Skorbüt Hangi Vitamin Eksikliği
kaynağı değiştir]
Bazı antik yazmalarda iskorbüte benzer rahatsızlıklardan bahsedilmekle birlikte iskorbüt hakkındaki ilk detaylı bilgilere Haçlı Seferleri'nde rastlanır.[1] yüzyılın sonlarına doğru iskorbüt denizcilerdeki başlıca ölüm ve sakatlanma nedeni oldu. Taze meyve sebze olmadan, kuru gıda ile uzun süre idare etmek durumunda olan denizcilerde C vitamini eksikliğinden dolayı iskorbüte rastlanmaktaydı. 'te İskoç denizci James LindTurunçgillerin iskorbütü engellediğini keşfetti.[1] Zamanla Birleşik Krallık gemilerinde turunçgiller o kadar yaygın hâle geldi ki Britanya denizcileri "Limey" (limonlu) olarak anılmaya başlandı.[1]
Sigara içenlerin, alkol alanların ve stres içinde olanların C vitaminine olan ihtiyaçları artar.[kaynak belirtilmeli] Çünkü bu 3 faktör vücut direncini azaltan etkenlerdir.
Kaynakça[değiştir C Vitamini Eksikliği Skorbüt Hastalığı
Skorbüt hastalığı C vitamini eksikliğiyle seyreden, diş eti çeklimesine sebep olan bir hastalıktır. Skorbüt hastalığında diş etleri, kanamaya meyilli olmaktadır.
Hastalığın en önemli belirtileri; diş etinde kendiliğinden olan kanamalar, kolay morarma, saç dökülmesi, dişlerin dökülmesi, diş etlerinde kanama ile eklemlerde ağrı ve şişliktir.
C Vitamini Değeri Ne Olmalı?
Skorbüt hastalığında C Vitamini düzeyi düşmektedir.
C vitamini yani askorbik asitin kandaki normal değeri 0,,8 mg/dl dir. Bunun altındaki değer, eksikliği ifade eder.
C vitamini Nasıl Alınmalıdır?
C vitamini, tıpkı B vitamini gibi suda çözünen bir vitamin grubudur. İnsan vücudunda atıkları dışarı atmanın yolu ise idrar oluşturmaktır. İdrarın da yüzde 70 i su olduğundan, vücutta, o gün kullanılmayan C vitamininin fazlası, bu su karışımıyla birlikte dışarı atılır. Yani, insan vücudu C vitaminini depolayamaz ve bu sebeple günlük olarak almak zorunda kalır. Eğer bu vitamin günlük olarak alınmazsa, C vitamini değerleri düşer ve skorbüt başta olmak üzere pek çok zarar meydana gelir.
C Vitamini Görevleri
C vitamini eksikliği hastalık olarak skorbüt meydana getirse de, esaslı görevi bağışıklığı diri tutmak ve kişiyi hastalıklardan korumaktır. C vitamini vücudunuzda yeteri kadar varsa, hastalıklarınız çok daha kolay atlatılır, vücudunuz çok daha dirençli bir hale gelir. Zaten korona virüsün hayatımıza girmesi ile, bağışıklık artık herkesin bildiği bir terim oldu. ve bu bağışıklığın en büyük dostunun C vitamini olduğu, kabul görmüş bir gerçektir.
Vücutta bir hastalık meydana geldiğinde ani bağışıklık çökmesine bağlı olarak; iyileşememe, başka hastalıkların da peşi sıra gelmesinin sebebi C vitaminin vücuttaki düşüşüdür. Çünkü zaten C vitamini alınmadığı için hastalık ağır geçiyordur ve takviye de alınmıyorsa, bağışıklık düşüklüğüne bağlı olarak tüm hastalıklar artacaktır.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorumlar
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.
Popüler Blog Yazıları
Kadınlarda Hirsutizm (Kıllanma) Nedir?Kadınların Morali Neden Bozulur?Kıl Kurdu iltihabi bağırsak hastalığı (İBH)’ndan funduszeue.infoınlarda Memeler Neden Ağrır? Androjen Hormonunun Artışı Sonucu Oluşan Hirsutismus (Kıllanma)Haşimato Nedir?Sivrisineklerden Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?Sepsistemi Nedir? Mevsim Değişirken Ruh Halime Neler Oluyor?Bakar Körlük Amaroz ve NedenleriÇocukları İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korumanın Yolları Nelerdir?Kalp Hastalığı Sebepleri Nelerdir? C Vitamini Eksikliği Belirtileri (Skorbüt Hastalığı) ve En Doğal Tedavi Yöntemi
Bu yazımızda, C vitamini eksikliği ve skorbüt hastalığı hakkında tüm detaylara yer vermeye çalıştık. Sorularınız olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz. Keyifli okumalar.
C Vitamini Nedir?
C vitamini, suda eriyen (B ve C) vitaminlerdendir. Vücutta sentezi gerçekleşmez ve depolanamaz bu yüzden günlük olarak alınması gereken önemli bir vitamindir. Eksikliğinde skorbüt hastalığı görülür. C vitamininin bir diğer adı da “skortbütsüz” anlamına gelen askorbik asittir.
> Tüm vitamin çeşitleri, özellikleri ve görevlerine bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
C Vitaminin Görevleri Nelerdir?
Vücutta birçok metabolik faaliyette görev alan C vitamini, sağlıklı bir yaşam için büyük öneme sahiptir.
> En zengin C vitamini deposu besinler için tıklayın.
C vitamini vücudun en önemli antioksidanıdır. C vitaminine bu görevinde yağda çözünen vitaminlerden E vitamini ve karotenler de yardım eder.
- C vitamini antioksidan olma özelliğiyle besinlerin, çevre kirletici ürünlerin, radyasyonun vücutta parçalanmasıyla oluşturabileceği serbest radikallerle savaşarak kalp hastalıklarına, kansere karşı koruyucu etki gösterir. Aynı zamanda, kanser ilaçlarının etkisini arttırarak tedaviye katkıda bulunur.
- Kolesterol ve protein metabolizmasında rol oynar. Yapılan çalışmalara göre C vitamininin kandaki HDL miktarını artırarak kolesterol metabolizması üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Bu etkisiyle C vitamini kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki sağlamaktadır.
- Enfeksiyon oluşumunu engeller. Antikor oluşumunu hızlandırarak bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlar. Vücutta zarar görmüş dokuların, yaraların hızla iyileşmesini destekler.
- Sağlıklı bir cilt için kolajen kilit taşıdır, C vitamini ise kolajen üretimini artırır, bu sayede kırışıklık, ciltte kuruluk gibi sorunların önüne geçer. Aynı zamanda yaşlanmayı geciktirici etkiye sahiptir.
- Böbrek üstü bezi hormonlarının salgılanmasında rol oynar.
- Serotonin oluşumunda görev alarak mutluluk hissi verir.
- Minerallerin emilimini arttırır, özellikle besinlerle alınan demirin emiliminde büyük bir öneme sahiptir.
- Yapılan bilimsel araştırmalarla, C vitamininin ülsere neden olan helicobacter pylori bakterisinin mideye zarar vermesini engellediği kanıtlanmıştır.
- Yeterli C vitamini tüketimi özellikle yaşlılarda kas gücünü artırarak fiziksel performansı olumlu etkiler.
Günlük alınması gereken C vitamini miktarı nedir?
Bebeklerde:
- 0 – 6 ay: Günde 40 mg
- 7 – 12 ay: Günde 50 mg
Çocuklarda:
- 1 – 3 yaş: 15 mg/gün
- 4 – 8 yaş: 25 mg/gün
- yaş: 45 mg/gün
Ergenlik döneminde:
- Genç kızlar için; 14 – 18 yaş: 65 mg/gün
- Genç erkekler için; 14 – 18 yaş: 75 mg/gün
Yetişkinlerde:
- 19 yaşından büyük erkek bireylerde: 90 mg/gün
- 19 yaşından büyük kadın bireylerde: 75 mg/gün
- Gebelerde: 85 mg/gün
- Emziren annelerde: mg/gün
Sigara tüketen kişilerde ve pasif içicilerde günlük C vitamini miktarı 35 mg kadar artırılmalıdır.
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
C vitamini en fazla sebze ve meyve grubundaki besinlerde bulunur.
Portakal limon mandalina gibi turunçgiller en fazla C vitamini içeriğine sahip olarak bilinseler de, kırmızı tatlı biber gibi sebzeler listede daha üst sıralarda yer alır.
- Kırmızı biber (yarım su bardağı doğranmış): 95 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Portakal (1 adet büyük): 82 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Kivi (1 adet): 64 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Yeşil biber (yarım su bardağı doğranmış): 60 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Brokoli (yarım su bardağı pişirilmiş): 51 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %85
- Brüksel lahanası (yarım su bardağı pişirilmiş): 48 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %80
- Greyfurt (yarım su bardağı doğranmış ): 43 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %71
- Çilek (yarım su bardağı): 42 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %70
C vitamini ısı, ışık ve oksijene karşı hassastır. Pişirmeyle C vitamini %30 ile %40 arası kayba uğrar. Besinler hazırlanırken ve pişirilirken vitamin kaybını en aza indirmek için çoğunlukla çiğ tüketilmesi önerilir. Pişirilerek tüketilmesi gereken besinlerde de buharda ve az pişirmek vitamin kayıplarının önüne geçecektir. C vitamini oksijene karşı da hassas olduğundan tüketimden hemen önce hazırlanmalı bekletilmemelidir.
C Vitamini Eksikliği Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?
Günlük diyette alınan pek çok besinde C vitamini bulunduğundan C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) sık karşılaşılan bir durum olmasa da kişinin beslenme alışkanlıkları eksiklikte belirleyici rol oynar.
C vitaminin günlük diyette yetersiz alınması bazı hastalıklara sebep olabilirken bazı hastalıklar da vitamin C emilimini azaltabilir bunun neticesinde C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) oluşabilir.
Örneğin, insülin C vitamininin hücre içine alınmasını kolaylaştırır. Diyabetli hastalarda insülin direnci, C vitaminin hücrelere kolaylıkla alınamamasına neden olur. Bu sebepten diyabetli hastalarda günlük alınması gereken vitamin miktarı sağlıklı bir insana göre daha fazladır.
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) bilinen en yaygın nedenleri; yetersiz beslenme, alkolizm, anoreksiya, sigara bağımlılığı ve diyalizdir. Bunun yanı sıra fazla antibiyotik kullanımı, bakteriyel enfeksiyonlar, karaciğer yetmezliği de vücutta vitamin C emilimini olumsuz etkileyerek eksikliğe neden olabilmektedir.
Eksikliğin belirtileri:
- Ciltte kuruluk
- Saç tellerinde zayıflık (kırılma, kopma)
- Diş eti kanamaları
- Burun kanamaları
- Yaraların geç iyileşmesi
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Kas-eklem ağrıları
- Deride kolaylıkla oluşan morluklar
- Açıklanamayan ani kilo kayıpları
- Yorgunluk, halsizlik
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) Nelere Sebep Olur?
C vitamini; cilt, saç, eklem, kemik, kan damarları gibi bağ dokuların yapısında bulunan kolajenin sentezinden sorumludur. Buna bağlı olarak:
- Cilt altı kızarıklıklar, morluklar,
- Selülit oluşumu,
- Saç tellerinde zayıflık ve buna bağlı saç dökülmeleri, kolay yıpranma, kırılma,
- Kemiklerde şekil değişimleri,
- Kaslarda ve eklemlerde güçsüzlük meydana gelir.
Teşhisi konulmamış ve tedavi edilmemiş C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı), nefes darlığına, sinirsel problemlere, yüksek ateş ve havaleye dahi sebep olabilmektedir.
C vitamini bağışıklık için de vazgeçilmez bir etkiye sahiptir. Eksikliğinde iyileşme döneminin uzaması, kolaylıkla enfeksiyona yakalanabilme, sık sık grip, nezle gibi hastalıklara yakalanma gözlemlenir.
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) Durumunda Görülen Hastalıklar Nelerdir?
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) 3 ay veya daha fazla sürerse, Skorbüt dediğimiz hastalık meydana gelir.
Skorbüt hastalığı kronik C vitamini eksikliğinin en bilinen hastalığıdır. Hastalar yoğun bir şekilde kansızlık ve bunun neticesinde gelişen rahatsızlıklar yaşarlar.
Skorbüt hastalığının ilk 3 ayda görünen erken belirtileri;
- Halsizlik, güçsüzlük
- Azalan iştah
- Bacak ağrıları
- Sinirli ruh halidir.
Eksiklik 3 aydan fazla sürdüğünde;
- Cilt altı kanamaları,
- Diş eti iltihapları,
- Diş eti kanamaları,
- Kansızlık (anemi),
- Diş dokusunda kayıplar,
- Gözlerde ışığa karşı hassasiyet, ileri boyutta gözlenirse, körlük
- Göğüs kafesinde ağrı ve buna bağlı olarak nefes darlığı gelişimi,
- Eklemlerde hassasiyet ve şişlik meydana gelir.
Tedavi edilmeyen Skorbüt hastalığı hayati tehlikeye varan sonuçlara neden olabilir.
C vitamini eksikliği skorbüt hastalığı dışında başka hastalıklara da sebep olabilmektedir;
- Damar sertliği,
- Yüksek tansiyon,
- Astım,
- Kansızlık (anemi),
- Kanser,
- Enfeksiyon rahatsızlıkları,
- Felç, bu hastalıklardan bazılarıdır.
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) En Doğal Tedavi Yöntemi Nasıldır?
Vitamin C eksikliğinin klinik teşhisi için damardan alınan kan testine ihtiyaç duyulur. Test sonucunda eksiklik görülürse tedaviye başlanır.
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) tedavisinde vitamin takviyesi kullanılır. Genellikle kısa süreli takviye kullanımıyla tedavi tamamlanabilir.
Öncelikle C vitamini eksikliğinin oluşum sebebi doğru incelenmelidir. Beslenme yetersizliğinin sebep olduğu C vitamini eksikliğinde hastaya doğrudan vitamin C takviyesi verilerek ve beslenme planını vitamin C yönünden zenginleştirerek tedavi uygulanır.
Bunun dışında gelişen eksikliklerde öncelikle, C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) durumuna sebep olan bazı hastalıkların tedavi edilmesi gerekir, bunun ardından vitamin takviyesi yapılması önerilir.
Vitamin C yeterli düzeye ulaştığında fazlası toksik etki oluşturacağından takviye durdurulur, ama besinlerle alıma devam edilir.
Gereksiz antibiyotik kullanımı bağırsaklardan C vitaminin emilimini azaltacağından, engellenmelidir.
Sigara ve alkol tüketimi durdurulmalıdır.
Umarım, bu araştırmamızı beğenmişsiniz. Aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarından paylaşabilirsiniz. Sorularını olursa, alta yorum olarak bırakabilirsiniz. Ayrıca, bir önceki Glikoz Şurubu (Mısır Şurubu) başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Sık aldığınız veya tükettiğiniz ürünlerdeki glikoz şurubu hakkında bilgi edinebilirsiniz.
A VİTAMİNİ:
Besinlerle aldığımız A vitamini retinol ve karoten halinde bulunur. Hayvansal kaynaklı besinlerde A vitaminin çoğu retinolden gelirken, bitkisel besinlerde çoğu karotenden gelir. Büyümede, göz sağlığında ve hastalıklara karşı direnç kazandırmada önemli rolü olan bir vitamindir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Gece korluğu, göz kuruması, deri kuruluğu, infeksiyonlara duyarlılıkta artış, iştah kaybı
• Büyüme ve üreme yavaşlar.
• Epitel dokulardan oluşan diş minesi gelişmez.
• Cilt kurur, pul pul olur.
• Salgı bezleri,dil, yutak, solunum sistemi.
• Gözde kuruma ve lezyonlar görülür,
• Sindirim, solunum, boşaltım ve üreme sistemleri organlarının mukozaları zayıflar ve direnci azalır. Bu durumda buralara hastalık yapıcı etmenler kolayca yerleşebilir.
• Kemik ve dişlerde bozulmalar ortaya çıkabilir
Kseroftalm (Gece Körlüğü)
Bitot Lekeleri: Göz akında çeşitli şekillerde ve büyüklükte görülen beyaz lekelerdir. Gece körlüğü derecesine göre lekelerin büyüklüğü farklılık gösterir.
Göz kuruluğu ve göz akı yumuşaması: A vitamini eksikliğinde gözyaşı bezlerinin yapısı bozulur ve yeterli gözyaşı oluşmaz. Gözyaşının oluşmadığı durumda ise göz yeterince temizlenemeyeceği için bakteriler göze yerleşfunduszeue.info, göz kapakları, göz akı, göz kapağı zarları kurur, yapışkanlık, şişme ve kabuklanma meydana gelir. Zamanında tedavi edilmezse kornea yumuşayarak kalınlaşır. İleri durumlarda kornea yaralanarak körlükle sonuçlanabilir.
Folüküler Hiperkeratozi: A vitami eksikliğinde deride kuruma, kalınlaşma, kabuklanma, deri renginde koyulaşma, kıl dönmesi gb. durumlar görülür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Tüm hayvansal kaynaklı gıdalar (Başlıca karaciğer, yumurta, süt, tereyağ funduszeue.info) Bitkisel kaynaklı gıdalar: Çiğ yeşil yapraklı sebzeler ve sarı- turuncu renkli bitkisel besinler (Başlıca kayısı, havuç, ıspanak, marul, portakal, erik, maydanoz, funduszeue.info)
B1 VİTAMİNİ- TİAMİN:
Tiamin,sinir ve sindirim sistemi sağlığında rolü olan bir B grubu vitaminidir. Tiamin diğer adıyla b1 vitamini gereksinmesi fazla alkol tüketiminde, beslenme düzenindeki karbonhidrat oranının diğerlerine göre arttığı durumlarda, enerji ihtiyacını artıran enfeksiyon, kronik hastalıklar, hipertiroidizm, gebelik, emziklilik ve büyüme gibi durumlarda artar.
Özellikle kabuksuz prinç ile beslenen uzak doğu ülkelerinde yaygındır.
Yetersizlik Belirtileri :
• Yorgunluk hissi,
• kaslarda zayıflık,
• baş ağrısı,
• iştahsızlık görülür.
• sindirim sistemi yakınmaları;
• hazımsızlık,
• şişkinlik,
• şiddetli konstipasyondur.
• Cilt hastalıkları
• Fazla alkol alanlarda ise merkezi sinir sistemi tutulur.
Beriberi Hastalığı: İleri derecede B1 vitamini eksikliği sonucu ortaya çıkan sinir ve cilt hastalığıdır. Bu hastalıkta kalpte, bacaklarda ve vücudun başka yerlerinde ödem, kalp damar bozukluğu, el ve ayaklarda sancı, karıncalanma, eklemlerde şişme ve ruhsal dengesizlikler görülür.
Eğer ödem görülüyor ve akut oluşuyorsa yaş beriberi hastalığı, ödemsiz kronik olarak gelişme gözlemleniyorsa kuru beriberi hastalığı denir. Zamanında tiamin verilmezse ölümle sonuçlanabilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Tam tahıllar, tahıllar (bulgur vd.), zenginleştirilmiş ekmek ve kahvaltılık tahıllar, organ etleri, sert kabuklu yemişler (fındık vb.), kurubaklagiller, bitkilerin dış kısmında ve embriyolarında daha yoğun bulunur. Tam buğday unu, kabuğu tam ayrılmamış pirinç, yağlı tohumlar, bazı sebzeler (ıspanak, patates), bazı meyveler (portakal), yumurta, karaciğer ve maya tiamin bakımından zengindir.
B2 VİTAMİNİ- RİBOFLAVİN:
Riboflavin gereksinimi metabolizmanın hızlandığı gebelik, emziklilik, büyüme ve hipertiroidizm gibi durumlarda artmaktadır. Riboflavin, deri ve göz sağlığını koruyan ve besin öğelerinin vücutta kullanımasında rolü olan bir B grubu vitaminidir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Kansızlık,
• Ağız kenarı yaraları, burun ve burun kenarı yaraları
• Sinir hastalığı
• Cilt hastalıkları
• Dudaklarda keylozis, angular stomatit (ağız içi yaralar),
• Dil yüzeyinde düzleşme,
• Göz damarlarında genişleme, yanma, görme bozukluğu,
• Sinir sistemi bozuklukları,
• Anemi
• Ağız kenarında ve dudaklarda yarılma ve catlaklar, deri bozuklukları, ışığa aşırı duyarlılık, kırmızı-mor dil
Hangi Gıdalarda Bulunur? :
Et, süt, yumurta gibi hayvansal kaynaklı proteinler, karaciğer ve tahıl ürünleri riboflavinden zengindir. Süt ve ürünleri, zenginleştirilmiş ekmek ve tahıllar, yağsız et, balık, yeşil sebzeler
B3 VİTAMİNİ-NİASİN:
Niasin gereksinimi metabolizmanın hızlandığı durumlarda ve gebelikte artmaktadır. Diyetteki triptofan vücutta niasine dönüştüğü için günlük niasin gereksinimi diyetteki triptofan miktarına bağlı olup, diyette iyi kalite protein alımında niasin gereksinimi azalır.
Niasin, sindirim ve sinir sistemi sağlığında ve besin öğelerinin hücrede kullanılmasında rolü olan bir B grubu vitaminidir. Mısır tüketimi fazla, proteinli gıda tüketimi az olan toplumlarda niasin yeterszliğine daha çok rastlanmaktadır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Deride yaralar, Dilde kabarma,
• Bulantı ve kusma,
• Uykusuzluk,
• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Depresyon,
• Hatırlama güçlüğüdür.
• Vücutta yanma duygusu,
• Sindirim bozuklukları
Pellegra Hastalığı: Eksikliğinde “pallegra” denilen cilt ve sinir hastalığı görülür. Ayrıca sindirim bozuklukları oluşur. Bu hastalık deri, sindirim sistemi ve merkezi sinir sistemi şikayetleri ile karakterizedir. Sert ve kaba deri anlamına gelir. Bu hastalıklarda ellerin üzerinde, boyunda, yüzde, ayak ve dizlerde yanık şeklinde yaralar oluşur. Bu yaralar önce sullanır , daha sonra kuruyarak kabuklaşır ve sert bir görünüm alır. Pellegra belirtileri bazen diğer B vitamin grubu eksikliklerinde de görülür
Hartnup Hastalığı: Vitamin eksikliği sonucu görülen diğer bir hastalık ise Triptofanın niasine dönüşmesinde bozulmasıyla oluşan Hartnup hastalığı dır. Bu hastalıkta ışık hassasiyeti, dermatit ve psikiyatrik değişiklikler görülür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yumurta, tavuk, balık, sut, tam tahıl, sert kabuklu yemişler (fındık vb.) zenginleştirilmiş ekmek ve tahıllar, et ve ürünleri, kurubaklagiller
B5 VİTAMİNİ:
Yetersizlik Belirtileri:
• İnsanın temel enerji sisteminde katalizör etki yaptığında eksikliği ağır bulgular verir,
• Yorgunluk,
• Kas ağrıları ve güçsüzlüğü,
• Kalpte çarpıntı,
• Terleme bozukluğu,
• midede ağrı kusma,
• ishal,
• beslenme bozukluğu,
• kas erimesi sıklıkla
• uykusuzluk, stres, sinirlilik.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Karaciğer, yumurta, baklagiller ve bazı sebzelerde bulunur.
B6 VİTAMİNİ:
B6 vitamini diğer adı ile pridoksin ihtiyacı alınan protein artışına bağlı olarak artmaktadır. Ayrıca gebelikte, menopozda, doğum kontrol hapı kullananlarda, yaşlılarda, homosistinüri, konfüzyon, böbreklerde oksalat taşı olanlarda da gereksinmenin arttığı görülmüştür. Protein metabolizmasının temel vitaminidir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, konvulsiyon, ağız kenarlarında çatlaklar, dermatit, bulantı, kafa karışıklığı (konvuzyon)
• Deri lezyonları,
• Göz, burun ve ağız etrafında seboreik değişiklikler,
• Dilde kızarıklık ve şişme
• Eksiklik devam ederse merkezi sinir sisteminde konvülziyon atakları ortaya çıkar.
• Anemi
Hangi Gıdalarda Bulunur ?
Karaciğer, böbrek, et, balık, yeşil yapraklı sebzeler, tam buğday unu, bulgur ve kuru meyveler Yumurta, tavuk, balık, tam tahıl, sert kabuklu yemişler (fındık vb.), böbrek
B9 VİTAMİNİ:
Folat yani folik asit suda eriyen bir B vitaminidir. Özellikle kansızlığa karşı koruyucu bir vitamindir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, güçsüzlük, yorgunluk, huzursuzluk, solunum güçlüğü, büyük ve şişmiş dil, kalp damar hastalığı
• Kansızlık,
• Halsizlik,
• Kas ağrıları
• Deride yaralar,
• Deri renginin değişmesi,
• Sindirim kanalı epitelyum dokusunda bozulmalar ortaya çıkar.
Yetersizliğine daha çok hamile ve çocuklarda rastlanır.
Megalolastik Anemi: B9 Vitamini eksikliğinde megaloblastik anemi denilen bir kansızlık türü ortaya çıkar. Bu anemide alyuvar ve akyuvar sayısı fazladır.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Bitkisel ve hayvansal gıdalarda bol miktarda bulunur. Yeşil sebzelerde, bira mayası, karaciğer, böbrek ve yumurtada bulunur. Yeşil yapraklı sebzeler, maya, portakal, tam tahıllar, kurubaklagiller, karaciğer
B12 VİTAMİNİ:
DNA metabolizmasının temel vitaminidir. Sinir sisteminin sağlığı için önem taşır; ayrıca kanda alyuvar yapımında rolü vardır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, yorgunluk, sinir sistemi bozuklukları, ağrılı dil, sinir sisteminde bozukluk
• Dilde kızarıklık ve şişlik,
• Preiferik nöropati gibi sinirsel değişikliklerdir.
• Kansızlık,
• Dengesizlik gözlenir.
• Yorgunluk,
• Baş ağrısı,
• Bacaklarda ağrı ve duyu azalması
Pernisyöz Anemi: B12 vitamin eksikliği sonucu görülen hastalık olan pernisyöz anemi, vücudun kendi dokularına zarar vermesi ile oluşmaktadır.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Özellikle hayvansal orjinli proteinler (böbrek, karaciğer, kırmızı et ve kalptir.), deniz ürünleri, yumurta, peynir ve süt, sebzelerde ise çok az vitamin b12 bulunur.
C VİTAMİNİ:
Gebelik, emziklilik, enfeksiyonlarda, yanıklarda, ameliyatlarda ve sigara içilmesi gibi durumlarda C vitaminine olan gereksinim artmaktadır. C vitamin eksikliği sık görülen bir bulgudur.
Kimyasal adı askorbik asit olan C vitamini, kemik ve diş sağlığını koruyan, damar sağlığı için etkili ve hastalıklara karşı vücuda direnç kazandıran önemi vitaminlerden biridir. Aynı zamanda bazı besin öğelerinin vücutta kullanılmasına yardımcı olur.
Yetersizlik Belirtileri:
• Büyümede duraklama, enfeksiyonlara karşı direncin azalması,
• Diş etlerinin şişmesi ve kanaması daha da ilerisinde diş kaybı,
• Ateş görülür..
• Halsizlik,
• Çabuk yorulma,
• İştahsızlık,
• Hastalıklara karşı dirençsizlik,
• Yaraların iyileşmesinde gecikmeler
• Vücudun bazı bölgelerinde özellikle kıl diplerinde kanamalar,
• Kansızlık
Skorbüt Hastalığı: Eksikliğinde “skorbüt” denilen diş eti hastalığı ciltte bozulma, yaralarda geç kapanma, enfeksiyonlarda ağırlaşma görülebilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Kuşburnu, maydanoz, yeşil sebzeler, turunçgiller, çilek, domates, turunçgiller denilen portakal, greyfurt, limon ve mandalina,patates Turunçgiller, çilek, domates, patates, lahana, yeşil yapraklı sebzeler
D VİTAMİNİ:
Kalsiferol olarak da adlandırılır. Bitkisel kaynaklı ergokalsiferol; hayvansal kaynaklı kolekalsiferol güneş ışınlarının yardımıyla vücutta D vitaminine dönüşür. D vitaminini karşılamanın en iyi yolu dk güneş ışığından faydalanmaktır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Raşitizm,
• osteomalasi (kemik
• yumuşaması),
• osteoporoz (kemik kaybı
• ve kırıklar)
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Güneş ışığı, zenginleştirilmiş besinler ve margarin, tereyağı, yumurta sarısı
E VİTAMİNİ:
Vitamin E gereksinimi diyette bulunan çoklu doymamış yağ asitlerinin miktarı ile orantılıdır. Antioksidan etkisi vardır. Ayrıca bağışıklık sistemini de güçlendiren bir vitamindir. Yanık hastalarında bilinen tedavi ile birlikte vitamin E kullanımı tavsiye edilebilir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi (kırmızı kan hücrelerinde parcalanma), gucsuzluk, norolojik sorunlar, kas krampları
• Hemolitik anemi,
• Nörolojik değişiklikler.
• Bazı hayvan türlerinde, kas yorgunluğu ve kas zayıflamasına rastlanmıştır.
Yine bazı hayvanlarda E vitamini yetersizliğinde karaciğer, kalp ve beyinde çeşitli bozuklukların ortaya çıktığı görülmüştür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yeşil yapraklı bitkiler, yağlı tohumlar ve bunlardan elde edilen yağlar, tahıl taneleri, kuruyemişler, sıvı yağlar ve kurubaklagillerdir. Hayvansal gıdalarda da bir miktar vardır. Bitkisel yağlar, tam tahıllar, fındık,badem, ceviz vb. sert kabuklu yemişler.
K VİTAMİNİ:
Bir miktarda bağırsak bakterileri tarafından üretilir, eksikliğinde kanın pıhtılaşması bozulur ve kanamalar olur. Günlük gereksinmesinin yarısı besinlerden yarısı barsaklardan sağlanmaktadır. Kanın pıhtılaşması için gerekli bir vitamindir. Kan pıhtılaşmasında gerekli olan maddenin yapımına yardım eder.
Yetersizlik Belirtileri:
• Kanama
• Pıhtılaşma süresinin uzamasına bağlı oluşan peteşi, purpura tarzı kanamalar ve morluklar
Hemofili: Yetersizliğinde kanın pıhtılaşması zorlaşır ve pıhtılaşma süresi uzar.Böylece daha fazla kanama görülür. Bu duruma hemofili adı verilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yeşil sebzelerde, çay, yonca, ıspanak, kurubaklagiller , balık ve karaciğer, Koyu yeşil yapraklı sebzeler
nest...
C Vitamini Eksikliği Skorbüt Hastalığı
Skorbüt hastalığı C vitamini eksikliğiyle seyreden, diş eti çeklimesine sebep olan bir hastalıktır. Skorbüt hastalığında diş etleri, kanamaya meyilli olmaktadır.
Hastalığın en önemli belirtileri; diş etinde kendiliğinden olan kanamalar, kolay morarma, saç dökülmesi, dişlerin dökülmesi, diş etlerinde kanama ile eklemlerde ağrı ve şişliktir.
C Vitamini Değeri Ne Olmalı?
Skorbüt hastalığında C Vitamini düzeyi düşmektedir.
C vitamini yani askorbik asitin kandaki normal değeri 0,,8 mg/dl dir. Bunun altındaki değer, eksikliği ifade eder.
C vitamini Nasıl Alınmalıdır?
C vitamini, tıpkı B vitamini gibi suda çözünen bir vitamin grubudur. İnsan vücudunda atıkları dışarı atmanın yolu ise idrar oluşturmaktır. İdrarın da yüzde 70 i su olduğundan, vücutta, o gün kullanılmayan C vitamininin fazlası, bu su karışımıyla birlikte dışarı atılır. Yani, insan vücudu C vitaminini depolayamaz ve bu sebeple günlük olarak almak zorunda kalır. Eğer bu vitamin günlük olarak alınmazsa, C vitamini değerleri düşer ve skorbüt başta olmak üzere pek çok zarar meydana gelir.
C Vitamini Görevleri
C vitamini eksikliği hastalık olarak skorbüt meydana getirse de, esaslı görevi bağışıklığı diri tutmak ve kişiyi hastalıklardan korumaktır. C vitamini vücudunuzda yeteri kadar varsa, hastalıklarınız çok daha kolay atlatılır, vücudunuz çok daha dirençli bir hale gelir. Zaten korona virüsün hayatımıza girmesi ile, bağışıklık artık herkesin bildiği bir terim oldu. ve bu bağışıklığın en büyük dostunun C vitamini olduğu, kabul görmüş bir gerçektir.
Vücutta bir hastalık meydana geldiğinde ani bağışıklık çökmesine bağlı olarak; iyileşememe, başka hastalıkların da peşi sıra gelmesinin sebebi C vitaminin vücuttaki düşüşüdür. Çünkü zaten C vitamini alınmadığı için hastalık ağır geçiyordur ve takviye de alınmıyorsa, bağışıklık düşüklüğüne bağlı olarak tüm hastalıklar artacaktır.
Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.
Yorumlar
Yorum yapabilmek için giriş yapmış olmanız gerekmektedir.
Popüler Blog Yazıları
Kadınlarda Hirsutizm (Kıllanma) Nedir?Kadınların Morali Neden Bozulur?Kıl Kurdu iltihabi bağırsak hastalığı (İBH)’ndan funduszeue.infoınlarda Memeler Neden Ağrır? Androjen Hormonunun Artışı Sonucu Oluşan Hirsutismus (Kıllanma)Haşimato Nedir?Sivrisineklerden Bulaşan Hastalıklar Nelerdir?Sepsistemi Nedir? Mevsim Değişirken Ruh Halime Neler Oluyor?Bakar Körlük Amaroz ve NedenleriÇocukları İdrar Yolu Enfeksiyonundan Korumanın Yolları Nelerdir?Kalp Hastalığı Sebepleri Nelerdir?C Vitamini Eksikliği Belirtileri (Skorbüt Hastalığı) ve En Doğal Tedavi Yöntemi
Bu yazımızda, C vitamini eksikliği ve skorbüt hastalığı hakkında tüm detaylara yer vermeye çalıştık. Sorularınız olursa, yazının altına yorum olarak bırakabilirsiniz. Keyifli okumalar.
C Vitamini Nedir?
C vitamini, suda eriyen (B ve C) vitaminlerdendir. Vücutta sentezi gerçekleşmez ve depolanamaz bu yüzden günlük olarak alınması gereken önemli bir vitamindir. Eksikliğinde skorbüt hastalığı görülür. C vitamininin bir diğer adı da “skortbütsüz” anlamına gelen askorbik asittir.
> Tüm vitamin çeşitleri, özellikleri ve görevlerine bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
C Vitaminin Görevleri Nelerdir?
Vücutta birçok metabolik faaliyette görev alan C vitamini, sağlıklı bir yaşam için büyük öneme sahiptir.
> En zengin C vitamini deposu besinler için tıklayın.
C vitamini vücudun en önemli antioksidanıdır. C vitaminine bu görevinde yağda çözünen vitaminlerden E vitamini ve karotenler de yardım eder.
- C vitamini antioksidan olma özelliğiyle besinlerin, çevre kirletici ürünlerin, radyasyonun vücutta parçalanmasıyla oluşturabileceği serbest radikallerle savaşarak kalp hastalıklarına, kansere karşı koruyucu etki gösterir. Aynı zamanda, kanser ilaçlarının etkisini arttırarak tedaviye katkıda bulunur.
- Kolesterol ve protein metabolizmasında rol oynar. Yapılan çalışmalara göre C vitamininin kandaki HDL miktarını artırarak kolesterol metabolizması üzerinde olumlu etkiye sahip olduğu gözlenmiştir. Bu etkisiyle C vitamini kalp hastalıklarına karşı koruyucu etki sağlamaktadır.
- Enfeksiyon oluşumunu engeller. Antikor oluşumunu hızlandırarak bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlar. Vücutta zarar görmüş dokuların, yaraların hızla iyileşmesini destekler.
- Sağlıklı bir cilt için kolajen kilit taşıdır, C vitamini ise kolajen üretimini artırır, bu sayede kırışıklık, ciltte kuruluk gibi sorunların önüne geçer. Aynı zamanda yaşlanmayı geciktirici etkiye sahiptir.
- Böbrek üstü bezi hormonlarının salgılanmasında rol oynar.
- Serotonin oluşumunda görev alarak mutluluk hissi verir.
- Minerallerin emilimini arttırır, özellikle besinlerle alınan demirin emiliminde büyük bir öneme sahiptir.
- Yapılan bilimsel araştırmalarla, C vitamininin ülsere neden olan helicobacter pylori bakterisinin mideye zarar vermesini engellediği kanıtlanmıştır.
- Yeterli C vitamini tüketimi özellikle yaşlılarda kas gücünü artırarak fiziksel performansı olumlu etkiler.
Günlük alınması gereken C vitamini miktarı nedir?
Bebeklerde:
- 0 – 6 ay: Günde 40 mg
- 7 – 12 ay: Günde 50 mg
Çocuklarda:
- 1 – 3 yaş: 15 mg/gün
- 4 – 8 yaş: 25 mg/gün
- yaş: 45 mg/gün
Ergenlik döneminde:
- Genç kızlar için; 14 – 18 yaş: 65 mg/gün
- Genç erkekler için; 14 – 18 yaş: 75 mg/gün
Yetişkinlerde:
- 19 yaşından büyük erkek bireylerde: 90 mg/gün
- 19 yaşından büyük kadın bireylerde: 75 mg/gün
- Gebelerde: 85 mg/gün
- Emziren annelerde: mg/gün
Sigara tüketen kişilerde ve pasif içicilerde günlük C vitamini miktarı 35 mg kadar artırılmalıdır.
C Vitamini Hangi Besinlerde Bulunur?
C vitamini en fazla sebze ve meyve grubundaki besinlerde bulunur.
Portakal limon mandalina gibi turunçgiller en fazla C vitamini içeriğine sahip olarak bilinseler de, kırmızı tatlı biber gibi sebzeler listede daha üst sıralarda yer alır.
- Kırmızı biber (yarım su bardağı doğranmış): 95 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Portakal (1 adet büyük): 82 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Kivi (1 adet): 64 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Yeşil biber (yarım su bardağı doğranmış): 60 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %
- Brokoli (yarım su bardağı pişirilmiş): 51 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %85
- Brüksel lahanası (yarım su bardağı pişirilmiş): 48 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %80
- Greyfurt (yarım su bardağı doğranmış ): 43 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %71
- Çilek (yarım su bardağı): 42 mg Günlük İhtiyacı Karşılama Oranı: %70
C vitamini ısı, ışık ve oksijene karşı hassastır. Pişirmeyle C vitamini %30 ile %40 arası kayba uğrar. Besinler hazırlanırken ve pişirilirken vitamin kaybını en aza indirmek için çoğunlukla çiğ tüketilmesi önerilir. Pişirilerek tüketilmesi gereken besinlerde de buharda ve az pişirmek vitamin kayıplarının önüne geçecektir. C vitamini oksijene karşı da hassas olduğundan tüketimden hemen önce hazırlanmalı bekletilmemelidir.
C Vitamini Eksikliği Nasıl Anlaşılır? Belirtileri Nelerdir?
Günlük diyette alınan pek çok besinde C vitamini bulunduğundan C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) sık karşılaşılan bir durum olmasa da kişinin beslenme alışkanlıkları eksiklikte belirleyici rol oynar.
C vitaminin günlük diyette yetersiz alınması bazı hastalıklara sebep olabilirken bazı hastalıklar da vitamin C emilimini azaltabilir bunun neticesinde C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) oluşabilir.
Örneğin, insülin C vitamininin hücre içine alınmasını kolaylaştırır. Diyabetli hastalarda insülin direnci, C vitaminin hücrelere kolaylıkla alınamamasına neden olur. Bu sebepten diyabetli hastalarda günlük alınması gereken vitamin miktarı sağlıklı bir insana göre daha fazladır.
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) bilinen en yaygın nedenleri; yetersiz beslenme, alkolizm, anoreksiya, sigara bağımlılığı ve diyalizdir. Bunun yanı sıra fazla antibiyotik kullanımı, bakteriyel enfeksiyonlar, karaciğer yetmezliği de vücutta vitamin C emilimini olumsuz etkileyerek eksikliğe neden olabilmektedir.
Eksikliğin belirtileri:
- Ciltte kuruluk
- Saç tellerinde zayıflık (kırılma, kopma)
- Diş eti kanamaları
- Burun kanamaları
- Yaraların geç iyileşmesi
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Kas-eklem ağrıları
- Deride kolaylıkla oluşan morluklar
- Açıklanamayan ani kilo kayıpları
- Yorgunluk, halsizlik
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) Nelere Sebep Olur?
C vitamini; cilt, saç, eklem, kemik, kan damarları gibi bağ dokuların yapısında bulunan kolajenin sentezinden sorumludur. Buna bağlı olarak:
- Cilt altı kızarıklıklar, morluklar,
- Selülit oluşumu,
- Saç tellerinde zayıflık ve buna bağlı saç dökülmeleri, kolay yıpranma, kırılma,
- Kemiklerde şekil değişimleri,
- Kaslarda ve eklemlerde güçsüzlük meydana gelir.
Teşhisi konulmamış ve tedavi edilmemiş C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı), nefes darlığına, sinirsel problemlere, yüksek ateş ve havaleye dahi sebep olabilmektedir.
C vitamini bağışıklık için de vazgeçilmez bir etkiye sahiptir. Eksikliğinde iyileşme döneminin uzaması, kolaylıkla enfeksiyona yakalanabilme, sık sık grip, nezle gibi hastalıklara yakalanma gözlemlenir.
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) Durumunda Görülen Hastalıklar Nelerdir?
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) 3 ay veya daha fazla sürerse, Skorbüt dediğimiz hastalık meydana gelir.
Skorbüt hastalığı kronik C vitamini eksikliğinin en bilinen hastalığıdır. Hastalar yoğun bir şekilde kansızlık ve bunun neticesinde gelişen rahatsızlıklar yaşarlar.
Skorbüt hastalığının ilk 3 ayda görünen erken belirtileri;
- Halsizlik, güçsüzlük
- Azalan iştah
- Bacak ağrıları
- Sinirli ruh halidir.
Eksiklik 3 aydan fazla sürdüğünde;
- Cilt altı kanamaları,
- Diş eti iltihapları,
- Diş eti kanamaları,
- Kansızlık (anemi),
- Diş dokusunda kayıplar,
- Gözlerde ışığa karşı hassasiyet, ileri boyutta gözlenirse, körlük
- Göğüs kafesinde ağrı ve buna bağlı olarak nefes darlığı gelişimi,
- Eklemlerde hassasiyet ve şişlik meydana gelir.
Tedavi edilmeyen Skorbüt hastalığı hayati tehlikeye varan sonuçlara neden olabilir.
C vitamini eksikliği skorbüt hastalığı dışında başka hastalıklara da sebep olabilmektedir;
- Damar sertliği,
- Yüksek tansiyon,
- Astım,
- Kansızlık (anemi),
- Kanser,
- Enfeksiyon rahatsızlıkları,
- Felç, bu hastalıklardan bazılarıdır.
C Vitamini Eksikliği (Skorbüt Hastalığı) En Doğal Tedavi Yöntemi Nasıldır?
Vitamin C eksikliğinin klinik teşhisi için damardan alınan kan testine ihtiyaç duyulur. Test sonucunda eksiklik görülürse tedaviye başlanır.
C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) tedavisinde vitamin takviyesi kullanılır. Genellikle kısa süreli takviye kullanımıyla tedavi tamamlanabilir.
Öncelikle C vitamini eksikliğinin oluşum sebebi doğru incelenmelidir. Beslenme yetersizliğinin sebep olduğu C vitamini eksikliğinde hastaya doğrudan vitamin C takviyesi verilerek ve beslenme planını vitamin C yönünden zenginleştirerek tedavi uygulanır.
Bunun dışında gelişen eksikliklerde öncelikle, C vitamini eksikliği (skorbüt hastalığı) durumuna sebep olan bazı hastalıkların tedavi edilmesi gerekir, bunun ardından vitamin takviyesi yapılması önerilir.
Vitamin C yeterli düzeye ulaştığında fazlası toksik etki oluşturacağından takviye durdurulur, ama besinlerle alıma devam edilir.
Gereksiz antibiyotik kullanımı bağırsaklardan C vitaminin emilimini azaltacağından, engellenmelidir.
Sigara ve alkol tüketimi durdurulmalıdır.
Umarım, bu araştırmamızı beğenmişsiniz. Aşağıdaki sosyal medya paylaşım tuşlarından paylaşabilirsiniz. Sorularını olursa, alta yorum olarak bırakabilirsiniz. Ayrıca, bir önceki Glikoz Şurubu (Mısır Şurubu) başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. Sık aldığınız veya tükettiğiniz ürünlerdeki glikoz şurubu hakkında bilgi edinebilirsiniz.
A VİTAMİNİ:
Besinlerle aldığımız A vitamini retinol ve karoten halinde bulunur. Hayvansal kaynaklı besinlerde A vitaminin çoğu retinolden gelirken, bitkisel besinlerde çoğu karotenden gelir. Büyümede, göz sağlığında ve hastalıklara karşı direnç kazandırmada önemli rolü olan bir vitamindir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Gece korluğu, göz kuruması, deri kuruluğu, infeksiyonlara duyarlılıkta artış, iştah kaybı
• Büyüme ve üreme yavaşlar.
• Epitel dokulardan oluşan diş minesi gelişmez.
• Cilt kurur, pul pul olur.
• Salgı bezleri,dil, yutak, solunum sistemi.
• Gözde kuruma ve lezyonlar görülür,
• Sindirim, solunum, boşaltım ve üreme sistemleri organlarının mukozaları zayıflar ve direnci azalır. Bu durumda buralara hastalık yapıcı etmenler kolayca yerleşebilir.
• Kemik ve dişlerde bozulmalar ortaya çıkabilir
Kseroftalm (Gece Körlüğü)
Bitot Lekeleri: Göz akında çeşitli şekillerde ve büyüklükte görülen beyaz lekelerdir. Gece körlüğü derecesine göre lekelerin büyüklüğü farklılık gösterir.
Göz kuruluğu ve göz akı yumuşaması: A vitamini eksikliğinde gözyaşı bezlerinin yapısı bozulur ve yeterli gözyaşı oluşmaz. Gözyaşının oluşmadığı durumda ise göz yeterince temizlenemeyeceği için bakteriler göze yerleşfunduszeue.info, göz kapakları, göz akı, göz kapağı zarları kurur, yapışkanlık, şişme ve kabuklanma meydana gelir. Zamanında tedavi edilmezse kornea yumuşayarak kalınlaşır. İleri durumlarda kornea yaralanarak körlükle sonuçlanabilir.
Folüküler Hiperkeratozi: A vitami eksikliğinde deride kuruma, kalınlaşma, kabuklanma, deri renginde koyulaşma, kıl dönmesi gb. durumlar görülür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Tüm hayvansal kaynaklı gıdalar (Başlıca karaciğer, yumurta, süt, tereyağ funduszeue.info) Bitkisel kaynaklı gıdalar: Çiğ yeşil yapraklı sebzeler ve sarı- turuncu renkli bitkisel besinler (Başlıca kayısı, havuç, ıspanak, marul, portakal, erik, maydanoz, funduszeue.info)
B1 VİTAMİNİ- TİAMİN:
Tiamin,sinir ve sindirim sistemi sağlığında rolü olan bir B grubu vitaminidir. Tiamin diğer adıyla b1 vitamini gereksinmesi fazla alkol tüketiminde, beslenme düzenindeki karbonhidrat oranının diğerlerine göre arttığı durumlarda, enerji ihtiyacını artıran enfeksiyon, kronik hastalıklar, hipertiroidizm, gebelik, emziklilik ve büyüme gibi durumlarda artar.
Özellikle kabuksuz prinç ile beslenen uzak doğu ülkelerinde yaygındır.
Yetersizlik Belirtileri :
• Yorgunluk hissi,
• kaslarda zayıflık,
• baş ağrısı,
• iştahsızlık görülür.
• sindirim sistemi yakınmaları;
• hazımsızlık,
• şişkinlik,
• şiddetli konstipasyondur.
• Cilt hastalıkları
• Fazla alkol alanlarda ise merkezi sinir sistemi tutulur.
Beriberi Hastalığı: İleri derecede B1 vitamini eksikliği sonucu ortaya çıkan sinir ve cilt hastalığıdır. Bu hastalıkta kalpte, bacaklarda ve vücudun başka yerlerinde ödem, kalp damar bozukluğu, el ve ayaklarda sancı, karıncalanma, eklemlerde şişme ve ruhsal dengesizlikler görülür.
Eğer ödem görülüyor ve akut oluşuyorsa yaş beriberi hastalığı, ödemsiz kronik olarak gelişme gözlemleniyorsa kuru beriberi hastalığı denir. Zamanında tiamin verilmezse ölümle sonuçlanabilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Tam tahıllar, tahıllar (bulgur vd.), zenginleştirilmiş ekmek ve kahvaltılık tahıllar, organ etleri, sert kabuklu yemişler (fındık vb.), kurubaklagiller, bitkilerin dış kısmında ve embriyolarında daha yoğun bulunur. Tam buğday unu, kabuğu tam ayrılmamış pirinç, yağlı tohumlar, bazı sebzeler (ıspanak, patates), bazı meyveler (portakal), yumurta, karaciğer ve maya tiamin bakımından zengindir.
B2 VİTAMİNİ- RİBOFLAVİN:
Riboflavin gereksinimi metabolizmanın hızlandığı gebelik, emziklilik, büyüme ve hipertiroidizm gibi durumlarda artmaktadır. Riboflavin, deri ve göz sağlığını koruyan ve besin öğelerinin vücutta kullanımasında rolü olan bir B grubu vitaminidir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Kansızlık,
• Ağız kenarı yaraları, burun ve burun kenarı yaraları
• Sinir hastalığı
• Cilt hastalıkları
• Dudaklarda keylozis, angular stomatit (ağız içi yaralar),
• Dil yüzeyinde düzleşme,
• Göz damarlarında genişleme, yanma, görme bozukluğu,
• Sinir sistemi bozuklukları,
• Anemi
• Ağız kenarında ve dudaklarda yarılma ve catlaklar, deri bozuklukları, ışığa aşırı duyarlılık, kırmızı-mor dil
Hangi Gıdalarda Bulunur? :
Et, süt, yumurta gibi hayvansal kaynaklı proteinler, karaciğer ve tahıl ürünleri riboflavinden zengindir. Süt ve ürünleri, zenginleştirilmiş ekmek ve tahıllar, yağsız et, balık, yeşil sebzeler
B3 VİTAMİNİ-NİASİN:
Niasin gereksinimi metabolizmanın hızlandığı durumlarda ve gebelikte artmaktadır. Diyetteki triptofan vücutta niasine dönüştüğü için günlük niasin gereksinimi diyetteki triptofan miktarına bağlı olup, diyette iyi kalite protein alımında niasin gereksinimi azalır.
Niasin, sindirim ve sinir sistemi sağlığında ve besin öğelerinin hücrede kullanılmasında rolü olan bir B grubu vitaminidir. Mısır tüketimi fazla, proteinli gıda tüketimi az olan toplumlarda niasin yeterszliğine daha çok rastlanmaktadır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Deride yaralar, Dilde kabarma,
• Bulantı ve kusma,
• Uykusuzluk,
• Baş ağrısı,
• Baş dönmesi,
• Depresyon,
• Hatırlama güçlüğüdür.
• Vücutta yanma duygusu,
• Sindirim bozuklukları
Pellegra Hastalığı: Eksikliğinde “pallegra” denilen cilt ve sinir hastalığı görülür. Ayrıca sindirim bozuklukları oluşur. Bu hastalık deri, sindirim sistemi ve merkezi sinir sistemi şikayetleri ile karakterizedir. Sert ve kaba deri anlamına gelir. Bu hastalıklarda ellerin üzerinde, boyunda, yüzde, ayak ve dizlerde yanık şeklinde yaralar oluşur. Bu yaralar önce sullanır , daha sonra kuruyarak kabuklaşır ve sert bir görünüm alır. Pellegra belirtileri bazen diğer B vitamin grubu eksikliklerinde de görülür
Hartnup Hastalığı: Vitamin eksikliği sonucu görülen diğer bir hastalık ise Triptofanın niasine dönüşmesinde bozulmasıyla oluşan Hartnup hastalığı dır. Bu hastalıkta ışık hassasiyeti, dermatit ve psikiyatrik değişiklikler görülür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yumurta, tavuk, balık, sut, tam tahıl, sert kabuklu yemişler (fındık vb.) zenginleştirilmiş ekmek ve tahıllar, et ve ürünleri, kurubaklagiller
B5 VİTAMİNİ:
Yetersizlik Belirtileri:
• İnsanın temel enerji sisteminde katalizör etki yaptığında eksikliği ağır bulgular verir,
• Yorgunluk,
• Kas ağrıları ve güçsüzlüğü,
• Kalpte çarpıntı,
• Terleme bozukluğu,
• midede ağrı kusma,
• ishal,
• beslenme bozukluğu,
• kas erimesi sıklıkla
• uykusuzluk, stres, sinirlilik.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Karaciğer, yumurta, baklagiller ve bazı sebzelerde bulunur.
B6 VİTAMİNİ:
B6 vitamini diğer adı ile pridoksin ihtiyacı alınan protein artışına bağlı olarak artmaktadır. Ayrıca gebelikte, menopozda, doğum kontrol hapı kullananlarda, yaşlılarda, homosistinüri, konfüzyon, böbreklerde oksalat taşı olanlarda da gereksinmenin arttığı görülmüştür. Protein metabolizmasının temel vitaminidir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, konvulsiyon, ağız kenarlarında çatlaklar, dermatit, bulantı, kafa karışıklığı (konvuzyon)
• Deri lezyonları,
• Göz, burun ve ağız etrafında seboreik değişiklikler,
• Dilde kızarıklık ve şişme
• Eksiklik devam ederse merkezi sinir sisteminde konvülziyon atakları ortaya çıkar.
• Anemi
Hangi Gıdalarda Bulunur ?
Karaciğer, böbrek, et, balık, yeşil yapraklı sebzeler, tam buğday unu, bulgur ve kuru meyveler Yumurta, tavuk, balık, tam tahıl, sert kabuklu yemişler (fındık vb.), böbrek
B9 VİTAMİNİ:
Folat yani folik asit suda eriyen bir B vitaminidir. Özellikle kansızlığa karşı koruyucu bir vitamindir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, güçsüzlük, yorgunluk, huzursuzluk, solunum güçlüğü, büyük ve şişmiş dil, kalp damar hastalığı
• Kansızlık,
• Halsizlik,
• Kas ağrıları
• Deride yaralar,
• Deri renginin değişmesi,
• Sindirim kanalı epitelyum dokusunda bozulmalar ortaya çıkar.
Yetersizliğine daha çok hamile ve çocuklarda rastlanır.
Megalolastik Anemi: B9 Vitamini eksikliğinde megaloblastik anemi denilen bir kansızlık türü ortaya çıkar. Bu anemide alyuvar ve akyuvar sayısı fazladır.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Bitkisel ve hayvansal gıdalarda bol miktarda bulunur. Yeşil sebzelerde, bira mayası, karaciğer, böbrek ve yumurtada bulunur. Yeşil yapraklı sebzeler, maya, portakal, tam tahıllar, kurubaklagiller, karaciğer
B12 VİTAMİNİ:
DNA metabolizmasının temel vitaminidir. Sinir sisteminin sağlığı için önem taşır; ayrıca kanda alyuvar yapımında rolü vardır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi, yorgunluk, sinir sistemi bozuklukları, ağrılı dil, sinir sisteminde bozukluk
• Dilde kızarıklık ve şişlik,
• Preiferik nöropati gibi sinirsel değişikliklerdir.
• Kansızlık,
• Dengesizlik gözlenir.
• Yorgunluk,
• Baş ağrısı,
• Bacaklarda ağrı ve duyu azalması
Pernisyöz Anemi: B12 vitamin eksikliği sonucu görülen hastalık olan pernisyöz anemi, vücudun kendi dokularına zarar vermesi ile oluşmaktadır.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Özellikle hayvansal orjinli proteinler (böbrek, karaciğer, kırmızı et ve kalptir.), deniz ürünleri, yumurta, peynir ve süt, sebzelerde ise çok az vitamin b12 bulunur.
C VİTAMİNİ:
Gebelik, emziklilik, enfeksiyonlarda, yanıklarda, ameliyatlarda ve sigara içilmesi gibi durumlarda C vitaminine olan gereksinim artmaktadır. C vitamin eksikliği sık görülen bir bulgudur.
Kimyasal adı askorbik asit olan C vitamini, kemik ve diş sağlığını koruyan, damar sağlığı için etkili ve hastalıklara karşı vücuda direnç kazandıran önemi vitaminlerden biridir. Aynı zamanda bazı besin öğelerinin vücutta kullanılmasına yardımcı olur.
Yetersizlik Belirtileri:
• Büyümede duraklama, enfeksiyonlara karşı direncin azalması,
• Diş etlerinin şişmesi ve kanaması daha da ilerisinde diş kaybı,
• Ateş görülür..
• Halsizlik,
• Çabuk yorulma,
• İştahsızlık,
• Hastalıklara karşı dirençsizlik,
• Yaraların iyileşmesinde gecikmeler
• Vücudun bazı bölgelerinde özellikle kıl diplerinde kanamalar,
• Kansızlık
Skorbüt Hastalığı: Eksikliğinde “skorbüt” denilen diş eti hastalığı ciltte bozulma, yaralarda geç kapanma, enfeksiyonlarda ağırlaşma görülebilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Kuşburnu, maydanoz, yeşil sebzeler, turunçgiller, çilek, domates, turunçgiller denilen portakal, greyfurt, limon ve mandalina,patates Turunçgiller, çilek, domates, patates, lahana, yeşil yapraklı sebzeler
D VİTAMİNİ:
Kalsiferol olarak da adlandırılır. Bitkisel kaynaklı ergokalsiferol; hayvansal kaynaklı kolekalsiferol güneş ışınlarının yardımıyla vücutta D vitaminine dönüşür. D vitaminini karşılamanın en iyi yolu dk güneş ışığından faydalanmaktır.
Yetersizlik Belirtileri:
• Raşitizm,
• osteomalasi (kemik
• yumuşaması),
• osteoporoz (kemik kaybı
• ve kırıklar)
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Güneş ışığı, zenginleştirilmiş besinler ve margarin, tereyağı, yumurta sarısı
E VİTAMİNİ:
Vitamin E gereksinimi diyette bulunan çoklu doymamış yağ asitlerinin miktarı ile orantılıdır. Antioksidan etkisi vardır. Ayrıca bağışıklık sistemini de güçlendiren bir vitamindir. Yanık hastalarında bilinen tedavi ile birlikte vitamin E kullanımı tavsiye edilebilir.
Yetersizlik Belirtileri:
• Anemi (kırmızı kan hücrelerinde parcalanma), gucsuzluk, norolojik sorunlar, kas krampları
• Hemolitik anemi,
• Nörolojik değişiklikler.
• Bazı hayvan türlerinde, kas yorgunluğu ve kas zayıflamasına rastlanmıştır.
Yine bazı hayvanlarda E vitamini yetersizliğinde karaciğer, kalp ve beyinde çeşitli bozuklukların ortaya çıktığı görülmüştür.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yeşil yapraklı bitkiler, yağlı tohumlar ve bunlardan elde edilen yağlar, tahıl taneleri, kuruyemişler, sıvı yağlar ve kurubaklagillerdir. Hayvansal gıdalarda da bir miktar vardır. Bitkisel yağlar, tam tahıllar, fındık,badem, ceviz vb. sert kabuklu yemişler.
K VİTAMİNİ:
Bir miktarda bağırsak bakterileri tarafından üretilir, eksikliğinde kanın pıhtılaşması bozulur ve kanamalar olur. Günlük gereksinmesinin yarısı besinlerden yarısı barsaklardan sağlanmaktadır. Kanın pıhtılaşması için gerekli bir vitamindir. Kan pıhtılaşmasında gerekli olan maddenin yapımına yardım eder.
Yetersizlik Belirtileri:
• Kanama
• Pıhtılaşma süresinin uzamasına bağlı oluşan peteşi, purpura tarzı kanamalar ve morluklar
Hemofili: Yetersizliğinde kanın pıhtılaşması zorlaşır ve pıhtılaşma süresi uzar.Böylece daha fazla kanama görülür. Bu duruma hemofili adı verilir.
Hangi Gıdalarda Bulunur ? :
Yeşil sebzelerde, çay, yonca, ıspanak, kurubaklagiller , balık ve karaciğer, Koyu yeşil yapraklı sebzeler
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası