Endometrium Nasıl Kalınlaşır

endometrium nasıl kalınlaşır

Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedir?

Rahim, kadın üreme organlarındandır. Hamilelik süresince bebeğin gelişimini sürdüğü organdır. Rahmin iç duvarı endometrium, dış duvarı myometrium olarak adlandırılmaktadır. Rahmin iç kısmı kastan oluşmaktadır. 28 günde bir meydana gelen adet döngüsündeki hormonal değişiklere bağlı olarak gebelik sürecine hazırlanmak için kalınlaşmaktadır. Hamilelik sürecinde rahim duvarı kalınlaşmaya devam eder.

Hamilelik meydana gelmemişse endometrium pulcuklar halinde dökülür ve incelir. Dökülen doku parçacıkları, biraz kanla birlikte vajinadan vücut dışına atılmaktadır. Rahim iç duvarının normalden fazla kalınlaşması tıpta endometrial hiperplazi olarak isimlendirilir. Östrojen hormonunun fazla salgılanmasıyla bölgede bulunan hücrelerin sayının artması ve salgı bezlerinin normalden daha çok büyümesiyle oluşmaktadır.

Rahim Duvarının Kalınlaşması Nasıl Anlaşılır?

Adet döneminde vücudun farklı bölgelerinden salgılanan hormonlar, rahmin iç kısmının kalınlaşmasına ve incelmesine neden olmaktadır. Bu dönemin ilk yarısında yumurtalık folikülünden salgılanan östrojen hormonu, rahim duvarının hamilelik ihtimalinden dolayı döllenen yumurtanın rahme tutunabilmesi için kalınlaşmasına neden olur. Gebelik meydana gelmezse progesteron hormon düzeyinde artış olur yani rahim duvarı incelenir. Östrojen ve progesteron hormonlarının dengesinin bozulması kalınlaşmaya neden olmaktadır. Görülen belirtiler ise şu şekildedir:

Normalden uzun süren adet kanamaları
Normalden farklı olarak adet kan miktarında artış görülmesi
Düzensiz adet kanamaları
Ağrılı adet dönemleri
2 adet kanamasının 21 günden kısa süreli aralıklarla gerçekleşmesi
Adet dönemleri arasında kanama veya kahverengi lekelerin olması

Rahim Kalınlaşması Ne Zaman Tehlikelidir?

Ağrılı adet dönemleri ve düzensiz kanama nedeniyle rahim duvarı kalınlaşabilir bu durum sonucunda hayati risk oluşturacak düzeyde kan kayıpları meydana gelebilir ve tedavi edilmezse kansere neden olabilmektedir.

Rahim Duvarı Kalınlığı Ağrı Yapar Mı?

Ağrılı adet dönemlerine ve düzensiz kanamalara neden olabilmektedir. Şiddetli olarak kan kayıplarının yaşanmasına neden olabilir.

Rahim Kalınlaşması Nasıl Geçer?

Tedavi yöntemi genellikle biyopsi materyalinin sonucuna göre belirlenmektedir. Bu nedenle alınan endometrium örneğinde kötü huylu bir hücreye rastlanmazsa daha basit yöntemler uygulanabilir. Kanserleşme belirtileri gözlemlenirse farklı tedavi yöntemlerine başvurulur.

Kişinin yaşında, mevcut sağlık durumuna, hormonal düzeyine, rahmin genel durumuna bağlı olarak farklı şekillerde tedavi uygulanabilmektedir. Genellikle ilaçlı tedavi uygulanır. Hormonal dengenin geri sağlanabilmesi için rahim içi araç, enjeksiyon uygulamaları, vajinal krem veya oral tablet gibi seçenekler bulunmaktadır.

İlaç tedavisinde östrojen etkisinin dengelenmesi amacıyla, progesteron hormonunu içeren ilaç tedavileri uygulanabilmektedir. Bazı durumlarda küretaj ve dilatasyon, rahim duvarı kalınlaşmasının tedavisi için yeterli olabilir bazı durumlarda ise özellikle hamilelik planlamayanlarda ve menopoz dönemi yakınlaşan kişilerde total histerektomi yöntemine başvurulabilmektedir. Bu yöntemde rahim tamamen alınır. Kapalı ameliyat yani laparoskopik cerrahi yöntemiyle yapılmaktadır. Hastanın yumurtalıkları alınmaz fakat doğurganlığını kaybetmesine yol açar. Bundan dolayı dikkatli karar verilmesi gerekilen bir durumdur.

Takip ile herhangi bir kötü huylu hücrenin tespit edilmediği veya belirli sınırlarda görülen basit kalınlaşmalarda, hastadan belirtileri takip etmesi önerilmektedir. Belirtiler azalabilir ve hormon dengesinin düzelmesiyle birlikte kalınlaşma geçebilir.

Cerrahi yönteminde ise rahim cerrahi olarak çıkarılır. Bu işleme ise histerektomi adı verilir. En son başvurulan tedavi yöntemidir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması

Kadın hastalıkları, her yaştaki kadınları ilgilendiren ve toplumda oldukça sık görülen sağlık sorunlarının başında gelir. Özellikle menopozla birlikte görülen âdet düzensizlikleri ve istenmeyen kanama problemleri, hayat kalitesinin olumsuz etkilenmesinin yanı sıra bazı ciddi rahatsızlıkların da habercisi olabilir. Bu rahatsızlıklardan biri de rahim duvarı kalınlaşmasıdır.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedir?

Rahim dokusu, birbirinden farklı özelliklere ve görevlere sahip üç temel tabakadan oluşur. Rahim duvarının en iç kısmını oluşturan ve rahmin iç boşluğunu döşeyen epitel dokuya endometrium adı verilir. Rahim kaslarının yer aldığı ve endometriumun hemen iç kısmında bulunan tabaka myometrium olarak bilinir. Rahmin dış kısmını oluşturan ve iç organlarla rahmi birbirinden ayıran kısma ise perimetrium denilir.

Endometrium; âdet döngüsü ve gebelik gibi kadın sağlığı açısından çok önemli olayların meydana geldiği dokudur. Endometrium tabakası, âdetin gerçekleşmesinde ve gebeliğin sürdürülmesinde kritik rol oynayan östrojen ve progesteron hormonlarına duyarlıdır ve hormon etkisi altındayken birtakım değişikliklere uğrar. Östrojen etkisinde kalan endometrium hücreleri çoğalarak tabakanın kalınlaşmasını sağlarken; progesteron, dokunun olgunlaşması ve bazı maddeleri depolaması için görev yapar. Bu süreçlerin akabinde endometrium tabakası, âdet döngüsü esnasında kalınlaşma ve dökülme döngüsü gösterir.

Menopozla birlikte âdet döngüsü ortadan kalktığından, endometrium üzerindeki hormon etkisi azalır ve dokuda gerileme gözlenir. Ancak, çeşitli sebeplerle hormon etkisi bu dönemde de devam ettiği takdirde, endometrium kontrolsüz olarak kalınlaşmaya devam edebilir ve daha ciddi hastalıklara zemin hazırlayabilir. Bu duruma endometrial hiperplazi veya rahim duvarı kalınlaşması adı verilir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Nasıl Gelişir?

Endometriumdaki değişimler, temelde östrojen ve progesteron hormonlarının kandaki seviyeleriyle ilişkilidir. Endometrium tabakasının kalınlığını, bu dokunun ne derecede östrojene maruz kaldığı belirler. Östrojen etkisinde kalan endometrium hücreleri uyarılarak çoğalmaya başlar. Sağlıklı kadınlarda, östrojenin bu etkisi progesteronun olgunlaşma etkisiyle dengelenir. Progesteron hormonunun kandaki seviyesinin azalması ile birlikte âdet kanaması gerçekleşir.

Menopoza giren bir kadında ise östrojen ve progesteron düzeyleri azalır ve endometrium tabakası gerilemeye başlar. Ancak, östrojen düzeyinde artışa neden olan bazı hastalıklarda endometrium tabakası yeniden kalınlaşma yönünde uyarılır. Menopoz gibi hormon dengesinin değiştiği durumlarda progesteron hormonu yetersiz kaldığından, östrojenin etkisi kontrolsüz olarak devam eder.

Olağandan fazla kalınlaşan endometrium tabakası, kan desteğinden yoksun kaldıkça zaman içinde ölmeye başlar ve tabakadan dökülmeler yaşanabilir. Bu nedenle, rahim duvarında kalınlaşma olan kadınlarda ara kanamaları görülebilir. Rahim duvarı kalınlaşmasına bağlı olan kanamalar; âdet kanamasında olduğu gibi progesteron etkisinin kaybolmasından değil, östrojenin normalden fazla etki göstermesi nedeniyle gelişir.

Östrojenin kontrolsüz etkisi uzun süre devam ettiği ve tedavi edilmediği takdirde, endometrium hücrelerinde kontrolsüz çoğalma yönünde değişiklikler ortaya çıkar ve hücreler kanserleşmeye eğilim gösterir. Bir diğer deyişle, rahim duvarı kalınlaşması rahim kanseri açısından önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle, menopoz döneminde görülen anormal kanama durumlarında rahim duvarı kalınlaşmasından şüphelenilmesi ve erken dönemde tedavi alınması çok önemlidir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Neden Olur?

Kandaki östrojen düzeyinin kontrolsüz arttığı durumlar, rahim duvarında kalınlaşmaya neden olur. Bu anlamda, aşağıdaki durumlar rahim duvarı kalınlaşması nedenleri arasındadır:

- Menopoz döneminde hormon dengesinin bozulması: Menopozun tam olarak gerçekleşmesinden önce, perimenopozal dönem adı verilen bir geçiş dönemi yaşanır. Bu dönemde düzensiz âdet kanamaları ile birlikte hormon dengesinde ciddi bozukluklar görülebilir. Bu süreç esnasında östrojenin kontrolsüz yüksek seyretmesi, rahim duvarı kalınlaşması açısından risk faktörüdür.

- Hormon replasman tedavisi: Menopoz sonrası düşük östrojen seviyesine bağlı bazı semptomlar ortaya çıkabilir. Bu belirtilerin kontrolü amacıyla verilen hormon replasman tedavisi, yan etki olarak rahim duvarında kalınlaşma yapabilir.

- Düzensiz âdet döngüsü: Menopozdan bağımsız olarak düzensiz âdet döngüsüne sahip kadınlarda, yüksek östrojene bağlı rahim duvarında kalınlaşma gerçekleşebilir. Yine bu kapsamda erken yaşta âdet kanaması olan, geç yaşta menopoza giren veya 35 yaş üstü kadınlar risk altındadır.

- Polikistik over sendromu: Ovülasyon adı verilen, yumurtalıktan eşey hücresinin salınma mekanizması tam gerçekleşmeyen ve hormon dengesi bozulan kadınlarda, yüksek östrojenle birlikte rahim duvarında kalınlaşma meydana gelebilir.

- Obezite: Yağ dokusunun kandaki bazı hormonları östrojene dönüştürebildiği gösterilmiştir. Yüksek yağ oranına sahip kadınlarda normalden daha fazla östrojen bulunduğundan rahim duvarında kalınlaşma riski artar.

- Bazı kanserler: Özellikle anormal östrojen üretimi ile sonuçlanan bazı yumurtalık kanserlerinde rahim duvarı kalınlaşabilir. Ailesinde rahim kanseri, yumurtalık kanseri veya kalın bağırsak kanseri olan kişiler bu açıdan risk altındadır.

- Bazı kronik hastalıklar: Diyabet, tiroit hastalığı veya safra kesesi hastalığı olan kadınlarda hormon dengesi bozulabildiğinden rahim duvarı kalınlaşması riski yüksektir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Belirtileri Nelerdir?

Rahim duvarında kalınlaşma tek başına belirgin bir semptoma yol açmaz. Ancak, östrojen etkisine maruz kalan endometriumun bir kısmı, kalınlaşmanın etkisiyle zamanla kan desteğinden mahrum kalır. Sonuçta ölen hücreler dökülür ve kanama şikâyeti ortaya çıkabilir. Bu bakımdan aşağıdaki belirtiler rahim duvarında kalınlaşmayı akla getirmelidir:

Menopoz sonrası görülen vajinal kanamalar
Âdet kanamalarının normalden daha uzun sürmesi
Normalden daha fazla miktarda kanama olması
Âdet döngüsünün 21 günden daha kısa sürmesi veya ara kanamalarının olması

Rahim Duvarı Kalınlaşması Tanısı Nasıl Konur?

Düzensiz veya anormal vajinal kanama şikâyeti ile gelen hastada, öncelikli olarak ayrıntılı hastalık öyküsünün alınması ve detaylı fizik muayene yapılması gerekir. Bunların yanında, rahim duvarında kalınlaşmanın doğrudan değerlendirildiği bazı testler mevcuttur. Bunlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Transvajinal Ultrason

Karın cildi üzerinden yapılan ultrason incelemesi, endometrium tabakasının detaylı değerlendirilmesine izin vermez. Uygun hastalarda; ultrason probu, özel bir başlık yardımıyla vajinal yoldan rahmin görüntülenmesinde kullanılır. Bu yöntemle rahim duvar kalınlığı hesaplanabilir.

Histeroskopi

Kamera yardımıyla rahim içinin görüntülenmesi anlamına gelen histeroskopi, ameliyat şartlarında vajinal yolla rahmin içine kamera gönderilmesini esas alır. Histeroskopi esnasında hekim uygun gördüğü bölgelerden biyopsi alabilir veya bazı cerrahi işlemleri uygulayabilir.

Biyopsi

Endometrium tabakasındaki kalınlaşmanın kötü huylu bir doku mu, yoksa hormon etkisiyle gelişen hücre çoğalması mı olduğunu ayırt edebilmek için biyopsi yapılması gerekebilir. Alınan biyopsi materyalinin işaret ettiği sonuca göre tedavi planı değişebilir. Biyopsi, histeroskopi esnasında veya küretaj yöntemiyle kolaylıkla alınabilir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Tedavisinde Neler Yapılır?

Rahim duvarı kalınlaşmasında, tedavi genellikle biyopsi materyalinin işaret ettiği sonuca göre belirlenir. Buna göre, alınan endometrium örneğinde herhangi bir kötü huylu hücreye rastlanmazsa basit yöntemler tatbik edilirken; kanserleşme başlangıcı tespit edilirse daha ileri yöntemler uygulanabilir. Bu bağlamda aşağıdaki yöntemler rahim duvarı kalınlaşması tedavisinde yer alır:

Takip

Herhangi bir kötü huylu hücrenin tespit edilmediği ve belirli sınırlarda görülen basit kalınlaşmalarda, hastaya belirtilerini takip etmesi tavsiye edilebilir. Takip esnasında belirtiler gerileyebilir ve hormon dengesinin düzelmesiyle kalınlaşma ortadan kalkabilir.

İlaç Tedavisi

Östrojen etkisinin dengelenmesi amacıyla, progesteron hormonu içerikli ilaç tedavileri uygulanabilir. Progesteron hormonu ağızdan hap şeklinde verilebildiği gibi rahim içi araç (RİA) ile de uygulanabilir.

Cerrahi

Histerektomi adı verilen rahmin cerrahi olarak çıkarılması işlemi, en son noktada uygulanan girişimsel tedavi yöntemdir. Genellikle biyopsi sonucunda anormal özellikte hücreler tespit edilen hastalarda, gebelik planı ve isteği olmadığında veya menopozun tamamlandığı durumlarda uygulanır.

Rahim Duvarı Kalınlaşması ve Tedavisi

Rahim duvarının kalınlığı, âdet döngüsü içerisinde rahmin gebeliğe hazırlanması amacıyla değişir. Kalınlaşma seviyesinin olağan dışı olması durumunda rahim duvarı kalınlaşması rahatsızlığından bahsedilir. Bu durum her ne kadar kanser belirtisi olmasa da ilerleyen safhalarında kansere yol açabileceğinden bir uzman tarafından takip ve tedavi edilmelidir.

Bu makalede rahim duvarı kalınlaşmasının ne olduğuna, ortaya çıkma nedenlerine, sebep olduğu şikâyetlere ve tedavi yöntemlerine yer verilmiştir.

Rahim Duvarı Kalınlaşması Nedir?

Rahim duvarı kalınlaşması ya da kısa tanımıyla rahim kalınlaşması, tıp literatüründe “endometrial hiperplazi” olarak geçer.

Rahim duvarı, ortalama 28 günde bir kalınlaşarak olası bir gebelik için uygun ortamı yaratır. Bu kalınlaşmaya hipofiz bezinden salgılanan LH ve FSH hormonları sebep olur. Hormonlar, yumurtalıkları uyarır ve yumurtalık foliküllerini olgunlaştırıp daha sonrasında çatlatır. Folikül, östrojen hormonu salgılanmasına ve bu hormon da rahim duvarının kalınlaşmasına yol açar.

Bu aralık döllenme olmaması durumunda östrojen yerine progesteron hormonu salgılanmaya başlar ve hücrelerin çoğalmasıyla meydana gelen kalınlaşma, menstrüasyon döneminde parça parça dökülerek incelir. Bu döngü, ergenlikten menopoza kadar devam eder. İşbu rahim duvarındaki kalınlaşma normalden fazlaysa endometrial hiperplazi rahatsızlığından söz edilir.

Rahim Duvarı Neden Kalınlaşır?

Rahim duvarında kalınlaşmanın temel sebebi, progesteron hormonunun yeterince salgılanmıyor oluşudur. Böyle bir senaryoda görülen olağan dışı kanamalar, progesteron hormonunun azalmasıyla değil, östrojen hormonu sebebiyle aşırı kalınlaşmış duvarın dökülmesiyle yaşanır. Endometrial hiperplazi, doğrudan hormonal dengesizlik nedenlerle ortaya çıkabileceği gibi başka rahatsızlıkların progesteron salınımını azaltmasına bağlı olarak da gerçekleşebilir.

Rahim kalınlaşmasının diğer nedenleri arasında:

Bu tür rahatsızlıkları yaşayanların yanı sıra rahim duvarı kalınlaşması riski taşıyanlar arasında henüz menopoza girmemiş, âdet dönemi gecikmeleri yaşayan ve uzun süreli östrojen tedavisi görmüş kadınlar da vardır. Ayrıca 35 yaşından büyük, erken yaşta âdet görmeye başlamış, ailesinde over, rahim ve kolon kanseri hastalığı öyküleri bulunan kadınların da risk altında olduğunu söylemek mümkündür.

Rahim duvarı kalınlaşmasının önüne geçmek için birtakım önlemler alınabilir. Örneğin, kalınlaşmayla birlikte kanser riskinin de azaltılması için menopoz döneminde östrojen bazlı ilaçların etkileri progesteron ile karşılanabilir. Ayrıca, şayet aralıkları uzun (düzensiz) bir âdet döngüsü söz konusuysa progesteron takviyesi yapılabilir.

Rahim Duvarında Kalınlaşma Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Rahim duvarı kalınlaşması yaşayanlar en çok âdet kanamasının olağandan uzun sürmesinden şikâyet ederler. Sürenin yanı sıra miktar olarak da bir artış söz konusuysa rahim duvarı kalınlaşması ihtimalinin akıllara getirilmesi gerekir. Âdet döngüsünün düzeninin bozulması da rahim kalınlaşmasının belirtilerinden biri olabilir. Rahim duvarı kalınlaşması yorumlarından da açıkça görüleceği gibi kadınlar, menstrüasyon döneminde sancılarının artışa geçtiğini de dile getirirler. Menstrüasyon döneminde olunmamasına karşın kanama ya da lekelenme olarak kendini belli eden akıntılar yaşanması da rahim duvarında kalınlaşma olduğunu belirtebilir.

Rahim duvarı kalınlaşması belirtileri başka rahatsızlıkların da habercisi olabileceğinden başta risk grubundakiler olmak üzere belirti yaşayan tüm kadınların vakit kaybetmeden bir kadın doğum uzmanına muayene olması, kesin tanı konulabilmesi ve tedaviye başlanabilmesi adına önemlidir. Özellikle belirtmek gerekir ki rahim kalınlaşması zararları göz önünde bulundurulduğunda mutlaka tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Bu zararlara örnek olarak kanser ve aşırı kanamaya bağlı gelişen ciddi sağlık sorunları verilebilir.

Muayene esnasında hekimler, hastanın şikâyetini iletmesinin ardından vajinal ultrasonla rahim duvarının kalınlığını ölçer, tabakayı detaylı olarak inceler. Vajinal ultrason, rahim duvarının kalınlığının milimetrik olarak ölçülmesi ve tablonun net bir şekilde ortaya konması noktalarında başarıya ulaştırdığından tanı koymada sıklıkla tercih edilir. Hekim, iç tabakada şüpheli bir kitle görürse bundan patolojik olarak incelenmek üzere parça alabilir. Biyopsi olarak adlandırılan bu işlem, tanı koymada yaşanan şüphelerin de giderilmesine olanak sunar. İhtiyaç duyması hâlinde ise dilatasyon ve kürtaj ile rahim içi tabakadan doku da alabilir (Bu uygulama, halk arasında rahim duvarı kalınlaşması kürtajı olarak bilinir.). İşlem kapsamında öncelikle rahim ağzı genişletilir, akabinde özel bir alet (küret) ile rahim duvarından örnek alınır. Örnek doku, patoloji laboratuarında mikroskopla incelenir. Kimi durumlarda hekimler, tanı koymak için histeroskopi’yi de tercih edebilir. Bu işlem kapsamında da optik sistem kullanılarak rahme ulaşılır ve mevcutsa şüpheli noktalardan örnek alınır. Dokular, tanı konmayı sağlayacak sonuçlara ulaşılması için yine patolojiye gönderilir.

Rahim Kalınlaşması Tedavisi

Rahim kalınlaşması tedavisi hastadan hastaya değişir. Hangi tedavi yönteminin seçileceğinde hastanın yaşı, hormon düzeyi, rahminin durumu, anne olma isteği ve hiperplazide atipinin olup olmaması durumu etkili olur. (Kimi hiperplazilerde hücrelerin normal dışı yapıda olduğu gözlemlenebilir. Bu durum, atipik endometrial hiperplazi olarak adlandırılır. Atipi varlığında kanser riski söz konusu olabilir.)

Atipi tespit edilmemişse rahim duvarı kalınlaşması tedavisi olarak ağırlıkla ilaç kullanılır. Rahim kalınlaşması biyopsi sonucunda atipisiz endometrial hiperplazi olarak rapor edildi ise bu kanser öncüsü bir lezyon olup genç adet gören kadınlarda progesteron tedavisi ile sıkı takip gerektirir. Tedavi kapsamında kullanılan ilaçlar da değişkendir: Krem/vajinal krem, oral tablet, rahim içi araç ya da enjeksiyon gibi. İlaçla tedavinin süresi ve uygulanacak doz, hastadan hastaya değişkenlik gösterir. Tedavinin bitmesinin ardından ilgili uzman hekim mevcut durumu gözlemlemek adına kimi hastalarda yeniden biyopsi yöntemine başvurabilir. Rahatsızlığın devam etmesi söz konusuyla ilaç tedavisine devam edilebileceği gibi cerrahi yöntemlere de başvurulabilir. Menopoz yaş grubunda ise endometrial hiperplazi rahim alınmasını gerektirir.

Rahim kalınlaşması tedavisi kapsamında ilacın yanı sıra dilatasyon ve kürtaj yöntemi de uygulanabilir. Atipik hiperplazi’de, gebeliği düşünmeyen ya da gebe kalması mümkün olmayan, görece riskli hastalarda laparoskopi yöntemiyle yapılan histerektomi ameliyatı da düşünülebilir. (Atipik endometrial hiperplazi’de cerrahi müdahaleyle birlikte rahim duvarı kanseri riskinin ortaya çıkması ihtimali vardır.)

Belirtmek gerekir ki obez olarak değerlendirilen gruptakilerin kilo vermesi, tedavi süresine olumlu yönde katkıda bulunur.

Rahim duvarı kalınlaşması tedavisi ile ilgili Çankaya Ankara’da bulunan kliniğimize gelebilir ya da iletişim kanalları aracılığıyla bizlerle irtibata geçebilir, detaylı bilgi ve randevu alabilirsiniz.

Makale Güncellenme Tarihi : Aralık

nest...

47851 47852 47853 47854 47855