Çatlak Mı Daha Kötüdür Kırık Mı

Bir kemiğin kırılması kişinin ağrıdan dolayı acısına tahammül edemeyecek duruma gelmesine neden olan bir durumdur. Kırılma kemiklerin birbirinden ayrılarak yer değiştirmesi durumunda meydana gelmektedir. Kırılma anında hissedilen çok fazla ağrı hissidir. Kırılan kemikler yerine getirdiği fonksiyonlara yönelik ciddi sağlık sorunlarını da beraberinde getirebilmektedir. Kol kırıkları genellikle kolun ya da bileğin üzerine sert bir şekilde düşme ile oluşabilmektedir.

Kırıkların düzgün bir şekilde iyileşmesi için kısa sürede tedavi edilmesi gerekmektedir. Tedavi edilmeyen kırıklar; şiddetli ağrının yanında kemiğin yanlış kaynaması sonucu kol yapısında bozukluğa neden olabilmektedir.

Kolun kırıldığı; yaşanılan ani düşme esnasında duyulan ses ve bunların yanında, şişme, morarma, hareket ettirememe, hareket ettirilmesi halinde hissedilen ani acı ve ağrı oluşması ve şekil değişikliği meydana gelmesinden anlaşılabilmektedir. Eğer kolda oluşan ve kullanmayı engelleyecek şekilde ağrı varsa bir an önce doktora başvurulmalıdır. Doktor röntgen çekerek kırık olduğunu teşhis ederek, hemen tedavi etmektedir. Bu durumda yaşanacak komplikasyonların önüne geçmektedir.

Hemen tedavi edilmeyen kol kırıklarında yaşanabilecek komplikasyonlar;

• Kemiklerin düzensiz büyümesi; genel olarak çocuklarda meydana gelen kırıklarda görülmektedir.
• Osteoartrit; eklem içerisinde bulunan kıkırdakların ilerleyen zamanlarda artritlere neden olmasıdır.
• Kemik sertliği; üst kol kemiklerinin tedavisi için yapılan sabitleme sonucu omuz ve dirsek hareketleri esnasında ağrı yapması halidir.
• Sinir veya damar yaralanmaları; kırılan kemiklerin keskin uçlarının o kısımda bulunan sinire ya da damara zarar vermesi durumudur. Kolda uyuşma ve dolaşımda problem fark ederseniz, mutlaka doktora görünmeniz önerilmektedir.
• Kompartman sendromu; kırılan kolun aşırı şişmesi sonucu kan akışını engellemesi sonucu oluşan bir durumdur. Daha kötü bir duruma yol açmaması için mutlaka acil cerrahi müdahale gerekmektedir.

Kolunuzda yukarı da belirtilen nedenler varsa kesinlikle kendiniz müdahale etmeden bir doktora başvurunuz.

DOKTORLAR ÇIKIKTAN GERÇEKTEN ANLAMAZ MI?

Halk arasında doktorlar kırıktan anlar, ancak çıkıktan anlamaz gibi yanlış bir kanı vardır ve halkımızın eğitim düzeyi artmasına rağmen bu yanlış kanı halen devam etmektedir. Poliklinikte bazı travma geçiren hastaların önce halk arasında çıkıkçı, olçüm, sınıkçı, kırıkçı … gibi adlarla anılan tıbbı eğitimi olmayan kişilere başvurduğu çıkığını kattırdığı, kırığının tedavisi için ortopedi doktoruna başvurduğunu görmekteyiz. Bu konuda halkımızı bilğilendirmek istedim.

ÇIKIK nedir; eklemi oluşturan kemiklerin birbirinden uzaklaşmasıdır. Bu bazen doğuştan kalça çıkığı şeklinde olur, genellikle de bir travma ( düşme, trafik kazası, …) sonucu olur. Bazen de kronik yada tekrarlayan çıkıklar vardır, omuz çıkığı gibi.

KIRIK nedir; kemik bütünlüğünün travmalarla bozulmasıdır. Halkımızda diğer bir yanlış inanış ise kırığı ayrı bir yaralanma, çatlağı ayrı bir yaralanma olarak bilirler ve çatlağın kırıktan daha kötü olduğunu zannederler. Oysa çatlak; kırığın basit ayrılmamış düz duran halidir, yani çatlak basit bir kırıktır.

Çıkık belirtileri; eklemde şiddetli ağrı, eklemi hareket ettirememe, morarma, soğukluk hissi oluşması gibi şikayetlerdir.

Ortopedi doktorları yaptıkları muayene ile hastanın kırık çıkığı hakkında genellikle tanı korlar yada süphelenirler. Bu ön tanı yada şüphelerini doğrulamak için hastanın rötgenini çektirirler ve tanıyı kesinleştirip tedaviyi yaparlar. Rötgen filmlerinde sadece 0 - 5 yaş arası küçük çocuklarda görülen dirsek çıkığı yada radius başı çıkığı ( bakıcı çıkığı, çekme çıkığı ) rötgen filmlerinde gözden kaçabilir. Çünkü çocugun dirsek eklemi henüz yeterince kemikleşmemiş ve kısmen kıkırdak düzeyinde olduğundan, kıkırdaklar da düz filmlerde görülmediğinden  dirsek çıkığı bazen gözden kaçabilir. Bunun dışında tüm çıkıklar kolaylıkla düz filmlerde görülür.

Yine halk arasında ayak bileği burkulmalarına bağlı bağ yaralanmaları çıkık olarak kabul edilip hastalar sıkça çıkıkçılara başvururlar. Ayak bileği burkulmaları düz filmlerde bir belirti vermez, çünkü kemikler sağlamdır, fizik muayene ile ayak bilek şişçe ve ağrılıdır. Bu tip bir yaralanma ortalama 20 günde iyileşir ve  kısmi istirahat, spora ara verme, aralıklı soğuk uygulaması, bandaj yada bileklik uygulaması ile tedavisi yapılır. Acile başvuran bu tip hastalara doktorlar yeterli bilğilendirme ve uygun ilaç vermedikleri zaman hastalar sıkça çıkıkçılara başvurmakta orada sıcak uygulaması, aşırı sıkı bandaj uygulaması gibi yanlış uygulamalar yapılarak bazen gangrene kadar giden sonuçlar olmaktadır. Bazen çıkıkçılar alkol gibi soğuk oluşturan malzemelerle ekleme masaj yaparlar, bu uygulama ise doğrudur ve hastaya rahatlık verir. Oysa ayak bilek yaralanması geçiren taze vakaların hepinse aralıklı soğuk uygulaması yapılması faydalıdır ve biz doktorlar bunu hastalara söyleriz.

Çıkıklar bazen kırıklara göre çok ağrılıdır ve daha çok aciliyet arzeder. Özellikle omuz, kalça, diz, dirsek çıkıkları çok ağrılıdır. Çıkıklar damar sinir yaralanması ile beraber de olabilirler ve açilen müdahele gerekir.

Bazen de kırık çıkık aynı anda olur ve bu yaralanmalar daha çok ciddiyet gösterir.

Halk arasında çıkıkçı denen şahısların rağbet görmesinin sebebi: 1. Eskiden ülkemizde doktor sayısı az olması, dolayısıyla doktorların ulaşılabilirliğinin zor olması, 2. Biz doktorların belki hastalara yeterince ilğilenmemizden ve  bilğilendirmemizden kaynaklandığını düşünüyorum.

SONUÇ olarak çıkıklar kırıklara göre daha az görülen ancak bazen daha çiddi sonuçlar doğuran yaralanmalardır. Branş olarak öncelikle ortopedi doktorlarının işidir. Ülkemizin her il devlet hastanesinde ortopedi doktoru vardır, ilçelerin büyük kısmında da ortopedi doktoru vardır. Yaralanma geçiren hastalar öncelikle hastanelere başvurup doktorlardan yardım almalıdırlar.

Sağlıklı Günler Dilerim.