29 Eylül Istanbul Depremi

kaynağı değiştir]

Deprem sonrasında Türk Telekom, Turkcell ve Vodafone cep telefonu ses iletişiminde yoğunluk sebebiyle bir süre kesinti yaşandı.^[20][21]Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, anılan şirketlere 21 Şubat tarihinde toplam 15 milyon 64 bin TL idari para cezası verdi.^[22] Depremin ardından imara açılan deprem toplanma alanları tekrar gündeme geldi.^[23]

Notlar[değiştir kaynağı değiştir]

Anadolu'nun kuzeybatısındaki Marmara Denizi bölgesinin aktif tektoniği, sismik yüzey faylanmaları ile birçok büyük deprem üreten sağ yanal atılımlı Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAF) tarafından domine edilir.^[7] KAF'taki sağ yanal faylanma İzmit'in batısına kadar devam eder, ancak Marmara Denizi'nde birkaç paralel alt kol üzerine dağılır. Marmara Denizi'ndeki sismik yansıma araştırmaları, büyük normal bileşenlere sahip birçok fay ortaya çıkarmakta ve kenarlarında normal faylanma mekanizmalı depremler görülmektedir.

Dünyanın ve günümüzde Türkiye'nin en aktif fay hatlarından birisi olarak kabul edilen Kuzey Anadolu Fay Hattı, batıda Ege Denizi'nden başlayıp doğuda İran-Türkiye sınırına kadar &#;km uzunlukta sağ-yanal atımlı olarak uzanmaktadır. KAF tarihte ve günümüzde birçok can kaybı ve maddi kayıp ile sonuçlanan yıkıcı depremler üretmiştir. Marmara Denizi bölgesinin son yıldaki uzun vadeli sismisitesinin yakın zamanda yeniden değerlendirilmesi ile, büyüklükleri ila arasında değişen 15 büyük deprem tespit edildi.^[7] depreminden önceki en büyük deprem İstanbul'un Fethi'nden 36 yıl sonra 14 Ocak ( yılı Safer ayının on üçüncü günü) meydana geldi.^[8] Osmanlı kaynaklarında "bir azim zelzele vaki olup nice minareler ve binalar yıkılıp harap oldu" ifadelerinin geçtiği depremin şiddeti VIII olarak tahmin edilmiştir.^[8][9]

Deprem ve etkileri[değiştir kaynağı değiştir]

Deprem, 10 Eylül ^[not] tarihinde Osmanlı İmparatorluğu sınırları içindeki Marmara Denizi'nin kuzeydoğusunda, başkent Konstantinopolis’e 29&#;km uzaklıktaki Adalar'ın güneyinde meydana geldi. Bazı kaynaklarda yerel saatte , diğer kaynaklarda ise gece civarında meydana geldiği bildirilen depremin yüzey dalgası büyüklüğü daha önceki araştırmalara göre farklı olmakla birlikte, M_s ile M_s arasında tahmin edildi.^[1][4] 50 saniye süren depremin merkez üssünün günümüz ölçümleri ile Adalar segmenti üzerinde bulunduğu belirlendi. Kuzey Anadolu Fay Hattı'nın Çınarcık Havzasından Marmara Denizi'nin doğusundaki İzmit Körfezi'ne kadar 70&#;km (43 mil) ila &#;km (62 mil) arasında bir fayın kırıldığı düşünülmektedir.^[10]Mercalli şiddet ölçeği'ne göre depremin şiddeti X (yoğun) veya XI (aşırı) olarak belirlendi.^[3]Çınarcık Havzasında deprem tarihine denk gelen bir türbidit yatağı tespit edilmiştir.^[10]

Depremin ardından bazı noktalarda boyu 6 metreye kadar ulaşan tsunami meydana geldi.^[5] Şehrin surları ve Ceneviz Surlarını aşan dalgalar yerleşim yerlerinin içine kadar girerken, İstanbul Surları zarar gördü. Özellikle Galata bölgesinde çok sayıda ev sular altında kalarak denize karıştı. Marmara Denizinde gözlemlenen tsunaminin sadece deprem ile ilgili değil, depremin tetiklediği deniz tabanı heyelanlarından da kaynaklandığı deprem bilimciler tarafından öngörüldü.^[3] Depremin zemine etkisi ile ilgili tek bilgi, Konstantinopolis ve Pera'da bazı yerlerde deprem sonucu yerin yarıldığı ve muhtemelen Haliç kıyılarında derin çatlakların olduğu bilgisi Tevârîh-i Âl-i Osman tarafından rapor edildi.^[7]Artçı depremler ise kırk gün boyunca devam etti.^[11] Yarım saatlik aralıklarla meydana gelen ve doğası gereği şiddetli ve uzun süren büyük şoklar, sakinleri açık parklara ve meydanlara sığınmaya zorladı.

Depremin, İmparatorluğun Rumeli Eyaleti'ne bağlı Edirne, Çorlu, Gelibolu ve II. Bayezid'in doğum yeri olan ve günümüzde Yunanistan sınırları içinde kalan Dimetoka'da dahi hasara yol açtığına dair raporlar bildirildi.^[4] Aynı dönemde Kahire'de bulunan tarihçi Muhammed İbn İyas (), vaka-i namesinde depreminin Memlûk Devletindeki etkisine dair bir kayıt bırakmıştır.^[4]

Kayıplar ve hasar[değiştir

nest...

37323 37324 37325 37326 37327