Zilan Katliamı Emrini Kim Verdi
Dersim katliamının emrini kim verdi? Atatürk mü, İnönü mü?
Sayın Öymen. Ben şimdi sorsam; desem ki; "Dersim'de 'de olup biteni bilir misiniz?"
Biliyorum, diyeceksiniz ki:
"Cumhuriyet rejimine karşı bir başkaldırı yaşandı. Dönemin yöneticileri de o başkaldırıyı bastırmak için bir dizi operasyon yaptı!"
Haklısınız efendim
Devlet bir türlü ele geçiremediği isyancı başı Seyit Rıza'yı yakalamak konusunda çaresiz kalmıştı ve maalesef bu çaresizlikle önce Dersim'in köylerini şuursuzca havadan bombalatmış, yetmeyince de dağlara çıkıp avladıkları masum sivilleri sorgu sual etmeden kıtır kıtır kesip, kanlarını da Munzur'a akıtmıştı!
Peki ya sonra?
Sonrası için ne diyeceksiniz efendim?
Şeyden bahsediyorum Hani şu küçücük yaşlarda, anasından, babasından, kardeşinden koparılıp, Elazığ'daki toplama kampında kafası kazıtılıp sonra da rütbeli askerlere evlatlık ya da besleme olarak pay edilen onlarca Dersimli çocuğa uygulanan zulümden
Biliyorum bunun için de diyeceksiniz ki:
"Ee canım olabilir! Normaldir!"
Demişsiniz de zaten Akşam gazetesinden Özlem Çelik'e meramınızı anlatmak için konuşurken iyice çuvallamışsınız!
Farkında mısınız bilmiyorum ama "Operasyonlarda 'yan hasar' dediğimiz bir durum vardır" açıklamasını yaparak aslında Dersim'de işlenen katliamı dibine kadar savunmuşsunuz yeniden!
Kurnazlık yapıp, "Ey Aleviler Şimdi ben Atatürk'ün Dersim'de yaptıklarını anlatırken size hakaret mi etmiş oluyorum? Onun yaptıklarını anlattığım ve övdüğüm için bana faşist diyorsunuz. O halde Atatürk'e ne diyorsunuz?" diye sormuşsunuz bir de
Hani, Atatürk deyince bütün Aleviler için akan sular durur ya!
Haklısınız
Yedi göbek CHP'li ve Alevi bir ailenin evladı olarak cevap vereyim efendim size
Üzgünüm ama eğer bu katliama Atatürk yol verdiyse, ne yazık ki çok faşizan ve tarihi bir hataya imza atmıştır!
Ama benim bildiğim kadarıyla öyle değil. Çünkü o dönemin tanıklarının ağzından defalarca yazılıp çizilenlere göre, Dersim'de katliamın olduğu tarihlerde Atatürk çok hastaydı ve ölüme karşı savaşıyordu. Katliam emrini o değil, İsmet İnönü vermiştir.
Neyse Her kim yaptıysa Dersim'de izlenen yol kime aitse
Mühim değil..
Asıl mühim ve korkunç olan, 71 yıl evvel işlenmiş olan bu kafatasçı ve ırkçı katliamı, bugünün Türkiye'sinin en sosyal demokrat partisinin genel başkan yardımcısının millete referans olarak göstermesidir!
Asırlık yara Geliyê Zilan’ın tanığı: İhaneti unutmadım
VAN - Zilan Deresi’nde, 91 yıl önce yaşanan katliamın tanığı yaşındaki Osman İleri, katliamda halkına ihanet eden aşiret ağalarını unutmadığını belirterek, Kürtlere birlik çağrısında bulundu.
Tarih 13 Temmuz ’u gösterdiğinde, Kürt tarihinin en büyük katliamlarından biri yaşandı. Van'ın Erciş ilçesi Zilan Deresi (Geliyê Zilan) bölgesinde, 44 köy ateşe verilerek, binlerce insan katledildi. 'da Biroyê Haskê Teli'nin (İbrahim Ağa) Ağrı Dağı’nda devlete başkaldırmasıyla cereyan eden katliamın tanıklarından Osman İleri, aşiret ağalarının ihanetini unutmadığını söyleyerek, birlik çağrısında bulundu.
44 KÖY YAKILDI
'da, Biroyê Haskê Teli'nin Ağrı Dağı’nda devlete başkaldırmasıyla birlikte Lübnan'da kurulan Xoybun örgütü, 'da isyana dahil olur. Xoybun, dağınık şekilde savaşan isyancıları toparlaması için Berzenci aşiretine mensup Seyid Resul'ü Zilan Deresi'ne (Geliyê Zilan) gönderir. Seyid Resul, beraberindeki kişilik grupla Erciş'i kuşatır. Uzun süren çatışmalar neticesinde geri çekilen isyancılar, İran'a geçer. Bunun üzerine Erciş'te yüzbaşı olarak görev yapan Derviş Bey, müfrezesini alarak Zilan Deresi’ni ablukaya alır. Giriş ve çıkışları askerlerce tutulan Zilan bölgesinde bulunan 44 köy ateşe verilir.
BİNLERCE KİŞİ KATLEDİLDİ
Köylerin ateşe verilmesinin ardından binlerce kişi, toplu bir şekilde makineli tüfeklerle taranıp öldürülür, sağ kalanlar da sürgün edilir. Köylülerin hayvanlarına ve diğer malvarlıklarına ise el konulur. Cenazelerin altında sağ çıkan ya da kaçıp hayatını kurtaran köylüler, uzun süre kaçak yaşamak zorunda kalır. Zilan Katliamı'nda öldürülenlerin sayısı 15 bin olarak belirtilse de, dönemin tanıkları ve kimi farklı kaynaklar gerçek sayının 40 binden fazla olduğunu ifade eder.
CUMHURİYET GAZETESİ: DERE AĞZINA KADAR CESET DOLMUŞTUR
O dönem katliamı savunan Cumhuriyet Gazetesi, tarihe not düşen bir manşet atar. Kürt tarihinde en büyük katliamlardan biri olan Zilan Katliamı için gazete, 16 Temmuz tarihinde insanların cansız bedenini gösteren bir fotoğrafla olayı şöyle anlatır: "Ağrı Dağı tepelerinde tayyarelerimiz şakiler üzerine çok şiddetli bombardıman ediyorlar. Ağrı Dağı daimi olarak infilak ve ateş içinde inlemektedir. Türk’ün demir kartalları asilerin hesabını temizlemektedir. Zilan Deresi ağzına kadar ceset dolmuştur."
CENAZELER HAYVANLARA YEM OLDU
Katliamdan sağ kurtulan az sayıda tanıktan biri olan yaşındaki Osman İleri, Erciş’e bağlı Doluca (Exs) Mahallesi’nde yaşıyor. Yaşından ötürü bazı olayları hatırlamakta güçlük çeken ancak Zilan’da yaşananlar hala hafızasında canlı olan İleri, katliama dair tanıklığını şöyle anlattı: “Katliam esnasında Kaniya Pûçê yaylasındaydım. Çevredeki tüm köylerdeki insanları toplayıp Cebeli’de öldürdüler. Bekira bölgesindeki köylerde de insanları toplayıp Newale Fêde’nin oraya götürüp katlettiler. Kimse cenazeleri alamadı. Cenazeleri kurtlar, çakalalar, tilkiler yedi.”
Üst üste yığılan cenazelerin altında sağ kurtulanların olduğunu söyleyen İleri, “Kurtulan insanlar günlerce aç, susuz bir şekilde hayata tutunmaya çalıştı. Biz de kurtulduktan sonra Erciş’e gitmeye çalıştık. Daha sonra Koçköprü köyüne giderek orada kaldık. Sürgün edilenler oldu. Farklı farklı illere gönderildiler. Yıllar sonra döndüğümüzde her yerin yıkılmış olduğunu gördük” dedi.
UNUTULMAYAN İHANET
Yaşadığı katliamla birlikte Kürdün Kürde ihanetini unutmadığını belirten İleri, “O zaman Kürt aşiret ağalarının halka ihaneti oldu. Yüzyıldır ihanet devam ediyor. Artık Kürtler birbirine ihanet etmesin. Kürtler, bir olun birlik olun” diyerek çağrıda bulundu.
KATLİAM DEVAM EDİYOR
91 yıl önce yaşanan katliamın izleri hala sürerken, ekolojik kıyımlarla katliam politikası günümüzde devam ediyor. Endemik bitki örtüsü ve doğal zenginliğiyle göz kamaştıran Zilan’da altın madenciliği için Koza Madencilik tarafından keşif çalışmalarına dikkat çeken Çevre Aktivisti Zeynel Abidin Çelebi, çalışmaların “doğa katliamı” olduğunu söyledi.
YAĞMA, TALAN, İŞGAL
Altın madeni çalışmalarının Zilan Deresi Şahbazar Köyü Acıbulak yaylasının üst kısmında yapıldığını dile getiren Çelebi, altın arama faaliyetlerinin devam etmesi durumunda bölgedeki maden sularıyla birlikte birçok kaynak suyunun artık “zehir” olarak akacağını vurguladı. Zilan doğasının sürekli yağma, talan ve işgal altında olduğuna dikkat çeken Çelebi, Zilan bölgesinde bilinçli bir tahribatın yapıldığını ifade etti.
MA / Cemil Uğur
- ^Mehmet Şevket Eygi, "Zilan katliamı" 19 Ağustos tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Millî Gazete, 17 Kasım , URL erişim tarihi: 16 Ağustos
- ^Felit Özsoy, Tahsin Eriş, Öncesi ve Sonrasıyla Kürt Direnişi (Palu-Hanî-Genç), Pêrî Yayınları, , ISBN , s.
- ^Nazan Sala, "Devlet Zilan Katliamı ile yüzleşm" 10 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gündem, 8 Ekim , URL erişim tarihi: 18 Ağustos
- ^abCengiz Çandar, "“Kürt açılımı”nı Ararat-Süphan ekseninde izlerken" 4 Ağustos tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radikal, 31 Temmuz , URL erişim tarihi: 16 Ağustos
- ^abcZilan Deresi Katliamı AİHM'de 27 Nisan tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. haberi, Evrensel Gazetesi, İdris Yılmaz ().
- ^Kemal Burkay, Anılar, belgeler, Cilt 1, Deng Yayınları, , p. 8. 2 Mart tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^"Hovîtiya Artêşê şermezar dikin" 16 Temmuz tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Azadiya Welat, 15 Temmuz , URL erişim tarihi: 16 Ağustos (Kürtçe)
- ^"Geliyê Zîlan bir rojeva parlemenê". Yeni Özgür Politika (Kürtçe). 11 Şubat 21 Mayıs tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos &#;
- ^"Şahidên komkujiyê axivîn". HABER DIYARBAKIR (Kürtçe). 26 Haziran 10 Mart tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos &#;
- ^"Helebce jibîr nabe!". Nasname (Kürtçe). Nisan 15, 16 Temmuz tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos &#;
- ^Altan Tan, Kürt sorunu, Timaş Yayınları, , ISBN , s. 3 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^Pınar Selek, Barışamadık, İthaki Yayınları , , ISBN , s. 3 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^abYusuf Mazhar, Cumhuriyet, 16 Temmuz , Zilan harekatında imha edilenlerin sayısı kadardır. Zilan Deresi ağzına kadar ceset dolmuştur
- ^Ahmet Kahraman, ibid, p. , Karaköse, 14 (Özel muhabirimiz bildiriyor)
- ^Ayşe Hür, "Osmanlı'dan bugüne Kürtler ve Devlet-4" 1 Şubat tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Taraf, October 23, , Retrieved August 16,
- ^M. Kalman, Belge, tanık ve yaşayanlarıyla Ağrı Direnişi , Pêrî Yayınları, İstanbul, , ISBN , p.
- ^Ahmet Kahraman, ibid, pp.
- ^"Der Krieg am Ararat" (Telegramm unseres Korrespondenten) Berliner Tageblatt, October 3, , die Türken in der Gegend von Zilan Dörfer zerstört und Frauen und Greise massakriert.(Almanca)
- ^Sovyetler Birliği Bilimler Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü ile Ermenistan Sovyet Soyalist Cumhuriyeti Bilimleri Akademisi Doğu Bilimleri Enstitüsü Kürt Komisyonu (Çev. M. Aras), Yeni ve Yakın Çağda Kürt Siyaset Tarihi, Pêrî Yayınları, İstanbul, (orijinal baskısı: ), ISBN , p.
- ^Naci Kutlay, "Cumhuriyet ve Kürtler", Toplumsal Tarih, Sayı: , Nisan , s.
- ^abPaul J. White, Primitive rebels or revolutionary modernizers?: the Kurdish national movement in Turkey, Zed Books, , ISBN , p. (İngilizce)
- ^abcAyşe Hür, Osmanlı’dan bugüne Kürtler ve Devlet-4 17 Aralık tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 23 Ekim tarihli Taraf gazetesi.
- ^Wadie Jwaideh, The Kurdish national movement: its origins and development, Syracuse University Press, , ISBN , p. (İngilizce)
- ^abMehmet Köçer, "Ağrı İsyanı ()", Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 14, Sayı: 2, s. 2 Eylül tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^Cemşid Bender, Genelkurmay Belgelerinde Kürt İsyanları, C. 2, Kaynak Yayınları, , s.
- ^T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, , s.
- ^Osman Pamukoğlu, Unutulanlar dışında yeni bir şey yok: Hakkari ve Kuzey Irak dağlarındaki askerler, Harmoni Yayıncılık, , ISBN , s.
- ^Yönetim Zamandizini yılı, Türkiye Cumhuriyeti İdare Tarihi Araştırması (TİDATA), Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi: 2, Ankara, , s. (Pdf dosyasının 78 sayfası 10 Mart tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
- ^Ahmet Kahraman, Kürt İsyanları: Tedip ve Tenkil, Evrensel Basım Yayın, ISBN , s. , Karaköse, 14 (Özel muhabirimiz bildiriyor)
- ^abBaşka Dersim'ler Var mı? 6 Ocak tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. haberi, Zaman gazetesi, Mustafa Armağan ()
- ^Christopher Houston, Islam, Kurds and the Turkish nation state, , sayfa (İngilizce)
- ^"Akşam". 16 Temmuz 13 Temmuz tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz &#;
- ^The conviction here is that the Turkish succcess near Ergish and Zilan were realy gained over a few armed men and a large percentage of non-combatants., Robin Leonard Bidwell, Kenneth Bourne, Donald Cameron Watt, Great Britain Foreign Office, British documents on foreign affairs: reports and papers from the foreign office confidential print. From the first to the the second world war. Turkey, Iran, and the Middle-East, The Turkish revival, , University Publications of America, , ISBN , s.
- ^Paul J. White, a.g.e., s. (İngilizce)
- ^The Turkish crime of our century, Asia Minor Refugees Coordination Committee, p. 3 Ekim tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- ^Vahap Coşkun, "Anayasal Vatandaşlık 13 Temmuz tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Köprü dergisi, Kış , Sayı.
- ^Yashar Kemal, çev. Thilda Kemal (Serrero), The sea-crossed fisherman, Braziller, , ISBN , p. 58, (Salih Pasha )Every time one of his soldiers was killed by the Kurds, he'd go mad with rage and order the nearest Kurdish village to be set on fire and all its men shot.(İngilizce)
- ^Yashar Kemal, ibid, p. 57, 58, etc. (İngilizce)
- ^" Raporu: TCK madde - Davaları" 11 Mart tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., TİHV raporları, URL erişim tarihi: 20 Ağustos
- ^"Üç Ayda Düşünce Suçlusu!" 28 Temmuz tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bianet, 06 Kasım , URL erişim tarihi: 20 Ağustos
Dipnotlar[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası