Güneş Tutulması Türkiyede Hangi Illerde Görülecek

 11 Ağustos Çarşamba günü ülkemizden de gözlenecek Tam Güneş Tutulması  meydana gelecektir. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, tam güneş tutulmasının gözleneceği hat üzerinde araştırma ve gözlem yeri tespitleri yapmaktadır. Bu tutulma aynı zamanda yüzyılın son tam güneş tutulması olacaktır. Bu tarihte Ay Dünya ile Güneş arasına girerek Güneşi tamamen örtecek ve Ay'ın gölgesi Türkiye saati ile da önce İngiltere açıklarında okyanus üzerine düşecektir. Bu gölge, genişliği kilometre olan dar bir koridor boyunca Avrupa'ya doğru kayacaktır. Böylece tutulma sıra ile önce İngiltere, daha sonra Fransa, Almanya, Avusturya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan'da izlendikten sonra Türkiye'de izlenilmeye başlayacaktır.

    Güneş Tutulması Türkiye'de nerelerden izlenecek ?

 Tam Güneş Tutulması bütün Türkiye'den tam tutulma hattının dışında parçalı tutulma halinde izlenecektir  ( Ankara, İstanbul, İzmir , diğer illerimiz ). Türkiye saati ile den itibaren yukarıda sunduğumuz haritada görülen tam tutulma hattı boyunca, tutulma tam güneş tutulması halinde Karadeniz sahilinden başlayarak Türkiye'den de gözlenecektir. Tam tutulma hattı üzerinde yer alan bazı il ve ilçelerimiz için parçalı ve tam tutulmanın izleneceği zamanlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.

KANDİLLİ RASATHANESİ TUTULMA HATTI ÜSTÜNDE YER ALAN İLLERİMİZ İÇİN 9 AĞUSTOS'DAN İTİBAREN HAVA TAHMİNİNDE BULUNACAK BURAYA TIKLAYIN

 

Yer	Enlem	Boylam	P.T.B	T.T.B	T.T.S	P.T.S
Bartın	D  Kuzey	D  Doğu
Kastamonu	D  Kuzey	D  Doğu
Çorum	D  Kuzey	D  Doğu
Merzifon	D  Kuzey	D  Doğu
Amasya	D  Kuzey	D  Doğu
Turhal	D  Kuzey	D  Doğu
Tokat	D  Kuzey	D  Doğu
Sivas	D  Kuzey	D Doğu
Elazığ	D  Kuzey	D Doğu
Diyarbakır	D  Kuzey	D Doğu
Batman	D  Kuzey	D Doğu
Cizre	D  Kuzey	D Doğu

Tablodaki zamanlar Türkiye yaz saati ile verilmiştir.

P.T.B.:  Parçalı Tutulmanın başlangıcı.         T.T.B.:  Tam Tutulmanın başlangıcı.
T.T.S.: Tam Tutulmanın sonu.                         P.T.S.:  Parçalı Tutulmanın sonu.
 

  Tutulmanın gözleneceği ülkeler içinde iklim ve gözlem açısından en uygun ülkelerden biri de Türkiye olarak gözükmektedir. Güneşin tam tutulma sırasındaki konumu gözlem kriterleri bakımından en uygun şartları taşımaktadır. Bu bakımdan bu tarihlerde ülkemize çok sayıda bilim adamının, amatör gözlemcilerin ve meraklı turistlerin gelmesi beklenmektedir.

    Güneş Tutulmaları

  'un Ağustos ayında gökbilimin en görkemli olaylarından biri, 20 yüzyıl'ın son tam Güneş tutulması olarak gerçekleşecek. Bu tutulma ülkemizden de izlenecek. Birçoğumuz yaşamımız boyunca bu olağanüstü olaya tanık olmuşuzdur ama, yaşları henüz 20'leri aşmayan genç kuşak bugüne kadar ülkemizden bir "Güneş Tutulması" göremedi. Her yıl profesyonel ve amatör binlerce gökbilimci Dünya'nın dört bir yanına giderek bu olayı izlerler. Bilimin temel prensiplerini sergilemesi nedeniyle güneş tutulmasının önemi öğrenciler için de büyüktür. Kim bilir, tam Güneş tutulmasını görünce belki içlerinden bazıları bilim adamı olmaya karar verir. Öğretmenler tutulmalar sırasında önceden belirlenen yörünge hareketinin matematiğini ve hareket yasalarını gösterebilirler. Tutulma sırasında çevredeki ışık seviyesinin düşme ve yükselmesi radyometre ve fotometre çalışanlar için iyi bir kaynaktır. Ayrıca o anda çevredeki bitki ve hayvanların ortak davranışları da biyologlar tarafından incelenebilir. Öğrenciler tutulma hattının farklı yerlerinden yapacakları Ay'ın Güneşi örtmeye başlama zamanlarını içeren gözlemlerle, olaya bilimsel katılımda bulunabilirler. Böylece Ay ve Dünya'nın yörünge hareketleri ile ilgili bilgilerini sınamış olurlar. Koronanın elde edilen fotoğraf ve resimleri tutulma sırasında, Güneş atmosferinin 3-Boyutlu yapısını ortaya koymak için kullanılır. Şimdi birazda Güneş tutulmalarının nasıl gerçekleştiğini anımsayalım.

   Tutulmalar çok eskiden beri bilinen gök olaylarıdır. Yer, Ay ile birlikte Güneş çevresinde yörüngesel hareketlerini yaparken Güneş'e dönük yüzleri aydınlık, öbür yüzleri karanlıktır ve karanlık tarafta uzayda birer gölge konisi oluştururlar. Ay'ın gölge konisinin yer üzerine düşmesi ile Güneş tutulması olayı meydana gelir. Güneş tutulmaları Ay, Güneş ve Yer'in uzayda birbirlerine göre konumlarının bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlardan birinin gölge konisinin diğeri üzerine düşmesi için bu üç cismin yaklaşık aynı doğrultuya gelmiş olmaları gerekir. Bu da ancak Ay'ın yeniay ve dolunay evrelerinde mümkün olur. Eğer Ay'ın yörünge düzlemi, tam olarak Yer'in yörünge düzlemi ile çakışık olsaydı; her yeniay evresinde Güneş tutulması meydana gelirdi. Fakat her iki yörünge düzlemi arasında 5° lik bir açı vardır ve tutulmalar ancak özel bazı koşulların sağlanması sonucu meydana gelir. Bu özel koşullar bugün çok iyi bilinmektedir ve gelecekte olacak Güneş tutulmaları önceden çok duyarlı bir şekilde hesap edilebilmektedir.

   Tam tutulma, parçalı tutulma ve halkalı tutulma olmak üzere, üç tür Güneş tutulması vardır. Ay'ın gölge konisinin tepesi Ay'dan yaklaşık km uzakta bulunur. Ay'ın Yer yüzeyine uzaklığı km ile km arasında değişir. Ay, Yer'e en yakın olduğu zaman gölge konisinin tepesi Yer'in içinde kalır. Koninin Yer Küre ile arakesiti, bozulmuş bir elips şeklindedir. Genişliği en fazla km olabilir. Bu, gölge konisi ile Yer kürenin arakesit çapıdır. Bu gölgenin Yer üzerindeki ilerleme hızı 30 km/dak. dır. Buna göre, Yer üzerinde belli bir yerde tutulma süresi en fazla =9 dakika olur. Halkalı tutulma ise en fazla 10 dakika sürer. Yer üzerinde tam gölge konisinin içinde kalan yerlerdeki gözlemciler için Ay diski, Güneşi tam olarak örter ve bir tam Güneş tutulması olur. Yarı gölge konisi içinde kalan bölgelerde, parçalı Güneş tutulması izlenir. Ay, Yer'den çok uzak olduğu zaman tutulma konumu gerçekleşirse, koninin ancak uzantısı Yer'e ulaşabilir. Bu uzantı koni içinde kalan yerlerden, Güneş'in kenarı halka şeklinde görülür. Buna, halkalı Güneş tutulması denir. Kimi zaman halkalı başlayan bir tutulma daha sonra gölge konisinin tepesinin Yer'e değmesi ile tam Güneş tutulmasına ve onun ötesinde tekrar halkalı Güneş tutulmasına dönüşür. Bir tam Güneş tutulması anında , hava birden soğur ve gökte yıldızlar görünmeye başlar, gök koyu mavi bir renk alır. Tam tutulma anında Güneş'in kenarına denk gelmiş bir Güneş patlaması gelişiyorsa bu patlamayı da izleme şansı olur.

NASIL FOTOĞRAF ÇEKİLİR buraya  tıklayın

Güneş tutulması 25 Ekim Salı günü saatleri arasında gerçekleşecek. Bu süre içerisinde yörüngesinin şekli nedeniyle Ay’ın arkasında kalan Güneş’in ışınları Dünya’ya ulaşamayacak. Türkiye’de dahil dünyanın pek çok ülkesinden gözlenecek tutulma nedeniyle uzmanlar sık sık uyarıda bulunuyor ve Güneş tutulmasının çıplak gözle izlenmesinin sakıncalı olduğu vurgusunu yapıyor…

GÜNEŞ TUTULMASI TÜRKİYE’DE NERELERDE, HANGİ İLLERDE GÖRÜLECEK?

Gerçekleşen güneş tutulması TÜBİTAK verilerine göre; Doğu illerinde görülecek. İstanbul'da ise maksimum örtünme saat 'de yaşanacak.

GÜNEŞ TUTULMASINA NEYLE BAKILIR, GÜNEŞ GÖZLÜĞÜYLE BAKILIR MI?

Uzmanlar Güneş tutulması sırasında Güneş’e çıplak gözle, dürbün, kamera veya teleskopla herhangi bir filtreleme yapılmadan bakılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Normal zamanda Güneş’e uzun süre bakmanın mümkün olmadığı ve gözlerimizin gelen fazla ışığa dayanamayacağına dikkat çekilirken, Güneş tutulması sırasında da aslında her ne kadar Güneş’ten ışın gelmiyormuş gibi görünse de bunun tam anlamıyla bir yanılgı olduğu kaydediliyor.

Güneş tutulmasının filtresiz bir şekilde izlenmesi halinde tıpkı bir mercekle kağıdın tutuşturulması gibi göz üzerinde bulunan sarı benek olarak bilinen bölgelerde yanıklara sebebiyet vereceği gibi uzun süre bakılması halinde ciddi derecede görme kayıplarını da meydana getirebileceği belirtiliyor.

Bu nedenle Güneş’e direkt olarak değil de teleskop, kamera veya çeşitli merceklerle bakmak yine ultraviyole ışınların etkisini artıracağı için güneş tutulması için özel geliştirilen gözlüklerin kullanılması gerekiyor.

Özel güneş tutulması için geliştirilmiş gözlükler haricinde, isli camlar,  optik cihazlar, CD veya yanmış filmler de kullanılabiliyor.