Yeni Doğan Bebek Uyurken Neden Ses Çıkarıyor

Bebekler gibi uyumak deyi&#;ini herkes kullan&#;r ama asl&#;nda bebekler olduk&#;a g&#;r&#;lt&#;l&#; uyurlar. Yeni ebeveyn olan ki&#;iler de gece boyu homurtular, s&#;zlanmalar, horuldanmalar duyacakt&#;r. Homurtular ve di&#;er uyku sesleri normaldir ve nadiren bir tepki vermenizi gerektirirler. Fakat bazen nefesin sonunda gelen homurtu t&#;bbi kontrol gerektirebilir.

Yeni do&#;an bebeklerin nefes s&#;ras&#;nda ses &#;&#;karma nedeni yeti&#;kinlerle ayn&#;d&#;r. Hava kanal&#;n&#; bir mukus par&#;as&#; veya kurumu&#; s&#;t t&#;kamaktad&#;r. E&#;er sese katlanam&#;yorsan&#;z bebekler i&#;in yap&#;lan burun emme&#;leri ile t&#;kayan &#;eyi &#;&#;karabilirsiniz. Bebe&#;iniz ayr&#;ca bo&#;az&#;n&#; temizlerken ses &#;&#;karabilir veya nefes ald&#;ktan sonra k&#;sa bir s&#;re i&#;in duraklayabilir. S&#;zlanma, g&#;lme, a&#;lama veya ba&#;&#;rma da duyabilirsiniz. Bunlar uykuda konu&#;man&#;n bebeklerdeki kar&#;&#;l&#;&#;&#;d&#;r.

Yeni do&#;an bebekler burunlar&#;ndan nefes al&#;rlar. Bu sayede yemek yerken nefes alabilirler. Burunlar&#; k&#;&#;&#;k oldu&#;u gibi i&#;indeki hava kanallar&#; daha da k&#;&#;&#;kt&#;r. Bu y&#;zden k&#;&#;&#;k mukus par&#;alar&#; kolayca t&#;kayabilir. Bu da s&#;ra d&#;&#;&#; h&#;r&#;lt&#; ve &#;sl&#;klara yol a&#;abilir. Yeni do&#;an bebekler halen nefes al&#;p vermelerini d&#;zenlemektedirler, bu da baz&#; tuhaf seslerini a&#;&#;klar. Bebekler normalde uyan&#;kken dakikada 40 nefes al&#;rlar ama uyuduklar&#;nda i&#;ler de&#;i&#;ir. Nefes alma h&#;z&#; yar&#;ya d&#;&#;ebilir veya birka&#; saniye i&#;in &#;ok h&#;zlanabilir. D&#;zensiz veya s&#;&#; nefes alma, garip sesler, solu&#;unun kesilmesi gibi durumlar genellikle endi&#;e verici de&#;ildir. Sadece bebe&#;in nefes almay&#; &#;&#;renme &#;abalar&#;n&#; g&#;sterir.

Bebekler uyku d&#;ng&#;lerinden h&#;zl&#;ca ge&#;erler ve gecenin yar&#;s&#;ndan fazlas&#;n&#; REM uykusunda ge&#;irirler. Bu evrede r&#;ya g&#;r&#;l&#;r ve uyku hafiftir. Bu r&#;ya s&#;re&#;leri horultulara, g&#;lme ve a&#;lamalara, uykuda konu&#;maya benzeyen seslere yol a&#;abilir. Ayr&#;ca her REM evresinin sonunda k&#;sa bir s&#;reli&#;ine uyan&#;rlar ve tekrar uyumadan &#;nce biraz ses yapabilirler.

Bebe&#;in uyurken yapt&#;&#;&#; sesleri uyan&#;kken yapt&#;&#;&#; seslerden ay&#;rt edebilirseniz hem bebe&#;in daha &#;ok uyumas&#;na yard&#;mc&#; olursunuz, hem de siz daha uzun uyuyabilirsiniz. Zaman zaman homurdanmas&#; endi&#;e verici de&#;ildir ancak her nefesin sonunda homurdanmas&#; bir nefes alma zorlu&#;una i&#;aret edebilir. Homurtuyla beraber burun delikleri k&#;zarm&#;&#;sa, g&#;&#;&#;s ve boyun kaslar&#; &#;ekiliyorsa doktora g&#;sterebilirsiniz. 

“Bebekler neden uyurken hırıltılı ses çıkarır?” ya da “Bebekler neden horlar?” gibi soruların cevabı genellikle bebeklerde uyku apnesidir. Uykuda nefes kesilmesi ya da solunumun yüzeyselleşmesi olarak bilinen uyku apnesi, birçok hastalığa davetiye çıkaran ve mutlaka tedavi edilmesi gereken, ciddi bir uyku problemidir. Peki, bebeklerde uyku apnesi belirtileri ve sebepleri nelerdir? Size ve bebeğinizin sağlığına değer veren Budizzz ailesi olarak, bebeklerde uyku gerilemesine ve büyüme bozukluklarına sebep olabilen uyku apnesi hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.

Bebeklerde Uyku Apnesi Nedir ve Türleri Nelerdir?

Uyku apnesi, uykuda nefesin kesilmesi ya da yüzeyselleşmesi olarak bilinen ve çok yaygın rastlanan bir uyku sorunudur. Uykuda hırıltılı ses çıkarmaya, horlamaya ve 10 saniyeye kadar nefessiz kalmaya sebep olan bu hastalığın 3 çeşidi bulunur:

Üst solunum yolu tıkanıkları sebebiyle olur.

Beyindeki solunumdan sorumlu merkezlerdeki yetersizlikten ya da bozukluktan kaynaklanır ve beyin uyku esnasında, kaslara nefes alma komutunu iletemez.

Tıkayıcı uyku apnesi ve merkezi uyku apnesinin karışık halidir.

Yenidoğan bebeklerde uyku apnesinin en yaygın nedeni, merkezi sinir sisteminin henüz yetersiz olmasıdır ve bu durum, merkezi uyku apnesine sebep olur. Ancak, 1 yaşından sonra görülen uyku apnesinden tıkayıcı uyku apnesinin sorumlu olma ihtimali daha fazladır ve doğuştan gelen faktörlerin üst solunum yolunda tıkanmaya sebep olup olmadığı araştırılmalıdır.

Bebeklerde Uyku Apnesi Nedenleri

• Merkezi sinir sisteminin gelişmemiş olması

Bebeklerin beyin ve sinir sistemi gelişimi, anne karnındayken tamamlanmaz ve bebeklikte de devam eder. Bazı bebeklerde gelişmemiş merkezi sinir sistemi, uyku esnasında solunumdan sorumlu olan kaslara nefes alma komutunun iletilmemesinde neden olabilir ve uykuda kısa süreli nefessizlik yaşanır. Ancak bebek büyüdükçe ve merkezi sinir sistemi geliştikçe bu sorun ortadan kalkar.

Prematüre doğan bebeklerin de merkezi sinir sistemleri henüz yeteri kadar gelişmemiştir ve uyku esnasında nefes alma komutunu veremeyebilir. Bu sorun da bebeğin gelişmesi ile ortadan kalkar ve endişe edilmesi gereken bir uyku apnesi değildir.

• Ağız ya da burunda anatomik bozukluk olması

Bebeklerin ağız ve burnunda doğuştan gelen anatomik bozukluklar olabilir ve bu bozukluklar, solunum yollarının tıkanmasına sebep olur. Eğer bebeğinizdeki uyku apnesinin sebebi bu ise yalnızca uyku esnasında değil, gün içinde de nefes alıp vermede zorlanma ya da nefese eşlik eden hırıltı gözlenebilir. KKG uzmanına başvurmanız halinde, bu anatomik bozukluklar tedavi edilir ve uyku apnesinin sebep olabileceği diğer hastalıklar önlenir.

Down sendromlu bebeklerde, diğer uzuvlarda olduğu gibi ağız, burun ya da diğer üst solunum yolu organlarında da farklılıklar olabilir. Bu farklılar, bebeğin solunum yollarının tıkanmasına neden olur ve horlama, hırıltılı nefes alma ve uyku apnesine sebep olabilir. Down sendromlu bebeklerde çok sık rastlanan bu sorun, küçük doktor müdahaleleri ile çözülür.

Bebeklerde uyku apnesine olan diğer durumların başında alerji, reflü, kalp-damar sorunları ya da fazla kilo gelir. Bebekte alerjiye sebep olan durum tespit edildikten sonra, alerjen maddenin izolasyonu ile uyku apnesi de ortadan kalkar. Eğer bebekte reflü varsa, doktorun tavsiye ettiği ilaçların kullanılması, bebekte sindirim zorluğuna neden olan besinlerin tespiti ve reflü yatağı kullanımı ile reflü sıklığı azaltılır, uyku apnesi sorunu zamanla çözülür. Sebebin bulunamadığı durumlarda, doktorunuz bebeğinizi kalp-damar testlerine sokmak isteyebilir ya da kilo alımını kontrol altında tutmanızı sağlayacak beslenme listeleri önerebilir.

Bebeklerde Uyku Apnesi Belirtileri

• Horlama
• Uyurken nefes almada zorluk ya da düzensiz nefes alma
• Gün içinde yorgunluk
• İştahsızlık
• Büyüme geriliği
• Uykuda çırpınma
• Gece ağız kuruluğu
• Uyurken terleme
• Reflü benzeri öğürme (özellikle horlarken)
• Diş çıkarma döneminde diş ve damak bozuklukları

Bebeklerde Uyku Apnesi Tedavisi

Bebeğinizde uyku apnesi olduğundan şüpheleniyorsanız, mutlaka doktorunuza başvurmalı ve gerekli testlerin yapılmasını sağlamasınız ki uyku apnesinin sebep olabileceği ciddi rahatsızlıklar önlenebilsin. Uyku apnesi şüphesi ile doktorunuza başvurduğunuzda;

• Uyku esnasında beyin aktivitesi ve solunumsal hareketlerin gözlemlediği “Pediatrik Polisomnografi” testi yapılabilir. Bu test ile uyku sırasında beyin dalgaları, ağız ve burundan nefes alma sıklığı, nefessiz kalma süresi, oksijen alımı, göğüs ve karın hareketleri gibi değişkenler kayıt altına alınır.
• Bebeğinizin uykuda nefessiz kaldığı tespit edilirse, alerji kökenli olup olmadığını tespit edebilmek için alerji testi istenebilir.
• Bebeğinizin reflüsü olup olmadığı tespit edilir ve sağlıklı beslenme programı ya da ilaç kullanımı önerilebilir.
• Bebeğiniz ideal kilosunun üzerinde ise, kilo kontrolü sağlayabileceğiniz bir beslenme programı önerilebilir. (Bebeğinizin ideal boy ve kilosunu takip etmek için, Ay Ay Bebek Gelişimi rehberimizi ya da Persentil Hesaplayıcımızı kullanabilirsiniz.)
• Bebeğiniz KKB doktoru tarafından muayene edilebilir ve ağız ya da burunda anatomik bozukluğu olup olmadığı saptanır.
• Eğer bebeğinizde geniz eti ya da bademcik kaynaklı bir sorun varsa ilaç tedavisine başlamanız gerekebilir. Ayrıca, geniz eti ya da bademciğin ileri solunum sorunlarına sebep olacak boyutta olması durumunda, doktor müdahalesi ile alınması gerekebilir.

Bebeklerde uyku apnesi, uyku terörü olarak da bilinen parasomnia hastalığı ile de ilişkilidir. Bebeğinizin gece terlemesi, titremesi, uyanıkmış gibi görünmesine rağmen çevresindekileri algılayamaması ya da bağırmaya çalışma ile kendini belli eden bu uyku sorunu hakkında daha fazla bilgi almak için “Bebeklerde Gece/Uyku Terörü Nedir?” yazımıza göz atabilirsiniz.

Ayrıca, "Sağlıklı Bir Bebek Uykusunun 10 Sırrı" e-kitabımızı ücretsiz almak için bu linkten e-posta adresimize de kaydolabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Bebekler neden horlar?

Bebeklerin yüksek sesle ve ısrarla horlama nedenlerinin başında uyku apnesi gelmektedir.

Bebeklerde uyku apnesi olur mu?

Uyku apnesi bebeklerde de görülür; hatta merkezi uyku apnesinin bebeklerde görülme sıklığı daha fazladır.

Bebeklerde uyku apnesi kendiliğinden geçer mi?

Merkezi uyku apnesi 1 yaşına yaklaştıkça kendiliğinden geçerken, tıkayıcı uyku apnesi doktor müdahalesi gerektirir.

Bebeklerde uyku apnesi belirtileri nelerdir?

Bebeklerde uyku apnesinin en yaygın belirtileri hırıltılı nefes alma ve yüksek sesle horlamadır.

Söz konusu bebekler olduğunda en küçük sağlık problemleri bile ebeveynler için kaygı verici olabiliyor. Öksürük, hapşırma, ateş, gaz ve en çok da hırıltılı nefes alma problemleri… Minik bedenlerin ebeveynler için hayli büyük olan sorun haline dönüşen göğüs hırıltısını Avrasya Hastanesi’nden Çocuk Sağlığı ve hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Ali Talay anlatıyor.

Göğüs hırıltısı nedir?

Bebeklik ve çocukluk çağında en sık rastlanan sağlık problemlerinin başında olanlardan birisi göğüs hırıltısı, genelde evde basit tedavilerle geçer.

Göğüs hırıltısının sebepleri:

• Özellikle yeni doğmuş ve birkaç aylık bebeklerde görülen hırıltının sebebi burunlarında bulunan kıkırdaklardan oluşan nefes yollarının normal insanlara göre daha dar olmasıdır.
• Ayrıca bebeklerin bronşlarının çok küçük olması nedeniyle burada biriken balgam benzeri sıvılar, bebeğin nefes almada zorlanmasına sebep olur. Bu durumda bebek daha hızlı nefes alır ve bu da burun ve göğüsten hırıltı gelmesine yol açar.
• Bunun dışında bebekler nefes aldığında nefes yolunda oluşan alerji, enfeksiyonlar ve sıvı dolgular bebeğin zaten dar olan burnunu daha da tıkayacağından hırıltılı bir ses çıkarmasına sebep olur.
Göğüs hırıltısının belirtileri
Hava kirliliği ve enfeksiyon artışına bağlı olarak görülme oranları da artan bebeklerde göğüs hırıltısının birçok belirtisi vardır. Ebeveynlerin bebeklerde çok sık gözlemlediği göğüs hırıltısının belirtileri;
• Hızlı nefes alıp verme,
• Hızlı nefes alma ihtiyacı sebebiyle burun kanallarında görülen hareketler,
• Yine aynı sebeple göğüs kafesinde görülen hareketler,
• Nefes alıp vermeye bağlı olarak boyun kasları ile kaburga kasları arasında göğüs içine doğru oluşan çukur,
• Mukoz sıvısının burunda oluşturduğu baloncuklar (Bu durum bir burun deliğinin tıkalı olduğunu gösterir.)

Bebeklerde görülen hırıltının çeşitleri:
Eğer bebeğiniz ıslığa benzer bir hırıltı çıkarıyorsa, büyük ihtimalle bebeğinizin burnundaki sıvı salgılar yüzündendir. Bu sebeple korkulacak bir durum yoktur. Eğer bebeğiniz nefes alıp verirken derinden gelen bir hırıltı sesi varsa boğazda bulunan trake borusunda nefes alış verişi sırasında meydana gelen hışırtıların buruna gelene kadar hırıltıya dönüşmesi sonucu oluşmuş demektir. Bu duruma genel olarak trakemalazi adı verilen geçici bir solunum yolu hastalığı sebep olur.
Bebeğiniz çatlak sesli bir hırıltı çıkarıyorsa, bebeğinizin gırtlağında balgam birikmesi vardır. Bu durumda bebeğinizin balgam sökmesi için doktorun verdiği ilaçlara ya da doğal yöntemlere başvurabilirsiniz. Hem bronşların ve nefes yolunun hem de nefes yolunda virüs, enfeksiyon, alerji veya sıvı birikmesi ile oluşan hırıltı türü ise ıslık sesi ile karışık oluşan hırıltıdır. Böyle bir durumla karşılaşıldığında vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.

Genel olarak bu hastalıklar hırıltının sebebi olabilir!
• Alerji,
• Saman nezlesi,
• Astım,
• Boğmaca,
• Zatürre
• Solumun yolu enfeksiyonları,
• Nefes borusuna yabancı madde kaçması,
• Sigara, nikotin dumanına maruz kalma.
Hangi durumlarda doktora başvurulmalı?
Göğüs hırıltısı her ne kadar belli bir noktaya kadar normal karşılansa da bazı durumlar karşısında doktora başvurmak önemlidir. Bu durumlar;
• Öksürük ve hırıltı azalmak yerine giderek artıyorsa,
• Nefes alış verişi sıklaşmışsa,
• Bebeğin cilt rengi solu veya morsa,
• Bebekte aşırı bitkinlik varsa,
• Ateşi yükselmişse,
• Burnunun sadece bir tarafından akıntı geliyorsa bebek yemek yemeği veya emmeyi reddediyorsa çocuk hastalıkları uzmanına ulaşılmalıdır.

Göğüs hırıltısı için doğal yöntemler;

Bu konuda en bilinen yöntem tuzlu solüsyonlardır (su). Bebeklerde yeteri kadar mukoza sıvısı yeterli oranda salgılanmadığı için çok sık kurur. Bebek de burun içine basınç oluşturacak güdü olmadığı için kuruluğu tuzlu su ile giderebilirsiniz. Bu durumu çözmek için eczanelerden tuzlu su olarak satılan medikal damlalardan, serum fizyolojik ve deniz suyu alabilirsiniz.
Burun tıkanıklığını giderecek diğer bir yöntem ise, burun aspiratörleridir. Bu aspiratör burun içinde negatif basınç oluşturarak burunda birikmiş sıvıyı çekerek tıkanıklığı giderir. Genizde ve solunum yolunda oluşan balgamı sökebilmesi için limonlu su veya limon suyunu bebeğinize birkaç damla verilebilir. Odanın nem oranı mutlaka ayarlanmalıdır. Buna istinaden nem oranı yaşamsal konfor aralığı olan %45 – 55 aralığında tutularak odanın kuruması engellenmelidir.