28
28
Ве
сн
а /
Bah
ar20
09
Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журнал / 3 ayl›k uluslararas› düflünce ve kültür dergisi
FethullahGülen
Пример диалога в современном мире:
Modern dünyada
bir diyalog öncüsü:
ФетхуллахГюлен
‹zvestiya St. Petersburg gazetesi Genel Yay›nYönetmeni Boris Klementyev:
O¤lumu Türk okulunavermemi kimseistememifltiШеф-редактор газеты «Известия – Санкт-Петербург» Борис Клементьев:
«Мне не советовалиотдавать сына втурецкий лицей»
летиеЧингиза Айтматоваотмечали без него
CengizAytmatov’suz yaflkutlamas›
Türkiye fiyat› TL.
Президент Турции Абдуллах Гюль оценил турецко-российские отношения:
«Наше многоплановое сотрудничество будет развиваться»
Cumhurbaflkan› Abdullah Gül Türkiye-Rusya iliflkilerini de¤erlendirdi:“Çok boyutlu ortakl›¤›m›z derinleflecek”
Гюлен в СМИ мира
Gülen dünyabas›n›nda
редактор editör
å ÌÓ„Ó ‚ÂÏÂÌË ÔÓ¯ÎÓ Ò ÚÂı ÔÓ, Í‡Í Ì‡¯ÂÊÂÍ‚‡Ú‡Î¸Ì˚È ÊÛ̇Î, ‚‚Ë‰Û ÌÂÍÓÚÓ˚ıÔ˘ËÌ, ÔËÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎ Ò‚ÓÈ ‚˚ÔÛÒÍ. á‡
‰Ó΄ËÈ „Ó‰ ‚˚¯ÎË Î˯¸ ÒÔˆˇθÌ˚ ËÁ‰‡ÌËfl ‚ä‡Á‡ıÒÚ‡ÌÂ Ë äË„ËÁËË. ùÚÓÚ „Ó‰ ÒڇΠÔÂËÓ‰ÓÏ„ÎÛ·ÓÍÓ„Ó ÓÒÏ˚ÒÎÂÌËfl ÔӉ·ÌÌÓÈ ‰Ó ÒÂ„Ó ÏÓÏÂÌÚ‡‡·ÓÚ˚ Ë ‚ÂÏÂÌÂÏ ÔÓÒÚÓÂÌËfl Ô·ÌÓ‚ ̇ ·Û‰Û˘ÂÂ.
ä‡Í ‚˚ ÔÓÏÌËÚÂ, ÔÓ˜ÚË Ì‡ ͇ʉÓÏ Ó·˘ÂÏÒÓ·‡ÌËË è·ÚÙÓÏ˚ ÑˇÎÓ„ Ö‚‡ÁËfl ÔÓ‰ÌËχÎÒfl‚ÓÔÓÒ Ó ‚˚ÔÛÒÍ ÊÛ̇· «ÑÄ» ̇ ÌÂÒÍÓθÍËıflÁ˚͇ı. ÑÓÏËÌËÓ‚‡ÌË ÛÒÒÍÓ„Ó Ë ÚÛˆÍÓ„ÓflÁ˚ÍÓ‚ ÔÓ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌÌÓÒÚË ‚ ‚‡ÁËÈÒÍÓÏ„ËÓÌ ÔÓÒÎÛÊËÎÓ Ô˘ËÌÓÈ ÛÚ‚ÂʉÂÌËflÔÓÒΉÌËı ‚ ͇˜ÂÒÚ‚Â flÁ˚ÍÓ‚ ÔÛ·ÎË͇ˆËË. ᇠ‰ÂÒflÚ¸ÎÂÚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËfl ̇¯Â„Ó ÊÛ̇· ̇Ӊ˚ ̇¯ËıÒÚ‡Ì ÔÓ¯ÎË ‰Ó΄ËÈ ÔÛÚ¸ ÔÓÁ̇ÌËfl ‰Û„ ‰Û„‡.àÌÚÂÂÒ ÒÓ ÒÚÓÓÌ˚ ̇ÒÂÎÂÌËfl „ËÓÌÓ‚, „‰Â ‚˚¯ÎËÚÂχÚ˘ÂÒÍË ÔËÎÓÊÂÌËfl Í ÊÛ̇ÎÛ, ÔÓÒÎÛÊËÎÔËÏÂÓÏ Ë ‰Îfl ‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì-Û˜‡ÒÚÌËÍÓ‚è·ÚÙÓÏ˚. èÓ˝ÚÓÏÛ ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸ Ô‚Ӊ‡ÊÛ̇· ̇ ÏÌÓ„ÓflÁ˚˜Ì˚È ÙÓÏ‡Ú Ò„ӉÌflÓÙÓÏÎflÂÚÒfl ‚ ÍÓÌÍÂÚÌ˚È ÔÓÂÍÚ, Ë ‡·ÓÚ‡ ‚ ˝ÚÓÈӷ·ÒÚË ÔÓ‰ÓÎʇÂÚÒfl
ÑÂÒflÚ¸ ÎÂÚ – ÌÂχÎ˚È ÒÓÍ ‰Îfl β·Ó„Ó ËÁ‰‡ÌËfl.ÑÓÒÚ‡ÚÓ˜Ì˚È ‰Îfl ÔÓÒÚÓÂÌËfl Ô·ÌÓ‚ ̇ ·Û‰Û˘ÂÂ,ÓÔˇflÒ¸ ̇ ÓÔ˚Ú ÔÓ¯Î˚ı ÎÂÚ. èÓ‰‚Ó‰fl ËÚÓ„ ˝ÚÓÏÛÔÂËÓ‰Û ÊËÁÌË ÊÛ̇· Ë Ô˚Ú‡flÒ¸ ÓˆÂÌËÚ¸ÔӉ·ÌÌÛ˛ ‡·ÓÚÛ ÒÓ ÒÚÓÓÌ˚, Ï˚ ÒÔÓÒËÎË Ò·fl:«ëÏÓ„ÎË ÎË Ï˚ ÔÓÒÚÓËÚ¸ ‰Ë‡ÎÓ„? ä‡ÍË ÚÂÏ˚ÓÚ‡ÁËÎË ÒÚ‡Ú¸Ë ÊÛ̇·? ì ͇ÍÓ„Ó ÍÓ΢ÂÒÚ‚‡˜ËÚ‡ÚÂÎÂÈ Ì‡¯ÎË ÓÌË ÓÚÍÎËÍ? ä‡ÍÓ‚ ‚Í·‰ ÊÛ̇· ‚ÒÓÁ‰‡ÌË ÏÓÒÚ‡ ‰ÛÊ·˚ ÏÂÊ‰Û Ì‡Ó‰‡ÏË Ì‡¯Â„Ó„ËÓ̇? ä‡ÍÓ ‡ÒÒÚÓflÌË Ï˚ ÔÂÓ‰ÓÎÂÎË Ì‡ ÔÛÚË ÍÒ¸ÂÁÌÓÏÛ Ë Û‚‡Ê‡ÂÏÓÏÛ ËÁ‰‡Ì˲?..» ÖÒÚ¸ ‰‚ÂÔ˘ËÌ˚, ÍÓÚÓ˚ ÔÓ‰ÚÓÎÍÌÛÎË Ì‡Ò Í ÔÓ‰Ó·ÌÓÏۇ̇ÎËÁÛ. ëË·, ̇¯Â‰¯‡fl Ò‚Ó χÚ¡θÌÓ‚˚‡ÊÂÌË ‚ ÊÛ̇Π«ÑÄ», ÓÔˇÂÚÒfl ̇Òӄ·ÒÓ‚‡ÌÌÓÒÚ¸ ‰ÂÈÒÚ‚ËÈ Ó·˙‰ËÌË‚¯ËıÒfl ‚Ó ËÏflÓ·˘ÂÈ ˆÂÎË Î˛‰ÂÈ, Ô‰ÒÚ‡‚Îfl˛˘Ëı ‡ÁÌ˚ ÒÚ‡Ì˚.èÓÌflÚË «Ö‚‡ÁËfl» ÚÂflÂÚ Ò‚ÓÈ ÒÏ˚ÒÎ, ÍÓ„‰‡ÓÚÒÛÚÒÚ‚ÛÂÚ Í‡Í‡fl-ÚÓ Â„Ó ˜‡ÒÚ¸. å˚ ‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ ‚Ò‚ÏÂÒÚÂ. Ç ÍÓ̈ „Ó‰‡ Ï˚ ÔÓÚÂflÎË åÂËíËÙÓÌÂÌÍÓ, ÍÓÚÓ‡fl ÍÓ„‰‡-ÚÓ Á‡fl‚Ë· ÓÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚË ÒÓÁ‰‡ÌËfl ËÁ‰‡ÌËfl, ÔÓ‰Ó·ÌÓ„ÓÊÛ̇ÎÛ «ÑÄ» , ‚ ˲Ì Ôӯ‰¯Â„Ó „Ó‰‡ – óËÌ„ËÁ‡ÄÈÚχÚÓ‚‡, ÍÓÚÓ˚È Ì‡Á‚‡Î ÊÛ̇Π‚ËÁËÚÌÓÈ͇ÚÓ˜ÍÓÈ Ö‚‡ÁËË. ç‡ ÔÛÚË ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ÔÂÂ‰Ë ¯ÎË,ÔËÁ˚‚‡fl Ì‡Ò Á‡ ÒÓ·ÓÈ, Ú‡ÍË ËÁ‚ÂÒÚÌ˚ β‰Ë, ͇ÍÄ̇, êÓÒÚËÒ·‚ ê˚·‡ÍÓ‚, ï‡ÛÌ íÓ͇Í, éÎʇÒëÛÎÂÈÏÂÌÓ‚, ÉËÛÎË Ä·҇ÌËfl, åÛıÚ‡ ò‡ı‡ÌÓ‚,ÅÓËÒ å‡Ë‡Ì, àθ·Â éÚ‡ÈÎ˚, îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ËÏÌÓ„Ë ‰Û„Ë òÎÓ ‚ÂÏfl, Ë ‰Ë‡ÎÓ„, ‚ÓÒÔÂÚ˚ÈÓ‰ÌËÏ ËÁ ̇¯Ëı ̇ÒÚ‡‚ÌËÍÓ‚, ‰ÓÎÊÂÌ ·˚ÎÔÓ‰ÓÎʇڸÒfl. éÌ ‚ÓÁÓ‰ËÎÒfl ÒÌÓ‚‡
Ç ÔÓ¯ÎÓÏ ÌÓÏ ̇¯Â„Ó ÊÛ̇· Ï˚ ÔËÒ‡ÎË Ó‰ÛıÓ‚ÌÓÏ Îˉ ԇ‚ÓÒ·‚ÌÓ„Ó Ïˇ ë‚flÚÂȯÂÏè‡Úˇı ÄÎÂÍÒËË II. ùÚÓÚ ÌÓÏ Ï˚ ÔÓÒ‚fl˘‡ÂϘÂÎÓ‚ÂÍÛ, β·ËÏÓÏÛ ÏÌÓ„ËÏË, ˉÂË ÍÓÚÓÓ„ÓÛ‚‡Ê‡˛Ú, «èËÏ ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏË»îÂÚıÛηıÛ É˛ÎÂÌÛ. à‰Âfl ÒÓÁ‰‡ÌËfl ˝ÚÓ„Ó ÌÓχÔË̇‰ÎÂÊËÚ Ì‡¯ËÏ ÓÒÒËÈÒÍËÏ ÍÓÎ΄‡Ï. å˚„ÎÛ·ÓÍÓ ÔËÁ̇ÚÂθÌ˚ ËÏ Á‡ ÔӉ·ÌÌÛ˛ ËÏˇ·ÓÚÛ ‚ ‚ˉ ӈÂÌÓÍ, ÍÓÏÏÂÌڇ˂, ÒÚ‡ÚÂÈ,Ó·ÂÒÔ˜˂¯Ëı Ëı ÌÂÓˆÂÌËÏ˚È ‚Í·‰ ‚ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍÛ˝ÚÓ„Ó ËÁ‰‡ÌËfl.
Ç ÌÓÏ ‚˚ ̇ȉÂÚ ÔÓ‰Ó·ÌÛ˛ ËÌÙÓχˆË˛ ÓÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚Â è·ÚÙÓÏ˚, Ӊ̇ÍÓ, ‡Á¯ËÚ ‰‡Ú¸‚‡Ï ͇ÚÍÛ˛ ËÌÙÓχˆË˛ Ó· ËÁÏÂÌÂÌËflı,ÔÓËÁӯ‰¯Ëı Û Ì‡Ò Á‡ ÔÓÒΉÌËÈ ÔÂËÓ‰. çÓ‚˚ÏÔ‰Ò‰‡ÚÂÎÂÏ è·ÚÙÓÏ˚ ·˚Î ËÁ·‡Ì çÛ·Ìé‡Á‡ÎËÌ, ÒÓÔ‰Ò‰‡ÚÂÎÂÏ ÒڇΠï‡ÛÌ íÓ͇Í, ‡„Â̇θÌ˚Ï ÒÂÍÂÚ‡ÂÏ Ì‡Á̇˜ÂÌ àÒχËÎ í‡Ò.
Ü·ÂÏ ‚‡Ï ÔËflÚÌÓ„Ó ˜ÚÂÌËfl ꇉ˚ ÌÓ‚ÓÈ‚ÒÚÂ˜Â Ò ‚‡ÏË! �
Uzun bir süre oldu… Her üç ayda bir yay›nahaz›rlad›¤›m›z dergimiz, elimizdeolmayan sebeplerden dolay› bir y›ld›r
sadece Kazakistan ve K›rg›zistan ekleriyle yay›nadevam ediyordu. Bu durum, kendimizi hem kon-trol etme hem de yenileme ad›na önemli birimkan sa¤lad›.
Hat›rlarsan›z, Diyalog Avrasya Platformu’nunhemen her Kurul toplant›s›nda DA dergisinin çokdilli olmas› gerekti¤i yönünde fikirler dile getiril-miflti. Fakat bu co¤rafyada en yayg›n iletiflim dille-rinin Türkçe ve Rusça olmas› bu iki dili, “yay›n dili”olarak benimsememizde etkin rol oynad›. Aradangeçen on y›lda dergimiz arac›l›¤›yla yap›lan yay›n-larla, birbirimizi tan›ma ve anlamada epey yolal›nd›. Ek yay›nlar›m›z›n ç›kt›¤› yerlerde bölgehalklar› taraf›ndan be¤eniyle okunuyor olmas›,di¤er üye ülkelerimiz için de örnek oldu… Bu ne-denle “dergimizin çok dilli olmas› gerekti¤i” fikriart›k projelefltiriliyor… Bu konuda haz›rl›klar›m›zvar…
On y›l, yay›nc›l›kta önemli bir süre… Geriye ba-k›p, ileriye dönük muhasebe yapmak için yeterli…“Diyalogda nereye geldik, bu zamana kadar hangialanlarda yay›n yap›ld›, bu yay›nlar ne kadar okurbuldu, dergimizin bölge diyaloguna ciddi bir kat-k›s› oldu mu, ilkeli ve dürüst bir yay›nc›l›k ad›nabir mesafe kat edildi mi?” gibi sorular› kendimizesorduk. Bizi bu muhasebeye iten iki sebep vard›:Bu dergiyi ç›kartan güç, hep birlikte el ele verip te-sis edilen sinerjiydi. Avrasya, birimiz olmadan an-lams›zd›… Hepimiz beraber olmal›yd›k… DA gibibir dergiye duyulan ihtiyac› dile getiren Mery Tri-fonenko’yu y›l›n›n bafllar›nda, bu dergiyi birkartvizit yapan Cengiz Aytmatov’u da geçti¤imizHaziran’da kaybettik… Bize diyalogda yol gösterendi¤er entellektüellerimiz Anar, Rostislav Ribakov,Harun Tokak, Olcas Süleymenov, Giuli Alasania,Muhtar fiahanov, Boris Marian, ‹lber Ortayl›, Fet-hullah Gülen ve di¤er entellektüellerdi Zamanilerliyordu ama bir ayd›n›m›z›n iflaretiyle bundanon y›l önce bafllayan diyalog devam etmeliydi… Di-yalog yeniden dirilmeliydi…
‹flte bu yeniden diriliflte; geçen say›m›zdaOrtodoks dünyas›n›n ruhani lideri Patrik funduszeue.infoy’i ifllemifltik, bu say›m›zda ise çok seveniolan ve fikirlerine de¤er verilen “Modern DünyadaBir Diyalog Öncüsü” Fethullah Gülen’i dosyakonusu yapt›k. Zira o, hayat›n› diyalo¤a ve hoflgö-rüye adam›fl birisi. Bu fikir Rus meslektafllar›m›z-dan geldi. Haz›rlanan dosyaya yorum, de¤erlen-dirme ve röportajlar›yla ciddi destek verdiler, ken-dilerine teflekkür ederiz…
Say›m›zda platformumuzun etkinlikleri hak-k›nda detayl› haber bulacaks›n›z ama k›saca birbilgi verelim. Yeni Dönem Baflkan›m›z NurlanOrazalin, Platform Eflbaflkan›m›z Harun Tokak,Genel Sekreterimiz ‹smail Tas oldu…
‹yi okumalar dile¤iyle… Yeniden merhaba! �
И сновадиалог
Yeniden
diyalog…
Сила, нашедшаясвое материальное
выражение вжурнале «ДА»,опирается на
согласованностьдействий
объединившихсяво имя общей цели
людей,представляющих
разные funduszeue.infoе «Евразия»теряет свой смысл,
когда отсутствуеткакая-то его часть.
Bu dergiyi ç›kartan
güç, hep birlikte el
ele verip tesis edilen
sinerjidir. Avrasya,
birimiz olmadan
anlams›z.
Платформа Диалог Евразия
Diyalog Avrasya Platformu Председатель Baflkan
Нурлан Оразалин Nurlan Orazalin
Сопредседатель EflbaflkanХарун Токак Harun Tokak
Генеральный секретарь Genel SekreteriИсмаил Тас ‹smail Tas
Редакторы отделов Alan Editörleri
Политика Siyaset Bilimi: Бушра Эрсанлы Büflra Ersanl›, Cоциология Sosyoloji: Умит Мерич Ümit Meriç
Kультура Kültür: Джемаль Ушак Cemal Uflak, Экономика Ekonomi: Кадир Дикбаш Kadir Dikbafl
При участии Katkıda Bulunanlar
Владимир Авдеев Vladimir Avdeyev, Елена Калинина Elena Kalinina
Юнус Шен Yunus fien, Сезер Чакмак Sezer Çakmak, Дилек Чакмак Dilek Çakmak
Консультативный совет Dan›flma Kurulu
АНАР ANAR (Азербайджан Azerbaycan), Абиш Кекильбаев Abifl Kekilbayev, Гарифулла Эсим Garifulla Esim,
Мухтар Шаханов Muhtar fiahanov (Казахстан Kazakistan), Асан Ормушев Asan Ormuflev (КыргызстанK›rg›zistan), Ростислав Рыбаков Rostislav R›bakov (Российская Федерация Rusya Federasyonu),Халиль Иналджик Halil ‹nalc›k, Кемаль Карпат Kemal Karpat, Ильбер Ортайлы ‹lber Ortayl›,
Халит Рефиг Halit Refi¤, Мете Тунчай Mete Tunçay (Турция Türkiye)
Ответственность за статьи, опубликованные в журнале, несут авторы. Yaz›lar›n sorumlulu¤u yazarlar›na aittir, dergiyi ba¤lamaz.
Координатор журнала в РФ Rusya Federasyonu KoordinatörüАли Сами Йылдырым Ali Sami Y›ld›r›m
Координатор журнала в Анкаре Ankara KoordinatörüФарук Эрбильгин Faruk Erbilgin
Отдел маркетинга Abone, Reklam ve Da¤›t›mШабен Гюль fiaben Gül ([emailprotected])
Координатор журнала в Казахстане Kazakistan KoordinatörüАли Челикбаш Ali Çelikbafl
Управ. информационным отделом ‹stihbarat ve Haber Bölüm fiefiСалих Яйладжы Salih Yaylac›
Дизайн Görsel Tasar›mASR Дизайн (Мурат Аджар) ASR Grafik (Murat Acar)
Адрес Yönetim Yeri, ‹mtiyaz Sahibi ve Sorumlu Müdür Adresi: Cumhuriyet Cad. No: /4 Harbiye-‹stanbul/TürkiyeТел Tel: +90 () 17 51 Факс Faks: +90 () 82 34Bask›: Renk Matbaas› / Davutpafla - ‹stanbul Tel: +90 () 11 27
Представительства Temsilcilikler:
Турция Türkiye +90 () 17 51Азербайджан Azerbaycan ([emailprotected]) + (12) 17 24
Грузия Gürcistan ([emailprotected]) + (32) 93 43 76Казахстан Kazakistan ([emailprotected]) +7 () 31 60
Кыргызстан K›rg›zistan ([emailprotected]) + () 59 65 30Молдова Moldova ([emailprotected]) + (79) 76 70 83
Монголия Mo¤olistan ([emailprotected]) +34 29 66 32 54 63
Нахчеван Nahç›van ([emailprotected]) + 12 02 17Российская Федерация Rusya Federasyonu ([emailprotected]) +7 () 13 83
Татарстан Tataristan ([emailprotected]) +7 () 18 47Башкортостан Baflk›rdistan ([emailprotected]) +7 () 66 58 38
Таджикистан Tacikistan ([emailprotected]) + () 24 91 83Туркменистан Türkmenistan ([emailprotected]) +99 () 41 14 Украина Ukrayna ([emailprotected]) +38 () 66 53
Türkiye’de fiyat›: YTL. KKTC’de fiyat›: YTL. Y›ll›k abone bedeli: 28 YTL., ö¤renciler için: 25 YTL. Avrupa: 30 EURO, ABD: 35 USDAbone hesap numaralar›: Asya Kat›l›m Bankas› funduszeue.info fiiflli fiubesi, YTL: USD: EURO:
TC. Ziraat Bankas› Afi. Osmanbey fiubesi () YTL: USD: EURO: Posta çeki no:
Подписной индекс: Каталог Пресса России
Журнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве по делам печати, телерадиовещания и средств массовых коммуникаций Российской Федерации
Свидетельство о регистрации: ПИ № от В России и странах СНГ цена договорная
Журнал «ДА» зарегистрирован в Министерстве культуры, информации и спорта Республики Казахстан. Свидетельство о регистрации: Ж
funduszeue.info • [emailprotected]
Диалог начинается с «да». Diyalog ‘evet’le bafllar.
Журнал «ДА» – издание Платформы Диалог ЕвразияDA dergisi bir Diyalog Avrasya Platformu yay›n›d›r.
Ежеквартальный международный культурно-интеллектуальный журналÜç ayl›k uluslararas› düflünce ve kültür dergisi
Весна , 28 номер Bahar , Say›: 28Yayg›n Süreli Yay›n / T. C. Kültür Bakanl›¤› Sertifika No:
Учредители ‹mtiyaz SahibiВ Турции: от имени АО «Фон Да Ажанс Хизм. Сан. ве Тидж.» Эркам Туфан Айтав.
В РФ: НО «Фонд содействия развитию Центра восточной литературы Российской государственной библиотеки»Fon Da Ajans Hizm. San ve Tic. Afi. ad›na
Erkam Tufan Aytav
Ответственный редактор Sorumlu Yaz› ‹flleri MüdürüДженгиз Шимшек Cengiz fiimflek
Главный консультант Yazar-Bafldan›flmanМехмет Гюндем Mehmet Gündem
Редакторы русских текстов Rusça RedaktörleriАлександр Полещук Aleksandr Polefluk, Марина Меланьина Marina Melanina
Редколлегия Yay›n KuruluАзербайджан Azerbaycan
Низами Джафаров Nizami Caferov
Иса Хабиббейли ‹sa Habipbeyli
Мустафа Саатчи Mustafa Saatçi
Сулейман Окумуш Süleyman Okumufl
Грузия Gürcistan
Гиули Аласания Giuli Alasania
Тамаз Гамкрелидзе Tamaz Gamkrelidze
Нона Гамбашидзе Nona Gambaflidze
Ясин Аслан Yasin Aslan
Казахстан Kazakistan
Кансеит Абдезули Kanseyit Abdezul›
Олжас Сулейменов Olcas Süleymenov
Кыргызстан K›rg›zistan
К. Молдокасымов K. Moldokas›mov
Мустафа Башкурт Mustafa Baflkurt
Монголия Mo¤olistan
Цедендорж Дашдондов Ts. Dafldandov
Молдова Moldova
Мехмет Зор Кая Mehmet Zor Kaya
Борис Мариaн Boris Marian
Российская Федерация Rusya Federasyonu
Михаил Мейер Mihail Meyer
Леонид Сюкияйнен Leonid Sükiyainen
Татьяна Филиппова Tatyana Filippova
Александр Ручкин Aleksandr Ruçkin
Евгений Дугин Yevgeniy Dugin
Дамир Исхаков Damir ‹shakov
Разиль Валеев Razil Valeyev
Расим Хуснутдинов Rasim Husnutdinov
Борис Клементьев Boris Klementyev
Сельман Гюлен Selman Gülen
Таджикистан Tacikistan
Мехмон Бахти Mehmon Bahti
Муминшо Каноатов Muminflo Kanoatov
Эмсал Коч Emsal Koç
Турция Türkiye
Мехмет Алтан Mehmet Altan
Токтамыш Атеш Toktam›fl Atefl
Бешир Айвазоглу Beflir Ayvazo¤lu
Ниязи Октем Niyazi Öktem
Авни Озгурель Avni Özgürel
Мехмет Сарай Mehmet Saray
Эдибе Созен Edibe Sözen
Туркмениcтан Türkmenistan
Джемиль Йылдыз Cemil Y›ld›z
Украина Ukrayna
Владимир Сергейчук Vladimir Sergeyçuk
Исмаил Керимов ‹smail Kerimov
Гокхан Демир Gökhan Demir
Алексей Чебукин Aleksey Çebukin
Иван Драч ‹van Draç
Богдан Андрусышин Bogdan Andrus›flin
кто такой фетхуллах гюлен? fethullah gülen kimdir?
содержание
Пример диалога в современном мире:
Фетхуллах Гюлен Modern dünyada bir diyalog öncüsü:
Fethullah GülenПример диалога в современном мире: Фетхуллах Гюлен Леонид Сюкияйнен
Modern dünyada bir diyalog öncüsü: Fethullah GülenLeonid Sükiyainen 8
Раскрыть глаза и души Владимир Авдеев
Gözleri, gönülleri açmakVladimir Avdeyev 14
Идейное пространство Гюлена Нодир Одилов
Gülen’in fikir dünyas›Nadir Odilov 18
Самый влиятельный интеллектуал мираНагима Байтенова
Dünyan›n en etkili entelektüeliNagima Baytenova 22
Cлышать другого, а потом себяБорис Клементьев
Yan›ndakini duymakBoris Klementyev 26
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
içindekiler
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
Учить миру в школе добраОльга Карабанова
‹yilik okulunda bar›fl ö¤retmekOlga Karabanova 32
Школа, открывшая новыеперспективы Тимофей Нешитов
Yeni ufuklar açan okul Timofey Neflitov 36
Заслуженный почетГиули Аласания
Hak edilmifl bir onur Giuli Alasaniya 40
идеи гюлена на мировой арене gülen’in fikirleri uluslararas› arenada
Турецкие школы на первойстранице New York Times
Türk okullar› New YorkTimes’›n manfletinde 78
Приглашение к диалогуКонстантин Зиновьев
Diyalo¤a davetKonstantin Zinovyev 80
Газеты «Известия» и «Заман» – заразвитие российско-турецкихотношений
‹zvestiya ve Zaman’dan Rus-Türk iliflkilerine destek 82
летие Айтматоваотмечали без него
Aytmatov’suz yafl kutlamas›
Терпимость и дискриминация вобразованииДженгиз Шимшек
E¤itimde hoflgörü ve ayr›mc›l›k Cengiz Simflek
VIII общее собраниеПлатформы Диалог Евразиясостоялось в АнтальеСезер Чакмак
Diyalog Avrasya Platformu funduszeue.info Kurul toplant›s›Antalya’da yapıldıSezer Çakmak
США / ABD
Россия / Rusya
Англия / ‹ngiltere
44вопросы ученых к гюлену ayd›nlar gülen’e sordu
«Это движение не являетсязаслугой одного человека»Р. Рыбаков - Н. Емельянова - Н. Назирова
“Bu hareket bir kifliyemaledilmemeli”R. R›bakov - N. Emelyanova - N. Nazirova 52
«Сегодня отношения с Россией лучше, чемв прошлом, а завтра будут еще лучше»Татьяна Филиппова
“Rusya’yla iliflkilerimiz bugün iyi,yar›n daha iyi olacak”Tatyana Filippova 60
«Ислам не предлагаетдетальной формы политического режима» Леонид Сюкияйнен
“‹slam, aç›kça bir siyasi rejim önermez”Leonid Sukiyainen 69
Интервью журналуForeign Policy
Foreign Policy’ninGülen röportaj› 75
гюлен в сми мира gülen dünya bas›n›nda
Почувствовать разницуТатьяна Филиппова
Fark› hissetTatyana Filippova 94
«Наше многоплановоесотрудничество будетразвиваться» Абдуллах Гюль
“Çok boyutluortakl›¤›m›zderinleflecek”Abdullah Gül 90
Встретимся в детском садуБеседовал: Гекхан Демир
Ana okulunda buluflalımKonuflan: Gökhan Demir
Дворцовый фарфорШабен Гюль
Saray porselenlerifiaben Gül
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Пример диалога в современном мире:
Фетхуллах Гюлен Modern dünyada
bir diyalog öncüsü:
Fethullah Gülen
èÛ·ÎËÍÛÂÏ˚ ÓÚ‚ÂÚ˚ îÂÚıÛηı‡É˛ÎÂ̇ ̇ ‚ÓÔÓÒ˚ ÓÒÒËÈÒÍËıÛ˜ÂÌ˚ı Ë ÊÛ̇ÎËÒÚÓ‚
ÔË‚ÎÂ͇˛Ú Í Ò· ‚ÌËχÌË ÚÂÏ, ˜ÚÓÓÌË Óڇʇ˛Ú Ò‡Ï˚ ‚‡ÊÌ˚ ‡ÒÔÂÍÚ˚Û˜ÂÌËfl ÚÛˆÍÓ„Ó ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ„ÓÏ˚ÒÎËÚÂÎfl, Â„Ó ‚Á„Îfl‰˚ ̇ÚÂÓÎӄ˘ÂÒÍËÂ, ÍÛθÚÛÌ˚Â,̇‚ÒÚ‚ÂÌÌÓ-‰ÛıÓ‚Ì˚Â Ë ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍËÂÔÓ·ÎÂÏ˚, ‚ÓÎÌÛ˛˘Ë ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÈÏË Ë ÓÒÒËÈÒÍÓ ӷ˘ÂÒÚ‚Ó. èÂʉ‚Ò„Ó, ·ÓÒ‡˛ÚÒfl ‚ „·Á‡ Ú ÏÓÏÂÌÚ˚ ‚ÓÚ‚ÂÚ‡ı îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇, ÍÓÚÓ˚Â
ÔÓÁ‚ÓÎfl˛Ú ÔÓÌflÚ¸ „·‚ÌÓ ‚ Â„Ó Ë‰Âflı ËÚÂÏ Ò‡Ï˚Ï ‡Á‚ÂflÚ¸ ÒÓÏÌÂÌËfl, ËÌÓ„‰‡‚ÒÚ˜‡˛˘ËÂÒfl ‚ ÔÛ·ÎË͇ˆËflıÓÒÒËÈÒÍËı ëåà Ó Â„Ó ÍÓ̈ÂÔˆËflı ˉÂflÚÂθÌÓÒÚË.
èÂʉ ‚Ò„Ó, îÂÚıÛηı ɲÎÂÌÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ Ú‡Í Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓ«‰‚ËÊÂÌË ɲÎÂ̇» Ì fl‚ÎflÂÚÒflÒÚÛÍÚÛÌÓ ÓÙÓÏÎÂÌÌÓÈ,ˆÂÌÚ‡ÎËÁÓ‚‡ÌÌÓÈ Ë ÙÓχθÌÓÈÓ„‡ÌËÁ‡ˆËÂÈ. ꘸ ˉÂÚ Ó ÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚ıÛÒËÎËflı ÏÌÓ„Ëı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚,ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‰ÂflÚÂÎÂÈ, ËÒÒΉӂ‡ÚÂÎÂÈ Ë
кто такой фетхуллах гюлен? fethullah gülen kimdir?
8 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Пример диалога в современном мире:
Фетхуллах Гюлен Леонид Сюкияйнен
Доктор юридических наук, профессор ГУ – Высшая школа экономики (РФ).
Modern dünyada bir diyalog öncüsü:
Fethullah Gülen
Leonid Sukiyainen
Prof. Dr., Ekonomi Üniversitesi (Rusya).
Rus bilim adam› ve gazetecileri-nin sorular›na Say›n Gülen’inverdi¤i cevaplar, bu önde gelen
Türk Müslüman düflünürünün ö¤reti-sinin en önemli noktalar›n›, moderndünya ve Rus kamuoyunu ilgilendirendini anlay›fl, kültürel, manevi ve politikproblemlerini nazara alan görüflleriniyans›tt›¤› için ilgi çekicidir. Gülen’incevaplar›ndaki fikirlerinin en önemlinoktalar›n› aç›klayan ve Rus bas›n›nda
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Встреча Фетхуллаха Гюленас Папой Иоанном Павлом II.
Ватикан, г.
Fethullah Gülen, y›l›nda Vatikan’da Papa II.
John Paul ile görüfltü.
ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ, Ó·˙‰ËÌÂÌÌ˚ı Ó·˘ËÏˈÂÎflÏË Ë Ê·ÌËÂÏ ÔÓÔ‡„‡Ì‰ËÓ‚‡Ú¸Ë‰ÂË ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË, ‰Ë‡ÎÓ„‡, ‚˚ÒÓÍÓÈ̇‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„Ó‚Á‡ËÏÓ‰ÂÈÒÚ‚Ëfl ‚ ÛÒÎÓ‚ËflıÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó Ïˇ. ùÚÓ Í‡Ò‡ÂÚÒfl ˇÍÚË‚ÌÓ Ó·ÒÛʉ‡ÂÏ˚ı ‚ ÓÒÒËÈÒÍËıëåà «ÚÛˆÍËı ¯ÍÓλ, ËÎË «¯ÍÓÎɲÎÂ̇». ç‡ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂΠ˝ÚË Û˜Â·Ì˚ÂÛ˜ÂʉÂÌËfl ‚ÓÁÌËÍÎË ÔÓ ˜‡ÒÚÌÓÈËÌˈˇÚË‚Â Ë ÒÓÁ‰‡˛ÚÒfl ‡Á΢Ì˚ÏËÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË Ó„‡ÌËÁ‡ˆËflÏË.燂ÂÌÓÂ, ÛÔÓÏË̇ÌË ËÏÂÌË É˛ÎÂ̇ ‚Ò‚flÁË Ò Ëı ‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸˛ Ó·˙flÒÌflÂÚÒflÚÂÏ, ˜ÚÓ ‚ Û͇Á‡ÌÌ˚ı ¯ÍÓ·ı ‰Â·ÂÚÒfl‡ÍˆÂÌÚ Ì‡ ÚÂÒÌÓÈ Ò‚flÁË Ó·Û˜ÂÌËfl‡Á΢Ì˚Ï ‰ËÒˆËÔÎËÌ‡Ï Ì‡ Ò‡ÏÓÏÔ‰ӂÓÏ ÏËÓ‚ÓÏ ÛÓ‚Ì ҂ÓÒÔËÚ‡ÌËÂÏ Û˜ÂÌËÍÓ‚ ‚ ‰Ûı ۂ‡ÊÂÌËfl‰Û„ Í ‰Û„Û, ÓÚˈ‡ÌËfl ‡Á΢ËÈÏÂÊ‰Û Î˛‰¸ÏË ÔÓ ÔËÁ̇ÍÛ ËıÂÎË„ËÓÁÌÓÈ, ̇ˆËÓ̇θÌÓÈ ËΡÒÓ‚ÓÈ ÔË̇‰ÎÂÊÌÓÒÚË.
á‡Ú‡„Ë‚‡fl ‚ÓÔÓÒ Ó Ô‡‚‡ı ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Ë ‰ÂÏÓ͇ÚËË, ÚÛˆÍËÈ Ï˚ÒÎËÚÂθ‰Â·ÂÚ ‡ÍˆÂÌÚ Ì‡ ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ô‡‚‡ ËÒ‚Ó·Ó‰˚ ÓÚ‰ÂθÌÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇ Ì ÏÓ„ÛÚÔËÌÓÒËÚ¸Òfl ‚ ÊÂÚ‚Û ËÌÚÂÂÒ‡ÏÍÓÎÎÂÍÚË‚‡ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚‡. óÚÓ Ê ͇҇ÂÚÒfl‰ÂÏÓ͇ÚËË, ÚÓ Ú‡ÍÓÈ ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍËÈÂÊËÏ Ò Â„Ó ÓÒÌÓ‚Ì˚ÏË Ô‡‚‡ÏË ËÒ‚Ó·Ó‰‡ÏË ‚ ̇˷Óθ¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌËÓڂ˜‡ÂÚ ÍËÚÂËflÏ ËÒ·χ. ùÚ‡ ÊÂÓˆÂÌ͇ ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂ̇ ̇ÂÒÔÛ·ÎË͇ÌÒÍÛ˛ ÙÓÏÛ Ô‡‚ÎÂÌËfl ‚Ò‡‚ÌÂÌËË Ò ÏÓ̇ıËÂÈ.
îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ‰‡ÂÚ Ó˜Â̸„ÎÛ·ÓÍÛ˛ ÓˆÂÌÍÛ ÒÓÒÚÓflÌËflÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó ËÒ·χ Ë ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ„ÓÏˇ. Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ÓÌ ÓÚϘ‡ÂÚ, ˜Úӄ·‚̇fl ÔÓ·ÎÂχ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏÛÒÛθχÌË̇ ÒÓÒÚÓËÚ ‚ ÌÂÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚˇÒÒχÚË‚‡Ú¸ ËÒÎ‡Ï ‚ ‰ËÌÒÚ‚Â ‚ÒÂıÂ„Ó ÒÚÓÓÌ Ë ÔÓfl‚ÎÂÌËÈ. àÏÂÌÌÓ ˝ÚÓÔÂÔflÚÒÚ‚ÛÂÚ ÚÓÏÛ, ˜ÚÓ·˚ ËÒÎ‡Ï ÒÚ‡ÎÒ‰ÒÚ‚ÓÏ ÔÂÓ‰ÓÎÂÌËfl ÚÂı ÚÛ‰ÌÓÒÚÂÈ,Ò ÍÓÚÓ˚ÏË ‚ÒÚ˜‡ÂÚÒfl ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ȘÂÎÓ‚ÂÍ. é‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ Ó·‡˘‡ÂÚÒfl‚ÌËχÌË ̇ ÚÓ, ˜ÚÓ Ì‡¯ ÏË ÌÛʉ‡ÂÚÒfl‚ Ó·˙‰ËÌÂÌËË Ï‡Ú¡θÌÓ„Ó Ë‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó, ‚ ‚ÓÁÓʉÂÌËË ËÒÚËÌÌÓÈ̇‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË Ë ÍÛθÚÛ˚. àÏÂÌÌÓÔÓ˝ÚÓÏÛ, ÔÓ ÏÌÂÌ˲ îÂÚıÛηı‡É˛ÎÂ̇, ÂÎË„Ëfl ‚ ·Û‰Û˘ÂÏ ‰ÓÎÊ̇ËÏÂÚ¸ ·Óθ¯Â Á̇˜ÂÌËÂ, ˜ÂÏ Ò„ӉÌfl.
íÓθÍÓ Ì‡ ˝ÚÓÏ ÔÛÚË ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ȘÂÎÓ‚ÂÍ ÒÏÓÊÂÚ Ó·ÂÒÚË ‚ÌÛÚÂÌÌ˛˛„‡ÏÓÌ˲, ÔÓÍÓÈ Ë Û‚ÂÂÌÌÓÒÚ¸. äÒÓʇÎÂÌ˲, ÍÓÌÒÚ‡ÚËÛÂÚ îÂÚıÛηıɲÎÂÌ, Ì˚Ì ËÒÎ‡Ï Á̇˛Ú Ë ÔÓÌËχ˛ÚÔÓ‚ÂıÌÓÒÚÌÓ Ë, ˜ÚÓ Â˘Â ‚‡ÊÌÂÂ, Ò‡ÏËÏÛÒÛθχÌ Ì ‚Ò„‰‡ ‚ÂÌÓÔ‰ÒÚ‡‚Îfl˛Ú ËÒÎ‡Ï Í‡Í ‚ÂÛ ËÍÛθÚÛÛ ‰Û„ËÏ. Ç ˝ÚÓÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌËË͇ÈÌ ‚‡ÊÌÓ ‚ÌÓ‚¸ ÒÓ‰ËÌËÚ¸ ‚ÂÛ Ë̇ÛÍÛ. í‡ÍÓÈ ÔÓ‰ıÓ‰ ‡ÒÍ˚‚‡ÂÚ „·‚ÌÓ‚ Û˜ÂÌËË îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇.
뇂ÌË‚‡fl Ò‚ÓË ‚Á„Îfl‰˚ ÒÍÓ̈ÂÔˆËflÏË ÏÛÒÛθχÌÒÍËıÂÙÓχÚÓÓ‚ ‚ÚÓÓÈ ÔÓÎÓ‚ËÌ˚ ïIï ‚.– ̇˜‡Î‡ XX ‚. îÂÚıÛηı ɲÎÂÌÓÚϘ‡ÂÚ ‚Â‰Û˘Û˛ ˜ÂÚÛ Û˜ÂÌËflåÛı‡Ïω‡ Ä·‰Ó – ÓÚ‡ÊÂÌË ‚ ÌÂÏ‚ÓÔÂÈÒÍÓ„Ó Ï‡Ú¡ÎËÁχ ËÔÓÁËÚË‚ËÁχ. ÖÒÎË Â„ËÔÂÚÒÍËÈ
zaman zaman yay›nlanan Gülen’inteflvik etti¤i e¤itim faaliyetleri hakk›n-daki flüpheleri kald›rmaya yard›meden unsurlar üzerinde dural›m.
Öncelikle Gülen bu hareketin bellibir merkezden yönetilen resmi bir ku-rum olmad›¤›n›n alt›n› çiziyor. Gülenhareketi olarak adland›r›lan hareketmodern dünya flartlar›nda ayn› amaç-lar› tafl›yan hoflgörü, diyalog, ahlak veiflbirli¤i fikirlerinin prati¤e dökülmesi-ni isteyen birçok entelektüel, din ada-m›, araflt›rmac› ve e¤itimcinin çabala-r›n› içine almaktad›r. Rus bas›n›ndaçok konuflulan, ‘Türk okullar›’ veya ‘Gü-len okullar›’ olarak adland›r›lan e¤itimkurumlar› için de ayn› fleyi söyleyebili-
fethullah gülen kimdir? кто такой фетхуллах гюлен?
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 9
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Так называемое «движение Гюлена» не является структурнооформленной, централизованной и формальной
организацией. Речь идет о совместных усилиях многихинтеллектуалов, религиозных деятелей, исследователей и
преподавателей, объединенных общими целями ижеланием пропагандировать идеи толерантности, диалога,высокой нравственности и позитивного взаимодействия
в условиях современного мира.
Gülen hareketi olarak adland›r›lan hareket modern dünya
flartlar›nda ayn› amaçlar› tafl›yan hoflgörü, diyalog, ahlak
ve iflbirli¤i fikirlerinin prati¤e dökülmesini isteyen birçok
entelektüel, din adam›, araflt›rmac› ve e¤itimcinin
çabalar›n› içine almaktad›r.
Фетхуллах Гюлен с журналистами, учеными,деятелями культуры и искусства на церемонии
вручения премии «Толерантность», учрежденнойФондом журналистов и писателей Турции
Fethullah Gülen, Gazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›nHoflgörü Ödül töreninde Türkiye’nin farkl›
kesimlerinden gazeteci, ayd›n ve sanatç›lar›ylabirlikte
Ï˚ÒÎËÚÂθ Û‰ÂÎflÎ ÓÒÌÓ‚ÌÓ ‚ÌËχÌËÂÔÓÎËÚ˘ÂÒÍËÏ Ë ÒӈˇθÌ˚ÏÔÓ·ÎÂÏ‡Ï ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ„Ó Ïˇ,ÓÒÚ‡‚Îflfl ‚ ÚÂÌË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸‚ÓÁ‚‡˘ÂÌËfl Í ‰ÛıÓ‚Ì˚Ï Ì‡˜‡Î‡ÏËÒ·χ, ÚÓ Ò‡Ï îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚÔËÓËÚÂÚÌ˚ÏË Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËflÏË ‚‚ÓÁÓʉÂÌËË ËÒ·χ „ÎÛ·ÓÍÓ ÛÒ‚ÓÂÌËÂÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÓÒÌÓ‚ ËÒ·χ. èÓ Â„ÓÏÌÂÌ˲, ÚÓθÍÓ Ú‡ÍËÏ Ó·‡ÁÓÏÏÛÒÛθχÌ ÏÓ„ÛÚ Ô‡‚ËθÌÓÔ‰ÒÚ‡‚ËÚ¸ Ò‚Ó˛ ‚ÂÛ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÛÏËÛ. èÓÎËÚ˘ÂÒÍË ‰‚ËÊÂÌËfl ÔÓ‰Ù·„ÓÏ ËÒ·χ, ̇ӷÓÓÚ, ÌÂÒÛÚ ‚ Ò·ÂÓÔ‡ÒÌÓÒÚ¸ ÓÚıÓ‰‡ ÓÚ ËÒÚËÌÌÓ„Ó ËÒ·χ,‡ÁÓ·˘ÂÌËfl ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ‚ÏÂÒÚÓ ËıÓ·˙‰ËÌÂÌËfl.
íÛˆÍËÈ Û˜ÂÌ˚È ‡ÒÍ˚‚‡ÂÚÚÂÒÌÛ˛ Ò‚flÁ¸ ‚ ËÒ·Ï ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÂÎË„ËË Ë Ì‡ÛÍË. éÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓÒ‡ÏÓ „·‚ÌÓ ‚ ËÒ·Ï Á‡Íβ˜‡ÂÚÒfl ‚‰ÛıÓ‚ÌÓÏ Ò‡ÏÓÒӂ¯ÂÌÒÚ‚Ó‚‡ÌËË Ë̇ۘÌÓÏ ÓÒ‚ÓÂÌËË ÇÒÂÎÂÌÌÓÈ.îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ÔË̈ËÔ ËÒÎ‡Ï ÌÂÔÓÒ‰ÒÚ‚ÂÌÌÓ ÌÂÁ‡Ú‡„Ë‚‡ÂÚ ‚ÓÔÓÒ˚ ÔÓÎËÚËÍË. é‰Ì‡ÍÓÌÂÍÓÚÓ˚ ̇ԇ‚ÎÂÌËfl ËÒ·ÏÒÍÓÈÏ˚ÒÎË ‰Â·˛Ú ‡ÍˆÂÌÚ ËÏÂÌÌÓ Ì‡ ˝ÚËıÔÓ·ÎÂχı. èÓ˝ÚÓÏÛ, ‚ÏÂÒÚÓ ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ·˚ÔÓÌËχڸ ‰ÊËı‡‰ Í‡Í ‰ÛıÓ‚ÌÓ-̇‚ÒÚ‚ÂÌÌÓ ӷÌÓ‚ÎÂÌËÂ, ÓÌË ‰Â·˛ÚÒÚ‡‚ÍÛ Ì‡ ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍÛ˛ ‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸,ÍÓÚÓ‡fl Ó˜Â̸ ˜‡ÒÚÓ ÔËÌÓÒËÚÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì‡Ï Ì ÔÓθÁÛ, ‡ ‚‰.îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ÒÂÍβ˜Â‚˚ ÔÓ·ÎÂÏ˚ ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ„ÓÏˇ ‰ÓÎÊÌ˚ ¯‡Ú¸Òfl, ÔÂʉ ‚Ò„Ó,ÔÛÚÂÏ ‡Á‚ËÚËfl Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl Ë‚ÓÁÓʉÂÌËfl ËÒ·ÏÒÍÓÈ Ì‡Û˜ÌÓÈÏ˚ÒÎË.
ç‡ Â„Ó ‚Á„Îfl‰, Á‡ ÍÓÌÙÎËÍÚ˚, ̉ÍÓ‚ÓÁÌË͇˛˘Ë ÏÂÊ‰Û ÏÛÒÛθχÌÒÍËÏÏËÓÏ Ë á‡Ô‡‰ÓÏ, ÌÂÒÛÚÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸ Ó·Â ÒÚÓÓÌ˚. îÂÚıÛηı
кто такой фетхуллах гюлен? fethullah gülen kimdir?
10 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Присужденные Гюлену награды «Благодарственная грамота» фонда «Мехметчик»
«Награда за толерантность» от Фонда турецких промышленников и бизнесменов (ТУСИАВ)
«Специальная награда в области образования» от Турецкого образовательного фонда
Награда Фонда «Ипекйолу»
«Награда за выдающееся служение» от Ассоциации турецких писателей
Награда «За вклад в создание мира» от Киргизского фонда «Нравственность»
Премия ЮНЕСКО за пропаганду идеалов терпимости и ненасилия
Ald›¤› baz› ödüller Mehmetçik Vakf› “Teflekkür Berat›” Türk Sanayici ve ‹fladamlar› Vakf› (TÜS‹AV) “Hoflgörü Ödülü” Türk E¤itim-Sen “24 Kas›m E¤itim Özel Ödülü” “‹pekyolu Vakf› Ödülü” Türkiye Yazarlar Birli¤i “Üstün Hizmet Ödülü” K›rg›zistan Ruhaniyet Vakf› Taraf›ndan “Bar›fla Katk›” Ödülü UNESCO “Hoflgörü ve Diyalo¤a Katk›” Ödülü
На взгляд Гюлена, законфликты, нередковозникающие междумусульманским миром иЗападом, несутответственность обестороны.
Gülen’e göre Müslüman
dünyas› ile Bat› aras›nda
oluflan çat›flmalarda iki
taraf da sorumluluk
tafl›maktad›r.
ɲÎÂÌ ÓÚϘ‡ÂÚ, ˜ÚÓ Ì„‡ÚË‚ÌÓÂÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í ËÒ·ÏÛ ÔÓÓÈ Ó·˙flÒÌflÂÚÒflÌÂÒÔÓÒÓ·ÌÓÒÚ¸˛ Ò‡ÏËı ÏÛÒÛθχ̄ÎÛ·ÓÍÓ Ô‰ÒÚ‡‚ËÚ¸ ËÒ·Ï, ÔÓ͇Á‡Ú¸‚ÒÂÏÛ ÏËÛ Â„Ó Ì‡ÒÚÓfl˘Û˛ ÔËÓ‰Û. Äá‡Ô‡‰ Ó˜Â̸ ˜‡ÒÚÓ ‚ Ò‚ÓÂÏ ÓÚÌÓ¯ÂÌËË ÍËÒ·ÏÛ ÔÂÒΉÛÂÚ ÔÓÎËÚ˘ÂÒÍËÂËÌÚÂÂÒ˚ Ë ÒÓÁ̇ÚÂθÌÓ ÙÓÏËÛÂÚÓ·‡Á ËÒ·χ Í‡Í ÒËÎ˚, ‰Â·˛˘ÂÈÒÚ‡‚ÍÛ Ì‡ ÚÂÓ.
îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ Ó·‡˘‡ÂÚ‚ÌËχÌË ̇ ÚÓ, ˜ÚÓ ÔÂӷ·‰‡˛˘Â ‚ËÒ·Ï ‰ÛıÓ‚ÌÓ-̇‚ÒÚ‚ÂÌÌÓ ̇˜‡ÎÓÎÂÊËÚ ‚ ÓÒÌÓ‚Â Ë Â„Ó ÓÚÌÓ¯ÂÌËfl ÍÏËÒÍËÏ ‚ÓÔÓÒ‡Ï. Ç ˜‡ÒÚÌÓÒÚË, ÓÌ„Ó‚ÓËÚ, ˜ÚÓ ËÒÚËÌÌ˚È ÏÛÒÛÎ¸Ï‡Ì ÌÂÚÓθÍÓ ÔË‚ÂÊÂÌ Ò‚ÓÂÈ ‚ÂÂ, ÌÓ Ë˜ÂÒÚÌÓ ÓÚÌÓÒËÚÒfl Í ‰Û„ËÏ Î˛‰flÏ.Ö‰ËÌÒÚ‚Ó ÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó Ë ÏËÒÍÓ„Ó,Ô‰‡ÌÌÓÒÚË ÄηıÛ Ë ‚ÂÌÓÒÚË Ò‚ÓÂÏÛ‰ÓÎ„Û ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌ˲ Í ‰Û„ËÏ –‚‡ÊÌÂȯ ͇˜ÂÒÚ‚Ó ËÒÚËÌÌÓ‚ÂÛ˛˘Â„Ó. èÓ˝ÚÓÏÛ, Í‡Í ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚÛ˜ÂÌ˚È, ËÒÎ‡Ï ÓÒÌÓ‚‡Ì ̇ „‡ÏÓÌËˉۯË, ‡ÁÛχ, Ò‰ˆ‡, ˜Û‚ÒÚ‚ Ë ‚ÓÎË.äÓÏ ÚÓ„Ó, ÓÒÓ·Û˛ ˆÂÌÌÓÒÚ¸ ‚ ËÒ·ÏÂËÏÂÂÚ ÒÂϸfl. íÓθÍÓ ‚ ÒÂϸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÏÓÊÂÚ ‚ÓÒÔËÚ‡Ú¸ ‚ Ò· ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏ˚‰ÛıÓ‚Ì˚Â Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ ͇˜ÂÒÚ‚‡,ÍÓÚÓ˚ ÔÓÏÓ„‡˛Ú ÂÏÛ ‚ ÔÓÒÚËÊÂÌËËËÒÚËÌ˚ Äηı‡.
îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ÔÓ‰˜ÂÍË‚‡ÂÚÓÒÓ·Ó Á̇˜ÂÌË ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ‚Á‡ËÏÓÒ‚flÁÂÈ‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÏËÂ. éÌ ÓÚϘ‡ÂÚ, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï ‚Ò„‰‡ ‚ÓÒÔËÌËχΠÎÛ˜¯Ë‰ÓÒÚËÊÂÌËfl ÚÂı ÍÛθÚÛ Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ,Ò ÍÓÚÓ˚ÏË ÓÌ ‚ÒÚ˜‡ÎÒfl ̇ÔÓÚflÊÂÌËË Ò‚ÓÂÈ ËÒÚÓËË. à Ò„ӉÌflÏÛÒÛθχÌÒÍËÈ ÏË ÌÛʉ‡ÂÚÒfl ‚ËÒÔÓθÁÓ‚‡ÌËË ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„Ó ÓÔ˚Ú‡‰Û„Ëı ÒÚ‡Ì. ÑˇÎÓ„ Ô‚‡ÚËÎÒfl ‚ËÏÔ‡ÚË‚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË.
Ç Á‡Íβ˜ÂÌË ÓÒÓ·Ó ÓÚÏÂÚËÏ‚˚ÒÓÍÛ˛ ÓˆÂÌÍÛ ÚÛˆÍËÏ Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÏÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ Ë ÔÂÒÔÂÍÚË‚ÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚‡ ÏÂÊ‰Û êÓÒÒËÂÈ ËíÛˆËÂÈ. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌ˲, ÏÂÊ‰Û ‰‚ÛÏflÒڇ̇ÏË ÂÒÚ¸ Ó˜Â̸ ÏÌÓ„Ó Ó·˘Â„Ó.èÓ˝ÚÓÏÛ ÓÌË ‚ÒÂÈ Ò‚ÓÂÈ ËÒÚÓËÂÈ ËÍÛθÚÛÌ˚ÏË Ú‡‰ËˆËflÏË Ó·Â˜ÂÌ˚ ̇ÚÓ, ˜ÚÓ·˚ Ë„‡Ú¸ ÓÔ‰ÂÎfl˛˘Û˛ Óθ ‚ÔÓÎËÚËÍ ւ‡ÁËË. Ä ‰Îfl ˝ÚÓ„ÓÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ÎÛ˜¯Â Á̇ڸ ‰Û„ ‰Û„‡ ˉӂÂflÚ¸ ‰Û„ ‰Û„Û. �
riz. Bu e¤itim müesseseleri baz› seçkinsivil toplum kurulufllar›n›n insiyatifle-rine göre aç›lmaktad›r. Bu okullar›n fa-aliyetlerinin Gülen’in ismine ba¤lan-mas›; e¤itimci kadrolar›n yüksek kali-tede bir e¤itim vermelerinin yan›s›ra,genel ö¤retilerinde din, dil, ›rk farkl›l›k-lar›na sayg› kültürünü baz almalar›ylaaç›klanabilir.
‹nsan haklar› ve demokrasi konu-sunda da düflünür, bir grup veya top-lumun menfaatine bile olsa bir insa-n›n hak ve özgürlüklerinde k›s›tlamayap›lamayaca¤›n› vurguluyor. Demok-ratik rejimin ise ‹slam prensiplerine enuygun politik sistem oldu¤unu, ayn›flekilde cumhuriyet rejiminin de mo-narflik sistemden daha uygun bir yöne-tim flekli oldu¤unu ifade ediyor.
Fethullah Gülen modern ‹slam dün-yas›n› derinlemesine bir analize tabitutuyor. Modern Müslüman’›n enönemli problemi ‹slam’›, esaslar›na gö-re bütüncül bir flekilde yorumlayama-
mas›d›r. Bu temsil sorunu, modern in-san›n karfl›laflt›¤› zorluklar›n afl›lma-s›nda, ‹slam’›n sundu¤u çarelerin mu-hatap al›nmas›n› engellemektedir. Gü-len, dünyam›z›n maddiyat›n manevi-yatla ayn› zeminde eritilmesine, bu-nun sonucunda hakiki ahlak ve kültü-rün canland›r›lmas›na muhtaç oldu-¤una dikkat çekmektedir. Bu sebeple,Gülen’e göre, dinin gelecekte dahaönemli bir rol oynamas› gerekiyor. Sa-dece bu yolu seçen modern bir insan;kendi içinde uyum, huzur ve iman› his-sedecektir. Gülen, ‹slam’›n günümüz-de tam manas›yla tan›nmad›¤›n› veMüslümanlar›n ‹slam’› yaflay›fl ve kav-ray›fllar›yla tam manas›yla temsil ede-medi¤ini söylüyor. Bu hususta dini bi-limle tekrardan buluflturmak çokönemli. Bu kavray›fl Gülen ö¤retisininen önemli noktas›na ›fl›k tutmaktad›r.
Fethullah Gülen ve yüzy›ldayaflam›fl Müslüman reformcular›n fi-kirleriyle kendi görüfllerini k›yaslaya-rak, Muhammed Abduh ö¤retisininAvrupa materyalizm ve pozitivizmineözgü özellikler tafl›d›¤›n›n alt›n› çiz-mektedir. Abduh, inananlar›n ‹slam’›nmanevi de¤erlerine dönmeleri gerekti-¤inden çok; Müslüman dünyas›n›n po-litik ve sosyal problemlerine önem ve-rirken, Fethullah Gülen ‹slam’›n can-land›r›lmas›nda mevcut dini ilkelerinbenimsenmesinin daha önemli oldu-¤unu düflünmektedir. Gülen’e göre,Müslümanlar sadece bunun sayesindekendi inançlar›n› do¤ru bir flekilde mo-dern dünyaya tan›tabilirler. ‹slam bay-
fethullah gülen kimdir? кто такой фетхуллах гюлен?
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 11
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Гюлен стал первопроходцем широкомасштабнойдеятельности в области диалога с
представителями других религий в турецкомобществе, в котором долгие века преобладает
мусульманское население.
Gülen, Türkiye gibi as›rlard›r Müslüman kimli¤ininhakim oldu¤u bir toplumda di¤er din
müntesipleriyle tarihte ender rastlanabilen geniflbir diyalog faaliyeti bafllatm›flt›r.
Фетхуллах Гюленподчеркивает особое
значение диалога ивзаимосвязей в
современном мире.
Fethullah Gülen, modern
dünyada diyalog ve
iflbirli¤inin öneminin alt›n›
çizmektedir.
ra¤›n› tafl›d›¤›n› iddia eden politik ha-reketler ‹slam’› özünden uzaklaflt›rmatehdidiyle birlikte, Müslümanlar› bir-lefltirmek bir yana; onlar› birbirindenay›rma tehlikesi tafl›maktad›rlar.
Türk düflünür ‹slam’›n karakteristi-¤inde bilim ile s›k› ba¤lar›n var oldu-¤una dikkat çekiyor. ‹slam’da maneviolarak kendini gelifltirme ve ilmi arafl-t›rmalar›n en önemli mefhumlar oldu-¤unun alt›n› çizmektedir. Ayr›ca Gülen‹slam’›n politik konulara de¤inmedi¤i-ni vurgulamaktad›r. Fakat ‹slam felse-fesinin baz› yönleri bu problemlere yö-neliktir. Bu yüzden islami felsefeyleoluflturulmaya çal›fl›lan siyasi ak›mlarcihad›n manevi inkiflaf olarak anlafl›l-mas› yerine, bilakis Müslümanlara za-rar veren politik faaliyetler gerçeklefl-tirmektedirler. Gülen, Müslüman dün-yas›n›n en önemli problemlerinin e¤i-tim ve ‹slam felsefesinin canland›r›l-mas› yoluyla çözülebilece¤ini düflün-mektedir.
Gülen’e göre Müslüman dünyas› ileBat› aras›nda oluflan çat›flmalarda ikitaraf da sorumluluk tafl›maktad›r. Gü-len, dünyada ‹slam’›n olumsuz bir
imaja sahip olmas› Müslümanlar›nkendi dinlerini dünyaya tan›tamama-s›ndan, gerçek ‹slam’› temsil edeme-mesinden kaynaklanmakta oldu¤u ka-n›s›ndad›r. Di¤er yandan Bat› da menfipolitik amaçlarla teröre dayal› bir ‹s-lam imaj› oluflturmufltur.
Fethullah Gülen modern dünyan›nen önemli sorunlar› hakk›nda, ‹slam’›nmanevi-ahlaki prensiplerinin ›fl›¤›ndahayat bulan fikirlerin esas›nda yat-makta olan çözüm yollar›na dikkatçekmektedir. Ayr›ca gerçek Müslümankendi dinine karfl› sad›k bir fert olmak-la birlikte, di¤er insanlara karfl› da dü-rüsttür. Günlük hayatta dinin yol gös-tericili¤ini prati¤e dökme, kendi so-rumluluklar›n› istikametli bir flekildeyerine getirme, dindar kiflinin anaözelliklerinin aras›nda yer almaktad›funduszeue.info yüzden ‹slam can, ak›l, kalp ve istek-lerin uyumuna dayanmaktad›r. Ayr›ca‹slam’da ailenin özel bir yeri vard›r. ‹n-san, Allah’›n indirdi¤i hakikatleriözümsemede gerekli olan manevi veahlaki özellikleri sadece aile ortam›ndakazanabilir.
Fethullah Gülen, modern dünyada
diyalog ve iflbirli¤inin öneminin alt›n›çizmektedir. ‹slam, tarih boyunca kar-fl›laflt›¤› kültür ve medeniyetlerin inki-flaf›n› her zaman iyi tahlil etmifltir. Gü-nümüzde Müslüman dünyas›n›n, di-¤er ülkelerin olumlu tecrübelerini kul-lanmaya ihtiyac› vard›r. Diyalog art›kça¤dafll›¤›n gerektirdi¤i bir mefhumhaline geldi.
Türk düflünürün Rusya ile Türkiyearas›ndaki iliflkileri ve iflbirli¤i pers-pektiflerini çok önemsedi¤ini belirt-mek gerek. Gülen’e göre, ülkelerimizaras›nda birçok ortak nokta vard›r. Buyüzden kendine has zengin tarihi vekültürel gelenekeleri bulunan Rusyaile Türkiye, Avrasya co¤rafyas›ndastratejik öneme sahip iki devlet. Bu dakarfl›l›kl› fleffafl›k ve güven esas›n› ge-rekli k›l›yor.�
кто такой фетхуллах гюлен? fethullah gülen kimdir?
12 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Гюлен называет главной бедой «дискриминацию»,первопричину всех конфликтов. Лечение этойсложной болезни основывается на взаимном
терпении и диалоге.
Gülen bütün çat›flmalar›n kayna¤›nda ayr›mc›l›¤›görmekte, ayr›mc›l›¤›n çözümünün de karfl›l›kl›
“hoflgörü ve diyalog”dan geçti¤ini belirtiyor.
ПроизведенияИз под пера Гюлена вышло большоеколичество книг, статей и стихотворныхпроизведений, охватывающих самые разныетемы. Своими 65 книгами, содержащимиболее статей и комментариев, в томчисле имеющих стихотворную форму, он внесогромный вклад в мир мысли. Наряду скнигами, периодически стали появляться истатьи автора, в феврале года – вжурнале «Sizinti», в году – в журнале«Yeni Umit», а позднее в журнале «Yagmur».Помимо этих изданий, его работы нашлиотражение и в некоторых других газетах ижурналах. В произведениях Гюлена, наряду срелигиозной нитью, пронизывающей все егоработы, прослеживаются и такие темы, какфилософия, общественная жизнь иобразование. Его книги были переведены наразличные языки, среди которых, в первуюочередь, следует отметить арабский,немецкий, китайский, французский,английский, испанский и русский языки.
Произведения,положенные на музыкуБолее произведений из сборника стихов«Сломанный плектр» положены на музыку, дляних были написаны народные аранжировки исуфийские мотивы. Помимо этого, быливыпущены альбомы стихов, которые читаютпрофессиональные артисты, и альбомы, вкоторых песня сменяется стихотворнымиформами.
КонференцииГюлен провел более конференций исеминаров как в Турции, так и в другихстранах. Темы конференций можнообозначить следующим образом:нравственность, любовь к Богу, правародителей, воспитание ребенка, значениемолитвы, метафизическая жизнь, караванстранников, мир души, слезы, общественнаяжизнь, судьба, Коран, поэма о братстве,чувство ответственности, бесконечный свет,вопросы и пути их решения, закят.
EserleriGülen’in çeflitli konular› ele alan çok say›dakitap, makale ve fliirleri mevcuttur. ‹kisi fliirkitab› olmak üzere 65 kitab›nda ’inüzerinde makale ve yorum yazarak fikir
dünyam›za büyük katk› sa¤lam›flt›funduszeue.infoar›n›n yan›nda ilk say›s› fiubat ’daç›kan S›z›nt› dergisinde, y›l›nda Yeni Ümitdergisinde daha sonra da Ya¤mur dergisindeyaz›lar› periyodik olarak yay›nlanmaya bafllad›.Bunlar›n d›fl›nda baz› gazete ve dergilerde deyorum ve makaleleri yer almaktad›funduszeue.inforinde dini ö¤retisinin etkisini görmekleberaber, Gülen daha çok din, felsefe,toplumsal yaflam ve e¤itimkonular›nda esere funduszeue.infori baflta Arapça, Almanca,Çince, Frans›zca, ‹ngilizce,‹spanyolca ve Rusça olmak üzerede¤iflik dillere çevrilmifltir.
Bestelenmifl eserleriK›r›k M›zrap adl› fliir kitaplar›ndansanat müzi¤i, halk müzi¤i ve
tasavvuf müzi¤i olmak üzere yaklafl›k ’ünüzerinde eseri bestelenmifltir. Bununla birliktefarkl› sanatç›lar›n okuduklar› fliir albümleriç›kar›lm›flt›r. Ayr›ca flark›-fliir düeti fleklindebestelenmifl albümleri de vard›r.
Konferanslar›Yurtiçi ve yurt d›fl›nda olmak üzere’ün üzerinde seminer ve konferansvermifltir. Konferanslar›nda iflledi¤ikonular› flöyle s›ralayabiliriz: Ahlak,Allah sevgisi, Anne baba hakk›, Çocukterbiyesi, Duan›n ehemmiyeti, Fizikötesi hayat, Garipler Kervan›, Gönüldünyam›z, Gözyafllar›, ‹çtimai hayat,Kader, Kuran, Kardefllik destan›,Mesuliyet duygusu, Sonsuz Nur,Sorular ve Ç›k›fl Yollar›, Zekat.
Некоторые произведенияСомнения, порожденные веком (4 тома);Декларация; Эпоха и поколение (9томов); От семени к платану (2 тома);Горизонт молитвы (16 статей); Отпроцесса к процессу (5 томов); Кпроблемам современной молодежи; Втени веры (2 тома); Сущностьвоспитания; Судьба с позиции Книги иСунны; Изумрудные вершины сердца (4тома); Навстречу нашему миру;Сломанный плектр;Разбитый кувшин (8томов); критерии, или Огни в пути (4тома); Вера в потустороннюю жизнь;Призма (7 томов); Бесконечный свет (3тома); Метафизическое измерениебытия; Правда о сотворении и эволюция.
Kitaplar›ndan baz›lar›Asr›n Getirdi¤i Tereddütler (4 cilt),Beyan, Ça¤ ve Nesil (9 cilt), ÇekirdektenÇ›nara (2 cilt), Dua Ufku ( 16 yaz› ),Fas›ldan fas›la (5 cilt ), GünümüzdeGençli¤in Problemlerine Do¤ru, ‹nanc›nGölgesinde ( 2 cilt ), ‹rflad Ekseni, Kitapve Sünnet Perspektifinde Kader, Kalbin Zümrüt Tepeleri (4 cilt), Kendi Dünyam›za Do¤ru, K›r›k M›zrap (2 cilt), K›r›k Testi ( 8 cilt ), Ölçü veyaYoldaki Ifl›klar ( 4 cilt), Ölüm Ötesi Hayat,Prizma (7 cilt), Sonsuz Nur ( 3 cilt ),Varl›¤›n Metafizik Boyutu, Yarat›l›fl Gerçe¤i ve Evrim
fethullah gülen kimdir? кто такой фетхуллах гюлен?
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 13
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
14 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Раскрытьглаза идуши Владимир Авдеев
Исполнительный директор Института развития прессы (РФ).
Gözleri,
gönülleri
açmak
Vladimir Avdeyev
Bas›n Geliflimtirme Enstitüsü baflkan yard›mc›s› (Rusya).
Фетхуллах Гюлен – не авторновых теорий итолкований. Он лекарь,способный раскрыть глазалюдям, убедить их, наконец,увидеть то, что годами ивеками находилось рядом сними.
Fethullah Gülen, yeni
ö¤retilerin ve
aç›klamalar›n yarat›c›s›
de¤ildir. O, insanlar›n
gözlerini hakikate
uyarabilen, yüz y›llard›r
yanlar›nda olan de¤erleri
görmelerine yard›m eden bir
hekimdir.
ä ‡Í ‚˚„Îfl‰ËÚ Ë‰Â‡Î¸Ì˚È ‰ÓÏ?äÓ̘ÌÓ, ͇ÒË‚˚È, Û˛ÚÌ˚È,ÔÓÒÚÓÌ˚È. äÓÏ̇Ú˚ ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸
‡ÁÌ˚ÏË, ‚ ‡ÁÌÓÏ ÒÚËÎÂ, Ò ‡ÁÌÓÈÏ·Âθ˛, ‡ÁÌ˚Ï ˆ‚ÂÚÓÏ ÒÚÂÌ. çÓ ‚ ˆÂÎÓÏÓÌ ‰ÓÎÊÂÌ ·˚Ú¸ ‰ÓÏÓÏ, ‰ËÌÒÚ‚ÓÏ,Ó·˙‰ËÌË‚¯ËÏ Ëı Ë Ò‰Â·‚¯ËÏÌÂÔÓ‚ÚÓËÏ˚Ï Ë ÛÌË͇θÌ˚ÏÒÓÓÛÊÂÌËÂÏ.
ä‡Í ‚˚„Îfl‰ËÚ Ë‰Â‡Î¸Ì˚È Ò‡‰?íÂÌËÒÚ˚È, ͇ÒË‚˚È, χÌfl˘ËÈ. Ñ‚¸fl ËÍÛÒÚ‡ÌËÍË Ì ÔÓıÓÊË ‰Û„ ̇ ‰Û„‡, ͇ÍË ÔÎÓ‰˚, ÍÓÚÓ˚ ÓÌË ‰‡flÚ Î˛‰flÏ.
Ä Ë‰Â‡Î¸Ì‡fl ·Ë·ÎËÓÚÂ͇? ÅÓθ¯‡fl,‡ÁÌÓÓ·‡Á̇fl, ‰‡˛˘‡fl ÒÚÓθÍÓÛ‰Ó‚ÓθÒÚ‚Ëfl Ë ÔË˘Ë ‰Îfl Ô˚ÚÎË‚Ó„Ó Ûχ…
ì ‰Ó·Ó„Ó Ë ÏÛ‰Ó„Ó ıÓÁflË̇ Ò‡‰, ‰ÓÏ,·Ë·ÎËÓÚÂ͇ – ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁË ڇÍËıÌÂÔÓıÓÊËı Ë Ú‡ÍËı ÔÂ͇ÒÌ˚ıÔ‰ÏÂÚÓ‚, ‚¢ÂÈ Ë ‰‡Ó‚. à ÚÓθÍÓ‰Ó·˚È Ë ÏÛ‰˚È ÒÔÓÒÓ·ÂÌ ÔÓÌflÚ¸, ͇͂‡ÊÌÓ ÊËÚ¸ ÒÂ‰Ë ‡ÁÌÓÓ·‡ÁËfl, ҉·‚Â„Ó Ó„‡Ì˘Ì˚Ï Ë ÒÔÓÒÓ·Ì˚Ï ÒχÍÒËχθÌÓÈ ÔÓθÁÓÈ ÒÎÛÊËÚ¸ β‰flÏ.
äÓ„‰‡ fl ÔÓÁ̇ÍÓÏËÎÒfl ÒÓ ÒÚ‡Ú¸flÏËîÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇, fl ÔÓ‰ÛχÎ, ˜ÚÓ ÛÏ ËÏӇθ ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇ ÒÔÓÒÓ·Ì˚ ҉·ڸËÏÂÌÌÓ ˝ÚÓ – Ó·˙flÒÌËÚ¸ β‰flÏ ‚‡ÊÌÓÒڸ‰ËÌÒÚ‚‡ ‡ÁÌÓÓ·‡ÁËfl. éÌ Ô˯ÂÎ ‚ ˝ÚÓÚÏË, ˜ÚÓ·˚ Ó·˙flÒÌËÚ¸ ‡ÁÛÏÌÓÒÚ¸ ˈÂÎÂÒÓÓ·‡ÁÌÓÒÚ¸ ÊËÁÌË ‚ ÏËÂ,̇ÒÂÎÂÌÌÓÏ ‡ÁÌ˚ÏË Î˛‰¸ÏË,ı‡Ìfl˘ËÏË ‚ Ò· ËÒÚÓÍË ‡Á΢Ì˚ıÍÛθÚÛ, ÙËÎÓÒÓÙËÈ Ë ‚ÂÓ‚‡ÌËÈ. ÑÎflÏÂÌfl îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ – Ì ‡‚ÚÓ ÌÓ‚˚ıÚÂÓËÈ Ë ÚÓÎÍÓ‚‡ÌËÈ. éÌ ÎÂ͇¸,ÒÔÓÒÓ·Ì˚È ‡ÒÍ˚Ú¸ „·Á‡ β‰flÏ, ۷‰ËÚ¸Ëı, ̇ÍÓ̈, ۂˉÂÚ¸ ÚÓ, ˜ÚÓ „Ó‰‡ÏË Ë‚Â͇ÏË Ì‡ıÓ‰ËÎÓÒ¸ fl‰ÓÏ Ò ÌËÏË. ùÚÓ Ú‡Í‚‡ÊÌÓ – ‡ÒÍ˚Ú¸ β‰flÏ „·Á‡… çÓ ˝ÚÓ –Î˯¸ Ô‚˚È ¯‡„. ÇÚÓÓÈ Ò‰Â·ڸÒÎÓÊÌÂÂ. ç‡‰Ó Û·Â‰ËÚ¸ Ëı ÔÓÚflÌÛÚ¸ ÛÍÛÚÓÏÛ, ÍÚÓ fl‰ÓÏ, Á‡„ÎflÌÛÚ¸ ‚ Â„Ó „·Á‡,ÛÒÎ˚¯‡Ú¸ Â„Ó „ÓÎÓÒ Ë Ò‰Â·ڸ „·‚ÌÓ –ÔÓÒÚ‡‡Ú¸Òfl ÔÓÌflÚ¸. èÓÌflÚ¸ – Á̇˜ËÚ‡ÒÍ˚Ú¸ „·Á‡ Ë ‰Û¯Ë.
çÓ ÂÒÚ¸ Ë ·ÓΠÔÓÒÚÓÈ ‚‡Ë‡ÌÚ –ÓÚÚÓÎÍÌÛÚ¸ ÔÓÚflÌÛÚÛ˛ ÛÍÛ, ÓÚ‚ÂÒÚË‚Á„Îfl‰ Ë Ò͇Á‡Ú¸ Ò·Â: «èÂÂ‰Ó ÏÌÓÈ – ÌÂÚ‡ÍÓÈ, Í‡Í fl. éÌ – ˜ÛÊÓÈ». Ç˚·‡Ú¸ Ú‡ÍÛ˛ÎËÌ˲ Ôӂ‰ÂÌËfl Ë ‚ Ò‡ÏÓÏ ‰ÂΠÔÓ˘Â:Ì ̇‰Ó ÔÓÒÚË„‡Ú¸ ÍÛθÚÛÛ ‰Û„Ó„Ó,ËÁÛ˜‡Ú¸ Â„Ó flÁ˚Í Ë ËÒÚÓ˲, ÔËÁ̇ڸ ÚÛÔÓÒÚÛ˛ ËÒÚËÌÛ, ˜ÚÓ ‚Ò Ï˚ ‰ÂÚË Â‰ËÌÓ„ÓÅÓ„‡. ä ÚÓÏÛ ÊÂ, ‚Ò„‰‡ ̇ȉÛÚÒfl β‰Ë,ÍÓÚÓ˚ «ÔÓÏÓ„ÛÚ»: Û͇ÊÛÚ Ì‡ ‡Á΢Ëfl ‚ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÚÓÎÍÓ‚‡ÌËflı Ó‰ÌÓ„Ó Ë ÚÓ„ÓÊ ‚ÓÔÓÒ‡, ̇ÔÓÏÌflÚ Ó ÍÓÌÙÎËÍÚ‡ı Ë‚ÓÈ̇ı ÏÂÊ‰Û Òڇ̇ÏË. ëÎÓ‚ÓÏ, ҉·˛Ú‚ÒÂ, ˜ÚÓ·˚ ÚÓÌ͇fl ÌËÚ¸ ÏÂÊ‰Û Î˛‰¸ÏËÎÂʇ· ÌÂ Û ÌËı ‚ Û͇ı, Ò‚flÁ˚‚‡fl ÛÏ˚ ËÒ‰ˆ‡, ‡ ÏÂÊ‰Û ÌËÏË, ÒÓ ‚ÂÏÂÌÂÏÔ‚‡˘‡flÒ¸ ‚ ÔÓÔ‡ÒÚ¸.
Ñ‚‡‰ˆ‡ÚÓÂ Ë ‰‚‡‰ˆ‡Ú¸ Ô‚Ó ÒÚÓÎÂÚËflÓÚϘÂÌ˚ ÔÓfl‚ÎÂÌËÂÏ Ó˜Â̸ ‚‡ÊÌÓ„Ó ËÓÔ‡ÒÌÓ„Ó ÚÂÏË̇ – «ÒÚÓÎÍÌÓ‚ÂÌËÂ
ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ». à ÒÎÓÊÌÓÒÚ¸ Ò„ӉÌfl¯ÌÂÈÒËÚÛ‡ˆËË Á‡Íβ˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ ÚÂڸ„ÓÔÛÚË ÛÊ ÌÂÚ – Ï˚ Ô‰ ‚˚·ÓÓÏ: ËÎË‚ÒÚÛÔ‡Ú¸ ‚ ‰Ë‡ÎÓ„ Ë Ô˚Ú‡Ú¸Òfl ÔÓÌflÚ¸, ËÎËÔÓ‰ÓÎʇڸ ‡Ò¯ËflÚ¸ ÔÓÔ‡ÒÚ¸.
çÓ Â¯ËÚ¸Òfl ̇ ‰Ë‡ÎÓ„ χÎÓ. 燉ÓÛÏÂÚ¸ Â„Ó „‡ÏÓÚÌÓ Ë ˝ÙÙÂÍÚË‚ÌÓ‚˚Òڇ˂‡Ú¸. à ÓÒÌÓ‚ÓÈ ‚ ‚˚Òڇ˂‡ÌËËÚ‡ÍÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ ‰ÓÎÊ̇ ÒÚ‡Ú¸ Ó·˘‡flÒËÒÚÂχ ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ Î˛‰ÂÈ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚Û˛˘‡fl̇ áÂÏÎÂ, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ÚÓ„Ó, Í Í‡ÍÓÏÛÍ·ÒÒÛ, ˝ÚÌÓÒÛ ËÎË ÍÓÌÙÂÒÒËË Ï˚ Ò·flÓÚÌÓÒËÏ. í‡ÍÓÈ ˆÂÌÌÓÒÚ¸˛ ÏÓÊÂÚ Ë‰ÓÎÊ̇ ÒÚ‡Ú¸ ÇÖêÄ.
«äÓθ ÒÂ‰Ë ÚÂı, ÍÚÓ ‚ÂÛÂÚ, Ó‰ÌË‚ÒÚÛÔËÎË ‚ ÒÔÓ Ò ‰Û„ËÏË, ÔËÏËËÚÂËı». ùÚÓ ËÁ˜ÂÌË ËÁ äӇ̇ ()ɲÎÂÌ ÔË‚Ó‰ËÚ ‚ Ò‚ÓËı ÒÚ‡Ú¸flı ÌÂÒÎÛ˜‡ÈÌÓ. à ‰ÂÎÓ Á‰ÂÒ¸ Ì ÚÓθÍÓ ‚ÔËÏËÂÌËË, Ô‡ˆËÙËÁÏ ËÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË. ùÚË ÒÎÓ‚‡ ËÏÂ˛Ú ·ÓÎÂÂÏÛ‰˚È Ë ‰Â‚ÌËÈ ÒÏ˚ÒÎ. ÇÒ Ï˚ –ıËÒÚˇÌÂ, ÏÛÒÛθχÌÂ, ËÛ‰ÂË, ·Û‰‰ËÒÚ˚ –‰ÂÚË Ó‰ÌÓ„Ó ÅÓ„‡. àÏÂÌÌÓ Ú‡Í fl ÔÓÌËχ˛ÒÎÓ‚‡ äӇ̇ Ó «ÚÂı, ÍÚÓ ‚ÂÛÂÚ».
àÒÚËÌ̇fl ‚‡ ÏÓÊÂÚ ÚÓθÍÓÓ·˙‰ËÌflÚ¸. é̇ Ì ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸ÔÓÚË‚Ó˜ËÂÏ. à ÒÚÓËÚ Ó̇ ̇ˆÂÌÌÓÒÚflı, ‰Ó͇Á‡‚¯Ëı Ò‚Ó˛ÌÂÁ˚·ÎÂÏÓÒÚ¸ ‚ Ú˜ÂÌË ‚ÂÍÓ‚. ùÚÓ –β·Ó‚¸, ‰ÂÚË, ̇¯Â ·Û‰Û˘ÂÂ, ̇¯‡ áÂÏÎfl.à ˝ÚË ÒÚ‡ËÌÌ˚Â, ÔÓʇÎÛÈ, ‰Ó·Ë·ÎÂÈÒÍËÂË ‰ÓÍÓ‡Ì˘ÂÒÍË ˆÂÌÌÓÒÚË ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÔÓ‚ÚÓflÚ¸ β‰flÏ ÌÂÛÒÚ‡ÌÌÓ, ̇ÔÓÏË̇flËÏ, ˜ÚÓ ‚Ó‚‡ÎË ˆ‡Ë, ‡ ‰ÛÊËÎË Ì‡Ó‰˚,
‹deal bir ev düflünseydiniz akl›n›zanas›l bir yap› gelirdi? Tabi ki odalar›y-la, iç aksesuar›yla güzel, konforlu,
büyük bir ev Ya ideal bir bahçe düflün-seydiniz hayalinizde nas›l bir bahçe olu-flurdu? Güzel, gölgeli, çekici Bahçeniniçini süsleyen bu güzellikler kendine hashususiyetleriyle canl›lara bir hizmet su-nuyorlar Peki ya ideal bir kütüphane?Nas›l bir kütüphane hayal edersiniz? Bil-giye müfltak bir dima¤a tatmin ve dü-flünme esas› afl›layan kitaplarla dolu;büyük ve görkemli bir kütüphane Ev,kütüphane veya bahçe Bu yap›lar›nhepsi kendi farkl›l›klar›n› uyumlu bir fle-kilde ayn› payda alt›nda birlefltiriyor.
Fethullah Gülen’in yaz›lar›yla tan›fl-t›ktan sonra, bu insan›n fikirleri ve ahla-ki normlar›n›n; etnik ve dini unsurlarfarkl› olsa bile insanlarla hoflgörü zemi-ninde bir arada yaflanabilece¤ini ve bufelsefeyi teorik ve pratik boyutlar›yla an-latabildi¤ini anlad›m. Say›n Gülen’infarkl› kültür, felsefe ve inanç kökleriniiçlerinde bar›nd›ran, birbirinden farkl›kültürlere sahip insanlar›n, yaflad›klar›dünyada bar›fl içinde yaflaman›n gereklioldu¤unu anlatmak için bu dünyayageldi¤ini düflünüyorum. Fethullah Gü-len’i yeni ö¤retilerin ve aç›klamalar›nyarat›c›s› olarak görmüyorum. O, insan-
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 15
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Надо убедить их протянуть руку тому, кто рядом,заглянуть в его глаза, услышать его голос и сделать главное
– постараться понять.
Herkese diyalo¤u temsil eden bir dostluk eli uzatabilmek,
ruhunda tafl›d›¤› güzellikleri bedenin pencereleri olan
gözlere yans›tabilmek, karfl› cenah›n sesli düflünmesini
sa¤layabilmek ve en önemlisi onu anlamaya çal›flmak gerek.
ÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚‡ÎË ‚·‰˚ÍË, ‡ ÒÓÁ‰‡‚‡ÎËÍÛθÚÛÛ ˝ÚÌÓÒ˚. çÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÔÓÒ‚ÂÚËÚÂθÒÚ‚Ó: „ÛÎflÌÓÂ, ÏÂÚӉ˘ÌÓÂË ÍÓÔÓÚÎË‚ÓÂ.
ÑÎfl îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇ ˝ÚÓ Ì‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÒÓÏÌÂÌËÈ. «ÇÂÏÂ̇ „Û·ÓÈÒËÎ˚ ÓÒÚ‡ÎËÒ¸ ‰‡ÎÂÍÓ ÔÓÁ‡‰Ë, – Ô˯ÂÚ ÓÌ.– Ç ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓÏ ÏˉËÌÒÚ‚ÂÌÌ˚È ÔÛÚ¸ ۷‰ËÚ¸ ‰Û„ËıÔËÌflÚ¸ Ú‚Ó˛ ÚÓ˜ÍÛ ÁÂÌËfl ÎÂÊËÚ ˜ÂÂÁÓ·ÓÒÌÓ‚‡ÌÌ˚ ‡„ÛÏÂÌÚ˚». à Ì ÒÎÛ˜‡ÈÌÓɲÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ Ì‡ÛÍÛ Ë Ó·‡ÁÓ‚‡ÌË ӉÌÓÈËÁ ‚Â΢‡È¯Ëı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏˇ. åÌ ‰Ó‚Ó‰ËÎÓÒ¸ ·˚‚‡Ú¸ ‚ ÚÛˆÍËı
Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌ˚ı Û˜ÂʉÂÌËflı, „‰Â ËÏflɲÎÂ̇ ·Î‡„Ó„Ó‚ÂÈÌÓ Ë Û‚‡ÊËÚÂθÌÓÔÓËÁÌÓÒflÚ Ë Û˜ÂÌËÍË, Ë ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË.à ÓÒÌÓ‚‡ Ó·Û˜ÂÌËfl ‚ ˝ÚËı ¯ÍÓ·ı ËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ı – ‡Á‚ËÚË ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚËË ÔÓÌËχÌËfl ÏÛθÚËÍÛθÚÛÌÓ„Ó̇ÒΉËfl ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚‡. íÓθÍÓ Ú‡Í ÏÓÊÌÓ‚ÓÒÔËÚ‡Ú¸ ‚ ̇¯ÂÏ ·ÂÒÔÓÍÓÈÌÓÏ ÏËÂ̇ÒÚÓfl˘Â„Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇, ÒÔÓÒÓ·ÌÓ„ÓÒÏÓÚÂÚ¸ ‰‡ÎÂÍÓ ‚Ô‰ Ë ÒÓÁ‰‡‚‡Ú¸ ÏËÌ ‰Îfl ‚‰ÂÌËfl ·ËÁÌÂÒ‡ Ë ÔÓÎÛ˜ÂÌËflÔË·˚ÎË, ‡ ‰Îfl ÚÓÊÂÒÚ‚‡ ‰Ó·‡ ËÔÓÌËχÌËfl.
ÑÎfl ‚‰ÂÌËfl ‰Ë‡ÎÓ„‡ ÏÂʉÛ
lar›n gözlerini hakikate uyarabilen, yüzy›llard›r yanlar›nda olan de¤erleri gör-melerine yard›m eden bir hekimdir. Buyap›lan faaliyetler oldukça önemli birmisyon eda etmekte.
Herkese diyalo¤u temsil eden birdostluk eli uzatabilme, ruhunda tafl›d›¤›güzellikleri bedenin pencereleri olangözlere yans›tabilme, karfl› cenah›n ses-li düflünmesini sa¤layabilme ve enönemlisi onu anlamaya çal›flma Anla-mak, gözleri ve gönülleri açmak demek-tir.
Ama daha kolay bir yol var tabi. Sanado¤ru uzat›lm›fl eli kabul etmemek, göz-lere yans›yan samimiyeti görmezdengelmek ve muhatab›na “O benim gibide¤ildir, o yabanc›d›r” demek Bunuyapmak gerçekten daha kolay. O zamanyan›ndakinin kültürünü tan›maya, dili-ni ve tarihini ö¤renmeye, “Biz bir Al-lah’›n kullar›y›z” gerçe¤ini kabul etmeyegerek kalmayacak. Medeniyetler aras›anlaflmazl›klar›, savafllar› hat›rlatan vebu konular hakk›nda tezler ve senaryo-lar ileri süren kifli ve kurumlar her za-man olmufltur. Yani bu zümre kalp vedima¤lara nifak tohumlar› salarak hofl-görü kahramanlar›nca oluflturulan sev-gi adac›klar› aras›nda uçurumlar olufl-turmaya çal›flacaklard›r.
Yirminci asr›n bafllar›ndan itibarençok önemli ve önemli oldu¤u kadar datehlikeli bir tez ortaya at›ld›; “Medeni-yetler Çat›flmas›” Art›k önümüzde ikiyol var: Ya birbirimizi anlamaya, varolan fikirleri kendi konumunda kabuletmeye çal›flaca¤›z ya da aram›zdakiuçurum daha da geniflleyecek.
Diyalo¤un samimi kitlelerce sa¤lamtemeller üzerine bina edilmesi gereki-yor. Bu temelin harc›nda, dünyada varolan genel de¤erler sistemi olan inançkavram› kullan›lmal›d›r.
Kur’an’daki “E¤er müminlerden ikitopluluk birbirleriyle vuruflursa, onlar›naralar›n› bulun” () ayeti Gülen’inyaz›lar›yla büyük bir paralellik gösteri-yor. Buradaki konu sadece bar›flma, pa-sifizm ve tolerans de¤il. Bu buyru¤undaha hikmetli ve derin bir manas› funduszeue.info insanlar; dini düflüncemiz, felsefe-miz ne olursa olsun bir Yarat›c›’n›n kul-lar›y›z. Kur’an’›n “müminler” ifadesinibu flekilde anlamaktay›m.
Gerçek inanç her fleyi ve herkesi bir-
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
16 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Истинная вера стоит на ценностях, доказавших своюнезыблемость в течение веков. Это – любовь, дети, нашебудущее, наша Земля.
Gerçek inanç yüzy›llarca kendi de¤iflmezli¤ini zaman›n
tefsiriyle tasdik eden de¤erlere dayanmaktad›r. Bu de¤erlerin
aras›nda sevgi, çocuklar, gelece¤imiz ve dünyam›z vard›r.
Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏË ‡ÁÌ˚ı „ÛÔÔ Ë ˝ÚÌÓÒÓ‚ÌÛÊÌÓ Ó·Î‡‰‡Ú¸ ¢ ӉÌËÏ ‚‡ÊÌÂȯËÏ͇˜ÂÒÚ‚ÓÏ – ‚˚ÒÓÍËÏ ÔÓÌËχÌËÂÏ„‡Ê‰‡ÌÒÍÓ„Ó ‰Ó΄‡ Ë ÏÛÊÂÒÚ‚ÓÏ. èËÏÂÚ‡ÍÓ„Ó ÏÛÊÂÒÚ‚‡ îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇ÔÓËÁ‚ÂΠ̇ ÏÂÌfl Ó„ÓÏÌÓ ‚Ô˜‡ÚÎÂÌËÂ.
О Фетхуллахе Гюлене в
России знают немногие
Ö„Ó ËÏfl ËÁ‚ÂÒÚÌÓ ‚ÓÒÚÓÍӂ‰‡Ï,ËÒÚÓË͇Ï, ÙËÎÓÒÓÙ‡Ï, ÒÓˆËÓÎÓ„‡Ï, ÌÓ¯ËÓÍÓÈ ‡Û‰ËÚÓËË Â„Ó ËÏfl Ò͇ÊÂÚÌÂÏÌÓ„Ó ËÎË Ê ÌË˜Â„Ó Ì Ò͇ÊÂÚ. çÓËÏfl ˝ÚÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇, Í‡Í Ë Â„Ó ÚÛ‰˚,‰ÓÎÊÌ˚ ÒÚ‡Ú¸ ‰ÓÒÚÓflÌËÂÏ ‚ÒÂı β‰ÂȉӷÓÈ ‚ÓÎË.
ÖÒÎË Ï˚ ¯ËÎË ‚˚‡ÒÚËÚ¸ Ò‡‰,ÒÓÒÚÓfl˘ËÈ ËÁ ‡ÁÌ˚ı, Ì ÔÓıÓÊËı ‰Û„ ̇‰Û„‡ ‰Â‚¸Â‚, ÔËÌÓÒfl˘Ëı ‡ÁÌ˚Â, ÌÓ‚ÍÛÒÌ˚Â Ë ÔÓÎÂÁÌ˚ ÔÎÓ‰˚, Ì‡Ï ÌÛÊÌÓ·˚ÎÓ ·˚ ÔÓÌflÚ¸ Ó‰ÌÛ ‚‡ÊÌÛ˛ ‚¢¸: Á‡‰Â‚¸flÏË Ë ÍÛÒÚ‡ÌË͇ÏË, ‡ÒÚÛ˘ËÏË ‚̇¯ÂÏ Ó·˘ÂÏ Ò‡‰Û, ̇‰Ó Ûı‡ÊË‚‡Ú¸ ÔÓ-‡ÁÌÓÏÛ. çÂÍÓÚÓ˚Ï ÌÛÊ̇ ÔÎÓ‰ÓӉ̇flÔÓ˜‚‡ Ë Ïfl„ÍËÈ ÍÎËχÚ, ‰Û„Ë ÔË‚˚ÍÎËÍ Ê‡Â Ë ÓÚÒÛÚÒڂ˲ ‚·„Ë. çÓ‚˚‡˘Ë‚‡Ú¸ Ëı ̇‰Ó, ÔÓ‰˜ËÌflfl Ò‚Ó˛‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸ Ó‰ÌÓÈ ‚ÂÎËÍÓÈ Ë Ó·˘ÂȈÂÎË: ÓÒÚ‡‚ËÚ¸ ˝ÚÓÚ ˆ‚ÂÚÛ˘ËÈ Ò‡‰ ‰Îfl̇¯Ëı ÔÓÚÓÏÍÓ‚, ÍÓÚÓ˚ ·Û‰ÛÚ̇Ò·ʉ‡Ú¸Òfl Â„Ó ÔÎÓ‰‡ÏË Ë ‡ÒÚËÚ¸ÌÓ‚˚È ÛÓʇÈ.
«ÖÒÎË ·˚ ÏÓÎÓ‰ÓÒÚ¸ Á̇·, ÂÒÎË ·˚ÒÚ‡ÓÒÚ¸ Ïӄ·», – β·flÚ ÔÓ‚ÚÓflڸ‚ÓÔÂȈ˚. ч, ̇‰Ó ÚÓÓÔËÚ¸Òfl. ÜËÁ̸·˚ÒÚÓÚ˜̇, Ë Ì‡¯Â ÔÓÍÓÎÂÌË ÏÓÊÂÚ ÌÂÛÒÔÂÚ¸ ҉·ڸ ‚Ò„Ó. 燂ÂÌÓÂ, Ï˚ ÔÓÒÂÂÏÒÂÏÂ̇, ÌÓ Ì ÛÒÔÂÂÏ ‰Óʉ‡Ú¸Òfl ÛÓʇfl.å˚ ·Û‰ÂÏ Ûı‡ÊË‚‡Ú¸ Á‡ ‡ÒÚÂÌËflÏË, ÌÓ Ì‰ӷ¸ÂÏÒfl ÓÍÓ̘‡ÚÂθÌÓÈ „‡ÏÓÌˡÈÒÍÓ„Ó Ò‡‰‡ ̇ ÁÂÏÎÂ. å˚ Ó·˙flÒÌËÏβ‰flÏ, ˜ÚÓ ÓÌË – ‰ÂÚË ‡ÁÌ˚ı ÂÎË„ËÈ ËÍÛθÚÛ, ÌÓ Ó‰ÌÓÈ áÂÏÎË Ë ÇÂ˚, Ë ‚ ÚÓ Ê‚ÂÏfl Ï˚ Ì ۂˉËÏ ÓÍÓ̘‡ÚÂθÌÓ„ÓÂÁÛθڇڇ ˝ÚÓ„Ó ÒÚÓθ ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ„Ó ËÛ‚ÎÂ͇ÚÂθÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.
ç‡‰Ó ÚÓÓÔËÚ¸Òfl. çÓ ÌÂθÁfl ‚ ÒÔ¯ÍÂÒӂ¯ËÚ¸ Ò¸ÂÁÌÛ˛ ӯ˷ÍÛ, Ó ÍÓÚÓÓÈÚÂÔÂÎË‚Ó Ô‰ÛÔÂʉ‡ÂÚ îÂÚıÛηıɲÎÂÌ. çÂθÁfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ‚ÒÚÛÔ‡Ú¸ ‚‰Ë‡ÎÓ„, ÌÂθÁfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ËÁÛ˜‡Ú¸ ÍÛθÚÛÛË flÁ˚Í ÚÓ„Ó, ÍÓ„Ó ÔÂʉ ҘËڇΠ«˜ÛÊËÏ»,Í‡Í ÌÂθÁfl Á‡ÒÚ‡‚ÎflÚ¸ ˜ÂÎÓ‚Â͇ β·ËÚ¸ Ë‚ÂËÚ¸. óÂÎÓ‚ÂÍ ‰ÓÎÊÂÌ Û·Â‰ËÚ¸Òfl ‚ ˝ÚÓÏÒ‡Ï, ‰ÓÎÊÂÌ Á‡ıÓÚÂÚ¸ ˝ÚÓ„Ó. íÓθÍÓ ÚÓ„‰‡Ï˚ Ë Ì‡˜ÌÂÏ Á‡Í·‰˚‚‡Ú¸ ̇ áÂÏΠ̇¯ÔÂ͇ÒÌ˚È Ó·˘ËÈ Ò‡‰, ÔÎÓ‰˚ ÍÓÚÓÓ„Ó·Û‰ÛÚ ‚ÍÛ¯‡Ú¸ ̇¯Ë ‰ÂÚË. ÑÂÚË, ÍÓÚÓ˚Â,ÒÓı‡ÌË‚ Ë̉˂ˉۇθÌÓÒÚ¸ ËÒ‡ÏÓ·˚ÚÌÓÒÚ¸, ·Û‰ÛÚ ÊËÚ¸ ‚ ÏˉËÌÒÚ‚‡ ÏÌÓ„ÓÓ·‡ÁËfl. Ç ÏËÂ, ÓÍÓÚÓÓÏ Ú‡Í Ï˜ڇÂÚ Ë Ì‡ÒÚÛÔÎÂÌËflÍÓÚÓÓ„Ó Ú‡Í Ê‰ÂÚ îÂÚı‡Î·ı ɲÎÂÌ. ÇÏËÂ, ÊËÚÂÎË ÍÓÚÓÓ„Ó ÓÚÍÓ˛Ú, ̇ÍÓ̈,Ò‚ÓË „·Á‡ ̇ Â„Ó ˘Â‰ÓÒÚ¸ Ë ·Ó„‡ÚÒÚ‚Ó,‡ÒÍ˚‚ ‰Û„ ‰Û„Û Ò‚ÓË ‰Û¯Ë Ë Ò‰ˆ‡. �
lefltirmeyi hedef al›r. Gerçek inanç yüz-y›llarca kendi de¤iflmezli¤ini zaman›ntefsiriyle tasdik eden de¤erlere dayan-makta. Bu de¤erlerin aras›nda sevgi, ço-cuklar, gelece¤imiz ve dünyam›z vard›r.‹nsanlara ilk insanla birlikte do¤an de-¤erleri, krallar savafl›rken milletlerindostluk etti¤ini, üst düzey yöneticileranlaflamazken etnik gruplar›n yeni kül-türler infla etti¤ini devaml› olarak tek-rarlamak ve anlatmak gerekmekte. De-vaml›, yöntemli ve dikkatli bir üslup ge-rekmekte.
Fethullah Gülen’in bunlardan flüp-hesi yok. “Kaba gücün kullan›ld›¤› za-manlar art›k geride kald›. Modern dün-yada, flahs›n muhataba kendi bak›fl aç›-s›n› kabul ettirebilmesi, ancak esasl› de-liller sayesinde mümkündür” cümlesiGülen’in bilim ve e¤itimin ça¤›m›zdakien büyük de¤erler aras›nda oldu¤u dü-flüncesini pekifltiriyor. Gülen’in flahs› veisminden; hem ö¤renci hem de ö¤ret-menler taraf›ndan derin bir sayg›ylabahsedildi¤i Türk e¤itim kurumlar›n› zi-yaret etme imkan›m oldu. Bu müesse-selerdeki ö¤retim sisteminin, esas›ndatolerans ve insanl›¤›n birçok kültür mi-ras›n›n -dar daireden uluslararas› are-naya kadar- pratik olarak gelifltirildi¤inigördüm. Sadece bu flekilde, fliddet se-naryolar› eflli¤inde dönen dünyam›zdaileriye inançla, ümitle bakabilen vemenfaat elde etmek için de¤il, etrafamasumane güzellikler yaymak amac›y-la dünyaya yeniden bir bahar soluklat-
maya çal›flan ideal insanlar›n yetifltiril-mesinin mümkün oldu¤unu gördüm
Farkl› etnik gruplar›n aras›ndaki di-yalo¤un gerçeklefltirilmesi için insanisorumluluklar›m›z›n iyi anlafl›lmas› çokönemlidir. Gülen’in bu konudaki gayretive civanmertli¤inin etkisinde kald›¤›m›söyleyebilirim.
Fethullah Gülen Rusya’da
hâlâ yeterince tan›nm›yor
fiarkiyatç›, tarihçi, felsefeci ve sosyologgibi bilim adamlar› ismini bilirken, s›ra-dan insanlar Gülen hakk›nda çok az bil-giye sahipler. Ya da hiçbir bilgiye sahipde¤iller. Ama bu insan›n hem ismi hemde çal›flmalar› bütün gönüllüler taraf›n-dan bilinmelidir.
Birbirinden farkl› bitki ve a¤açlar› birarada bar›nd›ran bir bahçe oluflturmagayretindeysek, bir fleyi çok iyi kavrama-m›z gerekiyor Bahçemizde yetiflena¤aç ve bitkilerin kendine has ihtiyaçla-r› oldu¤unu, baz›lar›n›n verimli bir top-ra¤a ve yumuflak havaya, baz›lar›n›n das›cakl›¤a ve kurulu¤a ihtiyac› oldu¤unubilmeli. Bu a¤açlar› yetifltirirken faaliye-timizin amac› bir olmal› ve bu güzelmeyveler veren bahçeyi gelecek nesle engüzel flekilde sunmal›
Avrupal›lar “Gençlik bilseydi, yafll›l›kyapabilseydi” ifadesini çok s›k kullan›-yorlar. Evet, acele etmemiz gerek. Ma-dem ki hayat çok k›sa ve neslimiz her fle-yi yapmaya güç yetiremeyebilir. O haldetohumlar› ektikten sonra meyvelerinigöremeyebiliriz. Yetiflen güzelliklerinsemerelerinin dünyada cennet bahçesi-nin uyumuna numunelik yapaca¤›naflahitlik edemeyebiliriz.
Acele etmemiz gerekiyor… Ama aceleederken Fethullah Gülen’in uyar›s›n›dikkate almak gerekiyor. ‹nsan› sevmeyeve inanmaya zorlayamad›¤›m›z gibi di-yaloga girmeye de zorlayamay›z. ‹nsankendisi bunu istemeli ve buna inanma-l›d›r. Sadece o zaman dünyada meyvele-rinin çocuklar›m›z taraf›ndan yenece¤i,güzel ortak bahçemizi kurmaya baflla-yaca¤›z. Özgün çocuklar›m›z›n yaflaya-ca¤› çeflitlilik içinde birli¤in olaca¤› birdünyada Gülen’in hayal etti¤i ve o y›l-lard›r hicranla bekledi¤i dünyada ‹n-sanlar›n birbirlerine gönül kap›lar›n› ar-d›na kadar aç›p sevgi ve bar›fl› solukla-yabildi¤i bir dünyada�
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 17
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Нельзя заставлять вступать вдиалог, нельзя заставлять
изучать культуру и язык того,кого прежде считал«чужим», как нельзя
заставлять человека любитьи верить. Человек должен
убедиться в этом сам,должен захотеть этого.
‹nsan› sevmeye ve inanmaya
zorlayamad›¤›m›z gibi
diyaloga girmeye de
zorlayamay›z. ‹nsan kendisi
bunu istemeli ve buna
inanmal›d›r.
óÂÎÓ‚ÂÍ, ‚ÓÓÛÊfiÌÌ˚È Á̇ÌËflÏË,ËÒÔÓθÁÛÂÚ Ëı ‰Îfl ËÁÏÂÌÂÌËfl ÔËÓ‰˚.ç‡fl‰Û Ò Ï‡Ú¡θÌÓÈ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ Ë‰Ûıӂ̇fl ÍÛθÚÛ‡, Ë„‡˛˘‡fl ‚Â‰Û˘Û˛Óθ ‚ ÊËÁÌË ˜ÂÎÓ‚Â͇. í‡ ËÎË Ë̇fl΢ÌÓÒÚ¸ «‡Á‚Ë‚‡ÂÚÒfl ·Î‡„Ó‰‡flÒËÒÚÂχÚ˘ÂÒÍÓÈ ‡·ÓÚ ̇‰ ÒÓ·ÓÈ, ̇‰·Î‡„ËÏË Á‡Ó‰˚¯‡ÏË, ËÁ̇˜‡Î¸ÌÓÁ‡ÎÓÊÂÌÌ˚ÏË ‚  ÔËӉ».
ÇÂ΢ˠ̇ˆËË, ÔÓ ÏÌÂÌ˲ Ï˚ÒÎËÚÂÎfl,‚ Á̇˜ËÚÂθÌÓÈ ÒÚÂÔÂÌË Á‡‚ËÒËÚ ÓÚÓ·˘ÌÓÒÚË ˆÂÎË Âfi Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ. «ÇÓ·˘ÂÒÚ‚Â, „‰Â Ó‰ÌÓ Ì‡Á˚‚‡ÂÚÒfl ·ÂÎ˚Ï, ‡‰Û„Ó – ˜ÂÌ˚Ï, ‚Ò„‰‡ ÏÓÊÌÓ̇·Î˛‰‡Ú¸ ÏÂÚ‡ÌË ËÁ Ó‰ÌÓÈ Í‡ÈÌÓÒÚË ‚‰Û„Û˛, Ë ÔÓ͇ ÓÌÓ ÓÒÚ‡ÂÚÒfl Ú‡ÍËχÁÓ·˘ÂÌÌ˚Ï, Ì ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ Ë Â˜Ë Ó̇΢ËË Í‡ÍÓ„Ó-ÎË·Ó ÔÓÁËÚË‚ÌÓ„ÓÔÓ„ÂÒÒ‡».
ÉÓ‚Ófl Ó ‚‡ÊÌÓÒÚË ÎËÚ‡ÚÛ˚ ‚ÙÓÏËÓ‚‡ÌËË „‡Ê‰‡ÌÒÍÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡,ɲÎÂÌ ÓÚϘ‡ÂÚ: «HeÚ ÓÔ‡‚‰‡ÌËfl ̇¯ÂÏÛ·ÂÁ‡Á΢ÌÓÏÛ ÓÚÌÓ¯ÂÌ˲ Í Ì‡Û˜ÌÓÏÛ ËÎËÚ‡ÚÛÌÓÏÛ Ì‡ÒΉ˲ ̇¯Ëı Ò·‚Ì˚ıÔ‰ÍÓ‚, Á‡ ÍÓÚÓ˚ÏË ·ÂÁ ÛÒÚ‡ÎË „ÓÌËÚÒfl‚ÂÒ¸ ÏË».
ïÛ‰ÓÊÂÒÚ‚ÂÌ̇fl ÍÛθÚÛ‡ ‚ÓÒÔËÚ˚‚‡ÂÚ˜ÂÎÓ‚Â͇ ‚ ‰Ûı ÎÛ˜¯Ëı ˜ÂÎӂ˜ÂÒÍËıˉ‡ÎÓ‚, ÒÂ‰Ë ÍÓÚÓ˚ı ‚Â‰Û˘Â ÏÂÒÚÓÔË̇‰ÎÂÊËÚ ˜ÂÒÚË. «óÂÒÚ¸ – ˝ÚÓ Ú‡Í‡fl
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
18 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Идейное пространство ГюленаНодир Одилов
Член-корреспондент академии педагогических и социальных наук России, профессор
Gülen’in fikir dünyas›
Nadir Odilov
Prof. Dr., Rusya Pedagojik ve Sosyal Bilimler Akademisi üyesi
Toplumun geliflmesi ve üretim gü-cünün artmas›yla emek; akli ve fizi-ki çal›flmalar alt›nda paydalanmak-
tad›r. Sosyal hayatta fiziki olarak çal›flmakzorunda kalmayan insanlar, akli emek yo-luyla topluma katk› imkan›na sahipler. Busafhada toplumun ruhani taleplerineuyan manevi de¤erler ortaya ç›kmaktad›r.‹nsan›n zeka seviyesi ne kadar yüksek iseö¤renme iste¤i de o kadar yüksektir. Fet-hullah Gülen’in ifadeleriyle böyle bir in-san, muhatab›n› her yönüyle tan›r ve ge-rekti¤inde de yard›m etmeye çal›fl›r. Buyüzden Gülen’e göre gerçek medeniyet,sadece bilgi ve ahlak›n ana de¤erler ara-s›nda yer ald›¤› zeminde oluflmaktad›r.
Düflünür, gelece¤in medeniyetinin,Bat›’n›n bilimsel çal›flmalar›n›n ve Do-¤u’nun ahlaki de¤erlerinin birleflmesi yo-luyla oluflaca¤› sonucuna varmaktad›r.
Ayr›ca Gülen, olumlu sonuçlara var-mak için sadece iyi bir e¤itim al›nmas›n›nyeterli olmad›¤›n› düflünmektedir. Bilgi,insan›n amac› oldu¤u sürece faydal› ola-cakt›r. Amaç bilgi eksenli idealler olufltur-makt›r. Yeni toplumsal ideallerin ortayaç›kmas›n›n ana flartlar›ndan biri özgür-lüktür. Fakat bu özgürlük mant›k ölçüleri-ne göre s›n›rland›r›lmam›flsa, toplumungeliflmesine engel olan menfi ideolojile-rin do¤mas›na ve etki alan›n›n geniflle-mesine neden olmaktad›r. Gülen, özgür-lü¤ü “ahlaki normlar›n yerine getirilmeflart›yla, akl›n maddi ve manevi geliflmesi-nin engellerden kurtulmas›” olarak anla-maktad›r.
Medeniyeti ça¤r›flt›ran di¤er bir kate-gori kültürdür. Maddi kültür üretim ka-pasitesiyle belirlenmektedir. Farkl› ça¤la-r›n üretim geliflme seviyeleri kendi flartla-r›na göre de¤ifliklik arz eder. Tafl, çal›flmaaleti olarak kullan›lmaya bafllam›fl ve gü-nümüzde atom santrallerine kadar gir-
ë ‡Á‚ËÚËÂÏ Ó·˘ÂÒÚ‚‡, ÔÓ„ÂÒÒÓÏÔÓËÁ‚Ó‰ËÚÂθÌ˚ı ÒËÎ ËÔÓËÁ‚Ó‰ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ
ÚÛ‰ ‡Á‰ÂÎflÂÚÒfl ̇ ÛÏÒÚ‚ÂÌÌ˚È ËÙËÁ˘ÂÒÍËÈ. ã˛‰Ë, ÍÓÚÓ˚ ÓÒ‚Ó·ÓʉÂÌ˚ÓÚ ÚÛ‰‡ ÙËÁ˘ÂÒÍÓ„Ó, ÔÓÎÛ˜‡˛Ú‚ÓÁÏÓÊÌÓÒÚ¸ Á‡ÌËχڸÒfl ÛÏÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏÚÛ‰ÓÏ. èÓfl‚Îfl˛ÚÒfl ‰ÛıÓ‚Ì˚ ˆÂÌÌÓÒÚË,Ô‰̇Á̇˜ÂÌÌ˚ ‰Îfl Û‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓÂÌËfl‰ÛıÓ‚Ì˚ı Á‡ÔÓÒÓ‚ ˜ÂÎÓ‚Â͇. óÂÏ ‚˚¯ÂÂ„Ó ËÌÚÂÎÎÂÍÚ, ÚÂÏ ÒËθÌ ÒÚÂÏÎÂÌË ͉ÛıÓ‚Ì˚Ï ˆÂÌÌÓÒÚflÏ. Ç˚‡Ê‡flÒ¸ ÒÎÓ‚‡ÏËîÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇, Ú‡ÍÓÈ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ „ÎÛ·Ê‚ÌË͇ÂÚ ‚ ÒÛ˘ÌÓÒÚ¸ ˜ÂÎÓ‚Â͇ Ë ÒËθÌÂÂÒÓÒÚ‡‰‡ÂÚ. èÓ˝ÚÓÏÛ, Òӄ·ÒÌÓ É˛ÎÂÌÛ,ËÒÚËÌ̇fl ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËfl ÙÓÏËÓ‚‡Î‡Ò¸ÚÓθÍÓ Ú‡Ï, „‰Â „·‚Ì˚ÏË ˆÂÌÌÓÒÚflÏË·˚ÎË Á̇ÌËÂ Ë Ì‡‚ÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚ¸.
å˚ÒÎËÚÂθ ÛÚ‚Âʉ‡ÂÚ, ˜ÚÓ«ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËfl ·Û‰Û˘Â„Ó ÒÙÓÏËÛÂÚÒfl·Î‡„Ó‰‡fl ÒËÌÚÂÁÛ Ì‡Û˜Ì˚ı ‰ÓÒÚËÊÂÌËÈá‡Ô‡‰‡ Ë ˝ÚËÍË ÇÓÒÚÓ͇».
èÓ‰ÓÎʇfl Ò‚Ó˛ Ï˚Òθ, ɲÎÂÌÔËıÓ‰ËÚ Í ÏÛ‰ÓÏÛ ‚˚‚Ó‰Û Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ«‰Îfl ÔÓÎÛ˜ÂÌËfl ÔÓÁËÚË‚Ì˚ı ÂÁÛθڇÚÓ‚Ó‰ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ̉ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ».á̇ÌË ÔÓÏÓ„‡ÂÚ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ Î˯¸ ‚ ÚÓÏÒÎÛ˜‡Â, ÍÓ„‰‡ ÓÌ ‰ÂÈÒÚ‚ÛÂÚˆÂÎÂÛÒÚÂÏÎÂÌÌÓ. ñÂθ ÂÒÚ¸ ˉ‡Î, ̇‰ÓÒÚËÊÂÌË ÍÓÚÓÓ„Ó Ì‡Ô‡‚ÎÂÌÓ Á̇ÌËÂ.ìÒÎÓ‚ËÂÏ ÔÓfl‚ÎÂÌËfl ÌÓ‚˚ıÔÓ„ÂÒÒË‚Ì˚ı Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ˉ‡ÎÓ‚fl‚ÎflÂÚÒfl Ò‚Ó·Ó‰‡, ÌÓ Ú‡ Ê ҂ӷӉ‡ ÏÓÊÂÚÔÓÓʉ‡Ú¸ Ë Â‡ÍˆËÓÌÌ˚ ˉ‡Î˚,ÍÓÚÓ˚ ÚÓÏÓÁflÚ ‡Á‚ËÚË ӷ˘ÂÒÚ‚‡.èÓ˝ÚÓÏÛ ÓÌ ÔÓÌËχÂÚ Ò‚Ó·Ó‰Û ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Í‡Í «ÓÒ‚Ó·ÓʉÂÌË ‡ÁÛχ ÓÚ ‚ÒÂıÔÂÔÓÌ, ϯ‡˛˘Ëı Â„Ó ‰ÛıÓ‚ÌÓÏÛ ËχÚ¡θÌÓÏÛ ‡Á‚ËÚ˲, ÌÓ Ò ÛÒÎÓ‚ËÂÏÒӷβ‰ÂÌËfl ‚ÒÂı ̇‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ı ÌÓÏ».
ÑÛ„‡fl ͇Ú„ÓËfl, ÍÓÚÓ‡fl‡ÒÒÓˆËËÛÂÚÒfl Ò ÔÓÌflÚËÂÏ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËË,-˝ÚÓ ÍÛθÚÛ‡. äÛθÚÛ‡ ˜ÂÎÓ‚Â͇ ËÎËÓ·˘ÂÒÚ‚‡ ÂÒÚ¸ ÒËÌÚÂÁ ÚÓ„ÓÔÓÎÓÊËÚÂθÌÓ„Ó, ˜ÚÓ ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚Ó‚˚‡·ÓÚ‡ÎÓ ‚ ıӉ ҂ÓÂ„Ó ‡Á‚ËÚËfl.ëÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ Ï‡Ú¡θ̇fl ÍÛθÚÛ‡,ÍÓÚÓ‡fl ÓÔ‰ÂÎflÂÚÒfl ‡Á‚ËÚËÂÏÔÓËÁ‚Ó‰ËÚÂθÌ˚ı ÒËÎ – ÓÚ Í‡ÏÂÌÌ˚ıÓÛ‰ËÈ ÚÛ‰‡ ‰Ó ‡ÚÓÏÌ˚ı Òڇ̈ËÈ.
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Согласно Гюлену, истиннаяцивилизация
формировалась только там,где главными ценностями
были знание инравственность.
Gülen’e göre gerçek
medeniyet, sadece bilgi ve
ahlak›n ana de¤erler
aras›nda yer ald›¤› zeminde
oluflmaktad›r.
Ó Ò‚ÓËı ΢Ì˚ı ËÌÚÂÂÒ‡ı, ÌÓ Ì ËÏÂÂÚÔ‡‚‡ ÌË Ì‡ ÏËÌÛÚÛ Á‡·˚‚‡Ú¸ ‰‡Ê ÓÒ‡Ï˚ı ÌÂÁ̇˜ËÚÂθÌ˚ı ÏÂÎÓ˜‡ı, ÍÓÚÓ˚ÂıÓÚ¸ ͇Í-ÚÓ Í‡Ò‡˛ÚÒfl ̇ˆËÓ̇θÌ˚ıËÌÚÂÂÒÓ‚».
ã˛‰Ë, ӷ·‰‡˛˘Ë ˜Û‚ÒÚ‚ÓÏÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ„Ó ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡, ˉÛÚ Ì‡‚ÒÚ˜Ûβ·˚Ï ÓÔ‡ÒÌÓÒÚflÏ, ÍÓÚÓ˚ ۄÓʇ˛Ú̇ˆËË Ë Âfi Ò‡ÏÓ·˚ÚÌÓÒÚË. àÁ ÌËıÔÓÎÛ˜‡˛ÚÒfl ıÓӯˠ‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚÓ˚ ËÔÓÎËÚËÍË, Ó ÍÓÚÓ˚ı ϘڇÂÚ îÂÚıÛηıɲÎÂÌ ïӉʇ ùÙẨË. à·Ó «‰Îfl ıÓӯ„Ó
Гюлен утверждает, что«цивилизация будущегосформируется благодаря
синтезу научных достиженийЗапада и этики Востока».
Gülen, gelece¤in
medeniyetinin, Bat›’n›n
bilimsel çal›flmalar›n›n ve
Do¤u’nun ahlaki
de¤erlerinin birleflmesi
yoluyla oluflaca¤›
kanaatinde.
Ò‚fl˘ÂÌ̇fl ˆÂÌÌÓÒÚ¸, ÍÓÚÓÓÈ ÏÓ„ÛÚÔÓÍÎflÒÚ¸Òfl ‚Ò ÔÎÂÏÂ̇ Ë Ì‡Ó‰˚, Ë Ò‰˂ÒÂı ·Î‡„ÓÓ‰Ì˚ı ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚ Ó̇ Ó‰ËÌ ËÁ‚‡ÊÌÂȯËı ·ËÎΡÌÚÓ‚». å˚ÒÎËÚÂθӘÂ̸ ˜ÂÚÍÓ ÔÓ‚Ó‰ËÚ ˜ÂÚÛ ÏÂʉÛÔÓÌflÚËflÏË «˜ÂÒÚ¸» Ë «Û‚‡ÊÂÌË»:«ÅÓ„‡ÚÒÚ‚Ó ÏÓÊÂÚ ÔËÌÂÒÚË Ú·ÂÛ‚‡ÊÂÌËÂ, ÌÓ ÓÌÓ Ì ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ „‡‡ÌÚÓÏÚ‚ÓÂÈ ˜ÂÒÚË. Ä ·Â‰ÌÓÒÚ¸ Ì ÏÓÊÂÚ ÂfiÔÓ„Û·ËÚ¸».
óÛ‚ÒÚ‚ÛÂÚÒfl „ÎÛ·ÓÍÓ ̇ۘÌÓÂÓÒÏ˚ÒÎÂÌË ͇Ú„ÓËÈ ˜ÂÒÚË Ë Û‚‡ÊÂÌËfl.ÑÂÈÒÚ‚ËÚÂθÌÓ, ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ˜ÂÒÚË ‚ ͇ÍÓÈ-ÚÓÒÚÂÔÂÌË ÔË·ÎËʇÂÚÒfl Í ‡Î¸ÚÛËÒÚÛ. éÌ‚Ó ËÏfl ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓÈ ˜ÂÒÚË Ë‰ÂÚ Ì‡ ÛÒÚÛÔÍÛβ‰flÏ, „ÓÚÓ‚ ÔËÌËχڸ Û‰‡˚, Ì Óڂ˜‡fl̇ ÌËı. éÌ Ì „Ó‰, Ì β·ËÚ Í˘ËÚ¸ÒflÒ‚ÓËÏË ÛÒÔÂı‡ÏË, „ÓÚÓ‚ ÔÓÏÓ„‡Ú¸ ‚ÒÂÏ ËÌ ÏÓÊÂÚ ÛÌËÁËÚ¸ ËÎË ÓÒÍÓ·ËÚ¸ ÍÓ„Ó ·˚ÚÓ ÌË ·˚ÎÓ. éÌ ÒÍÓÏÂÌ Ë ÌÂÔËÚflÁ‡ÚÂÎÂÌ.é‰ÌËÏ ÒÎÓ‚ÓÏ, Ò‡ÏÓ„Ó ïӉʇ ùÙẨËÏÓÊÌÓ Ì‡Á‚‡Ú¸ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ ˜ÂÒÚË. à ÍÚ‡ÍÓÏÛ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ÓÍÛʇ˛˘Ë ÓÚÌÓÒflÚÒflÒ ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚ÓÏ, ËÒÍÂÌÌ – ÚÓθÍÓ ËÁ-Á‡Â„Ó ˜ÂÎӂ˜ÌÓÒÚË.
ä ÚÓÏÛ, ˜ÚÓ ·˚ÎÓ Ò͇Á‡ÌÓ, ‰Ó·‡‚ËÏ, ˜ÚÓÔ‡‚ËÚÂθÒÚ‚Ó ‰ÓÎÊÌÓ ÒÓÒÚÓflÚ¸ ËÁ Ú‡ÍËıβ‰ÂÈ, ÍÓÚÓ˚ fl‚Îfl˛ÚÒfl ÌÓÒËÚÂÎflÏ˘ÂÒÚË Ë ‰ÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡ ̇ˆËË. à·Ó «˜ÂÎÓ‚ÂÍ,ÍÓÚÓ˚È Ú‚Â‰Ó ıÓ˜ÂÚ ÒÚ‡Ú¸ Ó‰ÌËÏ ËÁ͇ÂÛ„ÓθÌ˚ı ͇ÏÌÂÈ Ò‚ÓÂÈ Ì‡ˆËË – ÂÒÎËÓÌ ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂθÌÓ ËÒÍÂÌÂÌ ‚ Ò‚ÓËıÔÓÏ˚Ò·ı, – ÏÓÊÂÚ ÔÓÁ‚ÓÎËÚ¸ Ò· Á‡·˚Ú¸
mifltir. ‹nsan kendi bilgileri yard›m›yla do-¤ay› de¤ifltirmek üzere yine do¤an›n güç-lerini kullanmaktad›r. Maddi kültürününyan› s›ra her insan›n hayat›nda büyükönem kazanan manevi kültür de vard›funduszeue.info flah›s do¤as›nda var olan özelliklerinmeziyetleri sayesinde, kendini e¤iterekgeliflmektedir.
Gülen’e göre bir milletin yüceli¤i tem-silcilerinin amaçlar›n›n bir olmas›na ba¤-l›d›r. Etnik veya ideolojik ayr›mc›l›¤›n varoldu¤u toplumlarda sürekli kitlesel refahve huzurun önüne inkiflaf ivmesini kesenafl›lmaz engeller ç›kmaktad›r.
Gülen, sivil toplumun geliflmesinde,edebiyat›n öneminden bahsederek: “Tümdünyan›n peflinden kofltu¤u atalar›m›z›nbilimsel ve edebi miras›na ilgisizli¤imizinözrü yoktur” demektedir.
Klasik edebiyat insana, aralar›nda fle-ref kavram›n›n ön plana ç›kt›¤› ideallertelkin etmektedir. “fieref, bütün ›rk ve mil-letlerin üzerine yemin edebildi¤i kutsalbir de¤er, hassas de¤erler aras›nda ise enönemli p›rlantalardan biridir” cümlesiyleGülen, “fleref” ile “sayg›” kavramlar›n›naras›nda ince fark›n alt›n› çfunduszeue.infolik bize sayg›nl›k kazand›r›r, fakat
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 19
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
‡‰ÏËÌËÒÚ‡ÚÓ‡ Ë ÔÓÎËÚË͇ ÓÒÓ·ÓÂÁ̇˜ÂÌË ËÏÂ˛Ú ÒÎÂ‰Û˛˘Ë ͇˜ÂÒÚ‚‡: ‚‡‚ ÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÒÚ¸, ÔËÓËÚÂÚ Á‡ÍÓ̇,ÒÓÁ̇ÌË ҂ÓÂÈ ÓÚ‚ÂÚÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË ‚ „Û·ÓÈË ÚflÊÂÎÓÈ ‡·ÓÚÂ Ë ÁÂÎÓÒÚ¸ ڇ·ÌÚ‡ ‚‰Â·ı, ÚÂ·Û˛˘Ëı χÍÒËχθÌÓ„Ó Ú‡ÍÚ‡ ËÍÓÂÍÚÌÓÒÚË».
臂ËÚÂθÒÚ‚Ó – ˝ÚÓ, ÔÂʉ ‚Ò„Ó,ÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÒÚ¸ Ë ÔÓfl‰ÓÍ. ÖÒ΢ËÌÓ‚ÌËÍË, Ô‡‚fl˘Ë „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÓÏ,ËÁ·Ë‡˛ÚÒfl ÔÓ ÓÒÌÓ‚‡ÌËflÏ ˜ËÒÚÓÚ˚ ËÔ‡‚‰ÌÓÒÚË Ò‚ÓÂ„Ó ı‡‡ÍÚ‡, Ò‚ÓËıÏ˚ÒÎÂÈ Ë ˜Û‚ÒÚ‚, ÚÓ ÏÓÊÌÓ Ò͇Á‡Ú¸, ˜ÚÓ˝ÚÓ „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ÏÓ„Û˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ Ë·Î‡„ÓÓ‰ÌÓ.
çËÍÓ„‰‡ ÌÂθÁfl Á‡·˚‚‡Ú¸, ˜ÚÓËÁÎ˯Ìflfl ÒÛÓ‚ÓÒÚ¸ ÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸Ô˘ËÌÓÈ ÌÂÓÊˉ‡ÌÌ˚ı ‚Á˚‚Ó‚, ‡ËÁÎ˯Ìflfl Ïfl„ÍÓÒÚ¸ Ô‚‡˘‡ÂÚ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó‚ ‡ÒÒ‡‰ÌËÍ Á· Ë ÔÓÓÍÓ‚.
Мечта Гюлена: хорошие
руководители
á‡ÍÓÌ˚ ‚Ò„‰‡ ‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ Ó‰Ë̇ÍÓ‚˚‰Îfl ‚ÒÂı. Ä ÚÂ, ÍÚÓ Ëı ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÚ,‰ÓÎÊÌ˚ ·˚Ú¸ ÏÛÊÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ÏË ËÒÔ‡‚‰ÎË‚˚ÏË, ˜ÚÓ·˚ χÒÒ˚ Ì ÚÓθÍÓ·ÓflÎËÒ¸ Ëı, ÌÓ Ë ˜Û‚ÒÚ‚Ó‚‡ÎË Ò·fl ‚·ÂÁÓÔ‡ÒÌÓÒÚË. ëÚ‡·ËθÌÓÒÚ¸ Ë ÒË·„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ ̇ıÓ‰flÚÒfl ‚ ÔflÏÓÈÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚË ÓÚ ÚÓ„Ó, ̇ÒÍÓθÍÓ Ô‡‚‰Ì˚,ÛÏÌ˚, ÒËθÌ˚ Ë ‰Ë̇Ï˘Ì˚ „ÓÔ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎË. ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ËÔ‡‚ËÚÂθÒÚ‚Ó ‰ÓÎÊÌ˚ Á‡ÒÎÛÊËÚ¸Û‚‡ÊÂÌË ̇Ӊ‡ Ò¸ÂÁÌÓÒÚ¸˛,˜ËÒÚÓÔÎÓÚÌÓÒÚ¸˛, ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸˛ Ò‚Ó„ÓÚÛ‰‡, ‡ Ì ‰ÂÒÔÓÚËÁÏÓÏ ˜ËÌÓ‚ÌËÍÓ‚.
îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ïӉʇ ùÙẨËÔ‡‚ËθÌÓ ÔÓ‰ÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ Ì ‚Ò„‰‡ËÌÚÂÎÎÂÍÚ ÔÓÏÓ„‡ÂÚ ÔÓ„ÂÒÒÛ, ˜ÚÓ ÛÏÂÌËÂÏ˚ÒÎËÚ¸ ÌÂ Í‡Í ‚ÒÂ Ë ËÏÂÚ¸ Ò‚Ó ÏÌÂÌË– Ò‚ÓÈÒÚ‚Ó ÁÂÎ˚ı β‰ÂÈ, ÌÓ ‚ ÚÓ Ê‚ÂÏfl ÌËÍÚÓ Ì ËÏÂÂÚ Ô‡‚‡ ÚÂÔÂÚ¸ ÚÂÏÌÂÌËfl Ë ‚Á„Îfl‰˚, ÍÓÚÓ˚ ‚ÌÓÒflÚ ‡Á‰Ó‚ Ó·˘ÂÒÚ‚Ó Ë ‡Ò͇Î˚‚‡˛Ú Â„Ó Ì‡‚‡Ê‰Û˛˘Ë ·„ÂË. à·Ó Á‡Í˚‚‡Ú¸ „·Á‡Ì‡ Ú‡ÍË fl‚ÎÂÌËfl ÓÁ̇˜‡ÂÚ ÒÏËËÚ¸Òfl Ò„Ë·Âθ˛ ̇ˆËË.
Ç ˜ÂÎÓ‚ÂÍ Á‡ÎÓÊÂÌ˚ Ì ÚÓθÍÓ ÏÌÓ„Ë··„Ë ̇˜‡Î‡, „Ó‚ÓËÚ îÂÚıÛηı ɲÎÂÌïӉʇ ùÙẨË, ÌÓ Ë, ‚ ÒËÎÛ ÓÔ‰ÂÎÂÌÌ˚ıÔ˘ËÌ, ̇˜‡Î‡ ÓÚˈ‡ÚÂθÌ˚ ËÔÓÓ˜Ì˚Â. ç‡ÔËÏÂ, Ò Ú‡ÍËÏˉÓÒÚÓËÌÒÚ‚‡ÏË, Í‡Í ‰ÛÊÂβ·ËÂ,ËÒÍÂÌÌÓÒÚ¸, Ò‡ÏÓÓÚ‚ÂÊÂÌÌÓÒÚ¸ ËÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚ¸, ‚ ˜ÂÎÓ‚Ẩ͠ÍÓÒÓÒ‰ÒÚ‚Û˛Ú Ú‡ÍË ÔÓÓÍË, ͇͘ÂÒÚÓβ·ËÂ, Ú˘ÂÒ·‚ËÂ Ë Ê·ÌË ·˚Ú¸Á‡Ï˜ÂÌÌ˚Ï, ÍÓÚÓ˚ ۷˂‡˛Ú˜ÂÎӂ˜ÂÒÍÓ Ò‰ˆÂ Ë Ô‡‡ÎËÁÛ˛Ú Â„Ó ‰Ûı.èÓ˝ÚÓÏÛ ‚ ̇¯Ëı ÓÚÌÓ¯ÂÌËflı Ò Î˛‰¸ÏËÏ˚ ‰ÓÎÊÌ˚ Û˜ËÚ˚‚‡Ú¸ Ú‡ÍÊÂ Ë ˝ÚËÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌ˚ ÒÚÓÓÌ˚ Ëı ı‡‡ÍÚ‡.
èÓ‰‚Ó‰fl ËÚÓ„ ‚˚¯ÂÒ͇Á‡ÌÌÓÏÛ, ÏÓÊÌÓÒ͇Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ‰Îfl ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ·˚ ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸
ÍËÚÂËË ˆË‚ËÎËÁÓ‚‡ÌÌÓ„Ó Ó·˘ÂÒÚ‚‡,ÌÛÊÌÓ Á̇ڸ ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚË Î˛‰ÂÈ,ÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘Ëı ˝ÚÛ „ÛÔÔÛ, Ë ÌÛÊÌÓ ËÏÂÚ¸Ô‰ÒÚ‡‚ÎÂÌË ӷ ˉ‡θÌÓÏ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÂ. Ç˝ÚÓÏ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ÛÏ Ì Ô‚ÓÒıÓ‰ËÚ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸, Ò‰ˆÂ Ì ÔÓ‰˜Ë̇ÂÚÒfl ‡ÁÛÏÛ.
flerefimizin garantisi olamaz. Yoksullukise flerefimizi yok edemez.
fieref ve sayg› kategorilerinin derin bi-limsel manas› hissedilmektedir. Gerçek-ten, flerefli insan belli bir seviyede di¤er-gam kavram›na yaklaflmaktad›r. Kendide¤erinin fark›na vararak, insanlar›n iste-di¤ini yap›p, ald›¤› darbelere karfl›l›k ver-memeyi tercih etmektedir. Böyle bir insangururlu de¤ildir, kendi baflar›lar›yla övün-mez, herkese yard›m etmeye haz›rd›r,kimseyi afla¤›lamay›p hakaret etmez.Böyle bir insan mütevazi ve kanaatkard›funduszeue.info›n Gülen’in kendisini de flerefli bir in-san olarak adland›rabiliriz. Çevresindeki-ler, f›trili¤inden ötürü Gülen’e karfl› sami-mi duygular beslemekte, kendisine de¤ervermektedirler.
fiunu da eklemeliyim ki, her milletinyönetim kadrosu halk›n flerefli temsilcile-rinden oluflmal›d›r. “Samimane bir niyet-le kendi milletinin önde gelenleri aras›n-da olmak isteyen bir insan, kendi ihtiyaç-lar›n› unutabilir, fakat milletin ihtiyaçlar›ile alakal› en ufak fleyi unutmaya hakk›yoktur”.
Gülen’in hayali:
‹yi yöneticiler
Böyle insanlar milletleri ve gelenekleriiçin bütün zorluklara karfl› gö¤üs germek-tedirler. Bu insanlar Fethullah Gülen’inhayal etti¤i iyi yönetici ve politikac›lard›funduszeue.info ‘iyi bir yönetici veya politikac› flu özel-liklere sahip olmal›d›r: adalete ve kanunaöncelik vermeli, sorumluluk sahibi olmal›,nazik ve kendi alan›nda tecrübeliolmal›d›r’. Hükümet ilk önce adalet ve dü-zeni hayata hakim k›lmal›d›r. Devleti yö-neten memurlar›n seçiminde; karakterle-rin, fikir ve düflüncelerin, dindarl›k ve safi-yetin esas al›nmas› durumunda devletgüçlü ve sars›lmaz bir bünye kazan›r. Afl›-r› sertli¤in beklenmedik kaynamalara se-bebiyet verebildi¤ini, afl›r› sühuletin detoplumu kötülük ve düflkünlük alan›nadönüfltürdü¤ünü unutmamak funduszeue.infoar herkes için eflit olmal›d›r. Ka-nunlarda yürütme yetkisine sahip olanlarise, halk›n onlardan korkmamas›, onlaragüvenmesi için mert ve adil olmal›d›r.‹deal vas›flara haiz bir yönetim milletinen stratejik unsurlar› aras›ndad›r. Adaletve düzenin olmad›¤› yerde hükümet ola-maz. Halk›n kalbinde do¤an sayg›, me-
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
20 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Стабильность и силагосударства находятся впрямой зависимости от
того, насколько праведны,умны, сильны и динамичны
его funduszeue.infoрство и
правительство должнызаслужить уважение народа
серьезностью,чистоплотностью,
искренностью своего труда,а не деспотизмом
чиновников.
Adalet ve düzenin olmad›¤›
yerde hükümet olamaz.
Halk›n kalbinde do¤an
sayg›, memurlar›n
despotlu¤uyla de¤il,
devletin ve hükümetin ciddi
ve samimi çal›flmalar›yla
hak edilmektedir.
murlar›n despotlu¤uyla de¤il, devletin vehükümetin ciddi ve samimi çal›flmalar›y-la hak edilmektedir.
Gülen’in de dikkat çekti¤i gibi, zeka herzaman toplumun geliflmesine yard›m et-memektedir. ‹nsan›n kendine has istika-metli fikirlere sahip olmas› onun olgunbir karaktere sahip oldu¤unun gösterge-sidir. Fakat toplumu farkl› ideolojik grup-larda kutuplaflt›ran ve karfl› karfl›ya geti-ren fikir ve görüfllere kimse hoflgörü ileyaklaflmamal›d›r. Zira bu fikirlere katlan-mak kitlesel uhuvvetin ölümüne gözyummak demektir. Gülen’in söyledi¤i gibiinsan›n sadece hay›rl› de¤il, baz› sebep-lerden dolay› olumsuz taraflar› ve kusur-lar› da vard›r. Samimiyet, fedakarl›k, öz-gürlük gibi özelliklerin yan› s›ra insandaikbalperestlik, flöhret düflkünlü¤ü gibi in-san kalbini öldüren ve ruhunu köreltenolumsuz nitelikler de yaflamaktad›r. Buyüzden insanlarla iliflkilerimizde karak-terlerinin bu do¤al taraflar›n› da göz önü-ne almal›y›z.
Yapmaya çal›flt›¤›m›z bu tespitlerdensonra özetle flunlar› söyleyebiliriz. Gü-len’in düflünce dünyas›nda medeni top-lumun k›staslar›ndan bahsedebilmek içinbu toplumu oluflturan insanlar›n özel do-nan›mlar›n› bilmek ve “ideal insan”› tan›-mak gerekir. Bu insan modelinde ak›l kal-be galebe çalmaz, kalp de akla teslim ol-maz. Bu iki latife vicdan kültürü içerisindebir bütünün uyumlu parçalar› olur. Bu in-san flerefine düflkün ve di¤ergamd›r, bafl-kalar› için yaflama düflüncesiyle dopdolu-dur. E¤er yönetimde görev al›rsa adaletingere¤ini en güzel flekilde yerine getirir veherkese kanunlar önünde eflit muamele-de bulunur. fierefine düflkün ve onurlu-dur. Özgür düflünce ve bilgiye ehemmiyetverir. Onun nazar›ndaki medeni toplumancak bu vas›flar› tafl›yan insanlar›n ye-tiflmesiyle mümkün olacakt›r. �
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 21
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Бывший премьер-министр Турции Бюлент Эджевит:
Гюлен – человек с
очень широким
кругозоромНесколько месяцев назад я прочитал одну новость. Одно издание писало, что уважаемыйФетхуллах Гюлен хотел со мной встретиться, однако не получил от меня никакого ответа. Насамом же деле такого сообщения от Гюлена я не получал. Когда меня спросили об этом, яответил, что я бы с удовольствием с ним встретился. Затем я получил приглашение черезодного из общих знакомых, который тоже жил в Измире. Я сказал: «Увидимся, когда я будув Измире», на что Гюлен вежливо ответил: «Он бывший премьер-министр, поэтому ядолжен идти к нему, а не он ко мне».
Гюлен приехал, и у нас состоялась действительно очень радушная встреча. Он человек ссовременными мыслями, очень привязанный к исламу и в то же время старающийсяпривязать его к современности. Он произвел на меня впечатление человека с открытымивзглядами. Я сам, конечно, не видел школ, открывающихся по его инициативе.
Мы не касались политических тем. Вы знаете, я придерживаюсь мысли о том, что религиядолжна быть свободной и не должна иметь никакой связи с политикой. Поэтому ни я, ниГюлен не поднимали политических вопросов. По большей части это был обменфилософскими взглядами. Эти тонкости и функциональные различия нужно очень точноопределить. Помимо этих тем, мы разговаривали на тему мистицизма в турецком исламе.
Türkiye Eski Baflbakan› Bülent Ecevit
Gülen, çok aç›k
görüfllü bir insan Efendim ben bir haber okudum, bundan birkaç ay önce. Say›n Fethullah Hoca benimlegörüflmek istemifl ama benden ses ç›kmam›fl diye. Halbuki bana öyle bir mesajulaflmam›flt›. Soruldu¤unda “Bana öyle bir mesaj ulaflmad›, e¤er isteseydimmemnuniyetle görüflürdüm” dedim. Ondan sonra müflterek tan›d›¤›m›z bir dostumuzvas›tas›yla görüflme iste¤i geldi. ‹zmir’de oturuyor kendileri. ‹zmir’e gitti¤imizdebulufluruz dedim. O da büyük nezaket göstermifl, “Baflbakanl›k yapm›fl kimsedir, benimona gitmem uygun olur” diye. Geldi ve gerçekten beni çok mutlu eden bir görüflme oldu aram›zda. Bir kere ça¤dafldüflünceli bir insan. ‹slam’a tabii çok ba¤l› ve ayn› zamanda ‹slam’› ça¤dafll›klaba¤daflt›rmaya çal›flan bir kimse. Çok aç›k görüfllü oldu¤u izlenimini edindim. Tabiikendisinin öncülü¤ünde veya teflvikiyle aç›lan okullar› ben kendim görmedim. Siyasetten hiç bahsetmedik. Biliyorsunuz ben tarikatlar özgür olmal› ama tarikatlarlasiyasetin iliflkisi olmamal›d›r düflüncesindeydim. Onun için siyaseti ne ben açt›m, neSay›n Fethullah Gülen açt›. Daha çok felsefi bir konuflma oldu diyebilirim. Bunlar›niliflkisini ve ifllevsel ayr›l›klar›n› çok iyi belirlemek gerekir. O konularda ve Türk ‹slamtasavvufu konusunda konufltuk.
ùÚÓ ‰‚ „‡ÏÓÌËÛ˛˘Ë ‰Û„ Ò ‰Û„ÓÏÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘Ë ‰ËÌÓ„Ó ˆÂÎÓ„Ó. ùÚÓ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ˜ÂÒÚË Ë ‡Î¸ÚÛËÒÚ, ÒÚÂÏfl˘ËÈÒflÊËÚ¸ ̇ ÔÓθÁÛ ‰Û„ËÏ. ÖÒÎË Ú‡ÍÓȘÂÎÓ‚ÂÍ Á‡ÌËχÂÚ ÏÂÒÚÓ ‚ Ô‡‚ËÚÂθÒÚ‚Â,ÓÌ ‚Ó ‚ÒÂı Ò‚ÓËı ̇˜Ë̇ÌËflı ÓÔˇÂÚÒfl ̇ÔË̈ËÔ ÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÒÚË Ë ‡‚ÂÌÒÚ‚‡ ‚ÒÂıÔ‰ Á‡ÍÓÌÓÏ. éÌ Ôˉ‡ÂÚ ·Óθ¯ÓÂÁ̇˜ÂÌË ҂ӷӉ Ï˚ÒÎË Ë Á̇ÌËflÏ. èÓÂ„Ó ÏÌÂÌ˲, ˆË‚ËÎËÁÓ‚‡ÌÌÓ ӷ˘ÂÒÚ‚Ó‚ÓÁÏÓÊÌÓ ÒÓÁ‰‡Ú¸ Î˯¸ ËÁ ΢ÌÓÒÚÂÈ,ӷ·‰‡˛˘Ëı ˝ÚËÏË Í‡˜ÂÒÚ‚‡ÏË. �
î ÂÚıÛηı ɲÎÂÌ – Ó‰ËÌ ËÁ Ò‡Ï˚ıËÁ‚ÂÒÚÌ˚ı Ë ÔÓÔÛÎflÌ˚ıÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ı ËÒ·ÏÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı-
ÚÂÓÎÓ„Ó‚, ÙËÎÓÒÓÙÓ‚ Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ Ïˇ.î.ɲÎÂÌ Á‡ Â„Ó ÏËÓÚ‚Ó˜ÂÒÍÛ˛‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸, Á‡ ÒÚÂÏÎÂÌË ÍÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌÓÏÛ ‰Ë‡ÎÓ„Û ËÒӄ·Ò˲, Á‡ ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚ¸ ËÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚Ó ÏÂÊ‰Û ‡Á΢Ì˚ÏËÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ÏË Ïˇ ·˚Î Û‰ÓÒÚÓÂÌèÂÏËË ûçÖëäé Á‡ ÔÓÔ‡„‡Ì‰Ûˉ‡ÎÓ‚ ÚÂÔËÏÓÒÚË Ë ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚË.ç‡ ÓÒÌÓ‚Â Â„Ó Ë‰ÂÈ ÔÓ ËÌˈˇÚ˂‰ËÌÓÏ˚¯ÎÂÌÌËÍÓ‚ ·˚ÎË Ó„‡ÌËÁÓ‚‡Ì˚îÓ̉ ÊÛ̇ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ, ÒÂÚ¸Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌ˚ı Û˜ÂʉÂÌËÈ ‚Ó ÏÌÓ„ËıÒڇ̇ı Ïˇ Ë Ú.‰., ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ˆÂθ˛ÍÓÚÓ˚ı fl‚ÎflÂÚÒflÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌ˚È ËÏÂÊÍÛθÚÛÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„.
èÓÁËˆË˛ î. ɲÎÂ̇ ÏÓÊÌÓÓı‡‡ÍÚÂËÁÓ‚‡Ú¸ Í‡Í ÛÏÂÂÌÌÓ„ÓËÒ·ÏËÒÚ‡, Ú‡Í Í‡Í ÔË ‡ÒÒÏÓÚÂÌËË͇ÍËı-ÎË·Ó ‰ÓÍÚË̇θÌ˚ı ‚ÓÔÓÒÓ‚ËÎË ÔË Â¯ÂÌËË Ô‡ÍÚ˘ÂÒÍËıÔÓ·ÎÂÏ ÓÌ ‚Ò„‰‡ Á‡ÌËχÂÚ ÛÏÂÂÌÌÛ˛ÔÓÁËˆË˛. í‡ÍÊ „Ó, Ë Ì‡ ˝ÚÓ ÂÒÚ¸ÔÓÎÌÓ ÓÒÌÓ‚‡ÌËÂ, ÏÓÊÌÓ ÓÚÌÂÒÚË Ë ÍÔ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎflÏ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓ„Ó Ë‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó ËÒ·χ, ÓÌ fl‚ÎflÂÚÒflÔÓÔӂ‰ÌËÍÓÏ ÒÛÙËÁχ, Ú.Â. ‰ÛıÓ‚ÌÓ„Ó,ÚÂÓÂÚ˘ÂÒÍÓ„Ó ËÒ·χ.
èÓ‰Ú‚ÂʉÂÌËÂÏ ÓÒÓ·ÓÈÔÓÔÛÎflÌÓÒÚË î.ɲÎÂ̇ fl‚Îfl˛ÚÒfl̉‡‚ÌË ÒÓ·˚ÚËfl. êÂÁÛθڇÚ˚ ÓÔÓÒ‡,Ôӂ‰ÂÌÌÓ„Ó ‡Ì„ÎËÈÒÍËÏ ÊÛ̇ÎÓÏ«Prospect» ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ Ò ‡ÏÂË͇ÌÒÍËÏËÁ‰‡ÌËÂÏ «Foreign Affairs», ÍÓÚÓ˚Âfl‚Îfl˛ÚÒfl Ó‰ÌËÏË ËÁ Ò‡Ï˚ı ÔÂÒÚËÊÌ˚ıÊÛ̇ÎÓ‚ Ïˇ, Ó͇Á‡ÎËÒ¸ ‚ÂҸχÌÂÓÊˉ‡ÌÌ˚Ï, ÔÂʉ ‚ÒÂ„Ó ‰Îfl á‡Ô‡‰‡.ç‡ ‚ÓÔÓÒ «äÚÓ fl‚ÎflÂÚÒfl Ò‡Ï˚Ï‚ÎËflÚÂθÌ˚Ï ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ ‚ ÏËÂ?»ÂÒÔÓ̉ÂÌÚ˚ ·Óθ¯ËÌÒÚ‚ÓÏ „ÓÎÓÒÓ‚ÔÓ„ÓÎÓÒÓ‚‡ÎË Á‡ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ„Ó ÚÛˆÍÓ„ÓÏ˚ÒÎËÚÂÎfl î.ɲÎÂ̇. çÓ Â˘Â ·ÓίÓÍËÛ˛˘ËÏ ‰Îfl ‚ÓÔÂȈ‚ ÒÚ‡ÎÓ ÚÓ,
˜ÚÓ ËÁ Ì˚Ì Á‰‡‚ÒÚ‚Û˛˘ËıËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Ïˇ ‚ Ô‚˚ ‰‚‡‰ÂÒflÚ͇ Ú‡ÍÊ ‚Ó¯ÎË ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ„Ó ÇÓÒÚÓ͇.
Ç ÔÓÒΉÌË „Ó‰˚ î.ɲÎÂÌ ÒÚ‡ÎËÁ‚ÂÒÚÂÌ Ì‡Û˜ÌÓÈ Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚۇθÌÓÈÓ·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÒÚË ä‡Á‡ıÒڇ̇, ·Î‡„Ó‰‡flËÌÚ‚¸˛ Ò‡ÏÓ„Ó î.ɲÎÂ̇ Ë ÒÚ‡ÚÂÈ ÓÌÂÏ Ì‡ ÒÚ‡Ìˈ‡ı ͇Á‡ıÒÚ‡ÌÒÍËı ëåà.èÓ˝ÚÓÏÛ Ì‡Ï ÒÚ‡ÎÓ Ó˜Â̸ ËÌÚÂÂÒÌÓ, fl‰Ûχ˛, Ì ÚÓθÍÓ Ì‡Ï, ÛÁ̇ڸ ÍÚÓ Ú‡ÍÓÈî.ɲÎÂÌ, Á‡ ͇ÍË ‰ÓÒÚËÊÂÌËfl ÓÌÓÚÌÓÒËÚÒfl Í ˜ËÒÎÛ Ò‡Ï˚ı ÔÓÔÛÎflÌ˚ıËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Ïˇ.
ÇÒÂÏ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ, èÂÁˉÂÌÚç.Ä.ç‡Á‡·‡Â‚ fl‚ÎflÂÚÒfl ËÌˈˇÚÓÓÏÏÌÓ„Ëı ÏÂʉÛ̇ӉÌ˚ı ÔÓÂÍÚÓ‚,ÓÒÌÓ‚ÌÓÈ ˆÂθ˛ ÍÓÚÓ˚ı fl‚ÎflÂÚÒflÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌË ÒÚ‡·ËθÌÓÒÚË Í‡Í ‚Ó ‚ÒÂÏÏËÂ, Ú‡Í Ë ‚ ñÂÌڇθÌÓ-ÄÁˇÚÒÍÓÏ„ËÓÌÂ. é‰ÌËÏ ËÁ Ú‡ÍËı ÔÓÂÍÚÓ‚,Ëϲ˘Ëı ÏËÓ‚ÓÂ, Ó·˘Â˜ÂÎӂ˜ÂÒÍÓÂÁ̇˜ÂÌËÂ, fl‚Îfl˛ÚÒfl ‚Ô‚˚ÂÔӂ‰ÂÌÌ˚ Ò˙ÂÁ‰˚ ÎˉÂÓ‚ ÏËÓ‚˚ı ËÚ‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËË, ˆÂθ˛ ÍÓÚÓ˚ıfl‚ÎflÂÚÒfl ÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌËÂÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ ËÒӄ·ÒËfl ‚ ÏËÂ. Å·„Ó‰‡fl ˝ÚÓÏÛÏÂʉÛ̇ӉÌÓÏÛ ÙÓÛÏÛ, ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
22 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Самый влиятельныйинтеллектуал мира
Нагима Байтенова
Доктор философских наук, профессор КазНУ им. аль-Фараби (Казахстан).
Dünyan›n en etkili entelektüeli
Nagima Baytenova
Prof. Dr., Al-Farabi Kazakistan Milli Üniversitesi (Kazakistan).
Farkl› ö¤reti veya fikirlere her zamanölçülü ve dengeli bir flekilde yaklafl-mas›n› bilen Gülen, ‹slam’›n ana
esaslar›n›n çerçevesini en makul ölçülerleçizmifltir. Bu ba¤lamda, karakterinde ruhahuzur ve ayd›nl›k salmak olan ‹slam’›nmutedil temsilcileri aras›nda an›lmay›hak etmektedir.
Gülen’in popülaritesini son olaylar datasdik etmektedir. Dünyan›n en prestijlidergilerinden ‹ngiliz Prospect dergisi ileAmerikan Foreign Policy dergisinin ortakolarak düzenledi¤i anketin sonuçlar›, ön-celikle Bat› olmak üzere tüm dünyada flafl-k›nl›k meydana getirdi. “Dünyada en etki-li entelektüelinin kim oldu¤u” sorusunamuhataplar oy çoklu¤u ile ünlü Türk dü-flünürü Fethullah Gülen’i seçtiler. Avrupa-l›lar için di¤er bir flafl›rt›c› mesele ise“Dünyan›n yaflayan entelektüeli” lis-tesinde ilk 20 kiflinin Müslüman ülkeleritemsil eden entelektüellerin olmas›yd›.
Son y›llarda Kazakistan bas›n›nda rö-portajlar› ve kendisi hakk›nda yaz›lan yaz›-lar sayesinde Fethullah Gülen, Kazakis-tan’daki bilimsel ve entelektüel çevrelercedaha yak›ndan tan›nm›flt›. Bu yüzdenhangi sebeplerden ötürü, dünyan›n enpopüler entelektüellerinden biri halinegeldi¤ini incelemeye karar verdik.
Bilindi¤i üzere Kazakistan Cumhurbafl-kan› Nursultan Nazarbayev, genel amac›hem Orta Asya, hem de tüm dünyada s›k›iliflkilerin kurulmas›n› sa¤layan birçokuluslararas› proje ortaya koymufltu. Na-zarbayev’in tüm dünya ve insanl›k için bü-yük bir de¤ere sahip projelerinden biri,dinleraras› diyalog ve dünya bar›fl›n›n sa¤-lanmas› için ilk kez gerçeklefltirilen DünyaDinleri Liderleri Kongresi’ni düzenlemesi
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Идеи Гюлена о диалоге итолерантности звучат в
унисон с идеямиПрезидента Нурсултана
Назарбаева.
Gülen’in diyalog ve
hoflgörü ile ilgili fikirleri,
Say›n Nazarbayev’in
fikirleriyle büyük paralellik
göstermektedir.
ä‡Á‡ıÒÚ‡Ì ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ˆÂÌÚÓÏÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ÏËÓ‚˚ı Ë Ú‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËÈ. èÓ˝ÚÓÏÛ ÔÓ‚Ó‰Û î. ɲÎÂÌ ‚ Ò‚ÓÂÏËÌÚ‚¸˛, ‰‡ÌÌÓÏ „‡ÁÂÚ «ä‡Á‡ıÒÚ‡ÌÒ͇flÔ‡‚‰‡» ÔÓÒΠÁ‡‚¯ÂÌËfl ‡·ÓÚ˚ IIÒ˙ÂÁ‰‡ ÎˉÂÓ‚ ÏËÓ‚˚ı ËÚ‡‰ËˆËÓÌÌ˚ı ÂÎË„ËÈ, Ò͇Á‡Î:«Ç‰ÓıÌÓ‚ËÚÂθ ˝ÚÓ„Ó Ò˙ÂÁ‰‡ çÛÒÛÎÚ‡Ìç‡Á‡·‡Â‚ ‚ Ә‰ÌÓÈ ‡Á ÔÓ͇Á‡Î ‚ÒÂÏ,˜ÚÓ ‚ ̇¯Â ‚ÂÏfl Á̇˜ËÏÓÒÚ¸ ˆÂÌÌÓÒÚÂÈÓ·˘Â˜ÂÎӂ˜ÂÒÍÓÈ ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËË Òڇ·ÌÂÓÒÔÓËÏÓÈ. à β·Ó ÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚ÓË ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËχÌË ̇˜Ë̇ÂÚÒfl ҉ˇÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û ÒÚÓÓ̇ÏË».
«Теология диалога» Ф. Гюлена
à‰ÂË Ò‡ÏÓ„Ó î.ɲÎÂ̇ Á‚Û˜‡Ú ‚ ÛÌËÒÓÌ ÒˉÂflÏË Ì‡¯Â„Ó èÂÁˉÂÌÚ‡, ‚Ó ‚ÒÂıÒÓÎˉÌ˚ı ËÁ‰‡ÌËflı Ë ‚ Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÓÈÒ‰ ÓÌ ËÁ‚ÂÒÚÂÌ Ì ÚÓθÍÓ Í‡ÍÙËÎÓÒÓÙ Ë Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌ˚È ‰ÂflÚÂθ, ÌÓ ‚·Óθ¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË Í‡Í ÚÂÓÂÚËÍ ËÔ‡ÍÚËÍ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌӄӉˇÎÓ„‡ Ë ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË. чΠ‚ Ò‚ÓÂÏËÌÚ‚¸˛ ÓÌ Û‰ÂÎËÎ ÓÒÓ·Ó ‚ÌËχÌË‚ÓÔÓÒ‡Ï ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌӄӉˇÎÓ„‡: «ü ‚ÓÒÔËÌËχ˛ ‰Ë‡ÎÓ„,·Î‡„ÓÚÂÔËÏÓÒÚ¸ Ë ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚ¸ ‚͇˜ÂÒÚ‚Â ÓÒÌÓ‚ÓÔÓ·„‡˛˘Ëı ÔË̈ËÔÓ‚ÏÓÂÈ ÂÎË„ËË». ÑÎfl ÚÛˆÍÓ„Ó ÙËÎÓÒÓÙ‡
·Î‡„ÓÚÂÔËÏÓÒÚ¸ ÓÁ̇˜‡ÂÚ «Î˛·Ó‚¸ ÍÓ‰Û ˜ÂÎӂ˜ÂÒÍÓÏÛ Í‡Í Ò‡ÏÓÏÛÒӂ¯ÂÌÌÓÏÛ Ë ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌÌÓÏÛÚ‚ÓÂÌ˲ ÉÓÒÔÓ‰‡; ÔÓfl‚ÎÂÌˉÛÊÂβ·Ëfl Í ‰Û„ËÏ; ÔËÌflÚˇÁ΢ËÈ Ú‡ÍËÏË, ͇ÍË ÓÌË ÂÒÚ¸;ÔËÌflÚËÂ Í‡Ê‰Ó„Ó Ú‡ÍËÏ, ͇ÍÓ‚ ÓÌ ÂÒÚ¸;ÔËÌflÚËÂ Ë Û‚‡ÊÂÌË ÏËÓ‚ÓÁÁÂÌËfl,ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ‚Á„Îfl‰Ó‚ ‰Û„Ëı Ë̂ϯ‡ÚÂθÒÚ‚Ó ‚ ÌËı». Ö„Ó ÙËÎÓÒÓÙËflÂÒÚ¸ ÊËÁÌÂÛÚ‚Âʉ‡˛˘‡fl ÙËÎÓÒÓÙËfl,Ë·Ó Ó̇ ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚÒfl ̇ ÔË̈ËÔ‡ıβ·‚Ë, ÒÓÒÚ‡‰‡ÌËfl Ë ÚÂÔËÏÓÒÚË.
é‰ËÌ ËÁ ËÒÒΉӂ‡ÚÂÎÂÈ Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚‡î.ɲÎÂ̇ Ò˜ËÚ‡ÂÚ Â„Ó ÔÓ‰ÓÎʇÚÂÎÂÏ«ÚÂÓÎÓ„ËË ‰Ë‡ÎÓ„‡», Ë·Ó ·Ó„ÓÒÎÓ‚‚ÓÔÓÒ˚ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌӄӉˇÎÓ„‡ Ó·ÓÒÌÓ‚˚‚‡ÂÚ ËÒÍβ˜ËÚÂθÌÓÔË̈ËÔ‡ÏË ËÒ·χ. éÌ ÓÚÍ˚ÚÓÁ‡fl‚ÎflÂÚ, ˜ÚÓ Â„Ó ÔÓÁˈËfl ÔÓ ‚ÓÔÓ҇ωˇÎÓ„‡ ÏÂÊ‰Û ‡Á΢Ì˚ÏËÍÓÌÙÂÒÒËflÏË Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflÏË ËÏÂÂÚËÒÚÓÍ «‚Ó-Ô‚˚ı, ‚ ë‚fl˘ÂÌÌÓÏ äÓ‡ÌÂË ëÛÌÌ èÓÓ͇ åÛı‡Ïω‡, ‚Ó-‚ÚÓ˚ı, ‚ ÏÌÓ„Ó‚ÂÍÓ‚ÓÏ ÓÔ˚ÚÂËÊÚËı‡‰Ó‚, Ú.Â. ͇ÌÓÌ˘ÂÒÍËıÔ‰ÔÓÎÓÊÂÌËÈ Ë ‚˚‚Ó‰Ó‚ Û˜ÂÌ˚ı-·Ó„ÓÒÎÓ‚Ó‚ ÔÓ ‡Á΢Ì˚Ï ‡ÒÔÂÍÚ‡ÏÊËÁÌË, ‚ ÚÂÚ¸Ëı, ‚ ÎÂÚÌÂÈËÒÚÓËË ËÒ·χ». à, Í‡Í ÓÌ ÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÁ‡Ï˜‡ÂÚ, «ÌÂÚ ÌË˜Â„Ó ÒÚ‡ÌÌÓ„Ó ‚ ÚÓÏ,
olmufltu. Bu uluslararas› forum sayesindeKazakistan geleneksel dinlerin diyalogmerkezi olmufltu. Dünya Dinleri LiderleriII. Kongresi’nden sonra KazahstanskayaPravda gazetesine vermifl oldu¤u röporta-j›nda Say›n Gülen: “Bu kongreye ilham ve-ren Say›n Nursultan Nazarbayev insanl›kmedeniyetinin de¤erlerini ihtiva edenmanalar›n tart›fl›lmazl›¤›n› bir kez dahaortaya koydu. Her iflbirli¤i ve karfl›l›kl› an-lay›fl diyalogtan bafllamaktad›r.” diye ifa-de etti. Somut bir flekilde görüldü¤ü gibiGülen’in fikirleri, Say›n Nazarbayev’in fi-kirleriyle paralellik göstermektedir.
Gülen’e göre hoflgörü
Say›n Fethullah Gülen medya ve sosyalçevrelerde; bir felsefeci ve sosyal faaliyet-lerle meflgul olan, hoflgörü ve dinleraras›diyalog teorisini uygulamaya koyan bir in-san olarak tan›n›yor. Röportaj›ndaki “Di-yalog ve hoflgörüyü dinimin ana prensip-leri olarak görmekteyim.” ifadesiyle dinleraras› diyalo¤un gereklili¤ine vurgu yap-m›flt›r. Türk düflünür için hoflgörü “Al-lah’›n yaratt›¤› en flerefli varl›klar olan in-
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 23
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Гюлен – мыслитель, приверженецдиалога и толерантных отношений
Gülen, diyalog ve hoflgörüyüsavunan bir fikir adam›d›r.
˜ÚÓ Û Î˛‰ÂÈ ÏÓ„ÛÚ ·˚Ú¸ ‡ÁÌ˚ ÏÌÂÌËflË ‚Á„Îfl‰˚, ÌÓ ˝ÚÓ ÌËÍ‡Í Ì ÏÓÊÂÚ Ë Ì‰ÓÎÊÌÓ ‚ÂÒÚË Í ‡ÁÌӄ·ÒËflÏ ËÍÓÌÙÎËÍڇϻ.
àÒÒΉӂ‡ÚÂÎË Ä.ìÌ‡Î Ë Ä.ìËθflÏÒ̇Á˚‚‡˛Ú Â„Ó «‡‰‚Ó͇ÚÓÏ ‰Ë‡ÎÓ„‡». à˝ÚÓ ‚ÔÓÎÌ ÒÔ‡‚‰ÎË‚Ó. î.ɲÎÂÌÒ˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ XXI ‚ÂÍ ÒÚ‡ÌÂÚ ‚ÂÍÓÏÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË Ë ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËχÌËfl. ÇÒ‚Ó ‚ÂÏfl ÓÌ ‡ÚÓ‚‡Î Á‡ ‚ÒÚÛÔÎÂÌËÂíÛˆËË ‚ Ö‚ÓÔÂÈÒÍËÈ ëÓ˛Á. Ç ˝ÚÓÏ Ó̂ˉÂÎ ‰‡ÎÂÍÓ Ë‰Û˘Ë ÔÂÒÔÂÍÚË‚˚. èÓÂ„Ó ÏÌÂÌ˲, ‚ÒÚÛÔÎÂÌË íÛˆËË ÌÂÓÁ̇˜‡ÂÚ ÔÓÒÚÓ ‚ıÓʉÂÌËfl ¢ ӉÌÓÈÒÚ‡Ì˚ ‚ Öë. ùÚÓ ·˚ÎÓ ·˚ ̇˜‡ÎÓÏÌÓ‚Ó„Ó ÔÂËÓ‰‡ ‚ ËÒÚÓËË ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚‡.èË ‚ıÓʉÂÌËË íÛˆËË ‚ Öë ÏÓÊÂÚÔÓËÁÓÈÚË ‚ÒÚ˜‡ ÍÛθÚÛ ËˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ, ÒÚ‡ÌÂÚ ‚ÓÁÏÓÊÌ˚χθÌÓ ÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌÓÂÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚Ó Ë ‰Ë‡ÎÓ„, ËÒ·ÏÒÍÓ„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚Ó ÒÏÓÊÂÚ ÒÚ‡Ú¸‡‚ÌÓÔ‡‚Ì˚Ï ˜ÎÂÌÓÏ ÒÓ˛Á‡,ÒÓÒÚÓfl˘Â„Ó ÚÓθÍÓ ËÁ ıËÒÚˇÌÒÍËıÒÚ‡Ì, Ò˜ËÚ‡ÂÚ ÚÛˆÍËÈ Ï˚ÒÎËÚÂθ.
à‰ÂË ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË ËÏÂÊÍÛθÚÛÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ú‡Íʠ΄ÎË ‚ÓÒÌÓ‚Û Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÓÈ ÍÓ̈ÂÔˆËËî.ɲÎÂ̇. éÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ÂÒÎË Ì‚ÂÊÂÒÚ‚Ó Ë˝ÍÒÚÂÏËÁÏ ÒÎÛÊ‡Ú ÓÒÌÓ‚ÓÈ ‰Îfl‡Á΢Ì˚ı ÒӈˇθÌ˚ı ·ÓÎÂÁÌÂÈ ËÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚, ÚÓ ÏË ÒÔ‡ÒÛÚ Á̇ÌË ËÚÓ·ÌÚÌÓÒÚ¸. Ç Ò‚ÓÂÏ ËÌÚ‚¸˛,‰‡ÌÌÓÏ „‡ÁÂÚ «The Daily Nation», î.ɲÎÂÌ, Óڂ˜‡fl ̇ Á‡‰‡ÌÌ˚È ‚ÓÔÓÒ,ÓÒÓ·Ó ÔÓ‰˜ÂÍÌÛÎ, ˜ÚÓ «ÚÂÏfl ÁÎÂȯËÏË‚‡„‡ÏË Î˛‰ÂÈ fl‚Îfl˛ÚÒfl Ì‚ÂÊÂÒÚ‚Ó,ÌˢÂÚ‡ Ë ‡Á‰Ó˚». чÎÂÂ, ‡ÒÒÛʉ‡fl ÔÓ‰‡ÌÌÓÏÛ ÔÓ‚Ó‰Û, ÓÌ Ò͇Á‡Î:«èÓÒ‚Â˘ÂÌË ÔÓ·Âʉ‡ÂÚ Ì‚ÂÊÂÒÚ‚Ó,ÚÛ‰ Ë Ì‡ÍÓÔÎÂÌË χÚ¡θÌ˚ı ·Î‡„ÛÒÚ‡Ìfl˛Ú ÌˢÂÚÛ, ‡ ‰ËÌÒÚ‚Ó, ‰Ë‡ÎÓ„ ËÚÂÔËÏÓÒÚ¸ Ò‚Ó‰flÚ Ì‡ ÌÂÚ ‡ÒÔË ËÔÓÚË‚Ó˜Ëfl». Ç ‰ÂΠÏÂÊÍÛθÚÛÌӄӉˇÎÓ„‡ Ë Òӄ·ÒËfl î.ɲÎÂÌ ‚ÓÁ·„‡ÂÚ·Óθ¯Ë ̇‰Âʉ˚ ̇ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌ˚ÂÛ˜ÂʉÂÌËfl, ÍÓÚÓ˚ ÓÚÍ˚‚‡˛ÚÒfl „Ó‰ËÌÓÏ˚¯ÎÂÌÌË͇ÏË, „‰Â Ó·Û˜‡˛ÚÒfl‰ÂÚË ËÁ ‡Á΢Ì˚ı ÒӈˇθÌ˚ı ÒÎÓ‚,‚Ì Á‡‚ËÒËÏÓÒÚË ÓÚ Ëı ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı,˝ÚÌ˘ÂÒÍËı Ë ËÌ˚ı ‡Á΢ËÈ. î. ɲÎÂÌ,„Ó‚Ófl Ó Ò‚ÓÂÈ ÍÓ̈ÂÔˆËË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl,Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ «˝ÚÓ ÌÓ‚‡fl ÙÓχӷ‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ‚ ÍÓÚÓÓÈ ÔËÓ·ÂÚÂÌËÂÂÎË„ËÓÁÌ˚ı Ë Ì‡Û˜Ì˚ı Á̇ÌËÈ ·Û‰ÂÚ‰ËÌ˚Ï ÔÓˆÂÒÒÓÏ. ùÚÓ ÔÓ‚˚ÒËÚÛÓ‚Â̸ ÏÓ‡ÎË Ë ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚË Ë ÒÓÁ‰‡ÒÚÔÓ‰ÎËÌÌÓ ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌ˚ı β‰ÂÈ, Ò‰ˆ‡ÍÓÚÓ˚ı ÓÁ‡ËÚ Ò‚ÂÚ ÂÎË„ËË, ‡ ÛÏ˚ –Ò‚ÂÚ Ì‡ÛÍË; β‰ÂÈ ‚ÒÂÒÚÓÓÌ̇Á‚ËÚ˚ı». ùÚË ¯ÍÓÎ˚ – ÂÒÚ¸ ¯ÍÓÎ˚·Û‰Û˘Â„Ó, Ë·Ó Ëı ÓÒÌÓ‚ÓÈ ˆÂθ˛ Ë ËıÔ‰̇Á̇˜ÂÌËÂÏ fl‚ÎflÂÚÒfl Ì ÚÓθÍÓ‚˚ÒÓÍÓÍ·ÒÒÌÓ ӷ‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ‡ ÏÓÊÂÚ, ‚·Óθ¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË, ‚ÓÒÔËÚ‡ÌË ÌÓ‚ÓÈÔÎÂfl‰˚ „‡Ê‰‡Ì Ïˇ, ÍÓÚÓ˚ ‚ Ò‚ÓÂÈÊËÁÌË ·Û‰ÛÚ ÛÍÓ‚Ó‰ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸Òfl
ÔË̈ËÔ‡ÏË „ÛχÌÌÓÒÚË ËÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË.
é˜Â̸ ˜‡ÒÚÓ Á‡‰‡˛˘ËÈÒfl ÂÏÛ ‚ÓÔÓÒ– ˝ÚÓ ‚ÓÔÓÒ Ó ‚Á‡ËÏÓÒ‚flÁË ËÒ·χ ËÚÂÓ‡. ç‡ ˜ÚÓ ÓÌ ‚Ò„‰‡ ͇Ú„Ó˘ÌÓ ËÓ‰ÌÓÁ̇˜ÌÓ Óڂ˜‡Î, ˜ÚÓ ËÒÎ‡Ï Ë ÚÂÓÌÂÒÓ‚ÏÂÒÚËÏ˚ ‚¢Ë: «èÓÚÓÏÛ ˜ÚÓ ‚ËÒ·Ï ۷ËÈÒÚ‚Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇ – ¯‡„ ÔÓÚË‚‚ÓÎË ÇÒ‚˚¯Ì„Ó. Ç˚ Ì ËÏÂÂÚ ԇ‚‡Û·Ë‚‡Ú¸ ˜ÂÎÓ‚Â͇.».
î.ɲÎÂÌ ËÏÂÂÚ ÏÛÊÂÒÚ‚Ó ÒÏÓÚÂÚ¸Ô‡‚‰Â ‚ „·Á‡ Ë ÔËÁ̇ÂÚ, ˜ÚÓ, ÍÒÓʇÎÂÌ˲, ÚÂÓËÁÏ, Í‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı˜‡ÒÚflı Ò‚ÂÚ‡, ËÏÂÂÚ ÏÂÒÚÓ Ë ‚ ËÒ·ÏÒÍÓÏÏËÂ. éÌ „Ó‚ÓËÚ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ì‡ ˝ÚÓ ÌÂÒΉÛÂÚ Á‡Í˚‚‡Ú¸ „·Á‡, ‡ «ÒΉÛÂÚÒ̇˜‡Î‡ ÔÓÒÚ‡‚ËÚ¸ Ô‡‚ËθÌ˚È ‰Ë‡„ÌÓÁ,‡ ÔÓÚÓÏ ÔÓ‚Ó‰ËÚ¸ ÒÓÓÚ‚ÂÚÒÚ‚Û˛˘ÂÂΘÂÌˠ̉ۄ‡». ü ‰Ûχ˛, ˝ÚÓ ÓÚÌÓÒËÚÒflÍÓ ‚ÒÂÏ ‚ˉ‡Ï ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÚÂÓËÁχ. î.ɲÎÂÌ, ‡Ì‡ÎËÁËÛflÔËÓ‰Û ÚÂÓËÁχ Ë Â„Ó ÔÓfl‚ÎÂÌËfl,‰ÂڇθÌÓ ÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÒfl ̇ Ô˘Ë̇ı‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËfl ÚÂÓËÁχ. äÓÒÌÓ‚Ì˚Ï Ô˘ËÌ‡Ï ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËflÚÂÓËÁχ ÓÌ ÓÚÌÓÒËÚ Ú ÒӈˇθÌ˚ẨۄË, ÍÓÚÓ˚ ËÏÂ˛Ú ÏÂÒÚÓ ‚·Óθ¯ËÌÒÚ‚Â ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ıÏÛÒÛθχÌÒÍËı ÒÚ‡Ì. ùÚÓ ÌˢÂÚ‡,Ì„‡ÏÓÚÌÓÒÚ¸, Í·ÒÒÓ‚˚ ‡Á΢Ëfl Ë̇΢ˠ˝ÚÌ˘ÂÒÍÓÈ ‰ËÒÍËÏË̇ˆËË. ÇÏÛÒÛθχÌÒÍËı Òڇ̇ı Ì ‡ÎËÁÓ‚‡Ì˚Ú‡ÍË ·‡ÁÓ‚˚ ˆÂÌÌÓÒÚË, Í‡Í Ô‡‚‡˜ÂÎÓ‚Â͇, ‰ÓÒÚÛÔ Í Ó·‡ÁÓ‚‡Ì˲ ËËÌÙÓχˆËÓÌÌ˚Ï ÚÂıÌÓÎÓ„ËflÏ,˝ÍÓÌÓÏ˘ÂÒÍÓ ·Î‡„ÓÒÓÒÚÓflÌË ËÒÔ‡‚‰ÎË‚ÓÒÚ¸ ‚ ‡ÒÔ‰ÂÎÂÌËˉÓıÓ‰Ó‚. ÅÓΠÚÓ„Ó, Í‡Í Ò˜ËÚ‡ÂÚî.ɲÎÂÌ, ̇Ӊ˚ ˝ÚËı ÒÚ‡Ì Ì ‚ÒÓÒÚÓflÌËË Ò‡ÏÓÒÚÓflÚÂθÌÓÛ‰Ó‚ÎÂÚ‚ÓËÚ¸ Ò‚ÓË ·‡ÁÓ‚˚ÂÔÓÚ·ÌÓÒÚË, ˜ÚÓ ‚˚Á˚‚‡ÂÚ ÌÂ̇‚ËÒÚ¸,‚‡Ê‰Â·ÌÓÒÚ¸ ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌ˲ Í á‡Ô‡‰Û.í‡ÍÊ Ì„‡ÚË‚ÌÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌËÂ Í á‡Ô‡‰ÛË ‚˚ÚÂ͇˛˘Ë ÓÚÒ˛‰‡ ÔÓÒΉÒÚ‚ËflÒ‚flÁ‡Ì˚ Ë Ò ÔÓˆÂÒÒ‡ÏË „ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËË,ÍÓ„‰‡ ˉÂÚ ÔÓˆÂÒÒ ‚ÂÎËÍÓ„ÓÔÂÂÒÂÎÂÌËfl Ë ÒϯÂÌËfl ‡ÁÌ˚ı̇Ӊӂ Ë ‡Ò. Ç ÂÁÛθڇÚ ˜Â„Ó ‚ÒÂÓ˜Â̸ ÚÂÒÌÓ Ó·˘‡˛ÚÒfl ÏÂÊ‰Û ÒÓ·ÓÈ,‚ÂÒ¸ ÏË Ô‚‡˘‡ÂÚÒfl ‚ «„ÎÓ·‡Î¸ÌÛ˛‰ÂÂ‚Ì˛», Ë ‚Ò ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ‚ÂҸχÔÓÁ‡˜Ì˚Ï: ÓÒÍӯ̇fl ÊËÁ̸ Ó‰ÌËı ËÌˢ‡fl ‰Û„Ëı, ˜ÚÓ ˜Â‚‡ÚÓ ‡Á΢Ì˚ÏËÍÓÌÙÎËÍÚ‡ÏË. çÓ ‚ÓËÒÚËÌÛ Ò‡ÏÓȄ·‚ÌÓÈ Ô˘ËÌÓÈ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌËflÚÂÓËÁχ fl‚ÎflÂÚÒfl ‰ÛıÓ‚Ì˚È ÍËÁËÒ,˜ÚÓ ‚ ·Óθ¯ÂÈ ÒÚÂÔÂÌË Ò‚flÁ‡ÌÓ ÒÔÂÌ·ÂÊÂÌËÂÏ ÔÓ‰ÎËÌÌÓÂÎË„ËÓÁÌ˚ÏË ˆÂÌÌÓÒÚflÏË. ë„ӉÌflÏË Á‡ÔÓÎÌËÎË ‚Ò‚ÓÁÏÓÊÌ˚ÂÌÓ‚Ófl‚ÎÂÌÌ˚ ÂÎË„ËÓÁÌ˚ ӷ‡ÁÓ‚‡ÌËflË ÛÔ‡‰Ì˘ÂÒ͇fl ÙËÎÓÒÓÙËfl. í‡ÍÓÈÌÂÛÚ¯ËÚÂθÌ˚È ‰Ë‡„ÌÓÁ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÏÛÏËÛ ÒÚ‡‚ËÚ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚È ÚÛˆÍËÈÏ˚ÒÎËÚÂθ îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ. �
sanlara karfl› sevgi, di¤er insanlarla tahsisedilmesi gereken dostluk, insanlar›n vearalar›nda var olan farkl›l›klar›n oldu¤ugibi kabullenilmesi ve bu görüfllere sayg›duyulmas›” manas›na gelmekte. Gülen’infelsefesi sevgi, merhamet ve hoflgörüprensiplerine dayand›¤› için iyimser birkarakter tafl›maktad›r.
Dinleraras› diyalo¤u ‹slam prensipleri-ne ba¤lamas› sebebiyle Gülen’in çal›flma-lar›n› akademik olarak araflt›ran bir ilahi-yatç›, Gülen’i “diyalog teolojisi”nin takip-çisi olarak görmektedir. Buna ilavetenÜnal ve Williams gibi araflt›rmac›lar daGülen’i “diyalo¤un avukat›” olarak adlan-d›rmaktad›rlar. Say›n Gülen farkl› din vemedeniyetler aras› diyalog ile ilgili fikirle-rin ilk önce Kur’an-› Kerim ve PeygamberEfendimizin sünnetine, içtihad›n uzun y›l-lar sonunda edindi¤i tecrübesine (ilahi-yatç›lar›n farkl› konular üzerindeki yorumve sonuçlar›na) ve ‹slam’›n y›ll›k tari-hine dayand›¤›n› aç›kça söylemektedir.Gülen “insanlar›n görüfl ve fikirlerininfarkl›l›¤›n›n tuhaf bir fley olmad›¤›n› ifadeetmekte, bu farkl›l›¤›n çat›flma ve ihtilaf-lara sebebiyet vermemesi gerekti¤ini” dü-flünmektedir.
Gülen yüzy›l›n hoflgörü ve karfl›l›kl›anlay›fl ça¤› olaca¤› ve Türkiye’nin AvrupaBirli¤i’ne girmesinin bu ba¤lamda güzel
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
24 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
sonuçlar do¤uraca¤› görüflünde. Kendisi-ne göre Türkiye’nin Avrupa Birli¤ine gir-mesi bu uluslararas› kuruma sadece birülkenin daha eklenmesi manas›n› tafl›ma-maktad›r. Bu mesele insanl›k için yeni birdönem açacakt›r. Gülen’in fikirlerine göreTürkiye’nin AB’ye girmesi kültür ve mede-niyetler buluflmas›n›, dinler aras›ndaki di-yalo¤u ve iflbirli¤ini temin edecektir. Böy-lece Müslüman nüfusun yo¤unlukta ol-du¤u Türkiye de, sadece H›ristiyan ülke-lerden oluflan birli¤in eflit haklara sahipbir üyesi olacakt›r.
Gülen’in e¤itim anlay›fl› da hoflgörü vedinler aras› diyalog hakk›ndaki fikrine da-yanmaktad›r (uyum sa¤lamaktad›r). Ta-hammülsüzlük ve afl›r›c›l›k farkl› sosyalbunal›m ve çat›flmalara sebebiyet verir-ken, bilgi ve hoflgörü dünyay› kurtaracak
güce sahiptir. The Daily Nation gazetesinevermifl oldu¤u röportaj›nda bir soruya ce-vap verirken insanl›¤›n üç düflman›n›n“cahillik, yoksulluk ve çat›flmalar” oldu¤u-nu vurgulam›flt›r. “E¤itim cahilli¤in;emek ve hay›rseverlik yoksullu¤un; birlik,diyalog ve hoflgörü ise kavga ve çat›flma-lar›n panzehiridir”. Kültürler aras› diyaloganlay›fl›, bu örgünün gönüllüleri taraf›n-dan aç›lan; farkl› dini, etnik ve sosyalgruplara mensup olan çocuklar›n ayr›m-c›l›¤a meydan vermeden bir arada oku-du¤u e¤itim kurumlar›na ümit ba¤la-makta. Gülen, kendi e¤itim anlay›fl›n› “di-ni ve bilimsel olgular›n ayn› süreç içindede¤erlendirildi¤i yeni bir e¤itim flekli” ola-rak tan›mlamaktad›r. Gülen, “kalbin nu-runun dini ve ahlakî ilimlerle, akl›n ziyas›-n›n ise ancak fenni ilimlerle kazan›labile-
ce¤inin alt›n› çiziyor ve bu e¤itim fleklinin;kalp-dima¤ bütünlü¤ünü sa¤lam›fl fert-ler yetifltirmeye yard›m edece¤ini” ifadeediyor. Türk okullar›n›n misyonu ö¤renci-lere sadece iyi bir e¤itim vermek de¤il, ay-n› zamanda ö¤rencileri insan severlik vehoflgörü prensiplerini k›lavuz edinen bi-rer dünya vatandafl› olarak yetifltirmek ol-du¤u için, bu e¤itim kurumlar›n› gelece-¤in okullar› olarak adland›rabiliriz.
Gülen’e çok s›k sorulan sorulardan biri,terörün ‹slam’a ba¤l› olup olmamas›d›funduszeue.info soruya karfl› Say›n Gülen ‹slam’›n terörile birbirine tamamen z›t kavramlar oldu-¤unu özellikle vurguluyor: “Bir insan›n öl-dürülmesi ‹slam’da Allah’›n kudretine kar-fl› gelmek için at›lan bir ad›md›r. Hiç kim-senin bir insan› öldürmeye hakk› funduszeue.info zaman›nda bile, suçsuz insanlarazarar vermek büyük bir günaht›r. Bir insans›rf inanc› gere¤i ölüme mahkum edile-mez’. Bu konuya devam ederek fluna dik-kat çekmekte: “‹slam adil bir inançt›r, onudo¤ru bir flekilde anlamak laz›m. Bir Müs-lüman “Birini öldürdükten sonra cennetegirece¤im” diyemez. Müslüman’›n genelamac› Allah’›n raz›s›n› kazanmakt›r.
Fethullah Gülen terörizmin dünyan›ndört bir taraf›nda oldu¤u gibi, ‹slam ülke-lerinde de var oldu¤una dikkat çekiyor. Fa-kat bu meseleye göz yummamak ve “has-tal›¤› teflhis edip, tedavisine bafllamak”gerekti¤ini ifade ediyor. Gülen terörünanalizini yaparken, bu zehirli ak›m›n se-bepleri üzerinde duruyor. Terörün bafll›casebepleri aras›nda, modern Müslümanülkelerinin ço¤unda mevcut olan yoksul-luk, cahillik, s›n›f fark› ve etnik ayr›mc›l›kgibi sosyal hastal›klar› say›yor. Hâlâ ço¤uMüslüman ülkelerde insan haklar›, bilgiteknolojisinin genel kullan›m›, ekonomikrefah ve gelir da¤›l›m›nda adaletsizlik gibi,de¤erler sistemi oturmufl durumda de¤funduszeue.infoe bu ülkelerde yaflayan insanlarda,ihtiyaçlar›n› karfl›layamamalar› duru-munda, Bat›’ya karfl› bir nefret ve düfl-manl›k hissi do¤maktad›r. Ayr›ca Bat› hak-k›ndaki olumsuz düflünceler ve bu düflün-celer sonucunda do¤an olaylar, farkl› halkve ›rklar›n kitlesel göçlerini içine alan kü-reselleflme süreçlerine de ba¤l›d›r.
Terörün yay›lmas›n›n bir di¤er sebebide dini de¤erlerin küçümsenmesineba¤l› olan manevi buhrand›r. ModernTürk düflünürü Fethullah Gülen moderndünyada temessül eden bu habis uruteflhis etmifltir. �
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 25
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Гюлен: «Просвещение побеждает невежество, труд инакопление материальных благ устраняют нищету, аединство, диалог и терпимость сводят на нет распри ипротиворечия».
Gülen: “E¤itim cahilli¤in; emek ve hay›rseverlik
yoksullu¤un; birlik, diyalog ve hoflgörü ise kavga ve
çat›flmalar›n panzehiridir”.
Гюлен с турецкими учеными из различных областей науки
Gülen Türkiye’nin farkl› kesimlerinden ayd›nlarla birlikte
Ñ ‚‡ „Ó‰‡ ̇Á‡‰ ÏÓÈ Ò˚Ì ÔÓÒÚÛÔËÎ ‚ÚÛˆÍËÈ ÎˈÂÈ ‚ èÂÚ·ۄÂ.ê¯ÂÌË ÔÂÂÈÚË ËÁ
Ó·˘ÂÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÓÈ ¯ÍÓÎ˚ ÒÛ„ÎÛ·ÎÂÌÌ˚Ï ËÁÛ˜ÂÌËÂÏ Ù‡ÌˆÛÁÒÍÓ„ÓflÁ˚͇ ‚ ¯ÍÓÎÛ, „‰Â ·Óθ¯ËÌÒÚ‚ÓÔ‰ÏÂÚÓ‚ ÔÂÔÓ‰‡˛Ú ÚÛÍË, ÏÌÓ„ËÂ̇¯Ë Ó‰Ì˚Â Ë Á̇ÍÓÏ˚ ÒÓ˜Îˇ‚‡ÌÚ˛Ì˚Ï. «á‡˜ÂÏ ‚‡Ï ˝ÚÓ? ÇÓÒÚÓÍ,ËÒÎ‡Ï ä‡Í Ë ˜ÂÏÛ ÒÏÓ„ÛÚ Ì‡Û˜ËÚ¸ ÚÛÍËÚ‚Ó ԇ‚ÓÒ·‚ÌÓ ‰ËÚfl?» – „Ó‚ÓËÎË ÓÌ˘ÚÓ-ÚÓ ‚ ˝ÚÓÏ Ó‰Â.
çÓ Ï˚ ̇ ÒÂÏÂÈÌÓÏ ÒÓ‚ÂÚ ڂ‰ÓÔÓÒÚ‡ÌÓ‚ËÎË: ÔÓÒΠ҉¸ÏÓ„Ó Í·ÒÒ‡Ò‰‡ÂÏ ‰ÓÍÛÏÂÌÚ˚ ‚ ÎˈÂÈ Ë ÔÓ·ÛÂÏÔÓÒÚÛÔËÚ¸. äÓ̘ÌÓ, ‚ÓÎÌÓ‚‡ÎËÒ¸: ͇ÍÔflÚ̇‰ˆ‡ÚËÎÂÚÌËÈ Ï‡Î¸˜Ë¯Í‡ ÒÏÓÊÂÚ‡‰‡ÔÚËÓ‚‡Ú¸Òfl Í ÌÓ‚ÓÈ Ó·ÒÚ‡ÌÓ‚ÍÂ,ÒÛÏÂÂÚ ÎË Ì‡ÈÚË Ó·˘ËÈ flÁ˚Í ÒÛ˜ËÚÂÎflÏË-ËÌÓÒڇ̈‡ÏË. çÓ ‚ÒÂÎflÎÓ̇‰ÂÊ‰Û ÚÓ Ó·ÒÚÓflÚÂθÒÚ‚Ó, ˜ÚÓ ÎˈÂÈËÏÂÎ ‰Ó·Û˛ ‰‚Â̇‰ˆ‡ÚËÎÂÚÌ˛˛ÂÔÛÚ‡ˆË˛ Ë Á‡ÌËχΠӉÌÓ ËÁ Ô‚˚ıÏÂÒÚ ‚ „ÓӉ ÔÓ ÂÁÛÎ¸Ú‡Ú‡Ï ÓÎËÏÔˇ‰ ËÍÓÌÍÛÒÓ‚. Ö„Ó ‚˚ÔÛÒÍÌËÍË ·ÂÁ ÔÓ·ÎÂÏÔÓÒÚÛÔ‡ÎË ‚ ÔÂÒÚËÊÌ˚ ‚ÛÁ˚.
Турки относятся
к нам как к друзьям
è‚ÓÂ, ˜ÚÓ ÔÓ‡ÁËÎÓ Ì‡Ò ‚ Îˈ·ÛÍ‚‡Î¸ÌÓ Ò ÔÓÓ„‡, – Îˈ‡ ·flÚ.ëÔÓÍÓÈÌ˚Â, ÓÚÍ˚Ú˚Â, ÔË‚ÂÚÎË‚˚Â.ä‡Ê‰˚È Ó·flÁ‡ÚÂθÌÓ Á‰ÓÓ‚‡ÎÒfl. ÇӉ ËÏÂÎÓ˜¸, ÌÓ, ÔËÁ̇ڸÒfl, ÔËflÚ̇fl. lj¸Ú‡Í‡fl ‚ÂÊÎË‚ÓÒÚ¸ – ̘‡ÒÚÓ fl‚ÎÂÌË ‚Ó·˚˜Ì˚ı ¯ÍÓ·ı.
èÓ Ï Á̇ÍÓÏÒÚ‚‡ ÒÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË, ÏÂÚÓ‰ËÍÓÈ Ó·Û˜ÂÌËfl,Ú‡‰ËˆËflÏË ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚÒfl ÔÓÌflÚÌÓ: ˝ÚÓ Ì‰ËÌÒÚ‚ÂÌ̇fl ÓÒÓ·ÂÌÌÓÒÚ¸ ÎˈÂfl. àϲ‚ ‚Ë‰Û Ì ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÌË ıËÏËË, ·ËÓÎÓ„ËË,ÙËÁËÍË Ë Ï‡ÚÂχÚËÍË Ì‡ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏflÁ˚ÍÂ, Ì ËÁÛ˜ÂÌË ÚÛˆÍÓ„Ó flÁ˚͇, ‡ÒÓ‚ÒÂÏ ‰Û„ÓÂ. éÚۘ˂¯ËÒ¸ ‰‚‡ ÏÂÒflˆ‡ ‚ÎˈÂÂ, Ò˚Ì ‡ÒÒ͇Á‡Î:
– íÛÍË ÓÚÌÓÒflÚÒfl Í Ì‡Ï Í‡Í Í‰ÛÁ¸flÏ. ч, ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂθ – ˜ÂÎÓ‚ÂÍÒÚ‡¯ËÈ, Û‚‡Ê‡ÂÏ˚È, ÌÓ ‚Ò ‚ÓÔÓÒ˚ÏÓÊÌÓ Ó·ÒÛʉ‡Ú¸ Ò ÌËÏ ÔÓ˜ÚË Ì‡‡‚Ì˚ı. çËÍÚÓ ÌËÍÓ„‰‡ Ì Í˘ËÚ.ì˜ËÚÂÎfl ÔÓÒÚÓflÌÌÓ ÔÓÏÓ„‡˛Ú (Ë ÔÓÒÎÂÛÓÍÓ‚ ÚÓÊÂ) ÓÒ‚ÓËÚ¸ Ô‰ÏÂÚ Ë‰Ó·ËÚ¸Òfl ÂÁÛθڇڇ. ã„ÍÓ Ó·˘‡Ú¸Òfl. å˚ÔÓÌËχÂÏ ‰Û„ ‰Û„‡.
íÓ, ˜ÚÓ ÎˈÂÈ ‰Îfl ÏÌÓ„Ëı ÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÒfl‚ÚÓ˚Ï ‰ÓÏÓÏ, ·flÚ‡ ÔflÏÓ Ì„ӂÓËÎË, ÌÓ ˝ÚÓ ÒÚ‡ÌÓ‚ËÎÓÒ¸ ÔÓÌflÚÌÓ ËÁ‡ÒÒ͇Á‡ÌÌ˚ı ËÏË ËÒÚÓËÈ. èÓ ÚÓ, ͇͂ÏÂÒÚÂ Ò ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË Ë„‡ÎË ‚ÙÛÚ·ÓÎ, ÂÁ‰ËÎË Ì‡ ¯‡¯Î˚ÍË, „ÓÚÓ‚ËÎËÍÓ̈ÂÚÌ˚ ÔÓ„‡ÏÏ˚. ãÂÚÓÏÔÓ·˚‚‡ÎË ‚ ëڇϷÛÎÂ, ̇ÏÌÓ„Ó˜ËÒÎÂÌÌ˚ı ˝ÍÒÍÛÒËflı, ÍÛÔ‡ÎËÒ¸ ‚å‡ÏÓÌÓÏ ÏÓÂ. à, ˜ÚÓ ‚‡ÊÌÓ, ÛÁ̇ÎËÏÌÓ„Ó ËÌÚÂÂÒÌÓ„Ó Ó ÊËÁÌË, Ú‡‰ËˆËflı‰Û„Ó„Ó Ì‡Ó‰‡.
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
26 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Cлышать другого, а потом себя
Борис Клементьев
Шеф-редактор газеты «Известия – Санкт-Петербург».
Yan›ndakini duymak
Boris Klementyev
‹zvestiya Saint Petersburg gazetesi Genel Yay›n Yönetmeni.
‹ki y›l önce o¤lum Petersburg’taki Türklisesine bafllad›. Onu okudu¤u okul-dan al›p ö¤retmenlerinin ço¤u Türk
olan okula verme karar›m›z birçok arka-dafl ve tan›d›klar›m›z taraf›ndan maceraolarak görülmüfltü. “Niye böyle bir kararverdiniz? Do¤u, ‹slam Türkler, Orto-doks çocu¤una neyi ö¤retebilirler?” diyesorular soruyorlard›.
Bir aile toplant›s›nda o¤lumuz 7. s›n›-f› bitirdikten sonra onu liseye kaydettir-meliyiz fleklinde karar verdik. Hepimiztabi ki 15 yafl›ndaki çocu¤un yeni ortamanas›l al›flaca¤›n› ve yabanc› ö¤retmen-lerle anlafl›p anlaflamayaca¤›n› merakediyorduk. Bahsetti¤im lisenin flehri-mizde 12 y›ll›k bir tecrübeye sahip olma-s›, olimpiyatlar ve yar›flmalarda derecealan okullardan biri olmas› hoflumuzagiden faktörlerdi. Ayn› zamanda bu lise-nin mezunlar› en prestijli üniversiteleregirebiliyorlard›.
Türkler bizi arkadafl
olarak görüyorlar
Lisede bizi hayret içinde b›rakan fleyler-den baz›lar› flunlard›; çocuklar gayet sa-kin, iletiflime aç›k güler yüzlüydüfunduszeue.info içinde karfl›laflt›¤›m›z çocuklardanher biri bize selam veriyordu. Bu çok kü-çük bir fley olsa da, insan›n hofluna gidi-yordu. Standart okullarda bu kadar na-zik çocuklar› göremezsiniz. Daha sonraö¤retmenlerle tan›fl›p e¤itim yöntemle-ri ve uygulad›klar› sistemi ö¤rendi¤i-mizde bu meselenin lisenin tek özelli¤iolmad›¤›n› anlad›k. Burada önemli olankimya, biyoloji, fizik ve matematik ders-lerinin ‹ngilizce anlat›lmas› veya Türkçe
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Борис Клементьев с супругой и funduszeue.info Klementyev o¤lu ve efli ile birlikte.
ü ÔÓËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎÒfl Û Ó‰ÌÓ„Ó ËÁۘ‰ËÚÂÎÂÈ ÎˈÂfl ÄÎË íÛÍÂÎË: «á‡˜ÂÏÚ‡Í Ìfl̘ËÚ¸Òfl Ò Û˜ÂÌË͇ÏË? ç ÔÓ˘ÂÎË, Í‡Í ÔËÌflÚÓ ‚ ‰Û„Ëı ¯ÍÓ·ı, ‚ÒÂÓ·˙flÒÌflÚ¸ ̇ ÛÓ͇ı Ë ÔÓ ÏËÌËÏÛÏÛ Ì‡‰ÓÔÓÎÌËÚÂθÌ˚ı Á‡ÌflÚËflı?»
– ÑÎfl Ì‡Ò ‚Ò„‰‡ ·˚Î ‚‡ÊÂÌ ÔflÏÓȉӂÂËÚÂθÌ˚È ÍÓÌÚ‡ÍÚ Ò Û˜ÂÌË͇ÏË, –ÓÚ‚ÂÚËÎ ÓÌ. – ÅÂÁ ‚Á‡ËÏÓÔÓÌËχÌËfl ËÁ‡·ÓÚ˚ Ò Ì‡¯ÂÈ ÒÚÓÓÌ˚ ÌË˜Â„Ó ·˚ ÌÂÔÓÎÛ˜ËÎÓÒ¸. èÎ˛Ò Ó·Û˜ÂÌË ̇ÏÂʉÛ̇ӉÌÓÏ ÛÓ‚ÌÂ. ùÚÓ Ë ÂÒÚ¸ÓÒÌÓ‚˚ ÒËÒÚÂÏ˚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚·Óθ¯ËÌÒÚ‚Â ˜‡ÒÚÌ˚ı ¯ÍÓÎ íÛˆËË.ë„ӉÌfl ˝Ú‡ ÒËÒÚÂχ ÔËÌÓÒËÚ ıÓÓ¯ËÂÔÎÓ‰˚ ‚Ó ÏÌÓ„Ëı Òڇ̇ı Ïˇ.
ÅÓΠÏÂʉÛ̇ӉÌ˚ı Îˈ‚ÓÚÍ˚ÚÓ íÛˆËÂÈ Ì‡ ˜ÂÚ˚ÂıÍÓÌÚËÌÂÌÚ‡ı: ‚ üÔÓÌËË, äËÚ‡Â, êÓÒÒËË,ëòÄ, çË„ÂËË, äÂÌËË, óÂıËË, èÓθ¯Â ˉۄËı Òڇ̇ı. íÛˆÍË ÎˈÂËÏÌÓ„Ó̇ˆËÓ̇θÌ˚, ‚ ÌËı ÔËıÓ‰flÚ ‰ÂÚˇÁÌ˚ı ̇Ӊӂ. ç‡ÔËÏÂ, ‚ ÅÓÒÌËË‚ÏÂÒÚ ‰ÛÊÌÓ Û˜‡ÚÒfl ‚ Îˈ ıÓ‚‡Ú˚ ËÒ·˚. ÇÒ ˝ÚË ¯ÍÓÎ˚ ÓÒÌÓ‚‡Ì˚ ̇ ˉÂflıîÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇.
Кто такой Фетхуллах Гюлен?
îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ fl‚ÎflÂÚÒfl ˉÂÈÌ˚Ï‚‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎÂÏ ÚÛˆÍËı ¯ÍÓÎ.àÁ‚ÂÒÚÌ˚È Û˜ËÚÂθ, ËÒ·ÏÒÍËÈ Û˜ÂÌ˚È-·Ó„ÓÒÎÓ‚, ÔÓ˜ÂÚÌ˚È ÔÂÁˉÂÌÚ ÚÛˆÍÓ„Ó
îÓ̉‡ ÊÛ̇ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈ. àÁàÌÚÂÌÂÚ‡ ÛÁ̇˛, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ –ÒÛÙËÈÒÍËÈ ÔÓÔӂ‰ÌËÍ, ÊË‚ÂÚ ‚ëÓ‰ËÌÂÌÌ˚ı òÚ‡Ú‡ı. èÓ ËÚÓ„‡ÏÓÚÍ˚ÚÓ„Ó „ÓÎÓÒÓ‚‡ÌËfl, Ôӂ‰ÂÌÌÓ„Ó‡ÏÂË͇ÌÒÍËÏ ÊÛ̇ÎÓÏ «ForeignPolicy», îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ Á‡ÌflÎ Ô‚ÓÂÏÂÒÚÓ ‚ ÒÔËÒÍ ҇Ï˚ı ‚ÎËflÚÂθÌ˚ıÔÛ·Î˘Ì˚ı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Ïˇ. éÔÓÒ·˚Î Ôӂ‰ÂÌ ÎÂÚÓÏ ˝ÚÓ„Ó „Ó‰‡.
óËÚ‡˛ ‰‡Î¸¯Â. ÇÓÚ ˜ÚÓ „Ó‚ÓflÚ ÓɲÎÂÌ ÏËÓ‚˚ ÔÓÎËÚËÍË, ËÁ‚ÂÒÚÌ˚Âβ‰Ë, Á‡ÌËχ˛˘ËÂÒfl Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂÏ,·ËÁÌÂÒÏÂÌ˚:
«îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ÒÚ‡‚ËÚ Ò‚ÓÂÈ ˆÂθ˛‚ÓÒÔËÚ‡ÌË ‰Ó·Ó‰ÂÚÂθÌÓ„Ó ÔÓÍÓÎÂÌËfl,‚·‰Â˛˘Â„Ó ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ÏË Ì‡Û˜Ì˚ÏËÁ̇ÌËflÏË Ë ÔË̈ËÔ‡ÏË ‚˚ÒÓÍÓÈÏÓ‡ÎË».
«å˚ÒÎËÚÂθ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚÚË ÒӈˇθÌ˚ı ·ÓÎÂÁÌË: ·Â‰ÌÓÒÚ¸,Ì‚ÂÊÂÒÚ‚Ó Ë ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚ¸ ÓÚÒڇ˂‡Ú¸Ò‚ÓË ‚Á„Îfl‰˚ ‚ ÛÒÎÓ‚Ëflı ÍÓÌÙÎËÍÚÓ‚».
«ì îÂÚıÛηı‡ ÂÒÚ¸ Ϙڇ – ‚˚‡ÒÚËÚ¸
okutulmas› de¤ilmifl. Lisenin en önemliözelli¤ini lisede iki ay okuduktan sonrao¤lum bana flöyle aç›klad›: “Türkler biziarkadafl olarak görüyorlar. Evet, ö¤ret-men bizden daha büyük sayg›n bir insanfakat herhangi bir konuyu onunla çokrahat konuflabilirsin. Onlar asla ba¤›r-maz. Ö¤retmenler dersleri daha iyi anla-mam›za ve iyi sonuçlar almam›za herzaman yard›m etmekte. Onlarla çok iyianlafl›yoruz.” Lisenin birçok çocuk içinikinci ev oldu¤unu kimse aç›kça söyle-miyordu. Fakat çocuklar›n ifadelerindenbu anlafl›l›yordu. Ö¤retmenleriyle bera-ber futbol oynad›klar›n›, pikni¤e gittikle-rini, konser düzenlediklerini anlat›yor-du. Yaz›n çocuklar ‹stanbul’u ziyaretedip Marmara Denizi’nde yüzdü ve bir-çok geziye kat›ld›lar. Türk insan›n›n ha-yat› ve gelenekleri hakk›nda birçok yenifley ö¤renmelerinin de çok önemli oldu-¤unu düflünüyorum.
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 27
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Первое, что поразило нас в лицее буквально с порога, –лица ребят. Спокойные, открытые, приветливые.
Lisede, çocuklar›n gayet sakin ve iletiflime aç›k ve güler yüzlü
olmalar› bizi hayret içinde b›rakt›.
Колледж Бурч (Стамбул)
Burç Koleji (‹stanbul)
Колледж Бурч (Стамбул)
Burç Koleji (‹stanbul)
Надежда Дацюк (Родительница, Россия)
Я благодарна учителям
Школа с большойлюбовьювоспитывает нашихдетей, которые здесьне только учатся, но иживут в funduszeue.info итог учебы ипроживания в этоминтернате –поступление на
бесплатной основе в университетыгорода Санкт-Петербурга. Дети самипоступают без проблем в funduszeue.infoе спасибо лицею, преподавателями воспитателям от лица родителей.
Nadejda Datsuk (Ö¤renci velisi, Rusya)
Ö¤retmenlere
minnettar›m
Okullar çocuklar›m›z› samimi bir sevgiylee¤itmektedir. Çocuklar›m›z buralardahem e¤itim görüyor, hem de yurttakal›yorlar. Çocuklar›m›z e¤itimsüreçlerinde ve yurtta geçirdiklerigünlerin neticesinde Sankt-Petersburgüniversitelerinin ücretsiz bölümlerinikazanmaktad›r. Bütün veliler ad›nalisenin ö¤retmenlerine flükranlar›m›sunuyorum.
Роберт Казарян (Родитель, Россия)
Директор школы играет
с учениками в игры
Я очень рад тому, чтосын учится здесь,потому чтодействительноусловия жизни детейздесь великолепные,отношениепреподавательскогосостава самоехорошее и доброе.
Преподаватели здесь относятся к детямкак к своим младшим товарищам. Я былсвидетелем, когда сам директор школыиграл с ребятами в игры, причем игрыдетские и подростковые. Им это все оченьнравится. Таких заведений должно бытьбольше.
Robert Kazaryan (Ö¤renci velisi, Rusya)
Müdür, çocuklarla
oyun oynuyor
O¤lum bu lisede e¤itim gördü¤ündendolay› çok mutluyum çünkü bu lisedekiö¤retim flartlar› mükemmel, ö¤retmen-ö¤renci iliflkileri çok iyi ve funduszeue.info çal›flan ö¤retmenler çocuklar›m›z›kendi kardeflleri olarak görüyorlar. Benokul müdürünün çocuklarla beraberoyun oynad›¤›na flahit oldum. Bu meseleçocuklar›n hofluna gidiyor. Bunun gibiokullar›n say›s› artmal›d›r.
ÔÓÍÓÎÂÌË ÏÓÎÓ‰ÂÊË, Û ÍÓÚÓÓÈËÌÚÂÎÎÂÍÚۇθ̇fl ÔÓÒ‚Â˘ÂÌÌÓÒÚ¸ ·Û‰ÂÚÒÓ˜ÂÚ‡Ú¸Òfl Ò ËÒÚËÌÌÓÈ ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸˛,ÏÛ‰ÓÒÚ¸˛ Ë ‡ÍÚË‚ÌÓÈ ÊËÁÌÂÌÌÓÈÔÓÁˈËÂÈ. ɲÎÂÌ ÔÓÒ‚flÚËÎ ÔÓÒΉÌËÂÒÓÓÍ ÎÂÚ ÊËÁÌË Â‡ÎËÁ‡ˆËË Ò‚ÓÂÈ Ï˜Ú˚ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ».
ä‡ÒË‚Ó, ‚˚ÒÓÍÓÔ‡ÌÓ. äÚÓ Ì Ï˜ڇÂÚÓ ‰Ó·ÓÏ, ‚˜ÌÓÏ? çÓ ·˚‚‡˛Ú ÎË ‚ÓÓ·˘Â̇ Ò‚ÂÚ ·ÂÒÍÓ˚ÒÚÌ˚ β‰Ë? çÂÓ·ÓÊÂÒÚ‚Îfl˛Ú ÎË É˛ÎÂ̇ „ÓÒÓÓÚ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌËÍË Ë ÔÓÒΉӂ‡ÚÂÎË?èÓ˜ÂÏÛ ÓÌ ÊË‚ÂÚ Ì ‚ íÛˆËË, ‡ ‚ÄÏÂËÍÂ? ç fl‚ÎflÂÚÒfl ÎË ËÒ·ÏËÒÚÓÏ,ÓÚ͇Á˚‚‡˛˘ËÏ ‰Û„ËÏ ÂÎË„ËflÏ ‚ Ô‡‚Â̇ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌËÂ? ä‡Í Ë Ì‡ ͇ÍËÂÒ‰ÒÚ‚‡ ÒÚ‡ÎÓ ‚ÓÁÏÓÊÌ˚Ï ÒÓÁ‰‡ÌË ڇÍÓÈ·Óθ¯ÓÈ ÒÂÚË Û˜Â·Ì˚ı Á‡‚‰ÂÌËÈ ‚ ÏËÂ?ÇÓÔÓÒ˚ ·˚ÎË. éÚ‚ÂÚ˚ ̇ ÌËı fl ÔÓÔ˚Ú‡ÎÒfl̇ÈÚË ‚ ëڇϷÛÎÂ, ÍÛ‰‡ ÓÚÔ‡‚ËÎÒfl ÒÊÂÌÓÈ Ë Ò˚ÌÓÏ – ̇ ÓÚ‰˚ı Ë ÔÓ ‰ÂÎÛ.
Во время поездки
Ç ÓÙËÒ îÓ̉‡ ÊÛ̇ÎËÒÚÓ‚ Ë ÔËÒ‡ÚÂÎÂÈÒÓÒÚÓfl·Ҹ ‚ÒÚ˜‡ Ò Â„Ó Ô‰Ò‰‡ÚÂÎÂÏï‡ÛÌÓÏ íÓ͇ÍÓÏ. èÓÒΠ·ÂÒ‰˚ ËÔÓÒÏÓÚ‡ Ì·Óθ¯Ó„Ó ÙËθχ,ÔÓÒ‚fl˘ÂÌÌÓ„Ó ÒËÒÚÂÏ ӷ‡ÁÓ‚‡ÌËflîÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇, Á‡ÔË҇Π„·‚ÌÛ˛ˆËÚ‡ÚÛ:
«îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ ÒڇΠ‚‰ÓıÌÓ‚ËÚÂÎÂÏÓÚÍ˚ÚËfl ˜‡ÒÚÌ˚ı Ò‚ÂÚÒÍËı ۘ·Ì˚ıÁ‡‚‰ÂÌËÈ. ÑÂÈÒÚ‚Û˛Ú ÓÌË Ì‡ ÓÒÌÓ‚ÂÛ‚‡ÊÂÌËfl ‰Û„Ëı ÍÛθÚÛ Ë ÂÎË„ËÈ.ëΉÛfl ̇ÒÚ‡‚ÎÂÌËflÏ É˛ÎÂ̇,Ô‰ÔËÌËχÚÂÎË Ì‡˜‡ÎË ‰Â·ڸËÌ‚ÂÒÚˈËË ‚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌË».
Ç íÛˆËË ‚·‰Âθˆ˚ „ÓÒÚËÌˈ,χ„‡ÁËÌÓ‚, ·‡ÌÍÓ‚ ÛÏÂ˛Ú Ò˜ËÚ‡Ú¸ ‰Â̸„Ë,ÌÓ ÏÌÓ„Ë ËÁ ÌËı ÔË ˝ÚÓÏ ÔÂ͇ÒÌÓÔÓÌËχ˛Ú: ˜ÚÓ·˚ ‚˚‡ÒÚËÚ¸ ‰ÓÒÚÓÈÌÓÂÔÓÍÓÎÂÌËÂ, ̇‰Ó, ÔÂʉ ‚Ò„Ó,‚Í·‰˚‚‡Ú¸ Ò‰ÒÚ‚‡ ‚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ. àÒÚ‡ÎË, ÔÓÏÓ„‡fl ‰ÂÌÂÊÌ˚ÏË ‚ÎÓÊÂÌËflÏË,ÒÚÓËÚ¸ Ë Ó·ÂÒÔ˜˂‡Ú¸ ‚ÒÂÏÌÂÓ·ıÓ‰ËÏ˚Ï ¯ÍÓÎ˚ Ë ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚.
ë‡Ï ɲÎÂÌ ÓÚ‰‡ÂÚ „ÓÌÓ‡˚ ÓÚ Ò‚ÓËıÍÌË„ ̇ ÒÚËÔẨËË ÒÚÛ‰ÂÌÚ‡Ï. Ö„Ó ‰Â‚ËÁ:«èÛÒÚ¸ ̇ Ò‚ÂÚ Ì ÓÒÚ‡ÌÂÚÒfl ÌË Ó‰ÌÓ„ÓÔ˜‡Î¸ÌÓ„Ó Ò‰ˆ‡. ìÒÚÓȘ˂ÓÒÚ¸„ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚‡ Á‡‚ËÒËÚ ÓÚ ÍÂÔÍÓÈ ÒÂϸË,‚ÓÒÔËÚ‡ÌËfl, Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl».
Что мы увидели в школе
óÚÓ·˚ Ò‚ÓËÏË „·Á‡ÏË Û‚Ë‰ÂÚ¸ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÛ˛ Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÛ˛ ÏÓ‰Âθ,Ï˚ ÔÓÒÂÚËÎË ÍÓÎÎÂ‰Ê ÅÛ˜.
Ç ÎˈÂÂ Ì‡Ò ‚ÒÚÂÚËÎ ‰ËÂÍÚÓ ïÛÒÂÈÌÉfiÌÂθ – ‚˚ÒÓÍËÈ, ÒÔÓÚË‚ÌÓ„Ó ‚ˉ‡ÏÛʘË̇. éÌ ‚˚„Îfl‰ÂΠ̇ÒÚÓθÍÓÏÓÎÓ‰˚Ï (Û˜ËÚ˚‚‡fl Â„Ó ÒÓÎˉÌÛ˛‰ÓÎÊÌÓÒÚ¸), ˜ÚÓ Ï˚ Ò‡ÁÛÔÓËÌÚÂÂÒÓ‚‡ÎËÒ¸, ÒÍÓθÍÓ ÂÏÛ ÎÂÚ.
Ali Türkeli’ye ö¤rencilere niye bu ka-dar çok zaman ayr›ld›¤›n› sordum: Di¤erokullarda oldu¤u gibi derslerde ve ekderslerde her fleyi anlatmak daha kolayde¤il mi? Ali bey, “Bizim için önemli olanö¤rencilerimizle güven iliflkisi içinde bu-lunmakt›r. Biz onlara destek vermesey-dik, aram›zda karfl›l›kl› yard›mlaflma ol-masayd›, okulumuz bu kadar baflar›l›olamazd›. Bu prensipler Türk özel okul-lar›n›n ço¤u için geçerlidir. Bu sistemgünümüzde çok iyi sonuçlar vermekte”diye cevap verdi. Dünyan›n dört k›tas›n-da, Japonya, Çin, Rusya, ABD, Nijerya,Kenya, Çek Cumhuriyeti, Polonya’da’den fazla uluslararas› lise faaliyetgöstermekte. Türk liselerinde farkl› mil-letlerin çocuklar› e¤itim görmekte, me-sela Bosna’daki lisede S›rp ve H›rvat ço-cuklar› yan yana e¤itim almakta. Bütünbu okullar Fethullah Gülen’in düflünce-lerine dayanarak aç›lm›flt›.
Fethullah Gülen kimdir?
Fethullah Gülen Türk okullar›na ilham ve-ren kiflidir. Ünlü ‹slam ilim adam›, TürkiyeGazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›n OnursalBaflkan›’d›r. Onunla ilgili internette arafl-t›rma yap›p ek bilgilere ulaflt›m.
Gülen ABD’de yaflayan Türkiye’de ye-tiflen ünlü bir mutasavv›f ve bilgedir. Fo-reign Policy dergisinin bu y›l›n yaz ayla-r›nda gerçeklefltirdi¤i “Dünyan›n ÖndeGelen Entelektüeli” anketinde Fet-hullah Gülen birinci oldu.
Araflt›rmaya devam ediyorum. Dünyapolitikac›lar›, e¤itim alan›nda faaliyetgösterenlerin önde gelenleri, ifladamlar›Gülen hakk›nda flu sözleri söylemekte:“Fethullah Gülen modern bilimlere vak›fve ahlaki prensiplere sahip bir yeni nes-lin yetifltirilmesini amaçlamakta. Bu ön-de gelen ilim adam› toplumun üç hasta-l›¤›n›n oldu¤unu düflünmekte: Yoksul-luk, cahillik ve ayr›mc›l›k.” “Say›n Gü-len’in bir hayali vard›r: Modern bilgilerimaneviyat, kemalat, aksiyon ile birleflti-ren gençlerin yetifltirilmesi. Gülen, haya-t›n›n son 40 y›l› boyunca kendi hayalinintüm dünyada gerçekleflmesi için çabagöstermekte.” ‹yilik, mutluluk hakk›ndakim hayal kurmaz ki? Dünyada di¤ergaminsanlar var m›? Acaba Gülen Hareketi-nin Türkiye’deki gönüllü üyeleri kendisi-ni tanr›laflt›rm›yorlar m›? Kendisi niyeTürkiye’de de¤il ABD’de yaflamakta? Ken-disi acaba di¤er dinlerin var olma hakk›-
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
28 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
s›n el uzatmad›¤›n mahzun bir gönül”ve “Devletin ve milletin sa¤lam olmas›,sa¤lam aileye sa¤lam bir aile ise iyi birterbiye anlay›fl›na ba¤l›d›r” demektedir.
Okul ziyareti ve izlenimler
Modern e¤itim modelini görmek üzereBurç Koleji’ne gittik. Lisede uzun boyluve sportif görünümlü Müdür HüseyinGönel Bey bizi karfl›lad›. O kadar gençgörünüyordu ki kaç yafl›nda oldu¤unusormadan edemedik.
Müdür: “Otuz sekiz. Ben on y›l edebi-yat derslerine girdim, akabinde dört y›lboyunca yurt müdürü olarak görev yap-t›m, dört y›ld›r da bu okulun müdürü-yüm” dedi. Gönel’in bafl›nda oldu¤u lise m2 alan› kaplay›p güzel s›n›flar,spor salonlar› ve modern bir yurttanolufluyordu. Gönel, “Gülen’in teflvik etti-¤i ifl adamlar›n›n e¤itime verdi¤i deste-¤in güzel bir flekilde sonuç verdi¤ini gö-rüyoruz. Haz›rlanan bu güzel imkanlar-da ö¤rencilerimize en iyi e¤itim ve ö¤re-timi vermek bizim vazifemizdir” ifade-sinde bulundu. Bu tür okullara girmekisteyenlerin say›s› çok galiba diye sor-duk. Cevab› “Evet, bizim okul birçok an-ne baba taraf›ndan tercih ediliyor. Lise-de 9. s›n›ftan itibaren paras›z olarak e¤i-tim gören ö¤rencilerin okudu¤u iki tanes›n›f›m›z var.” oldu.
– íˉˆ‡Ú¸ ‚ÓÒÂϸ. ÑÂÒflÚ¸ ÎÂÚÔÂÔÓ‰‡‚‡Î ÚÛˆÍÛ˛ ÎËÚ‡ÚÛÛ, ˜ÂÚ˚„Ӊ‡ ·˚Î ‰ËÂÍÚÓÓÏ Ô‡ÌÒËÓ̇, Ë ÛʘÂÚ˚ „Ó‰‡ ÛÍÓ‚ÓÊÛ ÎˈÂÂÏ.
ïÓÁflÈÒÚ‚Ó Û ÉfiÌÂÎfl ÌÂχÎÓÂ. èÎÓ˘‡‰¸ÎˈÂfl – ‰ÂÒflÚ¸ Ú˚Òfl˜ Í‚‡‰‡ÚÌ˚ıÏÂÚÓ‚: Ò‚ÂÚÎ˚ ۘ·Ì˚ Í·ÒÒ˚, Á‡Î˚‰Îfl ÓÚ‰˚ı‡, ÒÔÓÚ‡, Ô‡ÌÒËÓ̇Ú-„ÓÒÚËÌˈ‡.
– á‡Ï˚ÒÂΠɲÎÂ̇ Ó·˙‰ËÌËÚ¸ ÛÒËÎËflÛÒÔ¯Ì˚ı ·ËÁÌÂÒÏÂÌÓ‚ Ë ÔÓ‰‰Âʇڸӷ‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, Í‡Í ‚ˉËÚÂ, ‰‡Î ÂÁÛθڇÚ, –Ò͇Á‡Î ÓÌ. – Ä Û˜ËÚ¸ ‰ÂÚÂÈ – ˝ÚÓ ÛʉÂÎÓ ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ.
– Ä ÏÌÓ„Ó Ê·˛˘Ëı ÔÓÒÚÛÔËÚ¸ ‚Ú‡ÍË ¯ÍÓÎ˚, Í‡Í ‚‡¯‡?
– ч, Í Ì‡Ï Ë‰ÛÚ Û˜ËÚ¸Òfl Ó˜Â̸ÓıÓÚÌÓ. Ç Îˈ ÂÒÚ¸, Í ÔËÏÂÛ, ‰‚‡Í·ÒÒ‡, „‰Â ‚Ò ˜ÂÚ˚ „Ó‰‡, ̇˜Ë̇fl ҉‚flÚÓ„Ó, ·flÚ‡ Û˜‡ÚÒfl ·ÂÒÔ·ÚÌÓ.
Кто же эти счастливчики?
– Ç íÛˆËË ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÛÂÚ ÒËÒÚÂχ, ÔËÍÓÚÓÓÈ ÔflÚ¸ Ú˚Òfl˜ ÎÛ˜¯Ëı‚˚ÔÛÒÍÌËÍÓ‚ ÔÓÒΠ‚ÓÒ¸ÏÓ„Ó Í·ÒÒ‡ËÏÂ˛Ú Ô‡‚Ó Ì‡ ·ÂÒÔ·ÚÌÓ ӷۘÂÌËÂ.éÌË ÏÓ„ÛÚ ‚˚·Ë‡Ú¸ ‰Îfl ‰‡Î¸ÌÂȯÂÈۘ·˚ β·Û˛ ¯ÍÓÎÛ.
í‡Í‡fl ¯ÍÓ· ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ Ë Á‡Û·ÂÊÓÏ. ᇠÍÓÓÚÍÓ ‚ÂÏfl «¯ÍÓÎ˚ɲÎÂ̇» ÒÚ‡ÎË Á‡‚Ó‚˚‚‡Ú¸ ÔËÁÓ‚˚ÂÏÂÒÚ‡ ‚ ̇ˆËÓ̇θÌ˚ı Ë ÏÂʉÛ̇ӉÌ˚ıÓÎËÏÔˇ‰‡ı. é ÌËı Á‡„Ó‚ÓËÎË.ᇇ·Óڇ· Ë ‰Û„‡fl, Ì ÏÂÌ ‚‡Ê̇flÒıÂχ. Ç˚ÔÛÒÍÌËÍË ¯ÍÓÎ ÔÓÒÚÛÔ‡˛Ú ‚ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚, ‡ ÔÓÒΠËı ÓÍÓ̘‡ÌËfl̉ÍÓ ‚ÓÁ‚‡˘‡˛ÚÒfl Ó·‡ÚÌÓ ‚ ÎˈÂÈ,ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎflÏË. í‡Í ÔÓÙÂÒÒËflÛ˜ËÚÂÎfl ÒÚ‡ÌÓ‚ËÚ¸Òfl ÔÂÒÚËÊÌÓÈ.
Что мы узнали в
университете
Ç ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ î‡ÚËı, ÍÓ̘ÌÓ, ÚÓÊÂÁ̇˛Ú îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇.
– ÇÒÂÏ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î‡Ï ÓÌ ıÓÓ¯ÓËÁ‚ÂÒÚÂÌ, – ‡ÒÒ͇Á˚‚‡ÂÚ ‰ÓˆÂÌÚ ò‡·‡ÌóÂÔËÍ. – ɲÎÂÌ Ô˚Ú‡ÂÚÒfl ÔÓÒÚÓflÌÌÓ‚ÂÒÚË ÏÂʉÛ̇ӉÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„, ‚ ÍÓÚÓÓÏ̇ Ô‚Ó ÏÂÒÚÓ ÒÚ‡‚ËÚ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ,Ó·Û˜ÂÌËÂ, ‰ÛıÓ‚ÌÓÒÚ¸. ꇉË͇θÌ˚ÂËÒ·ÏËÒÚ˚ ÔÓ‰‚„‡˛Ú Â„Ó ÓÒÚ‡ÍËÁÏÛ Á‡ÚÓ, ˜ÚÓ ÓÌ ÒÚÂÏËÚÒfl ÔËÌflÚ¸ ‚Ó‚ÌËχÌË ÚÓ˜ÍÛ ÁÂÌËfl Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂȉۄËı ÂÎË„ËÓÁÌ˚ı ÍÓÌÙÂÒÒËÈ.
Ç ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ ÔËÂÁʇ˛Ú Û˜ËÚ¸ÒflÏÓÎÓ‰˚ β‰Ë ËÁ 55 ÒÚ‡Ì, ‚ ÚÓÏ ˜ËÒÎÂËÁ êÓÒÒËË. èÓËÒıÓ‰ËÚ Ó·ÏÂÌÒÚÛ‰ÂÌÚ‡ÏË, ‡ÎËÁÛ˛ÚÒfl ÒÓ‚ÏÂÒÚÌ˚ÂÔÓÂÍÚ˚. èÓÏËÏÓ ÚÛˆÍËıÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎÂÈ, Á‰ÂÒ¸ ‡·ÓÚ‡ÂÚ 70ËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı Ô˄·¯ÂÌÌ˚ıÔÓÙÂÒÒÓÓ‚.
n› kabul etmeyen bir Müslüman m›d›r?Kendisinin teflvikiyle bu kadar genifl çap-l› bir e¤itim kurumlar› a¤› nas›l aç›labil-miflti? Bu sorular›m›n cevaplar›n›, eflimve o¤lum ile hem gezi hem de ifl için git-ti¤im ‹stanbul’da buldum…
‹stanbul’day›z
Türkiye Gazeteciler ve Yazarlar Vakf›’n›nBaflkan› Harun Tokak beyle ‹stanbul’dakiofisinde görüflmüfltük. Yap›lan sohbetve Fethullah Gülen’in e¤itim sisteminianlatan k›sa bir filmden sonra Harunbeyin söyledi¤i güzel sözler akl›mda kal-d›: “Fethullah Gülen bu özel ve laik e¤i-tim kurumlar›n›n aç›lmas›na ilham kay-na¤› oldu. Bu okullar di¤er kültür ve din-lere karfl› da sayg› duyma prensibiyle fa-aliyet göstermekte. Gülen’in fikirlerinirehber edinen ifladamlar› e¤itim saha-s›nda bu yat›r›mlar› gerçeklefltirdi”.
Türkiye’deki otel, ma¤aza, banka sa-hipleri paradan anlamakta fakat onlar›nço¤u alt›n neslin yetifltirilmesi için e¤iti-me yat›r›m yapmak gerekti¤ini bilmek-tedirler. Bu yüzden okul ve üniversite in-fla edilmesine ve gerçeklefltirilen e¤itimprogramlar›na maddi destek vermekte-dirler. Gülen’in kendisi de kitaplar›n›nbask›s›ndan ald›¤› paray› ö¤rencilereburs olarak vermektedir. Kendisi “Açherkese açabildi¤in kadar sineni kalma-
ayd›nlar gülen’i anlat›yor ученые рассказывают о гюлене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 29
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Борис Клементьев с Харуном Токаком, председателем Фонда журналистов и писателей Турции,почетным председателем которого является Фетхуллах Гюлен.
Boris Klementyev, Gülen’in Onursal Baflkan› oldu¤u Gazeteciler veYazarlar Vakf› eski Baflkan› Harun Tokak ile birlikte.
Что нам показали на
телевидении
èÓ·˚‚‡‚ ̇ ÚÂÎÂ͇̇Π«ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ»,Ï˚ ÒÌÓ‚‡ ÛÒÎ˚¯‡ÎË Ó îÂÚıÛηıÂɲÎÂÌÂ. äÓ̈ÂÔˆËfl ‚ÒÂı ÚÂÎÂÔ‰‡˜,ÔÓ ÒÎÓ‚‡Ï ‰ËÂÍÚÓ‡ ÓÚ‰ÂÎÂÌËfl‰ÓÍÛÏÂÌڇθÌÓ„Ó ÍËÌÓ, ‚Â‰Û˘Â„ÓÌÓ‚ÓÒÚÌ˚ı ÔÓ„‡ÏÏ äÂχÎfl ɲÎÂ̇,ÒÚÓËÚÒfl ̇ „ÛχÌËÒÚ˘ÂÒÍËıÔË̈ËÔ‡ı Ë Ì‡ ˉÂÓÎÓ„ËË‚˚‰‡˛˘Â„ÓÒfl Ï˚ÒÎËÚÂÎfl.
– ì ÚÂÓËÁχ Ì ÏÓÊÂÚ ·˚Ú¸ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÔË̇‰ÎÂÊÌÓÒÚË, – Ò͇Á‡ÎÓÌ. – ÑˇÎÓ„ ÒӷˇÂÚ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚‚ÏÂÒÚÂ. çÂθÁfl Ò˚ÚÓÏÛ ·˚Ú¸ÒÔÓÍÓÈÌ˚Ï, ÂÒÎË „ÓÎÓ‰ÂÌ ÒÓÒ‰. çÂθÁflËÒÔÓθÁÓ‚‡Ú¸ ÂÎË„ËÓÁÌ˚ ‡Á΢Ëfl ËÒÚÂÎflÚ¸ ‚ ÚÂı, Û ÍÓ„Ó Ë̇fl ‚‡. Ç̇˜‡Î‚˚ÒÎÛ¯‡È ‰Û„Ó„Ó Ë ÚÓθÍÓ ÔÓÚÓÏ Ò·fl.à ‚ ÔÂ‚Û˛ Ә‰¸ ̇‰Ó ¯ËÚ¸ÔÓ·ÎÂÏÛ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. Ç˚ÒÚÛÔÎÂÌËflɲÎÂ̇ Ï˚ Í‡Ê‰Û˛ ̉Âβ ̇ÚÂ΂ˉÂÌËË ÔÓ͇Á˚‚‡ÂÏ.
燂ÂÌÓÂ, ÔÓ˝ÚÓÏÛ «ë‡Ï‡ÌÈÓÎۻ̇ıÓ‰ËÚÒfl ‚ Ô‚ÓÈ ÔflÚÂÍÂÚÂÎÂ͇̇ÎÓ‚ íÛˆËË ÔÓ ÔÓÔÛÎflÌÓÒÚËÒÂ‰Ë ÁËÚÂÎÂÈ. ì ÌÂ„Ó ÚÂڸ ÏÂÒÚÓ ‚ÂÈÚËÌ„Â Í‡Í Û ÌÓ‚ÓÒÚÌÓ„Ó Í‡Ì‡Î‡.çÓ‚ÓÒÚË ‰‡˛ÚÒfl ‚ ˝ÙË Í‡Ê‰˚ ÔÓΘ‡Ò‡.É·‚Ì˚ ÌÓ‚ÓÒÚË – ͇ʉ˚È ˜‡Ò. ä‡Ì‡Î«åÂıÚ‡Ô», ‚ıÓ‰fl˘ËÈ ‚ „ÛÔÔÛ«ë‡Ï‡ÌÈÓÎÛ», ̇Á˚‚‡˛Ú ‰ËÌÒÚ‚ÂÌÌ˚Ï‚ íÛˆËË ÍÛθÚÛÌ˚Ï ÚÂÎÂ͇̇ÎÓÏ.äÓÏ ÚÓ„Ó, ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÚ Ò‚Ó˛‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸ ‰ÂÚÒÍËÈ Í‡Ì‡Î,ÔË‚ÎÂ͇˛˘ËÈ ‚ÌËχÌËÂ Í‡Í ‰ÂÚÂÈ,Ú‡Í Ë Ëı Ó‰ËÚÂÎÂÈ. èÓ‰ Â„Ó ÎÓ„ÓÚËÔÓÏ‚˚ıÓ‰flÚ Ò‡Ï˚ ‚ÓÒÚ·ӂ‡ÌÌ˚ ÛÁËÚÂÎÂÈ Ò¡Î˚. éÒÓ·˚Ï ÒÔÓÒÓÏÔÓθÁÛ˛ÚÒfl ÙËθÏ˚, ÒÌflÚ˚ÂÚÂÎÂÍÓÏÔ‡ÌËÂÈ Ó ÒÛ‰¸·‡ı ÍÓÌÍÂÚÌ˚ıβ‰ÂÈ, Ò˛ÊÂÚ˚ Ó Ì‰‡‚ÌËı ÍÛ‰ÒÍËı
“Bu flansl›lar kim?”
Türkiye’de flöyle bir sistem vard›r: 8. s›-n›ftan sonra girilen s›navda en baflar›l›olan 5 bin ö¤renci paras›z olarak e¤itimgörmeye hak kazan›r. S›nav› kazananö¤renciler puanlar›na göre okul seçebili-yorlar.
Gülen okullar› k›sa bir zaman içindemilli ve uluslararas› olimpiyatlarda bü-yük baflar› göstererek dünyada bilinirhale gelmiflti. Bu okullardan mezun olanö¤rencilerin üniversitelerinden mezunolup ö¤retmen olarak liselere dönmesiy-le çok önemli bir süreç bafllayacakt›r.
Üniversite ziyareti
Fatih Üniversitesi’nde de Fethullah Gü-len çok yak›ndan tan›nmaktad›r. Üni-versite Ö¤retim Üyesi olan Doç. Dr. fia-ban Çepik: “Say›n Fethullah Gülen bü-tün entelektüeller taraf›ndan tan›n-
maktad›r. Günümüzde uluslararas› di-yalog çal›flmalar› dünyan›n gelece¤iiçin bir umut kayna¤› olabilir. Gülene¤itim, ö¤retim ve maneviyata önemvererek ayn› zamanda diyalo¤a da ön-derlik etmektedir. Di¤er dinlerin men-suplar›n› anlama çabalar›ndan dolay›radikal düflünceli Müslümanlar tara-f›ndan tenkit dahi edilmifltir. Üniversi-teye e¤itim görmek amac›yla Rusya da-hil olmak üzere 55 ülkeden ö¤rencilergelmektedir. Ö¤renci de¤iflim prog-ramlar›, ortak projeler gerçekleflmekte-dir. Üniversitede Türk ö¤retim üyelerihariç 70 yabanc› uzman hizmet ver-mektedir” dedi.
Televizyon kanal› ziyareti
Samanyolu kanal›n›n ofisinde tekrarFethullah Gülen hakk›nda güzel sözlerduyduk. Belgesel bölümü baflkan›, ha-ber program›n›n sunucusu Kemal Gü-len’in anlatt›¤›na göre bütün program-lar›n haz›rlanmas› Gülen’in insaniprensipleri ve ideolojisine dayanmakta-d›r: “Terörizme ait bir din yoktur. Diya-log entelektüelleri bir araya funduszeue.infomuz aç ise biz de rahat ve mutluolamay›z. Dinleraras› farkl›l›klar› kendimenfaatine kullanamazs›n, di¤er dinemensup olana karfl› bir fley yapamaz-s›n. Önce yan›ndakinin fikirlerini dinle,sonra da kendini düflün. Öncelikle e¤i-tim problemi çözülmelidir. Gülen’in ko-nuflmalar›n› her hafta yay›nl›yoruz.”Galiba bu sebeple Samanyolu kanal› se-yircilerin seçti¤i en popüler befl kanal›naras›nda yer al›yor. Haber kanallar› ara-s›nda üçüncü. Haberler her yar›m saat,ana haberler de her saat yay›nlan›funduszeue.info Televizyonu Türkiye’nin tekkültür kanal› ve ayn› zamanda hem ço-cuklar›n hem de velilerinin ilgisini çe-ken bir kanal olarak tan›nm›fl durum-da Seyircilerin sevgisini kazanm›fl enünlü diziler Samanyolu markas›yla ya-y›nlanmakta. Ünlü insanlar›n hayat hi-kayelerini, son zamanlarda gerçekleflenterör eylemlerini ve buna ba¤l› olarakyaflanan s›k›nt›lar› ve çözüm yolunuarayan insanlar› anlatan filmler büyükpopülarite kazanm›fl. �
ученые рассказывают о гюлене ayd›nlar gülen’i anlat›yor
30 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Борис Клементьев с ведущим новостей телеканала«Саманйолу» Кемалем Гюленом
Boris Klementyev, Samanyolu Tv’de haberspikeri Kemal Gülen ile birlikte
Гюлен считает, что существуеттри социальных болезни:бедность, невежество и
необходимость отстаиватьсвои взгляды в условиях
конфликтов.
Gülen, toplumun üç
hastal›¤›n›n oldu¤unu
düflünmekte: Yoksulluk,
cahillik ve ayr›mc›l›k.
ü β·Î˛ ëڇϷÛÎ ÛÊ ‰‡‚ÌÓ – ÒÓ‚ÂÏÂÌË Ô‚ÓÈ ‚ÒÚ˜Ë, ÍÓÚÓ‡flÔÓËÁӯ· ˜ÂÚ˚ „Ó‰‡ ̇Á‡‰.
ã˛·Î˛ Ì ÒÚÓθÍÓ Á‡ ÅÓÒÙÓ, ϘÂÚË Ë‚ËÁ‡ÌÚËÈÒÍË ı‡Ï˚, Á‡ ˝ÍÁÓÚ˘ÂÒÍË·‡Á‡˚, ÒÓı‡ÌË‚¯Ë ‡ÚÏÓÒÙÂÛë‰Ì‚ÂÍÓ‚¸fl, ÒÍÓθÍÓ Á‡ ÚÓ, ˜ÚÓ ‰Â·˛ÚÚ‡Ï Î˛‰Ë ÒÂȘ‡Ò, ‚ ̇¯Â ‚ÂÏfl.
èÓÏËÏÓ ‡ÁÌÓÓ·‡ÁÌ˚ı ‚ˉӂ‰ÂflÚÂθÌÓÒÚË, ÓÒÛ˘ÂÒÚ‚ÎflÂÏ˚ı ‚ëڇϷÛÎÂ, Ò‡ÏÓ ‚‡ÊÌÓÂ, ˜ÚÓ ‰Â·ÂÚíÛˆËfl, – ˝ÚÓ Á‡Í·‰Í‡ ÓÒÌÓ‚˚ÏÂÊÍÛθÚÛÌÓ„Ó ËÏÂÊÍÓÌÙÂÒÒËÓ̇θÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡ ̇ÏÂʉÛ̇ӉÌÓÈ ‡ÂÌÂ. ëڇ̇ ÛÊÂÌÂÒÍÓθÍÓ ÎÂÚ fl‚ÎflÂÚÒfl ÔÎÓ˘‡‰ÍÓÈ ‰ÎflÓ·˘ÂÌËfl Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ‡ÁÌ˚ı Ì‡Ó‰Ó‚Ë ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈ, ÂÎË„ËÈ Ë ÍÛθÚÛ.
Å˚ÎÓ ÌÂ Ú‡Í Î„ÍÓ Û·Â‰ËÚ¸ β‰ÂÈ ‚ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓÒÚË ‰Ë‡ÎÓ„‡, ¢ Úۉ̠·˚ÎÓÔÓ‰„ÓÚÓ‚ËÚ¸ ÓÒÌÓ‚Û ‰Îfl Ô‚˚ı ‚ÒÚ˜. çÓÁ‡ÚÓ ÚÂÔ¸ ˝ÚÓ – ‡θÌÓÒÚ¸, ‚ ÍÓÚÓÛ˛‚ӂΘÂÌ˚ ÒÓˆËÓÎÓ„Ë, ÔÓÎËÚËÍË,ÊÛ̇ÎËÒÚ˚, ÍÛθÚÛÓÎÓ„Ë Ë ÔÓÒÚ˚„‡Ê‰‡Ì – ÒÎÓ‚ÓÏ, ‚Ò ÚÂ, ÍÚÓ „ÓÚÓ‚Ú‡ÚËÚ¸ ‚ÂÏfl Ë ÒËÎ˚ ̇ Ô‡ÍÚ˘ÂÒÍ˯‡„Ë ‚ ˝ÚÓÏ ÌÛÊÌÓÏ Ì‡Ô‡‚ÎÂÌËË.
èÓ‰ÓÎʇڸ ‰Ë‡ÎÓ„, ̇˜‡Ú˚È Ì‡¯ËÏÔÓÍÓÎÂÌËÂÏ, ·Û‰ÛÚ ÚÂ, ÍÚÓ ÔˉÂÚ ÔÓÒÎÂ̇Ò. àÏÂÌÌÓ ÔÓ˝ÚÓÏÛ Ú‡Í ÏÌÓ„Ó ‚ÌËχÌËfl‚ íÛˆËË Û‰ÂÎflÂÚÒfl ‚ÓÔÓÒ‡ÏÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. òÍÓÎ˚, ÍÓÎΉÊË,ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚ ÓÒ̇˘ÂÌ˚ Ò‡ÏÓÈ Ô‰ӂÓÈÚÂıÌËÍÓÈ, ‡ÒÔÓ·„‡˛Ú ÓÚ΢Ì˚ÏËÔÓÏ¢ÂÌËflÏË, ıÓÓ¯ÂÈ ÒÔÓÚË‚ÌÓÈ·‡ÁÓÈ. ÇÓ ‚ÒÂı ÌÓ‚˚ı ۘ·Ì˚ı Á‡‚‰ÂÌËflıÛ˜ËÚ˚‚‡˛ÚÒfl Á‡ÔÓÒ˚ XXI ‚Â͇: Û˜‡˘ËÂÒflÓÒ‚‡Ë‚‡˛Ú ÒÓ‚ÂÏÂÌÌ˚ ÍÓÏÔ¸˛ÚÂÌ˚ÂÔÓ„‡ÏÏ˚, ËÁÛ˜‡˛Ú Ì ÏÂÌ ÚÂıËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı flÁ˚ÍÓ‚. çÓ „·‚ÌÓ ‚Ò ÊÂÌ ‚ ˝ÚÓÏ. èÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË ¯ÍÓÎ ËÍÓÎΉÊÂÈ ÔÂ͇ÒÌÓ ÔÓÌËχ˛Ú, ˜ÚÓ ËÁ
Û˜ÂÌËÍÓ‚ ̇‰Ó ‚˚‡ÒÚËÚ¸ ̇ÒÚÓfl˘Ëı«Î˛‰ÂÈ Ïˇ», Á̇˛˘Ëı ÍÛθÚÛÛ,ÔÒËıÓÎӄ˲, Ú‡‰ËˆËË ‚ÒÂı ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËÈË ÂÎË„ËÈ, ‚ÒÂı ̇Ӊӂ, ̇ÒÂÎfl˛˘Ëı̇¯Û áÂÏβ. àÏÂÌÌÓ Ú‡ÍÓ ӷ‡ÁÓ‚‡ÌËÂË ‚ÓÒÔËÚ‡ÌË ÔÓÁ‚ÓÎËÚ ‚˚ÔÛÒ͇ڸ ËÁ ¯ÍÓÎË ÍÓÎΉÊÂÈ ÏÓÎÓ‰˚ı β‰ÂÈ, ÍÓÚÓ˚¯ÂÌË ‚ÒÂı ÓÒÚ˚ı ÔÓ·ÎÂÏ ·Û‰ÛÚËÒ͇ڸ Ì ̇ ÓÒÌÓ‚Â ÍÓÌÙÓÌÚ‡ˆËË ËÍÓÌÙÎËÍÚ‡, ‡ ̇ ÓÒÌÓ‚Â ÍÓÏÔÓÏËÒÒ‡ Ë‚Á‡ËÏÌ˚ı ÛÒÚÛÔÓÍ.
å˚Òθ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ Î˛‰Ë ‰ÓÎÊÌ˚ ÊËÚ¸ ‚ÏËÂ, ҇χ ÔÓ Ò· Ì ÌÓ‚‡. à‰ÂË‚ÒÂÓ·˘Â„Ó ÏËÓβ·Ëfl Ë Ô‡ˆËÙËÁχÎÛ˜¯Ë ÛÏ˚ ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚‡ ‚˚Ò͇Á˚‚‡ÎËÛÊ ‰‡‚ÌÓ. åÌÓ„Ë Ô‰·„‡ÎË Á‡·˚Ú¸ Ó‡ÒÔflı Ë ÌÂÒӄ·ÒËflı, ÔÂÓ‰ÓÎÂÚ¸ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â, ̇ˆËÓ̇θÌ˚ ËÔÓÎËÚ˘ÂÒÍË Ô‰‡ÒÒÛ‰ÍË. çÓ ÌÛÊÌÓ·˚ÎÓ ÓÚ‡·ÓÚ‡Ú¸ ÏÂı‡ÌËÁÏ Ú‡ÍËı‰ÂÈÒÚ‚ËÈ, ÔÓ͇Á‡Ú¸ Ëı ‡θÌÓÒÚ¸. à¯ÍÓÎ˚, ÍÓÚÓ˚ ÏÌ Ô˯ÎÓÒ¸ ۂˉÂÚ¸ ‚ëڇϷÛÎÂ Ë ä‡ÈÒÂË, ·ÎÂÒÚfl˘ËÈ ÔËÏÂÌ ÚÓθÍÓ Â‡Î¸ÌÓÒÚË, ÌÓ Ë ˝ÙÙÂÍÚË‚ÌÓÒÚËÚ‡ÍÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl. ч Ë Ó· Ó‰ÌÓÏ ÚÓθÍÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËË „Ó‚ÓËÚ¸ ‚ ‰‡ÌÌÓÏ ÒÎÛ˜‡Â ÌÂÒÓ‚ÒÂÏ Ô‡‚ËθÌÓ. àÏÂÌÌÓ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌË ۯÍÓθÌËÍÓ‚ Ë ÒÚÛ‰ÂÌÚÓ‚ Ê·ÌËfl ÛÁÌ‡Ú¸Í‡Í ÏÓÊÌÓ ·Óθ¯Â Ó ‰Û„Ëı Òڇ̇ı Ë
‹stanbul’a çoktand›r besledi¤im sevgi,dört y›l önce yapm›fl oldu¤um ilk ziya-retle baflka bir boyut kazand›. Bak›fl
aç›mdaki bu müspet geliflme, ‹stan-bul’un Bo¤az›, camileri, Bizansl›lar dö-neminden kalma ibadethaneleri, insan›nostaljik duygulara sevk eden çarfl› vepazarlar›n›n çekicili¤inden de¤il de, ora-da tan›flt›¤›m insanlar›n gerçeklefltirdik-leri faaliyetlerden etkilenmem ile oldu.
Türkiye’de gerçeklefltirilen de¤iflik fa-aliyetlerin yan› s›ra bu topraklarda ulus-lararas› arenada kültürler ve dinler aras›diyalog ilkesinin temelinin at›lmas› çokönemlidir. Anadolu topraklar› uzun y›l-lard›r birçok farkl› millet, medeniyet, dinve kültüre ev sahipli¤i yapmaktad›r.
Yaflanan problemlerin çözümü ad›nadiyalo¤un gerekli bir mefhum oldu¤ukonusunda, farkl› düflüncelere sahip ba-z› insanlar› ikna etmek hiç de kolay birfley de¤il. Hatta onlar› ayn› çat› alt›nda,herhangi bir toplant›da bir araya getir-meniz dahi meflakkatli bir ifl. Buna karfl›-l›k, bar›fl ve diyalog yönündeki bu ad›m-lar, tüm gücüyle çal›flmaya azimli; sos-yolog, politikac›, gazeteci, kültür uzman-lar› ve hatta s›radan vatandafllardanoluflan, toplumun her kesiminden nu-muneleri olan bir olguya dönüfltü. Ça¤›-m›zda tutuflturulan bu diyalog çera¤›-n›n sonraki nesillerce ayn› parlakl›¤› vecanl›l›¤›yla korunaca¤›na dair ümidimiztamd›r. Bu sebeple Türkiye’de e¤itimalan›na ayr› bir önem funduszeue.info¤im e¤itim müesseseleri en mo-dern tekniklerle donat›lm›flt›r. Özel te-flebbüsle aç›lan bu kurumlarda yüzy›lgerçekleri göz önüne al›narak, ö¤renci-lerin modern bilgisayar programlar› veyabanc› dil üzerine yo¤unlaflmalar› sa¤-lanmaktad›r. Mevcut flartlarda ö¤renci-lere en az üç yabanc› dil ö¤retilmektedir.
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
32 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Учить миру в школе добраОльга Карабанова
Директор Института развития прессы (РФ)
‹yilik okulunda bar›fl ö¤retmek
Olga Karabanova
Bas›n Gelifltirme Enstitüsü müdürü (Rusya)
Министр образования Турецкой Республики ХусейнЧелик беседует с учениками одной из школ,
открытых турецкими добровольцами.
Milli E¤itim Bakan› Hüseyin Çelik,Türk müteflebbislerin açt›¤›
bir okulda ö¤rencilerle birlikte.
ˆË‚ËÎËÁ‡ˆËflı ÒÚÓËÚ ‚Ó „·‚ ۄ· ÒËÒÚÂÏ˚Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ‚ íÛˆËË. lj¸ ÚÓθÍÓ ÛÁ̇‚,ÏÓÊÌÓ ‚ ‰‡Î¸ÌÂȯÂÏ ÔÓÌflÚ¸ Ë Ì‡Û˜ËÚ¸ÒflÛ‚‡Ê‡Ú¸ Ëı.
Мир Гюлена – мир единства,
любви и понимания
íÂÓÂÚ˘ÂÒÍË ÓÒÌÓ‚˚ ‰Îfl ‡Á‚ËÚËflÚ‡ÍÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl ÂÒÚ¸, Ë Á‡ÎÓÊÂÌ˚ ÓÌ˘ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ, ˜¸Ë ˉÂË Û‚‡Ê‡˛Ú ËÒӂ¯ÂÌÒÚ‚Û˛Ú ÔÂÔÓ‰‡‚‡ÚÂÎË ËÒÚÛ‰ÂÌÚ˚ ÚÛˆÍËı Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌ˚ıÛ˜ÂʉÂÌËÈ, – îÂÚıÛηıÓÏ É˛ÎÂÌÓÏ. Ö„ÓÏË – ÏË Â‰ËÌÒÚ‚‡, β·‚Ë Ë ÔÓÌËχÌËfl– ÒÓÒÚ‡‚ÎflÂÚ ÓÒÌÓ‚Û ÚÓ„Ó Í‡ÔËڇ·,ÍÓÚÓ˚È Á‡Í·‰˚‚‡ÂÚÒfl ‚ ÛÏ˚ Ë Ò‰ˆ‡ÚÂı, ÍÓÏÛ ÔÓÒ˜‡ÒÚÎË‚ËÎÓÒ¸ ÔÓÎÛ˜‡Ú¸Ó·‡ÁÓ‚‡ÌË ‚ Á‡Ï˜‡ÚÂθÌ˚ı ۘ·Ì˚ıÁ‡‚‰ÂÌËflı íÛˆËË.
ɲÎÂÌ Ê ۷‰ËÚÂθÌÓ ‰Ó͇Á˚‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ̇‰Ó Ì ÒÚÓθÍÓ ÔÂÓ‰Ó΂‡Ú¸ ‡ÁÌӄ·ÒËflË ÔÓÚË‚Ó˜Ëfl, ÒÍÓθÍÓ ËÒ͇ڸ ÚÓ˜ÍËÒÓÔËÍÓÒÌÓ‚ÂÌËfl, Ó·˘Ë ËÌÚÂÂÒ˚ ˈÂÌÌÓÒÚË, ÍÓÚÓ˚ „ÓÚÓ‚ Á‡˘Ë˘‡Ú¸Í‡Ê‰˚È, ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓ ÓÚ ËÒÔӂ‰ÛÂÏÓÈ ËÏÂÎË„ËË Ë ÍÛθÚÛ˚, Í ÍÓÚÓÓÈÔË̇‰ÎÂÊËÚ. èË‚ÌÂÒÂÌË ˝ÚËı ËÒÚËÌ ‚ÔÓˆÂÒÒ Ó·Û˜ÂÌËfl Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËflÔ‰ÒÚ‡‚ÎflÂÚÒfl ˜ÂÁ‚˚˜‡ÈÌÓ ‚‡ÊÌ˚Ï.lj¸ ÚÓθÍÓ Ú‡ÍÓÈ ÔÓ‰ıÓ‰ ÏÓÊÂÚ Ò„ӉÌflÒÔÓÒÓ·ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ Ò‰ÂÊË‚‡ÌË˛Ì‡ˆËÓ̇ÎËÒÚ˘ÂÒÍËı ÚẨÂ̈ËÈ Ë‡ÒÔÂÈ Ì‡ ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ÓÒÌÓ‚Â,Ó‰ÌÓ‚ÂÏÂÌÌÓ Á‡Í·‰˚‚‡fl ÙÛ̉‡ÏÂÌÚ ‰Îfl·Û‰Û˘Â„Ó ‡Á‚ËÚËfl ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË ËÔÓÌËχÌËfl.
åÌÂ Í‡Í Ï‡ÚÂË Ó˜Â̸ ‚‡ÊÌÓ ·˚Ú¸Û‚ÂÂÌÌÓÈ ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËÂ, ÍÓÚÓÓÂÔÓÎÛ˜‡˛Ú ÏÓË ‰ÂÚË, Ì ÚÓθÍÓ ‰‡ÒÚ ËÏ
Kan›mca bu harekette gözlemledi¤imen önemli fley, bu e¤itim kurumlar›nda-ki e¤itmenlerin topyekun, ö¤rencileri-nin dünyam›zda yaflayan farkl› medeni-yet, din ve milletlerin; kültür, gelenek vereflekslerini bilen gerçek “bar›fl kahra-manlar›” olarak yetifltirilmesi gerekti¤i-ne olan inançlar›d›r. Bu yönde e¤itimetabi tutulan bir fert, sosyal problemlerebak›fl aç›s›n› z›tlaflma ve çat›flmaya görede¤il, anlaflma ve birbirine sayg› esas›nagöre ayarlayacakt›r.
Uyuflmaz noktalar› bir kenara b›raka-rak dini, milli, politik önyarg›lar› aflmay›ve insanlar›n bar›fl içinde yaflamalar›n›ngereklili¤ini telkin eden düflünceler çok-tan beri var olan olgulard›r. Fakat bu dü-flünceler fiiliyata dökülmedikten sonra,etkisini hiçbir flekilde gösteremez. ‹stan-bul ve Kayseri’de gezme imkan› buldu-¤um okullar, bu e¤itimin sadece gerçek-li¤ine de¤il, ayn› zamanda etkinli¤ine deiyi bir örnektir. Ö¤rencilerin di¤er ülkeve medeniyetler hakk›nda bilgi alma is-teklerinin uyand›r›lmas›, Türkiye e¤itimsisteminin ana amaçlar› aras›nda yer al-maktad›r. Bu tarz onlar›n fluur altlar›na,yaflam stillerinde farkl›l›k arz eden bir-çok topluluk oldu¤unu ve bunlara insa-
gülen’in e¤itim anlay›fl› гюлен об образовании
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 33
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Мир Гюлена – мир единства, любви и понимания –составляет основу того капитала, который закладывается вумы и сердца тех, кому посчастливилось получатьобразование в замечательных учебных заведениях Турции.
Gülen’in dünyas›nda birlik, sevgi ve anlay›fl hakimdir ve
onun en büyük sermayesi ise bu kurumlarda e¤itim alma
flans›n› yakalayan insanlar›n ak›l ve kalplerine ekilen sevgi
tohumlar›n›n boy at›p büyümesidir.
Фетхуллах Гюлен заявляет о великой ответственности,которую несут родители перед своими детьми, онеобходимости отцам и матерям быть своего родасвятыми мудрецами, а детям - чувствительным,глубоким и высоконравственным их продолжением.
Fethullah Gülen, anne-baban›n çocuklar›na karfl›sorumlu, evde aziz bir bilge, çocuklar›n ise hisli, derinve ahlakl› olmalar› gerekti¤ini belirtmektedir.
ÓÔ‰ÂÎÂÌÌÛ˛ ÒÛÏÏÛ Á̇ÌËÈ, ÌÓ Ë Ì‡Û˜Ëڄ·‚ÌÓÏÛ – Á̇ڸ åË Ë ÒÎÛÊËÚ¸ ÑÓ·Û.ë„ӉÌfl ‚ÓÒÔËÚ‡ÌË ˜ÂÎÓ‚Â͇ ·Û‰Û˘Â„ÓÔ‰ÔÓ·„‡ÂÚ Ì ÚÓθÍÓ ÔÓ‰„ÓÚÓ‚ÍÛÒÔˆˇÎËÒÚ‡ Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚۇ·. éÌÓÁËʉÂÚÒfl ̇ ‚ÓÒÔËÚ‡ÌËË ‚˚ÒÓÍËı,ËÒÍÂÌÌËı ˜Û‚ÒÚ‚ „ÛχÌËÁχ,ÚÓ·ÌÚÌÓÒÚË. à ÂÒÎË òÍÓ· (·Û‰¸ ÚÓÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌÓ ¯ÍÓ·, ÍÓÎΉÊ, ËÌÒÚËÚÛÚ ËÎËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ) ÔÓÌËÁ‡Ì‡ ‰ÛıÓÏ ‰Ó·‡ ËÔÓÌËχÌËfl, ÂÒÎË Ó̇ ÒÎÛÊËÚ ‚ÓÔÎÓ˘ÂÌ˲‚ ÊËÁ̸ ÚÂı ˉ‡ÎÓ‚, Ó ÍÓÚÓ˚ı ϘڇÎËÏÌÓ„Ë ҂ÂÚÎ˚ ÛÏ˚ Ë ÍÓÚÓ˚ ÓÚÒڇ˂‡ÂÚÁ‡Ï˜‡ÚÂθÌ˚È „ÛχÌËÒÚ Ë ÙËÎÓÒÓÙîÂÚıÛηı ɲÎÂÌ, Ó̇ ÒÔÓÒӷ̇ ‚˚ÔÓÎÌËÚ¸Ò‚Ó ‚ÂÎËÍÓ Ô‰̇Á̇˜ÂÌËÂ. é̇ ÓÚÍÓÂÚ˜ÂÎÓ‚ÂÍÛ ÚÓÚ ÔÛÚ¸, ÔÓ ÍÓÚÓÓÏÛ ÂÏÛÔ‰ÒÚÓËÚ Ë‰ÚË Ó˜Â̸ ‰ÓÎ„Ó – ‚Ò˛ ÊËÁ̸.èÓ˝ÚÓÏÛ Ú‡Í ‚‡ÊÌÓ, ˜ÚÓ·˚ ̇¯Ë ‰ÂÚËÛ˜ËÎËÒ¸ Ì ÚÓθÍÓ Ì‡Û͇Ï, ÌÓ Ë „·‚ÌÓÏÛ –Û˜ËÎËÒ¸ åËÛ ‚ òÍÓΠÑÓ·‡. �
ni de¤erler çerçevesini aflmayan konu-larda sayg› duyulmas› gerekti¤ini nak-fledecektir.
Gülen’in dünyas›:
Birlik sevgi ve anlay›fl
Fethullah Gülen teflvik ve tavsiyeleriylebu e¤itim projesinin prati¤e dökülmesi-ni sa¤lam›flt›r. Gülen’in dünyas›nda bir-lik, sevgi ve anlay›fl hakimdir ve onun enbüyük sermayesi ise bu kurumlarda e¤i-tim alma flans›n› yakalayan insanlar›nak›l ve kalplerine ekilen sevgi tohumlar›-n›n boy at›p büyümesidir.
Gülen de sadece anlaflmazl›k ve iti-razlar› aflmay› de¤il, hangi din ve kültü-re mensup olursa olsun, ba¤›ms›z olarak
herkesin savunmaya haz›r oldu¤u ortaknokta ve de¤erlerde ittifak etmesinin el-zem oldu¤unu vurgulamaktad›r. Bugerçeklerin e¤itim sürecinde teorik ka-l›plardan pratik hayata geçirilmesi çokönemlidir. Mevcut uygulaman›n tümtopluma yans›t›lmas›, tolerans ve anla-y›fl›n geliflmesine zemin haz›rlamaklabirlikte, günümüzde yayg›n olan etnikayr›mc›l›¤›n ve çekiflmelerin durdurul-mas›na da yard›mc› olabilir.
Bir anne olarak çocuklar›m›n ald›¤›e¤itimde sadece belli kal›pta salt bilgilerkazanmas›n› istemem. Onlar›n dünyay›tan›mas› ve iyili¤e hizmet etmeyi ö¤ren-meleri benim için çok önemli. Günü-müzde ideal neslin yetifltirilmesi, sadecebir uzman ve entelektüelin gayretleriylemümkün de¤ildir. Bu hareket samimiduygu, tolerans ve insan severlik e¤iti-mine dayan›yor. Birçok düflünce önderi-nin ve özellikle Gülen gibi önemli bir ali-min savundu¤u fikirlerin hayat bulmas›ve e¤itim müesseselerinde iyilik ve anla-y›fl›n hakim olmas› durumunda bu mis-yon eda edilmifl olacakt›r. Bu yüzden ço-cuklar›m›z›n sadece bilgi edinmesi de-¤il, bar›fl eksenli yaflamay› ö¤renmeleride çok önemlidir. �
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
34 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Сегодня воспитание человека будущего предполагает нетолько подготовку специалиста и интеллектуала. Онозиждется на воспитании высоких, искренних чувствгуманизма, толерантности.
Günümüzde ideal neslin yetifltirilmesi, sadece bir uzman ve
entelektüelin gayretleriyle mümkün de¤ildir. Bu hareket
samimi duygu, tolerans ve insan severlik e¤itimine dayan›yor.
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
36 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
gülen’in e¤itim anlay›fl› гюлен об образовании
ü – Ó‰ËÌ ËÁ Ô‚˚ı ‚˚ÔÛÒÍÌËÍÓ‚ÛÒÒÍÓ-ÚÛˆÍËı Îˈ‚ êÓÒÒËË. ëÓ‚ÂÏÂÌË ÓÍÓ̘‡ÌËfl ¯ÍÓÎ˚ ‚
„Ó‰Û ÏÌ ˜‡ÒÚÓ ÔËıÓ‰ËÎÓÒ¸ Ë ‚ êÓÒÒËË, Ë‚ íÛˆËË, Ë ‚ Ö‚ÓÔ ÒÎ˚¯‡Ú¸ ‚ÓÔÓÒ:«èÓ˜ÂÏÛ Ú˚ ÔÓÒÚÛÔËÎ ‚ ÚÛˆÍÛ˛¯ÍÓÎÛ?» èËÁ̇ڸÒfl, fl Ë Ò‡Ï ‰Ó ÒËı ÔÓÌ Á̇˛! ùÚÓ ·˚Î Ì ͇ÍÓÈ-ÚÓÒÚ‡Ú„˘ÂÒÍËÈ Ô·Ì, ‡ ÔÓÒÚÓ Ú‡ÍÒÎÓÊËÎËÒ¸ Ó·ÒÚÓflÚÂθÒÚ‚‡.çÂÔÓÒ‰ÎË‚ÓÏÛ ÔÓ‰ÓÒÚÍÛ ÒÔÓÌÚ‡ÌÌÓÁ‡ıÓÚÂÎÓÒ¸ ÔÓÔÓ·Ó‚‡Ú¸ ˜ÚÓ-ÚÓ ÌÓ‚ÓÂ.܇ÎÂÚ¸ ÏÌ ӷ ˝ÚÓÏ ÒÔÓÌÚ‡ÌÌÓÏÊ·ÌËË ÌËÍÓ„‰‡ Ì Ô˯ÎÓÒ¸. ç‡Ó·ÓÓÚ:ÚÓ, ˜ÂÏÛ Ì‡Ò Ì‡Û˜ËÎË ‚ ˝ÚÓÈ ¯ÍÓÎÂ,ÓÚÍ˚‚‡ÂÚ Ì‡Ï ‚ ÊËÁÌË ‚Ò ÌÓ‚˚ ‰‚ÂË,‰‡ËÚ ÌÓ‚˚ı ‰ÛÁÂÈ.
ÑÛχ˛, Ì ·Û‰ÂÚ ÔÂÛ‚Â΢ÂÌËÂÏÒ͇Á‡Ú¸, ˜ÚÓ ÚÛˆ͇fl ¯ÍÓ· ‰‡Î‡ Ì‡Ï ÌÂÚÓθÍÓ Í‡˜ÂÒÚ‚ÂÌÌÓ ӷ‡ÁÓ‚‡ÌË ËÔË‚Ë· β·Ó‚¸ Í Ò‚ÓÂÈ ÒÚ‡ÌÂ, ÌÓ ËÁ̇˜ËÚÂθÌÓ ÔÓ‚ÎËfl· ̇ ̇¯ÂÏËÓ‚ÓÁÁÂÌËÂ. èÂÔÓ‰‡‚‡ÌËÂÂÒÚÂÒÚ‚ÂÌÌÓ-χÚÂχÚ˘ÂÒÍËı Ô‰ÏÂÚӂ̇ ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ flÁ˚ÍÂ, ‡ Ú‡ÍÊ ̇΢ËÂÔ‡ÌÒËÓ̇, ‚ ÍÓÚÓÓÏ ·˚· ÍÓÂÌÌ˚ÏÓ·‡ÁÓÏ Â¯Â̇ ÔÓ·ÎÂχ ÓÚ͇Á‡ ÓÚ‡ÎÍÓ„ÓÎfl, ÍÛÂÌËfl Ë Ì‡ÍÓÚËÍÓ‚, ·˚ÒÚÓ҉·ÎË Ì‡¯ ÎˈÂÈ ÔÓÔÛÎflÌ˚Ï. í‡ÍÊÂÒ˚„‡ÎÓ Á̇˜ËÚÂθÌÛ˛ Óθ ÚÓÓ·ÒÚÓflÚÂθÒÚ‚Ó, ˜ÚÓ Ì‡¯Ë Û˜ÂÌËÍËÁ‡ÌËχÎË ÔËÁÓ‚˚ ÏÂÒÚ‡ ̇ ÓÎËÏÔˇ‰‡ı,‡ ÌÂÍÓÚÓ˚ ۘËÚÂÎfl ·˚ÎË ÔËÁ̇Ì˚ì˜ËÚÂÎflÏË ÉÓ‰‡ ‚ ÔÂÚ·ۄÒÍÓÏχүڇ·Â. é‰Ì‡ÍÓ Ò„ӉÌfl, Ó„Îfl‰˚‚‡flҸ̇Á‡‰, fl ‰Ûχ˛, ˜ÚÓ „·‚Ì˚Ï Ì‡¯ËÏ‚˚Ë„˚¯ÂÏ ÒÚ‡ÎË Ì Á̇ÌËflËÌÓÒÚ‡ÌÌ˚ı flÁ˚ÍÓ‚ Ë Ì ÔË‚˚˜Í‡ÛÒ‰ÌÓ ‡·ÓÚ‡Ú¸, ÔË‚ËÚ‡fl ·Óθ¯ËÌÒÚ‚ÛËÁ ̇Ò. ë‡Ï˚Ï ‚‡ÊÌ˚Ï ‰Îfl Ì‡Ò ÒÚ‡ÎÓ·ÎËÁÍÓ Á̇ÍÓÏÒÚ‚Ó Ò ˜ÛÊÓÈ ÍÛθÚÛÓÈ ‚‡ÌÌÂÏ ‚ÓÁ‡ÒÚÂ, ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÚÓ, ˜ÚÓ Ï˚̇ۘËÎËÒ¸ ÔÓÌËχڸ Ë Î˛·ËÚ¸ Ú‡ÍÛ˛ÒÚ‡ÌÛ, Í‡Í íÛˆËfl, ÍÓÚÓ‡fl ̇ÔÓÚflÊÂÌËË ‚ÂÍÓ‚ ÒÍ˚‚‡Î‡Ò¸ Á‡Á‡Ì‡‚ÂÒÓÏ Ô‰‡ÒÒÛ‰ÍÓ‚. ç‡ ÏÓÈ ‚Á„Îfl‰,˝ÚÓ Ò‡Ï˚È ·Óθ¯ÓÈ ÍÓÁ˚¸, ÍÓÚÓ˚È Ï˚
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 37
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Школа, открывшая новыеперспективы
Тимофей Нешитов
Журналист (РФ).
Yeni ufuklar açan okul
Timofey Neflitov
Gazeteci (Rusya).
Rusya’daki Rus-Türk kolejlerinin ilkmezunlar›ndan›m. ’da mezunoldu¤umdan bu yana, Rusya’da, Tür-
kiye’de, Avrupa’da s›k s›k “Niçin Türk oku-luna gittin?” sorusuyla karfl›laflm›fl, ancakmant›kl› bir cevap verememiflimdir. Buokula niçin kaydoldu¤umu hâlâ bilmiyo-rum! Kas›t de¤ildi, strateji de¤ildi, tesadüf-tü tevafuktu Kab›na s›¤mayan bir çocu-¤un, “Farkl› bir fley deneyeyim” insiyak›n-dan kaynaklanan do¤açlama bir karard›.Ne var ki, Türk okuluna kaydoluflumdanhiç piflmanl›k duymad›m; aksine bu kolej-de ö¤rendiklerimin bana y›llar geçtikçe ye-ni kap›lar açt›¤›n›, yeni dostlar kazand›rd›-¤›n› görüyorum. Okul, bize kaliteli bir e¤i-tim vermenin yan› s›ra, kendi ülkemizi sev-mekle beraber önemli oranda dünyaya ba-k›fl›m›z› da flekillendirdi desem, mübala¤aolmaz. E¤itimin ‹ngilizce verilmesi, ayr›calise döneminde birçok aileyi meflgul edenalkol, sigara ve uyuflturucu gibi problemle-
ÔÓÎÛ˜ËÎË ‚ ÛÒÎÓ‚Ëflı ÏËÓ‚ÓÈ„ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËË.
Ç Â „Ó‰˚ íÛˆËfl ‚˚Á˚‚‡Î‡ Û·Óθ¯ËÌÒÚ‚‡ ÓÒÒËflÌ ‚ÂҸχ ÒÚ‡ÌÌ˚‡ÒÒӈˇˆËË. èÓÏËÏÓ Í·ÒÒ˘ÂÒÍËıÓËÂÌÚ‡ÎËÒÚÒÍËı ÍÎ˯Â, ·˚ΡÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌ˚ Ì„‡ÚË‚Ì˚ ӷ‡Á˚«˜ÂÎÌÓ˜ÌÓÈ ÚÓ„Ó‚ÎË». Ä ‚ ÔÓÔÛÎflÌÓÏÒÚËı äÓÌÂfl óÛÍÓ‚ÒÍÓ„Ó ¯Î‡ ˜¸ ÓÍÓÍÓ‰ËÎÂ, ÍÓÚÓ˚È „Ó‚ÓËÎ ÔÓ-ÚÛˆÍË.ëÎÓ‚ÓÏ, Ò‰ÌÂÒÚ‡ÚËÒÚ˘ÂÒÍËÈ ÚÛÓÍ ·˚Î
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Самым важным для насстало близкое знакомство с
чужой культурой в раннемвозрасте.
En fazla faydas›n›
gördü¤üm geliflme, çocuk
yaflta yabanc› bir kültürle
kaynaflm›fl olmam›z.
Международный лицей № г. Санкт-Петербурга
Petersburg’taki Uluslararas› no’lu Lise
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
38 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
‚ Ô‰ÒÚ‡‚ÎÂÌËË ÓÒÒËflÌ ˜ÂÎÓ‚ÂÍÓÏ,ÍÓÚÓÓÏÛ Ì ÓÒÓ·ÂÌÌÓ ÒÚÓËÎÓ ‰Ó‚ÂflÚ¸,Ì „Ó‚Ófl ÛÊÂ Ó ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ ˜Û‚ÒÚ‚Ó‚‡Ú¸ÒËÏÔ‡Ú˲, ÌÂÍËÏ ÒÛ˘ÂÒÚ‚ÓÏ Ò ‰Û„ÓÈÔ·ÌÂÚ˚, ÍÓÚÓ˚È Ì ËÏÂÎ ÌË˜Â„Ó Ó·˘Â„ÓÒ «Ì‡ÏË». ë‡Ï˚Ï ‚‡ÊÌ˚Ï ÂÁÛθڇÚÓÏÚÓÈ ‰ÛÊ·˚, ÍÓÚÓ‡fl Á‡‚flÁ‡Î‡Ò¸ Û Ì‡Ò Ò̇¯ËÏË Û˜ËÚÂÎflÏË Ë ‚ÓÒÔËÚ‡ÚÂÎflÏË,·˚ÎÓ ÓÒÓÁ̇ÌË ÚÓ„Ó, ˜ÚÓ ÚÛÍË – Ú‡ÍËÂÊÂ, Í‡Í Ï˚, β‰Ë, ÍÓÚÓ˚ ÔÓ ÛڇϘËÒÚflÚ ÁÛ·˚, ÔÓ ÌÓ˜‡Ï ÒÔflÚ, β·flÚ ÙÛÚ·ÓÎ,‰flÚ, ÍÓ„‰‡ ÔÓ„ÓÎÓ‰‡˛ÚÒfl, ÔÓÒÚ˚‚‡˛Ú,ÍÓ„‰‡ ıÓÎÓ‰ÌÓ, ÒϲÚÒfl, Ô·˜ÛÚ, ÒÍÛ˜‡˛ÚÔÓ Ó‰ËÚÂÎflÏ. äÓ„‰‡ fl „ÓÚÓ‚ËÎÒfl Í‚ÒÚÛÔËÚÂθÌ˚Ï ˝ÍÁ‡ÏÂÌ‡Ï ‚ ÎˈÂÈ, ÓÚˆÒ͇Á‡Î ÏÌÂ:
- ë˚Ì, Ì ԇÌËÍÛÈ. ÖÒÎË ·Û‰ÂÚ Í‡ÍÓÈ-ÚÓ ‚ÓÔÓÒ, ̇ ÍÓÚÓ˚È Ú˚ Ì ÒÏÓʯ¸ÓÚ‚ÂÚËÚ¸, „Ó‚ÓË ÒÎÂ‰Û˛˘Û˛ Ù‡ÁÛ:«ëÚÓÎˈ‡ êÂÒÔÛ·ÎËÍË íÛˆËfl – ÄÌ͇‡,‚‡Î˛Ú‡ – Ρ, ÔÂÁˉÂÌÚ – ëÛÎÂÈχÌÑÂÏËÂθ». ùÚË ÚË ‚Â˘Ë Ì ÏÂÌfl˛ÚÒfl!
ÑÓÎÊÂÌ ÔËÁ̇ڸÒfl, ˜ÚÓ Í ÏÓÏÂÌÚÛÔÓÒÚÛÔÎÂÌËfl fl, ÍÓÏ ˝ÚÓ„Ó, χÎÓ ˜ÚÓ Á̇ÎÓ íÛˆËË Ë ·˚Î Û‚ÂÂÌ, ˜ÚÓ ÚÛÍË Ô˯ÛÚ‡‡·ÒÍÓÈ ‚flÁ¸˛
ãˈÂÈ ÒڇΠ‰Îfl ·Óθ¯ËÌÒÚ‚‡ ËÁ ̇҂ÚÓ˚Ï ‰ÓÏÓÏ, Ë Ï˚ Ì ÔÓ‰ÓÁ‚‡ÎË, ˜ÚÓ̇¯‡ ¯ÍÓ· ·˚· ˜‡ÒÚ¸˛ÍÛÔÌÓχүڇ·ÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÓ„Ó‰‚ËÊÂÌËfl, ‚‰ÓıÌÓ‚ÎÂÌÌÓ„Ó ÚÛˆÍËÏËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓÏ îÂÚıÛηıÓÏ É˛ÎÂÌÓÏ.å˚ ‰ÛχÎË, ˜ÚÓ ÚÛˆÍË ۘËÚÂÎflÔËÂı‡ÎË ÚÓθÍÓ Í Ì‡Ï! ë„ӉÌfl fl Á̇˛,˜ÚÓ ÚÛˆÍË ¯ÍÓÎ˚ ÒÛ˘ÂÒÚ‚Û˛Ú ‚ Ò‡Ï˚ı‡ÁÌ˚ı Û„ÓÎ͇ı Ò‚ÂÚ‡. í‡Í Ê ͇ÍÚÛˆÍÓ ӷ‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÓ ‰‚ËÊÂÌË ÌÂÓ„‡Ì˘ÂÌÓ êÓÒÒËÂÈ, Ú‡Í Ë Ï˚,‚˚ÔÛÒÍÌËÍË, Ì ÓËÂÌÚËÓ‚‡Ì˚ ÚÓθÍÓ Ì‡íÛˆË˛. èÓÒÚÓ íÛˆËfl Òڇ· ‰Îfl ̇ÒÓÍÌÓÏ ‚ ÏË. Å·„Ó‰‡fl ÚÛˆÍËωÛÁ¸flÏ Ï˚ ÒÚ‡ÎË ÔÓÌËχڸ, ̇ÒÍÓθÍÓ‚‡ÊÌÓ ËÁ·‡‚ÎflÚ¸Òfl ÓÚ ÒÓ·ÒÚ‚ÂÌÌ˚ıÔ‰‡ÒÒÛ‰ÍÓ‚ ÔÓ ÓÚÌÓ¯ÂÌ˲ Í ‰Û„ËÏÍÛθÚÛ‡Ï, ÒÏÓÚÂÚ¸ ̇ ˜ÛÊËı Òβ·ÓÔ˚ÚÒÚ‚ÓÏ Ë ‰Ó·˚Ï Ì‡ÏÂÂÌËÂÏ,ÓˆÂÌË‚‡Ú¸ β‰ÂÈ ÔÓ Ëı ΢Ì˚Ï͇˜ÂÒÚ‚‡Ï, ‡ Ì ÔÓ Ì‡ˆËÓ̇θÌÓÈ,ÂÎË„ËÓÁÌÓÈ ËÎË flÁ˚ÍÓ‚ÓÈÔË̇‰ÎÂÊÌÓÒÚË. ùÚÓ ˆÂÌÌÓÒÚË, ÓÍÓÚÓ˚ı ΄ÍÓ „Ó‚ÓËÚ¸, ÌÓ ÍÓÚÓ˚ÂÚÛ‰ÌÓ ‚ÓÔÎÓ˘‡Ú¸ ‚ ÊËÁ̸. ÑÛχ˛,„·‚ÌÓ ÒÚÂÏÎÂÌË îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂÌ‡Í‡Í ‡Á Ë Á‡Íβ˜‡ÂÚÒfl ‚ ÚÓÏ, ˜ÚÓ·˚ ˝ÚˈÂÌÌÓÒÚË Ì ·˚ÎË ÔÛÒÚ˚ÏË ÒÎÓ‚‡ÏË. �
rin kökten çözülmüfl oldu¤u bir yurtta kal-mam›z, kolejimizi k›sa sürede ra¤bet gö-ren okullar listesinin üst s›ralar›na yerlefl-tirdi. Olimpiyatlarda gösterilen fevkaladebaflar›lar›n ve kimi hocalar›m›z›n 4, 5 mil-yon nüfuslu Petersburg genelinde “Y›l›nÖ¤retmeni” seçilmesinin de okula gittikçeün katt›¤›n› hepimiz seziyorduk. Ancak bu-gün geriye bakt›¤›mda, bu okula girmekleelime geçen en büyük kazanc›n yabanc› dilbilgisi veya ço¤umuza afl›lanan çal›flkanl›kfluuru olmad›¤›n› düflünüyorum. En fazla
faydas›n› gördü¤üm geliflme, çocuk yafltayabanc› bir kültürle kaynaflm›fl olmam›funduszeue.info Türkiye gibi, Rusya’da as›rlarca önyar-g› duvarlar› arkas›nda gizlenen bir ülkeyianlamay› ve sevmeyi ö¤renmemiz, kana-atimce, küresel dünyada elimize geçen enönemli koz olsa gerek.
’l› y›llarda Rusya’da “Türkiye” de-di¤inizde insanlar›n akl›na birbirinden ga-rip fleyler gelebiliyordu. Klasik oryantalistkliflelerin yan› s›ra Osmanl›-Rus savafllar›-n›n ve bavul ticaretinin etkisi büyük ol-mufltu. Popüler çocuk flairi Korney Çu-kovski’nin “Türkçe konuflan timsah” tiple-mesi de cabas›yd›. Velhas›l Türklerin peksevilecek, güvenilecek insanlar olmad›¤›,hatta “bizimle” alakas› olmayan, adetafarkl› bir gezegende yaflayan acayip mah-luklar oldu¤u yönde bir imaj›n hakim ol-du¤unu söyleyebiliriz. Dolay›s›yla bellet-men ve ö¤retmenlerimizle kurdu¤umuzdostluklar›n en önemli etkisi, Türklerin bi-zim gibi difllerini f›rçalayan, gece uyuyan,futbol oynamay› seven, ac›k›nca yemek yi-yen, üflüyünce nezle olan, gülen, a¤layan,annesini babas›n› özleyen insanlar oldu-¤unu görmek idi. Okulun girifl s›nav›nahaz›rlan›rken babam demiflti ki, “O¤lumhiç panik yapma. Cevab›n› bilemeyece¤inbir soru olursa flöyle de: Türkiye Cumhuri-yeti’nin baflkenti Ankara’d›r, para birimi li-rad›r, Cumhurbaflkan› Süleyman Demi-rel’dir. Bu üçü hiç de¤iflmez!” ‹tiraf edeyimokulun ilk günü bu üçünün d›fl›nda Türki-ye hakk›nda fazla bir fley bilmiyor, hattaTürklerin Arap alfabesini kulland›klar›n›zannediyordum
‹kinci evimiz nazar›yla bakt›¤›m›z oku-lumuzun, Fethullah Gülen isminde bir ay-d›n›n ilham verdi¤i küresel bir e¤itimhamlesinin bir parças› oldu¤unu ise bil-meden yetifltik. Türk e¤itim gönüllülerininsadece Rusya’ya geldi¤ini zannediyorduk!Me¤er Türk okullar› dünyan›n dört bir ta-raf›nda e¤itim hizmetlerini sürdürüyor-mufl. Gönüllüler hareketi nas›l Rusya ile s›-n›rl› kalm›yorsa, biz mezunlar da Türkiyeeksenli yaflam›yoruz. Türkiye, dünyaya aç›l-d›¤›m›z bir kilit ülke oldu. Türk dostlar›m›zsayesinde yabanc› kültürlere karfl› kafa-m›zdaki önyarg›lar› sorgulaman›n; farkl›olana merak ve hüsnü zanla yaklaflman›n;insan›n ›rk›na, dinine, diline de¤il, kiflili¤i-ne bakman›n ehemmiyetini kavrad›k. Dilekolay, yaflanmas› zor gerçekler bunlar…Herhalde Fethullah Gülen’in temel arzusuda bu gerçeklerin sözde kalmamas›. �
Проф., доктор Токтамыш Атеш
Эти школы не имеют
каких-то других целей,
кроме образования
Я никогда не поверю, что школы вРоссийской Федерации, так же как ишколы по всему миру, имеют какие-тодругие цели, кроме обеспеченияполучения хорошего образованияучащимися. К тому же, если обратитьсяк словам уважаемого Гюлена, вы несможете увидеть ничего, кромепонятий «мира», «диалога» и«терпимости». Все, что делает и говоритуважаемый Гюлен, налицо.
funduszeue.info Toktam›fl Atefl
Bu okullar›n e¤itim
d›fl›nda bir amac› olamaz
Rusya Federasyonu’ndaki okullar›n,dünyan›n her yan›ndaki okullar gibi,ö¤rencilerine iyi e¤itim vermenind›fl›nda bir amac› olabilece¤ine aslainanmam. Zaten Say›n Gülen’insöylemlerine bak›ld›¤› zaman; “bar›fl”,“diyalog” ve “hoflgörü” gibikavramlar›n d›fl›nda hiçbirfleygöremezsiniz. Say›n Gülen’in yapt›klar›da ortadad›r, söyledikleri de.
Как турецкое образовательное движение не ограниченоРоссией, так и мы, выпускники, не ориентированы только наТурцию. Просто Турция стала для нас окном в мир.
Gönüllüler hareketi nas›l Rusya ile s›n›rl› kalm›yorsa, biz
mezunlar da Türkiye eksenli yaflam›yoruz. Türkiye, dünyaya
aç›ld›¤›m›z bir kilit ülke oldu.
ë ÔÓ‚ÓÁ„·¯ÂÌËÂÏ ÌÂÁ‡‚ËÒËÏÓÒÚËÉÛÁËË ‚ „. ˝Ú‡ Òڇ̇ÒÚ‡‡Î‡Ò¸ Á‡ÌflÚ¸ ‰ÓÒÚÓÈÌÓ ÏÂÒÚÓ ‚
ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚Â „ÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ Ïˇ. ÉÛÁËflËÒ͇· ‰ÛÁÂÈ Ë Ì‡ıӉ˷ Ëı. Ç ÛÒÎÓ‚ËflıÚÓ„Ó ÒÎÓÊÌÓ„Ó ËÒÚÓ˘ÂÒÍÓ„Ó ÔÂËÓ‰‡˝ÚÓÚ ÔÓˆÂÒÒ Ì ·˚Î ÔÓÒÚ˚Ï. ë Ó‰ÌÓÈÒÚÓÓÌ˚, ÔÓ‰ÓÎʇ˛˘ËÂÒfl ÍÓÌÙÎËÍÚ˚ ËÒÚÓÎÍÌÓ‚ÂÌËfl, Ò ‰Û„ÓÈ – ÓÚÒÛÚÒڂ˽ÎÂÍÚ˘ÂÒÚ‚‡, ·ÂÁ‡·ÓÚˈ‡ Ë ÒÎÓÊ̇fl˝ÍÓÌÓÏ˘ÂÒ͇fl ÒËÚÛ‡ˆËfl. ÇÒ ˝ÚÓÔÓÓʉ‡ÎÓ ‡Á΢Ì˚ ˜Û‚ÒÚ‚‡ Û Ì‡Ó‰Ì˚ıχÒÒ.
ÇÍ·‰˚‚‡Ú¸ ËÌ‚ÂÒÚˈËË ‚ ÉÛÁ˲ ‚ ÚÓÚÔÂËÓ‰ Ò˜ËÚ‡ÎÓÒ¸ ‰ÂÎÓÏ ËÒÍÓ‚‡ÌÌ˚Ï, Ëβ‰ÂÈ, ‰Â·‚¯Ëı ˝ÚÓ, ·˚ÎÓ ˜ÂÁ‚˚˜‡ÈÌÓχÎÓ. çÂÒÏÓÚfl ̇ ‚Ò ˝ÚÓ, ÚÛˆÍËÂÓ„‡ÌËÁ‡ˆËË «ó‡„·» Ë «å‡Ò»,‡·ÓÚ‡˛˘Ë ‚ ӷ·ÒÚË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl, ÌÂÔÓÒÚÂÒÌflÎËÒ¸ ̇˜‡Ú¸ ‰ÛÊ·Û Ë
ÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚Ó Ò ÉÛÁËÂÈ. ë̇˜‡Î‡ ËÏË·˚ÎË ÓÚÍ˚Ú˚ ¯ÍÓÎ˚ ‚ í·ËÎËÒË ËŇÚÛÏË. ÇÒΉ Á‡ ˝ÚËÏ ÔÓÒΉӂ‡ÎÓÓÒÌÓ‚‡ÌË åÂʉÛ̇ӉÌÓ„ÓóÂÌÓÏÓÒÍÓ„Ó ÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡. Ç Ú „Ó‰˚ ÛÉÛÁËË Ì ·˚ÎÓ ÔÓÚ·ÌÓÒÚË ‚ ÌÓ‚˚ıÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌ˚ı Û˜ÂʉÂÌËflı, Ӊ̇ÍÓÁ‡‰‡˜‡ «ó‡„·‡» Ë «å‡Ò‡» ·˚· ËÌÓÈ –ÒÓÁ‰‡Ú¸ ÏÓÒÚ ‰ÛÊ·˚ Ò̇˜‡Î‡ ÏÂʉÛíÛˆËÂÈ Ë ÉÛÁËÂÈ, ‡ ÔÓÚÓÏ Ë ÏÂʉÛÉÛÁËÂÈ Ë ‚ÒÂÏ ÏËÓÏ. èÓ˝ÚÓÏÛÓ·‡ÁÓ‚‡ÌË ‚ ˝ÚËı ¯ÍÓ·ı ‚‰ÂÚÒfl ̇„ÛÁËÌÒÍÓÏ Ë ‡Ì„ÎËÈÒÍÓÏ flÁ˚͇ı.
ÜÂÎÂÁÌ˚È Á‡Ì‡‚ÂÒ, ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡‚¯ËÈ ‚Ú˜ÂÌË ‰Ó΄Ëı ÎÂÚ ÏÂÊ‰Û ÉÛÁËÂÈ ËíÛˆËÂÈ, ‰Ó ̇˜‡Î‡ Ëı ‰ÛÊÂÒÍËıÓÚÌÓ¯ÂÌËÈ, ‰‡Î Ó Ò· Á̇ڸ: ÓÚÌÓ¯ÂÌË„ÛÁËÌÒÍÓ„Ó Ì‡Ó‰‡ Í ‚˚¯ÂÛ͇Á‡ÌÌ˚ϯÍÓÎ‡Ï ·˚ÎÓ Ì„‡ÚË‚Ì˚Ï. Ç ÚÓÚ ÔÂËÓ‰‚Ò ۉ˂ÎflÎËÒ¸ ‚ÎÓÊÂÌËflÏ íÛˆËË ‚
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
40 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Заслуженный почетГиули Аласания
Профессор, доктор исторических наук, проректор Международного Черноморского университета (Грузия).
Hak edilmifl bir onur
Giuli Alasaniya
Prof. Dr., Uluslararası karadeniz üniversitesi rektör yardımcısı (gürcistan).
Gürcistan y›l›nda ba¤›ms›zl›-¤›n› ilan etmesiyle dünya dev-letler toplulu¤u içerisinde yer
almaya çal›flt›. Art›k, Gürcistan dostlar›-n› ar›yordu ve arad›¤› dostlar› da bul-maktayd›. Ama elbette ki bu, o kadar ko-lay olmayacakt›. Çünkü o dönemler çokzor ve karmafl›kt›. Bir yandan çat›flmalardevam ediyor, di¤er yandan elektri¤inolmay›fl›, iflsizlik ve karmafl›k ekonomikortam hepimizin akl›nda de¤iflik duy-gular has›l ediyordu.
O dönemde Gürcistan’a yat›r›m yap-mak oldukça riskliydi. Dolay›s›yla cesurad›m atan insan oldukça azd›. ‹flte “Ça¤-lar” ve “Mars” adl› cesur Türk e¤itim ku-rumlar› her fleye ra¤men Gürcistan ile
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Выпускной вечер в МеждународномЧерноморском университете (funduszeue.infoи)
Uluslararas› Karadeniz ÜniversitesiMezuniyet Töreni (Tiflis)
Ó·‡ÁÓ‚‡ÌË ÉÛÁËË, ‚‰¸ ‡Ì ˝Ú‡ Òڇ̇ÌËÍÓ„‰‡ Ì ÓÚ΢‡Î‡Ò¸ ·Óθ¯ËÏËÛÒÔÂı‡ÏË ‚ ˝ÚÓÈ Ó·Î‡ÒÚË. à ‚Ò ÊÂÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎË ÚÛˆÍËı ¯ÍÓÎ, ÌÂÒÏÓÚfl ̇ÏÌÓ„Ó˜ËÒÎÂÌÌ˚ ÔÂÔflÚÒÚ‚Ëfl, ‡ÍÚË‚ÌÓ̇˜‡ÎË Ò‚Ó˛ ‰ÂflÚÂθÌÓÒÚ¸. óÂÂÁÌÂÍÓÚÓÓ ‚ÂÏfl Ï˚ ÛÁ̇ÎË, ˜ÚÓ ÔÓ‰Ó·Ì˚¯ÍÓÎ˚ ÓÚÍ˚Ú˚ ÔÓ ‚ÒÂÏÛ ÏËÛ.
ÇÒÂÏ ËÁ‚ÂÒÚÌÓ, ˜ÚÓ ÚÛˆÍË ¯ÍÓÎ˚,Í‡Í ‚ ÉÛÁËË, Ú‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı Òڇ̇ı Ïˇ,Ì ÛÔ‡‚Îfl˛ÚÒfl ËÁ ͇ÍÓ„Ó-ÚÓ ˆÂÌÚ‡, ÌÓÓÒÌÓ‚‡ÚÂÎÂÈ Ú‡Í Ì‡Á˚‚‡ÂÏÓ„ÓÓ·‡ÁÓ‚‡ÚÂθÌÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËfl ‚‰ÓıÌÓ‚ÎflÎËˉÂË Ó‰ÌÓ„Ó ÍÛÔÌÓ„Ó Ï˚ÒÎËÚÂÎfl, Û˜ÂÌÓ„Ó.äÓ̘ÌÓ, ‚ ‡ÁÌ˚ı ÍÓ̈‡ı Ïˇ ÊË‚ÛÚÒ‡Ï˚ ‡ÁÌ˚ ‰ÂflÚÂÎË Ì‡ÛÍË, Ӊ̇ÍÓ Ï˚‚ˉËÏ, ˜ÚÓ Ëı ˉÂË Ì‰ÍÓ‚ÓÒÔËÌËχ˛ÚÒfl Î˯¸ Ó„‡Ì˘ÂÌÌ˚ÏÍÛ„ÓÏ Î˛‰ÂÈ. çÓ ÔËÁ˚‚ ‚ÂÎËÍÓ„Ó‰ÂflÚÂÎfl ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓÒÚË, Ó ÍÓÚÓÓÏ Ë‰ÂÚ˜¸, ÛÒÎ˚¯‡Ì ‚Ó ‚ÒÂÏ Ò‚ÂÚÂ. éÌÔÓ·Ûʉ‡ÂÚ ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚Ó Í ‰ÂÈÒÚ‚ËflÏ ‚ÓËÏfl ÒÓÁ‰‡ÌËfl ÎÛ˜¯Â„Ó Ïˇ ˷·„ÓÔÓÎÛ˜ÌÓ„Ó ·Û‰Û˘Â„Ó. àÏfl ˝ÚÓ„Ó‚ÂÎËÍÓ„Ó ‰ÂflÚÂÎfl îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ.
ü ‚², ˜ÚÓ ËÏfl ɲÎÂ̇ ·Û‰ÛÚ Ò·Î‡„Ó‰‡ÌÓÒÚ¸˛ ÔÓËÁÌÓÒËÚ¸ Ë Ì‡¯ËÔÓÚÓÏÍË. ÇÓÁÏÓÊÌÓ, ÌÂÍÓÚÓ˚ Á̇˛Ú „ÓÎ˯¸ Í‡Í ÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰ÂflÚÂÎfl. é‰Ì‡ÍÓ˝ÚÓ„Ó Ì‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ‰Îfl ÔÓÌËχÌËfl „ÓÓÎË ‚ Ò„ӉÌfl¯ÌÂÏ ÏËÂ. ÖÒÎË ÍÓÔÌÛÚ¸„ÎÛ·ÊÂ, ÏÓÊÌÓ Û·Â‰ËÚ¸Òfl, ˜ÚÓ ‚ÒflÙËÎÓÒÓÙËfl ɲÎÂ̇ ÓÔˇÂÚÒfl ̇ β·Ó‚¸ ͘ÂÎÓ‚ÂÍÛ. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌ˲, Ò‡ÏÓ ‰ÓÓ„Ó ‚̇¯ÂÏ ÒÎÓÊÌÓÏ ÏË – ˝ÚÓ ˜ÂÎÓ‚ÂÍ ËÔÓÊËÚ‡fl ËÏ ÊËÁ̸. óÚÓ·˚ ÒÔ‡ÒÚ˘ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚Ó, ÌÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ Â‰ËÌÂÌËÂÔ‰ÒÚ‡‚ËÚÂÎÂÈ ‡ÁÌ˚ı ÍÛθÚÛ,ÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡ÌË ‰Ë‡ÎÓ„‡ Ë ÚÂÔËÏÓÒÚËÏÂÊ‰Û ÌËÏË. é‰ÌËÏ ËÁ ÓÒÌÓ‚Ì˚ıËÌÒÚÛÏÂÌÚÓ‚ ¯ÂÌËfl ˝ÚÓÈ Á‡‰‡˜Ëfl‚ÎflÂÚÒfl ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌÂÌË ӷ‡ÁÓ‚‡ÌËfl,Û‚‡Ê‡˛˘ÂÈ ÂÎ˄˲ ̇ÛÍË. ч, ɲÎÂÌ –ËÒÚËÌÌ˚È ÏÛÒÛθχÌËÌ, ÒÚ‡‡˛˘ËÈÒfl
iflbirli¤i ve dostluk iliflkileri kurmaktançekinmedi. Onlar önce Tiflis ve Ba-tum’da okullar açt›lar. Daha sonra bunuUluslararas› Karadeniz Üniversitesi ta-kip etti. O y›llarda Gürcistan’daki okul veüniversiteler için bu manada bir eksiklikduyulmuyordu. Ama Türk okullar›n›ngörevi tamamen farkl›yd›. Bu okullar›namac› ilk önce Türkiye ve Gürcistan ara-s›nda, daha sonra ise Gürcistan ve bü-tün dünya aras›nda köprü kurmakt›. Bunedenle bu okullarda e¤itim Gürcüce ve‹ngilizce dillerinde yap›lmaktad›r.
Gürcistan ve Türkiye aras›nda ba¤›m-s›zl›ktan önce uzun y›llar demir perdeninolmas›, Gürcü halk›n›n söz konusu okul-lar›n aç›lmas›na ilk baflta tepki göster-mesine sebep oldu. O dönemde Türki-ye’nin bu e¤itim çal›flmalar›na herkes fla-fl›r›yordu. Çünkü bu ülkenin daha öncebu alanda dünya çap›nda herhangi bir
baflar›s› bilinmiyordu. Ama Türk okullar›-n›n kurucular› onlara engel olan hiçbirzorluktan korkmad›lar. De¤iflik alanlardafaaliyetlerini gelifltirdiler. K›sa zamansonra biz, Türklerin benzer okullar› dün-yan›n her yerinde açt›¤›n› ö¤rendik. Ayr›-ca bu okullar›n herhangi bir ortak mer-kezden yönetilmedi¤i de çok geçmedenfark›na var›lan bir husus oldu.
Gerçi gerek Gürcistan’da gereksedünyan›n de¤iflik ülkelerinde aç›lanTürk okullar›n›n, bir merkezden idareedilemedi¤i herkesçe biliniyor ama buharekete düflünce ve fikirleri ile ilhamveren bir kifli, bir düflünce ve aksiyon in-san› var. Bu anlamda elbette baflka yer-lerde baflka düflünürler de mevcut, an-cak onlar› s›n›rl› bir toplulu¤un takip et-ti¤ini görüyoruz. Halbuki bu düflünceve aksiyon insan›n› herkes dinliyor. Bukifli düflünce ve fikirleri ile insanl›¤a da-
gülen’in e¤itim anlay›fl› гюлен об образовании
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 41
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Вся философия Гюленаопирается на любовь кчеловеку. По его мнению,самое дорогое в нашемсложном мире – это человеки прожитая им жизнь.
Gülen’in tüm felsefesi insan
sevgisine dayanmaktad›r. Bu
bilge insan için, bu karmafl›k
dünyada en de¤erli olan
varl›k insand›r ve onun
yaflam›fl oldu¤u hayatt›r.
Михаил Саакашвили на церемонии закладки первого камняодного из зданий Международного Черноморскогоуниверситета в Тбилиси (г.)
Mihail Saakaflvili Tiflis’teki Uluslararas› KaradenizÜniversitesi’nin ek bina temel atma töreninde ()
„ÎÛ·ÓÍÓ ÛÍÓÂÌËÚ¸ Ò‚Ó˛ ‚ÂÛ ‚ ÊËÁÌË,Û‚‡Ê‡˛˘ËÈ ‡Á΢Ì˚ ÍÛθÚÛ˚ ËÂÎË„ËË. éÌ ËÒÒΉÛÂÚ Â‡ÎËÁ‡ˆË˛ÔË̈ËÔÓ‚ ‚Á‡ËÏÌÓÈ ÚÂÔËÏÓÒÚË Î˛‰ÂÈ,̇‚ÒÚ‚ÂÌÌ˚ ÔÓÌflÚËfl, ÒÓÒÚ‡‚Îfl˛˘Ë˜ÂÎӂ˜ÌÓÒÚ¸ ËÒÚËÌÌÓ„Ó ÏÛÒÛθχÌË̇. ÇÒ‚flÁË Ò ˝ÚËÏ É˛ÎÂÌ ˜‡ÒÚÓ ÔÓ‚ÚÓflÂÚ, ˜ÚÓËÒÎ‡Ï Ë ÚÂÓËÁÏ Ì ÏÓ„ÛÚÒÓÒÛ˘ÂÒÚ‚Ó‚‡Ú¸.
Ç ÙËÎÓÒÓÙËË É˛ÎÂ̇ ÌÂÚ ÔËÁ̇ÍÓ‚‰Ó„Ï˚, Ó̇ ËÁÏÂÌflÂÚÒfl Ë ‡Á‚Ë‚‡ÂÚÒfl ‚ÔÓˆÂÒÒÂ Â„Ó ‰ÂflÚÂθÌÓÒÚË. òÍÓÎ˚ ËÛÌË‚ÂÒËÚÂÚ˚, ÒÓÁ‰‡ÌÌ˚Â Â„Ó Û˜ÂÌË͇ÏË,ÌËÍÓ„‰‡ Ì Á‡ÍÓ˛Ú Ò‚ÓË ‰‚ÂË, ÓÌËÓÚÍ˚Ú˚ ‰Îfl ‚ÒÂ„Ó ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„ÓÏËÓ‚Ó„Ó ÒÓÓ·˘ÂÒÚ‚‡ Ë ËÁ‚ÂÒÚÌ˚ Ò‚ÓËÏÛ‚‡ÊÂÌËÂÏ Í Ò‚Ó·Ó‰Â Ï˚ÒÎË. í‡Ï‚ÓÒÔËÚ˚‚‡˛ÚÒfl ÔÓÍÓÎÂÌËfl Ò‚Ó·Ó‰Ì˚ı,Ûϲ˘Ëı ‰Ûχڸ Ë ‡Ì‡ÎËÁËÓ‚‡Ú¸,ÒÔÓÒÓ·Ì˚ı ‚ÓÒÔËÌËχڸ ÍËÚËÍÛÏÓÎÓ‰˚ı β‰ÂÈ. í‡Ï ÔË‚Ë‚‡˛ÚÛ˜‡˘ËÏÒfl β·Ó‚¸ Í Ó‰ËÌÂ Ë ËÌÚÂÂÒ Í‡Á΢Ì˚Ï ÍÛθÚÛ‡Ï.
ÖÒÎË Ó·‡ÚËÚ¸Òfl Í ËÒÚÓËË Â„Ó ÊËÁÌË,ÏÓÊÌÓ Û‚Ë‰ÂÚ¸, ˜ÚÓ ÓÌ ÌËÍÓ„‰‡ ÌÂÒÚÂÏËÎÒfl Í ÔÓÎÛ˜ÂÌ˲ ͇ÍËı-ÎË·Ó‰ÓÎÊÌÓÒÚÂÈ ËÎË Á‚‡ÌËÈ. é‰Ì‡ÍÓ Û Ì„ÓÌËÍÓ„‰‡ Ì ·˚ÎÓ Ì‰ÓÒÚ‡Ú͇ ‚ ÒÎÛ¯‡ÚÂÎflı,ÔÓÒΉӂ‡ÚÂÎflı Ë ÔÓÒÚÓ Î˛·fl˘Ëı ËÛ‚‡Ê‡˛˘Ëı Â„Ó Î˛‰flı.
çÂÒÍÓθÍÓ ÏÂÒflˆÂ‚ ̇Á‡‰ ÊÛ̇ÎÓÏ«Foreign Policy» ·˚Πӷ̇Ӊӂ‡Ì ÂÈÚËÌ„ÒÚ‡ Ì˚Ì ÊË‚Û˘Ëı ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡ÎÓ‚ Ïˇ,‚ ÍÓÚÓÓÏ É˛ÎÂÌÛ ÓÚ‰‡ÌÓ Ô‚Ó ÏÂÒÚÓ.å˚ ÔÓÁ‰‡‚ÎflÂÏ ˝ÚÓ„Ó ‚ÂÎËÍÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚ÂÍ‡Ò Á‡ÒÎÛÊÂÌÌ˚Ï ÏËÓ‚˚Ï ÔËÁ̇ÌËÂÏ ËÊ·ÂÏ ÂÏÛ ‰Ó΄Ëı ÎÂÚ ÊËÁÌË ËÔÎÓ‰ÓÚ‚ÓÌÓ„Ó Ú‚Ó˜ÂÒÚ‚‡. �
ha iyi bir dünya, daha iyi bir geleceksunma ad›na insanl›¤› harekete geçiri-yor. ‹flte bu zat Fethullah Gülen’dir.
Evet Fethullah Gülen’in flu an oldu¤ugibi gelecekte de çok önemli bir insanolarak dikkat çekece¤ini düflünüfunduszeue.info›lar› belki Fethullah Gülen’i sadecedin adaml›¤› veçhesiyle tan›yor, funduszeue.info bu yönü, kanaatimce onu tan›makiçin yeterli de¤ildir. Çünkü yak›ndan ba-k›ld›¤›nda görülecektir ki, Gülen’in tümfelsefesi insan sevgisine dayanmaktad›funduszeue.info bilge insan için, bu karmafl›k dünyadaen de¤erli olan varl›k insand›r ve onunyaflam›fl oldu¤u hayatt›r. Ona göre insan-lar› kurtarmak için de¤iflik kültürlerintemsilcilerinin ortak noktaya gelmesi,aralar›nda diyalog kurulmal› ve hoflgörügelifltirilmeli. Bunun da ötesinde enönemli fley e¤itimdir, dine sayg›l› ilim an-lay›fl›, ilim düflüncesidir. Evet, FethullahGülen inanc›n› hassasiyetle yaflamayaçal›flan dindar bir Müslüman’d›r amafarkl› din ve kültürlere sayg› duymakta vebunu önemsemektedir. Gülen ‹slam’daMüslüman’›n insanî derinli¤i olan bir ah-lak anlay›fl› ve farkl› olana karfl› hoflgörü-lü olmay› ö¤reten ve modern hayata ayakuydurabilen ilkeleri araflt›r›yor ve bulu-yor. Bu aç›dan Gülen, ‹slam ve terörizminbirlikte an›lamayaca¤› konusunda s›k s›kgörüfllerini dile getirmektedir.
Gülen’in felsefesi dogmatik de¤il,düflünce faaliyeti içinde de¤ifliyor, inki-flaf ediyor. Onu dinleyen insanlar›n kur-du¤u okullar ve üniversitelerin de dün-yaya asla kapal› olmad›¤› görülüfunduszeue.info, bu okullar ça¤dafl dünyaya aç›kokullard›r. Ba¤›ms›z ve hür düflünceyesayg›lar› ile dikkat çekmektedirler. Buokullarda özgür düflünen insanlar; elefl-tiriye aç›k, analiz yapabilme özellikleri-ne sahip nesiller yetifltiriliyor. Bu okul-lar ö¤rencilerde de¤iflik kültürlere olanilgiyi art›r›yor ve ö¤renciler burada ayr›-ca vatansever olarak yetifltiriliyor.
Fethullah Gülen politikadan uzak du-ruyor ama güçlü bir devlet fikrinden ya-nad›r. Türkiye’nin Avrupa sürecine kat›l-mas›na destek vermektedir. Hayat› arafl-t›r›ld›¤›nda onun hiçbir zaman herhan-gi bir makam ve paye peflinde olmad›¤›görülecektir. Buna ra¤men onun dinle-yenleri, takdir edenleri ve sevenleri hiç-bir zaman eksik olmam›fl. Geçti¤imiz ay-larda Foreign Policy dergisi taraf›ndanbir anket yap›ld›. Yap›lan bu ankette,ça¤dafl entelektüel insan aras›ndaFethullah Gülen ilk s›rada yer ald›. Bu dagösteriyor ki, onun gayret ve çabalar›meyvesini verdi. Bu ünlü kifliye hak edi-len takdiri, konumu candan tebrik edi-yor ve kendisine uzun ömür ve verimliçal›flmalar›n devam›n› diliyoruz. �
гюлен об образовании gülen’in e¤itim anlay›fl›
42 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
Несмотря на риск, турецкиеорганизации «Чаглар» и «Марс»,
работающие в области образования,не постеснялись начать дружбу и
сотрудничество с Грузией.
“Ça¤lar” ve “Mars” adl› cesur Türke¤itim kurumlar› her fleye ra¤men
Gürcistan ile iflbirli¤i ve dostlukiliflkileri kurmaktan çekinmedi.
15ÒÂÌÚfl·fl „.ÉÓÒÛ‰‡ÒÚ‚ÂÌ̇fl ÑÛχ êîÔӂ· ÍÓÌÙÂÂÌˆË˛,
Ó„‡ÌËÁÓ‚‡ÌÌÛ˛ ÒÓ‚ÏÂÒÚÌÓ àÌÒÚËÚÛÚÓÏ‚ÓÒÚÓÍӂ‰ÂÌËfl êÓÒÒËÈÒÍÓÈ Ä͇‰ÂÏËË̇ÛÍ Ë ã˷‡θÌÓ-‰ÂÏÓ͇Ú˘ÂÒÍÓÈÔ‡ÚËÂÈ êÓÒÒËË.
íÂÏÓÈ ˝ÚÓÈ Ì‡Û˜ÌÓÈ ‚ÒÚÂ˜Ë ÒÚ‡ÎËÏ˚ÒÎË Ë Ë‰ÂË ‚ÂÎËÍËı Ï˚ÒÎËÚÂÎÂÈ ËÛ˜ÂÌ˚ı å‡ı‡ÚÏ˚ É‡Ì‰Ë Ë îÂÚıÛηı‡É˛ÎÂ̇. ç‡ ÍÓÌÙÂÂ̈ËË, Û˜‡ÒÚÌË͇ÏËÍÓÚÓÓÈ ÒÚ‡ÎË ÏÌÓ„Ë ‰ÂÔÛÚ‡Ú˚, Û˜ÂÌ˚Â,ÔÓÎËÚËÍË Ë ÒÚÛ‰ÂÌÚ˚, Ò‚ÓË ‰ÓÍ·‰˚Á‡˜ËÚ‡ÎË ‰ËÂÍÚÓ àÌÒÚËÚÛÚ‡‚ÓÒÚÓÍӂ‰ÂÌËfl êÄç ê.Å. ê˚·‡ÍÓ‚,‰ËÂÍÚÓ ñÂÌÚ‡ ÔÓ ËÁÛ˜ÂÌ˲ êÓÒÒËË
à.Ä. óÛ·‡ÈÒ, ̇ۘÌ˚ ÒÓÚÛ‰ÌËÍËàÌÒÚËÚÛÚ‡ ‚ÓÒÚÓÍӂ‰ÂÌËfl Ç.è. 䇯ËÌ,Ö.ë. ûÎÓ‚‡, î.ç. ûÎÓ‚ Ë ÍÓÓ‰Ë̇ÚÓè·ÚÙÓÏ˚ Ë ÊÛ̇· «ÑˇÎÓ„‡ Ö‚‡ÁËfl»‚ êî ÄÎË ë‡ÏË â˚Ή˚˚Ï. 燘Ë̇fl Ò‰ÓÍÚÓ‡ ê˚·‡ÍÓ‚‡, Û˜ÂÌ˚Â-Û˜‡ÒÚÌËÍËÍÓÌÙÂÂ̈ËË ÓÚÏÂÚËÎË ÒıÓ‰ÒÚ‚Ó ÏÂʉÛÉ‡Ì‰Ë Ë É˛ÎÂÌÓÏ, Ú‡Í Í‡Í ÓÌË Ó·‡ÓÚˈ‡˛Ú ̇ÒËÎËÂ. ê˚·‡ÍÓ‚ ÓÚÏÂÚËÎ:«É˛ÎÂÌ, ‚˚ÒÚÛÔ‡fl ÔÓÚË‚ ̇ÒËÎËfl, Ê·ÂÚ‚ÓÁ‚˚¯ÂÌËfl ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚‡. é˜Â̸ ‚‡ÊÌÓ,˜ÚÓ ‚ ̇¯Â ‚ÂÏfl ÂÒÚ¸ Ú‡ÍÓÈ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î,Í‡Í É˛ÎÂÌ, ӷ·‰‡˛˘ËÈ ÔÓ‰Ó·Ì˚ÏË‚Á„Îfl‰‡ÏË. à‰ÂË É˛ÎÂ̇ ÏÓ„ÎË ·˚Óı‚‡ÚËÚ¸ ‚ÂÒ¸ ÏË». ëÂÚÛfl ̇ ÚÓ, ˜ÚÓÛÒÒÍËÈ Ì‡Ó‰ χÎÓ ÒÎ˚¯‡Î Ó É‡Ì‰Ë Ë
идеи гюлена на мировой арене gülen’in fikirleri uluslararas› arenada
44 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
Идеи Гюлена намировой аренеGülen’in fikirleriuluslararas› arenada
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
РФ / RUSYA
Rusya Parlamentosu Duma, 15 Eylül tarihinde farkl› bir toplant›yaev sahipli¤i yapt›. Rusya Bilimler
Akademisi fiarkiyat Enstitüsü ve LiberalDemokrat Parti’nin birlikte düzenlediklerikonferansta, Hindistan’›n kurucusu Ma-hatma Gandi ile Türkiye’den FethullahGülen’in fikirleri tart›fl›ld›. Milletvekilleri,ö¤renciler, akademisyenler ve siyasilerinkat›ld›¤› toplant›da fiarkiyat Enstitüsü Di-rektörü Prof. Dr. Rostislav R›bakov, RusyaMedeniyeti Merkezi Direktörü ‹gor Çubais,ö¤retim görevlileri Valeri Kaflin, feliks Yur-lov, Yevgeniya Yurlova ve Diyalog Avrasya
ɲÎÂÌÂ, Îˉ ãÑèê ÜËËÌÓ‚ÒÍËÈÔ˄·ÒËÎ îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇ ‚ êÓÒÒ˲,˜ÚÓ·˚ ÚÓÚ ÔÓÓ·˘‡ÎÒfl Ò ÏÓÎÓ‰Âʸ˛.äÓÓ‰Ë̇ÚÓ è·ÚÙÓÏ˚ ÑˇÎÓ„ Ö‚‡ÁËflÄÎË ë‡ÏË â˚Ή˚˚Ï Ì‡ÔÓÏÌËÎ ÔÛ·ÎËÍÂ,˜ÚÓ ËÏÂÌÌÓ É˛ÎÂÌ Ô‚˚Ï ËÁ ‚ÒÂıËÒ·ÏÒÍËı Û˜ÂÌ˚ı ÓÚ‡„ËÓ‚‡Î ̇ Ú‡ÍÚ11 ÒÂÌÚfl·fl Ë Ú‡„˘ÂÒÍË ÒÓ·˚ÚËfl ‚ÅÂÒ·ÌÂ: «É˛ÎÂÌ Ò˜ËÚ‡ÂÚ, ˜ÚÓ ‚ ÚÂÓËÁÏ‚ËÌÓ‚‡Ú˚ ‚Ò β‰Ë áÂÏÎË. èÓ Â„Ó ÏÌÂÌ˲,Û·ËÈÒÚ‚Ó Ó‰ÌÓ„Ó Ì‚ËÌÌÓ„Ó ˜ÂÎÓ‚Â͇˝Í‚Ë‚‡ÎÂÌÚÌÓ Û·ËÈÒÚ‚Û ‚Ò„ӘÂÎӂ˜ÂÒÚ‚‡».
ê˚·‡ÍÓ‚, ÓÚϘ‡fl, ˜ÚÓ ‚ Û˜ÂÌËË É‡Ì‰ËÌÂÚ ÏÂÒÚ‡ ̇ÒËÎ˲, ‚ÒÂ-Ú‡ÍË Ì‡Á˚‚‡ÂÚ Â„Ó‰ÓÒÚ‡ÚÓ˜ÌÓ ÛÔÓÌ˚Ï, Ë Ì‡Á˚‚‡ÂÚ ‰Û„ËÂËÏÂ̇, ÔË̇‰ÎÂʇ˘Ë ˝ÚÓÈ Ê ¯ÍÓÎÂ,Ú‡ÍËÂ Í‡Í ä‚‡Ï çÍÛχ ËÁ ɇÌ˚, å‡ÚËÌã˛Ú äËÌ„ ËÁ ëòÄ, îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ.èÓÙÂÒÒÓ Ú‡ÍÊ Ò͇Á‡Î, ˜ÚÓ Ì ÚÓθÍÓ ÓÌÓÚϘ‡ÂÚ ÒıÓ‰ÒÚ‚Ó É˛ÎÂ̇ Ò É‡Ì‰Ë, Ò ÌËÏÒÓÎˉ‡Ì˚ Ë ÏÌÓ„Ë Á‡Ô‡‰Ì˚ ۘÂÌ˚Â:«É˛ÎÂÌ ıÓ˜ÂÚ, ˜ÚÓ·˚ ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚Ó‰ÓÒÚË„ÎÓ ÌÓ‚Ó„Ó, ·ÓΠ‚˚ÒÓÍÓ„Ó ÛÓ‚Ìfl.éÌ Ê·ÂÚ, ˜ÚÓ·˚ ÓÌÓ ÒÓÁÂÎÓ ËÓÚ͇Á‡ÎÓÒ¸ ÓÚ Ì‡ÒËÎËfl. ùÚÓ Ë Ó·˙‰ËÌflÂÚɲÎÂ̇ Ò É‡Ì‰Ë. äÓ̘ÌÓ, Ï˚ Ì ÏÓÊÂÏ„Ó‚ÓËÚ¸ Ó ÔÓÎÌÓÈ Ë‰ÂÌÚ˘ÌÓÒÚË Ëı‚Á„Îfl‰Ó‚». ê˚·‡ÍÓ‚ Ú‡ÍÊ ÓÚÏÂÚËÎ, ˜ÚÓ‚Á„Îfl‰˚ ɲÎÂ̇ ‡ÒÔÓÒÚ‡ÌËÎËÒ¸ Ë Á‡Ô‰ÂÎ˚ íÛˆËË, Ë ‚Ò ˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚ÓÒÏÓ„ÎÓ ·˚ ‡Á‰ÂÎËÚ¸ Â„Ó Ï˚ÒÎË.
ãˉ ãÑèê Ç·‰ËÏË ÜËËÌÓ‚ÒÍËÈÓÚÏÂÚËÎ: «ç‡¯Ë ÒÓÓÚ˜ÂÒÚ‚ÂÌÌËÍË,ÔÓÒ¢‡˛˘Ë ÚÛËÒÚ˘ÂÒÍË ÏÂÒÚ‡à̉ËË, ıÓÓ¯Ó Á̇˛Ú ·‡˚, „‰Â ÔÓ‰‡˛Ú̇ÍÓÚËÍË. ÖÒÎË ‚˚ ÒÔÓÒËÚ Ëı, Á̇˛Ú ÎËÓÌË É‡Ì‰Ë, ÚÓ ÔÓÎÛ˜ËÚ ÓÚˈ‡ÚÂθÌ˚ÈÓÚ‚ÂÚ. í‡ Ê‡ ҇χfl ÒËÚÛ‡ˆËfl ÒÔ‡‚‰ÎË‚‡Ë ‰Îfl íÛˆËË. чÊ ̇¯Ë ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î˚Ì ÒÎ˚¯‡ÎË Ó îÂÚıÛηı ɲÎÂÌÂ. ç‡ÒËÌÚÂÂÒÛ˛Ú ÚÓθÍÓ ÚÛËÒÚ˘ÂÒÍË ÏÂÒÚ‡íÛˆËË. é·ÒÛʉ‡˛ÚÒfl ÚÓθÍÓ ÌÂÔËflÚÌ˚ÂÏÓÏÂÌÚ˚, ÔÓËÒıÓ‰fl˘Ë ڇÏ. é‰Ì‡ÍÓ,Ï˚ÒÎË ‚ÂÎËÍÓ„Ó ÙËÎÓÒÓÙ‡ Ë Ï˚ÒÎËÚÂÎfl,ÍÓÚÓ˚ ÏÓ„ÎË ·˚ ·˚Ú¸ Ì‡Ï ÔÓÎÂÁÌ˚, ̉ÓıÓ‰flÚ ‰Ó ̇һ.
옇ÒÚ‚Û˛˘ËÈ ‚ ÍÓÌÙÂÂ̈ËËÔÓÙÂÒÒÓ Ç˚Ò¯ÂÈ ¯ÍÓÎ˚ ˝ÍÓÌÓÏËÍËãÂÓÌˉ ë˛ÍËflÈÌÂÌ ‚ ‰‡ÌÌÓÏËÌÙÓχˆËÓÌÌÓÏÛ ‡„ÂÌÚÒÚ‚Û «ÑÊËı‡Ì»ËÌÚ‚¸˛ ÓÚÏÂÚËÎ ÓÔ‰ÂÎÂÌÌÓ ÒıÓ‰ÒÚ‚ÓÏÂÊ‰Û É˛ÎÂÌÓÏ Ë É‡Ì‰Ë, Ú‡Í Í‡Í Ó·‡ ÓÌËÓڂ„‡˛Ú ̇ÒËÎËÂ, Ӊ̇ÍÓ ÓÌ Ú‡ÍÊÂÁ‡fl‚ËÎ, ˜ÚÓ É˛ÎÂÌ Ì fl‚ÎflÂÚÒflÔÓÎËÚ˘ÂÒÍËÏ ÎˉÂÓÏ, ÔÓ‰Ó·ÌÓ É‡Ì‰Ë:«É˛ÎÂÌ ËÌÚÂÎÎÂÍÚÛ‡Î, Ï˚ÒÎËÚÂθ, ÔËÒ‡ÚÂÎ¸Ë ‚Óʉ¸ ̇Ӊ‡. Ç Ò‚ÓËı ÔÓËÁ‚‰ÂÌËflı ÓÌÛ͇Á˚‚‡ÂÚ Ì‡ Ò‚Ó ÔÓÎÓÊÂÌË ‚ÌÂÔÓÎËÚËÍË. çÂÓ·ıÓ‰ËÏÓ ‚ˉÂÚ¸ ËÒÎÂ‰Û˛˘Û˛ ‡ÁÌˈÛ: É‡Ì‰Ë Ì‡¯ÂίÂÌË ÔÓ·ÎÂÏ‡Ï Ò‚ÓÂ„Ó ‚ÂÏÂÌË ËÓ·˘ÂÒÚ‚‡. å˚ Ê ÏÓÊÂÏ Ì‡ÈÚË Â¯ÂÌËÂÔÓ·ÎÂÏ ÒÓ‚ÂÏÂÌÌÓ„Ó Ïˇ ‚ Û˜ÂÌËË Ë‡·ÓÚ‡ı ɲÎÂ̇». �
Platformu Rusya temsilcisi Ali Sami Y›ld›-r›m birer sunum yapt›. Baflta R›bakov ol-mak üzere toplant›ya kat›lan bilim adam-lar› fliddeti d›fllama konusunda Gandi ileGülen’in fikirlerindeki benzerliklere dikkatçekti. Ribakov, “Gülen fliddete karfl› dura-rak insanl›¤›n yükselmesini istiyor. Günü-müzde bu düflüncelere sahip bir entelek-tüelin olmas›n› önemsiyorum. Dünya budüflünceleri sahiplenebilir.” dedi. Ruslar›nGandi ve Gülen’i bilmemesinden yak›nanJirinovski de, gençlere konuflmas› için Gü-len’i Moskova’ya davet etti. Da Platfor-mu’ndan Y›ld›r›m ise, 11 Eylül ve Beslansald›r›lar› üzerine Gülen’in verdi¤i tepkiyihat›rlatt›: “Gülen, terörü insanl›k suçu ola-rak görür. Ona göre bir insan› öldürmekinsanl›¤› katletmektir.”
Gandi’nin ö¤retilerinde fliddet kullan-madan “gerçekte” ›srarc› olma vurgusu ol-du¤unu belirten fiarkiyat Enstitüsü’ndenRibakov, Gana’dan Kvame Nkrumah,ABD’den Martin Luther King ve Türki-ye’den Fethullah Gülen’i bu ekolden isim-ler olarak sayd›. Gülen-Gandi benzerli¤i-nin sadece kendisine ait bir düflünce ol-mad›¤›n›, Bat› bilim adamlar›n›n birço¤u-nun bu konuda hemfikir oldu¤unu vurgu-layan Ribakov, “Gülen insanl›¤›n yeni yük-sek seviyelere ulaflmas›n› istiyor. Bununfliddete tam karfl› durarak olgunlaflmas›n›istiyor, bunu fikir düzeyinde insanlar›nanlamas› için çabal›yor. ‹flte bunlar Gü-len’le Gandi’yi buluflturuyor. Elbette tam
örtüflmeden bahsetmiyoruz.” dedi. Günü-müzde bu düflüncelere sahip bir entelek-tüelin olmas›n› çok önemsedi¤ini ifadeeden Rus bilim adam›, “Gülen’in düflünce-leri art›k Türkiye’nin d›fl›na taflt›. Tümdünyan›n sahiplenebilece¤i düflünceler.”diye ekledi. Söz konusu iki insan›n fikirleri-nin Rusya’da bilinmemesinden yak›nanVladimir Jirinovski ise, “Hindistan’da Goaturistik bölgesini ziyaret eden vatandaflla-r›m›za sordu¤unuzda orada esrar satanbarlar› bilir. “Gandi’yi biliyor musunuz?”derseniz, maalesef bilmez. Türkiye için deayn›s› geçerli. Entelektüellerimiz bile Fet-hullah Gülen’i tan›m›yor. Türkiye ile ilgilituristik bölgeler haber olur. Olumsuz ge-liflmeler dile gelir. Ancak bize en çok fayda-s› olacak filozof ve düflünürlerin fikirleribize ulaflm›yor.” ifadelerini kulland›.
Toplant›ya kat›lan Rusya Devlet Ekono-mi Üniversitesi Ö¤retim üyesi Prof. LeonidSukiyainen de Gülen’le Gandi aras›ndakifliddeti d›fllama noktas›nda benzerlikleroldu¤u; ancak Gandi gibi Gülen’in siyasetadam› olmad›¤›na vurgu yapan Sukiyai-nen, “Gülen bir entelektüel, düflünür, ya-zar ve toplum önderi. Eserlerinde siyase-tin d›fl›nda oldu¤unu da vurguluyor. fiufark› da görmek gerekiyor: Gandi içindebulundu¤u zaman ve toplumun sorunlar›için çözüm üretmiflti. Günümüz dünyas›-n›n problemleri için de Gülen’in ö¤retisin-de ve eserlerinde çözümler bulabiliriz.”ifadelerini kulland›. �
gülen’in fikirleri uluslararas› arenada идеи гюлена на мировой арене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 45
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Р.Б. Рыбаков: «Гюлен хочет, чтобы человечество достиглонового, более высокого уровня. Он желает, чтобы оно
созрело и отказалось от насилия».
R›bakov: Gülen’in düflünceleri art›k Türkiye’nin d›fl›na taflt›.
Tüm dünyan›n sahiplenebilece¤i düflünceler.
Amerika Birleflik DevletleriChicago Üniversitesi, Kas›m
“Gülen Hareketi ve Dinleraras› Diyalog”bafll›kl› panele Milli E¤itim Eski Bakan›Mehmet Sa¤lam, Elmhurst College’danAzam Nizamuddin ve Paul Parker ve JohnCarroll Üniversitesi’nden Zeki Sar›topraktebli¤ci olarak kat›ld›. Konferans “‹brahimi iflbirli¤i çerçevesindeFethullah Gülen’in Müslüman-H›ristiyandiyaloguna katk›s›”, “Diyalog: Eski Yunandüflüncesindeki temel, Fethullah Gülendüflüncesi ve Jürgen Habermas”, “ Yüz-y›l’da Dinler, küreselleflme ve diyalog; Fet-hullah Gülen ve Arnold J. Toynbee”, “Fet-hullah Gülen’in Neo-Sufizmi”, “‹slam veDemokrasi: Walt Whitman’dan Gülen’e;Demokrasinin evriminde gelecek vizyon-lar›”, “Hoflgörü konusunda Gülen ve Gaza-li”, “‹lerici ‹slam düflüncesi, sivil toplum veulusal çerçevede Gülen Hareketi: Endo-nezya ile paraleller” alt bafll›klar›nda dü-zenlendi.
Prof. Dr. Thomas MichelGülen için sufizm “insanl›¤a hizmet prog-ram›” sunan bir disiplindir. Gülen, “özel-likle e¤itim yoluyla toplumsal transfor-masyonu” sa¤l›yor.
Prof. Dr. Mehmet Sa¤lam, Milli E¤itim es-ki bakan› Gülen’in teflvikleriyle yurtiçi ve yurtd›fl›n-da okul açanlar› ‘e¤itim kahramanlar›’olarak nitelendiriyorum. Onlar› tebrik edi-yorum. Gerçekten akla hayale s›¤mayacakbir fley yap›yorlar. Keflke genç olsayd›m daonlar her ne yap›yorsa ben de yapsayd›m.
Azam Nizamuddin, Amerikan Müslümancemaati entelektüeliGülen hareketi din, kültür ve tarih araflt›r-malar›nda flimdiye kadar çok ihmal edil-mifl bir konudur. Bunu k›smen akademide‹slam’›n bir din ve maneviyattan çok, “si-yasi ideoloji” fleklinde ele al›nmas›na ba¤-l›yorum. ‹kinci sebep olarak da Gülen’i tekbir bafll›k alt›na sokarak kategorize etme-nin zorlu¤udur.
Paul Parker“Izd›rap çekme” dinleraras› diyalogun ay-r›lmaz bir parças›d›r. Gülen, kendi hayat›-n›n diyalogun kolay olmad›¤›n› göfunduszeue.info’li sivil toplum lideri ve din adam›Martin Luther King’in de benzer s›k›nt›larçekti, “her ikisi de iyi olman›n bedeliniödediler”.
идеи гюлена на мировой арене gülen’in fikirleri uluslararas› arenada
46 Д И А Л О Г Н А Ч И Н А Е Т С Я С « Д А »
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
ДИАЛОГ ЕВРАЗИЯ ВЕСНА , 28 НОМЕР
ëòÄìÌË‚ÂÒËÚÂÚ óË͇„Ó, ÌÓfl·fl „.
Ç ıӉ Á‡Ò‰‡ÌËfl ̇ ÚÂÏÛ: «Ñ‚ËÊÂÌËÂɲÎÂ̇ Ë ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌ˚È ‰Ë‡ÎÓ„» Ò‚ÓˉÓÍ·‰˚ Á‡˜ËÚ‡ÎË ·˚‚¯ËÈ ÏËÌËÒÚ̇ӉÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl åÂıÏÂÚ ë‡„Î‡Ï,ÄÁ‡Ï çËÁ‡ÏÛ‰‰ËÌ Ë èÓÎ è‡Í ËÁÍÓÎΉʇ ùÎÏıÂÒÚ, áÂÍË ë‡˚ÚÓÔ‡ÍËÁ ìÌË‚ÂÒËÚÂÚ‡ ËÏ. ÑÊÓ̇ ä˝Óη.ëÂ‰Ë ÔÓ‰ÚÂÏ ÍÓÌÙÂÂ̈ËË ÏÓÊÌÓ‚˚‰ÂÎËÚ¸: «ÇÍ·‰ ɲÎÂ̇ ‚ÏÛÒÛθχÌÒÍÓ-ıËÒÚˇÌÒÍËÈ ‰Ë‡ÎÓ„ ‚‡Ï͇ı ‡‚‡‡Ï˘ÂÒÍÓ„ÓÒÓÚÛ‰Ì˘ÂÒÚ‚‡», «ÑˇÎÓ„ – ÓÒÌÓ‚‡‰Â‚Ì„˜ÂÒÍÓÈ ÍÓ̈ÂÔˆËË, ÏÌÂÌËÂɲÎÂ̇ Ë û„Â̇ Âχ҇», «êÂÎË„ËË,„ÎÓ·‡ÎËÁ‡ˆËfl Ë ‰Ë‡ÎÓ„ ‚ XXI ‚ÂÍÂ;îÂÚıÛηı ɲÎÂÌ Ë ÄÌÓθ‰ ÑÊ.íÓÈÌ·Ë», «çÂÓÒÛÙËÁÏ î.ɲÎÂ̇»,«àÒÎ‡Ï Ë ‰ÂÏÓ͇ÚËfl: ÓÚ Ç‡Î¸Ú‡ÇËÚχ̇ ‰Ó îÂÚıÛηı‡ ɲÎÂ̇;Ô‰‚ˉÂÌË ·Û‰Û˘Â„Ó ‚ ˝‚ÓβˆËˉÂÏÓ͇ÚËË», «É˛ÎÂÌ Ë É‡Á‡ÎË ‚ ‚ÓÔÓÒÂÚÂÔËÏÓÒÚË», «è‰ӂ‡fl ËÒ·ÏÒ͇flÏ˚Òθ, „‡Ê‰‡ÌÒÍÓ ӷ˘ÂÒÚ‚Ó ËɲÎÂÌÓ‚ÒÍÓ ‰‚ËÊÂÌË ‚ ÏËÓ‚ÓÏχүڇ·Â: Ô‡‡ÎÎÂÎË Ò à̉ÓÌÂÁËÂÈ».
ÑÓÍÚÓ Ì‡ÛÍ, ÔÓÙÂÒÒÓ íÓχÒå˯ÂθëÛÙËÁÏ ‰Îfl ɲÎÂ̇ – ˝ÚÓ ‰ËÒˆËÔÎË̇,Ô‰·„‡˛˘‡fl «ÔÓ„‡ÏÏÛ ÒÎÛÊÂÌËfl˜ÂÎӂ˜ÂÒÚ‚Û». ɲÎÂÌ Ó·ÂÒÔ˜˂‡ÂÚ«Ó·˘ÂÒÚ‚ÂÌÌÛ˛ Ú‡ÌÒÙÓχˆË˛ÔÂʉ ‚ÒÂ„Ó ÔÓÒ‰ÒÚ‚ÓÏÓ·‡ÁÓ‚‡ÌËfl».
ÑÓÍÚÓ Ì‡ÛÍ, ÔÓÙÂÒÒÓåÂıÏÂÚ ë‡„Î‡Ï, ·˚‚¯ËÈ ÏËÌËÒÚ
̇ӉÌÓ„Ó Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl íÛˆËËíÂı, ÍÚÓ ÓÚÍ˚‚‡ÂÚ ¯ÍÓÎ˚ Í‡Í ‚íÛˆËË, Ú‡Í Ë ‚ ‰Û„Ëı Òڇ̇ı,‚‰ÓıÌÓ‚ÎflflÒ¸ ˉÂflÏË É˛ÎÂ̇, fl̇Á˚‚‡˛ «„ÂÓflÏË Ó·‡ÁÓ‚‡ÌËfl». üÔÓÁ‰‡‚Îfl˛ Ëı. éÌË ‰ÂÈÒÚ‚ËÚÂθÌӉ·˛Ú ̘ÚÓ ÌÂÔÓÒÚËÊËÏÓ ÛÏÛ. üıÓÚÂÎ ·˚ ·˚Ú¸ ÏÓÎÓ‰˚Ï Ë ‰Â·ڸ ÚÓ ÊÂ,˜ÚÓ ‰Â·˛Ú ÓÌË.
ÄÁ‡Ï çËÁ‡ÏÛ‰‰ËÌ, Ô‰ÒÚ‡‚ËÚÂθÄÏÂË͇ÌÒÍÓÈ ÏÛÒÛθχÌÒÍÓÈ Ó·˘ËÌ˚à‰ÂflÏË É˛ÎÂÌÓ‚ÒÍÓ„Ó ‰‚ËÊÂÌËflÔÂÌ·„‡ÎË ‚Ò ÔӉ·ÌÌ˚ ‰Ó ÒËıÔÓ ÂÎË„ËÓÁÌ˚Â, ÍÛθÚÛÌ˚ ËËÒÚÓ˘ÂÒÍË ËÒÒΉӂ‡ÌËfl. ÑÛχ˛, ˜ÚÓ˝ÚÓ Ò‚flÁ‡ÌÓ ÔÂʉ ‚ÒÂ„Ó Ò ÚÂÏ, ˜ÚÓ ‚Û˜ÂÌ˚ı ÍÛ„‡ı ËÒÎ‡Ï ˜‡˘Â‡ÒÒχÚË‚‡˛Ú ÌÂ Í‡Í ÂÎ˄˲ ËÒËÒÚÂÏÛ ‰ÛıÓ‚Ì˚ı ˆÂÌÌÓÒÚÂÈ, ‡ ͇ͫÔÓÎËÚ˘ÂÒÍÛ˛ ˉÂÓÎӄ˲». ÇÚÓÓÈÔ˘ËÌÓÈ fl‚ÎflÂÚÒfl ÚÓ, ˜ÚÓ É˛ÎÂ̇ÒÎÓÊÌÓ ÓÚÌÂÒÚË Í Í‡ÍÓÈ-ÎË·Ó Ó‰ÌÓÈ͇Ú„ÓËË Î˛‰ÂÈ.
èÓÎ è‡Í«ëÚ‡‰‡ÌË» fl‚ÎflÂÚÒfl ÌÂÓÚ˙ÂÏÎÂÏÓȘ‡ÒÚ¸˛ ÏÂÊÂÎË„ËÓÁÌÓ„Ó ‰Ë‡ÎÓ„‡.ɲÎÂÌ ÔÓ͇Á˚‚‡ÂÚ, ˜ÚÓ Â„Ó ÊËÁ̸ ËÛÒÚ‡ÌÓ‚ÎÂÌË ‰Ë‡ÎÓ„‡ -‰ÂÎÓ ÌÂ΄ÍÓÂ.èÓıÓÊË ÚÛ‰ÌÓÒÚË ÔÂÂÊË‚‡Î Ú‡ÍʇÏÂË͇ÌÒÍËÈ „‡Ê‰‡ÌÒÍËÈ Îˉ ËÂÎË„ËÓÁÌ˚È ‰ÂflÚÂθ å‡ÚËÌ ã˛ÚÂäËÌ„, «Ë Ó·‡ ÓÌË ÔÓÔ·ÚËÎËÒ¸ Á‡ Ò‚Ó˛‰Ó·Ó‰ÂÚÂθ».
США / ABD
gülen’in fikirleri uluslararas› arenada идеи гюлена на мировой арене
D ‹ Y A L O G E V E T ’ L E B A fi L A R 47
ГЛАВНАЯ ТЕМА / DOSYA
D‹YALOG AVRASYA BAHAR , SAYI: 28
Cilt 3 /
issn: X
Cilt: 3 Sayı: 3
e-ISSN: X
Sahibi/Owner
Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Yazarları Derneği Adına
Bican Veysel YILDIZ
Editörler/Editors
Prof. Dr. Hanife Dilek BATİSLAM (Çukurova Üniversitesi)
Doç. Dr. Sibel TURHAN TUNA (Muğla Üniversitesi)
Dr. Çiğdem AKYÜZ ÖZTOKMAK(Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi)
Dr. Şakire BALIKÇI (Mardin Artuklu Üniversitesi)
Dr. Erhan SOLMAZ (Uşak Üniversitesi)
Dr. İsmail ABALI (Iğdır Üniversitesi)
Redaksiyon/Dizgi
Ersin ÇELİK
BU SAYININ HAKEMLERİ
Prof. Dr. Ali AKAR Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi – Muğla – Türkiye
Doç. Dr. Sibel TURHAN TUNA Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi – Muğla – Türkiye
Folklor Akademi Dergisi, dört ayda bir elektronik ortamda yayımlanan uluslararası ve
hakemli bir dergidir. Dergide yayımlanan yazıların sorumluluğu yazarına ait olup yayın
hakları ise Folklor Akademi Dergisi’ne aittir. Yayıncının yazılı izin belgesi olmaksızın dergide
yayımlanan yazıların bir kısmı ya da tamamı basılamaz ve çoğaltılamaz. Yayın kurulu dergiye
gönderilen yazıları yayınlayıp yayınlamama hakkına sahiptir.
İletişim
funduszeue.info
funduszeue.info
E-posta: [email protected]
ÇOCUK VE GENÇLİK EDEBİYATI YAZARLARI DERNEĞİ
Bağdat Cad. No/B Maltepe-İSTANBUL
İÇİNDEKİLER / CONTENTS
DÜZELTME / CORRECTION
BİLGİ NOTU/DÜZELTME
EDİTÖRDEN
Sevgili Okur,
Folklor Akademi Dergisi ailesi olarak yılı 3. cilt ve 3. sayısı ile yeniden
karşınızda olmanın ve sizlerle buluşmanın sevincini yaşıyoruz. Yayın hayatına istikrarlı ve
emin adımlarla devam eden Folklor Akademi Dergisi’nin bu sayısında, hakemlerimizin
onayından geçmiş dördü Rusça, biri İngilizce ve biri de Türkmen Türkçesinde kaleme
alınmış on araştırma makalesi ile dört kitap değerlendirme yazısı olmak üzere toplam on dört
değerli çalışmayı ilginize sunuyoruz.
Sayının ilk sırasında Muvaffak Duranlı tarafından yazılan “Tuva Çalışmaları
Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina Dmitriyevna Prokofyeva” başlıklı makale yer
alıyor. Çalışmada, Sovyet Rusya’da öne çıkan kadın araştırmacılardan biri olan Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva’nın zorlu yaşam mücadelesi ile Tuva kültürüne olan katkıları ele
alınmış. Ayrıca makalede, Prokofyeva’nın ölümünden ancak otuz üç yıl sonra
yayımlanabilen ve Tuva kültürü ile ilgili çok yönlü çalışmaları da inceleme altına alınmış.
Sayının ikinci makalesi ,Sefa Çelikörs’ün “Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan
Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme” isimli çalışması. Makalede, Mustafa Özçelik’in şiirlerinde
geçen klasik mazmunlar, şairin şiirlerinden örneklerle uygulanmış.
Performans teori bağlamında Kuzıykürpes ile Mayanhılıv destanının analiz edildiği
Zehra Işık’ın “Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?”
başlıklı çalışması bu sayının üçüncü makalesi. Makalede, destan bünyesindeki aşk
hikâyesinin yanı sıra kahramanlık motifleri de ele alınmış. Destanın, içerdiği motifler ve epik
yapısı ile Başkurt halk kültürü başta olmak üzere Türk destan geleneği içerisinde önemli bir
yeri olduğu tespit edilmiş.
Fidan Gasımova’nın kaleme aldığı “Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve
Yardımcı Tipler, Motifler” adlı makalede, Oğuz ve Kelt destanlarında temel ve yardımcı
kahramanların tipolojisini ortaya koyan motifleri analiz edilmiş ve söz konusu topluluklara
ait epik anlatıların tipolojik motifi açısından benzerlikler taşıdığı saptanmıştır.
Beşinci makale Gurbangül Mıradowa’ya ait “Kuş İsimlerinin Sözcük ve Anlamsal
Özellikleri Üzerine Bir İnceleme” adlı çalışmadır. Türkmen Türkçesi ile yazılan makalede,
kuşların eski Türk toplumlarının birer totemi olması fikri temel alınarak bugünkü Türkmen
Türkçesindeki kuş adlarının anlamsal ve kavramsal incelemesi yapılmıştır.
Rusça kaleme alınan Alla İvanovna Aliyeva’nın “Adolf Petrovich Berge’nin Doğu
Çalışmaları” adlı makalesinde, ünlü oryantalist Adolf Berge’nin çalışmalarına bütüncül bir
yaklaşım tarzı sergilenmiş, ayrıca Berge’nin İran kaynaklarından yaptığı çeviriler, Kafkasya
bölgesi üzerinde yaptığı incelemeler ele alınmıştır. Rus dilinde yazılmış bir başka çalışma ise “Oset
Halk Aforizmalarının Canlandırma Sisteminde Kişiselleştirme ve Karşılaştırma” adlı makaledir. Sayının yedinci makalesini
oluşturan bu yazı Tsallagova Zarifa Borisovna tarafından kaleme alınmış. Çalışmada, Oset halk
aforizmalarının kişileştirme ve karşılaştırmalarının analizi yapılmış; bu şiirsel ifadelerin Oset halk
kültürünün derin anlamlarının kavranması için bir anahtar konumunda olduğu belirlenmiştir.
Sayımızın sekizinci makalesi, yine Rusça kaleme alınan bir çalışmadır. Nerkes
Akhmetovna Khubbitdinova ile Gulnar Vilbanovna Yuldybaeva’ya ait olan “Sanatsal ve Estetik
Bir Unsur Olarak Edebi Yaratıcılıkta Destansı Gelenekler” başlıklı çalışmada, Başkurt
destanlarından Ural Batır ve Akhak Kola destanları örneğinden yola çıkılarak folklorun bireysel
tematik motiflerinin edebî ve epik metinlerde nasıl kullanıldığının saptanması amaçlanmış. Bu
sayıda Rusça yazılmış son makale ise Elena Aleksandrovna Samodelova’ya ait “Sergey Esenin'in
Eserlerinde Bir Halk Masalı” başlıklı çalışma. Yesenin'in eserlerinde tür tanımlaması olarak masal
anlatımlarında yazarın sıklıkla ele aldığı konuların kronolojik çerçevesi değerlendirilmekte ve
Yesenin’in “Mikola” adlı şiirindeki folklorik unsurların kaynakları analiz edilmektedir.
İngilizce kaleme alınmış olan ve Tanzilya Khadzhieva’ya ait “Karaçay-Balkar Nart
Destanları: Debet, Alaugan, Karaşauay” başlıklı çalışma, buu sayımızın onuncu makalesi olarak
sizlere sunuldu. Makalede, Kuzey Kafkas halklarının yiğitlik destanı olan Nartlar ele alınmış. Nart
kahramanlarının isimleri etrafında ortaya çıkan efsane ve türkülerin incelendiği çalışmada, Debet,
Alaugan ve Karaşuay’ın Karaçay-Balkar destanlarında önemli bir yeri olduğu da tespit edilenler
arasında.
Folklor Akademi’nin bu sayısındaki son dört çalışma ise eser inceleme ve kitap tanıtım
yazılarından oluşuyor. On birinci çalışmada, İsmet Çetin’in “Türk Halk Hikâyeciliği-Türkiye
Sahası” adlı kitabı Tuncer Gülensoy tarafından değerlendirildi. Zeynep Gözde Kozlu, Ümmühan
Bilgin Topçu’nun “Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatında Destan” adlı kitabını tanıt tı. İsmail
Abalı’nın “Ölümü Evcilleştirmek: Türk Halk Kültüründe Ölüm Temelli Mizah” adlı kitabı
Hamdiye Deniz Gökçe tarafından incelenip tanıtıldı. Metin Turan’ın “Kars Halk Kültürü ve
Edebiyatı” adlı kitabı ise Esra Tarhan tarafından incelendi.
Folklor Akademi Dergisi, gönderilen tüm çalışmaları titizlikle inceleyen ve kör hake mlik
sistemi ile değerlendirmeye alan, dört ayda bir yayımlanan uluslararası bir dergidir. Sayımıza
akademik çalışmaları ile katkıda bulunan yazarlarımıza ve hakemlik yapan araştırmacılarımıza
teşekkürlerimizi iletmek isteriz. Dergimizi, siz değerli okurlarımızın istifadelerine sunar, keyifle
okumanızı temenni ederiz.
Saygılarımızla…
Muvaffak DURANLI*
Öz
Sibirya Türk halklarının incelenme süreci, genel olarak Sibirya halklarının incelenme
süreci ile bir bütünlük içermektedir. Çarlık Rusya’sı için Sibirya, bir bütün olarak Rus devlet
sistemine katılması, her türlü zenginliğin Moskova’daki iktidar tarafından kullanılması
gereken bir bölgedir. Sibirya’nın Rus hâkimiyetine girme sürecindeki temel çalışmalar,
bilimsel olmaktan ziyade Rusya’ya tâbi kılma politikasına hizmet etmiştir. Hazırlanan
istatistiki raporlar, nüfus sayımları, yerli halkların dillerini öğrenme, onlar için Rus alfabesi
temelinde alfabeler oluşturma, kutsal metinlerin yerli halkların diline çevrilmesi,
Hristiyanlaştırma çabaları, bütün bunlar, bir halkı çok yönlü incelemekten çok onu sisteme
dâhil etme politikasına hizmet eden çalışmalardır.
Belirgin bir politik çıkar gözetse de bu ilk dönemde sürgün, seyyah, rahip, devlet
memuru olarak bu topraklara gelen kişilerin çalışmaları daha sonra gerçekleştirilecek
bilimsel çalışmalara temel oluşturmuştur.
Çarlık Rusyası’nın son yüzyılında başlayan akademik çalışmalar Sovyet döneminde
de sürmeye devam etmiştir. Sovyet Rusya dönemindeki çalışmalar da elbette dönemin
politikası ile bağlantılı olarak Hristiyanlaştırma yerini Sibirya’nın yerli halklarının sosyalist
sistem içinde yer almaları politikasına bırakmıştır.
Her iki dönemde de amaç ne olursa olsun yapılan pek çok çalışmanın erkek
araştırmacılar tarafından gerçekleştirilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Sovyet Rusya döneminde
bir önceki dönemden farklı olarak az sayıda kadın araştırmacının Sibirya topraklarında
çalışmalar yaptığı bilinmektedir. Bu kadınlar arasında ilk planda Ekaterina Dmitriyevna
Prokofyeva adı yer almaktadır. Başlangıçta Selkuplar üzerine çalışan Prokofyeva, zaman
* Doç. Dr., Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsü Öğretim Üyesi, [email protected], ORCİD
içinde çalışma alanını genişletmiş ve Sibirya’nın diğer halklarını da çalışmalarında
kullanmaya başlamıştır. Prokofyeva’nın bilimsel üretiminin son dönemindeki çalışmalarının
Tuvalar üzerine yoğunlaştığı görülmektedir.
Bu makalede Ekaterina Dmitriyevna’nın zor yaşamı, onun Tuva Türk kültürünün
incelenmesine yaptığı katkı ve ölümünden ancak otuz üç yıl sonra yayınlanabilen Tuva
kültürü ile ilgili çok yönlü çalışması tanıtılmaya çalışılacaktır.
Anahtar kelimeler: Tuva, Selkup, kültür, kadın, Prokofyeva
Abstract
The studies on Siberian Turkic peoples is inextricably linked with the studies on the
other Siberian peoples in general. For tsarist Russia, Siberia is a region that must be in the
Russian state system as a whole, and that its all wealth should be utilized by the authorities
in Moscow. The main studies of the process of the transition of Siberia to Russian domination
served the policy of subordination of Russia. Certain studies such as statistical reports,
population censuses, indigenous languages, creating alphabets for Siberians based on the
Russian alphabet, translating scriptures into indigenous languages, serve the policy of
adapting people into the “system”. So one can say that these studies are not multifaceted.
The studies of those who came to these lands as exiles, travelers, priests and civil
servants in this early period formed the basis for the following studies even though they had
a certain political interest.
Academic studies in the last century of tsarist Russia continued in the Soviet period.
Studies in the Soviet Russia period focused on Siberia's indigenous peoples to participate in
the socialist system instead of Christianization.
In both periods, most studies were carried out by male researchers, no matter what
purpose they serve. Unlike the previous period, it is known that a small number of women
researchers studied in Siberia during the Soviet Russian period. The most prominent name
among these women is Ekaterina Dmitriyevna Prokofyeva. Prokofyeva, who initially worked
on Selkups, expanded her field of study over time and started to work on other peoples of
Siberia. Prokofyeva's recent works focus on Tuvas.
In this article, the difficulties Ekaterina Dmitriyevna faced in her life, her
contribution to the Tuva Turkish culture studies and her comprehensive work on Tuva culture
that was published just thirty-three years after her death, will be introduced.
Keywords: Tuva, Selkup, culture, woman, Prokofyeva
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Giriş
Muvaffak DURANLI
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
1 Bu iki çalışmada da Ekaterina’nın katkısı olmasına rağmen kitaplarda yazar olarak kocasının adı geçmektedir.
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
altı aya yakın sürmüştü)… 9 Temmuz tarihinde ben bilim çalışanı
unvanı ile SSCB Bilimler Akademisi’nde göreve başladım. İlk görev yerim
N. Y. Marr Dil ve Düşünce Enstitüsü idi, daha sonra (1 Ekim ’den
itibaren) Etnografi Enstitüsü’nde bana Sibirya kabinesi başkanlığı görevi
verildi” (Kazakeviç, ).
Acılar Yaşatan İkinci Dünya Savaşı
İkinci Dünya Savaşı sadece Rusya için değil pek çok ülke için de
yokluk, acı ve yıkım getirir. İkinci Dünya Savaşı sırasında kuşatma altındaki
Peterburg’ta (o zamanki adıyla Leningrad) yaşayanlar pek çok zorluğa
katlanmak zorunda kalır.
Bu zor günlerde Prokofyev ailesi hayatlarını Leningrad’da
sürdürmektedirler. Bu zor günlerde yılı Ocak ayında Georgiy
Nikolayeviç Prokofyev ölür. Onun ardından on dört yaşındaki büyük oğulları
Boris ölür. Boris’in ölümü son ölüm değildir. Mart ’de doğan küçük
oğlan Andrey de, bir aylıkken ölür (Kisel, b: 16).
Prokofyeva’nın yılında doğan kızı İnga Georgiyevna
Agaşirinova, yaşanılan o zor günleri yıllar sonra şu şekilde anlatır:
“Babam, Kasım ’den itibaren açlıktan dolayı iyice gücünü
kaybetti, Etnografi Enstitüsü’nde kalmaya devam etti. Tramvaylar
çalışmıyordu, eve ulaşmak için bir araç yoktu. Ocak tarihinde Enstitü’de
öldü ve Serafimov Mezarlığı’nda erkek kardeşinin mezarına gömüldü.
Annem o sırada bir bebek bekliyordu, 1 Mart tarihinde Andrey adı
verilen erkek kardeşim doğdu. Bir ay sonra da öldü. Şehrin kuşatma altında
olduğu kış büyük erkek kardeşim Boris de öldü. On dört yaşındaydı. Her iki
evlatlarını Şuvalov mezarlığında defnettiler. Biz annem ve kız kardeşim
Standart köyünde Nisan ’ye kadar kaldık. Biz artık hareket etmiyorduk,
annem de öyle. Fakat bizler bir şekilde hayatta kalmayı başardık”
(funduszeue.info).
Bu sırada bir bombardımanda evleri yanar, en önemlisi Ekaterina’nın
kocası tarafından hazırlanan ve daktilo edilmiş tek nüsha olan doktora tezi de
bu yangında kül olur (Kazakeviç, ). Araştırmacı Kazakeviç,
biyografik çalışmasında bu tezin başlığını “Samoyed Dilleri ve Günümüz
Nenets, Nganasan, Enets ve Selkupların Köken Problemi” olduğunu
belirtmektedir (Kazakeviç, ).
Muvaffak DURANLI
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
3
“Sibirya Halklarının Şaman Kostümleri” adıyla Türk kültürünü Araştırma Enstitüsü Çeviri Eserler Serisi içinde
yılında yayınlanmıştır.
4 Adı geçen derginin her sayısı belirli bir konuyu ele almaktadır. Prokofyeva’nın ayrıntılı yazısının yer aldığı bu
sayının ana teması “XIX. Yüzyıl- XX. Yüzyıl Başlarında Sibirya Halklarının Dini Tasavvurları ve Törenleri”
başlığını taşımaktadır. Prokofyeva’nın yazısı dışında konuyla ilgili olarak on iki yazının da yer aldığı bu sayı,
sayfalık bir hacim içermektedir.
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
Sonuç
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Muvaffak DURANLI
KAYNAKLAR
ARZYUTOV, D, Nevskaya İ, Pavlinskaya, L. () “Nadejda Petrovna Dırenkova: Oçerk Jizni i
Nauçnoy Deyatelnosti”, N. P. Dırenkova. Tyurki Sayano- Altaya. Stati i Etnografiçeskie
Materialı, Peterburg,
ARZYUTOV, D. (), “Etnograf S Kinokameroy v Rukah: Prokofyevı i Naçalo Vizualnoy
Antropologii Samodisytsev”, Antropologiçeskiy Forum, No 29,
DAVAA, Ekaterina Karbıy- Oolovna (), İstoriçeskoe razvitie Tuvintsev- Todjintsev ( g.-
naçalo XXI v), Kemerova.
DURANLI, M. (), “Cüzzamın Peşinde Bir Seyyah: İngiliz Hemşire Kate Marsden”, Türk
Dünyası İncelemeleri Dergisi, 17/1,
DYAKONOVA, V. P. (), “Sibirskie Ekspeditsii L. P. Potapova”, Muzej v XXI veke: Problemı i
Perspektivı: Materialı Mejdunarodnoy Nauçno- Praktiçeskoy Konferentsii, Kızıl, c. II,
GAGEN- TORN, N. İ. (), “Prokofyevı v Yanovom Stane”, Etnografiçeskoe Obozrenie, No 4,
Tuva Çalışmaları Alanında Bir Kadın Araştırmacı: Ekaterina
Dmitriyevna Prokofyeva
Çelikörs, S. (). Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir
İnceleme. Folklor Akademi Dergisi. Cilt:3, Sayı: 3, –
Makale Bilgisi / Article Info
Geliş / Recieved:
Kabul / Accepted:
Araştırma Makalesi/Research Article
Sefa ÇELİKÖRS**
Öz
Klasik Türk şiiri yüzyılda başlayıp yüzyıla kadar varlığını devam ettirebilmişse
de daha sonra kaleme alınan şiirlerde de bu dönemin etkilerini, izlerini görmek mümkündür.
Klasik Türk şiirinde yer alan aşk konulu hikâyeler, dinî şahıslar dolayısıyla mazmunlar,
modern Türk şiirinde de varlığını zaman zaman hissettirir. Divan şiiri geleneğinden
yararlanarak modern şiir yazan şairlerden birisi de Mustafa Özçelik’tir.
Bu çalışmada günümüz Türk edebiyatı şairlerinden Mustafa Özçelik’in şiirlerinde yer
alan klasik Türk şiirinde görülen belli başlı mazmunların -Leyla ile Mecnun, Yusuf ile Züleyha,
Ferhat ile Şirin, Hz. İsa, Hz. Musa, Hz. Meryem, Hz. İbrahim, Hz. Yakup, Hz. Yusuf- nasıl ve
hangi anlam ilgileriyle kullanıldığı şairin incelemeye tabi tuttuğumuz Bir Irmak Düşü,
Dünyanın Tenhasında, İfşa, Serenat, Güneş ve Ayna, Ateş Denizi, Gül ve Hançer, Dilim Ol
Söyle adlı eserlerinden seçilen şiir örnekleriyle gösterilmeye çalışılmıştır. Çalışmada ilk
planda Mustafa Özçelik’in şiirle olan bağı irdelenmiştir. Ardından şairin şiirlerinde geçen
mazmunlar aşk konulu hikâyeler ve dinî şahıslar adlarıyla iki ayrı başlık altında şiirlerinden
örnekler aktarılarak ele alınmıştır. Elde edilen bulgular ise “Sonuç” bölümünde ifade
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Klasik Türk şiiri, mazmun, Mustafa Özçelik.
* Bu makale Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir , “Mustafa Özçelik’in
Şiirlerinde İmge” adlı tarafımızca hazırlanan yüksek lisans tezi esas alınarak hazırlanmıştır. Çalışmayı makale
boyutlarında sınırlandırmak için örnek şiirler azaltılmış ve şiirlerin ancak bir kısmına yer verilebilmiştir.
** Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı yüksek lisans mezunu,
[email protected], ORCID:
A REVIEW ON THE MAZMUNS IN MUSTAFA ÖZÇELİK’S POEMS
Abstract
Klasik Turkish poetry starting in the century, 19th century. It is possible to see
the effects and traces of this period in the poems penned later, although it was able to
continue to exist until the century. As a result of the individuals involved in both classical
Turkish poetry, mazmuns make their presence felt in Modern Turkish poetry as well. One of
the modern Turkish poets who benefited from the tradition in this sense is Mustafa Özçelik.
In this study, the poems of Mustafa Özçelik, one of the poets of modern
Turkish literature, were tried to be determined by passing on the examples of how and with
which meaning interest the major mazmuns seen in Classical Turkish poetry were used. In
the study, the poet's connection with modern poetry was examined. Then, the poems in the
poetry of the poet were taught by transferring examples from their poems under two
separate titles, naming stories about love and religious people. The findings are expressed
in the "Conclusion" section.
Keywords: Classical Turkish poetry, mazmun, Mustafa Özçelik.
Sefa ÇELİKÖRS
Giriş
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Leyla ayrılık günleri gelip çattığında eve hapsedilir: “O yıldız bir burca
yerleşti. Cevher hazinesine hapsedildi” (Ayan, ). Fuzûlî’nin Leyla
ile Mecnun mesnevisinde de Leyla bir yıldız olarak anılır. Rüzgâr, Türk
şiirinde haber getirici olarak nitelendirilir. Kimi zaman âşığa sevgilinin
kokusunu, kimi zaman da selamını getirir. Çöl, Mecnun’la birlikte bir bütün
olagelmiştir. Şairin, şiirinde çöl dosyasını açarken Leyla ile Mecnun’la
karşılaşması tesadüf değildir. Özellikle metinlere bağlı kalarak onlara telmih
yapmaya çalıştığı görülür. Mecnun’un bir kadın uğruna çöllere düşmesi,
çevresi tarafından kınanmasına sebep olsa da çöl, onun gerçek Leyla’ya
ulaşmasında önemli bir mekândır. Bu yüzden Mustafa Özçelik, şiirlerinde ne
zaman çöl unsuruna değinmeye çalışsa Mecnun’u o mekândan ayrı tutamaz.
“Her çiçek senden bir haber
Her güvercin senden bir renk taşır
Atına binen yolcu sana koşar
Ben de bir hicran bulutu gibi
Yağmurlarla gökten yere ağıp
Toprağına düşeyim ey Leyla…” (Niyaz Makamında 2 / s. 27)
“Niyaz Makamında 2” şiirinde Leyla ile canlıların beslenmesinde
temel kaynak teşkil eden toprak arasında ilgi kurulur. Şair, bu dizelerde
Leyla’sını arayan bir mecnundur. Şiir ilk anlamıyla bunları çağrıştırırken
aslında arka planda ilahi aşk anlatılır. Şaire göre yaratılan her şey Allah’tan
bir iz taşır. Çiçekler, güvercinler… Âşık konumundaki şair de bir yağmur
damlası olup aslına, maşukuna kavuşmak ister. Onun Leyla’sı Allah’tır.
Beşerî aşk insanı ilahi aşka götüren bir köprüdür. Tıpkı Mecnun’un
Leyla’sında Mevlasını bulması gibi. Hicran, yani ayrılık bulutu ise ruhların
elest meclisinden ayrılarak bu gurbet âlemine gelişini hatırlatır. Toprak, İslam
inancında başlangıcı ve sonu temsil etmektedir. Ona (Leyla’ya) doğru
koşanlar, haberdar olanlar, renk taşıyanlar ve yağmak isteyenler olsa da, şair
başlangıç ve bitişin kapısı olan Leyla’nın toprağına düşmek ister.
“Hayata uyandı bir ceylan
Gözleri dünya rengi, toprak
Kalbinde çöl hatıraları
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
yeşertir. Kalp gönüldür. Şair, soyut olan bu kavramı çöl benzetmesi ile
somutlaştırmıştır. Bu kalp çölünü o kalpten (çölden) geçen Leyla (gibi bir
sevgili) yeşertebilir ancak. Mecnun hem somut olarak çöldedir hem de Leyla
yanında olmadığından onun için soyut manada her yer çöl gibidir. Söz konusu
şiiri ikinci anlamıyla da düşünmek mümkündür: Kalplerde gerçek sevgiliye
yani Allah’a duyulan aşk olmadığı sürece o kalp çölden farksızdır.
“Yol uzun yorgun yolcu
İçinde dünyanın bütün çölleri
Yitik bir düş görür Mecnun
Aralıksız süren gecede
Hâlâ dünyaya küskündür yüreği
Kırılgan menekşeler ise içinde
Leyla renginde açar
Hep bir baharı özler gözleri
Bir çift sarmaşığa hayran kalarak
Umudu yüreğinde büyütür…” (Yolcu / s. 32)
Şair, “Yolcu” şiirinde kendisini yorgun bir yolcuya, bir bakıma
Mecnun’a benzetir. Mecnun, aklını yitirme aşamasına geldiğinde başını alıp
çöllere gider. Artık bütün yollar onun için çöllerden ibarettir. Öyle ki
dünyanın bütün çölleri sanki artık onun içindedir. Çöl; ıssızlığı, kuraklığı,
susuzluğu hatırlatır; yaşanması çok zor olan yerleri imgeler. Mecnun, kendi
dünyasında yaşayıp herkese küskün olan kişidir. Dünyaya küskün olan bir
âşıktır Mecnun şairin nazarında. Genellikle mavi ve mor renklerde açan
menekşenin Leyla renginde açması oldukça farklı bir tasavvurdur. Sözü
edilen menekşe kırılgandır, bu yüzden de Leyla renginde yani kara
açmaktadır. “Leyl” gece demektir. Leyla, çok karanlık gece anlamına gelir.
Ayrıca Fuzûlî’nin mesnevisinde Mecnun “menekşeye gönlünün gamını
söylerdi, sevgilisine kavuşmasını söylesin diye.” (Ayan, ). Bu da
Mustafa Özçelik’in anlatıya bağlı kalarak göndermeler yaptığını gösterir.
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Hz. İbrahim
Hz. İbrahim Kur’an-ı Kerim’de adı geçen peygamberlerden birisidir.
Şiirlerde genellikle babasının ve kavminin inancına karşı gelerek putları
kırması, atıldığı ateşin gül bahçesine dönüşmesi gibi özellikleri ile anılır
(Zavotçu, ). Mustafa Özçelik’in şiirinde de Hz. İbrahim, ateşle
birlikte ele alınır. “Güneşi Avuçlasın Ellerimiz”, “Diriliş Türküsü” ve
“Küheylan” şiirlerinde geçen “ibrahimce yan ateşlerde” dizesi bunun somut
bir örneğidir:
“Bahardan ilhamlanarak
ansızın kalbin açılır
tarihi bir kez de sen yorumlayarak
anla/neyi anlatır kan kırmızı bir şafak
ibrahimce yan ateşlerde
gelecek çocuklar için
okunacak sayfalar bırak…” (Güneşi Avuçlasın Ellerimiz / s. 12)
Özçelik, “Güneşi Avuçlasın Ellerimiz” adlı şiirinde bahar mevsiminin
gelmesiyle birlikte kalbinde ilhamın belirdiğini ve bu ilhamla geçmişteki bir
olayı hatırlayıp (Hz. İbrahim’in ateşe atılması) bir kez de kendisinin
yorumladığını ifade etmiştir. Şair kendisine seslenerek “anla” demektedir.
Çünkü tabiat ona bir şeyleri anlatmakta, hatırlatmaktadır. Güneş doğmadan
hemen önceki aydınlık anlamına gelen şafak vakti ve bu vaktin gökyüzünde
beliren kan kırmızı rengi şaire ateşi hatırlatır. Ateş, kızıldır. Bu görüntü
karşısında şair ansızın Hz. İbrahim’i; dolayısıyla onun Nemrut tarafından
ateşe atılması olayını hatırlamış ve şiirini kaleme almıştır. Çünkü gelecek
nesillere, çocuklara okunacak sayfalar, şiirler bırakmak istemektedir.
“Şimdi biz kuşlar ve baharlarla anlaşıp
Bin yürek bir orman yangınında
Yeniden yerden göğe uzanıp
Yeni İbrahimler hazırlamışızdır…” (Diriliş Türküsü / s. 36)
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sefa ÇELİKÖRS
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
Sonuç
Sefa ÇELİKÖRS
KAYNAKLAR
AYAN, H. (). Fuzûlî, Leylâ vü Mecnûn. İstanbul: Dergâh Yayınları.
DURMAN, N. (). “Mustafa Özçelik Şiiri”, Edebiyat Bülteni, (14),
KANTER, B. (). “Ölüme Yaşamak Yahut Kısa Sürmüş Bir Günün İki Yüzü”, Edebiyat Bülteni,
(14),
KAHRAMAN, M. (). Divan Edebiyatı Üzerine Tartışmalar. İstanbul: Beyan Yayınları.
KURTULMUŞ, Ş. (). “Dağın Önünde Yunus’la Buluşmayı Bekleyen Şair”, İstanbul Bir Nokta
Aylık Edebiyat Dergisi, (),
MENGİ, M. (). Divan Şiirinin Arka Bahçesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
OKUYUCU, C. (). Divan Edebiyatı Estetiği. İstanbul: Kapı Yayınları.
ÖZÇELİK, M. (). Şiir İklimi. Konya: Esra Yayınları.
ÖZÇELİK, M. (). Bir Irmak Düşü. İstanbul: Çıra Akademi.
ÖZÇELİK, M. (). Dünyanın Tenhasında. Konya: Esra Yayınları.
ÖZÇELİK, M. (). İfşa. İstanbul: Beyan.
ÖZÇELİK, M. (). Serenat. Konya: Esra Yayınları.
ÖZÇELİK, M. (). Güneş ve Ayna. İstanbul: Beyan.
ÖZÇELİK, M. (). Ateş Denizi. Ankara: Ebabil.
ÖZÇELİK, M. (). Gül ve Hançer. İstanbul: Nar.
ÖZÇELİK, M. (). Dilim Ol Söyle. İstanbul: Çıra Akademi.
PALA, İ. (). Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü. İstanbul: Kapı Yayınları.
SOYAK, M. (). “Gül ve Hançer Odağında Mustafa Özçelik Şiiri”, Edebiyat Bülteni, (14),
ŞENÖDEYİCİ, Ö. (). Sorularla Klasik Türk Edebiyatı. İstanbul: Kesit Yayınları.
Mustafa Özçelik’in Şiirlerinde Yer Alan Mazmunlar Üzerine Bir İnceleme
TALAT ONAY, A. (). Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, Cemal Kurnaz, (Haz.). İstanbul:
Türkiye Diyanet Vakfı.
TANPINAR, A. H. (). Asır Türk Edebiyatı. İstanbul: Çağlayan Kitapevi.
TÖKEL, D. A. (). “Bir Sevgili Olarak Kadın İmgesinin Doğuşu: Leylâ ile Mecnûn”, Uluslararası
Türk Dili ve Edebiyatında Kadın Sempozyumu, Amasya: Amasya Üniversitesi, Fen-
Edebiyat Fakültesi.
YAVUZ, K. (). “Leylâ ile Mecnun Hikâyesinin Edebiyattaki Yeri”. Modern Türklük
Araştırmaları Dergisi, 2 (4),
ZAVOTÇU, G. (). Divan Edebiyatı Kişiler Kişilikler Sözlüğü. Ankara: Aydın Kitabevi.
Işık, Z. (). Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?,
Folklor Akademi Dergisi. Cilt:3, Sayı:3, –
Makale Bilgisi / Article Info
Geliş / Recieved:
Kabul / Accepted:
Araştırma Makalesi/Research Article
Zehra IŞIK*
Öz
Geçmişle ilişki kurma, insanın yaşadığı ânı anlamlı ve değerli kılmasının bir yoludur.
Tarihî dönemlerden beri insanlar bir şekilde içinde bulundukları ânı geçmişle şekillendirme
ihtiyacı duymuşlardır. Bu sebeple tarihî belgeler ve edebî metinler ilgili ilişkiyi kurmak için
her zaman bir araç olmuştur. Bir toplumun karakterini belirleyen en temel faktörü şüphesiz
sahip olduğu kültür belleğidir. Bu bellek, söz ve dilin bir şekilde vasıta olarak kullanılmasıyla
ürün oluşturur. Destanlar da oluşan bu ürünlerin en önemli örneklerinden birini teşkil eder.
Başkurt destanları, tarihî ve sosyal hayatı konu almalarına göre iki başlık altında ele alınır.
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv destanı Başkurt Türklerine ait sosyal hayatı anlatan en
önemli destanlardan biridir. Bu makalede, performans teoriden hareketle geliştirilmiş bir
araştırma modeline göre Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv destanında yer alan aşk hikâyesinin
yanında kahramanlık motifleri de ele alınmıştır. Bu destandaki kahraman tipi çeşitli
yönlerden Türk destanlarında yer alan kahraman tipleriyle bir uyumluluk gösterir.
Çalışmanın sonunda elde edilen verilerde, Başkurt destanlarında çoğunlukla yer alan
kahramanlık motiflerinde kahramanın atı, idealize edilmiş bir eş ve kahramanın silahlarına
dair epizotların Başkurt Türklerinin hayatında ne kadar etkili olduğu görülmüştür.
Bıraktıkları bu epik yadigârlar, Başkurt Türklerinin ayrıca hayatlarını, kültürlerini ve
uğraşlarını ortaya koyması açısından özelde Başkurt edebiyatı, genelde Türk dünyası
edebiyatları için önemli bir yere sahiptir.
Anahtar Kelimeler: Aşk, Başkurt, destan, epizot, kahramanlık.
IS THE EPIC OF KUZIYKÜRPES MĔNEN MAYANHILIV ONLY A
LOVE STORY?
Abstract
Connecting with the past is a way for a person to make the moment they live
meaningful and valuable. Since historical times, people have somehow felt the need to shape
the moment they are in with the past For this reason, historical documents and literary texts
have always been a tool for establishing the relevant relationship. The most fundamental
factor determining the character of a society is undoubtedly the memory of the culture it
has. This memory creates a product by using words and language as a means in some way.
Epics are also one of the most important examples of these products. Bashkurt epics are
considered under two headings according to their historical and social life. Kuzıykürpes
Mĕnen Mayanhılıv's Epic is one of the most important Epics of the Bashkurt Turks about
social life. In this article, according to a research model based on performance theory, the
story of love in the epic of Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv, as well as the motives of heroism
are also discussed. The type of hero in this epic is compatible with the types of heroes in the
Turkish epics in various ways. The data obtained at the end of the study showed how
effective these motifs, which are included in the Bashkir epics about the hero's horse, an
idealized wife and the hero's weapons, were in the lives of the Bashkurt Turks. These epics,
which they left, have an important place for the literature of the Turkic world in general,
especially for Bashkurt Literature, in terms of revealing the lives, cultures and pursuits of the
Bashkurt Turks.
Keywords: Love, Bashkurt, epic, epizote, heroism.
Zehra IŞIK
Giriş
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
Minen Morazım, Zayatülek Minen Hıvhılıv, Kunır Buğa, Kara Yurga, Akhak
Kola, Alpamışa Minen Barsınhılıv, Küsek Bey, Bayık-Ayzar” gibi anlatılar
bunlardan bazılarıdır. Bu anlatılar arasında özellikle destanlar önemli bir yer
tutar. Başkurtlar yaşam şartları sebebiyle hayattan öğrendiklerini destanlarda
da aktarmışlardır. Bunların en önemlileri kahramanlık temalı destanlardır.
Kahramanlık destanlarının “bir ulusun kimliğini dayandırdığı geçmişin
kurgulanma ve kültürel belleğin örneği” olduğu Başkurtlar’da görülebilir
(Assmann, ). Bu destanların Başkurt sözlü kültür geleneğinde güçlü
ve zengin bir kaynak oluşturduğunu söylemek mümkündür.
Başkurt destanlarına bakıldığında bazılarının manzum, bazılarının
manzum-mensur karışık, bazılarının da mensur içeriklere sahip olduğu
görülür. Türk destan geleneğinde görülen tip ve motifler, Başkurt
destanlarında da benzer şekildedir. Konularını bazen dinî-mitolojik
unsurlardan, savaşlar veya istilacılardan bazen de sosyal hayattan alır. Fakat
bu konuların birçok destanda iç içe olduğunu söylemek mümkündür.
Başkurt destanlarının bir kısmı sadece Başkurt Türkleri arasında
yaşar, bazılarıysa diğer Türk devletleriyle ortak metinlerdir. Kuzıykürpes
menen Mayanhılıv destanının da diğer Türk topluluklarında benzer metinleri
vardır (Ata Yıldız, 27). Timofey Belyaev’in ’de Kuzıykürpes
Mĕnen Mayanhılıv adlı epik destanı yayınlamasıyla da Başkurt epik destan
geleneği başlamış olur (Çobanoğlu, ).
Araştırmalara göre Başkurt destanlarının büyük bir kısmı mitolojik
unsurlardan beslenmiştir. Ayrıca başkahramanı hayvan olan destanlar dikkate
değer metinlerdir. Başkahramanı hayvan olan destanlara diğer Türk
topluluklarının destanlarında pek rastlanmaz (Ata Yıldız, 28).
Daha sonraki dönemlerde ise mitolojik unsurlar yerini daha gerçekçi
bir yaklaşıma bırakmıştır. Destanların hemen hepsinde dağ ve su unsurlarına
rastlanmıştır ki bu durum kadim Başkurtların dağ ve su kültlerine duydukları
saygının bir işaretidir. Dikkat çeken bir başka konu ise avcılıktır. Başkurtlar,
avcılıkta da oldukça başarılı olmuşlardır. İncelenen hemen hemen bütün
destanlarda bu motife rastlamak mümkündür. Ayrıca kahramanın atı yine
yoğun biçimde kullanılır. Destanlardaki motiflerin kullanımlarına dikkat
edildiğinde Başkurtların düşünce tarzlarına da ulaşılır.
Zehra IŞIK
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
Zehra IŞIK
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
1 “Beşik kertme” geleneği bütün toplumlarda olduğu gibi Başkurtlar arasında “bişek tuy, sırga tuy (küpe takma
toyu)” olarak yaşamaktadır. İki han ya da bey, iki kahramanın eşleri aynı anda hamile kalırsa ve akraba olmaya
karar verirlerse dostluklarını güçlendirmek için bu yönteme başvurur. Buna karar verdiklerinde akraba ve
komşularıyla bir araya gelerek yemek yerler ve dua (bata) okutarak niyetlerini açık ederler. Yemekten sonra
bebeklere birbirlerinin kulaklarını ısırttırırlar. Bu uygulamadan sonra bebekler arasında söz kesilmiş sayılır.
(Kayhan, S. (, Ekim 4). Başkurt Türklerinde Beşik Kertme Geleneği. Avrupa Birliği Gazetesi. 27 Kasım
tarihinde, funduszeue.info
adresinden erişildi.)
Zehra IŞIK
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
Zehra IŞIK
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
durumu babasına anlatır fakat kızını perişan bir halde gören Küser Han, onu
avutup ondan vazgeçmesi için diretir.
“Kendi kendini bitirip o kadar kederlenme kızım! İş işten geçmiş artık,
Kuzıykürpes’ten de iyi yiğitler bulunur.” dese de Mayanhılıv onu dinlemez,
Suk boyuna gider ve orada bulduğu Saç kıran kafalı dazlak hizmetçiyi bir hile
ile öldürerek intikamını alır. Bütün bunların üstüne güzeller güzeli, bahtsız
Mayanhılıv da bir acı ile bıçağı göğsüne saplayarak yaşamına orada son verir.
Bu dünyada kavuşamayan iki âşık ölüme birlikte gider.
Değerlendirmeler
Kuzıykürpes’i kahramanlığa eriştiren en önemli detay Gök Tolpar’dır.
Tolpar, gökyüzünden geldiğine inanılan, kanatları olan, insanlara yardım
ederek onları kötü durumlardan kurtardığına inanılan bir varlık olması
sebebiyle üst dünyaya ait olduğu ileri sürülür. En eski dönemlerden beri
kahramanların en yakın dostu olmuştur. İncelediğimiz destanda da durum bu
şekildedir. Gök Tolpar, Kuzıykürpes’in en yakın dostudur ve Kuzıykürpes’in
cansız bedeninin yanında gözleri yaşlı, başını eğip beklemiştir.
Tolpar sadece kahramanların atıdır ve Tanrı tarafından kahramanlara
yardımcı olması için yaratıldığına inanılır. Kahraman, Tolpar’a ihtiyaç
duyduğunda onun yelesinden aldığı üç kılı yakar ve o anda Tolpar yanında
belirir. Görüldüğü üzere Gök Tolpar sıradan bir at değildir. Tanrı onu
Kuzıykürpes’e, ihtiyaç duyduğu anlarda, bilgi ve cesaretinden yararlanması
sebebiyle vermiştir. Özellikle Kuzıykürpes yolda karşılaştığı engelleri
aşarken Gök Tolpar, kahramanlığı ve cesaretiyle onun önüne geçmiştir. Bu
durum destanlarda sıkça karşılaşılan bir durumdur. Kimi yerlerde atı,
kahramanın önüne geçebilir. Böyle durumlar genellikle kahramanın tek
başına aşamayacağı durumlardır ve kanatsız mucize sayesinde kahraman, bu
engelleri rahatlıkla aşar. Burada Gök Tolpar’ın değerini anlayabilmek için
öncelikle destanlarda atların ne kadar önemli bir konuma sahip olduğunu
vurgulamak gerekir. Türk mitolojisine göre atlar, kişiyi kutsal kabul edilen
güçlerin yanına taşıyan varlıklardan biridir. Tanrı katına erişebilen bu
varlıklar kişiyi kutsala bir adım daha yaklaştırır ve onu yüceltir. Yine Türk
mitolojisine göre kişiyi cennete ulaştıracak yolu da at bilir (Seyidoğlu,
55). Kahramanımız Kuzıykürpes Gök Tolpar’la anılmaktadır. Gök Tolpar,
Kuzıykürpes ne zaman darda kalsa, her zaman imdadına yetişmiştir.
Zehra IŞIK
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
Zehra IŞIK
Sonuç
Kuzıykürpes Mĕnen Mayanhılıv Destanı Sadece Bir Aşk Hikâyesi midir?
KAYNAKLAR
ARSLAN, M. (). Başkurt Türklerinin Tarihi Destanı İdigey ile Moradım (İzeükey Minen
Moradım). İstanbul: Ötüken Yayınları.
ASLAN, E. (). “Dede Korkut Hikâyeleri ile Türk Destan ve Halk Hikâyelerinde Alp-Kız Motifi”.
Folklor / Edebiyat Dergisi, S. 4.
ASSMAN, J. (). Kültürel Bellek-Eski Yüksek Kültürlerde Yazı, Hatırlama ve Politik Kimlik.
(Çev.: A. Tekin), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
BAYAT, F., (). Türk Mitoloji Sistemi İstanbul: Ötüken Yayınları.
CAFEROĞLU, A. (). “Türk Onomastiğinde At Kültü”. Türkiyat Mecmuası, S. 10,
ÇOBANOĞLU, Ö. (). Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş. Ankara:
Akçağ Yayınları.
ÇOBANOĞLU, Ö. (). Türk Dünyasında Epik Destan Geleneği. Ankara: Akçağ Yayınları.
ERGUN, M. ve AÇA, M. (). Tıva Kahramanlık Destanları I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
ESİN, E. (). Türk Kozmolojisine Giriş. İstanbul: Kabalcı Yayınları.
KARA, Ü. (). “Türk Destanlarında Merkezi Kahraman Tipi Tipolojisi”. Folklor / Edebiyat, S.
ÖGEL, B. (). Türk Mitolojisi I-2 (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar). Ankara: Türk Tarih
Kurumu Yayınları.
REİCHL, K. (). Türk Boylarının Destanları. (Çev.: M. Ekici), Ankara: TDK Yayınları.
SÜLEYMANOV, A. vd. (). Başkurt Destanları 2, Ankara: TDK Yayınları.
TEMİR, A. (). “Kuzey Türkleri: İdil-Ural ve Yöresi”. Türk Dünyası El Kitabı, Ankara: TKAE.
funduszeue.info
(Erişim: )
Gasımova, F. () Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler,
Folklor Akademi Dergisi. Cilt:3, Sayı:3, –
Makale Bilgisi / Article Info
Geliş / Recieved:
Kabul / Accepted:
Araştırma Makalesi/Research Article
Öz
Sözlü halk sanatının her eserinde, özellikle eposlarda bazen eski dönemlere uzanan
katmanları açmak mümkündür. Yazılı kaynakların olmaması nedeniyle bu eski katmanların
incelenmesi geniş tarihi-mukayeseli materyalin temin edilmesiyle mümkün olabilir. Oğuz ve
Kelt eposlarının incelenmesi bu açıdan büyük önem arz etmektedir. Nitekim Oğuzlarla ilgili
birçok önemli tarihi-kültürel olaylara, folklor materyallerine Keltlerde de rastlıyoruz. Bunları
incelemekle iki halk arasında ne gibi tipolojik bağlantıların ve sosyolojik ilişkilerin olduğu
hakkında az da olsa malumat elde edebiliriz.
Oğuz ve Kelt eposları esas ve yardımcı tiplerin tipolojisi açısından benzerlikler
göstermektedir. Bu benzerliklerin en belirgin örneklerini Keltlerde Konhobor, Arthur, Puyl;
Oğuzlarda Oğuz, Bayındır Han, Kazan Han gibi hükümdar/hakan tiplerinde görebiliriz. Yine
aynı şekilde Keltlerde Kuhulin, Yuk; Oğuzlarda Oğuz, Kazan, Basat, Bamsı Beyrek, Segrek,
Uruz gibi kahraman tiplerinde birçok benzerlik görülmektedir. Oğuz ve Kelt eposlarındaki
kadın tipleri de birçok ortak özellik ve benzerlik göstermektedir. Eposlarda özel bir role sahip
olan kahramanların yardımcılarının tiplerini incelediğimizde Oğuz ve Kelt eposlarında
kahramanların yardımcılarının da benzer özelliklere sahip olduklarını görebiliriz. Kazan
Han’ın çobanı ile Kuhulin’in arabacısı bu benzerliğe örnek gösterilebilir.
Eposlarda esas ve yardımcı tiplerin tipolojisi sırasında oldukça ilginç detaylarla
karşılaşıyoruz. Her iki halkın eposlarında aynı veya benzer öykü ve motiflerin bulunması
dikkat çekiyor. Bu motiflere babanın oğulsuzluğu ve tanrıya yalvarışı, kahramanın mucizevi
doğuşu, hızla büyümesi, ergenlik çağında yiğitlikler göstermesi, isim kazanması, dövüş
silahlarının kullanımını öğrenmesi vb. dâhildir.
Esas tiplerin tipolojisi incelendiğinde benzerlik içerdiği göze çarpan bir başka motif
de kahramanın kendisine sevgili araması, kızın kendisine verilmesi için sınavlardan geçmesi,
* Doç.Dr., Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Folklor Enstitüsü, Bakü/Azerbaycan, [email protected],
ve kahramanın evlenmesi motifidir. Keltlerde Kuhulin’in, Oğuzlarda Kanturalı’nın karşısına
konulan sınavlar; Bamsı Beyrek’le Kuhulin’in kendi sevgilisinden bir takım nedenlerle ayrı
düşüp sonra dönmesi gibi örnekler, evlenme ile ilgili motiflerdeki benzerliklerdendir. Oğuz ve
Kelt eposlarındaki benzer motifleri incelerken üzerinde duracağımız bir diğer motif de
Kuhulin ve Bamsı Beyrek’in ölümlerinde olduğu gibi kahramanların halkları için, halklarının
birliği veya kurtuluşu uğrunda ölümü göze alması,kahramanın ölümü motifidir.
Makalede Oğuz ve Kelteposlarında rastlanan esas ve yardımcı tiplerin tipolojisini
ortaya koyan motiflerin incelenmesi öngörülmüştür. Bu konunun öğrenilmesi tarih ve
kültürümüzün birçok eski katmanlarının açılmasına da yardım edebilir.
Anahtar kelimeler: Oğuz, Kelt, epos, tip ve motif, tipoloji.
Abstract
In every work of oral folk art, especially in the eposes it is sometimes possible to
open the layers dating back to the ancient times. Due to the lack of the written sources, the
study of these ancient layers may be possible by looking through the encouragement of the
extensive historical-comparative material. The investigation of Oghuz and Celtic eposes is
also of great importance in this point. As a matter of fact, we come across many important
historical and cultural events related to Oghuz and folklore materials in the Celts. By
investigating them, we can get a little bit information of what typological connections and
sociological relationships there are between the two peoples.
Oguz and Celtic eposes have similarities in terms of typology of the main and
auxiliary types. We can see the most obvious examples of these similarities in the
leaders/heads of the state like Conchobar, Arthur, Puyl in the Celts; and Oghuz, Bayindir
Khan, Kazan Khan in Oghuz people. Likewise, there are a number of similarities in the types
of heroes such as Cuchulainn, Yuk in the Celtic people; Oghuz, Kazan, Basat, Bamsı Beyrek,
Segrek, Uruz. There are also many common features and similarities in women's types in
Oghuz and Celtic eposes. While examining the types of assistants of heroes having a special
role in eposes, we can see that the assistants of heroes in Oguz and Celtic epos have also
similar characteristics. Similarity between Kazan Khan's shepherd and Cuchulainn’s carter
can be an example of this similarity.
We come across quite interesting details while investigating the typology of the
main and auxiliary types in the eposes. The existence of the same or similar stories and
motifs in the eposes of both peoples is remarkable. These motifs include the father having
no son and his praying to God, the miraculous birth of the hero and his rapid growth,
demonstrating courage in the adolescence, getting a name, learning the use of war
weapons, and others.
While investigating the typology of the main types, another striking motif that
includes similarities is the fact that the hero looks for a lover, his courage is tested in order
to get the girl and marry her. Exams required from Cuchulainn in the Celtic people and
Ganturalı in Oguz people; examples such as Bamsı Beyrek and Cuchulainn’s falling apart
from their lovers for some reasons and then coming together are the similarities in the motifs
related to the marriage. Another motif that we will focus on when examining similar motifs
in Oguz and Celtic epos is the death of a hero motif - the death of the heroes for their people,
for the unity or salvation of their people, as it is in the death of Cuchulainn and Bamsı Beyrek.
The investigation of the motifs that reveals the typology of the main and auxiliary
types found in Oghuz and Celtic eposes is proposed in the article. The investigation of this
theme can also help open many old layers of our history and culture.
Key words: Oghuz, Celt, epos, type and motif, typological.
.
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
Giriş
Fidan GASIMOVA
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
Fidan GASIMOVA
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
Kulan’ın bekçi köpeğini öldürür ve ceza olarak köpeğin yerini alır, ismi
Kuhulin (Kulan’ın Köpeği) olarak değişir” (David A. Leeming, ).
Kahramanın hızlı büyümesi, mucizevi doğum motifine en yakın,
onunla bağlantılı bir motiftir. Propp, masallarda kahramanın hızlı
büyümesinden bahsederken hızlı büyümenin mucizevi doğumun bir neticesi
olduğuna ve mucizevi doğumu tamamlayan bir unsur olduğuna işaret eder.
“Hızlı büyüme motifi, kahramanın, kurtarıcının doğuş motifinden
yaratılmıştır. Mutsuzluk anında doğar ve hemen kurtarma çalışmalarına
başlar. O büyük doğar, çünkü o dünyadan döndüğünde büyüktür. Ancak
kadın büyük bir adam doğuramaz, bu yüzden de masalda alışılmadık bir
şekilde hızlı büyümeyi takdim eden, çocuğun bir yetişkine dönüşmesi motifi
ortaya çıkar” (Propp, ).
Oğuz eposlarında da hızlı büyüme motifine yaygın olarak
rastlanmaktadır. Oğuz Kağan eposunda mucizevi şekilde doğan Oğuz da hızla
büyür, dil açar, yiğitlik gösterir (Bayat, ). Yiğitlik göstererek ad
kazanma motifi Oğuznamelerde sıkça rastlanan motiflerdendir. Kitab-ı Dede
Korkut eposunda kahramanlık gösteren Oğuz yiğitlerine Dede Korkut isim
koyardı. Bunu Dirse Han Oğlu Boğaç Han Boyu’nda açıkça görmek
mümkündür. Nitekim Dirse Han’ın oğlu yiğitlik göstererek vahşi boğaya
galip gelir ve Oğuz beyleri rica ederler ki, Dede Korkut gelip yiğide isim
versin (Kitabi-Dede Korkut, ).
Evlenme Motifi
Her iki eposta kahramanın mucizevi doğuşu, hızlı büyümesi, yiğitlik
gösterip ad kazanması motiflerinden sonra benzerliği ile dikkati çeken
evlenme motifidir. Nitekim Türk eposlarında en çok rastlanan bu motif
kahramanın kendine sevgili araması ve önüne konulan sınavlardan geçerek
evlenmesini içermektedir. funduszeue.info’ın da ifade ettiği gibi, “Genel olarak, Türk
kahramanlık eposlarında evlilik motifi özel bir pafosla söylenir. Bu evlenme
motifi bahadırlık özelliği taşır. Kahraman birçok halde sevgilisinin peşinden
gidip bahadır kızla at binmek, ok atmak, onunla güreşmek veya kızı isteyen
başka bahadırlarla yarışmak, kızın babasının verdiği zor görevleri yerine
getirmek gibi birçok kahramanlıktan sonra onunla evlenir. Evlilik motifi bu
tür eposlarda bütün bir çizgi hattını tanımlar. Bu evlenme motifi ile ya epos
tamamlanır, ya da yeni çizgi hattının yaratılması için bir temel oluşturulur”
(Bayat, ).
Fidan GASIMOVA
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
Fidan GASIMOVA
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
ve eşsiz bir değer taşımaktadır. Atla erin değerini bir tutan Türkler için, at kişiye
arkadaşlarından daha yakındır; onun sadakati lekesizdir. Yarışlarda at kabilenin
namusu ve şerefi olur. At, kişiye itibar kazandırır” (Gökyay, ).
Epos kahramanlarının atları efsanevi özellikleri, menşeyi, sıradışı
özellikleriyle seçkindirler. Kitab-ı Dede Korkut eposunda, babasına mal ve
hediye getiren tüccarları kafirlerin elinden kurtaran Beyrek'e tüccarlar onu
tanımadan getirdikleri hediyeler içerisinden istediklerini seçmesini söylerler.
“Yiğidin de gözü deniz gulunu boz aygırı tuttu, bir de altı perli gürzle desteği
beyaz tozlu yayı” (Kitab-i Dede Korkut, ). Eposun bu
bölümünde tüccarların getirdiği ve içerisinde deniz gulunu boz aygırın da
olduğu bu hediyeleri zaten Beyrek için getirmiş oldukları anlaşılmaktadır.
Türklerin denizden, deryadan çıkan atlarına Köroğlu eposunda da
rastlıyoruz: “Bir gün Alı kişi at sürüsünü derya kıyısına aparmıştı. Atlar
deryanın kıyısında otluyordu Hava yeni ışıklanmıştı, yaşlı kişi bir de baktı
ki budur, deryadan iki aygır çıktı. Atlar gelip at sürüsüne katıldılar. İki
madyana yakınlaşandan sonra yine dönüp deryaya girdiler” (Azerbaycan
destanları, 7). Eposta görüyoruz ki, sonradan bu aygırlardan olan atlar
Köroğlu’nun en yakın silah arkadaşı, dostu, kardeşi oluyorlar.
Kuhulin’in de sihirli atları Başka Dünyadan gelmişlerdi ve
kahramanın ölümünden sonra oraya dönüyorlar. Eposta “Kuhulin’in Ölümü”
bölümünde atın gölden geldiği ve kahramanın ölüm zamanında göle taraf
kaçtığı tasvir ediliyor. “Kuhulin’i aradıkları zaman ilk Boz At ile
karşılaşıyorlar. Görüyorlar ki, vücudu tüm kan içerisinde olan at Boz göle
taraf kaçıyor. Eğer at birnefese Boz göle taraf kaçıyorsa, demek ki kan
dökülüp” (İrlandskie sagi, ). Görüldüğü gibi, her iki eposta atın
ölümsüzlüğü vurgulanmaktadır.
Kitab-ı Dede Korkut’ta Beyrek’in Boz atı, Kelt eposunun esas
kahraman tipi olan Kuhulin’in Boz atı ile benzer özelliklere sahiptir ve aynı
işlevleri yerine yetirir. O da kahramanın kardeşi, silah arkadaşıdır. Kahramanı
tehlike bekleyen zamanlarda onu hisseder, hareketleri ile bildirir. Sahibinin
ölümüne ise Boz at çok üzülür. Beyrek kendisine kurulan tuzaklardan çok
zaman atının sayesinde kurtulur.
Kuhulin’in de atı Beyrek’in atı gibi olacakları önceden hisseder ve
engellemeye çalışır. Kuhulin’in Ölümü sagasında ağır bir savaş arifesinde,
Fidan GASIMOVA
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
(Kasımova, ). Bunu Dede Korkut eposunun üçüncü boyu olan
Bayböre’nin Oğlu Bamsı Beyrek Boyu’nda daha net şekilde görebiliriz. Banu
Çiçek’in kardeşi Deli Garcar kardeşini istemeye gelenleri öldürür. Dede
Korkut da kızı istemeye giderken Deli Garcar kılıcı çeker ki ona vursun bu
sırada Dede Korkut “– Vursan, elin kurusun!”der. Aynı anda Deli Garcar’ın
eli kuruyarak gökte kalır ve sadece tövbe ettikten sonra eli açılır (Kitabi-Dede
Korkut, ).
Kelt eposunun kahramanı olan Kuhulinile ilgili sagalarda Druid’lerin
şaman misyonuna sıkça rastlamak mümkündür. Kuhulin’in Doğumu
sagasında yiğitlik gösterdikten sonra Druid’in ona advermesinden söz edilir.
Bundan başka Druid, Dede Korkut gibi gelecekten haber veren biri olarak da
dikkat çeker. Eposun bir yerinde Druid, “Eğer Kuhulin bugün eline kılıç
alırsa, o gelecekte kahraman olacak, adı herkesin adından çok duyulacak,
ancak az yaşayacaktır” diyor. Druid’in söylediği gerçek olur. Aynı gün
Kuhulin kral Konhobar’ın kılıcını eline alır ve gelecekte Druid’in de söylediği
gibi adı dillere destan olan bir kahraman olur, ancak genç yaşında vefat eder
(Keltı. İrlandskie skazaniya, ).
Druid ve şamanın aynı görevi üstlenmesine başka bir örnek de
Kuhulin’in hastalığından bahseden sagadan getirebiliriz. Kuhulin’in Hastalığı
adlı bu sagada bir yıldan fazla hasta olan Kuhulin, bayram günü iyileşir. Onun
iyileşmesine druidler de yardım eder (Şirokova, ). Bu sagada
druidler tarafından Kuhulin’in iyileşmesi olayının benzerine Kitab-ı Dede
Korkut’ta Dirse Han Oğlu Boğaç Boyu’nda rastlıyoruz (Kitabi-Dede Korkut,
). Dirse Han'ın kırk nökeri Boğaç’ı yalandan suçlayarak, hanı ona
karşı kışkırtırlar. O da oğlunu okla vurup yaralar. Yaralı Boğaç yerde
yatarken Boz Atlı Hızır peyda olup, üç defa yarasını eli ile sıvazlar ve ona
dağ çiçeği ile anne sütünün merhem olacağını söyler. Böylece Boğaç iyileşir
ve intikamını alır. Her iki eposta druid de, Hızır da evliya şeklinde tasvir
edilir. Aynı şekilde Kuhulin de şaman misyonunu gerçekleştiren Hızır’ın
benzeri olan druidin merhemi ile iyileşir. Evliya ise çoğu zaman insanlara
yardım için tanrı tarafından gönderilir. Buna uygun olarak Hızır ve druid de
kahramana yardım amacıyla gelmiş evliyalardır.
Dede Korkut Kitabı’nda da görüldüğü gibi Dirse Han Oğlu Boğaç
Boyu’nda Boğaç anne sütüne karıştırılmış bitkilerin sihirli gücü ile iyileşir.
Keltlerin Öküz Kualngen’in Çalınması sagasında da ağır yaralı Kuhulin
Fidan GASIMOVA
Sonuç
Oğuz ve Kelt Eposlarında Rastlanan Esas ve Yardımcı Tipler, Motifler
• Kurucu Göçerlik Ve Anadolu Mayasının Temeli Olarak Yesevîlik • Kaygıları Ve Soru(N)Ları Müzakereye Açmak • . Nakşîlik Yesevîliğin İslam Öncesi Tasavvurlarını İslamîleştirmiş Midir? • Yusuf El-Hemedânî’nin Gördüğü Bir Rüya Üzerine Hanefîlikten Şafiiliğe Geçtiği İddiası • . Yesevîlik, Nakşîbendîlik Üzerinden Yenilenmiş Midir? İslam öncesi (Kök/Tek Tanrı (Tengirizm) ve onun yansımaları olan Şamanist ve animist geleneklere dair inanç ile Hz. Muhammed’in (sav) getirdiği sisteme teslim olup barışçıl bir din dili oluşturan Yesevî'nin cehrî zikir (erre) yapması, hocası Yusuf Hemedânî'nin gizli zikri tavsiye etmesi, Hemedânî'nin Ene'l-Hak ifadesini kesinlikle tutarlı görmemesine rağmen Yesevî'nin sistemini önemli oranda bu terim ve açıklaması üzerine kurması, Yesevî'nin Arslan Bab'tan çokça bahsetmesi, fakat Hemedânî'ye (açık bir şekilde) yer vermemesinin yöntem farklılığından öte metafizik tasavvurunun epistemik temellendirilmesindeki farklılığa işaret ettiği kanaatindeyiz. Yesevî’nin fıkhî, kelamî ve ahlakî hareket noktaları, ortaya koyduğu metafizik sistemi, İslam öncesi (Tengrici mümin) dönem ile İslam sonrası (müslim) dönem arasındaki geçişi sağlaması ve itidalli, bireysel ve barışçıl özgürlükçü bir dil oluşturmasına rağmen Nakşîlik üzerinden dönüştürülmesi, hatta Yesevîliğin bu tarikat içinde devam ettiği ileri sürülerek yok sayılması üzerinde ayrıntılı çalışmalar yapılmalıdır. Eğer ekonomi ve politik alanda çalışmalar yapan İktisat, Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinleriyle birlikte hareket edilirse, günümüz Türkiye’sinde her biri ekonomi-politik bir birim haline dönüşen tarikatlar (cemaatler) bazında sûfî düşüncenin geldiği nokta daha net anlaşılabilir. Özellikle Şiî ve Selefî zihniyetlere karşı tavır alıp sûfî olduklarını iddia eden birimlerin Türk Düşüncesine ve felsefeye karşı olmalarının gerekçelerinin ortaya çıkması açısından bu tür disiplinler arası mukayeseli çalışmalar yapılması elzemdir
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası