Bebeklerde Uyku Ritüeli
Tüm Hakları Saklıdır.
Tüm Hakları Saklıdır.
Sağlıklı bir gelişim için çocukların düzenli uykuya ihtiyacı var. Deliksiz bir uyku, çocukların fiziksel gelişimi açısından avantaj sağlıyor. Kronik hastalıklardan, genetik yatkınlıklara birçok faktör uyku bozukluğunda etken olabilse de, uyku saatlerindeki düzensizlik de bu soruna yol açabiliyor. Dolayısıyla bebeklere verilen uyku eğitimi oldukça önemli.
Peki, uyku eğitimi kaç yaşından itibaren verilmeye başlanmalı?
Doğru uyku eğitimi nasıl olmalı?
Her çocuğa farklı bir yaklaşımda mı bulunulmalı?
Bir uzmandan ne zaman yardım almak gerekir?
Uyku eğitimiyle ilgili bu sorulara TRT Çocuk Uzman Klinik Psikolog Şehitnur Zülfikar ile yanıt aradık.
İşte uyku rutini yaratmak için yapılması gerekenler
Uyku eğitimi kaç yaşından itibaren verilmeli?
Çocuklar doğdukları andan itibaren sağlıklı rutinlere ihtiyaç duyar. Uyku eğitimi de çocuğun günlük uykusunun belli bir rutin içinde olması için yapılan bir uygulama. Dolayısıyla uyku eğitimi bebeklikten itibaren verilebilir. Genellikle en ideal zaman için bebeğin ek gıdaya geçip gece emmesini kademeli olarak bıraktığı 6 aylık ila 10 aylık olduğu zaman aralığı önerilir.
Her çocuğa mutlaka uygulanması gereklidir denilemez. Ancak hem çocuğu hem kendi ebeveynliği için uyku eğitimi vermenin iyi olacağına inanan anne ve babalar için uyku eğitimini uygulamak denemeye değer olacaktır.
Gece emzirmenin bırakılması, bebeğin kendi beşiğinde hatta o beşiği ile kendisine ait odada uyutulması uyku eğitimine bir zemin hazırlar. Gün içinde, özellikle yatma saatine yakın bebeği rahatlatacak sağlıklı ritüellerin oluşturulması oldukça önemlidir. Bu ritüeller içinde keyifli ılık bir banyo, nazik dokunuşlarla yapılan bir masaj, yumuşak ve sıcak üslupla okunan bir hikaye yer alabilir. Bu ritüeller sonrasında bebek kendi yatağına yatırılır, uykuya kendi kendine dalması istenir. Ancak çoğu bebek emerek uykuya daldığı için uyku eğitiminin ilk denendiği zamanlarda zorlanmalar yaşanabilir. Bu zorlanmalar ile baş edebilmek için anne ve babaların hem kendi hem de çocuklarının ihtiyaçlarını gözetmeleri çok önemli olacaktır.
Çocuğuna düzenli bir uyku rutini oluşturmak ebeveynlerin de düzenli bir gündelik yaşam içinde yer almalarını gerektirir. Eğer anne ve baba böyle bir düzene sahip değilse bebeği için de bir uyku düzeni oluşturması onları zorlayabilir. O yüzden burada özellikle ebeveynlerin bu eğitimi verebilecek durumda olup olmadıklarına kendilerinin karar vermesi gerekmektedir.
Son yıllarda uyku eğitimine dair yeni yaklaşımlar var. Bu yaklaşımları nasıl değerlendiriyorsunuz?
Uyku eğitimi vermek için uygulanan bazı yöntemlerde katı bir yaklaşım tercih edilebiliyor. Uyku saati belirleniyor ve bebeğin her gün o saatte kendi yatağında uyuması bekleniyor. Anne ya da babanın odadan çıkması ve çocuğun tek başına uykuya dalması ısrarla öneriliyor. Öncesinde belirlenmiş ritüellerle birlikte yapıldığında bu uygulama, çocuğun düzenli uykuya ve geceleri deliksiz uyumaya geçişini sağlayabiliyor. Ancak her bebek bu tarz bir uygulamaya hazır olmayabilir. Aslında bebeğin hazır olmaması ebeveynin de hazır olmamasıyla ilişkili olabilir. Bazı bebekler uyumadan önce annesinin ya da babasının tensel temasına ihtiyaç duyabilirler, daha dokunsal olabilirler. Tek başlarına odalarında yataklarının içinde olduklarında evet ağlayabilirler.
Bu tür katı eğitimler çocukların nasıl hissetmesine yol açabilir?
Uyku eğitiminde katı yaklaşımlar bazı çocukların endişeli, gergin ve üzgün hissetmesine sebep olabilir. Burada ebeveynlerin çocuklarının duygularını fark edip anlamaları ve onlara bunu belirtmeleri çok önemlidir. “Biliyorum, anlıyorum, görüyorum şu an … hissediyorsun” şeklinde çocuğunun hissettiği duyguyu kabul eden bir yaklaşımla ona yansıtmalıdır.
Ebeveynler çocuğunda dokunma ihtiyacı olduğunu hissediyorsa belli rutinlere ve ritüellere dikkat etmekle birlikte onu bu ihtiyacı noktasında desteklemelidir.
Peki, doğru uyku eğitimi nasıl olmalı?
Aslında çocuklar uykuya kendi kendilerine dalar. Hatta “çocuğu uyutmak” tabiri bu açıdan bakıldığında doğru bir ifade bile değildir. Çünkü anne ve babalar ya da bakım verenler (anneanne, babaanne, bakıcılar da olabilir) çocuklar uykuya daldıkları sırada onlara eşlik ederler. Doğru uyku eğitimi için ebeveynlerin uykuya geçişte çocuklarına eşlik eden kişi olduklarını kabul etmeleri sağlıklı olacaktır. Bu noktada çocuğunun nasıl bir destek ile ve nasıl bir ortam içinde uykuya dalacağını aslında yine en iyi bilen ebeveynlerin kendisidir.
.jpg)
[Fotoğraf: Getty]Sıklıkla önerilen uykuya geçiş sürecinde çocuğun kademeli olarak odasında tek bırakılması yönündedir. Çocuğun her tek bırakılışta ağlaması aynı anlama gelmeyebilir. Çocuk aşama aşama odasında tek başına uykuya dalabilir hale gelmeye başlar. Çocuğun duygusal ihtiyacını fark edip ona bunu verdikten sonra ebeveynin onu odasının kapısı açık, bir gece lambası yanar şekilde odasında tek bırakması aslına bakılırsa çocuğun gelişimi için sağlıklıdır, ağlasa dahi. Burada rutinlerin ve ritüellerin her gün aynı saatlerde ve aynı şekilde yapılıyor olması fazlasıyla önem arz eder. Çünkü çocuk bu şekilde hayatta en çok ihtiyaç duyduğu duygusal gereksinimini giderir. Bu duygusal gereksinim hepimizin için aynı öneme sahip olan güven duygusudur. Anne ve babasına yani bakım verenlerine güven duydukça çocuk kendisine ve hayata karşı da güven duymayı öğrenir. Dolayısıyla çocuk ne kadar erken yaşta kendi başına uykuya dalabilmeye, kendini tek başınayken de rahat hissetmeye başlarsa ileride de o ölçüde kendisine ve hayatına güven duyup kendini rahatlatabilmeyi başaran bir birey olur.
Her çocuk farklıdır Çocuğa göre özel bir eğitim mi verilmeli? Ebeveynler nasıl bir yol izlemeli?
Evet her çocuk farklıdır. Aslında her aile, her ebeveyn de farklıdır. Dolayısıyla ebeveynlerin çocuklarının hallerini ve ihtiyaçlarını gözetip ona göre bir yol almaları gerekmektedir.
Hangi durumlarda uzmanlardan yardım istenmeli?
Bahsettiğimiz önerilerin uygulanmasına, belli uyku eğitimi yöntemlerinin denenmesine rağmen çocuk kendi başına uykuya dalmakta hala çok güçlük çekiyorsa, geceleri uykusu sıklıkla bölünüyorsa, hatırı sayılır ve dikkat çekici (olağandışı, her zamankinden farklı) duygusal tepkiler gösteriyorsa özellikle uyku saati yaklaştıkça ve uykuya geçiş ritüellerine geçildikçe bir uzmandan destek alınabilir.
Grafik: M. Furkan Terzi
Bebeklerde nasıl uyku düzensizlikleri görülebiliyor?
Bebeklerde ve çocuklarda uykuya geç dalma, gündüz kısa uykular, gece ortasında sık sık uyanma gibi uyku düzensizlikleri görülebiliyor. Ebeveynler yaş arası bebeklerde görülen uyku sorunlarını dikkatli ve sabırlı bir süreçle atlatabilir. Bebeklere kendi başlarına uyumayı öğretirken şunu unutmamalıyız ki, ağlamaları çok doğal bir tepkidir. Ancak ağlarken yanlarında olup destek verirsek, kuracağımız güven ve sevgi bağı da zarar görmeyecektir.
Uyku bozukluğunun nedenleri nedir?
Uyku bozukluğunun nedenleri çevresel veya bebeğe ait faktörler olabiliyor. Genel olarak uyku düzenini sağlamak için odanın ısısının derece arası, nem oranının yüzde aralığında olmasına, odanın karanlık veya loş olmasına, uykudan önce çocuğun aşırı beslenmemiş olmasına dikkat edebiliriz. Bunlar çevresel faktörlerdir. Bazı ilaçlar (antihistaminikler, soğuk algınlığı ilaçları gibi), bebeğe bakan kişilerin uyku uygulamalarındaki tutarsızlığı, annedeki stres düzeyi ve gebelik dönemi depresyonu gibi nedenler de çevresel faktörlere girer. Bebeğe ait faktörleri ise, gerilip kaşınacağı için kuru cilt, reflü, alerjik rinit, kolik, diş çıkarma, geniz eti büyümesi, uyku apnesi, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, astım, otizm, obezite ve demir eksikliği anemisi gibi faktörler olarak sayabiliriz.
Bebekler ne kadar uyumalı?
Bebeklerde günlük uyku düzeni ay ve yaşa göre değişir. Bir bebeğin günlük uyuma süresi ay ve yaş aralığına göre değişir. Yeni doğan döneminde, eğer bebeğin fiziksel bir sorunu yoksa uykularının da düzenli olması beklenir. ay aralığında bebekler genellikle üç gündüz uykusu yapar ve toplamda ,5 saat uyurlar. Gece uykuları saattir. ay aralığında bebeklerin çoğu gündüz iki kez, toplamda 2,,5 saat uyur. Geceleri saat kesintisiz uyuyabilirler. ay aralığı, bebekler için tek gündüz uykusuna geçiş dönemidir. Ortalama 2, saat uyuyabilirler. Eğer gece uykuları da saat olursa ideal bir uyku düzeni oluşmuş demektir. 24 aydan sonra gündüz uykuları ortalama iki saat olur. 2,5 yaştaki uyku süresi gündüz 1, saat, gece kesintisiz saat civarındadır.
Uyku eğitimine ne zaman başlanmalıdır?
İlk dört ay boyunca bebekle bol temas halinde olmak çok değerli ve önemli. Dördüncü aydan sonra bebeği destekli uyutmak doğru değil. Bu durum, bebeğin kendi kendine uykuya geçmesini ve kesintisiz uyumasını güçleştirir. Bebekler dakikada bir uyanabiliyor. Destekle, yani sallayarak, emzirerek, beraber yatarak, pışpışlayarak ve benzeri yöntemlerle uyutulmaya alışmış bir bebek her uyku döngüsünde aynı desteğe ihtiyaç duyacaktır. Tabii bir odada tek başına ağlamaya bırakılan ya da kendi kendine uyumaya zorlanan bebeklerde oluşan stres de uykuya geçmeyi güçleştirir. Burada en önemli konu, bebeğin bir an bile annesinin onu terk ettiğini hissetmemesine dikkat etmek. Uyku eğitimini en erken aydan sonra anne vermelidir. İlk gün atlatıldıktan sonra ise baba ya da bebeğin bakımına yardım edecek diğer kişiler eğitime devam edebilir. Eğitime mutlaka akşam başlanmalı ve uygun bir yatış-kalkış saati ve rutini belirlenmelidir.
Sağlıklı bir uyku düzeni kurmak için önerileriniz nedir?
Yapılmaması gerekenler ise:
Uyku bozukluğunun nedenleri çevresel veya bebeğe ait faktörler olabilir. Odanın ısısı ( derece olmalı), nemi (yüzde aralığında olmalı), ışık (karanlık veya loş ışık olmalı), çarşafın katlanması, uykudan önce çocuğun aşırı beslenmesi, bazı ilaçlar (antihistaminikler, soğuk algınlığı ilaçları gibi), bebeğe bakan kişilerin uyku uygulamalarındaki tutarsızlığı, annedeki stres düzeyi ve gebelik dönemi depresyonu gibi nedenler çevresel faktörlerdir. Bebeğe ait faktörler ise; kuru cilt (gerilir ve kaşınır), reflü, alerjik rinit, kolik, diş çıkarma, geniz eti büyümesi, uyku apnesi, dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu, astım, otizm, obezite ve demir eksikliği anemisi olabilir.
Bir bebeğin günlük uyuma süresi ay ve yaş aralığına göre değişir. Yenidoğan döneminde, eğer bebeğin fiziksel bir sorunu yoksa uykularının da düzenli olması beklenir. ay aralığında bebekler genellikle 3 gündüz uykusu yapar ve toplamda saat uyurlar. Gece uykuları saattir. ay aralığında bebeklerin çoğu gündüz 2 kez, toplamda saat uyur. Geceleri saat kesintisiz uyuyabilirler. ay aralığı, bebekler için tek gündüz uykusuna geçiş dönemidir. Ortalama saat uyuyabilirler. Eğer gece uykuları da saat olursa ideal bir uyku düzeni oluşmuş demektir. 24 aydan sonra gündüz uykuları ortalama 2 saat olur. yaştaki uyku süresi gündüz saat, gece kesintisiz saattir.
İlk 4 ay boyunca bebekle bol temas halinde olmak çok değerli. Ancak 4. aydan sonra bebeği destekli uyutmak doğru değil. Bu durum, bebeğin kendi kendine uykuya geçmesini ve kesintisiz uyumasını güçleştirir. Bebekler dakikada bir uyanabiliyor. Destekle yani sallayarak, emzirerek, beraber yatarak, pışpışlayarak ve benzeri yöntemlerle uyutulmaya alışmış bir bebek her uyku döngüsünde aynı desteğe ihtiyaç duyacaktır. Tabii bir odada tek başına ağlamaya bırakılan ya da kendi kendine uyumaya zorlanan bebeklerde oluşan stres de uykuya geçmeyi güçleştirir. Şu çok önemli ki; bebek bir an bile annesinin onu terk ettiğini hissetmemeli. Uyku eğitimini en erken aydan sonra anne vermelidir. İlk gün atlatıldıktan sonra ise baba ya da bebeğin bakımına yardım edecek diğer kişiler devam edebilir. Eğitime mutlaka akşam başlanmalı ve uygun bir yatış- kalkış saati belirlenmelidir.
177970 177971 177972 177973 177974
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası