ke | navê tîpa çardemîn a alfabeya Tirkî navê tîpa çardemîn a alfabeya Tirkî |
kebab | 1. kebab, goştê biraştî 2. şewit, şewat (mec) n 1. kebab, goştê biraştî 2. şewit, şewat (mec) n |
kebabçı | 1. kebabpêj nd/nt 2. kebabfiroş nd/nt 3. kebabxane m 1. kebabpêj nd/nt 2. kebabfiroş nd/nt 3. kebabxane m |
kebabçılık | 1. kebabpêjî 2. kebabfiroşî m 1. kebabpêjî 2. kebabfiroşî m |
kebabhk | ê biraştinê, ê kabkirinê (ji bo goşt) nd |
kebablı | bikebab rd bikebab rd |
kebablık | ê biraştinê, ê kabkirinê (ji bo goşt) nd |
keban | Keban (Navçeyeke girêdayî Xarpêtê) |
kebap | biraşte. |
kebere | şêfelet, kebere bot/m êfelet, kebere bot/m |
kebir | 1. mezin, berz, gewre 2. mezin (ji aliye ji û temen de mezin) rd kebze pol, pîl, bêrik (hestiyê bêrikê) m 1. mezin, berz, gewre 2. mezin (ji aliyê jî û temen de mezin) rd |
kebze | pol, pîl, bêrik (hestiyê bêrikê) m |
kebzeci | remildarê ku li ser pîlan remil vedike remildarê ku li ser pîlan remil vedike |
keçe | kulav, ferenç. 1. kulav, ferenc, nimed, dersok n 2. kulav, kulavîn (tiştê ji kulav hatiye çêkirin) rd 3. kulav (ji bo cîraxan) n |
keçe külâh etmek | xapandin |
keçe külâh olmak | ji ordiyê hatin avêtin, ji wezîfeyê hatin avêtin (ji erka fermî) |
keçeci | 1. libûdî (ê ku kula van çêdike) 2. kulavfiroş nd/nt 1. libûdî (ê ku kulavan çêdike) 2. kulavfiroş nd/nt |
keçecilik | 1. libûdîtî 2. kulavfiroşî m 1. libûdîtî 2. kulavfiroşî m |
keçeden topuz | I) Derew. II) Tiştê ku dibe sedema xapandinê. III) Pehlewaniya fisfisî. |
keçelemek | 1. kulav girtin (tiştekî) l/bw 2. kulav kirin (rûxarê tiştekî bi kulav biriqandin) l/gh 1. kulav girtin (tiştekî) l/bw 2. kulav kirin (rûxarê tiştekî bi kulav biriqandin) l/gh |
keçelenmek | 1. libisîn *saçları keçelenmiş porê wê libisiye 2. kemitîn, girûzekî bûn (j' bo çermê canê mirov) 3. bêruh bûn (ji bo tevizîna canê mirov) (mec) l/ngh 1. libisîn * saçları keçelenmiş porê wê libisiye 2. kemitîn, girûzekî bûn (ji bo çermê canê mirov) 3. bêruh bûn (ji bo tevizîna canê mirov) (mec) l/ngh |
keçeleşme | 1. libisîn, kevçirîn 2. kemitîn, girûzekîbûn 3. tevz, bêruhbûn (mec) m 1. libisîn, kevçirîn 2. kemitîn, girûzekîbûn 3. tevz, bêruhbûn (mec) m |
keçeleşmek | 1. libisîn, kevçirîn *saçları keçeleşmiş porê wê libisiye 2. kemitîn, girûzekî bûn (ji bo çermê canê mirov) 3. bêruh bûn (ji bo tevizîna canê mirov) (mec) l/ngh 1. libisîn, kevçirîn * saçları keçeleşmiş porê wê libisiye 2. kemitîn, girûzekî bûn (ji bo çermê canê mirov) 3. bêruh bûn (ji bo tevizîna canê mirov) (mec) l/ngh |
keçeleştirme | 1. libisandin, kevçirandin 2. kemitandin, girûzekîkirin 3. bêruhkirin (mec) m 1. libisandin, kevçirandin 2. kemitandin, girûzekîkirin 3. bêruhkirin (mec) m |
keçeleştirmek | 1. libisandin, kevçirandin, sûtin 2. kemitandin, girûzekî kirin (ji bo ten û çermê canê mirov) 3. bêruh kirin (ji bo tevizandina canê mirov) (mec) l/gh 1. libisandin, kevçirandin, sûtin 2. kemitandin, girûzekî kirin (ji bo ten û çermê canê mirov) 3. bêruh kirin (ji bo tevizandina canê mirov) (mec) l/gh |
keçesini sudan çıkarmak | cilika xwe ji avê derxistin Cilika xwe ji avê derxistin. Keleka xwe di ser avê re derbas kirin. |
keçeyi suya atmak | heya xwe avêtin, şerma xwe avêtin Heya xwe avêtin. Şerma xwe avêtin. |
keçi | bizin. 1. bizin (ji bo pezê reş) m 2. bizin (ji bo ya mê) (Capra hircus) zo/m 3. serhişk (mec) rd kılı mirk n |
keçi boynuzu | 1. qarqazî, xurnik, xernûf (Caratonia siliqua) bot/m 2. qarqazî, xurnik, xernûf (mêweya vê darê) m |
keçi boynuzu gibi | serî qûç e, binî pûç e (ji bo tiştên ku kêferat û gêjahiya wan pir lê dahata wan hindik e) Serî qûç e, binî pûç e. |
keçi inadı | ima gamêşê, inta wehş |
keçi kılı | mirk n |
keçi kömüreni | pisêriya bizinê bot/m pisêriya bizinê bot/m |
keçi mantarı | bnr ak mantar bnr ak mantar |
keçi memesi | tiriyê pêçîdirêj nd tiriyê pêçîdirêj nd |
keçi sakal | rîtevşik, riqijik, rigîsk rd rîtevşik, rîqijik, rîgîsk rd |
keçı sakalı | (=teke sakalı, yemlik) porêpîrê; scorzonera(trapog on) |
keçi yemliği (veya koyun yemliği | dangî |
keçi yolu | şiverê, şivîle m şiverê, şivîle m |
keçigiller | pezê reş. |
keçiler | pez, sewal zo/nd pez, sewal zo/nd |
keçileri kaçırmak | kavirên (yekî) belav bûn, aqil ji serê (yekî) revîn Aqil ji serê (yekî) belav bûn. |
keçileşmek | ima (yekî) girtin, inta (yekî) pê girtin, ima gamêşê pê girtin (mec) l/bw irna (yekî) girtin, inta (yekî) pê girtin, irna gamêşê pê girtin (mec) l/bw |
keçilik | serhişkî, ingirîtî (mec) m |
keçilik etmek | serhişkî kirin, ingirî kirin |
keçinin sevmediği ot burnunun dibinde bitermiş | cira kaniyê bi pûngê ne xweş e çûye di çaviya kaniyê de hêşîn bûye |
keçisağan | vîzvîjik, şivanxapînok, çûçika tûtelanî (Caprimulgus europeus) zo/nd vîzvîjik, şivanxapînok, çûçika tûtelanî (Caprimulgus europeus) zo/nd |
keçisi gibi başını sallamak | nizane mala dawetê li kîjan e, radike kevçî, nizane mala dawetê li kîjan e, vartan vartana wî ye |
keçiye can kaygısı, kasaba et kaygısı | bizin ketiye etra kêrê, qesab jî ketiye etra bez |
keçiye can kaygısı, kasaba yağ kaygısı | bizin ketiye etra kêrê, qesab jî ketiye etra bez |
keçiyi yardan uçuran bir tutam ottur | timayî bi meriv gû dide xwarin Ahfeş'in |
keçiyolu | kerxerê, şiverê. |
keder | keser, xem. kovan, kerb, keser, bujmayî, mezix, keder m |
keder çekmek | êş kişandin |
keder vermek | kesirandin, keribandin, kedirandin |
kederlendirmek | xemgin kirin. kesirandin, keribandin, kedirandin, mezixandin l/gh kesirandin, keribandin, kedirandin, mezixandin l/gh |
kederlenme | kesirîn, keribîn, kedirîn, mezixîn m kesirîn, keribîn, kedirîn, mezixîn m |
kederlenmek | xemgin bûn. kesirîn, keribîn, kedirîn, mezixîn l/ngh kesirîn, keribîn, kedirîn, mezixîn l/ngh |
kederli | xemgin. kesirî, keribi, kedirî, bujma, kedirandî, kesirandî, keserkûr, kovanbar, dilbikul rd kesirî, keribî, kedirî, bujma, kedirandî, kesirandî, keserkûr, kovanbar, dilbikul rd |
kedersiz | bêkovan, bêkeder, bêkeser, bêkerb rd bêkovan, bêkeder, bêkeser, bêkerb rd |
kedi | kitik, pisîng. 1. pisîng, pisîk, pişîk, kitik (Felis domesticus) zo/m 2. newo, pişo (di zimanê zarokan de) n |
kedi ayağı | giyabenîşt (Antennaria dioica) bot/n giyabenîşt (Antennaria dioica) bot/n |
kedi ayağı otu | giyabenîşt. |
kedi balı | benîştê daran (wekî benîştê darên încas û arûngan) nd benîştê daran (wekî benîştê darên încas û arûngan) nd |
kedi başı | hêlpisîng bot/m hêlpisîng bot/m |
kedi çanağı | gunpisîk bot/m gunpisîk bot/m |
kedi ciğere bakar gibi bakmak | Bi xwezilokî lê nihêrtin. |
kedi ciğere bakar gibi bakmak | bi xwezilokî lê nihêrtin |
kedi dört ayak üstüne düşmek | wek pisîkê li ser her çar lepan ketin, wekî pisîngê li ser çar lingan sekinîn |
kedi gibi | wekî pisîkê ye (kesê melayîm û ku xwe di mirovan dide) |
kedi gibi dört ayak üstüne düşmek | Wekî pisîkê tim li ser lepan bûn. Wekî pisîkê li ser her çar lepan ketin. |
kedi gözü | 1. lembaya îşaretê ya li paşiya erebeyan 2. îşaretên trafîkê yên ku li riyan ronî dikeve ser wan şewq didin 1. lembaya îşaretê ya li paşiya erebeyan 2. îşaretên trafîkê yên ku li riyan ronî dikeve ser wan şewq didin |
kedi ile harara girmek | Ji mecbûrî bi yekî cirnexweş û bêaqûbet re hevkarî kirin. (Carinan mirov ji zirbavê xwe re jî dibêje bavo.) |
kedi ile köpek gibi | wekî agir û barûdê ne (kesê ku li hev nakin) Wekî agir û barûdê. |
kedi nanesi | belazîz (Nepata cataria) bot/m belazîz (Nepata cataria) bot/m |
kedi ne ulaşamadığı ciğere pis dermiş | devê pisîkê nedigihîşte mast digot bila xêra dê û bavê min be, devê rovî nedigihîşt tirî digot çi tirş e (an jî tehl e ez naxwim), rovî têr e tiri tırş e |
kedi ne ulaşamadığı cğere murdar dermiş | devê pisîkê nedigihîşte mast digot bila xêra dê û bavê min be, devê rovî nedigihîşt tirî digot çi tirş e (an jî tehl e ez naxwim), rovî têr e tiri tırş e |
kedi ne yetişemediği ciğere murdar dermiş | devê pisîkê nedigihîşte mast digot bila xêra dê û bavê min be, devê rovî nedigihîşt tirî digot çi tirş e (an jî tehl e ez naxwim), rovî têr e tiri tırş e |
kedi ne yetişemediği ciğere pis dermiş | devê pisîkê nedigihîşte mast digot bila xêra dê û bavê min be, devê rovî nedigihîşt tirî digot çi tirş e (an jî tehl e ez naxwim), rovî têr e tiri tırş e |
kedi olalı bir fare tuttu | baran ji erdan çû esmanan *oğlum kedi olalı bir fare tuttu bugün baran ji erda çû esmanan, çi qewî te îro ev tişt kir Baran ji erdan çû esmanan. Çawan bûye jin, hê vê carê nanê wê bi tenûrê ve zeliqî. Ji salan mehan carekê karekî baş kir. Di emrê xwe de carekê bi kêr hat. |
kedi otu | giyakitik, simbêlê cebele (Valeriana) bot/n giyakitik, simbêlê cebele (Valeriana) bot/n |
kedi tırnağı | kepere, şêfelet bot/m kepere, şêfelet bot/m |
kedi uzanamadığı ciğere murdar der | Devê rovî nagihîje tirî dibêje, tirş e. Devê pisîkê nagihîje goşt, dibêje bila xêra dê û bavê min be. Devê pisîkê negihîşt goşt, got min xêra dê û bavê hişt |
kedi yavrusunu taşır gibi taşımak | Mozikê li dû ye. Mîna manga biga ye. Tim û tim (yek) dan dû xwe. (hema çûn ku derê (yek) jî bi xwe re birin) |
kedi yavrusunu yerken sıçana benzetir | dilê wî di goştê kerê de heye, dibêje guhê wê wekî guhê kêrgoşkê bû |
kedinin hacce gitmesine benzer | Weke heca rovî ye. Ker di bin barê xwe de direqise. Dizan ji dizan dizî erd û esman lerizî. (Ji bo rewşeke eletewş û bêwate, tê gotin.) |
kedinin sirke içmesine benzer | Sofiyê remazanê, wekî kerê du garanê. Wekî azana kerê. (Wexta kesek dest bi karekî bike û li şûna ku biedilîne, biedimîne, tê gotin.) |
kediye ciğer (peynir) ısmarlamak (emanet etmek) | Ka teslîmî bayê kirin. Ka dan ber bayê. Ji komê Sarkîs nas kirin? |
kediye ciğer ısmarlamak | te ji komê Sarkîs nas kir? |
kediye peynir ısmarlamak | te ji komê Sarkîs nas kir? |
kediyi camiye mütevelli yapmak | Rêç li ber dizan xistin. |
keenlem yekün hükmüne konulmak | Wekî mirov nehatin hesibandin. |
kefal | masîpank, masîperk, şerbot kêfal (Mugil cephalus)zo/n masîpank, masîperk, şerbot kêfal (Mugil cephalus)zo/n |
kefalet | derhûdî. derhûdî, zamînî, desberî, kefalet m |
kefalet vermek | derhûdî dan, kefalet dan kefaleten bi derhûdî, bi kefaleti h |
kefaleten | bi derhûdî, bi kefaletî h |
kefaletname | derhûdname. derhûdname, kefaletname m derhûdname, kefaletname m |
kefaret | kefaret. kêferat, kefaret, kufaret m |
kefaretini ödemek | kêfareta (tiştekî) dan |
kefe | şkevik. (I) şkevik, kef, tasik, şehîne (tasika teraziyê) m (II) kefik (amrazeke palankeran) m |
kefe (i) | şkevik, kef, tasik, şehîne (tasika teraziyê) m |
kefe (ii) | kefik (amrazeke palankeran) m |
kefek | bnr kefeki bnr kefeki |
kefeki | 1. kefek, kevirê kefek (kevirekî sivikê qulqulîlkî 2. kepîr, jeng, tert (tebeqeya kilse ku di binê koka diran de çê dibe) 3. tert (tebeqeya kilsê ya ku di derdanan de çêdibe) m |
kefekiye dönmek | bûn wekî kevirê kefikê |
kefelemek | gebre kirin (gebrekirina hespan) l/gh gebre kirin (gebrekirina hespan) l/gh |
kefen | kefen. qerqer, kefen, cawpêç |
kefen biçmek | kefen lê birin |
kefen hırsızı | kefendiz, gornebaş |
kefeni boynunda olmak | kefenê xwe kirin stûyê xwe |
kefeni yırtmak | kefen çirandin, kefen dirandin Heft kiras qetandin. Kefen çirandin. |
kefenin cebi yok | ma tuyê bikî gora xwe (ji bo pere, ku kes bi xwe re nabe dinyaya wî alî) Ma tu yê bibî gora xwe? |
kefenleme | kefinandin, kefenkirin m kefinandin, kefenkirin m |
kefenlemek | kefinandin, kefen kirin l/gh kefinandin, kefen kirin l/gh |
kefenli | 1. kefinandî, kefenkiri 2. bi kefen 1. kefinandî, kefenkirî 2. bi kefen h |
kefenlik | ê kefenan (cawê ji bo kefen) nd ê kefenan (cawê ji bo kefen) nd |
kefensiz | 1. bêkefen 2. bêyî kefen h 1. bêkefen 2. bêyî kefen h |
kefere | (piraniya kafir e) kafir nd (piraniya kafir e) kafir nd |
kefil | derhûd. derhûd, desber, zaminder, kursper, kefil nd/nt |
kefil göstermek | derhûd nîşan dan, desbir nîşan dan, zaminder nîşan dan |
kefil olmak | bûn derhûd, bûn desbir, bûn zaminder |
kefillik | derhûdî. derhûdî, desberî, zaminderî, kefiltî m derhûdî, desberî, zaminderî, kefîltî m |
kefin | bnr kefen bnr kefen |
kefiye | cemedan, çefî, kefiye m cemedan, çefî, kefiye m |
kehanet | kehanet. mirwa, kehanet m |
kehanette bulunmak | remil avêtin |
kehanette sahibi olmak | di pîlê xwe de zanîn |
kehkeşan | kakêşan, kadiz m kakêşan, kadiz m |
kehle | spî zo/m spî zo/m |
kehribar | kehrebar. 1. kareba, karîban, kehrîban, karibar, karbar m 2. kareba, karîban, kehreban, karibar (tiştê ji karûbayê hatiye çêkirin) rd |
kehribar balı | hingivê zer |
kehribar gibi | wekî karîban, mînanî karebayê zer |
kehribarcı | kesê ku ji karebayan tizbî, taximê cigarê û hwd. çêdike û difiroşe kek kek (cure şîraniyek) n kesê ku ji karebayan tizbî, taximê cigarê û hwd. çêdike û difiroşe |
kek | kek (cure şîraniyek) n |
kekâ, kekâh | çi xweş b çi xweş b |
keke | fafik, lalik, keke, kekeke, kukuku rd fafik, lalik, keke, kekeke, kukuku rd |
kekeç | lalûte, lalikî m lalûte, lalikî m |
kekeleme | fafikîkirin, kekekekirin, kukukirin m fafikîkirin, kekekekirin, kukukirin m |
kekelemek | fafikî kirin, kekeke kirin, kuku kirin, li hev siwar kirin l/gh fafikî kirin, kekeke kirin, kuku kirin, li hev siwar kirin l/gh |
kekeleyiş | fafikîkirin, kekekekirin m fafikîkirin, kekekekirin m |
kekelik | fafikî, keketî, lalikîtî, lalûteyî m fafikî, keketî, lalikîtî, lalûteyî m |
kekeme | fafik, lalik. fafik, kekeke, kuku, peltek rd fafik, kekeke, kuku, peltek rd |
kekemeleşme | kekekebûn, lalûteyîbûn, zimangiranîbûn m kekekebûn, lalûteyîbûn, zimangiranîbûn m |
kekemeleşmek | kekeke bûn, lalûteyî bûn, zimangiranî bûn l/ngh kekeke bûn, lalûteyî bûn, zimangiranî bûn l/ngh |
kekemelik | fafikî, kekeketî, lalûteyî, zimangiranî m fafikî, kekeketî, lalûteyî, zimangiranî m |
kekik | catirî, cehter, zembûr, awîşen (Thymus vulgaris) bot/m catrî; thymus vulgaris catirî, cehter, zembûr, awîşen (Thymus vulgaris) bot/m |
kekik otu | cehter. |
kekik yağı | donê cehterê nd donê cehterê nd |
kekikli | bicatirî, bicehter rd bicatirî, bicehter rd |
keklik | kew. 1. kew (Perdrix) zo/n 2. kew, kewa gozel (ji bo jina bedew û cazîbedar) (mec) m |
keklik avı | rava kewan, nêçîra kewan, karakew |
keklik gibi | eynî çipik e, weka çipikê ye Wek kara xezalê ye. Berxika Xwedê ye. Xwedê ji dilê xwe re çêkiriye. Eynî horî melek e. |
keklik gibi sekmek | Meşa werdekî kirin. Eynî çîpik e. (ji bo keç û jinan) |
keklik otu | merzekew, merzekewîle bot/m merzekew, merzekewîle bot/m |
keklik ötüşü | qibîn, qaqib *dişi keklik marî, kewmarî *erkek keklik margîros, heke, kewê rebat |
keklikçi | kewvan n kewvan n |
keklikçilik | kewvanî m kewvanî m |
kekre | mir (tiştê ku tehma wî tehlokî, tirşokî û qemitokî) rd mir (tiştê ku tehma wî tehlokî, tirşokî û qemitokî) rd |
kekrelik | mirbûn m mirbûn m |
kekremsi | 1. mirmirokî (tiştê ku tehma wî mirmirokî ye) 2. mirmirokî (bêhna ne xweş a ku qirika mirov pê dişewite) 3. pixûdokî, mehdekirî (kesê ku mehdê wî kiriye, qet nakene) rd 1. mirmirokî (tiştê ku tehma wî mirmirokî ye) 2. mirmirokî (bêhna ne xweş a ku qirika mirov pê dişewite) 3. pixûdokî, mehdekirî (kesê ku mehdê wî kiriye, qet nakene) rd |
kekremsilik | 1. mirmirokîtî (ji bo tehm û bêhnê) 2. pixûdokîtî m 1. mirmirokîtî (ji bo tehm û bêhnê) 2. pixûdokîtî m |
kekresi | mirokî (tiştê ku tehma wê dişibe tehma tiştê mir) rd mirokî (tiştê ku tehma wê dişibe tehma tiştê mir) rd |
kel | keçel. 1. gewrik (nexweşîneke têger e ku li cihê bibirç dikeve û dibe sedemê weşînê) bj/m 2. keçel, keçelok, kel, gurî, serzîzok (kesê ku ji ber vê nexweşînê porê wî weşiyaye) rd 3. kel, keçel (kesê kuji ber kalbûnê an jî irsiyetê por pê ve nemaye) rd 4. rût (ji bo siruştê) *kel tepeler girên rût (mec) rd 5. rût (ji bo dara şihitî) (mec) rd 6. rût (cihê ku eşya tê de hindik e) (mec) rd |
kel alaka | Tu eleqeya wê pê re tune ye. |
kel aynak | kelhenek, keçelhenek, aynaq, aynaqa keçel, sîsyareka gurî (Geronticus eremita) zo/m kelhenek, keçelhenek, aynaq, aynaqa keçel, sîsyareka gurî (Geronticus eremita) zo/m |
kel başa şimşir tarak | lawikê male bila şane be, bila meaşê wî qet tune be Kerê pîr hevsarê rengîn. Qûna tazî tembûr dixwazî. Devê birçî benîşt dixwazî. |
kel kahya | I) Kesê ku tu kar ji dest (wî) nayê û emir dide her kesî. II) Heska hemû giraran. Pincarê ber her girarê. Di her şorbeyê de dikele. Xwêya hemû giraran. |
kel kız teyzesinin saçı ile övünüyor | Got; “Keçelo mû li serê te nîn e”, got; “Keziyên xaltiya min li qûnê dikevin.” Got; “Gurî çima porê te tune?, got; “Guliyên xaltiya min hene.” Keçel, bi guliyên hevalan şad dibin. |
kel oğlan | şamî, elok n 1. Keçelok (Kel Oxlan, di xeberoşkên Tirkan de lehengek e, wekî Keçelokê me kurdan) 2. kurikê reben nd şamî, elok n 1. Keçelok (Kel Oxlan, di xeberoşkên Tirkan de lehengek e, wekî Keçelokê me kurdan) 2. kurikê reben nd |
kel ölür sırma saçlı olur | keçel dimire porsorî dibe, mirî dimire hê qûnzêrînî dibe |
kelâm | 1. kilîm, gotin, şor 2. gotin (awayê gotinê) 3. kelam (ilmê ku li ser hebûna Xwedê û rastiya dînê îslamê disekine) m 1. kilîm, gotin, şor 2. gotin (awayê gotinê) 3. kelam (ilmê ku li ser hebûna Xwedê û rastiya dînê îslamê disekine) m |
kelâmıkadim | kilamê qedîm, Quran m kilamê qedîm, Quran m |
kelâmıkibar | methelok m methelok m |
kelce | keçelokî, keçelî rd keçelokî, keçelî rd |
kele | kel, congayê kel n kel, congayê kel n |
kelebek | pelîtank, perperok, baperik. 1. îdîdok, belîtang, bilbilîtank, belatînk, perperok, firfirok, pepûle, mînmînik, pirpirok, pirpirk, pînpînik, pelpelîsk, pilpilîng, perperik, pinpinî, sîperik, belbelîtanik, pirpirînk, pîtanok, mînik, pirik, perpereng zo/m 2. hebxurî (nexweşîneke ku li heywanên dikayin dikeve, bi taybetî li kezeba wan) bj/m 3. pepûle, mînmînîk, îdîdok, belîtang, belbelîtanik, perperok, firfirok, pirpirok, pirpirk, pepûle (tiştê di şeklê pepûleyê de) rd |
kelebek yüzme | baskê, pepûlemele sp/m |
kelek | 1. kerik, kal (ji bo petêx û zebeşên negihîştî) m 2. kelek, beleme (keleka ser avê) m 3. sîs (cihê bêpirç) rd 4. xêt, bûdela (argo) nd 1. kerik, kal (ji bo petêx û zebeşên negihîştî) m 2. kelek, beleme (keleka ser avê) m 3. sîs (cihê bêpirç) rd 4. xêt, bûdela (argo) nd |
keleklik | 1. kerikî, kalbûni 2. bûdelayî, xêtikîtî (argo) m 1. kerikî, kalbûnî 2. bûdelayî, xêtikîtî (argo) m |
kelem | kelem bot/m kelem bot/m |
keleme | 1. şûv (erda cotnekiri) 2. rez û bexçeyê beredayîkirî m 1. şûv (erda cotnekirî) 2. rez û bexçeyê beredayîkirî m |
kelep | 1. kelef (gaca mezin a ta) 2. gürz, baq, qevd m 1. kelef (gaca mezin a ta) 2. gurz, baq, qevd m |
kelepçe | destbend, tewq (boru için). 1. kelemçe, kelepçe, destbend (kelemçeya ku li destê girtî û mehkûman dixin) 2. kelemçe. hirte, hîpe (ji bo alav û hacetan) m |
kelepçe vurmak (kelepçe takmak veya kelepçeye vurmak) | kelemçe li destê (yekî) xistin, destê (yekî) kirin darê kelemçeyê, destê (yekî) kirin kelemçeyê |
kelepçeleme | 1. kelemçekirin, kelepçekirin 2. hîpekirin, hirtekirin, kelemçekirin (ji bo aletan) m 1. kelemçekirin, kelepçekirin 2. hîpekirin, hirtekirin, kelemçekirin (ji bo aletan) m |
kelepçelemek | 1. kelemçe kirin, kelepçe kirin 2. hîpe kirin, hirte kirin, kelemçe kirin (ji bo aletan) l/gh 1. kelemçe kirin, kelepçe kirin 2. hîpe kirin, hirte kirin, kelemçe kirin (ji bo aletan) l/gh |
kelepçelenmek | 1. hatin kelemçekirin 2. hatin hirtekirin, hatinhîpekirin l/tb 1. hatin kelemçekirin 2. hatin hirtekirin, hatinhîpekirin l/tb |
kelepçeli | 1. bikelemçe, kelemçedar 2. kelemçekirî (ê ku kelemçe li destan hatiye xistin) 3. hîpekirî, hirtekirî (tişta ku hîpe lêxistiye) 4. bihîpe, bihirte rd 1. bikelemçe, kelemçedar 2. kelemçekirî (ê ku kelemçe li destan hatiye xistin) 3. hîpekirî, hirtekirî (tişta ku hîpe lêxistiye) 4. bihîpe, bihirte rd |
kelepir | kelepîr. kelepîr, kelepûr, kerkotî rd/nd |
kelepirci | kelepûrkir (kesê lu dû malê kelepûr e ku bikire) rd kelepûrkir (kesê lu dû malê kelepûr e ku bikire) rd |
kelepire konmak (veya kelepir yakalamak) | malê kelepûr qefaltin |
keleplemek | kirin kelef, kirin gac l/gh |
keleplemek kirin | kelef, kirin gac l/gh |
kelepser | serkele m serkele m |
keler | sûsmar zo/n sûsmar zo/n |
keleş | 1. keleş, cindî, mêrxas 2. cindî, keleş (mêrê bedew) 3. girdomirdo (kesê ku dar û derbê wî ne li hev in) 4. sik, nexweşik 5. kel. keçel rd 1. keleş, cindî, mêrxas 2. cindî, keleş (mêrê bedew) 3. girdomirdo (kesê ku dar û derbê wî ne li hev in) 4. sik, nexweşik 5. kel, keçel rd |
keleşlik | keleştî m keleştî m |
keli görünmek | qusûra (yekî) derketin meydanê Kêmasiya (qisûr) (yekî) derketin meydanê. |
keli kızmak | hêrsa (yekî) rabûn Hêrsa (yekî) rabûn. |
keli körü toplamak | el û ep dan hev anîn (ji bo kesên bêkêr) Êl û ep dan hev, anîn. (tiştên bêkêr li hev civandin) |
kelifit | kelîfît m in/m kelîfît mîn/m |
kelik | şikal, lekaş, kelik m şikal, lekaş, kelik m |
kelime | bêje, peyvik, wûşe. peyv, bêje, wîşe, çekû, kelîme, kilîm m |
kelime cambazlığı | canbaziya peyvan |
kelime hazinesi | gencîneya peyvan |
kelime karışıklığı | bnr söz karışıklığı |
kelime oyunu | paşpêşî |
kelimei şahadet | kilîma eşhedê |
kelimeleri tartarak konuşmak | gotina (kelîma) xwe dipêje hê dirêje |
kelimenin tam anlamıyla | bi wateya tam a peyvê |
kelimesi kelimesine | gotin bi gotin, peyv bi peyv, kelîme bi kelîme *Ağabeyinin sözlerini kelimesi kelimesine bize söyledi gotinên kekê xwe peyv bi peyv ji me re gotin |
kelimesiz | bêgotin, bêxeberdan, bêkelîme (bêyî ku yek bikelime, qise bike) rd bêgotin, bêxeberdan, bêkelîme (bêyî ku yek bikelime, qise bike) rd |
kelin merhemi olsa başına sürer | keçel hekîm bûya wê dermanê serê xwe çêkira ku (yek) bi kêrî xwe bihata wê bi kêrî (te) jî bihata |
kelle | serî. 1. kilox, cimcim, qoq, qaqim, kele 2. şo *peynir kellesi şoyê penêr 3. serî, qulat (ji bo şekir) *şekerin kellesi seriyê şekir 4. silm, simil (ji bo debrê) *buğday kelesi silma genim n |
kelle götürür gibi | tu dibêjî qey Decal li pey e Tu dibêjî qey Deccal li pey e. Bûn wek şêxê pê li bizotê dike. Tu dibêjî qey şorbeya (wî) li malê sar dibe. |
kelle koşturmak | bi lez û bez bûn |
kelle kulak yerinde | bi dest û pê ye Bi dest û pê ye. |
kelle paça | serûpê, serûpepik, serpê nd serûpê, serûpepik, serpê nd |
kellesini koltuğuna almak | ruhê xwe dan ber çavê xwe, kuştina xwe dan ber çavê xwe, kefenê xwe kirin stûyê xwe |
kellesini ortay koymak (koltuğuna almak) | Ruhê xwe dan ber çavên xwe. Kuştina xwe dan ber çavên xwe. Kefenê xwe kirin stûyê xwe. |
kellesini uçurmak | Serê (yekî) firandin. Serê (yekî) hilfirandin. |
kellesini uçurmak | serê (yekî) firandin, sene (yekî) hilfirandin |
kelleşme | keçelbûn, gurîbûn m keçelbûn, gurîbûn m |
kelleşmek | keçelbûn, gurîbûn l/ngh keçelbûn, gurîbûn l/ngh |
kelleyi vermek | serê xwe dan, serî di riya (tiştekî) de dan Serê xwe dan. Serê xwe di riya tiştekî de dan. |
kelli | piştî ku *sen böyle söyledikten kelli, ben ne yapabilirim piştî ku te wiha got, ez êdî dikarim çi bikim d piştî ku * sen böyle söyledikten kelli, ben ne yapabilirim piştî ku te wiha got, ez êdî dikarim çi bikim d |
kelli felli | bi ser û guh, bi ser û sînç rd bi ser û guh, bi ser û sînç rd |
kelli felli (olmak) | I) Bi ser û guh. Bi ser û sînç. II) Stûkura (yekî) neçûn ber nîr û kulaban. |
kellik | 1. keçelî, gurîtî, kelbûn 2. rûtbûn, tût û rûtî (ji bo cihê rût) m 1. keçelî, gurîtî, kelbûn 2. rûtbûn, tût û rûtî (ji bo cihê rût) m |
kem | 1. kêm 2. xerab, nepak, bed rd |
kem göz | çavê xerab |
kem gözle bakmak | 1) bi çavên xerab lê nihêrtin (ji bo nezerê) 2) bi niyeta xerab lê mêze kirin |
kem gözlü | çavbaz |
kem küm | minemin, mizemiz, minminîn, mizmizîn h *kem küm etme, dilenci olduğunu kabul et qet mineminê meke, parsekiya xwe qebûl bike |
kem küm etmek | mizmizandin, minminandin, çimçimandin, kirin çimeçim, kirin mizemiz |
kem söz akçe sahibinindir | gotina xerab ji xweyan re ye, niyeta xerab ji xweyan re ye |
kemah | Kemah (Navçeyeke girêdayî Erzînganê) |
kemal | gehiştî. 1. gihiştî, kemal 2. fiyeta herî zêde rd |
kemale ermek (kemale gelmek veya kemali bulmak) | ketin kemala xwe, kemilîn |
kemalist | Kemalîst, Kemalî nd Kemalîst, Kemalî nd |
kemaliye | Egîn (Navçeyeke girêdayî Erzînganê) |
kemalizm | Kemalîzm, Kemalîtî m Kemalîzm, Kemalîtî m |
keman | keman. 1. jî 2. keman mzk/m gibi biriyê qeytanî |
kemancı | kemanjen. 1. kemanker (çêkerê kemanan) 2. kemanjen nd/nt 1. kemanker (çêkerê kemanan) 2. kemanjen nd/nt |
kemancılık | 1. kemankerî 2. kemanjenî m 1. kemankerî 2. kemanjenî m |
kemane | 1. jî (jiyê kevan) 2. kemane mzk 3. kevan, tîr û kevan n 1. jî (jiyê kevan) 2. kemane mzk 3. kevan, tîr û kevan n |
kemanî | kemanjen nd/nt kemanjen nd/nt |
kemankeş | tîravêj, kevankêş nd/nt tîravêj, kevankêş nd/nt |
keme | cirdok, mişkê cirboq nd cirdok, mişkê cirboq nd |
kemençe | kemençe. kemançe mzk/m kemançe mzk/m |
kemençeci | 1. kemançeker (çêkerê kemençeyan) 2. kemençejen nd/nt 1. kemançeker (çêkerê kemençeyan) 2. kemençejen nd/nt |
kement | fitrak. kemend, xerboqe, kemen m |
kement atmak | kemend avêtin (tiştekî) |
kementçi | kemendavêj n kemendavêj n |
kementçilik | kemendavêjî m kemendavêjî m |
kemer | kember. 1. kember, kemer, heyase, davek, pişt (qayişa ku mirov dide pişta xwe) 2. kember, kemer (ji bo kinca, beşa ku tê navkêlê) 3. kember, kemer (kembera çermîn a bixilêtk) 4. kemer, gumbet, taq, qube, qab, kevan, kevane *bu köprü dört kemer üzerine inşa edilmiş ev pir li ser çarkemeran hatiye avakirin as 5. bnr emniyet kemeri 6. zengû (gumbeta ji hestiyan) *ayak kemeri zengûya pê 7. mesîl jeo/m |
kemer bağlama | girêdana kemberê, girêdana piştê (ya bûkê) |
kemer gözü | çaviya gumbete, çaviya taqê |
kemer patlıcanı | balîcanên zirav û dirêj balîcanên zirav û dirêj |
kemer patlıcanı gibi burun | Pozberan. |
kemeri dolu olmak | kembera (yekî) tije ye (kesê zengîn) |
kemerini sıkmak | devê lîçê asê kirin, li ber xwe dan |
kemerlemek | gumbetî kirin, kemer kirin (di karê cizûbendiyê de giloverkirina pişta pirtûkê) l/gh gumbetî kirin, kemer kirin (di karê cizûbendiyê de giloverkirina pişta pirtûkê) l/gh |
kemerleri sıkmak | Devê li çê asê kirin. Teng û berteng şidandin. Li ber xwe dan. |
kemerli | 1. bikember, bikemer(ê ku kemberli piştê ye) 2. bikemer, qabkirî, biqab 3. kevanokî, qewsokî (mec) rd 1. bikember, bikemer (ê ku kemberli piştê ye) 2. bikemer, qabkirî, biqab 3. kevanokî, qewsokî (mec) rd |
kemerlik | 1. kember (ji bo ku hacetên xwe dikinê) 2. ê kemberan (çerm û tiştê ku ji bo çêkirina kemberan e) m 1. kember (ji bo ku hacetên xwe dikinê) 2. ê kemberan (çerm û tiştê ku ji bo çêkirina kemberan e) m |
kemha | çeşîdek qumaşê hevrîşimî çeşîdek qumaşê hevrîşimî |
kemiğine (kemiklerine kadar) | têr *kemiklerine kadar ıslanmıştı ter şilopilo bûbû |
kemik | hestî. 1. hestî, hastû ant/n 2. hestî (tiştê ji hestî hatiye çêkirin) *kemik tarak şeyê hestî rd |
kemik atmak (birinin önüne) | hestiyek avêtin ber (yekî) |
kemik bilimci | hestînas, osteolog nd/nt hestînas, osteolog nd/nt |
kemik bilimi | hestînasî, osteoloji m hestînasî, osteolojî m |
kemik doku | raçînka hestiyok ant/nd raçînka hestiyok ant/nd |
kemik erimesi | helana hestî |
kemik gibi | wekî hestî ye, eynî hestî ye |
kemik iliği | mixa hestiyê. |
kemik ölçümü | hestîpîvî |
kemik tedavi | tedawiya hestiyan nd tedawiya hestiyan nd |
kemik yalayıcı | qûnbalês, hestîkoj I) Durû. II) Şelaf. Kasalês. III) Qeşmer. Qirdik. |
kemikçik | hestîk, hestîkok ant/n hestîk, hestîkok ant/n |
kemikleri sayılmak | hestiyen (yekî) tên jimartin, hebo hebo parsûyên (yekî) teo jimartin Bûn wekî çêlika hechecikan. Bûn wek tajiyê. Bûn wek darik. |
kemikleri sızlamak | (yek) di gora xwe de ezab kişandin (ji bo miriyan) |
kemiklerini kırmak | hestiyê (yekî) hûr kirin (yek ter kutan) |
kemikleşme | hestîbûn m hestîbûn m |
kemikleşmek | 1. bûn hestî 2. bûn hestî (sirt bûn) (mec) l/ngh 1. bûn hestî 2. bûn hestî (sirt bûn) (mec) l/ngh |
kemikleştirmek | kirin hestî l/gh kirin hestî l/gh |
kemikli | bihestî. 1. bihestî (ê ku hestiyê wî hene) 2. bihestî, hestîgir 3. hestî (kesê jar û qirûdi) (mec) rd 1. bihestî (ê ku hestiyê wî hene) 2. bihestî, hestîgir 3. hestî (kesê jar û qirûdî) (mec) rd |
kemiksi | hestiyokî rd |
kemiksi bölge | devera hestiyokî ant |
kemiksiz | bêhestî rd bêhestî rd |
kemircik | kirkirk (kirkirkên poz, guh û wekî wan) n kirkirk (kirkirkên poz, guh û wekî wan) n |
kemirdek | kirkirkê qemçikê, kirkirkê dûvçikê nd kirkirkê qemçikê, kirkirkê dûvçikê nd |
kemirgen | kotinker. kojer, kojek, dirantûj (heywana ku diranên wê yên befşik pir bi pêş de çûne) rd kojer, kojek, dirantûj (heywana ku diranên wê yên befşik pir bi pêş de çûne) rd |
kemirgenler | familyeya kojeran (mîna ajelên kêrgoşk, jûjî, mişk) zo/nd familyeya kojeran (mîna ajelên kêrgoşk, jûjî, mişk) zo/nd |
kemirici | kojok rd kojok rd |
kemiriciler | famîleya kojeran zo/nd famîleya kojeran zo/nd |
kemirilme | kurisîn, kiritîn, purisîn, aritîn, kojîn, mirmirîn m kurisîn, kiritîn, purisîn, aritîn, kojîn, mirmirîn m |
kemirilmek | 1. kurisîn, kiritîn, purisîn, aritîn, kojîn, mirmirîn l/ngh 2. hatin kotin, hatin koştin, hatin arîtandin, hatin kurisandin, hatin purisandin, hatin kiritandin l/tb 1. kurisîn, kiritîn, purisîn, aritîn, kojîn, mirmirîn l/ngh 2. hatin kotin, hatin koştin, hatin arîtandin, hatin kurisandin, hatin purisandin, hatin kiritandin l/tb |
kemiriş | koştin, arîtandin, kurisandin (ji bo kar û awayê kişana van lêkeran) m koştin, arîtandin, kurisandin (ji bo kar û awayê kişana van lêkeran) m |
kemirme | kotin/koştin, arîtandin, kurisandin, purisandin, kevaştin, kwîtin, revaştin, kojandin, kiritandin, kirkitandin, merisandin m kotin/koştin, arîtandin, kurisandin, purisandin, kevaştin, kwîtin, revaştin, kojandin, kiritandin, kirkitandin, merisandin m |
kemirmek | kotin. 1. kotin/koştin, arîtandin, kurisandin, purisandin, kevaştin, kwîtin, revaştin, kojandin, mirmirandin, kuncirandin, kiriçandin, kiritandin, kirkitandin, merisandin 2. xwarin, jê xwarin (di wateya mehandinê de) *pas demiri kemiriyor zeng hesin dixwe 3. xwarin, mehfkirin *beynimi kemiren bu şüphe ev şika ku mêjiyê min mehf dike (mec) l/gh 1. kotin/koştin, arîtandin, kurisandin, purisandin, kevaştin, kwîtin, revaştin, kojandin, mirmirandin, kuncirandin, kiriçandin, kiritandin, kirkitandin, merisandin 2. xwarin, jê xwarin (di wateya mehandinê de) * pas demiri kemiriyor zeng hesin dixwe 3. xwarin, mehf kirin * beynimi kemiren bu şüphe ev şika ku mêjiyê min mehf dike (mec) l/gh |
kemiyet | çendanî, çendahîn, kemiyet m çendanî, çendahîn, kemiyet m |
kemlik | xerabî m |
kemlik etmek | xerabî kirin, xerabî pê kirin |
kemre | zibil m zibil m |
kemrelemek | zibil kirin l/gh zibil kirin l/gh |
kemrelik | ting, sergo m ting, sergo m |
kenar | kenar, qerax, kevî. 1. kevî m, kenar n, qerax n, rex n, sirûm n, tenişt m, kêlekm (beşa qedînê a tiştekî) *uçurumun kenarından li keviya kendal *şehrin kenar mahalleleri taxên li qeraxên bajêr 2. kenar n, kevî m, hêşî m (xêza ku tiştekî dorpêç dike, hêşî bi taybetî ji bo qumaş e) *kumaşın kenarı hêşiya qumaş *halının kenarları iyi dikilmemiş keviyên xaliyê bi awayekî baş nehatine dirûtin 3. kenar n, kevî m (xeml û nemûşên li dora tiştan) *mendilin kenarı çok güzel kenarên destmalê pir xweşik in 4. kenar, goşe mat/n 5 tek (cihê averê, tenha). *kenar bir yer cihekî tek rd |
kenar gezmek | kenar kenar gerin *ne o kenar gezip dolanıyorsun? ew çiye wisa kenar kenar digerî? Ji ber pere û aborî ji (tiştek an jî kesek) dûr ketin. |
kenar mahalle | hêşet, taxa li guhên bajêr, taxa li goşeyê bajêr, taxa li derveyî bajêr Taxa li guhên bajêr. Taxa li derveyî bajêr. |
kenar suyu | nimûşên kenaran rd nimûşên kenaran rd |
kenara atmak | avêtin goşeyekî, avêtin quncekî |
kenara çekilmek | xwe dan qunc (mec) Têkiliya xwe ji (tiştekî) birîn. Xwe dan qunc. Xwe ji (tiştekî) dan alî. |
kenarcı | masîgirê ku li peravê deryayê masiyan digire masîgirê ku li peravê deryayê masiyan digire |
kenarda kalmak | li aziyê man Ji qîmeta xwe ya berê ketin. Li aziyê man. |
kenarda köşede | Li qulik milikan. Di qulik û bexçikan de. |
kenarda köşede | li qulik û milikan, di qulik û bexçikan de |
kenarı bastırmak | kenar di ber ve kirin |
kenarın dilberi | çîçeka taxê (jina bêpîr û pergal ku xwe li kibariyê datîne) Jina bêpîr û pergal ku xwe li kubariyê datîne. (çîçeka taxê) |
kenarlı | 1. bikenar, bikevî, bihêşî 2. kenarkirî (ji bo tiştê ku kenarê wî hinexş û nimûş e) rd 1. bikenar, bikevî, bihêşî 2. kenarkirî (ji bo tiştê ku kenarê wî binexş û nimûş e) rd |
kenarlık | nexşê dorê nd nexşê dorê nd |
kenarsız | bêkenar, bêkevî, bêqerax, bêhêşî rd bêkenar, bêkevî, bêqerax, bêhêşî rd |
kendi | 1. xwe *kendini kolla xwe bigire, hay ji xwe be 2. bi xwe *kendisi gelsin bila ew bi xwe bê *kendimiz görmeliyiz divê em bi xwe bibînin 3. bi xwe (dide nimandin ku bandora kesî di karekî de nîn e) *ben kendim yaptım min bi xwe kir 4. bi xwe (di şûna ew (yekejimar û pirejimariyê de) *kendisi evde yoklar mı? gelo ew bi xwe ne li mal e? 5. bi xwe (ligel cînavka xwedîtiyê) *bu kendi evim ev mala min bi xwe ye *kendi düşüncemiz ramana me bi xwe |
kendi adına | li ser navê xwe |
kendi ağzıyla tutulmak | bi devê xwe dan gotinê |
kendi ağzıyle tutulmak | Bi devê xwe ketin. Bi devê xwe dan gotinê. Bi zimanê xwe hatin girêdan. Bûn dizê sola xwe. |
kendi âleminde olmak | Ketin xamê. Mêşa di kundir de bûn. Bi sêhr û silûkê ketin. Li cihê xwe rûniştin. |
kendi başına | 1) bi serê xwe (bêyî kuji yekî bipirse) 2) bi serê xwe (ê ku bêyî alîkariya yekî tiştekî bike) *problemi kendi başına çözdü problem bi serê xwe hel kir Bi serê xwe. Bi tena serê xwe. |
kendi becerisi ile yapmak | bi devik û çeneyên xwe kirin |
kendi beslek | xwe xweyker biy/rd xwe xweyker biy/rd |
kendi derdine düşmek | Ketin etriya xwe. Ketin taya serê xwe. Bi dabaşa xwe de ketin. Di derdê xwe de bûn. Ketin derdê xwe. |
kendi derdine yan | Bila dilê te bi halê te bişewite. |
kendi düşen ağlamaz | ê ku bi xwe kiriye wê safî jî bike |
kendi edip kendi bulmak | Çi kiro, bi xwe kiro. Qenc kiro bi xwe kiro, xerab kiro bi xwe kiro. |
kendi gelen | ew bi xwe hat, ew bi piyê xwe hat |
kendi göbeğini kendi kesmek | Birîna xwe bi xwe xurandin. Hekîmê êşa xwe bûn. Karê xwe bi xwe qedandin. |
kendi göbeğini kesmek | karê xwe bi xwe qedandin |
kendi halinde | di hedê xwe de ye, dengnekir Di hal û hemdê xwe de ye. Dengnekir. |
kendi halinde bırakmak | (tiştek) di halê xwe de bûn, (tiştek) di halekî de hiştin |
kendi haline bırakmak | (Kesek) di hal û hemdê xwe de hiştin. |
kendi halinde bırakmak | jê vegerîn, ji (yekî, tiştekî) vegerîn, têkiliya xwe pê nekirin, mudaxileya xwe pê nekirin |
kendi havasında gitmek (veya kendi havasında olmak) | bi serê xwe çûn |
kendi havasında olmak | Bi serê xwe çûn. Çi hatin (ketin) serê (yekî) kirin. |
kendi hesabına | li ser hesabê xwe, li gor hesabê xwe Li ser hesabê xwe. Li gor hesabê xwe. |
kendi işini kendiin gör | xura xwe bi destê xwe bişikîne |
kendi kabuğuna çekilmek | li cihê xwe rûniştin I) Xwe ji dinyayê dan alî. Ketin xamê. II) Li cihê xwe rûniştin. |
kendi kaderini tayin etme hakkı | mafê çarenûsî, mafê xwebiryardana çarenûsê |
kendi kendine | xwe bi xwe. 1) xwe bi xwe, xwe xwe, bi tena serê xwe (bêyî ku têkiliya wî bi yekî din re hebe) *bir kimse kendi kendine dağ başında yaşayabilir mi? mirovek xwe bi xwe dikare li serê çiya bijî? 2) xwe bi xwe, bi tena serê xwe, bi tenê (bêyî yekî din, bi tenê, bi serê xwe tenê) *odada kendi kendime kaldım li odeyê ez bi tena serê xwe mam 3) xwe bi xwe, bi tena serê xwe, tenê, bi xkendiwe bi xwe (bêyî alîkari û pardariya yekî) *biz kendi kendimizi koruyacağız em dê xwe bi xwe biparêzin 4) xwe bi xwe, bi xwe, ji xwe ber *kapı kendi kendine açıbverdi derî ji xwe ber vebû Xwe bi xwe. Bi tena serê xwe. |
kendi kendine gelin güvey olmak | bûk ji (yekî) tûtûk ji yekî bûn |
kendi kendine gelin güveyi olmak | Bûk ji (yekî), tûtik ji (yekî) din bûn. Xwe li ber baranê şil kirin. (bêyî ku bifikire wê encam çi be, xwe kirin nav tiştekî yan jî tiştek wekî ku baş bi encam bûbe, tevgerîn) |
kendi kendine sorun yaratmak | tişt ji xwe re kirin bar |
kendi kendine söylenmek | di ber xwe de gotin |
kendi kendini yemek | Xwe bi xwe xwarin. Xwe bi xwe berî nava xwe dan. |
kendi kendini yemek (veya kendi kendini yemek) | xwe xwe xwarin, xwe bi xwe beri nava xwe dan *borcun altından nasıl kalkacağım diye kendi kendini yiyip durmuştu xwe bi xwe beri nava xwe dabû û gotibû ez dê çawa ji binê vî qerzî derkevim |
kendi köşesinde yaşamak | di qula hundirê xwe de bûn, bi tena serê xwe bûn Bi tena serê xwe bûn. Di qula hundirê xwe de bûn. |
kendi kuyusunu kazmak | (yek) bi xwe kirin *Rojbin kendi kuyusunu kendisi kazdı Rojbîn bi xwe kiriye olmak xwe bûn payıma li gora dilê min |
kendi kuyusunu kendi kazmak | Binê xwe kolan. Mîna çêleka zer pihîn li satila xwe xistin. Bûn çêleka nîsê. Yek bi xwe kirin. |
kendi payıma | Li gorî min. Bi ya min. |
kendi söyler kendi dinler | (yek) ji xwe re gotin, ji xwe re lê guhdarî kirin |
kendi uğrak yeri haline getirmek | derek kirin rêçika xwe |
kendi üstüne yormak | li xwe bar kirin, birin ba dilê xwe, kirin stûyê |
kendi yağıyla kavrulmak | di av û donê xwe de qijilîn (tiştê) xwe ji mala xwe qedandin *biz kimseye muhtaç değiliz, kendi yağımızla kavruluyoruz em ne hewcedarî kesî ne, em tiştê xwe ji mala xwe diqedînin |
kendi yağıyle kavrulmak | Bi agirê xwe şewitîn. (Tiştê) xwe ji mala xwe qedandin. |
kendii bir şeyden uzak tutmak | xwe jê dûr girtin |
kendiliğinden | ji ber xwe ve. 1. jixweber,,jiberxwe, jixweser (tiştê ku ji xwe ber, bêyî bandora tiştekî din dertê rastî) 2. jixweber (ji bo libatên bêhemdî) *kalbin hareketi kendiliğindendir libata dil jixweber e 3. jixweber (riwekên ku bêyî têkilîpêkirina mirovan hêşîn dibe) bot 4. jixweber (ji bo tevgerên ku ji ber sedemên hundirîn diqewimin) sos rd/h 1. jixweber, jiberxwe, jixweser (tiştê ku ji xwe ber, bêyî bandora tiştekî din dertê rastî) 2. jixweber (ji bo libatên bêhemdî) * kalbin hareketi kendiliğindendir libata dil jixweber e fiz 3. jixweber (riwekên ku bêyî têkilîpêkirina mirovan hêşîn dibe) bot 4. jixweber (ji bo tevgerên ku ji ber sedemên hundirîn diqewimin) sos rd/h |
kendilik | xwebûn, xwebûnî fel/m xwebûn, xwebûnî fel/m |
kendince, kendisince | li gor xwe, li gorî xwe, li bal xwe h li gor xwe, li gorî xwe, li bal xwe h |
kendinde | ji xwe fel/nd ji xwe fel/nd |
kendinde olmamak | ne li hişê xwe bûn, ne li amadê xwe bûn, hişê (yekî) li serê (yekî) nebûn Ne li ser hişê xwe bûn. Hişê (yekî) ne li serê (yekî) bûn. |
kendinden | ji ber xwe h ji ber xwe h |
kendinden ayırmamak | Ji xwe neqetandin. |
kendinden ayırmamak | ji xwe neqetandin |
kendinden emin | ji nava xwe têr, ji xwe bawer, bi xwe ewle, ji xwe razî I) Ji xwe razî. Ji xwe bawer. Ji nava xwe têr. II) Ji xwe ewle. |
kendinden geçip sızmak | bêhiş ketin |
kendinden geçmek | 1) ji xwe ve çûn, ji hişê xwe çûn, ji hiş ve çûn, ji bîr ve çûn, dil ji (yekî) çûn, xeriqîn 2) ji xwe ve çûn, ji hişê xwe çûn, ji hiş ve çûn, xeriqîn (ji kêfan, ji ber coşbûnê) Ji hişê xwe ve çûn. Ji xwe ve çûn. Ji bîr ve çûn. Dil ji (yekî) çûn. Bi cizbê ketin. Nehiş ketin. |
kendinden kuşkulanmak | bi xwe şik bûn Eyşikê bi xwe şikê. Bi xwe şik bûn. Gumana (yekî) bi xwe hebûn. |
kendinden pay biçmek | Bi rewşa xwe re dan rû (ber) hev. |
kendinden utanmak | ji xwe şerm (fihêt an jî fedî) kirin Ji xwe şerm kirin. |
kendine (…) süsü vermek | Navê (tiştekî) dan ser xwe. Xwe kirin reşê (yekî). |
kendine süsü vermek | navê (tiştekî) dan ser xwe, xwe kirin reşê (yekî), di reşê (yekî) de *kendine devrimci süsü vermiş navê şoreşgeriyê daye ser xwe |
kendine alışkanlık edinmek | ji xwe re kirin demîn |
kendine alışkanlık etmek | Ji xwe re kirin demîn. Ji xwe re kirin xislet. |
kendine alıştırmak | hînî xwe kirin |
kendine bakım yapmak | guh dan xwe, li xwe nihêrtin |
kendine bakmak | li xwe guhdar bûn, li xwe nihartin, guh dan xwe Li xwe guhdar bûn. Li xwe miqate bûn. Li xwe nihêrtin. |
kendine bulaştırmak | têkilî xwe kirin, kêfitî xwe kirin |
kendine çeki düzen vermek | xwe bi keys kirin, ser û guhhe xwe dan hev Xwe bikeys kirin. Ser û binê xwe dan hev. |
kendine eziyet çekmek | ruh û îmana xwe stendin |
kendine gel | hişê xwe bide serê xwe, hay ji xwe hebe |
kendine gelmek | 1) bi xwe ve hatin, hatin ser hişê xwe, hatin ser hemdê xwe, hatin hemdê xwe, hişê (yekî) hatin serê (yekî), sahil bûn, ruh bi (yekî) ve hatin, bi ser xwe ve hatin, li hişê xwe hatin, bı ser hemdê xwe ve hatin 2) bi xwe ve hatin, hatin ser hişê xwe, hatin ser hemdê xwe, hişê (yekî) hatin serê (yekî); gava ku aqilê yekî were serê wî 3) bi xwe ve hatin (kesê kuji aliyê aboriyê halê xwe xweş dike) I) Bi xwe ve hatin. Hatin ser hişê xwe. Bi ser xwe ve hatin. II) Hatin ser hemdê xwe. Bi ser û pêka ketin. (di nexweşînê de) |
kendine hakim olmak | xwe girtin. bi xwe karin |
kendine hâkim olmak | Bi xwe karîn. |
kendine has | li gorî xwe, xweserî xwe Arizî xwe. Xweserî xwe. Li gorî xwe. |
kendine hisse çıkarmak | 1) birin ba dilê xwe 2) para xwe jê hilanîn, behra xwe jê hilanin, paya xwe jê derxistin |
kendine huy edinmek | ji xwe re kirin kurm Ji xwe re kirin kurm. |
kendine inanç haline getirmek | ji xwe re kirin micir |
kendine kıymak | xwe kuştin Xwe kuştin. |
kendine laf getirmek | gotin anîn rûyê xwe, gotin anîn xwe Gotin anîn rûyê xwe. |
kendine mal etmek | (yek) ji xwe qebûl kirin, (yek) ji xwe hesibandin |
kendine mukayet olmak | li xwe guhdar bûn, miqateyî xwe bûn |
kendine özgü | taybetmend |
kendine pay çıkarmak | pay ji xwe re derxistin Ji xwe re par derxistin. |
kendine paye biçmek | paye dan xwe |
kendine sorun yaratmak | (tiştek) ji xwe re kirin piştî û bar, ji xwe re kirin mesele, ji xwe re kirin derd, ji xwe re derd çêkirin (Tiştek) ji xwe re kirin piştî û bar. |
kendine uydurmak | li xwe anîn |
kendine yasaklamak | 1) li xwe qedexe kirin 2) li xwe heram kirin |
kendine yedirememek | Li xwe qar girtin. Neanîn ser eynê xwe. Di ser xwe re birin. |
kendine yedirememek (veya kendi onuruna yedirememek) | li xwe qar girtin |
kendine yer etmek | para dilê xwe kirin Para dilê xwe kirin. |
kendine yeter | hale gelmek destê (yekî) dar girtin, destê (yekî) gihîştin devê (wî) |
kendine yontmak | I) Ji xwe re xwestin. Li xwe fikirîn. II) Berê tevşoyê dan xwe. |
kendine yontmak | ji xwe re xwestin, li xwe fikirin |
kendine zemin hazırlamak | cihê xwe çêkirin Cihê xwe çêkirin. |
kendini acındırmak | dilê (yekî) bi halê xwe şewitandin, xwe rebenokî kirin, dilê xwe bi halê xwe şewitandin, dilê xwe bi xwe şewitandin, guneyê xwe bi xwe anîn Dilê (yekî) bi halê xwe şewitandin. Xwe rebenokî kirin. Gunehê xwe bi xwe anîn. |
kendini adam yerine koymak | (yek) xwe kirin cihê mirovan |
kendini adam yerine koymak (kendini adamdan saymak) | Kumê xwe avêtin nav şekalan. (Yekî) got, kerê min li garanê nazir e. Xwe kirin cihê mirovan. Şekala xwe avêtin nav sola mêran. Golik jî rêxa xwe li cem gayan dikin. Xwe ji qata mêran hesibandin. |
kendini adamdan saymak | xwe meriv hesibandin, (yek) xwe ji qata mêran hesibandin |
kendini alamamak | Xwe ranegirtin. |
kendini alçaltmak | xwe kirin nav dest û piyan Xwe kirin nav dest û piyan. |
kendini aşağı görmek | Xwe kêmî (…) dîtin. |
kendini aşağı görmek | xwe kêmî () dîtin *Nevin insanlardan kendini hep aşağı görmüştü Nevîn tim xwe kêmî mirovan dîtibû |
kendini atamamak | xwe ranegirtin |
kendini ateşe atmak | Xwe kirin nav (karekî, tiştekî) dijwar. |
kendini ateşe atmak | xwe avêtin agir |
kendini atmak | Zûzika çûn (cihekî). Bêyî ku wext derbas bike, çûn (cihekî). |
kendini atmak (bir yere) | xwe avêtin (cihekî) |
kendini avutmak | xwe ewiqandin, xwe papo kirin Xwe papo kirin. Li ber hilma xwe bûn. Xwe ewiqandin. |
kendini beğenmek | Pifî esmanan kirin. Ji nava xwe têr bûn. Ji xwe razî bûn. Xwe mezin hesibandin. |
kendini beğenmiş | betran. Ji xwe razî. Ji nava xwe têr. Qure. Pozbilind. Parsûqalind. |
kendini beğenmek | xwe mezin hesibandin |
kendini beğenmiş | fîza, pozbilind, foqfoqe, ji xwe razi |
kendini bilen | xwenas, xwezan. |
kendini bilen (veya kendini bilir) | xwe zane, xwe nas dike |
kendini bilmek | 1) xwe zanîn, xwe nasîn (kesê ku aqi! û muhekemekirina wî li cih e) 2) xwe zanîn, xwe nasîn (kesê ku balix bûye) 3) fehmberî xwe bûn, xwe dîtin nedîtin *kendimi bildim bileli hingî ez fehmberî xwe bûme 4) xwe zanîn (kesî ku li gorî hesiyet hu şerefa xwe tev diğere) I) Bi xwe zanîn. Xwe nasîn. (kesê ku aqil û muhakemekirina wî li cih e) II) Bi xwe zanîn. Xwe nasîn. (kesê ku balix bûye) III) Fêhmberî xwe bûn. Xwe dîtin nedîtin. IV) Xwe zanîn. (kesê ku li gorî rûmeta xwe tevdigere) |
kendini bilmez | Lawê Fatê çû civatê. Xwenezan. (Ji bo kesên ku tevgerên şaş û ne di cih de dikin, tê gotin.) |
kendini bir şey sanmak | xwe seriyek hesab kirin, xwe tiştek hesab kirin, xwe tiştek hesibandin Xwe seriyek hesab kirin. Xwe bi tiştekî hesibandin. |
kendini bir yerde bulmak | ha dîtin ku li (cihekî) bûn *kendimizi bostanda bulduk ha medît ku em li nav bostan in |
kendini bırakmak | 1) guh nedan xwe, ii xwe nenihêrtin *kendini bırakmış, saç sakal bir karıştı por û riyê wî hebû bihostek kişiya bû, li xwe nedinihêrt 2) xwe dan ser (tiştekî) (tenê bi tiştekî mijûl bûn, têkiliya xwe ji tiştên din birin) 3) xwe sist kirin I) Guh nedan xwe. Li xwe nenihêrtin. II) Xwe dan ser tiştekî. (bi tenê bi tiştekî re mijûl bûn) III) Xwe sist kirin. |
kendini bulmak | 1) xwe nasîn, xwe nas kirin, xwe niyas kirin 2) xwe dîtin (ji aliyê darayî û derûnî de bi xwe ve hatin) 3) bnr kendine gelmek I) Xwe nasîn. Xwe niyaz kirin. II) Xwe dîtin. (ji aliyê darayî û derûnî ve bi xwe hatin) |
kendini cahilliğe vurmak | Xwe li nezaniyê danîn. |
kendini cahilliğe vurmak | xwe li nezaniyê danîn |
kendini çekip çevirmek | I) Cilika xwe ji avê derxistin. Keleka xwe di ser avê re derbas kirin. II) Bûn hekîmê êşa xwe. Birîna xwe bi xwe xurandin. Ji heqê xwe derketin. |
kendini dar atmak | xwe bi zorekê avêtin (cihekî) *zavallı adam, kendini dar eve attı mêrikê reben xwe bi zorekê avête malê xwe jê bi zorekê xelas kirin, xwe jê (bi zor û kutek) filitandin, xwe jê avêtin I) Xwe bi zorê gihandin cihê firehiyê. II) Xwe bi zorekî xelas kirin. Xwe bi zor û kutek filitandin. |
kendini dev aynasında görmek | xwe mezin hesibandin, xwe mezin kirin xwe pir mezin dîtin Pif kirin esmanan. Ji xwe razî bûn. Xwe pir mezin dîtin. |
kendini dinlemek | 1) nexweşbûnê bi xwe ve danîn 2) bêhna xwe derxistin, xwe seqirandin |
kendini dirhem dirhem satmak | Xwe giran kirin. Xwe li naziyan danîn. Hêlîna xwe birin pazdeh hêkên xerabûyî. |
kendini dirhem dirhem satmak | xwe giran kirin, xwe li naziyan danîn, hêlîna xwe birin pazdeh hêkên xerabûyî |
kendini duymamazlığa vermek | xwe li keriyê danîn Xwe li keriyê danîn. |
kendini düzdürmek | (yek) berdan ser xwe, (yek) berî ser xwe dan, (yek) kirin ser dile xwe |
kendini düzeltmek | xwe rast kirin |
kendini egemen kılmak | xwe serwer (an jî zal) kirin Xwe serwer (zal) kirin. |
kendini ele vermek | xwe bi zimanê xwe dan girtin, xwe bi zimanê xwe dan dest Sûc an jî kêmasiyeke xwe (bi ziman an jî bi tevgerên xwe) aşkere kirin. |
kendini fasulye gibi nimetten saymak | Şekala xwe avêtin nav sola mêran. (Yekî) got, kerê min li garanê nazir e. Golik jî rêxa xwe li cem gayan dikin. Tûtika biderpê ye. Xwe bi tiştekî zanîn. |
kendini fasulye gibi nimetten saymak | xwe bi (tiştekî) zanîn |
kendini garibanlığa vurmak | xwe rebenokî kirin Xwe rebenokî kirin. |
kendini gayretsizliğe vermek | xwe li bêxîretiyê danîn |
kendini görmemezliğe vermek | xwe li korbûnê danîn |
kendini görmezliğe vermek | Xwe li koriyê danîn. |
kendini göstermek | 1) xwe dan nîşan dan *haydi susmayın, kendinizi gösterin bakalım bêdeng nemînin, ca xwe bidin nîşan dan 2) (tiştek) serê xwe derxistin, serê xwe tê de deranîn *yokluk kendini göstermeye başladı tunebûnê serê xwe derxist I) Xwe dan nîşandan. II) (Tiştek) serê xwe derxistin. Serê xwe tê deranîn. |
kendini güldürmek (veya kendini eğlendirmek) | pê kena xwe anîn |
kendini hastalığa vurmak | Xwe li nexweşiyê danîn. |
kendini hastalığa vurmak | xwe li nexweşînê danîn |
kendini hissettirmek | xwe kirin bîra (yekî), xwe pê dan hisandin Xwe kirin bîra (yekî). Xwe pê dan hisandin. |
kendini kapıp koyvermek | Dev ji xwe berdan. Xwe danîn. |
kendini kaptırmak | 1) ji dest çûn, ketin bin destê () 2) ji dest çûn, xwe dan (karekî) I) Ji dest çûn. Ketin bin destê (…) II) Ji dest çûn. Xwe dan karekî. |
kendini kasmak | xwe şidandin, xwe kip kirin, xwe kirin dar Xwe şidandin. Xwe kirin dar. |
kendini kaybetmek | I) Ji bîr ve çûn. Xeriqîn. II) Hişê (yekî) ji ser (wî) çûn. (ji ber hêrsbûnê) |
kendini kaybetmek | 1) ji bîr ve çûn, xeriqîn 2) xwe winda kirin, hişê (yekî ji serê (wî) çûn (ji ber hêrsbûnê) |
kendini kaydetmek | xwe lê xistip, xwe dan nivîsandin Xwe dan nivîsandin. |
kendini kesmek | li xwe xistin *bıçakla elini kesmiş kêr li destê xwe xistiye |
kendini koyuvermek | dev ji xwe berdan, xwe danîn *kızın evlendiğini duyduktan sonra hayattan soğudu, kendini koyuverdi piştî ku pê hesiya keçik zewiciye, ji jiyanê sar bu û xwe danî |
kendini naza çekmek | xwe li naziyan danîn xwe giran kirin, xwe li naziyan danîn Xwe li naziyan danîn. Dilikî kirin. |
kendini övmek | pesnê xwe dan, methê xwe dan Gotin, ez û ne kes. Pesnê xwe dan. |
kendini paralamak | ruhê xwe qetandin, xwe xwarin, xwe peritandin, ruh û îmanên xwe qetandin Ruhê xwe qetandin. Xwe xwarin. Xwe peritandin. Ruh û îmana xwe qetandin. |
kendini rahat bırakmak | ji xwe gerin *kendini rahat bırak, o kadar ne diye düşünüyorsun? ji xwe bigere, tu çima ew qas lê difikirî? Ji xwe gerîn. |
kendini sağırlığa vermek | Xwe li ker û laliyê danîn. Xwe li keriyê danîn. |
kendini sağırlığa vermek | xwe avêtin kerî û lalîtiyê, xwe li keriyê danîn, xwe li ker û laliyê danîn |
kendini satmak | xwe xweş firotin, xwe kirin çavên (hevalan) Gevilî û behredariya ku di (wî) de tune ye, wek heyî nîşan dan. (Xwe xweş firotin. Xwe kirin çavê (hevalan).) |
kendini savunma | xweparêzî |
kendini sessizliğe vermek | xwe ker kirin, xwe li bêdengiyê danîn, dengê xwe dernexistin Xwe li bêdengiyê danîn. Xwe ker kirin. |
kendini sıkmak | zor dan xwe, li ber xwe dan, xwe şidandin, neanîn ser xwe *onlara inat, kendimi sıkıyor, neşeli görünmeye çalışıyordum ji rika wan re min zor dida xwe û xwe dilşad dida nîşandan |
kendini sürtmek | xwe tê dan |
kendini tanımak | xwe nas kirin, xwe nasîn Xwe nas kirin. |
kendini tartmak | xwe teqilandin, sihêtiya xwe kirin Li rewşa xwe fikirîn. Xwe teqilandin. Sihetiya xwe kirin. |
kendini temize çıkarmak | Av li ser xwe zelal kirin. |
kendini temize çıkarmak | av li ser xwe zelal kirin |
kendini toparlamak | I) Xwe dan hev. Xwe bi keys kirin. II) Tê fikirîn. Dan bîra xwe. III) Çêbûn. Qelew bûn. |
kendini toparlamak (veya kendini toplamak) | 1) xwe dan hev, xwe bi keys kirin *söyler gibi oluyordum, sonra kendimi topluyordum hema dima ku min bigota, lê car din min xwe dida hev 2) tê fikirî, dan bîra xwe *Hastahanedeki tanıdığını tarif etmek için tekrar kendini topladı ji bo ku nasê xwe yê li nexweşxaneyê terîf bike careke din da bîra xwe 3) çêbûn, qelew bûn 4) xwe girtin, xwe dan hev *adamın durumu iyi değildi, şimdi kendini toparlamış berê halê wî ne xweş bû, nika xwe girtiye |
kendini tutamamak | xwe negirtin, xwe ranegirtin *acıklı türküden dolayı kimse kendini tutamadı, herkes ağladı ji ber strana dilşewat kesî xwe ranegirt, tev giriyan Xwe negirtin. Xwe ranegirtin. |
kendini tutmak | xwe ragirtin, xwe girtin |
kendini vermek (kendini vurmak veya kendini çalmak) | guhê xwe dan (tiştekî), xwe dan (tiştekî) *pür dikkat kendini türküye vermişti xwe ker kiribû, guhê xwe dabû stranê *kendini çalışmaya vermiş xwe daye xebatê |
kendini vermek (vurmak, çalmak) (bir şeye) | Guhê xwe dan (tiştekî). Xwe dan (tiştekî). |
kendini vurdum duymazlığa vermek | paç xistin guhê |
kendini vurdumduymazlığa vermek | Paç xistin guhên xwe. |
kendini yaralamak | li xwe xistin |
kendini yenilemek | xwe nû kirin |
kendini yiyip bitirmek | I) Ji ber ku (tiştekî) wekî daxwaza (wî) nabe, xem xwarin. II) Xwe xwarin. Li ber ketin û mirin. |
kendini yiyip bitirmek | xwe xwarin, li ber ketin û mirin *bu derten dolayı kendimi yiyip bitiriyorum ji ber vî derdî ez xwe dixwim |
kendir | 1. kendir, kindir bot/n 2. kindir (tiştê ku ji kendir hatiye çêkirin) rd |
kendir bitkisi | kindir, guş. |
kendir elyafı | kiçûle kendircilik xweyîkirina kendiran nd |
kendircilik | xweyîkirina kendiran nd |
kendirgiller | famîleya kinfan bot/nd famîleya kinfan bot/nd |
kendirik | potê binê xonçe potê binê xonçe |
kendisi | bixwe. (ew) bi xwe (ew) bi xwe c |
kendisi ile barışık | xweşa. |
kene | kirnî. gene, genek, qirnî, qijnî, ginî zo/n |
kene ağacı | karçik, kerçik (Ricinus communis) bot/m karçik, kerçik (Ricinus communis) bot/m |
kene gibi yapışmak | Wekî mozeqirtik pê ve zeliqîn. Wek moza zebeş pê ve zeliqîn. Wekî qijnikê jê nebûn. |
kene gibi yapışmak | wekî qijnikê jê nebûn, weka qijniyêjê neqetîn |
kene göz | çavhûrik (kesê ku çavên wî biçûcik in) rd çavhûrik (kesê ku çavên wî biçûçik in) rd |
kene otu | kerçîk bot/m kerçîk bot/m |
kene yavrusu | birbij zo |
kenef | 1. daşra m 2. pîs, berbat rd 1. daşra m 2. pîs, berbat rd |
keneler | familyeya genan zo/nd familyeya genan zo/nd |
kenet | kelepçe, kêlûn m |
kenet etmek | kêlûn kirin, kelepçe kirin |
kenet gibi bağlanmak | Hev qefaltin. Pir ji hev hez kirin. (ji bo kesê ku bi hev re dibin canê canê) |
kenet gibi yapışmak | hev qefaltin (ji bo kesê ku ji hev re dibin canêcanê) |
kenetlemek | kîpkirin. 1. kelepçe kirin, kêlûn kirin Igh 2. qipçe kirin, bi hev ve kip kirin, kirin hev û din *ellerini kenetlemişti destê xwe kiribû hev û din (mec) l/bw 3. kirin hev û din, bi hev ve şidandin, bi hev û din ve şidandin *ağzını kenetlemiş açmıyordu devê xwe kiribû hev û din venedikir l/bw 1. kelepçe kirin, kêlûn kirin lgh 2. qipçe kirin, bi hev ve kîp kirin, kirin hev û din * ellerini kenetlemişti destê xwe kiribû hev û din (mec) l/bw 3. kirin hev û din, bi hev ve şidandin, bi hev û din ve şidandin * ağzını kenetlemiş açmıyordu devê xwe kiribû hev û din venedikir l/bw |
kenetleniş | 1. kêlûnbûyîn 2. ketina hev (mec) m 1. kêlûnbûyîn 2. ketina hev (mec) m |
kenetlenme | 1. kêlinbûn 2. ketina hev m 1. kêlinbûn 2. ketina hev m |
kenetlenmek | kîpbûn. 1. kêlin bûn l/ngh 2. ketin hev û din *dudakları kenetlenmiş lêvên we ketine hev l/bw 1. kêlin bûn l/ngh 2. ketin hev û din * dudakları kenetlenmiş lêvên wê ketine hev l/bw |
kenetli | 1. bikêlûn 2. kêlûnkirî 3. peveşidandî (mec) rd 1. bikêlûn 2. kêlûnkirî 3. peveşidandî (mec) rd |
kenevir | kinif. kinf, kenewîr (Cannabis sativa) bot/n |
kenevir tohumu | bizrê kinfan |
kenevir yağı | rûnê kinfan |
kenevircilik | xweyîkirina kinfan nd xweyîkirina kinfan nd |
kengel sakızı, kenger sakız | benîştê kerengan, benîştê qanikan nd |
kengel sakızı, kenger sakızı | benîştê kerengan, benîştê qanikan nd |
kengel, kenger | kereng, keleng, koring (Cynara cardunculus) kereng, keleng, koring (Cynara cardunculus)bot/n |
kenger | kereng. |
kent | bajar. 1. bajar, şar, şehr n 2. şaristan, sîte dîr/n 1. bajar, şar, şehr n 2. şaristan, sîte dîr/n |
kent soylu | bajarî, burjûva rd bajarî, burjûva rd |
kent soyluluk | bajarîtî, burjûvatî, burjûvaa m bajarîtî, burjûvatî, burjûvazî m |
kental | kental (yekeya kutleyan a ku sed kg giran e) m kental (yekeya kutleyan a ku sed kg giran e) m |
kentçi | bajarvan, şarevan, pisporê bajarvanîtiyê nd/rd bajarvan, şarevan, pisporê bajarvanîtiyê nd/rd |
kentçilik | bajarvanî, şarevanî m bajarvanî, şarevanî m |
kentet | bnr beşli bnr beşli |
kentilyon | kentilyon (hezar katrilyon) m kentîlyon (hezar katrîlyon) m |
kentlerarası | navbajarî navbajarî |
kentleşmek | bajarbûnî, şarbûnî m bajar bûn, şar bûn l/ngh bajarbûnî, şarbûnî m bajar bûn, şar bûn l/ngh |
kentli | bajarî, şaristanî rd bajarî, şaristanî rd |
kentlileşme | bajarîbûn, şaristanîbûn m bajarîbûn, şaristanîbûn m |
kentlileşmek | bajarî bûn, şanstanî bûn l/ngh bajarî bûn, şaristanî bûn l/ngh |
kentsel | bajariyî, şaristaniyî rd bajariyî, şaristaniyî rd |
kep | kum. 1. terlip, kep (şewqeya ku bêsîper e) 2. kep (serpoşa ku hemşîre didine serê xwe) 3. kep (serpoşa taybet ku xwendekar û Profesör di hin merasîman de didine serê xwe) n 1. terlip, kep (şewqeya ku bêsîper e) 2. kep (serpoşa ku hemşîre didine serê xwe) 3. kep (serpoşa taybet ku xwendekar û Profesor di hin merasîman de didine serê xwe) n |
kepaze | kepaze. 1. kepaze, rezîl 2. berbat (ji bo heyberan ku ne xwedî wesfeke baş in) 3. pêşkenî, komîk 4. di wexta meşqkirinê de sistbûna jiya kevan rd |
kepaze etmek | kepaze kirin, rezîl û ruswa kirin |
kepazelik | kepazetî. kepazetî, qeşmertî m kepazetî, qeşmertî m |
kepbastı | çeşîdekî tora masiyan a dutayî ye çeşîdekî tora masiyan a dutayî ye |
kepçe | hesk, çemçik. 1. çoçik, çemçik, kemçe, kefçe, hesk, hesik, heskok, heskû, botik, moçik m 2. çoçik (di bikaranîna tiştên madenî yê helandî de) m 3. kemçe (ji bo girtina masî an jî mêşan) m 4. hesk, çoçik (mixdara ku heskek hiltîne) *tabağına iki kepçe çorba koydu du çoçik çorbe kire teyfîka wî rd 5. kefçe *burayı kepçeyle kaz virê bi kefçeyê vede tek/m 1. çoçik, çemçik, kemçe, kefçe, hesk, hesik, heskok, heskû, botik, moçik m 2. çoçik (di bikaranîna tiştên madenî yê helandî de) m 3. kemçe (ji bo girtina masî an jî mêşan) m 4. hesk, çoçik (mixdara ku heskek hiltîne) * tabağına iki kepçe çorba koydu du çoçik çorbe kire teyfika wî rd 5. kefçe * burayı kepçeyle kaz virê bi kefçeyê vede tek/m |
kepçe burun | çeşîdekî werdeka kûvî zo çeşîdekî werdeka kûvî zo |
kepçe kulaklı | guhmertal, guhpalas, guhhesk, guhpehn, guhpîtav, guhşimik rd guhmertal, guhpalas, guhhesk, guhpehn, guhpîtav, guhşimik rd |
kepçe kuyruk | loqek, kurtêlxur (kesê ku ji kîsê xelkê dixwe) loqek, kurtêlxur (kesê ku ji kîsê xelkê dixwe) Kurtêlxur. Loqek. |
kepçe surat | serçavbiçûk rd serçavbiçûk rd |
kepçelemek | kemçe kirin, kefçe kirin l/ggh kemçe kirin, kefçe kirin l/ggh |
kepek | kapik. 1. ximîre, serpêt, kepik, kelpik, nizûl (ji bo ximîreya arvan, gava ku moxil dikin bi serê dikeve) n 2. kapek, kelpik, kepik kapik, pûne, sivî, pab (ji bo dan û savar) m 3. mirdik, kevîşk, kenik, kelk, kenk, pirtik (pirtikên ku di çermê bipirç de çêdibe) *saçı kepekli porê wê bikenk e 4. kenk pirtik (gava ku ji ber nexweşînê çermê canê meriv qalik diavêje) n 1. ximîre, serpêt, kepik, kelpik, nizûl (ji bo ximîreya arvan, gava ku moxil dikin bi serê dikeve) n 2. kapek, kelpik, kepik, kapik, pûne, sivî, pab (ji bo dan û savar) m 3. mirdik, kevîşk, kenik, kelk, kenk, pirtik (pirtikên ku di çermê bipirç de çêdibe) * saçı kepekli porê wê bikenk e n 4. kenk, pirtik (gava ku ji ber nexweşînê çermê canê meriv qalik diavêje) n |
kepekçi | kapekfiroş, kelpikfiroş nd/nt kapekfiroş, kelpikfiroş nd/nt |
kepeklenmek | 1. kenk ketin (tiştekî), mirdik ketin () *saçı kepeklenmiş kelk ketiye porê l/bw 2. bûn kapek (ji bo sêvê ku ziwa û tehmesarkî dibe) *bu elma kapeklenmiş ev sêv bûye kapek l/ngh 1. kenk ketin (tiştekî), mirdik ketin () * saçı kepeklenmiş kelk ketiye porê l/bw 2. bûn kapek (ji bo sêvê ku ziwa û tehmesarkî dibe) * bu elma kapeklenmiş ev sêv bûye kapek l/ngh |
kepekli | girnozî. 1. biximîre, bikelpik, kelpikî 1 kepekli un ardê biximîre 2. bikapek, bipab bikapik *kepekli ekmek nanê bikapek 3. bikelk, bikenk, mirdikî *kepekli saç pore mirdikî, porê bikenk 4. tehmesarkî (ji bo sêvê) rd 1. biximîre, bikelpik, kelpikî * kepekli un ardê biximîre 2. bikapek, bipab, bikapik * kepekli ekmek nanê bikapek 3. bikelk, bikenk, mirdikî * kepekli saç porê mirdikî, porê bikenk 4. tehmesarkî (ji bo sêvê) rd |
kepeksiz | 1. bêximîre, bêkelpik, bêkelpik *kepeksiz un ardê bêximîre, arê bêkelpik 2. bêkapek, bêpab, bêkapik *kepeksiz ekmek nanê bêkapek 3. bêkelk, bêkenk bêmirdik *kepeksiz saçlar porê bêmirdik, porên bêkenk rd 1. bêximîre, bêkelpik, bêkelpik * kepeksiz un ardê bêximîre, arê bêkelpik 2. bêkapek, bêpab, bêkapik * kepeksiz ekmek nanê bêkapek 3. bêkelk, bêkenk, bêmirdik * kepeksiz saçlar porê bêmirdik, porên bêkenk rd |
kepenek | (I) kepenek, kepeng, xepeng, ferencî, kulav, kulavê şivanan n altında er yatar li cilê wî menêrin li ceraetê wî binêrin (II) perwane m |
kepenek (ii) | perwane m |
kepenk | derabe, kepeng. derebe, kepeng n |
kepenkleri indirmek | derebe daxistin, kepeng daxistin |
kepez | 1. girê bilind 2. şaxor, kumbir, talde (di çiyayan de) 3. serpoşa bûkê 4. kumik., tarik, katar (an jî kimşik) m 1. girê bilind 2. şaxor, kumbir, talde (di çiyayan de) 3. serpoşa bûkê 4. kumik., tarik, katar (an jî kimşik) m |
kepir | 1. kepîr (erda bêweç) 2. kepîr (erda şileka û heloqî) nd 1. kepîr (erda bêweç) 2. kepîr (erda şileka û heloqî) nd |
kepmek | xelîn l/ngh, qulûsk dan l/gh xelîn l/ngh, qulûsk dan l/gh |
kerahet | bîz, kerx, kift m |
kerahet vakti | wexta vexwarinê (ji bo araqxuran) |
keramet | keramet. 1. keramet 1 keramet sahibi xweyî sir û kerametan e 2. rewşa ne asayî 3. keramet (tiştê ku xwedî wesfê kerametê ye) m dixe |
keramet buyurdunuz (veya keramette bulundunuz) | we rast got, we tam li navê xist, tu dibêjî qey kerametên we hebûn |
keramet buyurmak (keramette bulunmak) | Tam li navê xistin. Rast gotin. Tu dibêjî qey kerametên (wî) hene. |
keramet zekâlı | zêhntûj, tijefehm, zûbîrbir |
kerameti kendinde bilmek | Aş digere, qeraş (aşvan) pesnê xwe dide. Baran dibare, erd pesnê xwe dide. Ne kab e, ne xirak e, dibêje ez pêşek im. |
kerameti kendinden bilmek | ji xwe ber li ber xwe xistin |
kerametli | bikeramet, xweykeramet rd bikeramet, xweykeramet rd |
kerametsiz | bêkeramet rd bêkeramet rd |
keramette bulunmak | xwe bi keramet kirin, keramet kirin |
kerata | misab. |
kerde | refik, sadirgeh (refikê şitlan) S refik, sadirgeh (refikê şitlan) n |
kerdelik | kerdegeh m kerdegeh m |
kere | car. car, neql, derb, dor, tel, bare *onu iki kere okudum min ew du caran xwend *bu sefer olmadı vê telê nebû nd car, neql, derb, dor, tel, bare * onu iki kere okudum min ew du caran xwend * bu sefer olmadı vê telê nebû nd |
kerem | 1. kerem, mezinî, resanatî 2. paranî (bi bexşî dan) 3. kerem, qencî m |
kerem buyurun (veya kerem eyleyin) | bi destûra we be, bi îzna we be |
kerem etmek | kerem kirin |
kerem gibi sevmek (veya kerem gibi yanmak) | wekî Memê Alan helîn (an jî wekî Memo li serê dîn bûn) |
kerem sahibi | camêr, xweykerem |
kerempe | 1. pozê çiyê ku xwe berdide behrê 2. lûtke, bandeva çiyê nd 1. pozê çiyê ku xwe berdide behrê 2. lûtke, bandeva çiyê nd |
keres | qerewaneya mezin û kûr qerewaneya mezin û kûr |
kereste | onî, dep. 1. kereste, keleşte (darên ji bo xiratiyê) 2. bêteşe, kesê tawtawe (mec) nd 3. kerese (malzemeyên ji bo çêkirina solan) n |
kereste gemisi | keştiya darkêşiyê |
kereste müdürü | Kesê çors û dinyanedîtî. |
keresteci | kerestevan, kerestefiroş nd/n kerestevan, kerestefiroş nd/n |
kerestecilik | kerestevanî, kerestefiroşî m kerestevanî, kerestefiroşî m |
keresteli | laşgir, gewdegir rd laşgir, gewdegir rd |
kerestelik | darên keresteyan nd darên keresteyan nd |
kerevet | sekû. sedre, yan m sedre, yan m |
kereviz | kerefz. kerefz, kerewîz, bendik, kerfes (Apium graveolens) bot/m kerefz, kerewîz, bendik, kerfes (Apium graveolens) bot/m |
kerh | kerx m kerx m |
kerhane | kerxane. kerxane m kerxane m |
kerhaneci | 1. kerxanevan (ê ku kerxaneyê dide şixulandin 2. kerxaneçî (wekî çêr) m 1. kerxanevan (ê ku kerxaneyê dide şixulandin 2. kerxaneçî (wekî çêr) m |
kerhanecilik | kerxanevanî m kerxanevanî m |
kerhen | 1. bi bîz, bi kerixînê 2. bi bêdil, bi bêhemdî h 1. bi bîz, bi kerixînê 2. bi bêdil, bi bêhemdî h |
kerih | pelos rd pelos rd |
kerim | 1. resen, esîl rd 2. camêr, destvekirî rd 3. Kerîm (yek ji navê Xwedê) nd 1. resen, esîl rd 2. camêr, destvekirî rd 3. Kerîm (yek ji navê Xwedê) nd |
kerime | keç m keç m |
keriz | 1. çepelî, kirêtî nd 2. qumar (argo) m 3. ker, kerîz (argo) nd 4. heng, bezm (argo) w 1. çepelî, kirêtî nd 2. qumar (argo) m 3. ker, kerîz (argo) nd 4. heng, bezm (argo) m |
kerizci | 1. sazbend (argo) 2. heramsîker (argo) nd/nt 1. sazbend (argo) 2. heramsîker (argo) nd/nt |
kerkenez | teşîlok, teztezok, teşîrêsk, qûnteşî (Falco tinnuculus) zo/m teşîlok, teztezok, teşîrêsk, qûnteşî (Falco tinnuculus) zo/m |
kerki | tevşo n tevşo n |
kerli | ferli bnr kelli felli |
kerli ferli | bnr kelli felli |
kermen | kel, kelat m kel, kelat m |
kermes | kermes m kermes m |
kerpeten | gayz, kelbetan. gaz, kelpetan m gaz, kelpetan m |
kerpiç | kerpîç. 1. kelpîç, kerpiç, bilûk, kerpînc n 2. kerpiç (tiştê ji kerpîçan) *kerpiç duvar diwarê kerpiç |
kerpiç dökmek | kelpîç birîn |
kerpiç gibî | wekî tertan e, mîna tert e |
kerpiççi | 1. kerpîçbir 2. kerpîçfiroş nd/nt 1. kerpîçbir 2. kerpîçfiroş nd/nt |
kerpiçleşme | tertbûn, tertanbûn m tertbûn, tertanbûn m |
kerpiçleşmek | bûn tert, bûn tertan l/ngh bûn tert, bûn tertan l/ngh |
kerrake | kinceke ku bi ser cilan de tê wergirtin kinceke ku bi ser cilan de tê wergirtin |
kerrakeli | ê ku ev cil lê ye ê ku ev cil lê ye |
kerrat | piraniya car e, gelek caran |
kerrat cetveli | cedwela caranê |
kerte | (I) kirt, niqir, kêrt m (II) 1. kerte der/m 2. pile, rade (mec) m |
kerte (i) | kirt, niqir, kêrt m |
kerte kerte | hino hino, bere bere, hêdî hêdî |
kerteleme | berebere (berebere bi pêş ve çûn) m berebere (berebere bi pêş ve çûn) m |
kertenkele | marmêlke, kelpezî, kêlbik, fatik, dêmar, bûkemar, marmarok. gumgumok, qimqimok, marmarok, marmaroş, marmêlke, dîlmar, margîsk, kêlbik, kêlb, meqezer (Lacertus) zo/m gumgumok, qimqimok, marmarok, marmaroş, marmêlke, dîlmar, margîsk, kêlbik, kêlb, meqezer (Lacertus) zo/m |
kertenkeleler | familyeya gumgumokan zo/nd familyeya gumgumokan zo/nd |
kerteriz | kerterîz der/m |
kerteriz almak | bi kerteyê pîvan |
kerteriz noktası | nuqteya kerterîzê |
kertesine gelmek | hatin wexta xwe |
kertesine getirmek | anîn wexta () Anîn wexta (…). Keysa (tiştekî) lê anîn. |
kerti | 1. kirt, kêrt, niqir m 2. kartû (ji bo nan) rd 1. kirt, kêrt, niqir m 2. kartû (ji bo nan) rd |
kertik | kêrtik, xertik. kirtik, niqirk m |
kertikleme | kirtkirin, niqirkirin, niqirkdan, niqirandin m kirtkirin, niqirkirin, niqirkdan, niqirandin m |
kertiklemek | xirtikandin. kirt kirin, niqir kirin, niqirkdan, niqirandin l/gh kirt kirin, niqir kirin, niqirkdan, niqirandin l/gh |
kertikli | kirtkirî, niqirkirî, niqirandî, niqirkdayî kirtkirî, niqirkirî, niqirandî, niqirkdayî |
kertilmek | hatin qiqirk kirin, hatin kirtkirin, hatin niqirandin l/tb hatin qiqirk kirin, hatin kirtkirin, hatin niqirandin l/tb |
kertme | 1. kirtkirin, niqirkdan, niqirandin 2. mesihîn m 1. kirtkirin, niqirkdan, niqirandin 2. mesihîn m |
kertmek | 1. kirt kirin, niqirk dan, niqirandin l/gh 2. mesihîn l/ngh 1. kirt kirin, niqirk dan, niqirandin l/gh 2. mesihîn l/ngh |
kervan | karwan. 1. karwan 2. karwan (tiştê ku li dûv hev dirêj dibin tên) *kervana katılmalı ne başında ne de sonunda durmalı divê mirov tevî karwên bibe, ne li serî ne jî li dawî bimîne (mec) n |
kervan yıldızı | Karwankuj, Karwanqir, Stêrka Karwanan m Karwankuj, Karwanqir, Stêrka Karwanan m |
kervana katılmak | tevî karwan bûn |
kervanbaşı | serê karwan, pêşeng nd serê karwan, pêşeng nd |
kervancı | karwanvan, karwanî m karwanvan, karwanî m |
kervancılık | karwanvanî nd/nt karwanvanî nd/nt |
kervankıran | Karwankuj, Karwanqir, Stêrka Karwanqir m Karwankuj, Karwanqir, Stêrka Karwanqir m |
kervansaray | karwansera. |
kervanseray | karwanseray m karwanseray m |
kes | (I) kês, xiz m (II) sola jîmnastîkê ya ku heta qevdikên pê tê nd |
keş | 1. keşk m 2. çortan, şortan n 3. xêtik (argo) nd/nt 1. keşk m 2. çortan, şortan n 3. xêtik (argo) nd/nt |
kes (i) | kês, xiz m |
kes (ii) | sola jîmnastîkê ya ku heta qevdikên pê tê nd |
keş etmek | (Yek) dan şermiyê. |
kesafet | 1 piranî, gurahî, sixlet 2. siftî 3. şolîtî, şêylotî m 1. piranî, gurahî, sixlet 2. siftî 3. şolîtî, şêylotî m |
kesat | kesad. 1. kesad, qeht, bêbazari (di danûstendinê de) nd 2. tunebûn, xela m 1. kesad, qeht, bêbazarî (di danûstendinê de) nd 2. tunebûn, xela m |
kesatlık | 1. kesadî, qehtî 2. tunebûnî, xelatî m 1. kesadî, qehtî 2. tunebûnî, xelatî m |
kese | 1.lîf, lîfik. 2.kîsik. (I) 1. kîs, kîsik, qaldank (ji bo dirav û tiştên din) *para kesesi kîsikê diravan *tütün kesesi kîsikê titûnê n 2. celd *kuran kesesi celdê Quranê n 3. kîse (ev mirov destê xwe dikê û wisa xwe pê mist dide), lûf, lûfık (ji bo şûştinê) n 4. kîs (serwet an jî pereyê aîdê yekî) *masrafı kesesinden yaptı mesre ji kîsê xwe kir (mec) n 5. kîs. kîsik (ji bo mixdar) *üç kese tütün sê kîs titûn rd 6. yekeye dirav a pênc sed qurişî dir. (II) kêse, qutebir, kurterê, riya kurt nd/rd |
kese (ii) | kêse, qutebir, kurterê, riya kurt nd/rd |
kesê jêhatî. kesê çibik. |
kese kâğıdı | kaxizê torbe nd kaxizê torbe nd |
kesecik | 1. kîsikok, kîsik 2. xerz, kîsik, kîsikê hêkê ant/m 1. kîsikok, kîsik 2. xerz, kîsik, kîsikê hêkê ant/m |
kesedar | kîsedar, hesabgêr kîsedar, hesabgêr n |
keseden eklemek | Ji kîsê xwe kirin ser (…) |
kesek | 1. şelan, tert, tertan, kesek (toprak için) 2. kerme, keşkûr 1. şelan, tert, tertan, kesek (toprak için) 2. kerme, keşkûr (kir tabakası) n |
kesekağıdı | pêçik. |
keseklenmek | 1 kesekî bûn, bûn tertan, bûn tert l/ngh 2. kerme girtin l/gh 1. kesekî bûn, bûn tertan, bûn tert l/ngh 2. kerme girtin l/gh |
kesekli | 1. kesekî, tertanî 2. kermeyî rd 1. kesekî, tertanî 2. kermeyî rd |
keseleme | kîsekirin, lûfikkirin, lûfkirin m kîsekirin, lûfikkirin, lûfkirin m |
keselemek | kîse kirin, lûfik kirin, lûf kirin l/gh kîse kirin, lûfik kirin, lûf kirin l/gh |
keselenmek | 1. hatin kîsekirin, hatin lûfikkirin l/tb 2. xwe kîse kirin, xwe lûfik kirin l/bw l/tb 1. hatin kîsekirin, hatin lûfikkirin l/tb 2. xwe kîse kirin, xwe lûfik kirin l/bw l/tb |
keseletmek | dan kîsekirin, dan lûfkirin l/lb dan kîsekirin, dan lûfkirin l/lb |
keseli | bikîs, bikîsik, bikîse rd bikîs, bikîsik, bikîse rd |
keseliler | humbanî zo/nd humbanî zo/nd |
kesen | 1. bibir rd 2. birang mat/m 1. bibir rd 2. birang mat/m |
keşen | 1. hefsarê dox zincîr 2. qeyd m 1. hefsarê dox zincîr 2. qeyd m |
kesene | 1. peyman 2. qubale m 1. peyman 2. qubale m |
kesenek | 1. belenderî (pereye ku her meh ji erkedarên dewletê tê birîn) 2. belenderî, îltizam (kirîna dahatûya fabrîka, dezgehan) m 1. belenderî (pereyê ku her meh ji erkedarên dewletê tê birîn) 2. belenderî, îltizam (kirîna dahatûya fabrîka, dezgehan) m |
kesenekçi | belender. belender n/nt belender n/nt |
kesenin ağzını açmak | devê kîsik vekirin, devê kîs vekirin Xwe ji xerckirina pereyan nedan alî. Devê kîsik (kîs) vekirin. |
kesenin dibi görünmek | binê kîsik xuya kirin Bêrîka (yekî) vala bûn. Pereyên (yekî) neman. Binê kîsik xuya kirin. |
kesenize bereket | bereket lê be, Xwedê zêde bike Xwedê zêde bike. Bereket lê bê. |
kesenkes | bi misogerî, bi vebirî, bi qethî h bi misogerî, bi vebirî, bi qethî h |
keser | tevşo. tevşo, tewçî, textetraş, tevşok n tevşo, tewçî, textetraş, tevşok n |
kesesi el vermemek | qeweta (yekî) negihîştinê, di qeweta (yekî) de tune bûn |
kesesi elvermek (vermemek) | Qeweta (yekî) gihîştinê (negihîştinê). Di qeweta (yekî) de bûn (tune bûn). |
kesesine bir şey girmemek | tiştek neketin kîsikê (yekî), tiştek neketin kîsê (yekî) |
kesesine danışıp pazarlığa girmek | Li gorî pereyên di kîsê xwe de danûstendin kirin. |
kesesine girmemek (bir şey) | Tiştek neketin kîsikê (yekî). |
kesesine göre | li gorî kîsê xwe, li gorî qeweta xwe |
kesesine güvenmek | pişta xwe bi kîsê xwe girê dan, bi kîsê xwe ewle bûn Pereyê (wî) hebûn. Pişta xwe bi kîsê xwe ve girê dan. |
keseye davranmak | dest avêtin kîsê xwe, dest li berîka xwe xistin Dest avêtin kîsê xwe. Dest li berîka xwe xistin. |
keşfedilmek | hatin vedîtin, hatin keşfkirin l/tb hatin vedîtin, hatin keşfkirin l/tb |
keşfetme | vedîtin, venasîn, keşfkirin, biservebûn m vedîtin, venasîn, keşfkirin, biservebûn m |
keşfetmek | dozîn, doz kirin. vedîtin l/gh, venasîn l/gh, keşf kirin l/gh, bi serve bûn l/bw, derandin l/gh vedîtin l/gh, venasîn l/gh, keşf kirin l/gh, bi serve bûn l/bw, derandin l/gh |
keşfettirmek | dan vedîtin, dan keşfkirin, dan peydekirin l/lb dan vedîtin, dan keşfkirin, dan peydekirin l/lb |
kesici | 1. bibir, qesûle, bira rd 2. rêbir rd 3. kêrbir (kesê ku heywanê qesabiyê şetjê dike) rd 4. bibir (amraza ku di karê birînê de tê bikaranîn) m 1. bibir, qesûle, bira rd 2. rêbir rd 3. kêrbir (kesê ku heywanê qesabiyê şerjê dike) rd 4. bibir (amraza ku di karê birînê de tê bikaranîn) m |
kesici diş | bevşik. bevşik, qîl, diranên pêş, diranê qîl ant/nd bevşik, qîl, diranên pêş, diranê qîl ant/nd |
keşide | kêşan. 1. keşîde, kêşan 2. keşîde, kêşan (dinivîsan de ji bo xemlê kişandina serê wan) m 1. keşîde, kêşan 2. keşîde, kêşan (di nivîsan de ji bo xemlê kişandina serê wan) m |
kesif | sift. 1. sift 2. şolî, şêlû 3. gur, tund, qalind rd 1. sift 2. şolî, şêlû 3. gur, tund, qalind rd |
keşif | dozîn. 1. vedîtin, venasîn, deranderî, norîn, kefş, kifş 2. vedîtin, kefş (keşfkirina cihekî) *Amerikanın keşfi keşfa Amerîkayê funduszeue.infoşf, kivş (lêkolîna li cihê bûyerê) hiq. funduszeue.infoîn, süse, keşf (der barê tiştekî de bi awayekî nehênî agahî bi dest xistin) m |
keşif kolu | desteya venasînê, desteya keşfe Işk |
keşifçi | keşfdar Işk/n keşfdar lşk/n |
kesik | birî, qol. 1. birandî, jêkirî, qutkirî, birî, qut, qol (tiştê ku birandî ye) *parmakları kesik biri seni sordu yekî ku tiliyên wî jêkirî bûn li te pirsî rd 2. kurkirî (tenê ji bo por û rî) I kesik saçlı porkurkirî rd 3. qusiyayî, qusandî *kesik süt şîrê qusandî rd 4. toraq m 5. kûpur *gazete kesiği kûpurê rojnameyê m 6. kol (ji bo birîna guh û qiloçên heywanan) rd 7. birandî, birîn (cihê ku ji ber birîna hacetên bibir çêbûye) *parmağındaki kesikler birînên di tiliya wî de m 8. erx (xendeqa ku li dora bexçeyan çêdikin) m |
keşik | 1. dor * onun keşiği dora wî ye 2. nobe, nobet m |
kesik atmak | Ji bo aşkerekirina evîna xwe, bi heyranî li (yekî) nihêrtin. |
kesik kelime | kurtebêj (nimûne ji bo otomobile oto rd |
kesik kesik | bi navber, bi navberdayîn, biteql, girangiran *kesik kesik konuşuyor bi teql dipeyîve |
kesik kulaklı | Guhfît. Guhrep. Guhên (yekî) lebitîn. |
keşikleme | bedêlandin, bedel m bedêlandin, bedêl m |
keşiklemek | bedêlandin, bedêl kirin (tiştê ku bi bedêl tê kirin) l/gh bedêlandin, bedêl kirin (tiştê ku bi bedêl tê kirin) l/gh |
kesikli | 1. bibirîn, bi cihê birandî rd 2. biteql, girangiran *kesikli elektrik akımı ceryana biteql a elektrîkê fiz/rd 1. bibirîn, bi cihê birandî rd 2. biteql, girangiran * kesikli elektrik akımı ceryana biteql a elektrîkê fiz/rd |
kesiklik | 1. birandîbûn, jêkirîbûn, qutkirîbûn, birîbûn, qutbûn 2. kurkirîbûn (tenê ji bo por û rî) 3. qusiyayîbûn, qusandîbûn 4. kolbûn 5. birandîbûn, bibirînbûn m 1. birandîbûn, jêkirîbûn, qutkirîbûn, birîbûn, qutbûn 2. kurkirîbûn (tenê ji bo por û rî) 3. qusiyayîbûn, qusandîbûn 4. kolbûn 5. birandîbûn, bibirînbûn m |
kesiksiz | 1. berdewam, seraqet 2. bêteql *kesiksiz akım cereyana bêteql rd 1. berdewam, seraqet 2. bêteql * kesiksiz akım cereyana bêteql rd |
kesiliş | 1. qutbûn, jêbûn 2. rehtbûn (jipertavketin, jihaldeketin) 3. qusîn 4. qutbûn, sekinin, danîn 5. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikîna tiştekî) 6. jêbûn (ji bo awa û karên van lêkeran) m 1. qutbûn, jêbûn 2. rehtbûn (jipertavketin, jihaldeketin) 3. qusîn 4. qutbûn, sekinîn, danîn 5. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikîna tiştekî) 6. jêbûn (ji bo awa û karên van lêkeran) m |
kesilme | 1. qutbûn, qotbûn, qetbûn, jêbûn 2. rehtbûn (jipertavketin, jihaldeketin) 3. qusîn, pizirîn 4. qutbûn, sekinîn, danîn (bidawîbûna tiştekî, sekinîna tiştekî) 5. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikîna tiştekî) 6. jêbûn (jêbûna jinan û avê) 1. qutbûn, qotbûn, qetbûn, jêbûn 2. rehtbûn (jipertavketin, jihaldeketin) 3. qusîn, pizirîn 4. qutbûn, sekinîn, danîn (bidawîbûna tiştekî, sekinîna tiştekî) 5. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikîna tiştekî) 6. jêbûn (jêbûna jinan û avê) |
kesilmek | jê bûn, serjêbûn, hatin birîn. 1. qut bûn, jê bûn, qet bûn, qot bûn *parmağı kesildi tiliya wî jê bû l/ngh 2. hatin birandin, hatin jêkirin, hatin qutkirin l/tb 3. reht bûn (ji pertav ketin, ji hal de ketin) *yokuşu çıkamadan kesildi dernekete serê kaş reht bû l/ngh 4. bûn () man *buz kesildi bû wekî qeşemê *taş kesildi bû kevir ma l/bw 5. qusîn, pizirîn, qit bûn *süt kesildi şîr qusiya l/ngh 6. qut bûn l/ngh, sekinîn l/ngh, danîn l/ngh, jê hatin birîn l/tb (bidawîbûna tiştekî, sekinîna tiştekî) *umudumuz tam kesilmişti kapı çalındı hêviya me tam jê hatibû birîn, derî lê ket *rüzgar kesilmiş ba sekiniye 7. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikînê) *su kesilecekmiş, haberiniz var mı? haya we jê heye wê av biçike? l/ngh 8. bûn () *düşman kesilmiş bûye neyar maye *dağlar taşlar koyun kesilmişti dar û ber tevde bûbûn mih l/ngh 9. hatin birîn, dawî lê hatin *dersler kesildi ders hatin birîn l/tb bêhna (yekî) çikîn, bêhn lê çikîn *adamın nefesi kesildikten sonra alkışlar kopmaya başladı piştî ku bêhna camêr çikiya, tofana çepikan rabû l/bw bûn () (xwe mîna tiştekî nîşandan) *bize kahraman kesilmişti li me bûbû qehreman hatin birîn, hatin jêkirin (bi meqesê hatin jêkirin) l/tb hiş ji serî çûn (argo) l/bw jê bûn *yemeden içmeden kesilmiş ji nan û avê bûn 1. qut bûn, jê bûn, qet bûn, qot bûn * parmağı kesildi tiliya wî jê bû l/ngh 2. hatin birandin, hatin jêkirin, hatin qutkirin l/tb 3. reht bûn (ji pertav ketin, ji hal de ketin) * yokuşu çıkamadan kesildi dernekete serê kaş reht bû l/ngh 4. bûn () man * buz kesildi bû wekî qeşemê * taş kesildi bû kevir ma l/bw 5. qusîn, pizirîn, qit bûn * süt kesildi şîr qusiya l/ngh 6. qut bûn l/ngh, sekinîn l/ngh, danîn l/ngh, jê hatin birîn l/tb (bidawîbûna tiştekî, sekinîna tiştekî) * umudumuz tam kesilmişti kapı çalındı hêviya me tam jê hatibû birîn, derî lê ket * rüzgar kesilmiş ba sekiniye 7. çikîn, miçiqîn (ji bo neherikînê) * su kesilecekmiş, haberiniz var mı? haya we jê heye wê av biçike? l/ngh 8. bûn () * düşman kesilmiş bûye neyar maye * dağlar taşlar koyun kesilmişti dar û ber tevde bûbûn mih l/ngh 9. hatin birîn, dawî lê hatin * dersler kesildi ders hatin birîn l/tb bêhna (yekî) çikîn, bêhn lê çikîn * adamın nefesi kesildikten sonra alkışlar kopmaya başladı piştî ku bêhna camêr çikiya, tofana çepikan rabû l/bw lê bûn () (xwe mîna tiştekî nîşandan) * bize kahraman kesilmişti li me bûbû qehreman hatin birîn, hatin jêkirin (bi meqesê hatin jêkirin) l/tb hiş ji serî çûn (argo) l/bw jê bûn * yemeden içmeden kesilmiş ji nan û avê bûn |
kesilmek(süt için). | qusîn |
kesim | serjêkirin. 1. biran, qelh m 2. birîn, birandin, jêkirin, qutkirin, şerjêkirin (ji bo karê birandinê) m 3. çikandin, miçiqandin (ji bo kare çikandinê) m 4. beş m, pişk m, qisim n (di wateya sektorê de) *kamu kesimi beşa gelemperî 5. herêm, beş m 6. birîn *ders kesimi birîna dersê m 7. hîza, teng (devera ku hatiye nîşankirin) *gemi su kesiminin üstünde yaralandı keştî li seriya hîzaya avê derbe xwar m 8. birin, çirîn û birîn (birîna ku terzî dikin) m 9. birîn (birîna bac, îltizam û hwd.) m bejn û bal m 1. biran, qelh m 2. birîn, birandin, jêkirin, qutkirin, şerjêkirin (ji bo karê birandinê) m 3. çikandin, miçiqandin (ji bo karê çikandinê) m 4. beş m, pişk m, qisim n (di wateya sektorê de) * kamu kesimi beşa gelemperî 5. herêm, beş m 6. birîn * ders kesimi birîna dersê m 7. hîza, teng (devera ku hatiye nîşankirin) * gemi su kesiminin üstünde yaralandı keştî li seriya hîzaya avê derbe xwar m 8. birîn, çirîn û birîn (birîna ku terzî dikin) m 9. birîn (birîna bac, îltizam û hwd.) m bejn û bal m |
kesim evi | selexane. selexane m selexane m |
kesimci | 1. birankar (kesê ku birînê dike) 2. belender, multezîm nd/nt 1. birankar (kesê ku birînê dike) 2. belender, multezîm nd/nt |
kesimlik | berkêrî (heywanê şeijêkirinê) rd berkêrî (heywanê şerjêkirinê) rd |
kesin | vebirî. misoger, vebirî, wekat, qethî, vebir, qutebir rd |
kesin bilgi | agahiya misoger fel |
kesin olarak | bi misogerî, bi vebirî, bi wekat, bi qethî, bi sonda temam |
kesinleşme | vebirîn. misogerbûn, wekat bûn, vebirbûn, esehîbûn, qethîbûn m misogerbûn, wekat bûn, vebirbûn, esehîbûn, qethîbûn m |
kesinleşmek | 1. misoger bûn, wekat bûn, vebir bûn, esehî bûn, qethî bûn *burada kalmamız kesinleşti mayîna me ya li vir misoger bû 2. misoger bûn, vebir bûn, esehî bûn hiq *cezası kesinleşti cezayê wî esehî bûn l/ngh 1. misoger bûn, wekat bûn, vebir bûn, esehî bûn, qethî bûn * burada kalmamız kesinleşti mayîna me ya li vir misoger bû 2. misoger bûn, vebir bûn, esehî bûn hiq * cezası kesinleşti cezayê wî esehî bûn l/ngh |
kesinleşmiş | hatin vebirîn. |
kesinleştirme | vebirandin. misogerkirin, esehîkirin, wekatkirin, vebirkirin, qethîkirin m misogerkirin, esehîkirin, wekatkirin, vebirkirin, qethîkirin m |
kesinleştirmek | misoger kirin, esehî kirin, wekat kirin, vebir kirin, qethî kirin m misoger kirin, esehî kirin, wekat kirin, vebir kirin, qethî kirin m |
kesinlik | vebirî. 1. misogerî, qethîbûn, vebirî, wekatî, esehîbûn 2. misogerî, qethîbûn, wekatî, vebirî |
kesinlik kazanmak | esehî bûn |
kesinlikle | bi vebirî. herzal, bi misogerî, bi vebirî, qethiyen, li qiyametê h herzal, bi misogerî, bi vebirî, qethiyen, li qiyametê h |
kesinmek | ji xwe re birîn (cil ji xwe re birîn) l/bw ji xwe re birîn (cil ji xwe re birîn) l/bw |
kesinsizlik | nemisogerî, nevebirî, newekatî rd nemisogerî, nevebirî, newekatî rd |
kesinti | jêbirîn. 1. devmeqes, pirtik 2. navber. etlehî, atlebûn *işimiz hiçbir kesintiye uğramadan yürüyor karê me bêyî atlebûn berdewam dike 3. jêbiran, jêkuştin (beşa ji ber sedemekê ji pereyê ku hatiye dayîn, tê birîn) 4. vebiran, birang, qutkirin *su kesintisi vebirana avê 5. rastîhevhatina dengdêran rz/m |
kesinti yapmak | jê kuştin |
kesintili | 1. biatlebûn, biatlehî 2. bijêbiran, bijêkuştin rd 1. biatlebûn, biatlehî 2. bijêbiran, bijêkuştin rd |
kesintisiz | 1. bêatlebûn, bêatlehî, bênavberî 2.bêjêbiran, bêjêkuştin rd 1. bêatlebûn, bêatlehî, bênavberî 2. bêjêbiran, bêjêkuştin rd |
kesintiye almak | qeşmeriyên xwe bi (yekî) kirin, henekên xwe pê kirin Qeşmeriyê xwe bi (yekî) kirin. Henekên xwe pê kirin. |
kesintiye uğramak | navber danê, atlebûn danê |
kesip (kestirip) atmak | I) Nepîvayî gotin sê çap. Nedîtî gotin heft û nîv e. II) Pê derxistin. Tê anîn der. |
kesip (veya kestirip) atmak | 1) nepîvayî gotin sê çap e, nedîtî gotin heft û nîv e 2) pê derxistin, tê anîn der |
kesip biçmek | 1) bi nava leman ketin (çi were ber dev bibêje) 2) xwe tê wer kirin, sawa xwe kirin ser () |
kesir | lef, parjimar. lef, parjimar, kert, kesr mat/m |
kesir sayı sıfatı | rengdêra hejmara kesrî rz |
kesir sayılar | jimara şikestî |
kesirli | pareyî, kesrî, bikert, parjimar rd |
kesirli sayı | jimareya parjimarî, jimareya pareyi, hejmara pareyî, jimareya bikert mat |
kesiş | 1. birin, birandin, jêkirin, qutkirin 2. çikandin, miçiqandin (ji bo kar û awayê van lêkeran) m 1. birîn, birandin, jêkirin, qutkirin 2. çikandin, miçiqandin (ji bo kar û awayê van lêkeran) m |
keşiş | keşe. keşe, keşîş ol/n keşe, keşîş ol/n |
kesişen | hevbir mat/rd hevbir mat/rd |
keşişhane | keşîşxane m keşîşxane m |
keşişleme | bayê weşt. 1. bayê qîbleyê (bayê ku ji başûre rojhılat tê) 2. qîble (di pusûleyê de hêla ku başurê rojhilat nîşan dide) nd 1. bayê qîbleyê (bayê ku ji başûrê rojhilat tê) 2. qîble (di pusûleyê de hêla ku başûrê rojhilat nîşan dide) nd |
keşişlik | keşetî, keşîştî m keşetî, keşîştî m |
kesişme | hevbirîn m hevbirîn m |
kesişmek | hevbirîn. 1. hev û din birin, hev birin 2. li hev kirin, çûn dilê hev (di bazarkirina tiştekî de çûn dilê hev) 3. awir dan hev (gava ku jin û mêr bi awirdanê hev qebûl dikin) 4. hev birin, hev û din birin mat l/bw 1. hev û din birîn, hev birîn 2. li hev kirin, çûn dilê hev (di bazarkirina tiştekî de çûn dilê hev) 3. awir dan hev (gava ku jin û mêr bi awirdanê hev qebûl dikin) 4. hev birîn, hev û din birîn mat l/bw |
kesiştirmek | Dan hev û din birîn. Dan hev birîn. Kirin ku du tişt bigihin hev. |
kesit | zolak. 1. qet (gava ku tiştek berwarkî bê jêkirin) m 2. felq, feriç (çaxê ku tiştek dirêjkî tê jêkirin) m 3. beş, qism (beşeke civakekê) sos/m 1. qet (gava ku tiştek berwarkî bê jêkirin) m 2. felq, ferîç (çaxê ku tiştek dirêjkî tê jêkirin) m 3. beş, qism (beşeke civakekê) sos/m |
keşke | 1- xwazka 2- xwezî 3- xwezila. xwezî, xwezik, xwezika, xwezil, keşkane, xozge, şalê, şamê, ji xêra Xwedê reh xwezî, xwezik, xwezika, xwezil, keşkane, xozge, şalê, şamê, ji xêra Xwedê re h |
keşkek | helîse, keşkek m helîse, keşkek m |
keşkekçi | pêjerê keşke nd pêjerê keşke nd |
keski | mikar. 1. mûc, cew n 2. eskene m 1. mûc, cew n 2. eskene m |
keşki | bnr keşke bnr keşke |
keskin | 1.tûj. funduszeue.info 1. sû, tûj, tîj, bira, rûs, biri (ji bo alav û hacetên ku bibir in) *keskin bıçak kêra tûj *keser keskin tevşo sû ye 2. tûj, tund, dijwar, gur, zirz (ji bo ba û hwd.) *bugün keskin bir güneş var îroj taveke tûj heye *keskin ve etkileyici bir rüzgâr esiyor bayekî gur û karîger digobile (mec) funduszeue.info, ar, tûj, har (ji bo vexurikan) *keskin sirke sirkeyeke ar *biber çok keskin îsot pir har e 4. dijwar, derbnas (kesê ku karê xwe qenc tîne pê) *keskin nişancı nîşangêrekî dijwar (mec) 5. tûj (ji bo deng û sewtê) *dışardan keskin bir kadın sesi geliyordu ji der de dengekî tûj ê jinan dihat (mec) rd |
keskin bakış | awirê tûj, ziyar |
keskin bakışlı | awirtûj, awirbaz |
keskin dilli | zimantûj, zarhişk |
keskin dişli | dirantûj |
keskin renk | rengtûj |
keskin ses | sewta tûj, dengê tûj |
keskin sirke küpüne (veya kabına) zarar | sirke çiqas ar be wê kûpê xwe biteqîne, bitiri ji gayê cot re namîne |
keskin zeka | nisar. |
keskin zekâ keramete kıç attırır | kesêjîr piyê xwe li yê xwey |
keskince | 1. tûjikî, tîjikî 2. zirzekî 3. arokî (ji bo vexurikan) 4. dijwarane h 1. tûjikî, tîjikî 2. zirzekî 3. arokî (ji bo vexurikan) 4. dijwarane h |
keskinleşme | 1. tûjbûn 2. tundbûn, dij warWin, tûjbûn, gurbûn (mec) 3. nobûn, arbûn, tûjbûn (mec) m 1. tûjbûn 2. tundbûn, dijwarbûn, tûjbûn, gurbûn (mec) 3. nobûn, arbûn, tûjbûn (mec) m |
keskinleşmek | 1.tûj bûn. funduszeue.info bûn. 1. tûj bûn 2. tund bûn, dijwar bûn, tûj bûn, gur bûn (mec) 3. no bûn, ar bûn, tûj bûn (mec) l/ngh 1. tûj bûn 2. tund bûn, dijwar bûn, tûj bûn, gur bûn (mec) 3. no bûn, ar bûn, tûj bûn (mec) l/ngh |
keskinleştirme | 1. tûjkirin, sûtin 2. tundkirin, dijwarkirin, tûjkiri n (mec) 3. nokirin, arkirin, tûjkirin (mec) m 1. tûjkirin, sûtin 2. tundkirin, dijwarkirin, tûjkirin (mec) 3. nokirin, arkirin, tûjkirin (mec) m |
keskinleştirmek | 1. tûj kirin, sûtin 2. tund kirin, dijwar kirin, tûj kirin (mec) 3. no kirin, ar kirin, tûj kirin (mec) l/gh 1. tûj kirin, sûtin 2. tund kirin, dijwar kirin, tûj kirin (mec) 3. no kirin, ar kirin, tûj kirin (mec) l/gh |
keskinletmek | 1. dan tûjkirin, dan sûtin 2. dan tundkirin, dan dijwarkirin, dan tûjkirin (mec) 3. dan nokirin, dan arkirin, dan tûjkirin (mec) l/lb 1. dan tûjkirin, dan sûtin 2. dan tundkirin, dan dijwarkirin, dan tûjkirin (mec) 3. dan nokirin, dan arkirin, dan tûjkirin (mec) l/lb |
keskinlik | 1.tûjî. funduszeue.infoî. 1. tûjîtî, tûjbûn 2. tundî, dijwartî, dijwarbûn, tûjbûn (mec) *sesinin keskinliği tûjbûna dengê wê 3. notî, arîtî, arbûn, tûjbûn *sirkenin keskinliği genzimi yaktı arbûna sirkeye qirika min şewitand (mec) m 1. tûjîtî, tûjbûn 2. tundî, dijwartî, dijwarbûn, tûjbûn (mec) * sesinin keskinliği tûjbûna dengê wê 3. notî, arîtî, arbûn, tûjbûn * sirkenin keskinliği genzimi yaktı arbûna sirkeyê qirika min şewitand (mec) m |
keşkül | keşkul. 1. keşkul 2. keşkul (cure şîraniyeke e) m 1. keşkûl 2. keşkûl (cure şîraniyeke e) m |
keşkülüfukara | şîraniyya bi navê keşkûlê şîraniyya bi navê keşkûlê |
kesme | 1. birin, birandin, qutkirin, jêkirin, dabirîn, qutandin, vebirîn, vebirîtin, qetkirin (karê birandinê) 2. hûrkirin, jêkirin (ku mirov tiştekî ker bi ker bike) 3. birin, jêkirin (bi amrazeke bibir cihek jê kirin, birîndar kirin) 4. jêkirin, birin, kurkirin, qusandin (di ser de birîna tiştekî) 5. şeijêkirin 6. birin, qutkirin (navber dan tiştekî an jî dawî lê anîn) 7. birin, qutkirin (ji tiştekî bêpar hiştin, mehrûm kirin) 8. qewldanîn 9. jêbirîn qemitandin (ji bo ba û sirê) çikandin, miçiqandin (ji bo avê) meqesa sac loqum misoger, qethî *kesme fiyat fiyeta misoger kubik m kevirê birandî, kevirê şedayî, kevirê biritî, kevirê şirin nd |
kesme işareti | hêmayê birînê, apostrof |
kesme şeker | şekirê hebî nd şekirê hebî nd |
kesmece | 1. bi şertê kêrê *kesmece karpuzlar zebêşên bi şertê kêrê 2. di zik hev de *bu kitaplar kesmece beş yüz bin lira ev pirtûk di zik hev de pênc sed hezar h 1. bi şertê kêrê * kesmece karpuzlar zebêşên bi şertê kêrê 2. di zik hev de * bu kitaplar kesmece beş yüz bin lira ev pirtûk di zik hev de pênc sed hezar h |
kesmek | funduszeue.infoîn, serjêkirin, jê kirin. funduszeue.infoin, traş kirin. 1. birin, birandin, qut kirin, dabirîn, qutandin, vebirîn, vebirîtin, jê kirin, hilbirandin, qet kirin, kat kirin, fit kirin (tiştekê bi kêrê, meqesê û hwd. birin) *ipek kesmek hevrîşim birin 2. birîn, birandin, qut kirin, jê kirin, qot kirin (tiştek ji bini ve birin) *bahçedeki bütün ağaçları kesmişler gişt darên li bexçe birine 3. hûr kirin, jê kirin (ku mirov tiştekî ker bi ker bike) *eti kesmek goşt jê kirin *patates kesmek kartol hûr kirin 4. birîn, jê kirin (bi amrazeke bibir cihek jê kirin, birîndar kirin) *elini kesmiş destê xwe biriye 5. jê kirin, birîn, kur kirin, qusandin (di ser de birîna tiştekî) *saçını kes porê xwe jê bike *tırnaklarını kesen iyi olur tu neynokên xwe bibirî baş dibe 6. şerjê kirin, serjê kirin (ji bo şerjêkirina heywanan) *tavuk kesmek mirîşk şerjê kirin 7. birîn, qut kirin (navber dan tiştekî an jî dawî lê anîn) *bu ilâç baş ağrısını kesiyor ev îlac êşa serî dibire *yardımı kesmişler alîkarî qut kirine 8. birîn, qut kirin (ji tiştekî bêpar hiştin, mehrûm kirin) *parayı ödemeyince telefonu kestiler ji ber ku pere nedan, telefona wan birin 9. birîn, qut kirin (cereyan dan sekinandin) *elektrik akımını kesmişler cereyan birine (qewl) danîn *gününün daha kesmedik me hîna qewlê roja wê dananiye jê birîn (birîna ji tiştê ku wê bê dayîn) *aylığından kesmişler ji mehaniya wî birine birîn (çapkirina diravan) birîn (kêmkirin, zorkirina tiştekî) *rüzgâr geminin yolunu kesiyor ba riya keştiyê dibire birîn (di leyîstika îskambîlê de) *kâğıdı sen kes tu desteya kaxiz bibire birîn *yolu kesmek rê birîn birîn (bêdeng bûn, ker bûn) *beni görünce saz çalmayı kesti gava çav bi min ket, lêxistina sazê birî jê kirin, birîn (bi ameliyatê organekî nexweş jê kirin) birîn (li parçeyan leva kirin) *bulvarı kesen küçük yollar riyên biçûk ên ku bulvarê dibirin birîn, jê kirin, qut kirin (kinkirina nivîs û fîlman) *filmi kesmişler film birîne qemitandin (ji bo ba û sirê) *rüzgâr yüzümü kesiyor ba rûyê min diqemitîne xeyb kirin (argo) çikandin, miçiqandin (ji bo avê) l/gh 1. birîn, birandin, qut kirin, dabirîn, qutandin, vebirîn, vebirîtin, jê kirin, hilbirandin, qet kirin, kat kirin, fit kirin (tiştekê bi kêrê, meqesê û hwd. birîn) * ipek kesmek hevrîşim birîn 2. birîn, birandin, qut kirin, jê kirin, qot kirin (tiştek ji binî ve birîn) * bahçedeki bütün ağaçları kesmişler gişt darên li bexçe birîne 3. hûr kirin, jê kirin (ku mirov tiştekî ker bi ker bike) * eti kesmek goşt jê kirin * patates kesmek kartol hûr kirin 4. birîn, jê kirin (bi amrazeke bibir cihek jê kirin, birîndar kirin) * elini kesmiş destê xwe biriye 5. jê kirin, birîn, kur kirin, qusandin (di ser de birîna tiştekî) * saçını kes porê xwe jê bike * tırnaklarını kesen iyi olur tu neynokên xwe bibirî baş dibe 6. şerjê kirin, serjê kirin (ji bo şerjêkirina heywanan) * tavuk kesmek mirîşk şerjê kirin 7. birîn, qut kirin (navber dan tiştekî an jî dawî lê anîn) * bu ilâç baş ağrısını kesiyor ev îlac êşa serî dibire * yardımı kesmişler alîkarî qut kirine 8. birîn, qut kirin (ji tiştekî bêpar hiştin, mehrûm kirin) * parayı ödemeyince telefonu kestiler ji ber ku pere nedan, telefona wan birîn 9. birîn, qut kirin (cereyan dan sekinandin) * elektrik akımını kesmişler cereyan birîne (qewl) danîn * gününün daha kesmedik me hîna qewlê roja wê dananiye jê birîn (birîna ji tiştê ku wê bê dayîn) * aylığından kesmişler ji mehaniya wî birîne birîn (çapkirina diravan) birîn (kêmkirin, zorkirina tiştekî) * rüzgâr geminin yolunu kesiyor ba riya keştiyê dibire birîn (di leyîstika îskambîlê de) * kâğıdı sen kes tu desteya kaxiz bibire birîn * yolu kesmek rê birîn birîn (bêdeng bûn, ker bûn) * beni görünce saz çalmayı kesti gava çav bi min ket, lêxistina sazê birî jê kirin, birîn (bi ameliyatê organekî nexweş jê kirin) birîn (li parçeyan leva kirin) * bulvarı kesen küçük yollar riyên biçûk ên ku bulvarê dibirin birîn, jê kirin, qut kirin (kinkirina nivîs û fîlman) * filmi kesmişler fîlm birîne qemitandin (ji bo ba û sirê) * rüzgâr yüzümü kesiyor ba rûyê min diqemitîne xeyb kirin (argo) çikandin, miçiqandin (ji bo avê) l/gh * kesip (veya kestirip) atmak 1) nepîvayî gotin sê çap e, nedîtî gotin heft û nîv e 2) pê derxistin, tê anîn der * kesip biçmek 1) bi nava leman ketin (çi were ber dev bibêje) 2) xwe tê wer kirin, sawa xwe kirin ser () * (birinin) kestiği (veya attığı) tırnak olamamak (yek) nekirin bi neynoka ku filan kes jê dike û diavêje, (yek) ne hêjayî neynoka (filan kes) e |
keşmekeş | sêlûbêlî, geremolî, kêşmekêşî m sêlûbêlî, geremolî, kêşmekêşî m |
kesmelik | kana kevirên sal nd |
kesmik | 1. şîrê qusandî yê tîr 2. kozere, xizmûk m 3. kesek, tert (erda ku hişk bûye, bûye mînanî kevir) n 1. şîrê qusandî yê tîr 2. kozere, xizmûk m 3. kesek, tert (erda ku hişk bûye, bûye mînanî kevir) n |
kesmikli | 1. bikozere, bixizmûk 2. bikesek, bitert rd 1. bikozere, bixizmûk 2. bikesek, bitert rd |
keşmir | bnr kaşmir bnr kaşmir |
kesp | kesp m |
kesp etmek | kesibandin |
kesp kesp m ~ etmek | kesibandin |
kesre | kesre m kesre m |
kesret | piranî m piranî m |
keşşaf | 1. vebîner, kaşîf 2. desteya venasînê desteya keşfe 3. rêçgerîn nd/nt 1. vebîner, kaşîf 2. desteya venasînê, desteya keşfê 3. rêçgerîn nd/nt |
kestane | şembelot. 1. şambelot, şahbelot, belot, şahberû, kestane (Castanea sativa) bot/m 2. şambelot, belot, kestane (mêweya vê darê) m 3. şambelotî (tiştê ji vî rengî) nd/rd |
kestane dorusu | hespê kihêl |
kestane fişeği | bnr kestane fişeği cure fişekeke bezm û hengê cure fişekeke bezm û hengê |
kestane kabağı | kundirê mîranî, kulindê mîran (Cucurbita maxima) bot/nd kundirê mîranî, kulindê mîran (Cucurbita maxima) bot/nd |
kestane kabuğundan çıkmış da kabuğunu beğenmemiş | kûsî ji qalikê xwe derketiye tû kiriye kalikê xwe |
kestane kabuğundan çıkmış kabuğunu beğenmemiş | Kûsî ji qalikê xwe derketiye tû kiriye qalikê xwe. Berû ji darê ket, got |
kestane kargası | qijika karsek zo/nd qijika karsek zo/nd |
kestane rengi | şambelotî 1. şambelotî, kestaneyi nd 2.şambelotî, kestaneyî (ê ji vî rengî) rd |
kestane rengî | 1. şambelotî, kestaneyî nd 2.şambelotî, kestaneyî (ê ji vî rengî) rd |
kestane şekeri | şekirê şambelotan nd şekirê şambelotan nd |
kestane suyu gibi | qehweya avşoqî |
kestaneci | şambelotfiroş, kestanefiroş nd/nt şambelotfiroş, kestanefiroş nd/nt |
kestanecik | 1. mîzo, prostat 2. guhişk (guhişka hespan) m 1. mîzo, prostat 2. guhişk (guhişka hespan) m |
kestanelik | erdê şambelotan nd erdê şambelotan nd |
kestiği (attığı) tırnak olmamak | (Yek) nagihîje şekala filankes. (Yek) ne hêjayî neynoka filankes e. Yek nake bi neynoka filankes. |
kestiği (veya attığı) tırnak olamamak | (yek) nekirin bi neynoka ku filan kes jê dike û diavêje, (yek) ne hêjayî neynoka (filan kes) e |
kestirilmek | 1. hatin birandin, hatin birin, hatin jêkirin, hatin qutkirin 2. hatin kurkirin, hatin jêkirin 3. hatin hezrkirin, hatin texmîn kirin l/tb 1. hatin birandin, hatin birîn, hatin jêkirin, hatin qutkirin 2. hatin kurkirin, hatin jêkirin 3. hatin hezrkirin, hatin texmîn kirin l/tb |
kestirim | hezr, texmîn, texmînkarî m hezr, texmîn, texmînkarî m |
kestirme | kêse. 1. qutebir, çolbir, çolebir, kêse, kurterê i kestirme yol riya qutebir rd 2. qutebir *kestirme cevap bersiva qutebir rd 3. kurtasî, bi kurt, bi kurtahî h 4. şerbeta tîr nd |
kestirme cevap | Bersiva qutebir. |
kestirme yol | çolbir, kurterê |
kestirmece | 1. bi qutebirî, bi kurterê 2. bi hezr, bi texmînî h |
kestirmeden | bi çolbirî, bi qutebirî (di riya qutebirê de) h |
kestirmeden gitmek | di kese re çûn. li çolbirê xistin, di qutebirê de çûn |
kestirmek | funduszeue.info birîn. funduszeue.infoirin, zenkirin.(tahmin) 3.hênijîn.(uyku) 1. pê dan birandin, pê dan jêkirin, pê dan qutkirin, pê dan birîn l/lb 2. dan qusandin, dan kurkirin, dan jêkirin *saçlarını kestirmiş pore xwe daye jêkirin l/lb 3. hez kirin, texmîn kirin l/gh 4. qusandin *sütü kestirdim min şîr qusand l/gh 5. (çavê xwe) germ kirin l/gh, tevxew bûn l/ngh *biraz kestirip kendime geleyim ez hinekî çavê xwe germ bikim, da ku bêm ser xwe 6. biryar dan l/gh *kestirip atmak nedîtî gotin heft û nîv e, nepîvayî gotin sê çap û nîv e 1. pê dan birandin, pê dan jêkirin, pê dan qutkirin, pê dan birîn l/lb 2. dan qusandin, dan kurkirin, dan jêkirin * saçlarını kestirmiş porê xwe daye jêkirin l/lb 3. hez kirin, texmîn kirin l/gh 4. qusandin * sütü kestirdim min şîr qusand l/gh 5. (çavê xwe) germ kirin l/gh, tevxew bûn l/ngh * biraz kestirip kendime geleyim ez hinekî çavê xwe germ bikim, da ku bêm ser xwe 6. biryar dan l/gh * kestirip atmak nedîtî gotin heft û nîv e, nepîvayî gotin sê çap û nîv e |
ket | asteng, bend, kendûkosp m |
ket vurmak | berasteng kirin, berbend kirin, dijwartir kirin, zortir kirin Berasteng kirin. Zortir kirin. Dijwartir kirin. Bererd kirin. |
ketal | cure paçekî çirîşkirî yê birqonekî cure paçekî çirîşkirî yê birqonekî |
ketçap | ketçap m ketçap m |
kete | kade m kade m |
keten | kitan. 1. zererek, zegerek, keten, bezerek, kitan, qerqer, loke (Linumusitatissimum) bot/n 2. kitan, kerbas (cawê ku ji porikê zegerekan çêdibe) rd 1. zererek, zegerek, keten, bezerek, kitan, qerqer, loke (Linumusitatissimum) bot/n 2. kitan, kerbas (cawê ku ji porikê zegerekan çêdibe) rd |
keten helva | şekirê pembû nd şekirê pembû nd |
keten helvacı | kesê ku şekirê pembû çêdike kesê ku şekirê pembû çêdike |
keten kuşu | cure beytikek cure beytikek |
keten tohumu | kirkirk, bizrê zegerekê, bizirkitan nd kirkirk, bizrê zegerekê, bizirkitan nd |
kethüda | kedxuda, kehya n kedxuda, kehya n |
keton | keton kim/m keton kîm/m |
ketum | dengegaz. dengegaz, devgirtî rd |
ketum olmak | devgirtî bûn, ji xwe dernexistin, nedan gotin, zimanê (yekî) di hifza (yekî) de bûn, gotin pê re çûn gorê |
ketumiyet | devgirtîbûnî m devgirtîbûnî m |
ketumluk | devgirtîbûnî m devgirtîbûnî m |
kevel | kavil, kevel (kurkê ji çermê mêşinan) m kavil, kevel (kurkê ji çermê mêşinan) m |
kevelci | çermfiroş, kevalfiroş nd/nt çermfiroş, kevalfiroş nd/nt |
keven | bnr geven bnr geven |
kevgir | kefgir. 1. kefgîr, kevçîng 2. mevsik m 1. kefgîr, kevçîng 2. mevsik m |
kevir bi (yekî) de gêr kirin. |
kevser | Kewser, Ava kewserê (ava pîroz a ku tê bawerkirin li cenetê ye) m |
kevser gibi | wekî ava kewserê ye |
keybord | keybord m keybord m |
keyfetme | kêfkirin, şahîkirin m kêfkirin, şahîkirin m |
keyfetmek | kêf kirin, şahî kirin. kêf kirin, şahî kirin l/gh kêf kirin, şahî kirin l/gh |
keyfi | 1. kêfî, keyfî 2. qereqûşî, kêfî (tiştê ne li gorî rêz û rêzikan û aqilan e) (mec) rd |
keyfî | kêfkarî. 1. kêfî, keyfî 2. qereqûşî, kêfî (tiştê ne li gorî rêz û rêzikan û aqilan e) (mec) rd |
keyfi bilmek | Bi kêfa xwe bûn. Bi kêfa (yekî) bûn. |
keyfi bozulmak | 1) kêfa (yekî) tune bûn (nexweş ketin) 2) kêfa (yekî) ne li cih bûn, bêkêf bûn Kêfa (yekî) şikiyan. Kêf li (yekî) şeriqîn. Kêfa (yekî) sar bûn. Kêfa (yekî) tune bûn. |
keyfi gelmek | kêfa (yekî) hatin, şên bûn |
keyfi gelmek (düzelmek) | Kêfa (yekî) hatin. Şên bûn. |
keyfi gıcır olmak | I) Karê (yekî) li rê bûn. II) (Yek) bi esmanan re xeber dide. Kêf kêfa wî bûn. |
keyfi gitmek | (yek) li gora dile xwe çûn |
keyfi kaçmak | kêfa (yekî) şikîn Kêfa (yekî) şikiyan. Kêf li (yekî) şeriqîn. Kêfa (yekî) sar bûn. |
keyfi olmamak | Nexweş bûn. Tayên nexweşiyê pê girtin. |
keyfi oluncaya kadar | heta ku kêfa (yekî) hatin cih Heta ku kêfa (yekî) hatin cih. |
keyfi sıra | li gora dilê xwe Li gorî dilê xwe. |
keyfi yerinde | 1) besta (yeî) hebûn, kêfa (yekî) li cih bûn, gewz bûn 2) kêfa (yekî) li cih bûn, siheta (yekî) xweş bûn I) Besta wî li cih bûn. Dema wî saz bûn. Fîkefîka wî bûn. Besta (yekî) hebûn. Kêfa (yekî) hebûn. II) Kêfa (yekî) xweş bûn. Siheta (yekî) xweş bûn. |
keyfilik | 1. kêfîtî, keyfitî 2. qereqûşîtî, kêfîtî (mec) m 1. kêfîtî, keyfîtî 2. qereqûşîtî, kêfîtî (mec) m |
keyfince | li go kêfa xwe, li gorî dilê xwe h li go kêfa xwe, li gorî dilê xwe h |
keyfinden bayılmak | ji kêfa xeriqîn Ji kêfan xeriqîn. Ji kêfan mirin. |
keyfinden dört köşe olmak | ji kêfan çargoşeyî bûn, kime (yekî) neçûn serê (yekî), kêfa gurê pîr kirin Kumê (yekî) neçûn ser serê (yekî). Bask pê ve çêbûn. Kêfa gurê pîr kirin. Şûr simbêlê (yekî) nebirîn. |
keyfine bakmak | li kêfa xwe nihêrtin Kêfa xwe kirin. Li kêfa xwe nihêrtin. (li gorî dilê xwe jiyîn) |
keyfine diyecek yok | Kêfa (wî) bêpayan e. Kêfa (wî) tirîngo ye. Şûr simbêlê (yekî) nebirîn. |
keyfine gitmek (birinin kendi) | Yek li gorî dilê xwe çûn. |
keyfine göre | Li gorî kêfa xwe. Li gorî dilê xwe. |
keyfini bozmak | kêfa (yekî) xera kirin |
keyfini çıkarmak | kêfa xwe anîn, jê tehm stendin Jê tehm stendin. Kêfa xwe anîn. |
keyfini kaçırmak | kêfa (yekî) revandin Kêfa (yekî) şikandin. Kêfa (yekî) revandin. |
keyfinin kahyası olmak | Mîrê dilê xwe bûn. |
keyfinin kâhyası olmamak (birinin) | Manî kêfa (yekî) nebûn. |
keyfiyet | 1. çawahîn, çawanî, çawatî, kêfiyet 2. rewş m 1. çawahîn, çawanî, çawatî, kêfiyet 2. rewş m |
keyif | şahî, kêf. 1. xweşî, kêf (tenduristiya bedenê) *keyfiniz nasıl? kêfa we çawan e? 2. gewzî, kêf (bêxemî, xweşiya derûnî) *bu gün keyfim hiç yok îroj hîç kêfa min tune 3. kêf (wextekî xweş derbas kirin) *ancak keyfini düşünür ew tenê li kêfa xwe difikire 4. kêf, zewq, hewes *keyifle kahvesini içmeye başladı bi kêf dest bi vexwarina qehweya xwe kir 5. sermestî, kêf (rewşa ku piştê vexwarikên alkolî tê vexwarin peyde dibe) 6. kêf (daxwaziya li derî rê û rêzikan) 7. esrar (argo) m |
keyif benim köy mehmet ağanın | ne min jê ye ne min pê ye, agir bikeve dehlê qevdek pûşê min tê tune ye |
keyif benim köy mehmet ağa’nın | I) Ne min jê ye, ne min pê ye. II) Tu kul û xema min tune ye. |
keyif çatmak | Kêfa ser kelekê kirin. Hûr xweş kirin. Bavê Seyro gotin. Kêfa xwe kirin. Tora tora (yekî) bûn. |
keyif çatmak | kêfa xwe kirin |
keyif ehli | ê kêfa xwe, ê li kêfa xwe dinêre |
keyif etmek | bnr keyfetmek |
keyif hâli | sermest |
keyif sormak | li kêf û halê (yekî) pirsîn Li kêf û halê (yekî) pirsîn. Li hal û hewalê (yekî) pirsîn. |
keyif sürmek | li kêfa xwe bûn, kêf kêfa (yekî) bûn, tor tora (yekî) bûn, rewiqandin Kêfa ser kelekê kirin. Bavê Seyro gotin. Kêf kêfa (yekî) bûn. Tor tora (yekî) bûn. (Yek) bi esmanan re xeber dide. |
keyif vermek | kêfa (yekî) anîn Kêfa (yekî) anîn. |
keyifi bilmek | bi kêfa xwe bûn, bi kêfa (yekî) bûn *keyfi bilir, istersen gelme tu bi kêfa xwe yî, dixwazî meyê |
keyiflenme | gewzîbûn, bikêfbûn, kêfxweşbûn m gewzîbûn, bikêfbûn, kêfxweşbûn m |
keyiflenmek | gewzî bûn l/ngh, bi kêf bûn l/bw, kêfxweş bûn l/ngh gewzî bûn l/ngh, bi kêf bûn l/bw, kêfxweş bûn l/ngh |
keyifli | şeng, bikêf, bişahî, kêfkarî. gewz, gewzewer, kêfdar, bikêf, kêfxweş rd |
keyifli olmak | gewz bûn |
keyifsiz | bêkêf, pozxîn. 1. bêgewz, bêkêf, bêmehde, gûms 2. bêkêf (kesê ku siheta wî ne xweş e) rd |
keyifsiz olmak | besta (yekî tune bûn |
keyifsizlenme | bêkêfbûn m bêkêfbûn m |
keyifsizlenmek | bêkêf bûn (nexweş ketin) l/ngh bêkêf bûn (nexweş ketin) l/ngh |
keyifsizlik | bêkêfî, pozxînî. 1. bêgewzî, bêkêfi, bêmehdetî 2. bêkêfî (kesê ku siheta wî ne xweş e) m 1. bêgewzî, bêkêfî, bêmehdetî 2. bêkêfî (kesê ku siheta wî ne xweş e) m |
keylus | bnr kilüs bnr kilüs |
keymus | bnr kimüs bnr kimüs |
kez | car. ör:bu kez vê carê, ev car. car, neql, dor, tel, maht, bare *bu kez olmadı vê telê nebû nd car, neql, dor, tel, maht, bare * bu kez olmadı vê telê nebû nd |
keza | ew jî, ew jî wek. kezalik ew jî, her wiha ew jî *kar beyaz, keza süt, keza pamuk hepsi beyaz berf spî,şîr jî, pembû jî her wiha tev spî ne h |
keza kezalik | ew jî, her wiha ew jî * kar beyaz, keza süt, keza pamuk hepsi beyaz berf spî,şîr jî, pembû jî her wiha tev spî ne h |
kezzap | kezav. têzav, zax, kezab m têzav, zax, kezab m |