Romatoid Artrit Kalp Tutulumu

Romatoid Artrit (RA)’in en fazla etkilediği organlardan birisi de kalbimizdir. RA hastalarında, kalp ve damar hastalıklarının oranında artış görülür. RA olmak, kalp hastası olmak için başlı başına bir risk faktörüdür. Eğer;

• tedavi süreci iyi yönetilmemiş,
• hastalığı sürekli aktif kalmış,
• eklem hasarları ve şekil bozuklukları gelişmiş,
• hala sigara içen bir RA hastasıysanız kalp hastalığı gelişme ihtimaliniz cidden artmış ve buna bağlı hayati riskiniz mevcut demektir.

Bir RA hastası, kilo alıyor, kolesterol değerleri artıyor, tansiyonu yükseliyor ise ve/veya şeker hastalığı mevcutsa, ailede erken kalp hastalığı ve bu nedenle ölümler var ise,  mutlaka hayat şeklini ve tedavisini yeniden gözden geçirmemiz gerekir.

RA hastasında kalp, farklı şekillerde etkilenebilir;

1. Koroner arter hastalığı klasik olarak en fazla bilinen etkilenme şekli olup, kalp damarlarının normal topluma göre daha erken  tıkanarak, kalp krizi ve buna bağlı hayati riskin arttığı durumdur.
2. Perikardit yani kalp zarları arasında sıvı birikmesidir.
3. Miyokardit, kalp kasının hastalanarak kalbin pompa fonksiyonunun bozulduğu ve RA’da nadiren görülebilen bir kalp hastalığı tipidir.
4. Ritim bozuklukları RA’da, benzer yaştaki diğer insanlardan daha sık görülmektedir.
5. Koroner vaskülit ise kalp damarının iltihabi tutuluş şeklidir ki, özellikle tedavisiz kalmış ve ağır hastalarda nadiren gelişir.

Peki biz hastalarımızdaki kal tutulumunu nasıl tespit edebiliriz? Öncelikle bundan şüphe etmemiz gerekir ki; çarpıntı, nefes darlığı, halsizlik, çabuk yorulma, göğüs ağrıları (özellikle kısa süreli), dudak ve parmaklarda morarma, bacaklarda ödem, el ve ayaklarda başlayan soğukluk ve üşüme en belli başlı şikayetler olarak karşımıza gelecektir. İyi bir muayene ile, ritim bozuklukları dahil olmak üzere, kalbin, görevini yapamadığını gösteren tıbbi tespitleri muayenemizde saptamaktayız. Ardından da kardiyoloji bölümünün hastanın kalp/fonksiyonlarını değerlendirmek üzere bilgisine başvurmaktayız. Bu aşamada EKO, kalp sintigrafileri, efor testi, ritim monitörizasyonu için holter ve kalp anjiyografisinden faydalanmaktayız.

Bir Romatoid artrit hastasının kalp hastalığından korunması için yapılması gerekenleri de şöyle sıralayabiliriz;

1. Romatoid artrit tedavisi düzenli olmalıdır. Hastalık kontrol altına alınabilmelidir.
2. Tansiyon yani kan basıncı değerleri normal sınırlarda olmalıdır
3. LDL kolesterol dediğimiz ve halk arasında kötü kolesterol olarak adlandırılan değerin düşük olması sağlanmalı ve değerine yakın olmak kaydıyla; arasında tutulmalıdır.
4. Sigara içilmemeli veya bırakılmalıdır
5. Diyabet ise kan şekerinin düzenli olarak takip edilmesi ve normal sınırlarda olması sağlanmalıdır
6. Ailede kalp hastalığına bağlı erken kayıplar varsa, kardiyoloji bölümü ile birlikte kalbin düzenli muayene ve takibi yapılmalıdır
7. Fazla kilolar doğru biçimde ve kontrollü bir beslenme ile verilmelidir. Bunu kabaca boyumuzun santimetre olarak rakamı ile kiloyu aynı tutarak sağlayabiliriz. Mesela cm boyu olan birisinin 55 kilo civarında olmaya çalışması önemlidir. Öte yandan agresif, kontrolsüz ve dengesiz diyet çabaları, bağışıklık sistemini bozacağı için dikkatli olunmalıdır.
8. Kilo alıp geri vererek yapılan beslenme şekillerinden kaçınılmalıdır. Kiloda sabit olmak, iniş ve çıkışlı değerlerden daha kıymetlidir.
9. Non-steroid anti inflamatuar dediğimiz ve sıklıkla ağrı kesici olarak bildiğimiz ilaçları kontrolsüz kullanmamalıyız.
10. Kortizon tedavisinde hedefi en düşük doz olarak benimsemeliyiz. Ancak, kortizon ihtiyacı varken, bu ilaçla ilgili ön yargılar nedeniyle kortizonu kullanmamak da ayrı ve büyük bir hata olacaktır.

seafoodplus.info Ahmet Mesut Onat

Gaziantep

Romatizma sadece eklemleri etkileyen bir hastalık değildir. Özellikle kronik hastalıklar ve bu hastalıklar nedeniyle kullanılan ilaçlar, kalp başta olmak üzere pek çok organın da romatizmadan etkilenmesine neden olabiliyor.

Akut Romatizmal Ateş: Kalp ve romatizma konusunda en sık görülen Akut Romatizmal Ateş (ARA), öncelikle çocukluk çağında ortaya çıkan ve erişkin yaşta kalpte kalıcı kalp kapak bozuklukları ile devam eden hastalıktır. Bu hastalığın tipik özellikleri; sıklıkla çocukluk-genç erişkinlik döneminde Beta Mikrobu (A Grubu Beta Hemolotik Streptokok) denilen bir bakteri ile geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonunu takiben gelişen ateş, eklem ağrısı ve şişmeleri, bazen deride kızarıklık şeklinde döküntüler, kore denilen çeşitli hareket bozuklukları ve kalp tutulumu sonucu gelişen belirtilerdir. Bu belirtilerin önemli bir kısmı, eklemler dâhil, birkaç hafta içinde herhangi bir sekel bırakmadan düzelirler. Ancak kalp ile ilgili olanlar daha ileri yaşlarda ciddi sorunlara yol açmak üzere devam edebilir. Mitral kapak başta olmak üzere kalp kapaklarında yetersizlik ya da daralma ile sonuçlanırlar. Tansında ASO denilen bir kan testinden yararlanılır. Ancak bu testin tek başına tanı için kullanılması doğru değildir. Diğer klinik ve laboratuvar bulguları da göz önüne alınmalıdır.

Osteoartrit: Erişkinde en sık görülen romatizma türü olan Osteoartrit (halk arasında kireçlenme olarak bilinir) hareketsizlik ve onun getirdiği kilo alma, kolesterol düzeyinde yükselme gibi nedenlerden dolayı kalbi etkileyebilir.

Romatoid Artrit: İltihaplı romatizma türü olduğundan damar sertliğine (ateroskleroza) yatkınlığı artırır, kalbi etkiler ve kalp krizi riskini yükseltebilir. Ayrıca kalp kasını da etkileyip kalp yetersizliğine neden olabilir. Kalp zarını tutabilir ama genelde önemli soruna yol açmaz nadiren konstrüktif perikardit denilen ameliyat gerektirebilen duruma yol açar.

Sistemik Lupus Eritematozus (SLE): Genç kadınlarda görülmesi ve birden çok organ ve dokuyu etkileyebilmesi nedeni ile önemlidir. En çok kalp zarını tutar; bu durum genel olarak tedaviye iyi yanıt verir, nadiren kardiyak tamponad denilen tabloya ve acilen kalp zarındaki suyun boşaltılmasını gerektirecek girişime neden olabilir. Romatoid Artrite benzer şekilde damar sertliğini artırarak ve bazen de kalp damarlarını direkt etkileyerek erken yaşlarda kalp krizi ve kalp yetersizliği yapabilir.

Ankilozan Spondilit ve ilişkili durumlar: Ön planda omurgayı ve ayak diz gibi eklemleri etkileyen bu hastalık seyrinde daha az sıklıkta kalbin aort damarı ve kalp kası etkilenebilir. Bir kısmında damar sertliğine eğilim nedeni ile erken yaşlarda kalp krizleri görülebilir.

Gut: Ürik asit metabolizmasının bozukluğu sonucunda kanda ürik asit düzeyinin artması ve eklemler başta olmak üzere birçok alanda ürik asit depolanması ile giden bir hastalıktır. Bu hastalığın seyrinde hipertansiyon, diyabet, kolesterol düzeyinde yükselme ve damar sertliğine eğilim sıkça görülür. Yakın takip ve uygun tedavi ile bu riskler azaltılabilir.

Skleroderma, vaskülitler, diğer romatizmal hastalıkların çoğu direkt kalp kası ya da kalp damarlarını etkileyerek kronik kalp hastalıklarına yol açabilir. Bu hastalıkların kalbe zarar vermesinin engellenmesi için ilk kural erken tanı ve tedavidir. Zamanında yapılan doğru tedaviler ile bu olasılıklar azaltılabilir. İlaç tedavisinin yanı sıra uygun ve düzenli egzersiz ve diyet programları da gereklidir.

Halk arasında “romatizma kalbe vurabilir” korkusu çok yaygındır. seafoodplus.infoında romatizmal hastalıkların hepsi düşünüldüğünde, kalp tutulumu romatizmal hastalıkların çok az bir kısmında görülür.

Romatizma Kalbe Vurur mu?

Halk arasında “romatizma kalbe vurabilir” korkusu çok yaygındır. Bunun nedeni, günümüzde eski yıllara oranla çok azalmış olsa da, yirminci yüzyılın ortalarına kadar kalp hastalıklarının en önemli nedenlerinden birinin akut ateşli romatizma hastalığı olmasındandır. Geçirilen bir A grubu beta-hemolitik streptokok enfeksiyonu sonrası gelişen ve özellikle çocukluk ve gençlik çağlarında görülen bu romatizma çeşidinde, kalpte tutulum ve sonrasında kalp kapaklarında tahribat gelişebilir. Bu hastalık günümüzde eski yıllara oranla büyük ölçüde azalmış olsa da, tamamen ortadan kalkmamıştır ve ülkemizde hala görülebilmektedir. Ateşli romatizma ve kardit (kalp iltihabı) geçiren hastalarda, bu bakteri ile yeni bir boğaz iltihabı geçirilmesi, hastalığın nüksetmesine ve yine kalp tutulumu ile kalp kapaklarındaki tahribatın artmasına neden olabilir. Bu nedenle, bu hastaların, hastalığın nüksetmesini önlemek için ayda bir depo penisilin enjeksiyonu ile koruyucu tedaviyi aksatmamaları gerekir.

Aslında romatizmal hastalıkların hepsi düşünüldüğünde, kalp tutulumu romatizmal hastalıkların çok az bir kısmında görülür. Çeşitli şekillerde kalbi etkileyebilen iltihabi romatizmal hastalıklardan başlıcaları, akut ateşli romatizma, romatoid artrit, lupus-SLE, skleroderma, miyozitler ve vaskülitlerdir. Bu iltihabi romatizmalarda kalp zarında iltihap ve sıvı birikmesi, kardit (kalp iltihabı), kalp yetmezliği, kalp kapaklarında tutulum ve sonrasında daralma veya kaçak ile kalp damarlarında daralma veya tıkanma gibi çeşitli kalp bozuklukları gelişebilir. Görüldüğü üzere sistemik tutulum yapabilen iltihabi romatizmal hastalıklar, akciğer ve böbrek gibi diğer iç organlar yanında kalbi de tutabilirler. Ancak tüm romatizmal hastalıkların sıklığı, çeşitli romatizmal hastalıklarda kalp tutulumu oranları ve kalp hastalıkları nedenleri içinde romatizmal hastalıkların payı düşünüldüğünde romatizma kalbime vurursa kaygısı romatizmalı hastaların çoğu için yersiz ve abartılıdır.

Numune Gazetesi  1(6),