılan bu enfes peynirli tatlının ana vatanının Balıkesir Havran ilçesi olduğu bilinmektedir. Tarih kitaplarında bile adı geçen höşmerim, Balıkesir yöresine yerleşen göçebe Türkmenler tarafından şehre gelmiştir ve o günden beri de yöre halkı tarafından sevilerek yapılmaktadır.
Hafifliğiyle ve lezzetiyle deneyenleri kendine hayran bırakan tatlının içerisinde tuzsuz peynir, irmik, un ve şeker bulunuyor. İsteğe göre üzeri fındık veya bademle süsleniyor. Balıkesir evlerinde sıklıkla yapılan tatlıyı şehirde birçok pastane ve tatlıcıda bulup tadına bakabilirsiniz. Hatta Balıkesir merkezde ve ilçelerinde marketlerden satın alarak sevdiklerinize götürebilirsiniz. Bu efsane yöresel lezzeti denemeden şehirden ayrılmamanızı öneririz.
Osmanlı döneminde özel günlerin vazgeçilmez tatlısı olan zerde, o günlerden beri varlığı koruyarak günümüze kadar gelmiştir. Ülkemizin birçok yerinde hala özel günlerde, kutlamalarda, bebek mevlitlerinde misafirlere ikram edilir. İçerisinde pirinç bulunmasıyla klasik tatlılardan ayrılan zerde hafifliğiyle bilinir. Başka yörelerde yapılan zerdenin içerisinde renk vermesi için safran veya zerdeçal gibi baharatlar kullanılırken Balıkesir usulü zerdede baharat kullanılmaz.
Şehrin en ünlü tatlılarından biri olan zerde, kızamık şekeri, pirinç, karanfil, tarçın ve gül suyu ile hazırlanır. Suda haşlanan pirince şeker, gül suyu ve karanfil taneleri eklenir ve sıcakken kâselere boşaltılır. İşte bu kadar kolay! Hafif ve aynı zamanda lezzetli bir tatlı arayanların mutlaka denemesi gereken zerde Balıkesir’de denenmesi gereken tatlılardan biridir.
Balıkesir mutfağının zengin tatlı menüsüne ait hem şerbetli tatlı sevenlerin hem de sütlü tatlı sevenlerin gönlünü fethedecek bir tatlı var sırada. Ege bölgesinde sıklıkla yapılan Kemalpaşa tatlısına farklın bir yorum getirilmesiyle yapılan keşküllü Kemalpaşa tatlısı, Balıkesir’de de sıklıkla görebileceğiniz tatlıların arasında yer alıyor.
Hem hafif hem de oldukça lezzetli olan tatlı, hoş görüntüsüyle özel gün sofralarına da çok yakışıyor. İlk olarak keşkül hazırlanıyor. Kemalpaşalar tepsiye diziliyor ve üzerine şerbeti dökülüyor. Son olarak da önceden hazırlanan keşkül Kemalpaşaların üzerine gezdiriliyor. Keşkül ve Kemalpaşa’nın muhteşem uyumu damaklarda unutulmayan bir lezzet bırakıyor. Balıkesir’de birçok pastanede bulabileceğiniz keşküllü Kemalpaşa tatlısını mutlaka deneyin.
Kemalpaşa tatlısının birçok versiyonunun yapıldığı Balıkesir’de ipek gibi muhallebisiyle damakları şenlendiren bir lezzet var sırada. Kupta muhallebili Kemalpaşa, herkesin kolaylıkla evlerinde pişirebildiği bir tatlı olsa da asıl kupta muhallebili Kemalpaşa Balıkesir’de yenmelidir. Tatlı, akşam yemeklerinden sonra hafif bir lezzet isteyenlerin bir numaralı tercihidir.
Öncelikle nişasta, şeker, un ve sütten hazırlanan mis gibi muhallebi kuplara dökülür. Muhallebilerin üzerine bir iki tane Kemalpaşa yerleştirilir ve biraz daha muhallebiyle üzeri kapatılır. Son olarak da fıstık ve fındık ile süslenerek afiyetle yenir. Balıkesir’de birçok pastanede bulabileceğiniz bu eşsiz lezzeti mutlaka siz de denemelisiniz.
Ülkemizde Erzurum’a has bir lezzet olarak bilinen kadayıf dolması, şehirde uzun yıllardan beri pişirilmesi nedeniyle Balıkesir’in yöresel yemekleri listesinde de yerini almıştır. Baklavadan sonra en çok sevilen şerbetli tatlılardan biri olan kadayıfın bu farklı versiyonu, akşam yemeklerinden sonra çay saatlerinin en güzel tatlısıdır.
Çıtır çıtır kadayıflar, bol ceviz içi ve şerbetin eşsiz uyumu ile hazırlanan kadayıf dolması, damaklarda nefis bir tat bırakan tatlılardan biri. Tercihe göre ister fırında ister tavada yapılabilen tatlı ne şekilde yapılırsa yapılsın akıllardan çıkmayan bir lezzet çıkıyor ortaya. Balıkesir’deki tatlıcılarda en çok tercih edilen tatlılardan biri olan kadayıf dolmasını denemeden şehirden ayrılmamanızı tavsiye ederiz.
Yaz aylarında kimsenin elinden düşürmediği, sokaklarda evlerde günün her saatinde severek yediği bir lezzet var sırada. Dondurmanın eşsiz kıvamına bir de damla sakızının muhteşem aroması eklenirse yenilebilecek en güzel dondurma çıkar ortaya.
Balıkesir’in her köşesinde özellikle de tatil beldelerinde tüm dondurmada bulabileceğiniz sakızlı dondurma, özellikle Balıkesir Cunda Adası’nda oldukça meşhurdur. Yaz aylarında Balıkesir’e yolunuz düşerse mis gibi kokusuyla canınızın dondurma çekmesine neden olan sakızlı dondurmayı mutlaka denemelisiniz.
Tostu ile meşhur olan Balıkesir’in Ayvalık ilçesine özgü bir lezzet var sırada: Damla sakızlı lorlu kurabiye! Balıkesir’de çay saatlerinin vazgeçilmezi olan kurabiye, Ayvalık tostundan sonra Ayvalık’ın en meşhur lezzetlerinden biridir. Ana malzemeleri damla sakızı ve lor peyniri olan damla sakızlı lorlu kurabiye, anne elinden çıkmış gibi bir lezzete sahip.
Ayvalık, Akçay, Cunda gibi tatil beldelerinde sıklıkla karşınıza çıkan kurabiye, şehir merkezinde de birçok pastanede bulunabilir. Yolunuz Ayvalık’a düşerse zeytinyağlı bu enfes kurabiyeyi denemeden asla ayrılmamalısınız. Hatta yanınıza kutu kutu alarak sevdiklerinize götürebilirsiniz.
Balıkesir’de yaz aylarının vazgeçilmez içeceği olan karadut suyu, hem yaz aylarında içinizi serinletir hem de sağlığa olan faydaları saymakla bitmez. Öyle ki karadut suyu halk arasında şifalı meyve olarak bilinir. İçerisinde bol miktarda K ve C vitaminleri içeren karadut suyu, kemik gelişimine katkı sağlar ve aynı zamanda da sağlığın korunmasında etkilidir. Sindirimi düzenler, kilo vermeye yardımcı olur ve mide sorunlarına iyi gelir.
Sağlığa olan faydaları bir yana damaklarda bıraktığı lezzet ile de bir kere deneyenler bir daha başka meyve suyu içemez. Balıkesir’de birçok yerde yemeklerin yanında servis edilen karadut suyu, şehirden ayrılmadan denemeniz gereken lezzetlerden biridir.
Koruk henüz tam olgunlaşmamış üzümlere verilen isimdir. Özellikle Ege ve Marmara bölgelerinde çok fazla kullanılır. Balıkesir’de birçok zeytinyağlı yemeğe ekşilik vermesi için kullanılan koruk, suyu ile de oldukça popülerdir. Sindirimi rahatlatmasından göz hastalıklarına iyi gelmesine kadar birçok sağlık problemine iyi gelen koruk suyu, ekşi sevenler tarafından yaz aylarında meşrubat niyetine içilir.
Özellikle Balıkesir tatil bölgelerinde her köşede tezgâhlarda satılan koruk suyu, buz ile buluştuğunda hem lezzetli hem de serinletici bir içecek haline geliyor. Sıcak yaz günlerinde serinlemek isteyen turistler tarafından da çok fazla tercih ediliyor. Hem sağlığa faydalı olan hem de içinizi ferahlatan bu lezzeti Balıkesir’e yolunuz düşerse mutlaka deneyin.
Balıkesir’in sahip olduğu gastronomi zenginliklerinin en önemli parçalarından biri olan Bigadiç helvası, yılı aşkın süredir aynı teknikle üretilmekte, doğallığını ve eşsiz lezzetinin korumaktadır. Üretimi asırlardır babadan oğula geçen ve kullanılan malzemeleri, malzemelerin ne şekilde kullanıldığı sır gibi saklanır. Bu da Bigadiç helvasının taklit edilmesini önlemekte, yöreye has kalmasını sağlamaktadır.
Tahin helvası ve susamlı helva gibi türleri olan Bigadiç helvası bugüne kadar yiyip yiyebileceğiniz en güzel helvadır. Tahin, çörek otu, şeker ve limon gibi malzemelerle hazırlanan tahinli helva ve çifte kavrulmuş susamlarla yapılan susamlı helva. Hangisi olursa olsun helva sevmeyenleri bile kendine hayran bırakır Bigadiç helvası. Balıkesir ziyaretlerinizde mutlaka bir helvacıya uğrayıp bu geleneksel helvanın tadına bakın. Sonrasında yanınıza kutu kutu alarak sevdiklerinize hediye olarak götürebilirsiniz.
Ülkemizin en güzel gezilecek yerlerini içinde barındıran Balıkesir, lezzetli yöresel yemekleriyle de gönülleri fethediyor. Balıkesirin yöresel yemekleri denince akla Egenin şifalı otlarıyla harmanlanmış onlarca lezzet geliyor. Balıkesire yolunuz düştüğünde gezilecek yerlerinin yanı sıra mutfağını da mutlaka keşfetmelisiniz.
Balıkesir yöresel yemekleri listemize sizler de önerilerinizi aşağıda yer alan yorumlar kısmından bizlere iletebilirsiniz.
Ayvalık ve Cunda gibi meşhur tatil beldelerine sahip olmak Balıkesirin hem en büyük şansı, hem de şanssızlığı olmuş. Bir yandan Balıkesiri şehir olarak gölgeliyorlar, diğer yandan da bir sürü insanı her sene beldelerine çekiyorlar.
Son gidişimizde rotamızı Balıkesirin daha az keşfedilmiş yerlerine çevirdik, yepyeni yerler ve lezzetler keşfettik. Cunda, Ayvalık gibi ünlü beldelerinden az bilinen gizli kalmış cevherlerine tüm Balıkesirde gezilecek yerler tavsiylerimiz
Index
Balıkesire uçakla gelecekseniz, en yakın havalimanı Balıkesir Edremit Havalimanı. Buraya çeşitli havayolu firmalarının direkt uçuşları var. Uçak biletinizi almadan önce fiyat karşılaştırması yapmayı unutmayın. Fiyat karşılaştırması yapmak ve uygun fiyatlı UÇAK BİLETİ bulmak içinTIKLAYIN.
Balıkesir merkezde orta bütçeli şehir otelleri var ama direksiyonu Cunda ve Ayvalıka çevirirseniz buralarda da büyük oteller yerine ağırlıklı olarak butik oteller, eski Rum evlerinden dönüştürülme küçük oteller ve pansiyonlar var. Ayvalıkta ve şehir merkezinde öne çıkan otelleri aşağıda bulabilirsiniz:
Bandırma şehir merkezinde, yüzyıldan günümüze gelen bir taş konak içinde hizmet veren, tüm odaları klimalı, içinde restoranı ve barı da bulunan bir otel seçeneği. Kahvaltı konusunda iddialılar. İncelemek için TIKLAYIN.
Balıkesir merkezde odalı bir şehir oteli seçeneği. Hergün ücretli açık büfe kahvaltı sunuluyor. İncelemek için TIKLAYIN.
Ayvalık’ta, 4 kişi kapasiteli, 2 yatak odasında 2 yatak olan, 2,5 banyolu, deniz manzaralı bir Rum evi. İncelemek için TIKLAYIN.
Toplam 4 kişilik, tek yatak odası ve 2 yatağı olan tek banyolu loft şeklinde, bahçe içinde bir Rum evi seçeneği. Çiftler için ideal. İncelemek için TIKLAYIN.
Balıkesirdeki tüm OTELLER için TIKLAYIN.
Yukarıdaki fiyat karşılaştırmalarını kişi başı maliyete göre belirliyoruz. Özellikle ev seçeneklerinde çok kişi konaklama yapılabildiği için kişi başı maliyetler de düşüyor. Şimdiden harika bir tatil diliyoruz.
Feribota binmeden aracınızla gelirseniz İstanbuldan Balıkesir 3,5 saat sürüyor. Aşağıda sayacağımız yerleri gezmek için altınızda bir araç olması şart. Ayvalık merkezden uygun fiyatlı ARAÇ KİRALAMAK içinTIKLAYIN.
Haritayı zoom yaparak detaylı görüntüleyebilirsiniz.
Gezilecek Yerler
Yeme-İçme
Alışveriş
Ayvalık larda patlama yapıp lerde popülerlik tahtını Çeşme ve Bodruma kaptırmış olsa da son yıllarda dönüşü muhteşem olan yerlerden. İyi haber şu ki kendisi hakkında çok kapsamlı bir gezi dosyamız var. Ayvalık Gezi Rehberi. Program yapmadan önce mutlaka göz atın.
Rumlardan kalan o dantel gibi tarihi doku, film setinin içindeymişsiniz gibi hissettiren sokakları, romantik bir konaklama imkanı sunan tarihi evlerden çevrilmiş butik otelleri ve meyhanelerden balıkçılara harika mekanları ile Ayvalık merkez kısa bir hafta sonu kaçamağı için ideal yer. Merkezden tüm detaylar Ayvalık Gezilecek Yerler rehberimizde. Konum için tıklayın. Haritada 1 numara.
Ayvalık Tostu hiç şüphesiz Ayvalık denilince akla gelen ilk lezzet. Aslında Ayvalık da öyle köklü bir yeme-içme kültürü var ki bir tosta indirgemek epey ayıp oluyor. Üstelik o sosisli, salamlı, Amerikan salatalı tost gerçek Ayvalık tostu bile değilmiş. Gerçek Ayvalık Tostunda tulum peyniri ve dana sucuk ile yapılıyormuş.
Gerçek Ayvalık tostu nerede yenir sorduk soruşturduk ve öneriliermizi Ayvalık Tostu Nerede Yenir yazımızda listeledik.
Ayvalık Adalar Tabiat Parkı, Ayvalık’a bağlı 22 adanın 19’unu kapsayan, Türkiye’nin en büyük tabiat parkı. Şeytan Sofrası ise Midilli Adası da dahil bu irili ufaklı adaları ayaklarınızın altındaymış gibi görebileceğiniz bir seyir tepesi. Günün her saati kalabalık oluyor ama özellikle gün batımında harika bir manzarası olduğu için ekstra dolup taşıyor. Bir gün batımını buraya ayırıp, ardından Cunda ve Ayvalık’ta rakı-meze’ye geçebilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 2 numara.
Şimdiki ismi Alibey Adasını bir türlü benimseyememiş olmakla birlikte Cunda bizce müthiş bir gastronomi noktası. Özellikle de Girit Mutfağı kültürünü yaşatması ile gerçek gurme bir destinasyon. Ayvalık merkezde de kalıyor olsanız 15 dakikada rakı-balık-meze yapmaya, Cumartesi pazarından en taze Ege otlarını almaya, plajlarında deniz keyfi yapmaya, Taş Kahve’de nostalji yapmaya, meşhur sakızlı dondurması, lor kurabiyesi ve lokmasını yemeğe gelebilirsiniz. Cundadaki favorilermiz için Cunda Adası Gezilecek Yerler rehberimiz var. Konum için tıklayın. Haritada 3 numara.
Osmanlı döneminde Balıkesirde büyük bir Rum nüfusu vardı. Şehirde mübadele döneminde Rumlar’ın terk etmek zorunda kaldığı birçok yerlşim bulunuyor. Yeniçarohori, bugünkü adıyla Küçükköy de onlardan biri.
Kaderine terk edilmiş taş yapılarla dolu bir mahalleyken şehirli birkaç idealistin buraya yerleşmesi ile kaderi değişmiş. İnsanların pek bulaşmak istemediği pek tekin olmayan bir köyden kendi enerjisini kendi üreten, kolektif yaşam prensiplerine bağlı, sanat ve teknoloji alanındaki girişimlere bir kuluçka merkezi olmayı hedefleyen köye dönüşmüş. Gitmeden önce Küçükköy (Yeniçarohori) Ayvalıkta Bir Sanat Köyü yazımıza mutlaka göz atın. Konum için tıklayın. Haritada 4 numara.
Sural Çiftliği hepimizi gözyaşlarına boğan Babam ve Oğlum filminin çekildiği yer. Aslında birkaç ineği, serbest gezen ördekler ve tavukları olan çiftlik temalı bir butik otelse de daha çok kahvaltıları ile ünlü. Minnoş ortamında, kocaman bir ağacın gölgesinde serpme kahvaltı veriyorlar. Soğuk aylar için de sobalı güzel bir iç mekanı var. Klasik seprme kahvaltısı verseler de sunumlar özenli, peynirleri, zeytinleri ve reçelleri kaliteli, domatesin ve biberin tadı yerinde. Ama ana cazibesi tabi ki de ortamı. Konum için tıklayın. Haritada 1 numara.
Yunanistan’ın en büyük ve en güzel adalarından biri olan Midilli Adası, Ayvalık’tan sadece 45 dakika sürüyor. Hazır Ayvalık’a gelmişken, feribot iskelesinden kalkan feribotlarla günübirlik veya konaklamalı Midilli Adası’na geçmek, Molivos’ta hem uygun fiyatlı hem de lezziz Yunan mezelerine, deniz mahsullerine ve Uzo’ya doymak, merkezde sakızlı dondurmayı yerinde yemek, bir araba kiralayıp tatlı dağ köylerini görmek ve beach clublardan arınmış mis gibi sahillerinde denize girmek harika bir fikir olabilir. Konum için tıklayın. Haritada 5 numara.
Balıkesirin en torpilli ilçelerinden olan Edremit hem Kazdağlarına hem de mavi bayrakları sahillere ev sahipliği yapıyor.
Kazdağları sadece Balıkesir ve Çanakkalenin değil tüm Türkiyenin en önemli doğal hazinelerinden. Bir kere inanılmaz tazeleyici bir havası ve ilham veriren, yükselten bir enerjisi var. Gürül gürül akan şelalelerine kurulmuş mesire yerleri aslında cennetten parçalar olsalar da yazın basan kitleler nedeniyle pek keyifli olmuyor. En güzeli kendi kendinize keşfe çıkmanız, trekkinge gitmeniz, köylerini gezmeniz. Bunun için de size güzel bir rehber hazırladık. Hemen sizi Kazdağları Gezilecek Yerler yazımıza alalım.
Bir cam teras furyasıdır Anadoluda aldı gidiyor. Edremit de eksik kalmamış, Şahindere Kanyonu üzerinde, yaklaşık metre rakıma bir cam seyir terası kondurmuş. Aslında teknik olarak aşağıda bahsettiğimiz Altınoluk dağ köyüne çok yakın ama o yol çok bozuk olduğu için kullanmasınızı önermeyiz. Siz yine dolaştıran yeni yoldan gidin. Arabanın 44 ise ve arabasına kıyabilenlerdenseniz geri dönerken diğer yolu kullanmak yolu epey kısaltıyor. Konum için tıklayın. Haritada 6 numara.
Altınoluk Kazdağlarınına sırtını yaslamış bir sahil kasabası. Kazdağlarında zengin altın yatakları olduğunu duymuşsunuzdur. İşte Altınoluk ismi de dağlardan denizlere akan derelerin buralardaki su oluklarını altınla doldurmasından geliyormuş.
Altınoluk bir zamanlar İstanbulluların favori yazlık yerlerindendi. Şehirden Egeye inmenin en pratik yollarındandı. Şimdilerde eskisi gibi revaçta değilse de hala yazları hareketleniyor. Ama asıl müdavimleri ununu eleyip eleğini asmış, hayattan beklentisi Ekim sonuna kadar güneşlenmek, akşamları arkadaşlarla bir duble rakı içmek, temiz hava solumak, tatillerde Atatürkçü torunlarını görmek olan amca ve teyzeler. Beni annanem de emekliye ayrılıp bu taraflara yerleşmişti. 🙂 Konum için tıklayın. Haritada 7 numara.
Gezdiğimiz yerlerde karşımıza pek bilinmeyen tarihi köyler çıktığında çok seviniyoruz. İşte Altınoluk merkezden tepelere doğru 5 dakikalık bir sürüş mesafesi sonrası karşınıza çıkacak, eskiden Türk ve Rumların birlikta yaşadığu Altınoluk Köyü yani eski adıyla Papazlık Köyü de onlardan biri. Köy meydanında çiğ börek yemek, kalan birkaç tarihi evi görmek ve müzesini gezmek dışında yapılacak çok da bir şey yoksa da sempatik bir durak. Konum için tıklayın. Haritada 8 numara.
Köy meydanından biraz daha yukarı çıkarsanız karşınıza yıllık Abdullah Efendi Konağı çıkacak. Bu konak zamanında ismi Papazlık olan köyün kilisesinin rahibinin eviymiş. Osmanlı mimari üslubunda Rum ve Türk ustalara yaptırılmış olan konağın tavan süslemeleri ve kalem işlemelerine özellikle dikkatinizi çekeriz. Rahip Kurtuluş Savaşı öncesinde Midilli Adası’na göç etmiş ve buradaki mülkünü Midilli Adası’nda mülkü bulunan Abdullah Efendi ile değiş tokuş etmiş. Konağın yeni sahibi Abdullah Efendi köyün en varlıklı kişisiymiş. Yeni konağını onun orijinal yapısını ve süslemelerini koruyarak restore ettirmiş ve yurt dışından getirttiği mobilyalarla donatmış.
Ne var ki ileriki dönemlerde varisleri yapıyı maddi zorluklar nedeniyle eski günlerindeki gibi görkemli bir şekilde ayakta tutamışlar ve cüzi bir meblaya kültür bakanlığına devretmişler. Şu an yapıyı düzenledikleri çeşitli aktivitelerle hem konağın hem de Antandros Antik Kentinin tanıtılmasında büyük katkısı olan Antandros Derneği kullanıyor. Zaten zamanında onların çabası ile konak restorasyon geçirmiş ve bugünlere kadar gelebilmiş. Konum için tıklayın. Haritada 9 numara.
İsmini belki de ilk kez duyacağınız Antandros Antik Kenti ülkemizin az bilinen antik kentlerinden. Altınoluka 2 kilometre mesafede, Kazdağlarının eteklerinde Pelasglar tarafından kurulmuş bir Troas kenti olan Antandrosun tarihi antik yazarlara göre Troia Savaşına (MÖ –) kadar gidiyor. Kentteki arkeolojik buluntular ise MÖ yüzyıla kadar uzanıyor. Antandros Antik Kentinde den beri devam eden kazılarda şehrin nekropolünde ulaşılan en eski mezar MÖ 8. yüzyıla ait bir çocuk mezarı. Fakat antik kentteki en önemli buluntu Efes Antik Kentindeki örneklerle benzeyen, MS 1nci yüzyıla tarihlenen ve duvarlarında fresk bulunan, taban döşemeleri mozaikli bir roma villası yani yamaç ev. Gelmişken halka açık olan kazı alanını ziyaret edebilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 10 numara.
Altınoluk sahili Balıkesir’in mavi bayraklı noktalarından. Denizi çakıllı ve serin. Sezonda kalabalık ama Eylül ayında sakinliyor. Daha da geçe kalırsanız kuzeyde olduğundan mevsimi kaçıyor. Konum için tıklayın. Haritada 11 numara.
Altınoluk’tan hemen sonra gelen sahil şeridi olan Güre ise rüzgarı ile meşhur. Kumluk bir sahili var. Özellikle Eylül’den sonra çok dalgalı ve rüzgarlı oluyor. Konum için tıklayın. Haritada 12 numara.
Güre sahilindeki Gordo Restaurant da bu taraflara yolunuz düşerse yemekleri ve deniz kenarı olması ile keyifli bir seçenek. Konum için tıklayın. Haritada 2 numara.
İdamera, Edremit yakınlarındaki Hacıaslanlar Köyünde üç genç peynir üreticisinin çabalarıyla ortaya çıkmış, döngüsel tarım ilkelerine göre tasarlanmış bir çiftlik-mera oluşumu. Ferit Uzunoğlu, Gudrun Wagner ve Şakir Kapankaya dan beri burada Camembert benzeri, taze koyun ve inek sütünden peynir üretiyor. İsmine Tamambert diyorlar. Ferit ve Şakir çocukluk arkadaşı. Gudrun ise Feritin eşi. Ferit zooteknist, Gudrun ise organik tarımcı. Bu üçlü, bilinçli büyümeye, hayvan sağlığına ve yüksek kaliteli peynire odaklanarak butik üretim yapıyorlar. Aynı zamanda zeytinliklerinde zeytinyağı ve çeşitli sebzeleri üretiyor. Bütün bu ürünleri internet üzerinden kargoyla ve Ayvalık’ta bazı noktalara teslimatla gönderiyorlar. Konum için tıklayın. Haritada 1 numara.
Balıkesir’in en şirin kasabası Ören’deki Altınkamp Türkiyedeki en köklü kamp alanlarından. Bizim için de tüm zamanların favorilerinden. larda T1’lere doluşup gezen çiçek çocuklardan bugüne hizmet veren kamp o gün bugündür hem yerli hem yabancı karavancıların uğrak nokası. Denize sıfır ve kocaman ağaçlarla örülü harika bir korunun içinde. Gerçek bir müdavim kampı. İstanbul’da yaşayanlar için sadece 4 saatte ulaşılabilmesi de büyük avantaj. Kuzeyde olduğu için denizi serin, sıcağın çekilmez olduğu aylara bire bir. Konum için tıklayın. Haritada 13 numara.
Ören sahili Balıkesir’in mavi bayraklı kumsallarından. Sahil boyunca birçok işletme var. Hepsinde şezlong, şemsiye kiralama seçenekleri, kabin, duş ve wc hizmetleri ve atıştırmalık seçenekler bulabileceğiniz mekanlar mevcut. Konum için tıklayın. Haritada 14 numara.
Şimdi Balıkesir ezberinizi bozmanın vakti geldi. Gömeç Balıkesirin gözden kaçmış keyif yerlerinden. Böylece daha uygun fiyatlı kalmış ama mavi bayrakı koylardan gastronomi duraklarına birçok güzel vaadi var.
Gömeçte yapacağınız bir tekne turunda sizleri bekleyen çok özel bir noktadan bahsedeceğiz şimdi sizlere. Aşağıya eklediğimiz videomuzda da görebileceğiniz hayalet ada Hasır Adası.
Gömeç ile Cunda arasında kalan Hasır Adası, sular altında gizli bir ada. Adı Hasır adası ama bölgede aynı adlı bir ada daha var onunla karıştırmamak lazım. Yerini Gömeçli kaptanlar biliyor ama açık bir adresi yok. Suyun altında gizli kalan bu adada tıpkı suyun üzerinde yürüyormuş gibi pozlar verebilirsiniz.
Balıkesirdeki en keyifli yemeğimizi burada yedik. Denize sıfır, sade, işinin ehli bir işletme. Rakı-balık Ayvalık dmeişler ama fiyat-performans olarak o kadar iyi ki Ayvalıktan, Cundadan kalkıp her gün buraya gelirsiniz.
Hem gün batımı manzarası hem ilgi alaka hem de mezeler çok lezzetli. İşletme de alkol var ama isterseniz içkinizi alıp götürebiliyorsunuz da. Sadece kişi başı servis ücreti alınıyor. Deniz kenarındaki masaları kapmaya bakın. Konum için tıklayın. Haritada 3 numara.
Artur bölgenin en güzel koylarını kapamış, kendi içinde bir dünyası olan köklü bir yazlık site. Denizi güzel, ortamı nezih. Tabii dışarıdan kimseyi almamak için uğraştırıyorlar ama içindeki restoranları bahane ederek girebilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 15 numara.
Balıkesirin dağı taşı zeytinlik olunca haliyle bir sürü zeytinyağı markasına da ev sahipliği yapıyor. Kisthene dünyadan nice ödül toplamış, bizimse isimini buraya gelince duyduğumuz butik bir marka. Erken hasat,soğuk sıkım zeytinyağlarını tadabileceğiniz, sirkeler, doğal sabunlar, Balıkesire özgü peynirler bulabileceğiniz bir adres. Aynı zamanda bir butil otel. Zaman zaman sirke atölyeleri de düzenliyorlar. Konum için tıklayın. Haritada 16 numara.
Gömeç’te dağın eteğine kuş misali tünemiş çok güzel bir bağ evi var: Ma’adra Vinyard. Burada hem şarap tadımı yapabiliyor, hem de şarabınızın yanına yakışır atıştırmalıklar bulabiliyorsunuz. Sadece burada bulabileceğiniz Ma’adra Cuvée Spéciale, Syrah- Cabernet Sauvignon adlı şarapları ödül almış. Ulaşım için Seki Bağcılık tabelalarını takip etmeniz gerekiyor. Gitmeden rezervasyon yaptırmak da şart. Tel: Konum için tıklayın. Haritada 4 numara.
Nermin Hanımın Çiftliği, Havran’da, Edremit’ten Ayvalık’a geçerken yol üzerinde kalan bir fabrika satış mağazası ve restoran. Yol üzerinde keyifli bir yemek molası verebileceğiniz, başarılı bir kadın girişimci olan Nermin Hanım’ın zeytinliğinden gelen ürünleri satın alabileceğiniz bir durak. Hem serpme kahvaltı hem de ev yapımı hamburger gibi atıştırmalık seçenekler bulabilirsiniz. Ayrıca geldiğinizde Nermin Hanım’ın uzun seneler boyunca özenle yetiştirdiği Kazdağları’nın ve Edremit’in zeytinlerinden elde ettiği zeytinyağların da tadımını yapabiliyorsunuz. Konum için tıklayın. Haritada 5 numara.
yılında Hocazade Abdurrahim Efendinin yaptırdığı 3 katlı tuğla-ahşap konak restore edilerek müzeye dönüştürülmüş. Havranın tarihini, sosyo-ekonomik yapısını ve kültürünü tanıtıyor. Özellikle de Havranlı olan, 1. Dünya Savaşında Çanakkale Cephesinde kahramanca çarpışan ve kiloluk bir top mermisini insanüstü bir şekilde sırtladığı fotoğrafı ile meşhur Seyit Onbaşı yani Seyit Ali Çabuk hakkında birçok bilgiye ulaşabiliyorsunuz. Hani size arabanıze binin Ayvalıktan kalıp bu müzeyi görün diyemeyiz ama bir şekilde kendinizi buralarda bulursanız değerlendirebilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 17 numara.
İlkokuldaki coğrafya derslerimizden hepimizin belleğine kazınan Manyas Gölü’nün hayat verdiği o meşhur Kuş Cenneti burası. Toplam kuş türünden milyon kuş her yıl Manyas Gölünün sağladığı beslenme, barınma ve yumurtlama olanaklarından faydalanıyor. Mart-Temmuz arası giderseniz balıkçılları, kazları, kuğuları, karabatakları ve pelikanları rahatsız etmeden doğal ortamlarında görmek çok hoşunuza gidecek. Ama buranın asıl olayı Eylül-Ekim ayı.
İçinde bir de gözetleme kulesi ve müze var. Müzeden kiralayabileceğiniz dürbünlerle veya dürbünsüz gözetleme kulesine çıkıp kuş gözlemi yapabiliyorsunuz. Biz sanıyorduk ki kamufle olan kuşları bulmak için yok falanca yaprak altına bakmak, alışkanlıklarını bilip saklanma yerlerini aramak falan lazım. Bir çıktık kuleye pelikanlar aynı bu fotoğtaftaki gibi kabak gibi güneşleniyorlar. Özetle kuş gözlemine dair incelikleri bilmenize ihtiyacınız yok. Konum için tıklayın. Haritada 18 numara.
Bereketli Köyü Manyasın kıyısında bir balıkçı köyü. Yazın balıklar yumurtlamak için sığlara geldiğinden balıkçıllar kolaylıkla avlanabiliyorlar. Balıklar derinlere kaçtıklarında da işin kolayını bulmuşlar, Manyaslı balıkçıların teknelerine ortak oluyorlar. Balıkçılar da göz hakkını sakınmayıp teknelerine konan pelikanları elleriyle besliyorlar. Bu görüntüler birçok fotoğrafçıyı Eylül ayında Manyasa çekiyor, balıkçıların pancar motorlarında açılanlar da var. Konum için tıklayın. Haritada 19 numara.
Balıkesirin Marmara Denizine uzanan ve bir bütün olarak Erdek ilçesini oluşturan Kapıdağ Yarımadası ise bizce gözlerden kaçmış bir cevher. Bir kere denizle ormanın birleştiği el değmemiş yerler kamp ya da doğa yürüyüşü yapmak isteyenler için harika fırsatlar sunuyor. Baharda geldiğinizde Kapıdağ Yarımadasının çiçeklerle bezeli halini yakalarsınız. Ama yazın gelirseniz de denize girme şansınız var. Tabii Marmara Denizi olmasıyla size pek cazip gelmeyebilir ama Marmara Adalarına doğru tekne turuna çıkmak, yerleşimin olmadığı adalara demir atmak çok keyifli.
Kapıdağ Yarımadası sarp burunlarla ayrılmış yapılaşmamış koyları, her virajda sizi selamlayan nefes kesici manzaraları, baharda rengarenk çiçeklerin adım atacak yer bırakmadığı bayırları, yemyeşil dağlardan akarak plajlara kavuşan dereler ve dolambaçlı yollar boyunca size eşlik eden Marmara Adaları manzaraları ile adeta araba, karavan ya da motosikletle roadtrip yapmak için yaratılmış. Yabani coğrafyası ve sık sık karşınıza çıkan ikmal noktaları ile yol bisikletçilerin de favori rotalarından biri. Adalar hariç, aşağıda bahsettiğimiz tüm görülecek yerlere de uğruyor.
Özetle, Kapıdağ Yarımadası’nı harika bir sürüş rotası. Yani rotanın cazibesi doğasında ve manzaralı yollarında. Karavanla da çok keyifli olur. Biz de size İzlanda’daki sürüş rotası gibi küçük ve büyük olmak üzere 2 tane Kapıdağ Ring hazırladık. Rehberlik bizden, sefasını sürmek sizden. Hemen tıklayarak okuyabilirsiniz: KAPIDAĞ RING. İyi sürüşler!
Kirazlı Manastırı en etkilendiğimiz Balıkesir duraklarından oldu. Türkiyede gezdiğimiz en mistik yerlerden diyebiliriz. Yolu toprak, sapa, gelenler çöplerini arkada bırakmış ama bir o kadar da güzel. Doğa bu tarihi manastırı kuşatarak resmen yutmuş. Ağaçların kökleri duvarlarını kaldırmış, dallar pencerelerden kapılardan içeri sızmış, gövdeler çatıyı ele geçirmiş. Çok büyülü ve gizemli bir havası var. Buraya varan yol da sizi manastırın mistik hissiyatına hazırlıyor. Kapıdağ Yarımadası’nın heybetli, ıssız ormanlarını arşınlayarak bu haritalardan kaybolmuş manastıra varıyorsunuz. Biraz Lost dizisi, biraz Tomb Raider tadında.
Fakat burayı öyle tarih önce bir yapı sanmayın. Manastır duvar tekniğinden anlaşıldığı üzere yüzyılda Rumlardan kalma. yılından inşa edildiği düşünüşüyor. 99 tane odası olan dev bir kompleksmiş. yılında kaderine terk edilen manastır zamanla çökmüş ve ağaçların arasında kaybolmuş. Bugün yüzeyde görülen kısım manastırın kilisesinin yan duvarları ve apsisi. Konum için tıklayın. Haritada 20 numara.
Az bilinen antik kentler listenize bir madde daha eklemeye geldik. Ama Kirazli Manastırına gitmiyorsanız onca yolu tepip de görün diyeceğimiz bir yer değil. Yolu bozuk ve gezilebilecek pek bir şey açıkçası yok. Ama zamanın önemli şehirlerindenmiş. Ayakta kalan amfi-tiyatro duvarından Romadaki meşhur Colosseumdan bile daha büyük olduğunu biliyoruz.
Kyzikos ise M.Ö. yılları arasında Helenistik Çağda ve sonrasında Roma zamanında, sanatta ve mimaride özellikle de heykel sanatı alanında ileri seviyelere gelmiş bir şehir. Hatta Kyzikostan çıkma çok sayıda mimar ve heykeltıraş, Efesin giriş kapılarının yapımında bile görev almış. Zaten antik kenti gezerken her ne kadar yıkılmış olsalar da buradaki tapınakların ve diğer yapıların sütunlarının ve sütun başlıklarının ne kadar süslemeli olduklarını fark edeceksiniz.
Aslında Neolitik (M.Ö. ) ve Kalkolitik (M.Ö. ) Dönem’e kadar uzanan bir tarihi var ama Kyzikos’un bilinen tarihi M.Ö 8. yüzyılda İonia’nın önemli kentlerinden biri olan Milet’in burada bir kolini kurmasıyla başlıyor. Kyzikosun altın çağı da bu döneme denk geliyor. M.Ö 6. yüzyılda önce Lidya ve Pers egemenliklerine giren şehir M.Ö. yılında Büyük İskender’in Persler’i yenmesiyle Makedonların, ardından Romanın ve Bizansın egemenliğine geçiyor. Sonraki dönemlerde geçirdiği istilarla ve yağmalarla git gide önemini yitiren şehir 23 Eylül ’de yaşanan korkunç deprem sonrası tüm şehir yerle bir oluyor. Konum için tıklayın. Haritada 21 numara.
Denize sıfır konumu ve bol gölge sağlayan konumuyla Erdek Kamplar Bölgesi her sene dolup taşıyor. Balıkesirdeki favori kampımız Örendeki Altın Kamp ama buradaki kamp alanlarından da bahsetmeden geçmeyelim:
Kapıdağ Campingi yüksek sezonda göremedik, o yüzden ortamı nasıldır, hijyen hassasiyetleri ne seviyededir bilemiyoruz ama kamp alanının kendisine bayıldık. Tek bir çadırın bile güneşte kalmayacağı kadar çok ve sık ağacı var. Meşhur Pınar Otele ve beach olarak da servis veren Verde Restorana yakın olması da bonus. Hem çadır, hem de karavan alıyorlar.
Göktur Kamp Balıkesirdeki en çok tercih edilen kamplardan. Erdek sahiline sıfır, ağaçlar içinde, karavan kampı, çadır kampı, pansiyon ve bungalow sunan temizliğe de önem veren bir işletme. Tesiste otopark, şezlong, şemsiye, ortak buzdolabı, duş, wc, internet gibi hizmetler servise dahil. Kahvaltı ve yiyecek içecek fiyatları da makul. Hem çadır, hem de karavan kabul ediyorlar. Konum için tıklayın. Haritada 22 numara.
Marmara Takımadaları 4ü yerleşime açık 14 adadan oluşuyor. Buraları tekne ile keşfetmek ve denize de girmek en ideali.
Marmara Adası: Marmara adalarının en büyüğü. Bir beklentiniz olmadan gittinizde memnun kalırsınız. Sessiz, sakin, kaostan ve kalabalıktan uzak bir ada. Kıyı boyunca yerleşim yerleri, iskeleler, plajlar var. Adanın bazı yerleri bağlar ve bahçelerle kaplı ama gezip görülecek yerler adına pek bir şey yok. İstanbuldan İdo feribotu ile yaklaşık 4 saatte ulaşabiliyorsunuz. Konum için tıklayın. Haritada 23 numara.
Avşa Adası: Marmara Adasından küçük olsa da sayısız plaj, manastır harabeleri ve yerel yemekler sunan restoranları ile ada turizmi adına ondan çok daha gelişmiş olan küçük tatil adası. Tam da bu nedenle ondan çok daha kalabalık ve hareketli. Yine İstanbuldan İdo feribotu ile yaklaşık 4 saatte ulaşabiliyorsunuz. En iyi plajlar adanın arka tarafında kalıyor. Konum için tıklayın. Haritada 24 numara.
Paşalimanı Adası: Erdekten feribotla ulaşabileceğiniz bir ada. Burası da eğlence arayanlara göre değil. Avşanın hareketliliğini beklemeyin. Günübirlik denize girmek için gelinesi bir yer konaklama opsiyonları çok sınırlı. Konum için tıklayın. Haritada 25 numara.
Ekinlik Adası: Marmara takımadaları içinde yerleşim olan en küçük ada. Ulaşımın da en sınırlı olduğu ada. Avşa Adasından geçiş var ama deniz durgunsa yüzerek bile ulaşılabilecek yakınlıkta. Zamanında hem Bizans dönemide hem de Osmanlıda sürgün adası olarak kullanılmış. Konum için tıklayın. Haritada 26 numara.
Tüm sahil boyunca çeşitli motel ve kamp alanları, plajlar uzanıyor. Denizinin zaman zaman denizanası istilasına uğradığı, müsilaj biriktiği oluyor. Neticede bir Ege değil ama İstanbulda bile gözünü karartıp üzenler için bir alternatif olarak elinizin altında bulunsun. Konum için tıklayın. Haritada 27 numara.
Balıkesir Ayvalıkı, Cundası, Kazdağları gibi o kadar çok turizm yıldızına sahip ki kaplıca turizmine özel bir ilginiz olmadıktan sonra Gönene uğramayaksınızdır. Ama uğrarsanız bunlar var:
Salı günleri Gönenin semt pazarı kuruyor. Gezenler için enteresan olan kısmı ise kadınların açtıkları oya tezgahları. Sabah namazı sonrası çevre köylerden gelen kadınlar pazar alışverişlerini yapabilmek için ellerinde ördükleri oyaları satıyorlar. 10 kadar satacaklarını satıp, akabinde alışverişlerini yapıp köylerine dönüyorlar.
Gönenin pirinci meşhur. Gelmişken Gönen baldosundan eve alabilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 28 numara.
Gönenin en önemli özelliği şifalı kaplıca sularının, termal otellerinin olması. Deneyimlemediğimiz için pek anlatacak bir şeyimiz yok. 🙂
Ayvalık tostu, Susurluk tostu Anlayacağınız Balıkesir tost konusunda iddialı. İstanbuldan güneye inen her araba yolculuğunun kaçınılmaz ritüeli Susurlukta tost molası olduğından daha önce yemişsinizdir diye düşünüyoruz ama sadece Yörsan gibi dinlenme tesislerinde denediyseniz çok şey kaçırıyorsunuz. Doğru adres burası: En İyi Susurluk Tostu Nerede Yenir, Susurluk Ayranı Nerede İçilir?
Turizm konusunda Balıkesirin merkezin pek albenisi yok ama yolunuz düşerse yoğurtlu köfteyi affetmeyin deriz.
Balıkesirin zeytini, höşmerimi, Ayvalık ve Susurluk Tostu Yoğurtlu Köftesinin önüne geçiyor ondan rol çalıyor ama Bursanın İskenderini ve Eskişehirin Balaban Kebabını andıran bu lezzet kaçmaz. Merkezdeki köftecilerde bulabilirsiniz. Özellikle bir adres önerimiz yok.
Saat Kulesi: Aslında yılında Giritli Mehmet Paşa tarafından İstanbul Galata Kulesi’nin benzeri olarak silindir şeklinde yaptırılmış ama kule deki depremle yıkılınca, de yerine bugünkü kare prizma şeklindeki kule yapılmış. Dört yönünde de birer saat var. Konum için tıklayın. Haritada 29 numara.
Kuvayi Milliye Müzesi: Kuvayi Milliye ruhunu en derinden yaşayabileceğiniz yerlerden biri Milli Mücadele yıllarında karargah olarak kullanılan binası ile Kuvayi Milliye Müzesi. İzmirin işgalinin hemen ertesi günü insanlar burada toplanmışlar ve silahlı mücadeleye karar vermişler. İki katlı müzenin ilk katı, kuvayi milliye ruhunun Balıkesirde ateşleyen baş aktörlerinin yazılı kararları ve kişisel eşyaları sergileniyor. Müzenin üst katında da Balıkesirde ortaya çıkan arkeolojik ve etnografik eserler sergileniyor. Konum için tıklayın. Haritada 30 numara.
Zağnos Paşa Cami: Zağnos Paşa, Balıkesirin tarihi çehresini şekillendiren isimlerden biri. Kendisi İstanbulun fethinde önemli bir rol oynamış, vezir ve başvezirlik yapmış devşirme bir paşa. yılında Zağnos Paşa tarafından bir külliye olarak yaptırılmış ama günümüzde sadece hamamı ve camisi ayakta. Konum için tıklayın. Haritada 31 numara.
Balıkesir Türkiye’de süt üretiminde ise ilk ikide. Süt üretiminin çok olması mandıracılığın yaygın olmasından geliyor. Ee tabi peynircilik de nasiplenmiş. Yörenin en az 50 çeşit peyniri olduğu söyleniyor. Mihaliç peyniri, kopanisti, kirli hanım peyniri, sepet peyniri, manyas peyniri, lor peyniri gibi çeşit çeşit peynirleri de çok lezzetli. Anlayacağınız dönüşte ailenize arkadaşlarınıza bir şeyler getirmeye niyetiniz varsa burada tadını damağınızda bırakacak lezzette peynir var.
Zeytinyağına gelince bu civara gelip zeytin veya zeytinyağı almadan ya da en azından tatmadan döneniniz yoktur diye düşünüyoruz! Balıkesir, Türkiye zeytin üretiminin yaklaşık %17’sini karşılıyor. Büyük bir kısmı zeytinyağı üretimi için kullanılırken kalanı da sofralık zeytin olarak satılıyor.
En güzel zeytinler erken hasat döneminde toplanan zeytinlerden elde ediliyor. Haliyle zeytinler tam olgunlaşmadıklarından bu dönemde toplanan zeytinlerden çok daha az yağ çıkıyor. O nedenle de fiyatları çok daha yüksek. İkincisi ise soğuk sıkım yöntemi ile elde edilmiş yağın kıymeti daha çok oluyor.
Gönenin baldo pirinci meşhur. Hatta bu pirinç denilene göre Türkiyede yetişen en kaliteli pirinç türü. İri taneli olması ve özellikle Türk damak tadına uygun olmasıyla pilavlarda çok sık kullanılıyor. Gönen merkezdeki salı pazarından temin edebilirsiniz. Konum için tıklayın. Haritada 11 numara.
Höşmerim Balıkesirin meşhur peynir tatlısı. Peynir, irmik, süt, toz şeker ve yumurta sarısıyla yapılan bir tatlı. Çok seveni de var hiç sevmeyini de. Ama bizce de her damak zevkine uygun bir lezzet olduğu söylenemez. Kokulu peynirlerden haz etmeyenler veya genel olarak peynirle arası iyi olmayanlara tavsiye etmeyiz.
Susurluk Tostunun üstadları bize “Sucuk sadece sucuk üreten yerden alınır demişti. İşte Yanturalı Sucukları bizim Susurluk tostu için tercih ettiğimiz marka. Genel olarak bol baharatlı ama acısız bir sucuk. Yani tam tosta basmalık. Balıkesirdeki çoğu şarküteride ürünlerini bulabilirsiniz.
Balıkesirdeki plajları Ayvalık Plajları yazımızda bulabilirsiniz. İsmin Ayvalık olduğuna bakmayın, her yerden plaj var.
Balıkesirde ne yenir nerede yenir tüm detaylar Balıkesirde Ne Yenir yazımızda.
Balıkesire ulaşmak için ya şahsi aracınızla gitmeniz ya otobüse binmeniz ya da uçakla Balıkesir Edremit Havalimanına uçmanız gerekiyor. Beşiktaş’ı baz alarak İstanbul’dan Balıkesir merkez kilometre ve aşağı yukarı 3 saat 15 dakika sürecektir. Bir diğer yol da İDOnun Bandırma- Yenikapı – Bostancı deniz otobüsü hattında deniz otobüslerine binmek. Yol yaklaşık 2,5 saat sürüyor. Ne yazık ki Ocak ayı itibariyle İDOnun Bandırmaya arabalı vapur seferleri kaldırıldı.
Diğer bir seçenek İstanbul’dan Balıkesir’e (Edremit Koca Seyit Havalimanı) uçmak ve oradan otobüs ya da taksiyle Balıkesir merkeze ulaşmak. Otobüsle uğraşmak istemeyenler için kapıda kolayca taksi bulabilirsiniz. Birkaç kişiyseniz taksi paylaşmak avantajlı olabilir.
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası