Mitozda Kardeş Kromatitlerin Ayrıldığı Evre

Anafaz 1 de kardeş kromatitler ayrılır mı?

Anafaz, kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerlerin bölünmesi ile başlayan mitoz bölünme evresi. İğ ipliklerinin kısalması sonucu ayrılan kardeş kromatitlerden biri bir kutba, diğeri de diğer kutba gider. Böylece kromatitler iki kutup arasında ayrılmış olur.

Anafaz 1 de ne oluyor?

Anafaz Karşılıklı olarak dizili halde bulunan kromozomlar, birbirinden ayrılır ve zıt kutuplara doğru çekilirler. Burada kromozomlar birbirinden rastgele ayrıldığı için bölünme sonunda gen çeşitliliği meydana gelir. Gen transferi meydana gelmese bile bu evre sayesinde kalıtsal çeşitlilik elde edilir.

Hücre bölünmesi hangi evrede gerçekleşir?

Hücre döngüsü ve mitoz evreleri. Mitoz, hücre döngüsünün bir parçasıdır. Hücre döngüsü oldukça uzun olan interfaz evresi ile kısa bir bölünme evresinden oluşur. Mitotik evre (M) evresi çekirdek bölünmesi ve sitoplazma bölünmesinden meydana gelir.

Anafaz 1 de iğ iplikleri kısalır mı?

&#; Kardeş kromatitleri bir arada tutan sentromerler bölünmeye başlar. &#; Bu bölünme başlaması ile beraber mitoz bölünme evresi başlamış olur. &#; İğ iplikleri kısalır.

Mayoz bölünmede kardeş kromatitler ayrılır mı?

Mitozda kardeş kromatitler birbirinden ayrılıp zıt kutuplara çekilirdi. Mayozda ise kardeş kromatitler yerine homolog kromozomlar birbirinden ayrılır. Bu olay mayoz bölünmede kalıtsal çeşitliliğin oluşmasında etkilidir.

Anafaz kaçıncı evre?

Mitoz bölünmenin 3. evresi olarak anafaz evresi ön plana çıkar. Özellikle kardeş kromatitlerin 2 grup halinde ayrılmak suretiyle ekvatoral bölge oluşturması bu dönem içerisinde gerçekleşmektedir. Hücre bölünmesinin en önemli evreleri içerisinde net olarak etkisini ortaya çıkarır.

Kromozomlar en iyi hangi evrede görülür?

Metafaz evresi: Metafaz evresinde iğ ipliklerine tutulmuş olan kromozomlar hücrelerin ekvator düzleminde doğru dizilirler kromozomların en belirgin görülmüş olduğu evre metafaz evresi olarak yer alır.

Hücre mitozun hangi evresinde geçirmektedir?

Soru: Hücre mitozun hangi evresini geçirmektedir? Cevap: Hücre mitozun anafaz evresindedir.

MİTOZ BÖLÜNME

​

Genetik Madde ile İlgili Genel Bilgiler

✔ Bir hücrenin genetik maddesine genom denir. Genom DNA molekülünden oluşmuştur.

✔ Normal bir hücrede genetik madde kromatin iplik halindedir. Kromatin iplik, dağınık iplikler halindedir. DNA molekülü histon proteinleri ile sarılarak kromatin iplik haline gelmiştir.

✔ Hücre bölünmesi başlamadan hemen önce replikasyon (DNA eşlemesi) yapılarak genetik madde miktarı iki katına çıkartılır.

✔ Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromatit haline gelir. Birbirinin kopyası olan iki kromatit sentromer bölgesinden birleşerek kromozom halini alır. Kromozom yapısındaki bu kromatitlere kardeş kromatit adı verilir.

✔ Sentromerden kinetokor denilen iplikler çıkar. Bu iplikler kromozomların iğ ipliklerine tutunmasını sağlar.

✔ Bazı hücrelerde kromozomlar çiftler halinde bulunur. Bu kromozomların içeriğindeki karakterler ve sentromer bölgeleri aynıdır. Bu kromozomlara homolog kromozom denir.

✔ Çiftler halinde kromozom bulunduran hücrelere 2n kromozomlu (diploit) hücre denir.

✔ Homolog kromozomlar taşımayan, takım haline kromozom bulundurmayan hücrelere n kromozomlu (monoploit, haploit) hücre denir.

✔ Hücreler hayatsal faaliyetlerini daha kolay gerçekleştirebilmek için mikroskobik boyutlarda olmalılardır. Bu nedenle yüzey/hacim ve çekirdek/sitoplazma oranları bozulduğunda hücre bölünmesi yapma zamanlarının geldiğini anlarlar. Bir dizi sinyal iletim mekanizması ile de bölünmeyi başlatırlar.

✔ Bölünme olgunluğuna ulaşmış amip --> bölünür.

✔ Bölünme olgunluğuna ulaşmamış amibin sitoplazmasının bir kısmı kesilirse --> çekirdeksiz kalan kesilmiş sitoplazma ölür. Çekirdeğin olduğu sitoplazma bölünmez ve hayatta kalır.

✔ Bölünme olgunluğuna erişmiş bir amibin sitoplazmasının bir kısmı kesilirse --> sitoplazma kesilmesi yüzey/ hacim oranını normale döndürse de sinyal iletimi çoktan başladığından çekirdekli sitoplazma bölünür. Çekirdeksiz olan ölür.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Hücre Döngüsü

Bir hücrenin bölünmesi ile oluşan yeni hücrelerde bir sonraki bölünme tamamlanıncaya kadar geçen süreye hücre döngüsü denir.

Hücre döngüsü temel olarak iki evrede gerçekleşir.
1) İnterfaz
2) Mitotik Evre

​​

1) İnterfaz:

✔ Hücrenin normal hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirdiği ve bölünmeye hazırlandığı evredir.

✔  G1, S ve G2 olmak üzere üç ana evreden oluşur.

G1 Evresi: Bir önceki bölünme sonucunda yeni oluşmuş hücrenin büyüyerek normal hayatsal faaliyetlerini gerçekleştirdiği evredir. ATP, RNA, protein, enzim ve organel sentezi yoğun bir şekilde gerçekleşir.

S Evresi: Hücre bölünme olgunluğuna eriştiğinde sinyal molekülleri sayesinde bölünme emri gelir. Bunun sonucunda hücrede replikasyon yapılır.
G2 Evresi: Replikasyon kontrol edilir. ATP, RNA, protein, enzim ve organel sentezi devam eder.

✔ Sentrozomu eşlenmesi bu evrede gerçekleşir.

✔ Embriyonik hücrelerde G1 ve G2 evresi görülmez.
✔ Sinir, kas ve göz retinası gibi aşırı özelleşmiş hücrelerde hücre bölünmesi görülmez. Bu hücreler G0 denilen durgunluk evresinde dururlar.
✔ Kalp kası hücreleri ise G2 evresinde kalarak, mitoz bölünmeye devam etmezler.

​

2) Mitotik Evre:

Hücrenin bölündüğü evredir.

✔ Karyokinez (Çekirdek Bölünmesi)
✔ Sitokinez (Sitoplazma Bölünmesi) olmak üzere iki aşamada gerçekleşir.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

a) Karyokinez (Çekirdek Bölünmesi)

​

1) Profaz: Mitotik evrenin ilk ve en uzun süren aşamasıdır.
✔ Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozoma dönüşür.
✔ Sentrozomlar aralarında iğ iplikleri oluşturarak zıt kutuplara doğru hareket eder.
✔ Çekirdek zarı ve organeller erimeye başlar.

​

2) Metafaz: Kromozomların en belirgin görüldüğü mitotik evredir.

✔ Profaz evresinde oluşan kromozomlar sentromer noktalarındaki kinetokorlarla iğ ipliklerine bağlanır; hücre merkezinde yan yana dizilirler.

✔ Bu evre kromozomların en belirgin olduğu evre olduğundan genetik hastalık tanımlaması yapılırken bu evre kullanılır.

​

3) Anafaz: Kardeş kromatitlerin ayrıldığı (sentromer ayrılması) evredir.

✔ Kromozomlar merkezde dizildikten sonra sentromerler iğ ipliklerini çekiştirir ve kardeş kromatitler sentromerlerinden ayrılarak kutuplara doğru çekilmeye başlar.

✔ Kromatitlerin her biri yeni hücrelerin kromozomu olacağından bu evde kromozom sayısı iki katına çıkar.

​

4) Telofaz: Profazın tersi olan evredir.
✔ Kromatitlerden her biri kromatin iplik halini almaya başlar.
✔ İğ iplikleri kaybolmaya başlar.
✔ Çekirdek zarı ve organeller oluşmaya başlar.

​

b) Sitokinez (Sitoplazma Bölünmesi)

✔ Sitoplazma bölünmesidir.

✔ Tamamlandığında iki yeni hücre oluşmuş olur.

✔ Bitki ve hayvan hücrelerinde farklı şekilde gerçekleşir.

✔ Hayvan hücrelerinde sitokinez boğumlanma ile olur. Boğumlanmayı mikrofilament
gerçekleştirir.

✔ Bitki hücrelerinde sitokinez orta lamel (hücre plağı = fragmoplast) ile olur. Hücre plağı, golgi organeli tarafından gerçekleştirilir. Daha sonra, orta plak etrafında hücre çeperi oluşturulur.​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

Mitoz Bölünmenin Genel Özellikleri

✔ n, 2n ve 3n kromozomlu Vücut (Somatik) hücrelerinde görülür.
✔ Genetik yapısı birbiri ve ana hücre ile aynı olan 2 yeni hücre oluşur.
✔ Kromozom sayısı sabit kalır. Yeni oluşan hücrelerin kromozom sayısı ile bölünme yapacak hücrenin kromozom sayısı aynıdır.
✔ Genetik çeşitliliğe neden olmaz.

✔ Evrime etkisi yoktur.
✔ Tek hücreli canlılarda üremeye; çok hücreli canlılarda üreme, büyüme, gelişme ve onarıma neden olur.
✔ Hayat boyu devam eder.

​

Hücre Döngüsünün Kontrolü

✔ Hücre döngüsü genlerle kontrol altında tutulur.

✔ Özel sinyal molekülleri G1, G2 ve M olmak üzere 3 kontrol noktasında döngünün sorunsuzca devam etmesini sağlar. Bu noktalardaki DUR ve DEVAM ET sinyalleri ile hücre döngüsü düzenlenir.

✔ G1 kontrol noktasında hücre yeterli büyüklüğe ulaşmışsa DEVAM ET sinyali verilir.
✔ G2 kontrol noktasında DNA hasarı ve hücre büyüklüğü kontrol edilir. Sorun yoksa DEVAM ET sinyali verilir.
✔ M kontrol noktasında kinetokorların iğ ipliklerine tutunması kontrol edilir. Sorun yoksa DEVAM ET sinyali verilir.

✔ Hücre döngüsünün kontrolü herhangi bir nedenle bozulması  kanser oluşumuna neden olur. Bu hücreler, bölünme sinyallerine cevap vermezler sürekli bölünerek tümör oluşumuna ve dolayısı ile kanser hastalığının ortaya çıkmasına neden olurlar.

​