» Yazılı Anlatım «
Bir topluluğun önünde konuşma yapmak, insanlara hitap etmek, görüşlerinizi ya da çalışmalarınızı dinleyenlere etkili biçimde aktarabilmek gerek eğitim hayatınız boyunca gerek gelecekte iş yaşamında sizin için büyük önem taşıyor ya da taşıyacak öyle değil mi? Yapacağınız sunum ne kadar etkili olursa, düşüncelerinizi aktarmada bazen de dinleyicileri ikna etmede o kadar başarılı olursunuz. Kuşkusuz şu ana kadar katıldığınız etkinliklerde, derslerde, toplantılarda ve televizyonda izlediğiniz konuşmacılar oldu. Bazı konuşmaları, anlatımları çok daha iyi dinlediğinizi, onlardan etkilendiğinizi fark etmişsinizdir. Ve belki de siz böylesi konuşmaları hiç bir zaman yapamayacağınızı düşünüyorsunuz. Ne büyük haksızlık! Oysa ki imrenerek dinlediğiniz o başarılı konuşmacılar doğuştan bu yetenekle dünyaya gelmediler. İyi birer konuşmacı olamayı öğrendiler, bu konuda çalıştılar, sık sık deneyerek hatta pek çok kez başarısız olarak kendilerini geliştirdiler. Belki şu an pek çoğunuz kendinize peki ama nasıl? diyorsunuz. Evet bu soruyu kendinize soruyorsanız, doğru kitapçığı elinizde tutuyorsunuz! Dilerseniz şimdi yavaş yavaş konumuza girelim.
Sunum kaygısını anlama ve denetleme.
İyi bir sunum yapmanın önünde duruma bakış açımızdan kaynaklanan bazı engeller vardır. Örneğin; iyi bir konuşmacının hic heyecanlanmaması gerektiğine ilişkin yanlış inanç duygularınızın, bedeninizin ve sonuçta performansınızın en büyük düşmanıdır. Sınıfta arkadaşlarınızın ve öğretmenin karşısına çıktığınızda kalbinizin hızla çarpması, ağzınızın kuruması, soluk alıp vermede güçlük çekmeniz, ellerinizin bacaklarınızın titremesi veya kaskatı kesilmesi, sesinizin çatallanması, terden sırılsıklam olmanız, söyleyeceklerinizi unutmanız yani sunum esnasında yaşadığınız kaygı, performansınızı sergilemek durumunda olduğunuzda yaşadığınız bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren bir uyarılmışlık durumudur. Ve tamamiyle normaldir! Merak etmeyin bu belirtileri yalnızca siz yaşamıyorsunuz. Sunum kaygısı bedeninizin hazırlanmanız için sizi uyarma yoludur. Sunum kaygısının konuşmanız üzerinde olumlu bir etkisi olabilir. Durumu ciddiye almanızı sağlar çünkü durumun ciddiyetini anlayamazsanız başarılı olamazsınız. Yani konuşmanızı yaparken ne çok yüksek düzeyde ne de çok düşük düzeyde kaygı işinize yarar. Sizin işinize yarayan orta düzeyde bir heyecandır. Öyleyse bu kaygıyı hiç yaşamamak yerine, ona yenik düşmemeniz ve kaygıyı belirli düzeyde tutarak onunla rahat etmeyi öğrenmeniz önemlidir. Sunum sırasında heyecanlanmanın normal olduğunu ve bir süre sonra geçeceğini kabul etmelisiniz. Böylesi bir kabul paniğinizi yatıştırır ve kaygınızı çıkarınız için kullanabilmenizi sağlar. Hintli devlet adamı, hitabet ustası Gandi halk önünde yapacağı ilk konuşmasında, halkın karşısına çıktığı an heyecandan bayılır. Ve Gandinin tekrar kendine gelip konuşmasını yapması o gün için olası olmaz. Görüldüğü gibi tanınmış konuşmacıların bile sunumlarını yapmadan önce bu derece heyecanlanıyor olmaları daha sonra cok iyi konuşmacılar olamalarına engel değildir.
Ayrıca, size iyi bir haber! Sunum kaygısı belirtilerinin çok az bir bölümü dinleyici tarafından fark edilir ve fark edilen bu belirtiler, sunumun kalitesini fazla düşürmez. Ne yazık ki konuşmacı sesinin çatallandığını fark edince , dinleyicinin de bunu fark edeceğini düşünür. Bu konuşmacıyı huzursuz eder ve yeni rahatsızlıkların başlamasına, bedensel belirtilerin artmasına neden olur. Bu kısır döngü böyle devam ederse konuşmacıyı devam edemeyeceği bir noktaya götürebilir. Dinleyiciler büyük olasılık, konuşmacının sesi ilk kez çatallandığında, bunun üzerinde durmamışlardır. Küçük bir sunum kaygısı belirtisini, büyük bir soruna dönüştüren konuşmacının kendisidir.
İyi bir konuşmacı olabilmek için geliştirmeniz gereken özelliklerin farkına varmak.
Şimdi sizi iyi bir konuşmacı yapan özelliklerinizi ve daha iyi bir konuşmacı olmanız için geliştirmeniz gereken özelliklerinizi şöyle bir düşünün ve aşağıdaki çizelgeye not edin!
Artılar Sunum yaparken sahip olduğum olumlu özelliklerim | Eksiler Sunumda daha iyi olabilmem için geliştirmem gereken özelliklerim |
Şimdi kitapçığınızın geri kalan kısmını geliştirmek istediğiniz özelliklerinizi dikkate alarak okuyun.
İşin mutfağı Sunuma hazırlık
Sunumunuzu yaptığınız zaman hazırlık için harcadığınız her dakikanın değerini daha iyi anlayacaksınız. İyi bir yemek sofraya gelmeden önce hangi aşamalardan geçiyor, nasıl bir tabakta, nasıl bir masada ve kimlere sunuluyorsa, etkili bir sunum yapmak için de benzeri unsurlara dikkat edilmesi yani işin mutfağına önem verilmesi gerekir. İşin mutfağı dediğimiz bu hazırlıklar şunlardır;
İyi hazırlanmış bir taslak sunumunuzu hazırlarken ve sunum sırasında sizin için çok faydalı olacaktır. Sunum esnasında kaygı ya da diğer nedenlerle rotanızdan çıkmamanızı sağlayan şey sunumunuzun taslağıdır. Taslağı hazırlarken sunumunuzla ilgili kafanızdan geçen ilk düşünceleri kağıda rastgele yazdıktan sonra bunları etkili biçimde organize edebilirsiniz. Sunumunuzla ilgili taslağın uygun bir kopyasını dinleyicilere verebilirsiniz, böylelikle dinleyicilerin sizi takip edebilmesini kolaylaştırmış olursunuz. Deneyimli sunucular sürenin bilincindedirler ve süreye saygılıdırlar. Özellikle size ayrılan süreyi öğrenin ve sunumunuzun zamanlamasını yapın. Taslağınızı hazırlarken her bir maddeye ne kadar zaman ayıracağınızı önceden belirleyin.
3. Sunum yapacağınız yeri ve kullanacağınız teknik donanımı tanıyın:
Sunum yerindeki imkanların, dinleyici kitlesinin, sunumun ve kendinizin gereksinimlerini ne kadar karşıladığını belirleyin. Sunumunuz için önceden iyi test edilmiş olan görsel donanımlara gerek duyabilirsiniz. Donanımı kendiniz idare edeceksiniz, nasıl kullanıldığını bilmeniz ve tüm işlevlerini araştırmanız gerekiyor. Bazen ne kadar iyi bir içeriğe sahip olursanız olun teknik donanım ya da sunum araçlarının kullanımı konusunda yaşayacağınız problemler o güzelim anlatıma gölge düşürebilir.
Dinleyiciler ne tür sandalyelerde oturacaklar? Dinleyicinin dikkatini toplamadaki sorunlarını önlemek istiyorsanız, plastik ya da düz sandalyeler daha uygundur.
Oda nasıl düzenlenecek? U ya da dairesel biçimdeki düzen dinleyicileri fikir alışverişine yönlendirir. Masalara kümelendirilmiş sandalyeler takım çalışmasına özendirir ve hepsi konuşmacıya dönük durumda sıralanmış sandalyeler genel tek yönlü sunum yapma biçimidir.
Aydınlatma, okuma için yeterli mi ve bir film ya da slayt sunulurken kapatılabilir mi? Kürsü ya da gerekirse mikrofon olacak mı?
Yeri ve olanakarı değerlendirmeniz, size zamanı geldiğinde, sunumunuzun neye benzeyeceğinin tam bir görsel anlatımını sunar. Eğer mümkünse, önceden konuşma yapacağınız yere gidin ve burada en azından bir kez deneme sunumu yapın.
4. Sunum yapacağınız dinleyiciler hakkında bilgi sahibi olun:
Dinleyicilerin genelde hangi özelliklere sahip olduğunu, ilgileri ve konu hakkındaki bilgi düzeylerini bilmek çok önemlidir.
Sunumun Hazırlanması
Etkili bir sunum herkesin dikkatini çeken bir girişten, sunmak istediğiniz bilgiye uyan bir yapıdan ve sunumunuzun ana konusunu özetleyen sonuç bölümlerinden oluşmalıdır. Kitapçığınızın bu bölümünde sunum, giriş gelişme ve sonuç bölümleriyle ele alınacaktır. Sunumunuzun merkezi gelişme bölümü olduğundan giriş ve sonuç bölümlerini hazırlamadan önce sunumunuzun gelişme bölümünü hazırlamak genellikle daha kolaydır. Gelişme bölümünü hazırlarken, giriş ve sonuç bölümlerine ilişkin aklınıza çok iyi fikirler gelebilir.
Gelişme Bölümü
Sunumunuzun gelişme bölümü iletmek istediğiniz önemli konuları ve bunları destekleyen verileri içermelidir. Amacınıza, dinleyicinize ve kişisel sunum tarzınıza en iyi uyan düzenlemeyi seçmeniz gerekir. Bilgiyi mantıklıca sunmanın birçok yolu vardır. Sunumunuza uyan bir biçim seçmelisiniz. Örneğin dinleyicinizi bir konuya inandırmak istiyorsanız ikna edici bir biçim seçebilirsiniz. İkinci olarak dinleyiciyi özel bir konuda eğitmek için olayı tarihi seyrine göre anlatmayı seçebilirsiniz. Seçtiğiniz biçim çerçevesinde sunumun önemli konularını yazdıktan sonra bunları verilerle desteklemelisiniz.
Destekleyici veriler;
En genel destekleyici veri çeşitleri
İstatistikler; sayılar, oranlar gerçeklerdir. İfadelerinize inandırıcılık kazandırırlar ve düşüncelerinizin gerçek gibi algılanmasını sağlarlar. Bir çok dinleyici, yapılan son bir çalışma göstermiştir ki diye başlayan bir ifadeye inanacaktır.
Örnekler; bir olayın ya da nesnenin temsilcileridir. Örnekleri karmaşık bir ifadeyi netleştirmek ya da belirli bir uygulamayı çeşitlendirmek ve başka durumlara genellenebilmesini kolaylaştırmak için kullanın. Örnekleri daha etkileyici yapmanın başka bir yolu kişisel deneyimlerinizden faydalanmanızdır.
Öyküler; belli bir konuyu pekiştirmeye yarayan genişletilmiş örneklerdir. Genellikle dinleyici tarafından hoş karşılanır çünkü insanlar öykü dinlemeyi severler. Ancak gereğinden fazla uzayan öyküler sıkıcı olmaya başlar.
Alıntılar; sunumunuza farklı bir yapı ve resmiyet kazandırır. Sunumunuzda kullanacağınız alıntıyı olduğu gibi okumanın yanında alıntıya bir uzmanın dediği gibi ya da nın deyimiyle diyerek başlamak yeterli olacaktır.
Giriş Bölümü
Etkileyici bir giriş dinleyicinin dikkatini konuya toplamasını sağlar, dinleyiciyi ve sizi rahatlatır, ne anlatılacağını önceden belirler ve mesajınızın önemini açıklar. En kısa sunumlarda bile iyi planlanmış girişlere gereksinim duyulur.
Konuşmacı sunumuna başladığı zaman, dinleyicilerin çoğunun aklı başka yerdedir. Kendi dünyalarındadırlar, o gün daha sonra neler yapıyor olacaklarını planlarlar, sorunlarını düşünürler ya da hayal kurarlar. Hele derste sizden sonra sunum yapacak bir öğrenci grubunun karşısındaysanız bu durum daha da bir geçerlidir. Etkileyici bir giriş, başı boş dolanan zihinleri odaya çeker ve dinleyicinin dikkatinin, size ve konunuza çekilmesini sağlar. Ancak girişteki dikkat toplayıcı ifadenin konunuzla bağdaşması çok önemlidir. Bazı konuşmacılar sunumuna konuyla ilgili olsada olmasa da duyduğu bir fıkrayla başlar, bu pek de iyi bir yol değildir. Dikkat çekmenin yanısıra konunun bütünlüğü içinde girişin bir anlam ifade etmesi gerekir.
Bir soru sorun: Kısa cevaplı ya da tepki ölçen bir soru sorun. Dinleyicilerin cevap vermesini istiyorsanız, verilecek cevabın kolay olduğundan emin olun. Evet ya da hayırla, ya da yalnızca el kaldırmayla cevaplanabilecek sorular sorun.
Etkileyici bir gerçeği belirtin: Etkileyici bir gerçekle ya da sunumunuzun ana fikrini destekleyen bir istatistikle başlayın.
Fıkra anlatın: Fıkra anlatma konuşmacının dinleyiciyi konuya alıştırmasının geleneksel yoludur. Mizah her zaman insanları konuya ısındırmak için etkili bir yoldur. Ancak fıkranın konu ile bağdaşması önemlidir.
Öykü anlatın: Ele alınan konu hakkında kendi başınızdan geçen bir öyküyü anlatarak sunuma başlamak çok etkili bir yoldur. Öyküleri göz önüne getirmek kolaydır, bu nedenle bilgi aktarmada etkilidirler.
Alıntı yapın: Sunumun inandırıcılığını artırır, ilgi çeker.
Etkileyici vurgularda bulunun: Aralarda kullanacağınız, anlatımınızı tamamlayıcı ve çarpıcı olan cümleler sunumun geri kalanına hareketlilik kazandırır. Yüksek fiyatlı ürünlerin, kazançlarımızı yiyip bitirmesini durdurmanın tam zamanı! gibi.
Dinleyiciyi ve kendinizi rahatlatma:
Etkileyici bir giriş hem sizi hem seyircileri rahatlatır. Girişlerde mizah kullanmanın bu kadar popüler olmasının nedeni gülümsemenin dinleyicinin tutumunu geliştiren bir enerji kaynağı olmasıdır.
Konuyu belirleme:
Konuşmacı sunumun amacını açıkça belirtmelidir.
Bu günü bitirmeden herkes..yı daha iyi anlıyor olacak ya da Bu sunumu dinledikten sonra, dinleyiciler.yapabilecekler
Konunun önemini belirtin:
Anlatacağınız konunun önemi pek az dinleyici tarafından kavranmıştır. Sunumun neden önemli olduğunu açıklayarak sizi neden dinlemeleri gerektiğini vurgulamış olursunuz. Önem cümlesi dinleyicilerin düzeyini yakalayabilmeli, dinleyenlerin bakış açısından dile getirilmelidir.
Sunulacak bilginin dinleyici için değerli ve önemli olduğunu vurgulayın.
Olumsuz Olmayın!
Durumunuz gerçekte ne olursa olsun, hazırlanma eksikliğinden ya da konuşma ortamının yetersizliğinden dolayı özür dilemeyin. Konuşmaya istekli ve enerjik olun. Bu gün hakkında konuşma yapacağım gibi sıradan başlangıçlar yapmayın.
ÖRNEK GİRİŞ;
Konu başlığı:
Etkili Sunum Teknikleri
Dikkat çekici ifade:
Burada kaç kişi lezzetli yemek yapmanın sırlarını biliyor?
Geçiş:
Etkili bir sunum yapmak lezzetli bir yemek yapmaya benzer, ikisinin de mutfağı çok önemlidir
Önem:
Gerek eğitim gerek iş yaşamınız boyunca, düşünce, araştırma ve çalışmalarınızı aktaracak sunumlar hazırlamanız sizin için kaçınılmaz
Amaç:
Bu sunumu dinledikten sonra etkili bir sunum hazırlamak için gereken tüm bilgileri öğrenmiş olacaksınız
Sonuç Bölümü
Sonuç bölümü sunumunuzda ele alınanları ve mesajınızın önemli noktalarını dinleyiciye hatırlatır. Bitiş cümlesini iyi planlamalısınız. Kısa ve yönlendirici olmalısınız.
Önemli konuları özetleyin:
Fazla ayrıntıya girmeden hatırlanması gereken konuları ve neden önemli olduklarını özetleyin. Ana fikirleri yineleyin.
Çağrı yapın:
Düşünceleri değiştirme üzerine planlanmış bir sunum ise savunduğunuz konu hakkında ne yapmaları gerektiğiyle ilgili çağrı yapın. Örneğin; ormanları korumanın doğal hayat üzerindeki etkilerinden bahseden bir sunum yaptıysanız, savunduğunuz konuyu destekleyen bir slogan kullanabilirsiniz, haydi gelin ormanlarımız için bir fidan da siz dikin! gibi..
Girişle bağlantı kurun:
Giriş ifadelerinizle uyum sağlarsanız sunumunuz amacına ulaşmış ve iyi planlanmış demektir. Sunumunuzun girişinde kullandığınız öyküyle yeni bir yorum getirecek bir bağlantı kurun.
Sözü dolandırmayın:
Sunum bittikten sonra devam etmeyin. Bahsetmek istediğim başka bir şey de ya da söylenilmesi gereken diğer bir konu da. türünden ifadeler kullanmayın. Sonuç bölümünde yeni bir bilgi, özellikle bahsetmeyi unuttuğunuz bir şey sunulmamaldır.
Aniden durmayın:
Dinleyicinin kafasını kurcalayacak ani bir bitiriş yapmayın. Tüm söylemem gerekenler bunlar ya da Daha iyi hazırlanmadığım için üzgünüm ancak umarım birşeyler anlamışsınızdır gibi bir özür ifadesi asla kullanmayın.
Görsel ve İşitsel Araçların Seçimi ve Kullanımı
Görsel araçlar sunumunuzu güçlendirir. İyi bir sunumu, eksiksiz bir sunuma dönüştürür, sunumunuzun özel noktalarına önem ve açıklık kazandırır. Sunumun düzenlenmesini güçlendirir ve dinleyicinin ilgisini çeker.
Genellikle görsel gereçlere ilişkin seçiminiz ne kadar zamanınız olduğuna ve sunum yerindeki olanakların çeşitliliğine bağlıdır.
Bazen kablosuz bir mikrofon, işaret çubuğu, video kaset ya da müzik görsel araçlara eklenebilir. Günümüzde her alanda kullandığımız bilgisayar başarılı bir sunum yapmada da etkilidir. Sunum yapma konusunda kendinizi geliştirmek istiyorsanız sunumla ilgili bilgisayar programlarını öğrenmek de size epeyce yardımcı olabilir.
Sunuma yardımcı bu araçları kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?
En iyi sunum araçları bile, uygun bir biçimde kullanılmadıklarında, sunuma zarar verebilirler. Bu araçlar sunumu desteklemeli sunumun kendisi olmamalıdır.
Uygulama Önerileri
Evet, buraya kadar etkili bir sunum yapmak için nasıl hazırlıklar yapmalısınız, sunumunuzu nasıl planlamalı ve nelere dikkat etmelisiniz sorularını cevaplamaya çalıştık. Son olarak kendi başınıza ya da asıl sunumunuzdan önce sizi dinleyerek destek olacak birkaç dostun önünde yapacağınız provalardan sonra hala geliştirmeniz gereken bazı özellikleriniz ya da becerileriniz olduğunu düşünüyorsanız, yalnız değilsiniz! Üniversitenizin Öğrenci Gelişim ve Danışma Merkezine (ÖGDM) yapacağınız başvuru ile uzmanlarımızdan yardım alabilir bireysel ve grupla yapılan görüşmelere katılabilirsiniz. Ayrıca Etkili Sunum Teknikleri konulu çalışma grubumuza kayıt yatırarak kendinizi bu alanda geliştirebilirsiniz.
Bu broşür, Psk. Dan. Neva SANCAK tarafından aşağıdaki kaynaktan yararlanılarak hazırlanmıştır:
Hayat Yayınları (), Sunuş Yapma, Çev. E. Sabri Yarmalı
Orijinali; Robert B. Nelson & Jennifer B. Wallick () The Presentation Primer
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası