Gece Terörü Belirtileri

Uyku terörü de denilen gece terörü genellikle çocuklarda görülse de nadiren yetişkinlerde de görülebilir. Gece terörü bir parasomnia yani uyku bozukluğudur. Uyku terörü hem çocukların hem de ailelerinin yaşantılarını olumsuz etkiler.

GECE TERÖRÜ NEDİR?

Uyku terörü, üçüncü ya da dördüncü NREM (non-rapid eye movement) evresinde oluşan bir uyku bozukluğudur. Atak birkaç dakika ile yarım saat arasında bir süre boyunca sürebilir. Uyku terörü sırasında kişi ne tam uyanık ne de tam uykudadır. Kişiler ataklarda çığlık atabilir, korkabilir, ağlayabilir.

GECE TERÖRÜNÜN NEDENLERİ NELERDİR?

Gece Terörünün tam  olarak nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı hastalıkların gece terörüne neden olduğu düşünülmektedir.

-Psikolojik sorunlar

-Stres

-Uyarıcı ve antidepresanlar

-Ateşli hastalıklar

GECE TERÖRÜ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Gece terörü belirtileri kabus görmek ile karıştırılabilir. Anca gece terörü yaşayanlar genelde atak anlarını hatırlamazlar. 

-Uyku sırasında bağırma, çığlık atma, ağlama, sesler çıkarma

-Kendini yatakta otururken bulma

-Nabzın hızlanması

-Atak sırasında uyandırıldığında kafa karışıklığı yaşama

-Dışarıdan uyanık gibi görünme

Gece terörü eğer nadiren görülüyorsa büyük önem taşımaz. Ancak sık sık gece terörü yaşıyorsanız bir hekime başvurmalısınız. 

GECE TERÖRÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Çocuklarda uyku terörü genelde ergenlikte yok olur. Yetişkinlerde uyku terörü teşhisi koymak her zaman kolay olmaz. Çünkü uyku terörü yaşayan yetişkinler atağı hatırlamadığı için hekime başvurmaz. Uyku terörünün giderilmesi için altta yatan nedenin tespit edilmesi gerekir. Eğer uyku terörü psikolojik nedenlerden kaynaklanıyorsa psikolojik destek alınmalıdır. Eğer kişi atakları her gece aynı saatte yaşıyorsa kişiyi atak saatinden önce uyandırmak fayda sağlayabilir.

"Parasomnia" olarak tanımlanan uyku bozuklukları grubunda yer alan gece terörü nedir? Gece terörü yaşayanlar neler yapmalı? Hepsi haberimizde

funduszeue.info

Yayınlanma: - 03 Mayıs Güncellenme:

Her yaşta insanda görülebilmesine rağmen, çocuklarda, özellikle de yaş arasında daha sık görülen gece terörü nedir? Gece terörü ataklarında belirtiler nelerdir? Gece terörü atağında neler yapılır, tedavisi nasıl olur? Pek çok anne ve babanın yaşadığı bu kabus ile ilgili bilmeniz gerekenler detaylı olarak haberimizde…

Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken veya uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları veya deneyimleri içeren bir grup uyku bozukluğudur. Derin uyku sırasında ortaya çıkan gece teröründe hasta, uykudan korkuyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya başlar. Beraberinde genellikle çarpıntı, hızlı soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur.

Gece terörü atağı anormal hareketleri, davranışları, duyguları, algıları veya hayalleri içerebilir. Davranışlar karmaşık olabilir ve başkalarına karşı normal görünse de, olay sırasında uykuda kalırlar ve çoğu zaman bunun gerçekleştiğine dair bir hafızaları olmaz.

GECE TERÖRÜ ATAKLARININ (PARASOMNIA) NEDENLERİ

Parasomniler sıklıkla ailelerde görülür ve bu nedenle birçok durumda genetik bir faktör vardır. Birçok REM uyku davranışı bozukluğu gibi bazı parasomnilerden beyin hastalıkları sorumlu olabilir. Parasomnias da obstrüktif uyku apnesi ve çeşitli ilaçlar ile diğer uyku bozuklukları tarafından tetiklenebilir.

KİMLER RİSK ALTINDA

Gece terörü her yaştan insanlarda görülür, ancak çocuklarda daha yaygındır. Çocuklar özellikle savunmasızdır. Genellikle yaş arasında görülme sıklığı yüzde ’dır. Ergenlik döneminde sıklık azalır. Erişkin dönemde görülen gece terörünün genellikle çocukluk başlangıçlı olduğu düşülmekte olup, görülme oranı yüzde 1'e kadar düşer.

GECE TERÖRÜ BELİRTİLERİ

Tipik bir atakta çocuk oldukça ürkmüş şekilde yatağa oturarak aniden çığlık atar, ardından inilti benzeri hafif sesler çıkararak belirgin korku ifadesi, hızlı nefes alıp verme, terleme gibi belirtiler gösterir.

– Kıyafetlerini çıkarabilir, istemsiz el kol hareketleri olabilir ya da çok sıklıkla görülmese de korkuyla yatağı ve yatak odasını terk edebilir.

– Gece terörü atakları, genellikle uyku başladıktan saat sonra ortaya çıkar. Yaklaşık 20 saniye ile 5 dakika kadar sürer. En geç 15 dakika içinde çocuk tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve kendiliğinden uykuya dalar.

– Çocuk atak esnasında ve sonrasında çevreyle ilişkisizdir, sabah uyandığında atağı hatırlamaz. Genellikle gecede bir kez görülen ataklara uykuda konuşma, iç çekme, iniltiler eşlik edebilir.

GECE TERÖRÜ TEDAVİSİ

Gece terörü yaşın ilerlemesi ile birlikte kendiliğinden kaybolma eğilimindedir. Düzelmeyen ve aydan uzun süre devam eden durumlarda mutlaka çocuk psikiyatri ya da çocuk noroloji uzmanına danışılması gerekir. Şimdi gece terörü ile ilgili yapılması gerekenlerle ilgili bazı öneriler:

– Gece terörüne ilk müdahale başlangıçta çocuğun uyku hijyeninin sağlanması yönünde olmalıdır.

– Çocuğu gün içerisinde aşırı bedensel yorgunluktan korumak ve öğlen uykuları faydalı olabilir.

– Uyku terörü her gün aynı saatler arasında görülüyorsa, oluş zamanından 15 dakika kadar önce çocuğu uyandırmak faydalı bir yöntem olabilir.

annebeyinCELAL Bayar ÜniversitesiÇocukepilepsigenetikManisa

Parasomnia yani halk arasında bilinen ismi ile gece terörü; bir çeşit uyku bozukluğudur. Uyurken ya da uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları içeren deneyimler yaşanmasıdır. İlk aşamalarda çok fazla sorun yaratmasa da, ilerleyen dönemlerde bireylerin uyku kalitesini ve yaşam standartlarının düşmesine neden olabiliyor.

Olması gereken sağlıklı bir uyku; REM uykusu ve REM dışı uyku olarak tıbben tanımlanmaktadır. REM uykusunda göz bebekleri oldukça hızlı hareket etmektedir, vücut hareketsizdir ve kalp atışları artmaktadır.

Kimi zaman fiziksel olarak da belirtileri görülebilen gece terörü, bireyin ataklar sırasında uykuda kalmasını sağlıyor. Davranışlar ve bakışlar normal gibi görünse de, gece terörü atağı sırasında yaptıklarını ve yaşadıklarını parasomniler hatırlamıyorlar.

Parasomnia (Gece Terörü) Atağı Nedenleri Nelerdir?

Derin uyku esnasında birey birden yataktan fırlar, genellikle korkmuş, terlemiş, kalp atışları hızlanmış, çığlıklar atabilir, yemek yiyebilir, sokağa çıkabilir ve daha pek çok hayatını riske edebileceği davranışlarda bulunabilirler.

Parasomnia hastalığı aileden genetik olarak geçebileceği gibi, çocukluk ya da sonraki dönemde meydana gelen travmalar sonrasında oluşabiliyor. Bazı parasomnia atakları, bireye göre değişkenlik gösterebiliyor. Kimi atağı üzüntü, stres etkilerken, kimilerinin atakları çok farklı sebeplere dayanabiliyor.

Ateşli hastalıklar, kullanılan bazı tedavi amaçlı ilaçlar, dönemsel yaşanan stresler gibi değişken nedenler kişiyi gece terörü atağına itebilir. Mutlaka bir uzmandan yardım alınması gereken bir durum olan gece terörü atakları, ciddi anlamda bireyin normal hayatını etkileyebilir düzeye gelebiliyor.

Parasomnia (Gece Terörü) ile ilgili Bilinmesi Gerekenler;

Ailenizde bir birey, gece terörü atakları yaşıyorsa bazı önlemler almanız gerekebilir. Özellikle çocuklarda görünen parasomnia uyku bozukluğu, ebeveynlerin ciddi önlemler almasını gerektirecektir.

Kişiden kişiye farklılıklar gösterse de gece terörünün temelinde, atakları tetikleyen dönemlerde uyku sırasında bireyin uyanık gibi davranması ancak bilincinin açık olmadığı gibi uyku halinin devam etmesidir.

Gün içerisinde bedensel ve zihinsel yorgunluktan olabildiğince kaçınmak gerekiyor. Yaşanan büyük üzüntüler, stresler, travmalar sonrasında gece terörü atakları geri dönecek, bireyin zihinsel olarak normal şartlara dönmesi ile sona erecektir. Ancak bu atak dönemi değişebilmektedir.

Gece uyku esnasında meydana gelen atak; minimum birkaç dakika, maksimum yarım saat kadar sürebiliyor. Bu ataklar genellikle uykuya daldıktan sonraki ilk saat içerisinde ortaya çıkmaktadır. Genel olarak her gece aynı saatlerde görülen atakları engellemek için atak saatine 15 dakika kala kişiyi uyandırmak faydalı olabiliyor.

Parasomnia atağını tetikleyen nedenler ortadan kalktığında kendinden kayboluyor ve sonraki tetikleyici duruma kadar ataklar yaşanmıyor.

Gece Terörü Normal Yaşamı Nasıl Etkiliyor?

Uyku düzeni ve kalitesi tamamen değişen bireyler, ertesi gün hiçbir şey hatırlamasalar da yeni güne uyandıklarında, kendini uykusuz ve yorgun hissedeceklerdir. Belirli aralıklarla gece boyu bölünen uyku nedeniyle vücut ihtiyaç duyduğu yeteri kadar alamayacak ve bu durum metabolizma hastalıkları başta olmak üzere pek çok sağlık sorununu da beraberinde getirebilecektir.

Ataklar sırasında yemek yeme eğiliminde olan bireyler, sabah uyandıklarında mide sorunları yaşayabiliyorlar. Uyandığında kendini son derece tok hisseden bireyler, bazen mide bulantıları ile de güne keyifsiz başlayabiliyorlar.

Gece atak sırasında tuvalet yerine yatağı tercih edenler, evden dışarı çıkıp gezenler, sebepsiz korku ve endişe belirtileri hatta ev halkına karşı şiddet gösteren bireyler dahi olabiliyor.  Gece terörü atağı sırasında; yanında yatan kişiyi boğmaya çalışanlar, uykuda sevişerek hatırlamayan parasomniler de bulunuyor.

Şiddeti ve sıklığı bireye göre değişebilen gece terörü atakları uzun dönemler boyunca devam ediyorsa, ilgili bir uzmana danışmanızı tavsiye ediyoruz.

Gece terörü Tıp dilinde ‘parasomni’ adlandırılan uyku sırasında engellenemeyen fiziksel hareketler grubunda yer alan bir uyku bozukluğudur. Genellikle yaş arasında görülür. Sıklıkla çocukluk çağında görülen bir uyku bozukluğu olan gece terörü sıklığı ergenliğe doğru azalır. Gece terörü hastalığı yetişkinlerde de görülebilir.

Gece terörü atağı geçiren çocuk nasıl davranır?

Derin uyku sırasında ortaya çıkan gece terörü uyku başladıktan saat sonra görülür. Hasta, uykudan korkuyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya başlar. Beraberinde genellikle çarpıntı, hızlı soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur. Olay sırasında hasta uykudayken, dış uyaranlara yanıt vermeksizin yatakta oturur, uyandırılırsa dalgın ve kendinde olmayan bir tavır sergiler. Yatağı genellikle terk etmez, ancak özellikle engellenmeye çalışılırsa anlamsız davranışlar sergileyebilir. Sıklıkla çok kısa sürelidir ancak bazen dakikaya kadar uzayabilir. Atak esnasında ve sonrasında çevreyle ilişkisizdir, sabah uyandığında atağı hatırlamaz. Atak sonunda hasta tam bir uyanıklık olmaksızın yatışır ve kendiliğinden uykuya dalar. Uyku kalitesini bozması sebebiyle sıklıkla hastanın gündüz bilişsel fonksiyonlarında bozulmaya sebep funduszeue.infoa çok karışmakta olan gece terörünün farkı ertesi gün hatırlanmamasıdır. Oysa kabusta hasta sabah kalktığında, o gece gördüğü rüyayı ve korkusunu hatırlayabilir.

Gece terörü belirtileri nelerdir?

Gece terörü ne zaman ortaya çıkar?

Gece terörü genellikle gecenin erken saatlerinde, uykunuzun ilk yarısında meydana gelir. Tipik olarak gece terörü, birkaç saniye ile birkaç dakika sürer, bazı vakalarda 10 dakika veya daha fazla da görülebilir.

Gece terörü geçirenler genellikle sabah uyandıklarında hiçbir şey hatırlamazlar. Gece terörü kabusa benzeyebilir ancak bu iki durum birbirinden biraz farklıdır. Uzmanlar genellikle, gece terörüne, depresyon, anksiyete veya bipolar bozukluk gibi ruh hali ile ilişkili durumların sebep olabileceği üzerinde duruyor. Gece terörü, travma ve ağır veya uzun süreli stres ile de ilişkilendirilir. Uyku apnesi gibi solunum koşulları da gece terörü geçirme riskinizi artırabilir.

Gece terörüne sebep olan faktörler

• Uyku bozuklukları
• Huzursuz bacak sendromu
• Uykusuz kalma
• Yorgunluk
• Uyarıcılar ve bazı antidepresanlar dahil ilaçlar
• Ateş veya hastalık

Gece terörü hastalığı nasıl teşhis edilir?

Doktora başvurulduğunda gece terörünün nedenlerini bulmak için hastaya genellikle şu soruları yöneltilir:

• Sağlık geçmişiniz
• Uyarıcı madde kullanıp kullanmadığınız
• Ailenizde uyurgezerlik, gece terörü veya diğer uyku sorunları olup olmadığı
• Evde stresli bir yaşamınızın olup olmadığı
• Daha önce ruh sağlığı yaşayıp yaşamadığınız ve bununla ilgili destek alıp almadığınız,
• Solunumla ilgili uyku sorunları belirtileriniz
• Özellikle de uyumak için herhangi bir ilaç kullanıp kullanmadığınız

Gece terörü nasıl tedavi edilir?

Gece terörü stres, travma, kaygı, depresyon veya diğer akıl sağlığı endişelerinin bir işareti olabilir. Mutlaka bir uzman desteği almanız gerekiyor. Uzman ile görüşmek altta yatan sorunları belirlemenize yardımcı olur.