Sulh Ceza Hakimliği Kararına Itiraz Dilekçesi

Adli Kontrol Kararına İtiraz Dilekçesi 2023 – Adli Kontrol Şartı Nedir – Adli kontrole itiraz nereye yapılır ? Tahancı Hukuk Bürosu olarak bu yazımızda adli kontrol tedbiri, şartları ve adli kontrol kararına itiraz süreci üzerinde durduk.

Adli Kontrol Kararına İtiraz Nedir?

Tutuklama tedbirinin bir alternatifi olan adli kontrol tedbiri, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ile hukukumuza getirilen yeniliklerden birisidir. Tutuklama kararı şüpheli veya sanığa uygulanacak en ağır tedbir niteliğindedir. Bu sebeple tutuklamanın ortaya çıkaracağı sakıncaları önlemek ve telafisi mümkün olmayan sonuçlara meydan vermemek için adli kontrol tedbirlerine başvurulmaktadır. Yani şüpheli ve sanığın tutuklama yerine yurtdışına çıkmamak veya imza atmak gibi tedbirlerle kontrol altına alınmasıdır.

Ceza Muhakemesi Kanununun 109ncu ve 115nci maddeleri arasında düzenlenen bu koruma tedbiri, Fransız Ceza Muhakemesi hükümleri dikkate alınarak getirilmiştir. Tutuklamanın kişi özgürlüğüne ağır bir müdahale oluşturması sebebiyle, tutuklama ile ulaşılmak istenen amaca daha hafif bir tedbirle ulaşmak ölçülülük ilkesinin gereği olması hasebiyle adli kontrol bu amaca hizmet edebilmek için getirilmiş bir kurumdur. Kanun adli kontrol adı altında bir dizi tedbirler öngörmüştür. Bunlar:

1. Şüphelinin yurtdışına çıkmasının yasaklanması,
2. Hakim tarafından belirlenen yerlere, belirtilen süreler içinde düzenli olarak başvurması (karakolda imza atması),
3. Belirlenen taşıtları kullanmaması ve gerekli görülür ise kaleme makbuz karşılığından sürücü belgesini teslim etmesi,
4. Uyuşturucu veya uçucu maddeler ile alkol bağımlılığından arınmak amacıyla hastaneye yatmak dahil, tedavi veya muayene tedbirlerine tabi tutulması,
5. Gerekli görülürse belli bir miktar güvence miktarının yatırılması (kefalet),
6. Aile yükümlülüğünü yerine getireceğine ve adli kararlar gereğince ödemeye mahkum edildiği nafakayı düzenli olarak ödeyeceğine dair güvence vermesi,
7. Konutunu terk etmemek,
8. Belirlenen yer veya bölgelere gitmemek

Hakim somut olaya göre yukarıda saydığımız tedbirlerin birine veya birkaçına karar verebilir.

Adli Kontrol Kararı Verilmesinin Şartları

CMK 109ncu maddesinin birinci fıkrasına göre; “Bir suç sebebiyle yürütülen soruşturmada, 100 üncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin varlığı halinde, şüphelinin tutuklanması yerine adlî kontrol altına alınmasına karar verilebilir”.

6352 sayılı Kanunda yapılan değişiklikten sonra adli kontrol kararı verilmesi için, suçun kanunda yazılı cezasının türü veya miktarı önemsiz hale gelmiştir. Bu sebeple ceza ne olursa olsun diğer şartların varlığı halinde adli kontrol kararı verilebilir. Adli kontrol verilebilmesi için bu üç şartın olması gerekmektedir. Bunlar:

1. Kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olguların bulunması,
2. Bir tutuklama nedeninin bulunması,
3. Tutuklama tedbirinin somut olayda orantısız olması.

Kanun maddesi adli kontrol kararı verilebilmesi için 100ncü maddede belirtilen tutuklama sebeplerinin bulunması gerektiğinden bahsetmektedir. Çünkü adli kontrol kararı da bir nevi kişi hak ve hürriyetlerini sınırlandırmaktadır. Yani adli kontrol kararı verilebilmesi için tutuklamada olduğu gibi kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olguların bulunması gerekir.

Tutuklama kararı verilirken adli kontrol kararının yetersiz bulunması gerekmektedir. Hakim tutuklama kararı verirken bu yetersizliği neden uygulamadığını yani adli kontrol kararını neden uygulamadığını gerekçesiyle birlikte belirtmesi gerekir.

Adli Kontrol Kararını Kim Verir? Kim Kaldırır? İtiraz Mercii

Adli kontrol kararı, soruşturma evresinde savcının talebi üzerine sulh ceza hakimi tarafından verilir. Kovuşturma evresinde ise adli kontrol kararını elbette mahkeme makamı tarafından resen verilebileceği gibi savcının ya da diğer tarafların talebi üzerine verilebilir. Adli kontrol kararını kaldırmaya yetkili makam ise soruşturma evresinde sulh ceza hakimi, kovuşturma evresinde mahkeme yetkilidir.

Şüpheli veya sanığın adli kontrol kararının kaldırılması veya içeriğinin değiştirilmesi için talep hakkı vardır. Şüpheli veya sanık böyle bir talepte bulunduğu vakit mahkeme makamı kararını 5 gün içinde vermek zorundadır. Mahkeme bu kararı vermeden önce savcının görüşüne başvurur.

Adli Kontrol Kararına İtiraz Dilekçesi Örneği 2023

CMK 111. Madde’de belirtilen yargıçlık makamları kararlarına kanunda aksi bir düzenleme bulunmadıkça itiraz edilebilir. Yinr CMK 267. madde gereği Mahkeme makamına ilişkin kararlara ise ancak kanunda açıkça izin verilen hallerde itiraz mümkündür.

Soruşturma evresinde, adli kontrol kararının uygulanmasına ilişkin talebi reddedilen Cumhuriyet Savcısı, CMK 267. madde gereği itiraz edebilir. Suçtan zarar gören de Cumhuriyet Savcısı gibi adli kontrol kararını uygulanmasına ilişkin talebin reddine karşı itiraz edebilir. Aynı şekilde şüpheliler de adli kontrol kararının kaldırılmasına ilişkin olarak yaptıkları taleplerinin reddi halinde itiraz edebilirler. Şüphelinin müdafisi, yasal temsilci veya eşi de adli kontrol kararının kaldırılmasına ilişkin taleplerinin reddi halinde itiraz edebilirler.

Kovuşturma evresinde, sanığın, müdafinin veya eşinin adli kontrol kararının kaldırılmasına dair yaptıkları taleplerin reddine ilişkin karara itiraz edebileceğidir. Fakat kovuşturma evresinde Cumhuriyet Savcısı veya katılanın adli kontrol kararının kaldırılmasına yönelik verilen mahkeme kararına karşı itiraz edemeyecektir.

Adli kontrol kararlarına itiraz hususunda, CMK’nın 111nci maddesinde, itirazın usulüne ilişkin bir belirleme yapılmadığından, Kanunun 268. maddesi ve devamı hükümleri dikkate alınacaktır. Buna göre, şüpheli/sanık, müdafii, yasal temsilcisi ve eşi öğrenme tarihinde itibaren, yedi gün içinde adli kontrol kararını veren mercie karşı itirazlarını bildirebilir. Kararı veren mercii, itirazı haklı bulması halinde, kararı düzeltecek; aksi takdirde en geç üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili mercie dosyayı gönderecektir. İtirazı incelemeye yetkili mercii, itirazı yerinde görürse, itiraz konusu hakkında da karar verecektir.

Yukarıda arz ve izah edildiği üzere adli kontrol kararına itiraz dilekçesi itirazı değerlendirecek olan merciye gönderilmek üzere kararı veren merciye hitaben yazılmalıdır. Örnek vermemiz gerekirse Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’nce verilen şüphelinin ikamet adresinde bulunan kolluk birimine haftada 3 gün imza atması adli kontrolünün kaldırılması için itiraz dilekçesi Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği’ne gönderilmek üzere Ankara 3. Sulh Ceza Hakimliği’ne diyerek oluşturulmalıdır. Bu mahkeme aşamasında ise Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmek üzere Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi’ne diyerek yazılmalıdır. Burada adli kontrol kararına itiraz dilekçesi örneği tarafımızca paylaşılmayacaktır. Şöyle ki her suç, her vaka kendi içerisinde bambaşka özelliklere sahiptir. Hal böyle iken her kapıyı açacak mahiyette bir dilekçe yoktur. Bu çerçevede her somut vakada suça ve yaşananlara özgü olarak ayrıca durumu izah edilecek şekilde dilekçe hazırlanması gerekmektedir. Bu nedenle avukat bir meslektaşımızdan hukuki danışmanlık ve avukatlık hizmeti almanızı öneririz.

Adli Kontrol Kararının Şüpheli / Sanık Tarafından Yerine Getirilmemesi

CMK’nın 112. Maddesine göre adli kontrol kararını kasten yerine getirmeyen şüpheli veya sanık hakkında yetkili ve görevli yargılama makamı ‘’hemen’’ tutuklama kararı verilebilir. Bu kararın verilmesinde hükmedilecek hapis cezasının süresi göz önünde bulundurulmaz. Bu hüküm azami tutukluluk süresinin dolması nedeniyle verilen adli kontrol tedbirinin ihlali halinde de uygulanabilir.

Sonuç olarak adli kontrol, Anayasal bir ilke olan ölçülülük ilkesinin hayata geçirilmesi amacıyla, tutuklamanın yarattığı ağır sonuçların, kişi özgürlüğünü daha az etkileyen bir tedbire başvurmak suretiyle, bertaraf edilmesi için getirilmiş bulunmaktadır.