Fed Nedir Faiz

Küresel ekonomik faaliyetlerin her geçen gün birbirine daha bağlı hale geldiği günümüzde, finansa dair son dakika gelişmeleri, yatırımcı portföylerinin kaderini saniyeler içinde değiştirebiliyor. 

ABD’nin Merkez Bankası sistemi olan FED’in faiz kararları, dünya ekonomisinin tümünü etkilediğinden yatırımcılar ve finans otoriteleri için büyük önem arz ediyor. 

Kararların açıklanacağı tarihler takvimlere titizlikle işaretleniyor ve çıkacak kararlar büyük bir ilgiyle takip ediliyor. Kararların alınması ile birlikte yorumlar ve analizler yapılıyor, piyasalar bu kararlar doğrultusunda yeniden şekilleniyor.

Peki FED’in faiz kararları neden bu kadar önemli ve finans dünyasında hangi dinamikleri değiştiriyor? 

Bu makaleyle, FED faiz kararları ile ilgili merak ettiğiniz soruları yanıtlayacağız.

FED Nedir?

23 Aralık 1913’te kurulan ve ABD’nin merkez bankalarının oluşturduğu bir yapı konumunda olan FED (Federal Reserve System), ABD’nin para politikalarını yürütme ve bankacılık sistemini düzenleme sorumluluğu taşıyan tamamen özerk bir kurumdur. 

FED Guvernörler Kurulu (Board of Governors), FED başkanı ile birlikte yönetim hiyerarşisinin tepesinde bulunur. Bu kurulu meydana getiren 7 üye, ABD Başkanı tarafından tayin edilir. Daha sonra ise bu tayin kararları kongre tarafından değerlendirilir ve onanır. 

Guvernörler Kurulu, Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi (FOMC) tarafından yürütülen para politikası kararlarında ve 12 adet Federal Rezerv Bankası’nın yürüttüğü bankacılık denetleme ve düzenleme aktivitelerinde direkt sorumluluk sahibidir. 

Kamu politikası konularında bu kurullara yardımcı olması için de dört adet danışma konseyi oluşturulmuştur.

FED’in Temel Hedefleri Nelerdir?

Olası krizlerden korunmak amacıyla ABD mali sistemini denetlemek ve düzenlemek için oluşturulan federal rezerv sistemi standart bir merkez bankasından daha geniş yetki ve sorumluluklara, doğal olarak da daha karmaşık bir yönetim yapısına sahiptir.

FED’in temel görevlerinden bazıları şunlardır:

• ABD halkının ve finansal kurumlarının yanı sıra yabancı organizasyonlara da görev ve sorumlulukları doğrultusunda finansal hizmet sunmak.
• Fiyat istikrarını korumak ve istihdamı sürekli kılmak için ABD’nin para politikasını yürütmek.
• Finansal piyasaları krizden korumak sürekli olarak risk yönetimi faaliyetlerinde bulunmak.
• Mali sistemin işlevsel ve istikrarlı biçimde sürdürülmesini sağlamak ve gerektiğinde sistemi kuvvetlendirecek düzenlemelerde bulunmak.
• ABD bankacılık sektöründe denetleme ve düzenlemeler yaparak bu sektörde işlem yapan kişi ve kurumların haklarını korumak ve sektörün tüm aktörlerinin ortak ve adil rekabet koşulları içinde kaldığından emin olmak.

FED Faiz Kararları Ne Anlama Geliyor?

Federal Açık Piyasa İşlemleri Komitesi her yıl FED websitesinden ya da Foreks Trader gibi yatırım ortaklarının ekonomik takvimleri üzerinden takip edilebilecek tarihlerde 8 kez bir araya gelir ve politika faizi üzerine aldıkları kararları açıklarlar. 

Bankalar bu kararlar doğrultusunda belirlenen gecelik faiz oranlarına bakarak birbirleri ile yapacakları para alışverişlerinde uygulayacakları faizi belirlerler.

Özellikle savaş, pandemi ya da ekonomik belirsizlik dönemlerinde FED, piyasadaki para arzını azaltmayı amaçlar ve hedef faiz oranında artışa gider. 

Ekonomik büyümenin ve ticaret hacminde artışın hedeflendiği dönemlerde ise faiz oranları düşürülür ve finansal aktörlerin paraya ulaşması ve ticari faaliyetler yürütmesi kolaylaştırılır.

FED Kararları Neden Önem Arz Ediyor?

Dünya üzerinde sürdürülen ticari faaliyetlerin neredeyse tümünde para birimi olarak Amerikan doları kullanılır. Bu da Amerikan dolarının dünyanın en önemli para birimi kabul edilmesine neden olur.

FED Bankası, Amerikan dolarının ABD Gravür ve Baskı Bürosu (Bureau of Engraving and Printing) ve tarafından basılması konusunda yetkili mercidir. Faizin artması ya da azalması doların Japon yeni, Türk lirası gibi yerel ve euro gibi bölgesel para birimleri ile olan ilişkisini direkt olarak etkiler. 

Bu sebeple FED’in aldığı faiz artırımı kararları domino etkisi yaratarak tüm dünyanın günlük ticari faaliyetlerini etkiler. Yatırımcılar portföy yönetimi yaparken yatırım enstrümanların bu kararlardan nasıl etkileneceğini tahmin etmek ve bu doğrultuda gerekli düzenlemeleri yapmak zorundadır. 

Çoğu zaman bu kararlar yalnızca döviz kurlarının değerini değil, piyasa beklentilerini ve şirketlerin işleyiş ve hedeflerini de değiştirirler. Bu yüzden FED kararlarının yalnızca döviz ya da mevduat yatırımlarını değil, yatırım pörtföyünüzdeki tüm enstrümanları etkilediğini bilmek gereklidir.

Finans otoriteleri, FED faiz kararlarının ne yönde olacağına ve küresel piyasaları nasıl etkileyeceğine dair analizler yayınlarlar. Otorite yorumlarının yanı sıra finansa ve şirketlere dair son dakika haberlerini ve piyasa verileriniForeks Trader gibi araçlar vasıtasıyla takip eden ve kişisel analizlerini gerçekleştiren yatırımcılar faiz kararları sonrası oluşacak finansal atmosferi önceden sezerek potansiyel yatırım fırsatlarını yakalayabilirler.

FED Kararlarının Enflasyona ve Piyasalara Etkisi Nedir?

FED faiz artırma kararı aldığında bankaların birbirleri ile yapacakları para alışverişinde uygulayacakları faiz de artar. Bankalar daha yüksek orandan borçlandıklarında finansal yapılarını kontrol altında tutmak için bireysel ve kurumsal müşterilere verecekleri kredi ve müşterilerinmevduat hesapları için uyguladıkları faizi artırırlar.

Bu sürecin doğal bir sonucu olarak kişi ve kurumlar, yüksek faiz ödemesi yapmamak adına, ticari faaliyetleri için kredi almaktan kaçınmaya başlarlar. Sahip oldukları finansal kaynağı korumak için ise mevduat hesapları gibi faiz yatırımlarına eğilim gösterirler. 

Faiz kararlarının enflasyon ile mücadele kavramı ile ilişkilendirilmesi rastlantı değildir. Faiz oranlarının artması ile paraya ulaşması zorlaşan kişi ve kuruluşlar harcamalarını daha kontrollü hale getirirler. Bu kontrol ürünlere olan talebin azalmasına neden olur. Ürünlere talep azaldığında satış hacmini artırmak isteyen kurumlar fiyatları aşağı çekmek zorunda kalır. 

Ancak faiz enflasyon ilişkisi konusunda FED kararları üzerinden yaptığımız yorum yalnızca ABD ekonomisi için geçerlidir. ABD’deki faiz artışı yerel para birimlerinin dolara karşı değerini etkileyebilir ve bunun sonucu olarak bu kararlar ABD ekonomisindeki enflasyonu baskılarken diğer ülkelerin ekonomisi için aynı ya da zıt yönlü bir etki gösterebilir. 

Faizlerin artması üretimi ve yatırımları azalttığından organizasyonlar mevcut çalışanlarını işten çıkarma ya da yeni çalışan alımını azaltma reaksiyonu gösterebilirler. Bu durum çoğu zaman işsizlik oranlarının artmasına neden olur.

Faiz artışı, borsalarda işlem gören şirketler için de önemli bir dönüm noktasıdır. Faiz oranları arttığında bu şirketler ticari faaliyetleri ve yatırımları için daha yüksek faizle borçlanmak zorunda kalırlar. Bu yüzden genellikle bu faaliyetlerinin bir kısmını yeniden düzenler ya da durdururlar. 

FED kararları kripto para borsalarında da büyük çaplı dalgalanmalara neden olabilir. Özellikle volatilitesi yüksek kripto para birimlerine yatırım yapanların FED kararlarının olası etkilerini iyi analiz etmesi ve gerektiğinde önlemler alması önemlidir.

Faiz artışının hisse senetlerinin ya da borsa endekslerinin değerini kesin olarak düşürdüğünü söylemek doğru değildir. Yatırımcı psikolojisindeki ve beklentisindeki değişimler özellikle belirsizlik dönemlerinde hisselerin değerini belirleyen ana unsur olan değer algısını değiştirir. Bu algının olumlu ya da olumsuz oluşu hisselerin değer değişiminin yönünü belirler.

Bu yüzden faiz değişim dönemlerinde portföylerinden maksimum verimi almak isteyen yatırımcılar sürekli olarak bilgi takibi yapmalı, değişen koşullara göre detaylı analizler gerçekleştirmeli ve piyasanın reaksiyonlarını gözlemlemelidir.

Yatırımın Dönüm Noktalarını Yakından Takip Edin

Dünya piyasalarını etkileyebilecek olayları sürekli olarak takip etmek ve yatırım stratejilerini bu doğrultuda düzenlemek değişen ekonomik koşullardan yatırım fırsatları çıkarmanın en etkili yöntemidir.

Foreks Trader’ın ekonomik takvimi, portföyünüzü yönetirken takip etmeniz gereken ekonomik etkinlikleri ve kritik raporları takvim üzerinde işaretleyerek bildirimler almanıza ve piyasalardaki son gelişmelerden anında haberdar olmanıza olanak sağlar. Böylece FED faiz kararı gibi yerel ve uluslararası dönüm noktalarını kaçırma riskinizi ortadan kaldırır. 

Foreks Trader’ı mobil aygıtınızda ya da web tarayıcınızda kullanarak faiz kararlarının piyasa verilerine ve dünya ekonomisine olan etkilerini son dakika haberleri ve kesintisiz veriler ile takip edebilirsiniz. 

Sahip olacağınız üst düzey analiz ve portföy yönetimi modülleri de faizdeki değişimler doğrultusunda en stratejik yatırım kararlarını almanızı kolaylaştırır .Yatırım tutkunuzu standart yatırımcı alışkanlıklarının ötesine taşıyarak alanınızda uzman bir figür haline gelmek için profesyonel seviye yatırım ve analiz araçlarına ihtiyacınız varsa FXPlus paketlerimizi keşfedebilirsiniz.

2008 krizi ve sonrasındaki para politikalarının ve toparlanma çalışmalarının etkilerini günümüzde hissetmeye devam ediyoruz. Özellikle gelişmiş ülkeler grubunda, özel sektör ve hane halkının borçlarını üstlenen devletlerin, büyüme ve borçluluk seviyelerinin sürdürülebilmesi sarmalında pek de başarılı olamadıklarını görmekteyiz. Küresel büyümenin ve yaratılan ticaret hacminin dinamosu konumundaki Çin, ABD, Euro bölgesi ve Japonya merkez bankalarının sıfır faiz seviyesinde ekonomiyi canlandırma çalışmaları ile etkisiz kalan ve borçlanma sınırlarını zorlayan mali destek politikaları bir türlü küresel toparlanmada arzu edilen momentumun oluşması konusunda istenilen çözümleri üretememektedir.

Ekonomi tarihine baktığımızda resesyonlardan çıkış reçeteleri net olmasına rağmen, ekonomilerin dinamiklerindeki farklılıklar, merkez bankalarının yaklaşımları, siyasi yapı ve otorite değişimleri gibi hususlar efektif, zamanında ve koordineli çözüm üretmede aksamalara sebebiyet vermektedir. Bu tipteki benzer 1929 buhranında, günümüzdeki gibi faizler sıfır seviyesine çekilmiş ve para politikasıyla özel sektör ve hane halkının borç seviyeleri düşürülerek, sonrasında yatırımlar yoluyla harcamaya yeniden yöneltilmesi amaçlanmıştır. Kanımca araya ikinci dünya savaşı girdiğinden bu politikanın ekonomik sonuçları belirsizdir. Bir diğer önemli konu ise enflasyon konusunda gelişmiş ülke merkez banka üyelerinin katı tutumudur. Uzun vadeli şekilde varlık değerlerini olumsuz etkileyebilecek %2 fiyat seviyesi konusunda çok net ve hassas olan üyeler, kısa vadeli de olsa bu hedefi yukarı yönlü revize etmekten kaçınmaktadırlar. Bu sayede kısa vadeli senyoraj etkisiyle borç dinamiklerinin hafifletilmesi opsiyonundan da kaçınmış olmaktadırlar. Sonucunda kamu bütçelerindeki şişme ve enflasyondan kaçınma dolayısıyla sıfır seviyesindeki faizlerle ekonomiyi genişleyici şekilde teşvik etmek sınırlı sonuçlar üretmektedir.

2015 senesine geldiğimizde maliye politikalarında tıkanma yaşayan gelişmiş ülkeler grubu, para politikalarındaki sayısal genişleme ile sıfır faiz seviyesinde hala toparlanma çabaları içerisindedir. 2009 beri süregelen ABD parasal genişlemenin makro sonuçlarına baktığımızda yıllık tüketici enflasyon seviyesinin %2’lik hedefe ulaşmakta zorlandığını, GayrıSafiMilliHasıla (GSMH) büyümesinde de %3lük trend büyümenin altında seyretttiğini görüyoruz.

ABD Verileri FED Eylül toplantısına kadar yakından takip edilecek...

ABD işgücü piyasasında olumlu gelen son dönem datalarından sonra FED faiz arttırımı konusunda beklentilerini tekrardan arttıran piyasa oyuncuları, bu verilerin dönemsel ve döngüsel oluşumlarındaki detaylara dikkat edilmeli. İşsizliğin doğal seviyesindeki geçmiş oluşumlara istinaden FED’in faiz arttırımı yapması gerektiği konusunda oldukça emin gibi piyasa. Ancak buradaki önemli detay, ücretler tarafındaki kıpırdanmayla ve iç taleple tetiklenebilecek gözüken fiyat seviyesinin, ABD dolarının değer seviyesiyle ithalat edeceği Euro ve Çin bölgesindeki fiyatlar seviyelerinin ne kadar ve nerede dengeleneceği. Bunun yanı sıra Euro bölgesindeki toparlanmanın yeni yeni olumlu sinyaller verdiğini ve Çin Yuan’nının güncel aşırı değerli haliyle ekonomisindeki yeniden dengelenmenin ne kadar süreceğini kestiremediğimiz bir global ortamda FED’in faiz arttırımında bulunmaya başlaması, piyasalardaki satış dalgasını tetikleme işareti olacaktır. Bu görüşümü Eylül FED toplantısına kadar ve o zamana kadarki global gelişmeleri gördükten sonra yeniden değerlendireceğim. Global ekonomideki toparlanma ve dengelenme eş zamanlı olarak gerçekleşmek durumunda, bunu hazırladığım uzun vadeli eşbütünlük çalışmasında ve aynı şekilde kısa vadeli faiz spread’lerindeki fiyatlamada da görmekteyiz.

BİST-100 Ralli Beklentisi

BİST100’e USD bazındaki grafikte baktığımızda 2008 yılı sonunda görülen dip seviyesinden itibaren güçlü bir yükseliş trendi oluştuğunu görüyoruz. Bu trendin alt bandının ($27) 2014 yılı başlarında denenmesine rağmen kırılamadığını, ardından gelen güçlü alımla yükseliş trendine devam edildiğini grafikte görebiliriz. BİST100, önemini özellikle vurguladığımız bu bandı Mart ayında gelen sert satışla kırdı ve altına sarktı. Yeniden aşılması için 3 başarısız deneme sonrası satışların derinleştiğini izledik. 2008 yıl sonu itibariyle başlayan yükseliş trendine $51.070 zirvesi ile birlikte baktığımızda yükselişin %61.8 oranda düzeltmesi ile gelinen seviye olan $26.500, önemli destek olarak karşımıza çıkıyor. Bu desteğe yaklaştıkça BİST100’de alımların güçlendiğini söyleyebiliriz. Ana trenddeki yükselişin %50 düzeltme seviyesi olan $31.400 seviyesini ise önemli direnç olarak takip ediyoruz. BİST100’de $31.400 direncinin aşılması ile $33.750 seviyesi hedeflenebilir. Bu seviye ise kırılması oldukça güç olacak bir bölge olarak karşımıza çıkacaktır.

K.Dağhan Gökçe

ABD Merkez Bankası “Federal Reserve System” kısaca Fed olarak anılır. 23 Aralık 1913 yılında kurulan Fed, Guvernörler Kurulu, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) ve 12 Bölgesel Fed’den oluşur.

Fed’in temel görevleri; ABD’nin para politikalarını yürütmek, finansal kuruluşları denetlemek ve düzenlenmek, finansal sistemin istikrarlı işlemesini, ödeme ve takas işlemlerinin güvenli ve etkin olarak yürütülmesini ve tüketicilerin korunmasını sağlamaktır.

Fed Açılımı

Fed, Federal Reserve System adı verilen ABD Merkez Bankası’nın kısa adıdır ve “Federal Reserve System” ‘in baş harflerinden oluşan bir kısaltmadır. 

Amerika Merkez Bankasının Görevleri

Amerikan Merkez Bankası olan Fed’in temel görevleri; ABD’nin para politikalarını yürütmek, finansal kuruluşları denetlemek ve düzenlenmek, ödeme ve takas işlemlerinin güvenli ve etkin bir biçimde yürütülmesini sağlamaktır. Finansal sistemin istikrarlı işlemesini, fiyat istikrarını ve tüketicilerin korunmasını sağlamak ve istihdamı maksimize etmek gibi görevler Fed’in sorumluluk alanı içine girer.  ABD’de 2008’de yaşanan finansal krizden sonra yapılan düzenlemeler uyarınca Fed’in görev ve yetkileri genişletildi.

Merkez Bankası (Fed) Ne Zaman Kuruldu?

FED, ABD kongresi tarafından ülkenin para ve finans sisteminin daha güvenli, esnek ve istikrarlı hale getirilmesini sağlamak amacıyla 23 Aralık 1913 tarihinde kabul edilen Federal Reserve yasasıyla kuruldu. Bu yasayla özel bankaların ve halkın çıkarlarını dengeleyen merkezi olmayan özerk bir merkez bankası kurulmuş oldu. ABD’nin 12 şehrinde kurulan bölgesel Federal Reserve Bankaları 16 Kasım 1914’te faaliyetlerine başladı. Fed, bankacılık sisteminin likidite ve kredi ihtiyacını karşılamak için ilk kez 1923’te Açık Piyasa İşlemleri yapmaya başladı.

Fed Başkanı Kim?

Fed Başkanı Jerome Powell’dır. ABD Başkanı Donald Trump tarafından görev süresi sona eren Janet Yellen’den sonra Fed Başkanlığı için aday gösterilen Powell, adaylığı Senato tarafından onaylandıktan sonra göreve başladı. Fed Başkanlığı görevini Janet Yellen’den teslim alan Powell , 5 Şubat 2018 tarihinde Fed’in 16ıncı başkanı olarak göreve başladı. Powell’ın 4 yıllık görev süresi 31 Ocak 2022’de sona eriyor. Siyaset Bilimi ve Hukuk öğrenimi alan ve kamu ve özel sektörde çeşitli görevler üstlenen Powell, Fed Başkanlığı görevine getirilmeden önce Mayıs 2012 tarihinde atandığı Federal Reserve Başkanları kurulu üyeliği görevini yürütüyordu.

Merkez Bankası (Fed) Kimin?

Merkez Bankası (Fed’in) Hissedarları Kimlerdir?

Özerk ve özel statüye sahip Fed’in ortaklık ve yönetim yapısı ABD’deki hiçbir kuruluşa benzemiyor. Federal Reserve Kanunuyla kurulan Fed, yapısı gereği hem özel ve hem de özerk bir yapıya sahiptir. Fed bünyesinde bulunan 12 bölgesel Federal Reserve Bankası’nın hisseleri kanun gereği Federal Reserve Sistemine üye olan özel bankaların elinde bulunur.  Bölgesel Federal Reserve Bankaları kendi hisselerini elinde bulunduran özel bankalara yıllık karlarının %6 ‘sını kar payı olarak öderler. Bölgesel Federal Reserve Bankaları’nın hisse senetleri normal şirket hisse senetlerinden oldukça farklıdır. Bölgesel Federal Reserve Bankalarının hisseleri, kanun gereği bu hisseleri elinde bulunduran Federal Reserve Sistemine üye olan özel bankalara Fed’in yönetimi ve kararları üzerinde herhangi bir hak veya yetki vermez. Fed ve Bölgesel Federal Reserve Bankaları elinde bulundurdukları hazine bonosu ve devlet tahvillerinden elde ettikleri karlardan giderlerini ve dağıttıkları kar paylarını düştükten sonra kalan parayı ABD hazinesine aktarırlar. 

Fed’in hissedarlarının tamamı Federal Reserve Sistemine üye özel bankalardan oluşur. Bu açıdan bakıldığında Fed’in özel bir kuruluş olduğu söylenebilir. Fed yönetimi, Guvernörler Kurulu, Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) ve 12 Bölgesel Federeal Reserve Bankası’nın Başkanı’ndan oluşur.

Merkez Bankası Görevleri

Ülkelerin Merkez Bankalarının çok sayıda görev ve sorumlulukları vardır. Bunlardan en temel olanlarından biri ülkelerin para sisteminin denetlenmesidir. Para arzını kontrol eden merkez bankaları, ticari bankaların likidite ihitiyaçlarını karşılayarak bankacılık sisteminin sorunsuz olarak işlemesini sağlar. Merkez bankalarının diğer önemli görevlerinden biri de para politikaları aracılığıyla fiyat istikrarını sağlayarak fiyatlrın genel düzeyini yani enflasyonu kontrol altına almak böylece ülkenin para biriminin diğer para birimleri kaşısında değerini korumasını sağlamak ve aşırı dalgalanmalara maruz kalmasını önlemektir. Merkez bankalarının görev ve sorumluluklarını yerine getirirken uygulayacakları para politikası ve kullanacakları araçlar konusunda bağımsız olmaları gerekir. Ülkelerin merkez bankaları çok benzer görev ve sorumluluklar yüklenmekle birlikte bunların ağırlığı ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir. T.C. Merkez Bankası’nın görev ve sorumlulukları beş ana başlık altında toplamıştır:

• Fiyat İstikrarını Sağlamak
• Finansal İstikrarı Sağlamak
• Döviz Kuru Rejimini Uygulamak
• Para Basma ve İhraç Etme Yetkisi
• Ödeme Sistemlerinin Gözetimi

Merkez Bankası Faiz Artırırsa Ne Olur?

FOMC, federal fonların gecelik faiz oranı veya “hedef faiz oranını” artırdığında tetiklenen gelişmeler ekonomik aktivitenin ve büyümenin yavaşlamasına neden olur; Borçlanma maliyeti artan bankalar, kredi, kredi kartı ve ipotek faizlerini artıracağı için bireysel ve kurumsal borçlanma ve harcamalar azalır, risksiz getiri oranı yükseleceği için de risksiz yatırım cazip hale gelir ve ticari yatırımlar azalır. Ayrca, faiz artışının etkisiyle ABD dolarının değeri diğer paralar karşısında yükselmesinin sonucu olarak ithalat artar, ihracat azalır ve ABD’nin dış ticaret açığı büyür. 

Faiz artış oranı ne kadar büyük olursa ekonomiye etkileri de o kadar yıkıcı olur. Reel sektörde faiz artışının etkileri en erken 6 ay sonra hissedilirken, hisse senedi, tahvil ve döviz piyasaları faiz artışına anında tepki verir. Finans sektöründe artan faiz gelirleri sonucunda karlılık artar. 

Fed Faiz Artırırsa Dolar Ne Olur? (Faiz Kararı Doları Nasıl Etkiler?)

Fed’in Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC -Federal Open Market Committee), federal fonların gecelik faiz oranı veya “hedef faiz oranını” artırdığında dolara olan toplam talep artacağı için (diğer para birimlerinin faizinin değişmemesi halinde) dolar diğer para birimleri karşısında değer kazanır. Bunun nedeni dolar cinsinden fonların daha yüksek bir risksiz getiriye/faize yani ABD’ye geri dönmesidir. Ayrıca, Fed’in faiz artırımyla faiz farkı oluşması halinde yatırımcılar faizi daha düşük olan diğer para birimleri cinsinden fonlarını da dolara çevirmek istiyeceklerdir. 

Faiz artış oranı ne kadar büyük ve beklentinin üzerinde olursa etkileri de o kadar büyük olur. Finans piyasaları faiz artışına hızlı tepki verir. Döviz piyasalarında dolar yükselirken hisse senedi ve tahvil fiyatları geriler. Reel sektörde ise faiz artışının etkisi geçikmeli olarak hissedilir. Borçlanma maliyeti artan bankalar, kredi, kredi kartı ve ipotek faizlerini artıracağı için bireysel ve kurumsal borçlanma ve harcamalar azalır, risksiz getiri oranı yükseleceği için de risksiz yatırım cazip hale gelir, ekonomik aktivite ve yatırımlar azalır. ABD dolarının değerinin diğer paralar karşısında yükselmesinin sonucu olarak ithalat artar, ihracat azalır ve ABD’nin dış ticaret açığı büyür. 

Fed Faiz Artırırsa Altın Ne Olur?

Fed’in faiz artırması karşısında altının davranışı her zaman aynı olmaz. Altın diğer yatırım araçlarına kıyasla çok daha uzun vadeli bir yatırım aracı olduğu için faiz artışları ve indirimleri karşındaki davranışı konjonktüre bağlı olarak değişebilir dolayısıyla komplekstir. Altın, faiz ve benzeri gibi sabit getiri sağlayan bir yatırım aracı olmadığı içn Fed faiz artırdığında altın fiyatlarının kısa vadede gerileyerek tepki vermesi olağandır ancak bu her koşulda geçerli değildir. Dünyada siyasi, ekonomik ve jeopolitik gerilimler arttığında genellikle para ve benzeri diğer tüm varlıklara olan güven azalır ve altın değer kazanır. 

İlgili Terimler ve Anlamları:

Faiz Ne Demek?

Faiz borç olarak alınan paranın kullanım bedelidir. Paranın kullanım bedeli olan faiz tutarı, yüzde olarak ve genellikle yıllık bazda ifade edilen faiz oranı üzerinde ve paranın kullanıldığı süre için hesaplanır.

Federal Ne Demektir?

Bir birliği oluşturan devletlerin içişlerinde bağımsız olduğu bir yönetim şekli ile ilgili demektir. ABD’de resmi kurumlar federal ve devlet (eyalet) kurumları olarak ayrılır. Federal kurumlar merkezi yönetim organizasyonu içinde yer alırlar ve görev alanları bütün ülkedir, eyalet kurumları ise eyalet yönetimi organizasyonu içinde yer alırlar ve görev alanları bulundukları eyalet ile sınırlıdır.

Federal Yönetim Nedir?

Bir devlet yönetim şeklidir. İçişlerinde bağımsız olan devletlerin bir araya gelerek merkezi bir yönetim çatısı altında toplanmasıdır. Federal devleti oluşturan özerk devletler dışişlerinde merkezi devlete bağlıdır. 

FED faiz kararları hem Amerika’nın hem diğer ülkelerin piyasaları tarafından yakından takip edilir. Ülkelerin ekonomik ve mali süreçlerine yön veren bu kuruma dair detayları sizin için açıkladık.

FED nedir? Kelime açılımı nedir?

FED, Amerika Birleşik Devletleri’nin merkez bankasıdır. 23 Aralık 1913 tarihinde ülkenin para politikalarını etkin şekilde yürütmek için kurulmuştur. Merkezi Washington’da yer alan kurum, 12 ticaret bölgesini kapsar. Ekonomik kriterlere göre ayrılan bölgeler, finansal kararlarını bağımsız olarak alır. Ancak bu kararlar, merkez bankasının en yetkili organı olan Guvernörler Kurulu tarafından denetlenir. FED’in kelime açılımı olan “Federal Reserve Systems”, bu çok bölgeli yapıyı ifade eder. Bu nedenle kuruma merkez bankaları sistemi de denir.

Dünya piyasalarını belirleyen FED’in görevleri nelerdir?

Merkez bankalarının temel amacı, fiyat istikrarını sağlamaktır. Bir diğer ifadeyle, enflasyon oranını dengede tutmaktır. Enflasyon oranındaki denge, piyasalardaki ani dalgalanmaları önler. Dünya piyasalarını belirleyen FED’in de öncelikli hedefi fiyat istikrarıdır. Merkez bankaları sistemi, fiyatlardaki aşırı düşüşleri ve yükselişleri engeller. Kurumun diğer görevlerini aşağıda görebilirsiniz.

• Finansal kurumların denetimini yapar.
• Tüketicilerin haklarını gözetir.
• Bankalara kredi desteği verir.
• Vatandaşların alım gücünü korur.
• Bankacılık sistemini düzenler ve denetler.
• Piyasaya nakit para girişi sağlar.

Merkez bankası, para politikası araçlarıyla ABD’deki finansal dengeyi korur. Aldığı kararlarla maksimum istihdam ve fiyat istikrarı hedeflerine ulaşmaya çalışır. Maksimum ya da tam istihdam, mevcut tüm üretim faktörlerinin ekonomiye katılmasıdır. Yani işsizliğin makul seviyede olduğu ideal koşulları ifade eder. Merkez bankası, istihdamı artırmaya yönelik politikalar yapar. Aynı zamanda enflasyon dengesini sağlar. Böylece işsizlik ve enflasyon arasındaki ters yönlü ilişkinin etkilerini azaltır.

FED tarafından belirlenen faiz kararları nelerdir?

Faiz kararlarını içeren FED açıklaması, küresel piyasalar tarafından sürekli olarak takip edilir. Zira bu kararların hem ABD ekonomisinde hem diğer ülkelerin piyasalarında pek çok etkisi bulunur. FED faiz kararının etkilerine geçmeden önce sürecin işleyişinden bahsetmek gerekir. Kurum, bankalara nakit desteği sağlamak için borç verir. Ayrıca likidite* dengesini korumak için bankalardan borçlanır. Bu finansal süreçlerde FED tarafından belirlenen faiz oranı esas alınır. Özetle merkez bankası faiz kararı, para arzının ve likiditenin kontrolünü sağlar.

Faiz kararı ne zaman açıklanır?

ABD FED faiz kararı, her yıl 7 haftalık aralıklarla toplamda 8 defa belirlenir. Bu açıklamalara göre gecelik faiz oranının kaç baz puan değiştiği öğrenilir. Gecelik bir diğer adıyla hedef faiz oranı, bankaların birbirlerine verdikleri borçlarda baz alınan değerdir. Bunun haricinde politika faizi olarak adlandırılan bir oran daha bulunur. Politika faizi, bankaların fon almak için yaptığı repo sürecini etkiler. Her iki oran da belirli dönemlerde gerçekleştirilen FED faiz toplantısının ardından açıklanır.

FED’in faiz artırması nelere sebep olur?

ABD merkez bankası, faiz artırımı yaparak enflasyon oranını korur. Enflasyon, fiyatlar genel düzeyinin sürekli ve belirgin artışıdır. Aynı zamanda talebin arzdan fazla olmasını ifade eder. Bu durum, üretim tüketim dengesinin bozulmasına neden olur. FED faiz artırımı, arz ve talep arasındaki dengeyi sağlar. Bankaların borç verme maliyetlerini yükseltir. Tüketicilerin kredi çekerek yaptığı harcamaları azaltır. Böylece tüketimi azaltarak talep yönlü enflasyonist baskıyı ortadan kaldırır. Merkez bankasının faiz oranını yükseltmesi, tasarrufların artmasına da neden olur. Sermaye sahipleri, yatırım ya da harcama yapmak yerine varlığını yüksek faiz oranlarıyla değerlendirir.

FED’in faiz düşürmesinin sonuçları nelerdir?

ABD merkez bankaları sistemi, ekonomik koşullara göre faiz oranlarını artırır ya da düşürür. Talebin arzın gerisinde kaldığı dönemlerde tüketimi artıracak çözümlere başvurur. Gecelik faiz oranlarını düşürerek bankaların borçlanma maliyetlerini azaltır. Bu sayede tüketicilerin kredi çekmesi ve sermayesini harcamalara yöneltmesi mümkün olur. Ayrıca sermaye sahipleri düşük faiz oranları yerine reel piyasalar** gibi diğer yatırım kanallarına yönelir.

FED tarafından açıklanan politika faizi nedir, nasıl belirlenir?

FED tarafından açıklanan politika faizi, enflasyon dengesini koruyan finansal araçlardan biridir. Bankalar, müşterilerine mevduat ve kredi sağlamak için likiditeye ihtiyaç duyar. Bunun için merkez bankasından fon talep eder. Merkez bankası, bono ve tahvilleri teminat olarak isteyerek bu fonu sunar. Politika faizi yükseldikçe bankaların aldığı fon miktarı azalır. Federal Rezerv Açık Piyasa Komitesi (FOMC), her yıl 8 defa politika faizi açıklar. Bu oranın belirlenmesinde enflasyon oranı, likidite ve dolaşımdaki para gibi ekonomik göstergeler esas alınır.

Politika faizinin yükselmesinin sonuçları nelerdir?

ABD merkez bankası, politika faizini yükselterek bankaların kredi maliyetlerini etkiler. Kredi çekmenin maliyeti yükseleceği için borçlanma azalır. Bir diğer ifadeyle, harcama yapmak yerine tasarrufa yönelmek daha cazip hâle gelir. Merkez bankası faiz artırımı sonuçları arasında döviz kurundaki değişimler de yer alır. Aşağıda FED faiz oranındaki yükselmeyle Amerikan dolarının değeri arttığında küresel ekonomide yaşanan gelişmeleri görebilirsiniz.

1. Amerikan doları, diğer para birimleri karşısında değer kazanır.
2. Amerikan dolarına yönelik yatırım talebi artar.
3. Altın ve borsa gibi diğer yatırım seçeneklerine olan ilgi azalır.
4. Amerikan doları üzerinden ihracat yapan ülkelerin dış ticareti olumlu etkilenir.

FED merkez bankası faiz kararı sonucunda küresel piyasalarda bazı değişiklikler yaşanır. Faiz oranı yükseldiğinde gelişmekte olan ülkelerin dış ticareti olumsuz etkilenir. İthalata bağımlı olan bu ülkeler, dış ticaret süreçlerini Amerikan doları gibi döviz türleri üzerinden gerçekleştirir. İthalat yapmanın maliyeti artacağı için bu ülkelerin dış ticaret açığıartar. Bir diğer ifadeyle ithalat için yapılan giderler, ihracattan elde edilen gelirleri aşar. Bu durum, cari açığı artırır ve ülke ekonomisinin zarar görmesine neden olur.

Politika faizinin düşmesi ne anlama gelir?

Amerikan merkez bankasının faiz oranlarını düşürmesi, enflasyon riskinin bulunmadığını gösterir. Aksine ekonomide bir durgunluğun olduğunu ve piyasayı canlandırmaya yönelik politikaların yapıldığını ifade eder. FED kararının ardından faiz oranı düştüğünde bankaların mevduat ve kredi verme eğilimi artar. Düşük politika faizinin sonuçlarından biri de sermaye piyasalarının olumlu etkilenmesidir. Yatırımcılar, sermayesini emtia piyasaları*** ve borsa gibi alternatif yöntemlerle değerlendirir.

FED’in etki kapsamı neden bu kadar geniştir?

ABD merkez bankası, küresel piyasalardaki beklentilere yön verir. Yatırımcılar, portföyünü bu beklentilere göre şekillendirir. Finansal kuruluşlar, adımlarını faiz türlerindeki artış ya da azalış tahminlerini gözeterek atar. FED’in küresel piyasalardaki etkisinin başlıca nedeni, Amerikan dolarının uluslararası ticaret süreçlerindeki yeridir. Ülkeler arasındaki ticaretin hemen hemen hepsinde para birimi olarak Amerikan doları kullanılır. Amerikan dolarının değer kazanması, ülkelerin dış ticaret açığını etkiler. Para biriminin dolar karşısındaki değeri düşeceği için vatandaşların alım gücü de etkilenir. Özetle ABD merkez bankası, doların uluslararası güçlü konumu sayesinde ülkelerin finansal süreçlerinde etkin bir role sahiptir.

*finansal ürünün nakde çevrilebilme kolaylığı
**menkul değerlerin alım satım işlemlerinin yapıldığı sermaye piyasaları
***ticarete konu olan altın, gümüş, bakır, doğal gaz, buğday ve şeker gibi malların tümü