Haber Yazısı Terimleri

1. Gazete

• Politika, ekonomi, kültür ve daha başka konularda haber ve bilgi vermek için yorumlu veya yorumsuz, her gün veya belirli zaman aralıklarıyla çıkarılan yayındır.
• Daha çok günlük olarak çıkar ve haber vermeyi amaçlar.
• Gazetelerin çıkış sebebi haber vermektir, haber vermeyen bir gazete düşünülemez. Radyo ve televizyon gibi kitle haberleşme araçları bulunmadan önce, haber verme görevini, birinci derecede üstlenen, gazetelerdi.
• Resimli ve süreli yayın organıdır.
• İtalyanca bir kelime olan gazete için geçmiş dönemlerde “ceride , ruzname&#; ve “jurnal” kelimeleri de kullanılmıştır.
• Gazetelerde çeşitli yazarların günübirlik yazdığı, güncel konuları işleyen yazılara “fıkra” ya da “köşe yazısı&#; adı verilir.

2. Dergi

• Belli aralıklarla (haftada, 15 günde, ayda, 45 günde, iki ayda, üç ayda bir) çeşitli alanlarla (edebiyat, bilim, felsefe, spor) ilgili olarak çıkan süreli yayınlara verilen genel addır.
• Eskiden, dergi için “mecmua&#; sözcüğü de kullanılmıştır.

3. Ajans

• Haber toplama ve dağıtma ile uğraşan kuruluştur AA (Anadolu Ajansı), DHA (Doğan Haber Ajansı), İHA (İhlas Haber Ajansı)&#;

4. Manşet

• Gazetelerin ilk sayfasına en iri puntolarla konulan, genellikle gazetenin logosunun altında yayımlanan başlıktır. Her gazetede bir manşet bulunur.

5. Sürmanşet

• Gazetelerin birinci sayfasında gazete logosunun üstüne konan büyük başlıktır. Genellikle olağanüstü durumlarda tercih edilen sürmanşet, manşet haberden daha önemli haberlere denk gelir.

6. Tekzip

• Tekzip, &#;yalanlama&#; anlamına gelir. Daha önce yayımlanan haberin yanlış olduğunu belirten ve haberin muhatapları tarafından yayımlanan yalanlama yazısıdır.

7. Asparagas

• Yalan, asılsız ya da palavra haberlerdir. Genellikle ilgi çekmek amacıyla uydurulmuş, gerçek dışı haberler “asparagas haber&#; diye nitelenir.

8. Spot Başlık

• Haber içindeki özellikleri vurgulamak ana ayrıntıları başlık kompozisyonu içinde sergilemek için spot kullanılır. Spotlar haberi özetleyen kısa metinlerdir. Bu nedenle spotlara “haber kesiti” de denmektedir.
• Spot, genellikle haberin sözcükle özetlendiği ya da haberin ana temasının anlatıldığı bölümdür. Spot, haber metninden biraz daha büyük harflerle dizilir. Genellikle başlıktan ya da eğer varsa alt başlıktan sonra kullanılır. Spot kimi zaman başlık yanlarına, başlık üst boşluklarına da yerleştirilebilir. Okuyucu, haberin okunmaya değer olup olmadığına çoğu zaman spotu okuduktan sonra karar verir. Spot da yer alan bilgiler haber metninde ayrıntılı olarak ele alınır. Spot, birçok haberde yer alan bir başlık çeşidi olarak haberle ilgili özet bilgi verir ve okuyucunun zaman kazanmasını sağlar.

9. Muhabir

• Gazetelerde haberi toplayan ve kaleme alan kişilerdir. Bir gazetenin gücü, muhabir kadrosu ile ölçülür. Gazetenin birinci derecedeki haber kaynağı, kendi muhabirleridir. Haber toplayan muhabirlerin yanında, elde edilen haberleri görüntüleyen muhabirler vardır ki bunlara “foto muhabiri&#;“ denir. Günümüzde hem haber toplayan hem de görüntüleyen muhabirler aynı kişilerdir. Haber kaynağına da “muhbir” (ihbar eden) denir.

Sansasyonel Haber

• Gazete okuyucusunu şaşırtan, ilginç, dikkat çeken haberdir