Akş Tkş Değerleri

Bu çalışmamızda, kan şekeri değerleri ne olmalı? açlık kan şekeri ve tokluk kan şekeri ölçümü nasıl yapılmalıdır konularından bahsedeceğiz. Sorularınız olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz.

Vücudumuzda temel enerji yakıtı olarak glikozu kullanırız. Yediğimiz besinlerle aldığımız glikoz vücudumuzda enerji vermek için metabolize olarak kan yoluyla vücuttaki tüm hücrelere iletilir ve hücreler için gerekli olan enerjiyi sağlar. Kanımızda bulunan glikoz miktarı vücudumuzun sağlığı ile ilgili veriler sunar. Kandaki şeker seviyesinin ölçümü bireylerdeki sağlık durumunun kontrolü açısından yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Açlık Kan Şekeri Testi Nedir, Nasıl Yapılır?

Açlık kan şekeri testi kişinin saat açlık sonrası damardan alınan kan örneğinde bulunan şeker miktarına bakılarak yapılan bir ölçümdür. En az 8 saat bireylerin kesinlikle bir şey yememesi gerekir. Testin sonucunda kandaki şeker değeri mg/dl veya üstünde çıkarsa başka bir gün bir test daha yapılıp sonucun aynı değerlerde seyretmesiyle hastaya diyabet teşhisi konulur. Bknz: Şeker Hastalığı Beslenme ve Diyabet Diyeti

Açlık kan şekeri seviyeleri neyi ifade eder?

Açlık kan şekeri seviyeleri;

Tokluk Kan Şekeri Testi Nedir, Nasıl Yapılır?

Tokluk kan şekeri testi, ağza ilk lokmanın atılmasından 2 saat sonra, damardan alınan kan örneğindeki şeker miktarına bakılan bir testtir. Tokluk testi de açlık kan şekeri testi gibi diyabet teşhisi için son derece önemlidir. Diyabet şüphesi bulunan ya da diyabetli bireylerde hastalığın takibi için açlık ve tokluk kan testi yapılmaktadır.

1. saat tokluk kan şekeri mg/dl veya altında olursa normal,
2. saat tokluk kan şekeri ise mg/dl veya altında olursa normal değerlerdedir denilebilir.

Prediyabet olarak da bilinen gizli şeker hastalığında ise tokluk şekeri mg/dl arasında funduszeue.info kan şekerinin mg/dl seviyesinde veya üzerinde olması durumunda diyabet tanısı konulur.

Diyetisyen Ayşe Tuğba Şengel&#;i Instagram&#;dan takip etmek için tıklayın!

HbA1c Testi Nedir, Nasıl Yapılır?

Glikolatlı hemoglobin ve glikohemoglobin olarak da bilinen HbA1c testi, kan şekeri seviyesinde, açlık ve tokluk kan şekerinin ikisinin de etkili olduğu bir testtir. HbA1c testi ile glikozun hemoglobine olan bağlılığı ölçülür. Hemoglobin vücudumuzda kırmızı kan hücrelerinde bulunan önemli bir proteindir. Kırmızı kan hücrelerinin ortalama ömrü 3 aydır. Yapılan HbA1c testi de buna bağlı olarak aylık ortalama kandaki şeker seviyesini gösterir.

Diyabet teşhisinin konulmasında ve diyabet hastalarının takibinde kullanılan son derece önemli bir testtir.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre HbA1c;

• %% aralığında ise bireyin sağlıklı (normal),
• %% aralığında ise bireyin gizli şekeri (prediyabet),
• % ve üzeri olması durumunda ise bireyin Tip-2 Diyabet hastalığı olduğunu gösterir.

Yüzde verilerin daha iyi anlaşılması bakımından, yüzde verilere göre ortalama mg/dl değerleri;

• HbA1c %4 ise 3 aylık ortalama, 65 mg/dl seviyelerinde,
• HbA1c %5 ise 3 aylık ortalama, mg/dl seviyelerinde,
• HbA1c %6 ise 3 aylık ortalama, mg/dl seviyelerinde,
• HbA1c %7 ise 3 aylık ortalama, mg/dl seviyelerinde,
• HbA1c %8 ise 3 aylık ortalama, mg/dl seviyelerinde seyretmiş demektir.

HbA1c değerinin %6’nın aşağısındaki değerlerde seyretmesi sağlık açısından önemlidir.

HbA1c testinde bireylerin açlık ya da tokluk durumu önemli değildir. Damardan alınan kan örneğine bakılarak HbA1c seviyesi tespit edilir. Ancak dikkat edilmesi gereken bir husus vardır, kandaki hemoglobin seviyelerinde anormallikleri olan bireylerde (kansızlık, anemi gibi..)  bu test sağlıklı bir sonuç sağlamayabilir.

Hemoglobin seviyesinin normal olduğu bilindiği durumlarda yapılması gerekmektedir. Bireyde C vitamini ve E vitaminlerinin yüksekliği, kolesterol ilaçlarının kullanımı gibi faktörler de HbA1c testi sonucunu olumsuz etkileyebilenler arasındadır.

Oral Glikoz Tolerans Testi Nedir, Nasıl Yapılır?

Şeker yükleme testi olarak da bilinen Oral Glukoz Tolerans Testi diyabet teşhisinin konulmasında kullanılır. Genellikle açlık kan şekeri prediyabet seviyelerinde ( mg/dl) seyreden bireylerdeki diyabet teşhisinin konulması adına önemli bir test seçeneğidir.

Test yapılırken öncelikle açlık kan şeker ölçümü yapılır, ardından 75 gram glukoz ml suda çözündürülerek kişiye verilir. 2 saat boyunca her yarım saatte bir kandaki şekeri ölçümü yapılır, 2. saatin sonunda şeker seviyesi mg/dl veya üzerindeyse kişiye diyabet teşhisi konulur. Eğer sonuç mg/dl çıkarsa kişide gizli şeker (prediyabet) var demektir.

Rastgele Kan Şekeri Ölçümü Nedir, Nasıl Yapılır?

Genellikle diyabet hastalarının kan şekerini kontrol etmek amaçlı evlerinde ya da herhangi bir mekanda şeker ölçüm cihazıyla rahatlıkla uygulayabildiği bir yöntemdir. Açlık ya da tokluk fark etmeksizin ölçüm yapılır ancak açlık veya tokluk durumuna göre kan şekeri seviyesi yorumu değişkenlik gösterecektir.

Rastgele kan şekeri ölçümü yapan sağlıklı bir birey için bu değerler mg/dl aralığında olmalıdır. mg/dl veya üzeri değerler ise sağlık açısından riskli değerler olduğundan bir uzmana görünmek gerekmektedir.

Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi) Nedir?

Glukoz ya da şeker vücudumuz için çok önemli bir enerji kaynağıdır. Tükettiğimiz besinlerle aldığımız enerji yeterli olmadığında vücut fonksiyonlarımız tam anlamıyla sağlıklı çalışamaz.

Açlık kan şekerinin mg/dl seviyelerinde olması normal kabul edilir. Kan şekerinin 70 mg/dl altında değerlerde olması durumuna ise hipoglisemi denilir.

Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi) Nedenleri Nelerdir?

Hipoglisemi birçok farklı nedene bağlı olarak meydana gelebilmektedir. En temel sebebi ise yetersiz beslenme ve bununla beraber vücuda yeterli enerji sağlanamamasıdır.

Karbonhidratlar (glukoz-şeker)  vücudumuz için temel enerji kaynağıdır. Karbonhidrat bakımından yetersiz beslenme durumu hipoglisemiyi beraberinde getirebilir.

Hormonların düzgün çalışmaması hipoglisemi nedenleri arasındadır.

Örneğin; tiroit bezlerinin yetersiz çalışması (hipotiroidi), birçok hormonun salgılanmasında büyük rolü olan hipofiz bezinin yetersiz ya da yanlış çalışması, böbrek üstü bezlerinin yetersiz çalışmasına bağlı olarak gözlenen kortizol düşüklüğü, insülinin yüksek salgılanmasıyla kan şekerinin düşmesi&#;

• Uzun süren açlık,
• Yoğun tempolu egzersizler,
• Böbrek ve karaciğer rahatsızlığı,
• Alkol ve sigara kullanımı,
• Şok diyetler ya da ani gelişen kilo kayıpları,
• Aşırı miktarda şekerli gıda tüketimi,
• Sindirim sistemindeki bozukluklar gibi nedenler hipoglisemi nedenleri arasında gösterilmektedir.

Ayrıca, hipoglisemi tedavisi başlıklı yazımızdan tedavi yöntemlerine ayrıntılı bir şekilde bakabilirsiniz. Bu sebeplere ek olarak diyabet hastalarının kullandığı bazı şeker hastalığı ilaçları da yan etki olarak kan şekerin düşürebilmektedir.

Düşük Kan Şekeri (Hipoglisemi) Belirtileri Nelerdir?

Kanda yeterli glukozun bulunmamasıyla gelişen dolayısıyla kişide enerji düşüklüğüne neden olan hipoglisemi genellikle sürekli yorgunluk, halsizlik gibi şikayetlerle kendini gösterir.

Bu şikayetlere ek olarak başka belirtiler de gözlenir;

• Yemekten hemen sonra kişide halsizlik ve uyuklama hali görülmesi,
• Tatlı krizleri,
• Dalgınlık, konsantrasyon problemi,
• Huzursuzluk ve kaygı hali (panik atak nöbeti ya da benzeri durumlar),
• El ve ayaklarda titreme,
• Düzensiz kalp atışları ya da çarpıntı,
• Sabah uyanmakta güçlük çekme, baş ağrısı ile uyanma,
• Baş dönmesi, kulak çınlaması&#;

Hipoglisemi sorunu yaşayan bireylerin günlük diyetlerinde şekerli yiyeceklerin çok fazla tüketilmesi önerilmemektedir.

Yüksek Kan Şekeri (Hiperglisemi) Nedir?

Besinlerle aldığımız glukozun vücudumuzda enerjiye dönüşebilmesi için insülin hormonuna ihtiyaç duyulmaktadır. İnsülin hormonunun yeterli üretilememesi ya da üretilen insülinin salgılanıp kullanılamaması durumunda kanda glukoz birikmekte bu da hiperglisemiye neden olmaktadır.

Açlık kan şekerinin, normal seviyelerin ( mg/dl), tokluk kan şekerinin ise mg/dl seviyesinin üzerinde olması durumuna hiperglisemi denir. Kişide sürekli olarak bu değerlerin üzerinde seyrediyorsa diyabet şüphesi vardır. Aynı zamanda yüksek kan şekeri (hiperglisemi) tedavi edilmediği durumlarda kalıcı hiperglisemiye dönüşebilmekte böbrek ve göz rahatsızlıklarına sebep olabilmektedir.

Yüksek Kan Şekeri (Hiperglisemi) Nedenleri Nelerdir?

Kan şekerinin yüksek olması çoğunlukla diyabet hastalarında görülen bir durumdur. Ailesinde diyabet olan kişilerde görülme sıklığı daha fazladır.

• Diyabetli bireylerin ilaçlarının doğru dozda almaması,
• Şeker oranı yüksek besinlerin fazla tüketilmesi,
• Yanlış beslenme,
• Fiziksel ve duygusal yorgunluk,
• Fiziksel aktivite azlığı,

Hastalık ya da enfeksiyon durumu hiperglisemiye neden olarak gösterilebilmektedir.

Yüksek Kan Şekeri (Hiperglisemi) Belirtileri Nelerdir?

Kan şekerinin yüksek olması kişide önemli sağlık sorunlarını beraberinde getirebilir. Bu yüzden belirtilerin önemsenmesi gerekmektedir.

• Ağız kuruluğu ve sussuzluk hissi,
• Sık idrara çıkma,
• Iştahsızlık ya da sık acıkma hali,
• Enfeksiyonel rahatsızlıklarının sık görülmesi,
• Yaraların geç iyileşmesi,
• Görme yetisinde rahatsızlıklar meydana gelmesi (puslu görme),
• Ani kilo kayıpları,
• Cinsel fonksiyonlarda yetersizlik görülmesi, hipergliseminin yaygın belirtilerindendir.

Hiperglisemi kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir rahatsızlıktır. Doğru beslenme planı ve ilaç tedavisi başlanmışsa ilaçların düzenli alınması tedavide önemli kriterlerdir.

Ayrıca, bir önceki Serotonin (Mutluluk Hormonu) İçeren Besinler – Mutluluk Veren 15 Besin başlıklı yazımıza bakabilir. Gün içinde mutlu olmanızı sağlayacak besin kaynakları hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bu yazımızı beğendiyseniz, aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarında paylaşmayı unutmayın, herkes faydalanmış olur. Sevgiler.

Kaynaklar

Hamilelik diyabetini teşhis etmeye yönelik "şeker yükleme testi"

Hamileliğin ila haftasında hamileler rutin olarak hamilelik diyabeti testine tabi tutulurlar. Halk dilinde buna "şeker yükleme testi" denmektedir. Uzmanlar ise bunu oral glikoz tolerans testi (oGTT) olarak adlandırmaktadırlar.

Bu testte hamile kadın bir şeker çözeltisi içer. Kısa bir süre sonra kan şekeri değeri tayin edilir. Bu değer, vücudun şeker miktarını ne kadar iyi işleyebildiğini gösterir. Genellikle bu test bebek açısından hiçbir riski olmayan 2 aşamalı bir işlemle yapılır.

50 gram glikozla ön test

Önce her hamile kadına bir ön test sunulur. Hamile içinde 50 gram glikoz (şeker) çözdürülmüş olan bir bardak su içer. Bunun için aç olmasına gerek yoktur. Bir saat sonra kol toplardamarından kan alınır ve kan şekeri değeri tayin edilir. Kan şekeri değerinde dikkat çeken bir durum yoksa test sona erer. Bu noktada ölçülen kan şekeri değerinin mg/dl (7,5 mmol/l) veya daha fazla olması halinde ikinci bir şeker yükleme testi yapılır: 75 gram glikozla büyük glikoz tolerans testi. Ön testin sonucu tek başına herhangi bir teşhis teşkil etmez.

75 gram glikozla teşhis testi

Teşhis testi veya büyük glikoz tolerans testi olarak adlandırılan test için hamilenin aç olması gerekir. Testten önce en az 8 saat boyunca hiçbir şey yememiş ve şeker içeren hiçbir şey içmemiş olmalıdır. Önce hamileden kan alınır, ardından 75 glikoz içeren bir şeker çözeltisi içer. Daha sonra tekrar iki kez kan alınır. Şeker çözeltisini içtikten 1 saat bir kez ve 2 saat sonra bir kez.

Aşağıdaki 3 kan şekeri değerine ulaşıldığında veya bunlar aşıldığında hamilelik diyabeti teşhisi konur:

• Aç karnına: 92 mg/dl (5,1 mmol/l)
• 1 saat sonra: mg/dl (10,0 mmol/l)
• 2 saat sonra: mg/dl (8,5 mmol/l)

Açlık kan şekeri değerinin mg/dl (7,0 mmol/l) veya 2 saat sonraki kan şekeri değerinin mg/dl (11,1 mmol/l) olması halinde hamilelik diyabeti söz konusu değildir. Hamilelik sırasında yeni ortaya çıkan diyabet vardır. Bu durumda diyabetin biçimini belirlemek ve kişiye özel bir tedavi başlatmak için başka testler yapılır. Bu örneğin tip 2, tip 1 veya MODY diyabet olabilir.

Hamilelik diyabeti tespit edildiğinde metabolizmanın ayarlanması gerekir. Bunun için genellikle beslenmede değişiklik yapılması yeterli olmaktadır. Hamilelik diyabetinin tedavi edilmesi konusunda daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz.

Glikoz tolerans testi, sağlık sigortası tarafından ödeniyor mu?

Normalde sadece 50 glikozla yapılan ön test sağlık sigortası tarafından ödenmektedir. Bu testte mg/dl (7,5 mmol/l) üzerinde değerler elde edilmesi halinde 75 gram glikozla ardından yapılacak teşhis testinin maliyeti sağlık sigortası tarafından tazmin edilmektedir.

Diyabet riski yüksek olan kadınlar nasıl test edilir?

Yapılan görüşmede hamilelik tespit edildiğinde doktor tarafından yüksek diyabet riski olup olmadığı kontrol edilir. Örneğin aşırı kilo, hamilelik başlangıcında yüksek yaş veya daha önce hamilelik diyabeti geçirilmiş olması halinde yüksek risk olabilir.

Yüksek risk olması halinde hamileliğin 1. üç aylık döneminde yani hamileliğin hemen başlangıcında, kan şekeri muayenesi yapılması gerekir. Bunun için hamilenin kol toplardamarından aç karnına – yani öncesinde en az 8 saat boyunca hiçbir şey yememiş veya şeker içeren hiçbir şey içmemiş olması gerekir – kan alınarak kandaki şeker değeri tayin edilir.

Açlık kan şekerinin 92 mg/dl (5,1 mmol/l) seviyesinde olması halinde bir sonraki gün 2. ölçümün yapılması gerekir. Bu ölçümde değerin 92 mg/dl (5,1 mmol/l) ve mg/dl (6,9 mmol/l), arasında olması halinde hamilelik diyabeti teşhisi onaylanır. Değerin daha düşük olması halinde hamileliğin ve haftaları arasında yeniden bir kan yükleme testi (glikoz tolerans testi) yapılır.

Değerin mg/dl (7,0 mmol/l) veya daha yüksek olduğu durumlarda, hamilelikten önce diyabet var demektir.

Bunun yerine uzun süreli kan şekeri değeri (HbA1c-Wert) de tayin edilebilir. Bu değer, kan şekerinin geçmiş 6 ila 8 hafta içinde fazla yüksek olup olmadığını gösterir. Buna uzun süreli kan şekeri hafızası da denmektedir. Bu değer, şeker metabolizması bozukluğu olmayan sağlıklı kişilerde yaklaşık yüzde 5 (31 mmol/mol) oranındadır.

Ölçümde yüzde 5,8'e kadar (40 mmol/mol) bir değere ulaşılması halinde hamilelik diyabeti ihtimali olmadığından emin olmak amacıyla bir sonraki gün aç karnına kan alınarak kan şekeri tekrar tayin edilir. Bu ölçümde değerin 92 mg/dl (5,1 mmol/l) ve mg/dl (6,9 mmol/l), arasında olması halinde hamilelik diyabeti teşhisi onaylanır.

Ölçülen HbA1c değerinin yüzde 5,9 ve 6,4 (41 ve 46,5 mmol/mol) arasında olması halinde hamilelik diyabeti şüphesini onaylamak veya çürütmek için 75 gram glikozla teşhis testi yapılır.

HbA1c değerinin yüzde 6,4 (46,5 mmol/mol) üzerinde olması halinde hamilelikten önce diyabet olduğu anlamına gelir.

Hamilelik diyabetine yönelik risk faktörleri hakkında daha fazla bilgiyi burada bulabilirsiniz!

Hamilelik diyabeti hakkında daha fazla bilgi

Dicle Tıp Dergisi, Cilt: 35, Sayı: 2, () Tip 1 Diyabetli Hastalarda Açlık, Tokluk Kan Şekerleri ile HbA1c Arasındaki İlişki Davut Akın, Timuçin Çil, Yekta Tüzün, Deniz Gökalp, Ramazan Danış ÖZET Açlık ve tokluk kan şekerleriyle HbA1c ilişkisi birçok çalışmada araştırılmıştır. Bu çalışmada tip 1 diyabetli hastalarda açlık kan şekeri (AKŞ), tokluk kan şekeri (TKŞ) ve HbA1c arasındaki ilişkiyi araştırdık. Polikliniğimize başvuran tip 1 diyabetli 86 hasta çalışmaya alındı. Hastaların AKŞ, TKŞ ve HbA1c düzeylerine bakıldı. Değişkenler arasında Pearson korelasyonu uygulandı. Hastaların yaş ortalaması 26,8±8,4 yıl ve diyabet süreleri 6,9±4,2 yıl hesaplandı. Hastaların AKŞ, TKŞ ve HbA1c ortalamaları sırasıyla ± mg/dl, ± mg/dl ve 9,8±2,8% bulundu. 13 hastanın (%15,1) HbA1c değeri %7 değerinin altındaydı. AKŞ ve TKŞ değerlerinin HbA1c ile korelasyonu sırasıyla r=0,26 (p<0,05) ve r=0,46 (p<0,01) bulundu. Korelasyon kadın hastalarda daha düşüktü. Tip 1 diyabetli hastalarda AKŞ, TKŞ değerlerinin HbA1c ile korelasyonu incelediğinde HbA1c ile korelasyon oranının TKŞ’ne göre AKŞ ile daha düşük olduğu görülmektedir. Bu nedenle TKŞ değerleri de tip 1 diyabetlilerde takipte kullanılmalıdır. Anahtar Kelimeler: İlişki, Açlık Glikozu, Tokluk Glikozu, HbA1c The Relationship Between Fasting, Postprandial Glucose Levels and HbA1c in Patients with Type 1 Diabetes SUMMARY Several previous studies investigated the relationship between plasma glucose and HbA1c. We aimed to evaluate the relationship between HbA(1c) and fasting plasma glucose (FPG) and postprandial plasma glucose (PPG) levels in type 1 diabetic subjects 86 Type 1 diabetic patients admitted to our department were included. FPG, PPG and HbA1c values were recorded. Pearson’s correlation was used between FPG, PPG and HbA1c. The mean age was ± years, and mean duration of diabetes was ± years. The means of FPG, PPG, and HbA1c were ± mg/dl, ± mg/dl ve 9,8±2,8%, respectively. A HbA1c level < % was obtained in 13 (%) patients. Pearson's correlation coefficient for HbA1c and FPG, and PPG (p<0,05), and (P<), respectively. Correlation was higher in males. The correlation coefficient of patients with type 1 diabetes for HbA1c and PPG is lower than those of HbA1c and FPG. Therefore, we suggest that using PPG in diabetes management. Key Words: Relationship, Fasting Glucose, Postprandial Glucose, HbA1c Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D./ Diyarbakır 87 D. Akın ve ark. Dicle Tıp Dergisi GEREÇ VE YÖNTEM Diabetüs Mellituslu (DM) hastalarda standardization program) tarafından sertifikalan- HbA1c’nin yükseldiği ilk olarak Rahbar mış bir metodla çalışıldı. Vucut Kitle indeksi tarafından gösterilmiştir (1). HbA1c, serumda (VKİ) ağırlığın boy karesine bölünmesiyle bulunan hemoglobinin non-enzimatik yolla hesaplandı (kg/m2). glikoz ile birleşmesinden oluşmaktadır ve Sonuçlar ortalama±standart sapma olarak ortalama haftalık serumdaki ortalama ifade edildi. Otalamalar student t-test ile glikoz seviyesini belirlemektedir. Randomize karşılaştırıldı. p<0,05 değeri istatistiksel olarak çalışmalar iyi glisemik kontrolün diyabet anlamlı kabul edildi. komplikasyonlarını azalttığını ortaya koymuştur Çalışmaya alınan toplam 86 hastamızın tümü (2,3). HbA1c ise iyi glisemik kontrolün en iyi düzenli olarak insülin tedavisi almaktaydılar. gösteren parametre olarak kabul edilmektedir. Hastaların 48(%55,8)’i kadın iken 38(%44,2) Klinik pratikte tip1 ve tip 2 DM’li hastaların erkek idi. Hastaların yaş ortalaması 26,8±8,4 serum glikoz değerlerinin takibinde önemli bir yıl ve ortalama diyabet süreleri 6,9±4,2 yıl klinik parametre olarak kullanılmaktadır (2). olarak belirlendi. Hastaların AKŞ, TKŞ ve Açlık ve tokluk serum glikoz değerleri ile HbA1c ortalamaları sırasıyla ± mg/dl, HbA1c arasındaki korelasyonunun saptanması ± mg/dl ve 9,8±2,8% bulundu. Sadece ve bu korelasyonun hastaların klinik takibinde 16 hastada (%18,6) AKŞ mg/dl ve TKŞ kullanılmasının önemi son yıllarda artmaktadır mg/dl hedef düzeylerinin altındaydı. 13 (4). Açlık (AKŞ) ve tokluk kan şekerleriyle hastanın (%15,1) HbA1c değeri %7 değerinin (TKŞ) HbA1c’e etkileri birçok çalışmada altındaydı. Kadın erkek hastalar arsında farklar araştırılmış ama çok uyumlu olmayan sonuçlar Tablo 1’de gösterildi. bildirilmiştir. Tip 2 diyabetli hastalarda Tablo 1. Hastaların klinik ve laboratuar korelasyon genel olarak daha yüksektir (5). değerleri Tip1 DM’li hastaları içeren çalışma sayısı ise oldukça azdır (). Kadın Erkek p Bizde bu çalışmamızda 86 hastayı içeren Yaş (yıl) 24±6 29±9 0, Tip1 DM’li hastanın açlık ve tokluk serum Boy (cm ±5 ±7 0, glikoz değerleri ile HbA1c arasındaki ilişkiyi Ağırlık (kg) 57±10 63±10 0,02 ortaya koymaya çalıştık. DM süresi (yıl) 6,6±4,1 7,3±4,5 ad BULGULAR AKŞ (mg/dl) ± ± ad yılları arasında Endokrinoloji TKŞ (mg/dl) ± ± ad polikliniğimize başvuran tip 1 diyabetli 86 HbA1c (%) 9,6±2,7 10,1±2,9 ad hasta çalışmaya alındı. Hastaların kan şekerine VKİ (kg/m2) 22,5±4,1 21,7±3,1 ad saatlik açlık sonrasında açlık ve öğle öğününden 2 saat tokluk olarak hexokinase Açlık kan şekeri ve TKŞ değerlerinin methodu ile otomatik Abbott Aeroset cihazın- HbA1c ile korelasyonu sırasıyla r= 0,26 da bakıldı. Tüm hastaların HbA1c seviyeleri de (p<0,05) ve r=0,46 (p<0,01) bulundu. Kadın ölçüldü. HbA1c düzeyleri Roche Cobas Integra hastalar için AKŞ ve TKŞ değerlerinin HbA1c analizörde (Manheim, Germany) korelasyonları r= 0,10 (p>0,05) ve r=0,31 turbidimetric metodu ile çalışıldı. Ölçümler (p=0,03), erkek hastalar için r= 0,52 (p=0,) EDTA’lı tüpe alınmış tam kan örneklerinde ve r=0,64 (p< 0,) olarak hesaplandı (Şekil NGSP (national glycohemoglobin ). ……………. 88 Cilt: 35, Sayı: 2, () TARTIŞMA HbA1c DM’li hastaların klinik takibinde kullanılmaktadır ve DM’nin kronik komplikas- yonlarını göstermede iyi bir gösterge olduğu UKPDS gibi birçok çalışmada ortaya konmuş- tur (3). Bununla birlikte HbA1c’nin AKŞ ve TKŞ değerlerinden hangi oranda etkilendiğini tam olarak gösterilememiştir. Hillman ve arkadaşlarının tip1 DM’li hastayı içeren çalışmalarında açlık ve tokluk serum glikoz değerleri ile korelasyonu değerlendirilmiştir. Açlık ve tokluk serum Şekil 1. Tip1 DM tanılı hastalarda AKŞ ve glikoz değerlerinin ikisininde HbA1c ile TKŞ’nin HbA1c ile değişimi korelasyonun olduğu ancak AKŞ değerlerinin TKŞ değerlerine göre korelasyonun daha belirgin olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte açlık ve tokluk değerlerinden elde edilen ortalama glikoz değerlerininde HbA1c ile uyumlu olduğu istatistiksel olarak gösterilmiş- tir. Açlık olarak ölçülen kanşekeri değerlerinden; sabah kahvaltı öncesi ve akşam yemeği öncesi bakılmıştır. İki ayrı zamanda yapılan açlık glikoz değerlerinin ikisininde HbA1c ile uyumlu olduğu gösterilmiştir (8). Salardi ve arkadaşlarının 44 tip1 DM’li pediatrik hastayı içeren çalışmalarında ise; TKŞ değerlerinin HbA1c ile korelasyonu gösterilmiş iken devamlı 24 saatlik glikoz kontrolü ve metabolik parametrelerin düzeltil- Şekil 2. Tip1 DM tanılı kadın hastalarda AKŞ mesi ile HbA1c düzeyindeki düzelme daha ve TKŞ’nin HbA1c ile değişimi belirgin olarak sağlanmıştır (6). Çalışmamızda 86 Tip1 DM’li hastanın açlık ve tokluk glikoz değerleri ile HbA1c arasındaki korelasyonu değerlendirdik. Hastalarımızdan sadece 16’sında (%18,6) AKŞ mg/dl ve TKŞ mg/dl hedef düzeyleri- nin altındaydı. 13 hastanın (%15,1) HbA1c değeri %7 değerinin altındaydı. Bu verilerle bölgemizdeki Tip1 DM’li hastalarımızın tedavi hedeflerine ulaşmada başarısız olunduğu belir- gin olarak görülmektedir. Hastalarımızın açlık (p<0,05) ve tokluk (p<0,01) değerlerinin istatistiksel olarak HbA1c ile uyumlu olmasına rağmen tokluk değerleri ile olan uyum daha yüksek saptanmıştır. Bizim çalışmamızı Hillman ve ark.’nın sonuçlarının aksine Salardi Şekil 3. Tip1 DM tanılı erkek hastalarda AKŞ ve ark.’nın sonuçlarıyla uyumlu olarak bizim ve TKŞ’nin HbA1c ile değişimi hastalarımızın tokluk glikoz değerlerinin HbA1c ile uyumunun daha belirgindi. Ancak 89 D. Akın ve ark. Dicle Tıp Dergisi çalışmamızdaki korelasyon rakamları daha KAYNAKLAR düşük olmuştur. 1. Rahbar S, Blumenfield O, Ranney HM. Son yıllarda yapılan çalışmalar sonucunda Studies on an unusual hemoglobin in patients sürekli günlük glikoz takibinin HbA1c ile with diabetes mellitus. Biochem Biophys Res uyumu en fazla oranda görülmekte iken bizim Commun ;36; çalışmamızda da olduğu gibi tokluk kan 2. The Diabetes Control and Complications şekerinin HbA1c ile korelasyonun açlık kan Trial Research Group. The effect of intensive şekerinden daha fazladır. Bu bulgularla 24 treatment of diabetes on the development and saatlik sürekli glikoz ölçümü yapılamayan progression of long-term complications in Tip1 DM’li hastalarda tokluk kan glikoz insulin-dependent diabetes mellitus. N Eng J takiplerinin yapılması gereğini ortaya Med ; koymaktadır. 3. UK Prospective Diabetes Study Erkek hastalarımızda hem AKŞ hem de (UKPDS) Group. Intensive blood glucose TKŞ’nin HbA1c ile korelasyonu daha yüksek control with sulphonyureas or insulin saptandı. Ancak TKŞ’nin HbA1c ile korelasyonu compared with conventional treatment and risk her iki grupta da daha yüksek bulundu. of complications in patients with type 2 Çalışmamızda kadın ve erkek hastaları yaş, diabetes (UKPDS 33). Lancet ; boy, ağırlık, DM süresi, AKŞ, TKŞ, HbA1c, VKİ açısından karşılaştırdığımızda yaş, boy ve 4. American Diabetes Assosiation. ağırlık açısından anlamlı fark bulundu. Kadın Postprandial blood glucose(Consensus ve erkek hastalar arasındaki bu korelasyon Statetment). Diabetes Care ; farkları hastalardaki vucud kompozisyonların- 5. Ozmen S, Cil T, Atay AE, Tuzcu AK, da ki farka, yaş farkına veya hemoglobinin Bahceci M. A simple way to estimate mean glikasyonunda bilmediğimiz cinsiyete dayalı plasma glucose and to identify Type 2 diabetic bir farklılığa bağlı olabilir. subjects with poor glycaemic control when a Açlık kan şekeri ve TKŞ düzeyleri ile standardized HbA(1c) assay is not available. HbA1c arasındaki ilişkinin tam olarak Diabet Med. ; belirlenmesi ile tedavi hedeflerinin seçimi daha 6. Salardi S, Zucchini S, Santoni R, Ragni iyi belirlenebilecektir. Bizim hastalarımızın da L, Gualandi S. The glucose area under the önemli bir kısmının kan şekeri kontrolünün profiles obtained with continuous glucose kötü olduğu sonuçlarımızda belirgin olarak monitoring system relationships with HbA1c görülmektedir. Bizim hastalarımızın AKŞ ve in pediatric Type1 diabetic patients. Diabetes TKŞ değerlerinden her ikisinin de çok iyi Care 25; kontrol altında tutulması için daha agresif 7. Landgraf Rüdiger. The relationship of insülin tedavileri kullanılmalıdır. postprandial glucose to HbA1c. Diabetes Sonuç olarak Tip1 DM’li hastaların metabolism research and reviews ; glisemik kontrolünün değerlendirilmesinde 8. Hillman N, Herranz L, Grande C, AKŞ’nin yanısıra TKŞ değerleri de kullanıl- Vaquero P.M, Pallardo L.F. What is the malıdır. Özellikle kadın hastalarda tek bir AKŞ relative contribution of blood glucose levels at ve TKŞ değerinin güvenilir olmadığı bilinmeli different time points of the day to HbA1c in ve bu hastaların tedavileri daha fazla AKŞ ve Type1 diabetes? Doi: /j. TKŞ sonucuna göre veya HbA1c düzeyine göre düzenlenmelidir. Yazışma Adresi Davut AKIN Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D E-mail: [email protected] 90