Sağlık Bakanlığı Hileli Gıda Listesi

1 BÜLTEN 91 Ekim - Kasım - Aralık MW HAMITABAT DKÇS (CCPP), Kırklareli - Türkiye

2 Ekim - Kas m - Aral k MW HAMITABAT DKÇS (CCPP), K rklareli - Türkiye GAMA BÜLTEN EKİM - KASIM - ARALIK 2017 SAYI: 91 SAHİBİ GAMA HOLDİNG YAYIN KURULU S. Yücel Özden Reyhan Saygın Deniz Erbil Hakan Egel Ayşen Bektaş Duygu Can Gözde Öz Eren Demir YAZIŞMA ADRESİ GAMA Binası Beştepeler Mh. Nergis Sokak No: Söğütözü - ANKARA Tel: (0312) Faks: (0312) GRAFİK TASARIM İsmet Filizfidanoğlu [email protected]

3 İÇİNDEKİLER 3 Editörden 4 İzmir Bayraklı Ziyareti 5 GAMA ve GE den Santral Ziyareti 6 Türkiye de Dijital Dönüşüme İlham Verenler 8 GAMA Holding Yolsuzlukla Mücadele Programı ve Uyum Yönetimi İzleme Programında Son Aşama 9 Yamal LNG Projesinde İlk Parti LNG Yükleme töreni gerçekleşti. 10 GAMA Güç Sistemleri Hartha U1 Güç Santrali Projesini imzaladı. 11 GAMA Endüstri iştiraki GATE Kazakistan da bir projeye daha imza attı. 12 ETD Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Çalışır oldu MİLYON ADAM SAAT Önceliğimiz iş sağlığı ve güvenliği 13 Körfezde İlk H Sınıf Gaz Türbini 14 Bahreyn in en büyük enerji santraline GAMA Güç Sistemleri imza attı. 16 GAMA Güç Sistemleri, Bahreyn de Gerçekleşen 2. Uluslararası İş Kadınları Forumu ve B2B Fuarı na katıldı. 17 Erimtan Müze, Skal International tarafından ödüle layık görüldü. 18 The Legal 500 Ödülleri 19 Linkedin Türkiye Yetenek Ödülleri 20 Hult Prize da Jüri Üyeliği 21 Kolejli İşadamları Derneği Zirvesi 21 GAMA Kütüphanemiz Açılıyor. 22 GAMA da Değişim Süreci ve GAMA +10 Vizyon 26 İç Anadolu DGKÇS 28 Minds + Machines: Geleceğin Endüstriyel Çözümleri Türkiye Enerji Zirvesi. 30 Hamitabat MW Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali MW ALBA Line 6 Expansion, Power Station MW Boufarik Basit Çevrim Elektrik Santrali 36 Kocaeli Entegre Sağlık Kampüsü 38 İzmir Entegre Sağlık Kampüsü 40 2 x 150 MWh Khabat Termik Santrali Projesi Ünite 1 & 2 42 Khurais Satellite GOSP Projesi MW PP13 Güç Santrali Elektro- Mekanik Montaj Projesi MW RADES-C Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali 48 Yamal LNG Projesi 50 Hartha Termal Güç Tesisi Yenileme Projesi 51 GATE Projeleri MW Zakho Basit Çevrim Elektrik Santrali 53 4x350 MW Al-Khalij Enerji Santrali 54 GAMA Ticaret ve Turizm A.Ş. den Haberler 56 GAMA Akademi Ajandası Gün 58 Uyum Yönetimi Enerji Verimliliği Seferberlik Yılı olacak. 63 A.Ü. GAMA Meslek Yüksekokulu 64 GAMA Enerji den Çocuklara Kitap Hediyesi 65 Toplum Gönüllüleri 66 Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi Etkinlikleri 67 Vitamin Nedir? Ne İşe Yarar? 70 Hep birlikte 2018 in gelişini kutladık. 71 GAMA Nostalji 72 English Summary 80 Obzor Proektov Na êusskom Qzyke EKİM-KASIM-ARALIK

4

5 EDİTÖRDEN GAMA Ailesi nin Değerli Üyeleri, GAMA Bülteni nin bu sayısı, 2017 yılının son üç aylık dönemini kapsamak üzere hazırlanmıştır. Her ne kadar bitmekte olan bir yılı kapsıyor olsak da, başlamakta olan yeni bir yılı ve onun gönüllerde belirttiği duyguları ihmal edemiyoruz. Bu düşünceyle, siz okurlarımızın 2018 yılınızı kutluyor, tüm sevdiklerinizle birlikte sizlere ve ülkemize nice mutlu yıllar diliyoruz yılının son dönemlerinde dünyada, Orta Doğu Bölgesinde ve yurdumuzdaki olaylara bakıldığında, anlaşılması çok kolay olmayan değişimler ve gelişmeler göze çarpmaktadır. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığının açıkladığı bazı kararlar dünya kamuoyunda şaşkınlıkla karşılanmakta, ülkeler arasındaki ilişkilerde belirsizlikler oluşmakta, dünya barışının sürdürülebilir olması konusunda endişeler yaygınlaşmaktadır. Ülkemiz için Suriye deki savaşın devam ediyor olması, Güney Doğu Bölgemizdeki terör olaylarının büyük ölçüde önlenmiş olmalarına rağmen, henüz tam bir güven ortamının sağlanamaması, toplumumuzun kaygılarının sürmesi anlamını taşıyor. Ancak, Devletimizin güvenlik güçlerimizle konuyu ciddi bir şekilde ele almış oldukları da yakından izlenmekte, bu durum geleceğe yönelik umutları canlı tutmaktadır. Tüm bu olaylara yakından bakıldığında, bazı konuları artık yeni yaklaşımlarla ele almak gerektiği görülmektedir. Bir başka deyişle, yaklaşan-gelen günler bizlere yeniliklere açık olmamız mesajını vermektedir. Ekonomik ve sosyal olaylardaki gelişmeler, siyaset ve sanattaki değişik bakış açıları, teknolojinin günlük hayatımıza getirdiği kolaylıklar gibi konular bizleri yeniliklere açık olmamız için adeta zorlamaktadırlar... GAMA Ailesi olarak genel uğraşı alanımızın enerji olduğunu dikkate alacak olursak, bu konudaki bazı yenilikler hakkında, GAMA 10+ Vizyon Çalışması kapsamında dikkat çekici sunumlar yapıldı ve enerji alanında uygulamaya konulan yeniliklerin bilgileri verildi. Aslında, kurulduğu yıllardan beri gerçekleştirdiği tüm projelerde, yenileşmeye, yeni teknolojileri ve yeni çağdaş iş yöntemlerini uygulamaya, yönetiminde kurumsallaşmaya özel önem vermiş olan GAMA Topluluğu, bu tutum ve davranışına devam edecek, böylece dünyanın değişmekte olan ortamında, yeni başarılara imza atacaktır. Bu konudaki en büyük güvencemiz, tüm çalışanlarımızın şimdiye kadar olduğu gibi, gelecek dönemlerde de aynı başarı düzeyini gerçekleştireceklerine olan inancımızdır. Ocak itibarıyla aylık olarak yayınlanmaya başladığımız newsletter formatındaki GAMAnews ile daha gündelik ve kısa haberler vermeyi, böylece birbirimizden daha çok haberdar olmayı ve iç iletişimimizi kuvvetlendirmeyi amaçlıyoruz. Gelecek sayımızda buluşmak umudu ve saygılarımızla. S. Yücel Özden GAMA Holding Baş Danışmanı ve KSS Komitesi Başkanı EKİM-KASIM-ARALIK

6 HABER İzmir Bayraklı Ziyareti 22 Eylül 2017 tarihinde, GAMA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Evren Ünver, GAMA Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve CEO'su Hakan Özman, GAMA Holding İcra Kurulu Başkan Vekili Arif Özozan, GAMA Holding İcra Kurulu Üyesi Sıtkı Şerifeken ve GAMA Endüstri Genel Müdürü Murat Özkal İzmir Bayraklı Entegre Sağlık Kampüsü Projesi Yönetim Kurulu Toplantısından sonra projenin şantiyesini ziyaret ettiler. 4 GAMA BÜLTEN Sayı 91

7 HABER GAMA ve GE den Santral Ziyareti GAMA Holding Yönetim Kurulu Başkanı Evren Ünver, GAMA Holding İcra Kurulu Başkan Vekili Arif Özozan, GAMA Holding İcra Kurulu Üyesi Sıtkı Şerifeken, GAMA Enerji Genel Müdürü Tamer Çalışır, GAMA Güç Sistemleri Genel Müdürü Ahmet Ligvani, GE Türkiye CFO su Onur Yücekal ve GE Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Canan Özsoy ve beraberindeki diğer yöneticiler ile İç Anadolu Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali ne 17 Ekim 2017 de ziyaret gerçekleştirdiler. EKİM-KASIM-ARALIK

8 HABER Türkiye de Dijital Dönüşüme İlham Verenler GE nin Türkiye de 70. yılı dolayısıyla düzenlenen etkinlik kapsamında, moderatörlüğünü GE Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Canan Özsoy un üstlendiği Türkiye de dijital dönüşüme ilham verenler panelinde GAMA Holding İcra Kurulu Başkan Vekili Arif Özozan dijital dönüşüm tecrübelerini ve GAMA nın vizyonunu paylaştı. GAMA olarak GE ile süregelen başarılı işbirliğimiz çerçevesinde, Kırıkkale deki İç Anadolu Doğalgaz Kombine Çevrim Santralimizin uzun dönem servis anlaşması kapsamını, GE nin Predix tabanlı dijital çözümlerini uygulayacak şekilde yeniden yapılandırma kararı aldık. GE nin Varlık Stratejisi Optimizasyonu (Asset Strategy Optimization) çözümü kapsamında hem ana ekipmanlar hem de kritik yardımcı ekipmanların performanslarının ve izlenebilirliğinin arttırılması, trend analizleri ve akıllı algoritmalar ile hızlı, öngörülü kararlar alabilmeyi amaçlıyoruz. 6 GAMA BÜLTEN Sayı 91

9 HABER Özozan oturumda, enerji sektörünün dijital dönüşümden en fazla etkilenen ve etkilenecek sektörlerden bir tanesi olduğu üzerinde durdu. Enerji sektörünü dönüşüme zorlayan, birbiri ile etkileşimli temel trendler olan karbonsuz bir dünya için electrification, şebekeye bağlı kalmamak decentralization ve mobiliteyi artırmak, bu dönüşüme altyapı sağlayacak verimli ve otonom bir sistem yaratabilmek için dijitalization başlıklarına değinen Arif Özozan Bu trendleri dikkatli incelediğimizde enerji sektörü özelinde ihtiyaçların yanında, daha genel, tüm iş kollarını ve sektörleri ilgilendirebilecek bir takım ihtiyaçları da karşılayan gelişimlerin de yaşandığını görüyoruz. Enerji sektörü, bu gelişimlere kendisini adapte etmek zorundadır. Aksini ısrar edenlerin, maliyet baskısı nedeniyle, yollarına uzun vadede devam edemeyeceğini öngörebiliriz dedi. Özozan konuşmasının devamında, çağımızda yaşanan endüstriyel internet kavramının enerji sektörü açısından dikkat çeken örneklerini anlattı. Dijital devrim ve özellikle lisanssız güneş enerjisi üretiminin hızlanması ile tüketicilerin daha bilinçli ve yetkin hale gelerek, yerinde üreten tüketicilere (prosumer) dönüşmesi ve bu nedenle enerji fiyatlarında yaşanabilecek rekabet sonucu olarak tüketici ve işletmelerin daha uygun maliyetlerle enerjiye kavuşacaklar. Kayıtzinciri (blockchain) ile yerinde üreten tüketicilerin konumu sağlamlaşacak. Mikro şebekelerde yerinde üretim/ tüketim yapan bu tip katılımcıların ihtiyacının fazlasını komşusuna akıllı kontratlar ile satabilecek olması kritik bir öneme sahip. Bu yeni yapıda, otomatik faturalama / mahsuplaşma mekanizması sayesinde aynı zamanda yerinde ticaret yapabilme imkânı da yaratılmış olacak. IIoT (Industrial Internet of Things) sayesinde Endüstride uygulanan nesnelerin internetinin enerji sektöründe birçok üretim teknolojisinde yaratmakta olduğu farklar söz konusu. Örneğin EON, 283 rüzgâr türbini için uyguladığı bu iyileştirme sayesinde bir yıl içerisinde %4 daha fazla elektrik üretti. Bu sayede, rüzgâr filosuna 10 türbin eklemek ile eşdeğer bir avantaj sağlamış oldu. Geleceğin Santralleri, enerji üretiminde faydayı arttırabilecek büyük veri setlerinin toplandığı, filtrelendiği ve analiz edildiği; fiziksel dünya ile sayısal ortam arasındaki sınırların yok olduğu ortamlar olacak. Arif Özozan GAMA nın gelecek hedeflerinden söz ederken en önemli hedefin teknik anlamdaki yetileri, doğru planlama ile birleştirerek günümüz enerji piyasasına en üst seviyede uyum sağlamış bir portföy yaratmak hedefi ile santrallerin dijitalleşmesi olduğunu belirtti. EKİM-KASIM-ARALIK

10 HABER GAMA Holding Yolsuzlukla Mücadele Programı ve Uyum Yönetimi İzleme Programında Son Aşama 60 yıla yakın tarihimizde etik davranış, GAMA nın rehber ilkesi olmuştur. Holding CEO muzun da işaret ettiği gibi; Hepimiz, tüm paydaşlarımızla olan işlerimizdeki doğruluk, dürüstlük ve güvenilirlik hususundaki itibarımızdan büyük gurur duyuyor ve bu sağlam etik davranış kültürümüzü korumaya tam anlamıyla bağlılığımızı sürdürüyoruz. Uluslararası bir şirket olarak, düzenlemeler ve ticari geleneklerin bir ülkeden diğerine değişiklik gösterdiği karmaşık küresel pazarlarda iş yapmak zorundayız. İlkelerimiz ve öz değerlerimiz ışığında hazırlanan İş Ahlakı Kurallarımız, her durumda en yüksek etik standartlarda, dürüstlük, doğruluk ve hukuka saygıyla hareket etmemizi sağlayarak bize rehberlik edecektir. Bu anlamda Avrupa Yatırım Bankası - EIB (European Investment Bank) ve Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası nın - EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) onayları ve Esin Avukatlık Ortaklığı (Baker McKenzie International a Swiss Verein) destekleri ile GAMA Holding ve Grup Şirketlerinde yaklaşık 2,5 yıldır yürütmekte olduğumuz GAMA Holding Yolsuzlukla Mücadele Programı ve Uyum Yönetimi İzleme Programı nda son aşamaya gelmiş bulunuyoruz. Bu kapsamda GAMA Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve CEO su Hakan Özman ve Uyum Yöneticisi Mehmet Artun ve ilgili diğer yöneticiler Esin Avukatlık Ortaklığı tarafından takdim edilen plaketlerini 21 Aralık 2017 günü düzenlenen bir törenle teslim aldılar. 8 GAMA BÜLTEN Sayı 91

11 HABER Yamal LNG Projesinde İlk Parti LNG Yükleme töreni gerçekleşti. Rusya yı sıvılaştırılmış doğal gaz ihracatında dünya liderliğine götürecek olan Yamal LNG projesi Rusya için büyük önem taşıyor. GAMA Endüstri nin iş ortaklığı REGA JV, Yamal LNG tesisinin CWP3B kısmının yapım işlerini yürütüyor. Hava sıcaklığının eksi 50 derecelere düştüğü Kuzey Kutup bölgesindeki Yamal Yarımadası nda bulunan Sabetta kasabasında, zor koşullar ve her türlü güçlüğe rağmen inşa edilen Yamal LNG projesi, kutup bölgesine yapılan ilk LNG tesisi olma özelliği taşıyor. Tesis inşaatında yüksek performans teknoloji kullanılarak ve yoğun dönemde yaklaşık olarak 8,500 kişi çalışarak kapsamımızdaki montaj işlerinin, bütçesi ve taahhüt edilen süresi içinde ilk etabı REGA JV tarafından başarılı şekilde tamamlandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 8 Aralık 2017 tarihinde üst düzey yetkililerin ve şirket temsilcilerinin de katıldığı Yamal-Nenetsk Özerk Bölgesi nde kurulan sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretim tesisinde gerçekleştirilen ilk parti LNG yükleme törenine katıldı. Söz konusu tesisin yardımcı üniteler ve offshore kısımlarını REGA JV inşa etti. Törende konuşan Putin, Bu, Rusya için son derece önemli bir olay. Sadece enerji, gaz üretimi ve LNG üretimi açısından önemli değil, aynı zamanda da Arktik in ve Kuzey Deniz Yolu nun geliştirilmesi bakımından da önümüze büyük görevler koyan önemli bir proje. dedi. Putin, Bu proje Rusya nın dünyadaki en önemli enerji devlerinden biri olduğunu ortaya koydu. Yamal daki tesis, gaz endüstrisini, ulusal ekonomiyi geliştirmek için yeni ufuklar açıyor ve ileri teknoloji alanında istihdam oluşturuyor. Bu tür projelerin sayısını artırmak önem taşımakta. dedi. Törende GAMA Endüstri yi Projeler Direktörü Hüseyin Özcan, Proje Müdür Yardımcısı Burak Asmazoğlu ve Yapım Müdürü Mert Dizdaroğlu temsil etti. EKİM-KASIM-ARALIK

12 HABER GAMA Güç Sistemleri, Hartha U1 Güç Santrali Projesini imzaladı. GAMA Güç Sistemleri ve Mitsubishi Hitachi Güç Sistemleri (MHPS) Konsorsiyumu 21 Aralık 2017 tarihinde Irak Elektrik Bakanlığı, Elektrik & Enerji Üretimi Basra Genel Müdürlüğü ile 200MW lık Hartha Termal Güç İstasyonunun 1. Ünitesinin yenilenmesi için Basra da sözleşme imzaladı. Saha işleri Mayıs 2019 da başlayacak olan projenin süresi işe başlangıç tarihinden itibaren 8,5 ay olup, JICA finansmanı ile gerçekleştirilecek projenin 2020 de tamamlanması planlanıyor. Aralık 2017 de işverene teslimatı gerçekleştirilen Hartha U4 projesinin ardından imzalanan Hartha U1, Irak da gerçekleştireceğimiz 3. proje olacak. Hartha güç istasyonunun; kazan borusunun aşınması, akaryakıt sızıntısı, ocak altından GRF ye anormal gaz akışı, buhar kazanında çekme kaybı, vakum sistemine hava sızıntısı, erozyon / ST bıçağının çatlaması, buhar sızıntısı, kontrol sistemi arızası, jeneratörün topraklama sorunu, sızdırmazlık yağı sisteminin stabilite eksikliği ve bunlar gibi bir çok ciddi hasarları bulunuyor. Yenileme işlemi; kazan tesisi, türbin tesisi, enstrümantasyon ve kontrol, jeneratör ve elektrikli ekipmanlar kısımlarını içerecek. Sonuç olarak, şu anki Hartha güç istasyonu koşulları, orijinal güç verimliliğini büyük ölçüde düşürdüğü için jeneratör veriminin 200MW lik orijinal verimine döndürülmesi ve kazan/türbin/jeneratör ömrünün 10 yıla kadar uzatılabilmesi hedefleniyor. 10 GAMA BÜLTEN Sayı 91

13 HABER GAMA Endüstri iştiraki GATE Kazakistan da bir projeye daha imza attı. GAMA Endüstri'nin %50 ortağı olduğu GATE, Tengizchevroil ile Kazakistan da Geleceğe Dönük Büyüme Projesi (Future Growth Project) kapsamındaki Kuyubaşı Basınç Yönetim (Multi Well Pad) Projesini 2017 Kasım ayında imzaladı. Tengiz de Bölge 51 olarak adlandırılan alandaki inşaat, mekanik, elektrik ve cihaz kurulum işleri GATE kapsamında yer alıyor. İmza törenine GAMA Holdirg Yönetim Kurulu Üyesi Ergil Ersü, GAMA Holding İcra Kurulu Başkan Vekili Arif Özozan ile GAMA Endüstri Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdürü Murat Özkal, Danışman Dündar Kıncal ile GATE Genel Müdürü Serhat Pütürgeli katıldılar. Tengizchevroil in petrol üretim kapasitesini arttırmayı hedeflediği Geleceğe Dönük Büyüme Projesi (FGP), 3 yeni tesisi kapsıyor: Üçüncü Nesil Üretim Tesisi, Basınç Artırım Tesisi ve Üçüncü Nesil Enjeksiyon Tesisi. Projede çalışacak personel için gerekli olan mobilizasyon tesislerinin inşaatı 2017 Aralık ayında başladı. Proje kapsamındaki işlerin 2018 Mart ayının başında başlaması ve 2022 Mart ayında tamamlanması planlanıyor. GATE sorumluluğunda yer alan; kazık işleri, toprak işleri, betonarme ve çelik imalatları, boru montaj, izolasyon ve kaplamaları, mekanik ekipmanların kurulumu, elektrik işleri ve cihazların kurulumu 25x20 km lik geniş bir sahada gerçekleştirilecek. EKİM-KASIM-ARALIK

14 HABER ETD Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Çalışır oldu. Türkiye Enerji Sektörünün ve ekonomisinin olumlu gidişatı için yoğun çalışmalar yürüten ve sektörde aktif yer alan ETD (Enerji Ticareti Derneği), temel kriter olarak belirlediği şeffaflık, adil rekabet, enerji piyasalarının hacmi ve derinliğinin arttırılması, uluslararası standartlara sahip ticaret şartlarının oluşturulabilmesi hedeflerine ulaşmak için güçlü kadrosu ile çalışmalarını sürdürüyor. Derneğin 2017 yılı Olağan Genel Kurul Toplantısı nda yeni Yönetim Kurulu seçime sunuldu. İlk toplantıda GAMA Enerji Genel Müdürü Tamer Çalışır, Yönetim Kurulu Başkanlığı na getirildi. ETD, tüm üyelerinin özveri ve destekleriyle faaliyetlerini sürdürerek, sektöre değer katmaya devam ediyor. 1 MİLYON ADAM-SAAT Önceliğimiz iş sağlığı ve güvenliği GE-GAMA konsorsiyumu tarafından yapımı üstlenilen, Bahreyn in en büyük ve verimli enerji santrali olması planlanan, 1800 MW ALBA PS5 Kombine Çevrim Güç Santrali Projesinde %35 ilerlemede önemli bir kilometre taşı olan 1,000,000 adam-saat zaman kayıplı kaza olmadan geçirilen süreye ulaşıldı. 12 GAMA BÜLTEN Sayı 91

15 HABER Körfezde İlk H Sınıf Gaz Türbini GAMA Güç Sistemleri, Bahreyn de yapımı devam eden ALBA Kombine Çevrim Güç Santrali PS5 in önemli bir kilometre taşını 6 Kasım 2017 tarihinde tamamladı. Santralde yerine konulan gaz türbini, sadece Bahreyn in değil, tüm Körfez Bölgesi'nin ilk H Sınıfı Gaz Türbini olma özelliğini taşıyor. 1 Ağustos 2016 tarihinde başlayan ve 34 aylık süresi olan 1800 MW elektrik üretim kapasitesindeki ALBA Kombine Çevrim Güç Santrali PS5 Projesi, GAMA Güç Sistemleri ve GE Energy kapalı konsorsiyumu tarafından yürütülüyor. Aluminium Bahrain B.S.C (ALBA) nın yatırımı olarak gerçekleştirilen projenin 2019 yılı Mayıs ayında tamamlanması planlanıyor. EKİM-KASIM-ARALIK

16 HABER Bahreyn in en büyük enerji santraline GAMA Güç Sistemleri imza attı. Bahreyn in, enerji sektörü açısından bakıldığında büyüme potansiyeli yüksek bir ülke olduğunu belirten GAMA Güç Sistemleri Mühendislik ve Taahhüt A.Ş. CEO su Ahmet Ligvani, bu ülkeyi dikkatle takip ettiklerini, kendileri için önemli bir pazar olduğunu kaydetti. Bahreyn i yakından takip etmelerinin meyvesini geçen yıl aldıklarını söyleyen Ligvani, 2016 yılı Ağustos ayında General Electric ile birlikte Aluminium Bahrain B.S.C (ALBA) firmasıyla, 1800 MW ALBA PS5 Kombine Çevrim Doğalgaz Santrali nin anahtar teslim yapımı için anlaşma imzaladıklarını söyledi. Bahreyn in en büyük enerji santrali projesi olmakla birlikte; dünyada bir alüminyum tesisi içinde kullanılan ilk H-Class teknolojisi 9HA.01 (3 adet) gaz türbinine sahip olacağını ifade eden Ahmet Ligvani, kullanım ömrü bakımından da MW başına en düşük maliyeti yakalayacaklarını aktardı. Bahreyn in en büyük enerji santrali işini, GAMA Güç Sistemleri Mühendislik ve Taahhüt AŞ, General Electric firmasıyla birlikte üstlendi. GAMA Güç Sistemleri, bu projenin yanı sıra 6 GW kurulu kapasitesi olan Bahreyn de yeni projeler üstlenmeyi planlıyor. Sanayisi gelişmiş Bahreyn in nüfus artışı ve hane halkı tüketim ihtiyacı da göz önüne alındığında, orta vadede güç santrali yatırımlarının devam edeceğini öngördüklerini belirten Ligvani, Bu yatırımlar, devlet eliyle ya da özel sektör tarafından gerçekleştirilebilir. Ülkedeki ve bölgedeki en verimli tesisin yapımını üstlenmiş bir firma olarak, tüm bu projelerde yer almayı hedefliyoruz diye konuştu. 14 GAMA BÜLTEN Sayı 91

17 GAMA Güç Sistemleri 1800 MW ALBA PS5 Kombine Çevrim Güç Santrali projesini alarak, Türk firmalarının pazar payını arttırdığına dikkat çeken Ligvani, Aynı zamanda bu projeyle çok önemli bir örnek teşkil ediyoruz ve hem Bahreyn hem de Orta Doğu pazarında Türk firmalarının önünü açacağımızı düşünüyoruz dedi. Birçok Türk şirketinin Bahreyn pazarında yer almak istediğini ancak pazara bir kez giriş kadar, orada devamlılığın daha önemli olduğunu vurgulayan Ahmet Ligvani, şunları söyledi: Bizim ve diğer Türk taahhüt firmalarının yaptığı işlerin, o pazarda birer örnek teşkil edip gelecek projelere ve fırsatlara referans olacağına inanıyoruz. Firmalar kendi sektöründe başarılı işler yaparak kendilerini kanıtlayıp sektörde aranan hale gelirse pazarda kendilerine rahatlıkla yer edinebilir Bahreyn de şirket kuruluş süreçlerinde süre ve ilgili prosedürlerin uzaması sebebiyle zaman zaman zorluklar yaşandığının altını çizen Ligvani, yüzde 51 yerel ortaklık talep edilen ülkede, şirket tescilinin de yaklaşık 5-6 ay sürdüğünü belirtti. Türk firmalarının danışman ve yerel ortaklık gerekliliği olmadan, serbest ticaret yapabilecek statüye sahip olmasının yatırım sürecini hızlandıracağını kaydeden Ligvani, buna karşılık kalifiye eleman konusunda sıkıntı yaşanmadığına değindi. GAMA Güç Sistemleri nin faaliyet kapsamındaki şirketler için, çalıştırılan her 12 yabancıya karşılık en az bir yerel personel istihdam şartı olduğuna vurgu yapan Ligvani, yerel personel istihdamının da devlet tarafından oldukça iyi teşviklerle desteklendiği bilgisini verdi. Ahmet Ligvani, GAMA Güç Sistemleri nin diğer faaliyetleri hakkında ise şunları söyledi: Yurt içi ve yurt dışında enerji santrallarının mühendislik, malzeme temini ve yapımında (EPC) etkin rol alan ve önemli projelerin anahtar teslimi EPC bazında yapımını üstlenen GAMA Güç Sistemleri köklü geçmişi ve uluslararası proje deneyimleri ile dünya liderleri arasına girmeyi başardı. Toplam iş hacmi 30 bin megavat a ulaşan, GAMA Holding iştiraki olan GAMA Güç Sistemleri, şu anda Cezayir, Suudi Arabistan, Bahreyn, Rusya, Irak, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Tunus ve Türkiye de olmak üzere toplam 9 bin 500 megavat kapasiteli 9 projenin yapım çalışmalarını sürdürüyor. EKİM-KASIM-ARALIK

18 HABER GAMA Güç Sistemleri, Bahreyn de Gerçekleşen 2. Uluslararası İş Kadınları Forumu ve B2B Fuarı na katıldı. Bahrain Business Woman Society tarafından düzenlenen 2. Uluslararası İş Kadınları Forumu ve B2B fuarı, bu sene Global Business Trends for Women in Engineering teması ile, Bahreyn Kralı Shaikh Hamad bin Isa Al Khalifa nın eşi ve aynı zamanda Kadın Yüksek konseyi Başkanı olan Prenses Sabikha Al Khalifa nın himayesinde, Kasım 2017 tarihlerinde gerçekleşti. ABD, İtalya, Suudi Arabistan, BAE, Ürdün, Mısır, Umman, Türkiye, Hindistan, Çin ve Bahreyn den Devlet Yetkilileri, akademisyenler ve özel sektörden bir çok firma temsilcisinin konuşmacı olarak dahil olduğu fuarda, GAMA Güç Sistemleri de katılımcı olarak yer aldı. 16 GAMA BÜLTEN Sayı 91

19 HABER Erimtan Müze, Skal International tarafından ödüle layık görüldü. 82 yıllık geçmişiyle dünyanın en köklü sivil toplum örgütlerinden biri olan Skal International in 90 ülkedeki en büyük kulübü Skal International İstanbul Kulübü nün düzenlediği Ödül Töreni gerçekleşti. Skal Derneği'nin, 2017 'Her Şeye Rağmen' temalı Skalite Ödül Töreni'nde Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi, Ankara'nın kültürsanat gelişimine katkı sağladığı düşüncesiyle ödüle layık görüldü. Müzenin kurucusu Yüksel Erimtan ödülü, derneğin Ankara başkanı Murat Altunay'ın elinden aldı. EKİM-KASIM-ARALIK

20 HABER The Legal 500 Ödülleri Uluslararası hukuk firmalarının 30 yıldır analizini gerçekleştiren The Legal 500 ün en etkili kurumsal hukuk danışmanlarını içeren GC Powerlist ve GC Powerlist Teams Türkiye sıralamalarında geçen yıl Bora Kaya, Seçil Kuyucak, Hande Mutlu ve Esra Berktaş tan oluşan GAMA Güç Sistemleri Hukuk Müşavirliği ödüle layık görülmüştü. Bu yıl da GAMA Enerji Hukuk Müşavirimiz Aybars Yağız ve GAMA Güç Sistemleri Hukuk Müşavirimiz Bora Kaya ödül almaya hak kazandılar. 18 GAMA BÜLTEN Sayı 91

21 HABER Linkedin Türkiye Yetenek Ödülleri 200+ Ülkede, 530 Milyon+ Üye Türkiye de 6M+ Üye 200 den fazla ülkeden, 530 milyondan fazla üyesi ile dünyanın en büyük profesyonel sosyal ağı olan LinkedIn de bu yıl ilki düzenlenen Türkiye Yetenek Ödülleri kapsamında, LinkedIn Yetenek Çözümlerini kullanan 250'den fazla organizasyonun performans göstergelerini göz önüne alarak belirlenen kategorilerde, GAMA Holding Kurumsal hesabı son 12 ay içerisinde takipçi sayısı ve etkileşim başarısı ile LinkedIn Yükselen Yıldız branşında ödül kazandı. EKİM-KASIM-ARALIK

22 HABER da Jüri Üyeliği 16 aralık 2017 tarihinde TED Üniversitesi nde düzenlenen ve 5 takımın katıldığı Hult Prize ın kampüs finaline GAMA Enerji İş Geliştirme ve Finans Müdürü Taylan Gürler Önerci jüri üyesi olarak katıldı. Her yıl dünyanın en önemli sorunlarını çözmek için en parlak üniversite öğrencilerini bir araya getiren Hult Prize, insan hayatını iyi yönde değiştirecek hem karlı hem de topluma faydalı girişimler üretmek üzere harekete geçen global bir inisiyatif olarak 1000 den fazla üniversite, 10 den fazla ülke ve yıllık üzeri başvuru alan global bir platform olarak çalışmalarına devam ediyor. Hult Prize, üniversite öğrencilerinin sosyal fayda odaklı girişimcilik fikirlerinin uluslararası arenada yarıştığı bir ödül programı yılından bu yana düzenlenen program çerçevesinde her sene, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı tarafından belirlenen küresel hedefler gözetilerek bir ana problem alanı seçiliyor ve yayınlanan bir rehber ile öğrencilerden bu alandaki sorunlara çözüm geliştirecek iş fikirleri geliştirmeleri isteniyor. 1M$ ödülü bulunan bu yarışma, öğrenciler için Nobel Ödülü olarak da anılıyor. Bu yıl, TED Üniversitesi öğrencisi Kutlu Acun un girişimiyle TED Üniversitesi Hult Prize ın kampüs finali, 4 aydır süren çalışmalar sonucunda 16 Aralık 2017 Cumartesi günü düzenlendi. Finalde üniversite öğrencilerinden oluşan gruplar, birbirinden değerli jüri üyelerine projelerini sundular. Bu dönem jüri üyesi olarak GAMA Enerji İş Geliştirme Müdürü Taylan Gürler Önerci de görev aldı. Günün sonunda, değerlendirme sonucunda ve 3. olan takımlar belirlendi; Mühendislik Fakültesi öğrencilerinden oluşan ve kampüs 1. si olan EnergyRot takımı, doğrudan Dünya Bölgesel Finalleri ne gitmeye hak kazandı. 2. takım Diabetypes ve 3. takım Phoenix in projeleri ise Hult Prize Global çalışanları tarafından incelenecek ve değerlendirme sonuçlarına göre Dünya Bölgesel Finalleri ne davet edilecekler. Üniversite akademisyenlerinden oluşan Hult Prize Danışma Kurulu ve Sosyal İnovasyon Merkezi nin destekleriyle uzun süredir çalışmalarına devam eden takımlar, 2018 in Mart ayında gerçekleşecek olan bölgesel finaller için hazırlanmaya devam ediyorlar. Dünya Bölgesel Finalleri nde başarılı olmaları durumunda ise dünya genelinden 50 takımın katılımıyla ABD de gerçekleşek olan 8 haftalık hızlandırıcı programa katılacaklar ve 1M$ ödül için yarışacaklar. Ancak programın takımlar için oluşturduğu ağ, onların zaten yüksek miktarda yatırım almasını sağlıyor ve bu sayede projelerini gerçeğe dönüştürüyor GAMA BÜLTEN Sayı 91

23 HABER Kolejli İşadamları Derneği Zirvesi Ekim 2017 tarihinde, Kolejli İşadamları Derneği tarafından 4. sü gerçekleştirilen Kolejli İş Dünyası Zirvesine katıldık. İş hayatına yön veren kuruluşları buluşturmayı amaçlayan Kolejli İş Dünyası Zirvesi 4. kez Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü nün katılımı ile TED Ankara Koleji İncek Yerleşkesinde gerçekleşti. Yüzden fazla firmayı bir araya getiren Kolejli İş Dünyası Zirvesi, Kolejli İş Adamları Derneği nin ev sahipliğinde 4. kez sektör liderlerini Ankara da buluşturdu. GAMA Kütüphanemiz Açılıyor KÜTÜPHANESİ GAMA çalışanlarının faydalanabileceği, süreli yayınları takip edebilecekleri, konuyla ilgili çeşitli etkinliklerin gerçekleştirilebileceği kütüphanemiz 2018 yılı Şubat ayında GAMA Konferans Salonu fuaye alanında kullanıma açılıyor. GAMA Kütüphanemizde iş yönetimi, genel kültür (bilim, sanat, mimari, müzik tarihi, klasik felsefe, vb.), teknik, özel koleksiyon, kişisel gelişim, edebiyat (ödüllü yazarlar, dünya klasikleri), yabancı literatür (orijinal dilde) konularında kitaplar ve GAMA yayınları yer alıyor olacak. Aynı zamanda sergilere ve sohbetlere ev sahipliği yapması planlanan kütüphanemiz, GAMA çalışanlarının iş dışında da sosyalleşebilecekleri bir alan oluşturacak. EKİM-KASIM-ARALIK

24 GELECEK.SENSİN.HAYAL ET. GAMA da Değişim Süreci ve GAMA Holding ortaklık yapısındaki değişiklikler, Tek GAMA anlayışının benimsenmesi ve eş zamanlı yürütülen diğer önemli değişiklikler temelde GAMA yı geleceğe daha başarılı, daha güçlü, daha sürdürülebilir taşımayı amaçlıyor. Bu sürecin bir parçası olarak başlatılan çalışmalardan bir tanesi de GAMA nın 10 yıl sonraki vizyonunun şekillendirilmesi. GAMA Holding bünyesinde her ne kadar farklı şirketleri barındırsa da, tümü ortak çıkarlar, ortak amaçlar doğrultusunda tüm çalışanları ile birlikte bir bütün olarak hareket etmekte. Bu çerçevede yapılan bu vizyon çalışması, tek tek şirketlerin değil, GAMA nın gelecekteki büyük resmini çıkartmak üzere kurgulandı. GAMA 10+ Vizyon Çalışmasında ilk adım, GAMA Akademi nin açtığı online kütüphanedeki kaynaklar, Türkiye ve dünyada geleceğin nasıl olacağına ilişkin düzenlenen seminerler, çalışma arkadaşlarımızın ilham veren sunumları ve uzaktan eğitimlerle geleceğe yönelik farkındalık yaratmaya çalışmak ile atıldı. Sonraki aşamada, Kasım tarihlerinde online portal açılarak çalışanlardan GAMA nın vizyonuna ilişkin fikirler toplandı. 187 kişinin giriş yaptığı portalda ve 240 tane fikir paylaşıldı. Devamında bu görüşler derlenip üzerinde çalışıldıktan sonra bir rapora dönüştürüldü ve yöneticiler ile bir buçuk günlük bir çalıştayda paylaşılarak detaylandırıldı ve günün sonunda konsolide edilerek rapor haline getirildi. Bu rapordan çıkarak çalışma grupları oluşturuldu ve grupların Ocak 2018 itibariyle çalışmaya başlaması planlandı. Nisan 2018 de çalışma gruplarından çıkan nihai sonuçların tüm çalışanlarımız ile paylaşılması ve beraber GAMA nın 10 yıl sonraki büyük resminin ortaya konulması hedefleniyor. 22 GAMA BÜLTEN Sayı 91

25 GAMA 10+ VİZYON ÇALIŞMALARI GAMA AKADEMİ SEMİNERLERİ GAMA 10+ Vizyon kapsamında Ekonomist Dr. Murat Üçer Makroekonomik Gündem ve Trendler: Neleri Konuşuyoruz? Neleri İzliyoruz? sunumuyla, Siyaset Bilimci Soli Özer Kabuk Değiştiren Dünya sunumuyla, Dijital Dönüşüm Direktörü Steven Martin Digital Transformation sunumuyla, Stratejist Ve Finansal Danışman Fatih Keresteci Küresel Gelişmeler Işığında Türkiye Ekonomisi ve Mali Piyasalarına Yönelik Stratejik bir Bakış sunumuyla bizlerleydi. GAMA Akademi nin sayfasından seminerlerin videolarını izleyebilirsiniz. GAMA 10+ Vizyon çalışmaları kapsamında, GAMA Holding Stratejik Planlama, Birleşme ve Satın Alma Koordinatörü İrem Baysal moderatörlüğünde, GAMA Enerji Genel Müdürü Tamer Çalışır, GAMA Ticaret Genel Müdürü Hasan Namal, GAMA Endüstri Genel Müdürü Murat Özkal, GAMA Güç Sistemleri Genel Müdürü Ahmet Ligvani çalışanlar ile biraraya gelerek GAMA 10+ Vizyon hakkındaki soruları cevaplayarak bir sohbet toplantısı gerçekleştirdiler. GENEL MÜDÜRLER İLE SORU CEVAP EKİM-KASIM-ARALIK

26 GAMA 10+ VİZYON PORTAL Fikir paylaşımı için Kasım arası açılan GAMA 10+ Vizyon portalına 187 çalışma arkadaşımız toplamda 240 tane görüş paylaştı. GAMA SÖYLEŞİLERİ GAMA 10+ Vizyon a destek vermesi için düzenlenen GAMA Söyleşileri kapsamında GAMA Enerji Varlık Performans Müdürü Deniz Parlak Dijital Santral sunumuyla, GAMA Endüstri Proje Müdürü Tolga Hoşafçı Geleceğin Şantiyesi sunumuyla, GAMA Enerji İş Geliştirme Müdürü Taylan Gürler Önerci Piyasalar sunumuyla, GAMA Güç Sistemleri Mühendisi Tonguç Gökçeer Enerji Depolama sunumuyla ve GAMA Enerji İş Geliştirme Uzmanı Merve Özdemir Kayıt Zinciri sunumuyla bizlerle değerli bilgilerini paylaştılar. Sunumları GAMA Akademi sitesinden izleyebilirsiniz GAMA BÜLTEN Sayı 91

27 GAMA ÜST YÖNETİM ÇALIŞTAYI GAMA 10+ Vizyon Üst Yönetim Çalıştayı Aralık tarihlerinde Bilkent Otel de Prof. Dr. Murat Tarımcılar moderatörlüğünde gerçekleşti. Çalışanlarımızdan gelen fikir ve öneriler tartışılırken, üst yöneticilerin gelecek öngörülerinin farklılaşan boyutları üzerinde çalışıldı. EKİM-KASIM-ARALIK

28 YATIRIMLAR İç Anadolu DGKÇS GAMA Enerji nin santral portföyünün en büyük varlığı, 840 MW kurulu güce sahip İç Anadolu Doğalgaz Kombine Çevrim santrali için 2013 yılı Aralık ayında başlatılan yapım çalışmaları, 2016 yılı Temmuz ayında kombine çevrim Bakanlık Kabulü nün gerçekleştirilmesi ile başarılı bir şekilde tamamlanmış ve santral 2016 yılında yaklaşık 1358 GWh elektrik üretimi gerçekleştirmiş idi. Santralin operasyon süreçleri için sürekli olarak gerçekleştirilen iyileştirme ve geliştirme faaliyetleri kapsamında hem İç Anadolu DGKÇS nin performansından en yüksek oranda faydalanılması ile piyasada daha avantajlı bir konum elde edilmesi hem de şebeke arz güvenliğine mümkün olan en büyük katkının sağlanması amacıyla, santral kurulu gücünde artış yapılması projesi değerlendirildi. Santralin teknik özellikleri, bulunduğu bölgenin öznel koşulları, elektrik piyasasında yaratılacak artı değer ve yönetmeliklere uyum pencerelerinden bakılarak yapılan detaylı incelemeler sonucunda yeni santral gücünün optimum değerinin 853 MW olacağı sonucuna ulaşıldı. 26 GAMA BÜLTEN Sayı 91

29 Gaz türbinlerinin çalışma prensibi temelde Brayton çevrimi ile açıklanıyor. Teorik olarak, kompresör giriş hava sıcaklığının azalması durumunda, yanma odası sonrası maksimum türbin giriş sıcaklığının aynı kaldığı varsayıldığında, çevrimin iş hesabında artış bekleniyor. Ayrıca, hava giriş sıcaklığındaki düşüş hava yoğunluğunun da artmasına imkan tanıyarak türbin güç miktarına olumlu katkıda bulunacak. İç Anadolu DGKÇS performans test verileri ve farklı sıcaklık noktalarında kaydedilen operasyonel veriler ile santralin sıcaklığa bağlı olarak çıkabileceği gerçek güç değerleri hesaplanarak teorik hesaplar doğrulandı. Santralin kurulu olduğu Kırıkkale karasal iklimin yaşandığı; sıcaklıkların yazın 42 derece seviyelerine çıkarken, kışın -23 derece noktalarına kadar düşebildiği gözlemlendi. Bununla birlikte, elektrik piyasası dinamikleri, sıcaklık ve elektrik talebi arasındaki ilişki ışığında ihtiyaç duyulan kurulu güç artışının en uygun değeri 853 MW olarak belirlendi ve süreç başlatıldı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı heyeti tarafından 2 Kasım 2017 tarihinde gerçekleştirilen kabul testlerinin başarılı geçmesi sonucunda İç Anadolu DGKÇS nin kurulu gücü 853 MW olarak güncellik kazandı. Böylelikle, büyük çoğunluğu enerji arzına en çok ihtiyaç duyulan kış dönemlerinde olmak üzere santralin yıllık üretiminde MWh seviyelerinde bir üretim artışı olacağı öngörülüyor. Bu değer yaklaşık olarak 3.5 MW gücünde bir kurulu rüzgar gücüne denk geliyor. Bununla birlikte, yüksek riskli olarak tanımlanan operasyon dönemlerinin ilk aşamalarında sektördeki örneklerin aksine, 2017 de ilk ticari yılını geçiren santralde oldukça başarılı bir dönem geride bırakılıyor. Kasım 2017 sonu itibarıyla üretim ve emre amadelik verileri aşağıdaki tabloda gösteriliyor: İç Anadolu DGKÇS 2017 Kasım itibarı ile operasyonel veriler Santral toplam net elektrik üretimi 4.769,58 GWh Eşdeğer emre amadelik faktörü % Eşdeğer plansız devre dışı kalma faktörü % 0.42 Devreye girme güvenilirliği % 100 GEAŞ İşletme ve Bakım A.Ş. Kontrol Odası EKİM-KASIM-ARALIK

30 YATIRIMLAR Minds + Machines: Geleceğin Endüstriyel Çözümleri ABD San Francisco da 2017 Ekim ayında düzenlenen Minds + Machines konferansı, digital endüstrinin en yeni gelişmelerinin konuşulduğu, geleceğe dair şirket yöneticilerinin görüşlerinin paylaşıldığı önemli bir platform oldu. Konferans, 3500 katılımcıya ev sahipliği yaparken, konferans kapsamında 200 oturum düzenlendi. Son dönemlerde tüm dünyanın üzerinde durduğu dijitalleşme konusunda önemli görüş ve uygulamaların sunulduğu konferansın bir oturumuna GAMA Enerji Genel Müdür Yardımcısı Graham Traynor konuşmacı olarak katıldı. 28 GAMA BÜLTEN Sayı 91

31 YATIRIMLAR 8. Türkiye Enerji Zirvesi Ülkemiz enerji piyasasının En Büyük Aile Buluşması olarak gelenekselleşen Türkiye Enerji Zirvesi nin sekizincisi 9-11 Ekim 2017 tarihlerinde Antalya da gerçekleşti. GAMA Enerji nin geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da sponsor olarak destek verdiği zirvede, enerji sektörüne yön verenler bir araya geldi. Zirve, yurtiçi ve yurtdışından 1300 ün üzerinde kayıtlı delegesiyle de katılım rekor seviyeye ulaştı. Zirve ye, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dr. Berat Albayrak, EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, Kamu kurum ve kuruluşlarının yöneticileri ile sektörün önde gelen şirketleri katıldı. Zirve de enerji piyasalarında yaşanan dönüşüm sürecinin Türkiye ve global enerji piyasalarına etkileri, gelecek trendleri, Türkiye enerji piyasalarının bu süreçteki beklenti ve gereksinimleri, enerji finansman koşullarındaki değişim, yenilenebilir enerji dönüşümü ile Türkiye yi yakından ilgilendiren Orta Doğu bölgesinde enerji jeopolitiği tüm boyutları ile tartışıldı. Moderatörlüğünü GAMA Enerji Genel Müdürü Tamer Çalışır ın yaptığı Enerji Sektöründe Dijitalleşme panelinde, enerji sektöründeki dijitalleşme sürecinde nerede olduğumuz, bilişim sektörünün desteği ile, bu süreci nasıl yürüteceğimiz, hedeflerimize nasıl ulaşabileceğimiz konuları üzerinde söyleşiler yapıldı. Enerji değer zincirini yeniden sorgulatabilecek nitelikte olan bu dijital dönüşümün her alandaki önemli getirilerinden ve dikkat edilmesi gereken unsurlarından bahsedilen oturum, katılımcıların vizyonlarına katkı sağladı. EKİM-KASIM-ARALIK

32 TAMAMLANAN PROJELER Hamitabat MW Doğalgaz Kombine Çevrim Santrali GAMA Güç Sistemleri nin üstlendiği MW Doğal Gaz Kombine Çevrim Enerji Santrali anahtar teslim projesinin iki üniteden oluşması planlanıyor. Her bir ünite tek şaft düzeninde bir gaz türbini, bir buhar türbini, bir jeneratör (SGT5-8000H Gaz Türbini, SST Buhar Türbini, SGen5-3000W Jeneratör) ve bir atık ısı kazanından oluşmakta olup, soğutma sistemi mevcut santralin doğal çekişli kuru soğutma kulesi ile sağlanacak. Yapılacak olan doğalgaz kombine çevrim santrali yine mevcut santralin şalt sahasında yapılacak değişiklikler sonrasında şebekeye elektrik verecek. Proje kapsamında GAMA, tüm ana ekipmanın yanı sıra diğer yardımcı ekipmanın temini, santralin tüm konsept detay tasarımı ile inşaat işleri, mekanik, elektrik enstrüman ve kontrol sistemlerinin montajı, testleri, devreye alma işleri ve işveren personelinin eğitiminden sorumlu olacak. 15 Ağustos 2014 tarihinde sözleşmesi imzalanan santralin birinci ünitesi 12 Ağustos 30 GAMA BÜLTEN Sayı 91

33 2017 de, ikinci ünitesi ise 26 Kasım 2017 de işverene teslim edildi. Projenin temel ve detaylı mühendislik faaliyetleri Black and Veatch firması tarafından yürütülüyor. İnşaat, mekanik ve elektrik işleri kapsamındaki tasarımlar tamamlandı. Santral kapsamında ana ekipman satın almaları ve saha teslimleri yapıldı. Birinci ünitenin 30 gün süren Reliability Run operasyonu 12 Temmuz 2017 de başlayıp 12 Ağustos 2017 de tamamlandı. Operasyonun başarılı bir şekilde tamamlanmasıyla birlikte ünitenin İşverene devir teslimi 12 Ağustos 2017 tarihinde yapıldı. İkinci ünitede performans testleri başarılı bir şekilde yapıldı. İkinci ünitenin 30 gün süren Reliability Run operasyonu 28 Ekim 2017 de başlayıp 26 Kasım 2017 de tamamlandı. Reliability Run testinin tamamlanmasıyla birlikte ünitenin İşverene devir teslimi 26 Kasım 2017 tarihinde yapıldı. EKİM-KASIM-ARALIK

34 DEVAM EDEN PROJELER MW ALBA Line 6 Expansion, Power Station-5 1 Ağustos 2016 tarihinde başlayan ve 34 aylık süresi olan 1800 MW elektrik üretim kapasitesindeki ALBA Kombine Çevrim Güç Santrali Projesi, GAMA Güç Sistemleri ve GE Energy kapalı konsorsiyumu tarafından yürütülüyor. Konsorsiyum, projenin tasarım, mühendislik, ekipman satın alma ve saha montaj, yapım işleri, elektro mekanik işler, kurulum, test ve devreye alma işleri ile santralde çalışacak personelin eğitiminden sorumludur. Aluminium Bahrain B.S.C (ALBA) nın yatırımı olarak gerçekleştirilen projenin 2019 Mayıs ayında tamamlanması planlanıyor. Ünite-1 basit çevrim ilk ateşleme 01 Temmuz 2018, Ünite-2 ilk ateşleme 21 Ağustos 2018, Ünite-3 ilk ateşleme 07 Eylül 2018 olarak planlanmakta olup, ticari işletme kabulü tarihleri ise Ünite-1 için 15 Şubat 2019, Ünite-2 için 27 Mart 2019, Ünite-3 için 08 Mayıs 2019 olarak öngörülüyor. Projede ana ekipman ve malzemelere ait detay tasarım ile satın alma işleri devam ediyor. Tasarım işleri kapsamında; ana ekipman temelleri, türbin binaları, elektrik kontrol binası ile birçok yardımcı ekipmanın temelleri; boru izometri ve boru mesneti tasarımları ve elektrikli ekipman tasarımlarının büyük çoğunluğu tamamlandı. Kalan temellerin tasarımlarına devam edilmekte olup, ekipman satın alma ve üretim aşamaları takibi yapılıyor. Proje kapsamında; Eylül-Aralık 2017 döneminde büyük satın alma paketlerinden GSU, ACC, Fin Fan Cooler, alaşımlı borular, yangın algılama ve yangından korunma sistemi, yağlı su hattı boruları, kablo tavaları ve çeşitli vanaların siparişleri verildi. 32 GAMA BÜLTEN Sayı 91

35 Ünite-2 de Gaz Türbini 31 Aralık tarihinde temel üzerine alındı, Gaz Türbin Jeneratörü ise 02 Ocak tarihinde temel üzerine alınacak. HRSG-1 ve 2 de modül, casing ve boru montaj işleri, HRSG-3 de modül ve casing işleri devam ediyor. EDG, LV/LV trafolar, zayıf akım sistemleri ile az miktarda vana ve destek satın alma paketi için çalışmalar devam ediyor. Mobilizasyon işleri tamamlandı. İnşaat işleri Ünite 1,2 ve 3 ekipman temelleri, Ünite-3 buhar türbini tablası ve ACC temeli hariç tamamlandı. Boru köprüleri temelleri, alt yapı işleri ve GSU temelleri devam ediyor. Ünite-1 de, Gaz Türbini 06 Kasım tarihinde, Gaz Türbin Jeneratörü ise 13 Kasım tarihinde temel üzerine alındı, borulama, enclosure ve dağıtım panoları montaj işleri devam ediyor. Buhar Türbini montajı 27 Aralık tarihinde başladı, by-pass baca ve boru montaj işleri devam ediyor. Bunların yanında modüler boru köprüleri fabrikasyon imalatları devam etmekte olup, ilk modülün 2018 Ocak sonunda temele konulması planlanıyor. 23 Kasım tarihinde milyon kayıpsız adam saate ulaşılmış olup, E sınıfı gaz türbini montajı açısından da Orta Doğu da bir ilktir. GAMA merkez ofis toplam tam zamanlı personeli 25 kişi, GAMA merkez ofis toplam yarı zamanlı personeli 3 kişi, GAMA saha ofisi 123 kişi, GE saha ofisi 21 kişi, GAMA taşeronları toplam saha personeli kişi olarak kaydedildi. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Genel proje ilerlemesi %47,70 Mühendislik ilerlemesi %90,80 Satın alma ilerlemesi %82,50 Yapım ilerlemesi %20,30 EKİM-KASIM-ARALIK

36 DEVAM EDEN PROJELER 750 MW Boufarik Basit Çevrim Elektrik Santrali 34 GAMA BÜLTEN Sayı 91

37 GAMA Güç Sistemleri, doğal gaz ve sıvı yakıt ile çalışacak toplam kapasitesi 704,129 MW olan, 3 adet GE 9 FA.03 gaz türbiniyle ve 3 adet 324 H model Jeneratörle işletmeye alınacak Cezayir- Boufarik Basit Çevrim Güç Santralinin yapım işlerini, Cezayir Elektrik Üretim Şirketi (Sonelgaz) ın Ağustos 2013 te fast-track bir proje olacağı ilan edilen ihale sürecinde ve karşılıklı görüşmeleri neticesinde 20 Ekim 2013 tarihinde imzaladı. GAMA tarafından projenin tasarım, mühendislik, ekipman ve malzeme satın alma, yapım işleri, saha montaj, kurulum, test ve devreye alma işleri ile santralde çalışacak personelin eğitimi işleri yapılıyor. Santral genelinde binaların ince işleri dahil olmak üzere inşaat işleri tamamlandı. İşverenin belirtmiş olduğu eksik listesindeki inşaat işleri devam ediyor. Sinyalizasyon işlerine başlandı. Yangın tankı dış boyası hariç diğer tankların boya işleri tamamlandı. Yakıt tankları bölgesinde, yangından korunma ve yakıt sistemi ile ilgili borulama işleri tamamlandı. Binalardaki soğutma havalandırma ekipman montajı tamamlanarak ekipmanlar devreye alındı. Santral genelinde kablo çekimi, terminasyon ve enstrüman montaj işleri tamamlandı. İşveren ile anlaşıldığı üzere 28 Mayıs 2016 tarihi baz alınarak Ünite-2 nin 26 Ekim 2016 tarihinde Ticari İşletme Kabulü İşveren tarafından imzalanarak tarafımıza gönderildi. 24 Mayıs 2016 tarihinde Ünite-3 ün, 28 Ağustos 2016 tarihinde de Ünite 1 in güvenilirlik testleri tamamlandı. Her iki ünitenin de Ticari İşletme Kabulü için başvuruldu ve İşverenden imzalı protokollerin teslim edilmesi bekleniyor. Santralin Geçici Kabul tarihi 31 Mart 2018 olarak öngörülüyor. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Genel proje ilerlemesi %99,61 Mühendislik ilerlemesi %100,0 Satın alma ilerlemesi %100,0 Yapım işleri ilerlemesi %99,82 Devreye alma ilerlemesi %97,00 EKİM-KASIM-ARALIK

38 DEVAM EDEN PROJELER Kocaeli Entegre Sağlık Kampüsü GAMA Endüstri nin ortaklık olarak yürüttüğü Kocaeli Entegre Sağlık Kampüsü Projesi tamamlandığında, günlük olarak yatan hasta, ayakta hasta, refakatçi, ziyaretçi ve medikal personeli dâhil edildiğinde yaklaşık kişilik bir insan trafiği öngörülüyor. Bu trafiğin içindeki tıbbi personel sayısı kişi (750 doktor, 900 hemşire ve 150 Sağlık Bakanlığı çalışanı) olacak. Ana Hastane, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi, Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri ve Teknik Servis Binalarını içeriyor. Ana Hastane Binası, 980 yataklı ve tek bloktan oluşuyor. Ortak bir çekirdek yapı üstünde yükselen kuleler içerisinde pek çok birim bulunacak. Kapalı otopark, teşhis ve görüntüleme birimleri, acil, poliklinikler, yoğun bakım ve ameliyathane, morg, tutuklu hasta, laboratuvarlar, destek ve servis hizmetlerini içeren ana blok (core) bütün branşlara hizmet veriyor olacak. İç ticari alanlar, ana sirkülasyon alanlarına yakın planlanıyor. Kule katlarında 4 hastaneye ait yatak katları, iki adet kuleye yerleştirilmiş durumda. 36 GAMA BÜLTEN Sayı 91

39 Baza katlarında bağlı oldukları branşlara ait poliklinikler bulunuyor. Kule 1 de 494 yataklı Genel Hastane ve 124 yataklı Kardiyovasküler Cerrahi Hastanesi planlanıyor. Kule 2 de ise 116 yataklı Onkoloji Hastanesi ve 246 yataklı Kadın Doğum Çocuk Hastalıkları Hastanesi bulunacak. Kule katlarıyla baza katları arasında tesisat teknik hacimlerinden oluşan teknik kat bulunuyor olacak. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Binası, 100 yataklı planlanıyor ve tek bir bloktan oluşuyor. Kampüs içinde Ana Hastaneden ayrı yer alacak olan FTR binası içinde elektroterapi, hidroterapi, psikoterapi, geriatri, romatoloji, radyoloji, onkoloji, ürodinami-seksüel rehabilitasyon, omurilik, el, konuşma terapisi, kardiyopulmoner, iş-uğraş terapisi, ortopedi, protez-ortez, psikoterapi gibi terapi birimleri bulunuyor. Bununla birlikte, poliklinik ve klinik tedavi birimleri de yer alıyor. Teknik Servis Binasıyla toprak altından bağlantı sağlayan Servis Galerisi içinden akülü araçlarla, yemek, çamaşır, malzeme ve morg hizmetleri yürütülecek. Tesisat bağlantısı da bu galeri içinden yapılacak. Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Binası, 100 yatak kapasiteli ve tek bloktan oluşuyor; zihinsel ve ruhsal rahatsızlıkları sebebiyle kendileri ve çevreleri için tehlike yaratabilecek statüdeki hastaların tedavilerinin gerçekleştirileceği özel birimleri yer alıyor. Tüm güvenlik ve müdahale önlemlerinin alındığı nitelikli bir sağlık yapısı olarak tasarlanıyor. Binada kapalı otopark, hasta terapi alanları, eğitim alanları, sinema salonları, hobi odaları, yemekhane, açık hobi bahçeleri, poliklinik ve klinik alanları bulunuyor. Bina etrafında güvenlik duvarı bulunuyor. Teknik Servis Binası, Ana Hastane ve FTR binasına Teknik Servis Galerisiyle bağlanacak. Ayrıca, teknik servis binasına yakın bir konumda Atık Binası yer alacak. Proje kapsamında Ruhsat projeleri ve Kesin Projeler onaylandı. Uygulama Projeleri çalışmalarına yapım işleriyle birlikte devam ediliyor. İnşaat öncesi hazırlık döneminde 15 Eylül 2015 tarihinde başlamış olan hafriyat işleri 2017 yılı içinde tamamlandı. Bu kapsamda patlatmalı kazı yöntemiyle yaklaşık 3 milyon m3 hafriyat gerçekleştirildi. Ana Hastane Betonarme temel tamamlandı, sismik izolatörlerin montajları tamamlandı. Üst yapı betonarme işlerine devam ediliyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi ve Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Hastanesi binalarında betonarme işlerine başlanarak temel betonları tamamlandı. Bu binalarda da üst yapı betonarme işlerine devam ediliyor. Teknik Servis Binası betonarme işlerine başlandı. Mekanik, Elektrik ihalelerinin çalışmalarına geçtiğimiz dönemde başlandı, sırası gelen işlerle ilgili alt yüklenici ihale çalışmalarına devam ediliyor. EKİM-KASIM-ARALIK

40 DEVAM EDEN PROJELER İzmir Entegre Sağlık Kampüsü GAMA Endüstri nin ortaklık olarak yürüttüğü İzmir Bayraklı Entegre Sağlık Kampüsü Projesi tamamlandığında, günlük insan trafiği sayısının olması öngörülüyor. Medikal personel kişi (1.000 doktor, hemşire ve 300 Sağlık Bakanlığı personeli) olarak planlanıyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi Binası, 300 yataklı ve tek bir bloktan oluşuyor. Kampüs içinde Ana Hastaneden ayrı yer alacak olan FTR binası içinde elektroterapi, hidroterapi, psikoterapi, geriatri, romatoloji, radyoloji, onkoloji, ürodinamiseksüel rehabilitasyon, omurilik, el, konuşma terapisi, kardiyopulmoner, iş-uğraş terapisi, ortopedi, protez-ortez, psikoterapi gibi terapi birimleri bulunuyor. Bununla birlikte, poliklinik ve klinik tedavi birimleri de yer alıyor. 38 GAMA BÜLTEN Sayı 91

41 Teknik Servis Binasıyla toprak altından bağlantı sağlayan Servis Galerisi içinden akülü araçlarla, yemek, çamaşır, malzeme ve morg hizmetleri alınacak. Tesisat bağlantısı bu galeri içinden yapılacak. TSB-1 binası hastanenin güç merkezi ve atık bölümlerini içinde barındırıyor. Zemin katında trafo, soğutma merkezi ve medikal gaz bölümleri bulunuyor. 1.katında ise trafo, jeneratör, trijen ve sıcak su merkezi bulunuyor. TSB-2 binası zemin katında arka tarafından lojistik ve teknik amaçlı kullanılan teknik galeriye açılıyor. Yüksek Güvenlikli Adli Psikiyatri Binası, 100 yataklı ve tek bloktan oluşuyor. Zihinsel ve ruhsal rahatsızlıkları sebebiyle kendileri ve çevreleri için tehlike yaratabilecek statüdeki hastaların tedavilerinin gerçekleştirileceği özel birimlerden oluşacak. Tesiste kapalı otopark, hasta terapi alanları, eğitim alanları, sinema salonları, hobi odaları, yemekhane, açık hobi bahçeleri, poliklinik ve klinik alanları bulunacak. Ruhsat projeleri ve Kesin Proje onayları alınmış durumda. Uygulama Projeleri çalışmalarına devam ediliyor. Ana Hastane hafriyatı tamamlandı. Diğer kısımlar için de hafriyat çalışmalarına devam ediliyor. Bu kapsamda patlatmalı kazı yöntemiyle bugüne kadar 3 milyon m 3 hafriyat gerçekleştirildi. Ana Hastane Binası betonarme işlerine devam ediliyor. Bununla birlikte Fizik Tedavi Rehabilitasyon Hastanesi Binası betonarme çalışmalarına da başlandı. Ana Hastane Binası, yataklı ve tek bloktan oluşuyor. Ortak bir çekirdek yapı üstünde yükselen kuleler içerisinde aşağıdaki hastaneler bulunuyor. Bina iki ana bölümden meydana geliyor: Baza (core) katları: Kapalı otopark, teşhis ve görüntüleme birimleri, acil, poliklinikler, yoğun bakım ve ameliyathane, morg, tutuklu hasta, laboratuvarlar, destek ve servis hizmetlerini içeren ana blok (core) bütün branşlara hizmet verecek. Kule katları: 4 hastaneye ait yatak katları, üç adet kuleye yerleştirildi (715 yataklı Genel Hastane, 380 yataklı Kardiyovasküler Cerrahi Hastanesi, 141 yataklı Onkoloji Hastanesi ve 424 yataklı Kadın Doğum Çocuk Hastalıkları Hastanesi). Baza katlarında bağlı oldukları branşlara ait poliklinikler bulunacak. Proje sahası yer teslimi 31 Mayıs 2017 tarihinde yapılarak bu tarihten itibaren 36 aylık inşaat dönemi resmi olarak başlamış oldu. EKİM-KASIM-ARALIK

42 DEVAM EDEN PROJELER 2 x 150 MWh Khabat Termik Santrali Projesi Ünite 1 & 2 POSCO E&C nin ana yüklenici, GAMA Güç Sistemleri nin ana müteahhit olarak yer aldığı projede, 2 adet BHI marka konvansiyonel tip fuel oil kazan ve 2 buhar türbini ve jeneratörü (Siemens SST900) ile soğutma sistemi ıslak tip fanlı soğutma kulesinden oluşan, soğutma suyunun Büyük Zap Nehri nden temin edileceği termik elektrik santrali anahtar teslimi olarak üstlenmiştir. 40 GAMA BÜLTEN Sayı 91

43 Projenin en önemli kilometre taşlarından biri olan Ünite-1 kazanı ilk ateşlemesi 23 Ekim 2017 tarihinde başarıyla gerçekleştirildi. Ardından yine Ünite-1 kazanı buhar blöfü işlemi 10 Aralık 2017 de tamamlandı. Ünite-1 için bir sonraki önemli adım olan, türbine buhar verilmesi aktivitesi için geri sayım başlamış olup, 2018 Ocak ayında gerçekleştirilmesi planlanıyor. Diğer yandan Ünite-2 kazanı kimyasal yıkama işlemi tamamlandı ve ilk ateşleme için geri sayıma başlandı. Ünite-2 kazanı ilk ateşlemenin 2018 Ocak ayı içerisinde gerçekleşmesi planlanıyor. Projede, beton yollar dâhil toplam dökülmesi planlanan m 3 yapısal betonun m 3 lük kısmının dökümü gerçekleşti. Ayrıca, mobilizasyon haricinde toplam m 3 grobeton döküldü. Yıl sonu itibarıyla proje kapsamı olan toplam ton yapısal çelik montajı gerçekleştirildi. Prefabrikasyonu Türkiye de tamamlanan yaklaşık wdi boru imalatının tamamının sahaya nakliyesi tamamlandı. Sahada ise toplam wdi kaynak yapıldı. Sadece ünite 2 buhar blöfü için gerekli geçici kaynak işleri devam ediyor. Santralin işletilmesinde kullanılacak olan deminaralize suyunun üretimine devam ediliyor. Demineralize su ayrıca devreye alma sürecinde ve kazan kimyasal yıkama işlerinde kullanılıyor. Toplamda 586 adet devreye alma paketinin yaklaşık 386 adedi devreye alma ekiplerine teslim edildi. Ünite 2 Kazana ait ilk ateşlemenin Ocak 2018 içerisinde yapılması planlanıyor. Khabat Termal Enerji Projesi sürekli olarak istenmeyen elektrik kesintileri yaşayan bölge için önemli bir güç kaynağı olacak. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Genel proje ilerlemesi % 93,5 Mühendislik ilerlemesi % 100,0 Satınalma ve Lojistik ilerlemesi % 100,0 Genel inşaat-montaj ilerlemesi % 96,7 Devreye alma ilerlemesi % 52,1 Orta/alçak gerilim güç kablosu ve enstrüman data iletim kablosu olarak toplam metre kablonun metrelik kısmının çekimi tamamlandı. EKİM-KASIM-ARALIK

44 DEVAM EDEN PROJELER Khurais Satellite GOSP Projesi Ham petrol üretiminde dünya devi olan Suudi Aramco, işleme ve dağıtım konusunda endüstride öncü olduğu kadar, Petrol ve Gaz sektöründe uluslararası alt kuruluşlar ile faaliyetler yürütüyor. Aramco projeleri, enerji sektörünü dünya çapında ilgilendiriyor. Riyad ın doğusunda, karayolu ile yaklaşık 240 km mesafede bulunan Khurais Projesi, 3 bölgenin (Khurais, Mazalij ve Abu Jifan) petrol yataklarını ve petrol işletmelerini adı altında topluyor. Bölgede yüzlerce kuyu ve 4 adet Gaz/Su ve Petrolü birbirinden ayıran ön rafinasyon tesisi (GOSP) mevcut. Ham petrol, ikisi Khurais te bulunan bu (GOSP) tesislerden geçerek son işlemler için Abqaiq te bulunan tesislere pompalanacak. İki fazlı yüksek basınçlı ayrıştırıcı (HPPT) ile sıvıların (petrol/su) ve gazların ayrıştırılması sağlanacak. Tri-ethylene Glycol (TEG) gaz su giderici ünitesi kurulacak. Baca, kapalı tahliye ve yardımcı sistemleri gibi süreç destek üniteleri kurulacak. Suudi Aramco nun Khurais, Mazalij ve Abu Jifan petrol sahalarında üretim kapasitesi mevcut durumda varil. üretim kapasitesinin arttırılması amacıyla başlanan Khurais Satellite GOSP projesi ile bu kapasitenin Mazalij de 90 MBCD (milyon varil ham petrol/gün) ve Abu Jifan da 110 MBCD olmak üzere toplam 200 MBCD mertebesine çıkarılması hedefleniyor. Khurais Satellite GOSP Projesi nin yapım işlerini yürütmek üzere GAMA, 30 Eylül 2015 tarihinde, GAMA Al Moushegah Arabia Ltd. olarak, Snamprogetti Saudi Arabia Ltd. ile sözleşme imzalandı. Proje kapsamında montaj işleri, kısmi malzeme tedarikleri ve kısmi devreye alma işleri bulunuyor. 42 GAMA BÜLTEN Sayı 91

45 Proses otomasyonu kurulacak. Ses ve veri transferi için iletişim sistemleri kurulacak. Patlamaya dayanıklı binalar ve diğer gerekli tüm alt yapı işleri yapılacak. Proje başlangıcından günümüze kadar m 3 kazı toprak işi yapılmış olup, m 3 prekast olmak üzere m 3 beton dökümü gerçekleştirildi. Projedeki 2 ana bina olan Trafo ve Kontrol binalarının üst yapı işleri tamamlandı. İnce işler imalatları devam ediyor. Telekomünikasyon binasının üst yapı işleri tamamlanıyor. Altyapı boru montajı toplam m olup, toplam m montaj tamamlandı; çelik konstrüksiyon montajı toplam 915 ton olup, %83 oranında tamamlandı. Mesnet imalatlarının 64 ton olan toplam miktarının 54 ton u tamamlandı. Elektrik ve enstrüman işlerinde ise 31 Aralık 2017 itibarıyla yaklaşık m elektrik kablo tavası montajı, m elektrik kablo serimi ve m enstrüman kablo tavası montajı, m enstrüman kablo serimi tamamlandı. 31 Aralık 2017 sonu itibarı ile şantiye mevcudu 899 direk ve 257 indirek olmak üzere toplam personel çalıştı. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Saha İnşaat İşleri İlerlemesi %63 Bina İnşaat İşleri İlerlemesi %58 Mekanik İşleri İlerlemesi %55 Elektrik İşleri İlerlemesi %16 Enstürüman İşleri İlerlemesi %26 Genel Proje İlerlemesi %49,80 EKİM-KASIM-ARALIK

46 DEVAM EDEN PROJELER MW PP13 Güç Santrali Elektro-Mekanik Montaj Projesi PP13 Projesi nin kapsamında, Güç adası Mekanik, Enstrümantasyon ve Kontrol Sistemleri (I&C) ve Elektrik İşleri ve Pre-Commissioning İşleri ile GIS Ekipmanları Montaj (Tasarım, Yapım ve Devreye Alma) işleri bulunuyor. İki adet enerji üretim bloğundan (bir blok 3 GTG+1 STG den oluşmakta) oluşan santralde; 6 adet GE 7FA Gaz Türbini ve Jeneratörü, 6 adet HRSG, 2 adet GE Reheat Double Flow D11 Buhar Türbini, 5 adet GSU Trafo, 3 adet SGT trafo ve 2 adet ACC yer alıyor. Saudi Electricity Company (SEC) in İşveren olduğu. PP13 Proje sahası, Suudi Arabistan ın başkenti Riyad ın 145 km kuzeybatısında, Dhurma şehrine 65 km uzaklıkta bulunuyor. Proje, Suudi Arabistan Devleti nin 2030 Ulusal Vizyonu doğrultusunda planlanan altyapı ve enerji yatırımları içerisinde yer alıyor. Ülkenin artan enerji tüketim ihtiyacının karşılanması ve mevcut elektrik altyapısının iyileştirilmesi kapsamında geliştirilen SEC Güç Santrali 13 ün, 1800 MW kurulu güç üretim kapasitesi ile çalışması planlanıyor. Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgesinde GAMA nın gelişme stratejileri ve yatırımları dikkate alındığında, PP13 projesi, kapasitesi, koşulları ve kazandıracağı tecrübe ile GAMA nın bölge için önemli bir referansı olacak. 02 Temmuz 2015 tarihinde sözleşmesi imzalanmış olan Projenin Kasım 2019 itibariyle devreye alınması planlanıyor. GAMA kapsamı içerisinde, güç adası elektromekanik montajı, 10 adet muhtelif hacimlerde depolama tankı yapımı, 17 adet proses binası, boru imalatı ve montajı, üçüncül çelikler de dahil olmak üzere türbin binası ve boru köprüleri birincil ve ikincil çelik yapı montajları, BOP elektromekanik ekipman montaj işleri ve çeşitli proje malzemelerinin temini bulunuyor. Ayrıca, PP13 ile üretilecek enerjinin SEC dağıtım sistemine aktarılmasını sağlamak için 1 adet 380KV ve 1 adet 132KV şalt trafo merkezi yapım işleri GAMA kapsamındadır. 380 kv GIS (10 çap) ve 132 kv GIS (30 bay) in mühendislik, satın alma, montaj, test ve devreye alma işleri kapsamı içerisinde 380 & 132 kv kablo çekilmesi, kablo başlık ve ekleri, kumanda ve röle panoları, Gas Izoleli Bara (GIB), orta gerilim şalt, yardımcı servis trafosu, otomasyon ve haberleşme sistemleri, AC- DC sistemleri bulunuyor. Gaz türbini ve jeneratörlerinin mekanik montajı tamamlandı. Elektrik ve I&C ve Ventilation Duct işlerine devam ediliyor. 44 GAMA BÜLTEN Sayı 91

47 Gaz türbini binasında ana ve yardımcı çelik yapı elemanları montajı tamamlandı. Buhar türbini binasında ise, türbin montajı için açık kalması gereken bölümler hariç çelik montajı tamamlandı. Tersiyer (üçüncül) çeliklerin imalatı devam ediyor. Türbin binası boru köprüleri çelik yapı montajı tamamlandı. Ünite 23, 22 ve 21 de nihai yerleşim ayarlamaları, Ünite 23 de ön devreye alma işleri devam etmektedir. Lube Oil Flashing Flushing İşleri Ünite 23, 22, 21, 13, 12 de tamamlandı. Ünite 11 de devam ediyor. Hava Soğutmalı Yoğuşma (ACC) Üniteleri 28 ve 18 de mekanik montaj işleri tamamlanmak üzere olup eksik tutanağı listeleri kapatılıyor. Elektrik İşleri devam ediyor. 6 adet Atık ısı kazanlarında (HRSG) modül, drum gibi ana ekipman montaj işleri büyük ölçüde tamamlandı ve dahili boru montajı işleri için İşverenin malzeme temini bekleniyor. Ana ve by-pass baca montajları tamamlandı, yalıtım ve aluminyum kaplama çalışmaları devam ediyor. WetSAC ünitesinde bulunan 12 adet fan bacası ve fan deck montajı tamamlandı. Ayrıca, WetSAC üzerindeki yürüme yolları ve korkuluk montajı, damla tutucu montajı ve grouting işleri de tamamlandı. Sprey pompası ve sprey boruları montaj işleri tamamlanıyor. BOP borulama prefabrikasyon işleri tamamlandı. Öncelikli olarak Basit Çevrim için gerekli alanlarda montaj işleri devam ediyor. malzemelerinin sahaya teslimat süreci devam ediyor. Kablo tavası montajı, UPS, CCR, SCADA, Mühendislik, CCR odaları dağıtım panel montajları, kablo çekimi, rakor ve terminasyon işleri devam ediyor. Şalt sahası (GIS) ve santral ekipmanları satın alma işleri büyük ölçüde tamamlandı. GIS koruma panoları, SAS ve telekomünikasyon çalışmalarına başlanıldı. Test ve devreye alma işleri devam ediyor. 10 adet muhtelif hacimlerdeki depolama tankları montaj işleri tamamlandı. Tankların çoğu için yapısal çelik desteklerinin ve yangın koruma sistemlerinin montajı tamamlandı. Hidrostatik test süreci tamamlandı. Aralık 2017 sonu itibarıyla şantiyede direkt ve 679 endirekt olmak üzere toplam personel çalıştı. 10,6 milyon adam/saat toplam kazasız çalışma saati değerine ulaşıldı. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Genel proje ilerlemesi %79,67 Mühendislik ilerlemesi %99,62 Satın alma ilerlemesi %96,30 Elektromekanik montaj işleri ilerlemesi %71,34 Proses Binaları için çelik yapı imalat işleri tamamlandı ve montaj işleri devam ediyor. Mimari işlere devam ediliyor. Cephe ve çatı panel EKİM-KASIM-ARALIK

48 DEVAM EDEN PROJELER 450 MW RADES-C Doğal Gaz Kombine Çevrim Santrali İşvereni La Société Tunisienne de l Electricité et du Gaz (STEG) olan RADES-C Kombine Çevrim Santrali Projesi anahtar teslimi yapım işleri Sumitomo Corporation (SC) ve Mitsubishi Hitachi Power Systems (MHPS) konsorsiyumu tarafından yürütülüyor. GAMA Güç Sistemleri, SC nin alt yüklenicisi olarak BOP ekipmanları dizaynı ve satın alması ile tüm saha yapım/montaj işleri ve kapsamı dahilindeki ekipmanların devreye alması işlerinden sorumludur. 46 GAMA BÜLTEN Sayı 91

49 tarihinde resmi kontrat süresi başlayan Projenin, basit çevrim için ilk ateşleme tarihi , Ticari İşletmeye Kabul tarihi ; kombine çevrim için ilk ateşleme tarihi , Ticari İşletmeye Kabul tarihi ise olarak planlanıyor. Projeye ait ekipmanların detay tasarım ve satın alma işleri devam ediyor. Bu kapsamda Eylül 2017-Aralık 2017 döneminde mobilizasyon binaları, bypass bacası ve damperi, türbin binası tavan vinci, gaz kompresörü, su arıtma tesisi, çevrim suyu pompaları, GSU trafoları (GT+ST) ve HV ekipmanları, Electrochlorination Ünitesi, GCB ve Gaz Düşürme ve Ölçme İstasyonu paketlerinin siparişleri verildi. İnşaat projeler kapsamında başlıca mobilizasyon işleri, geoteknik ve topografik çalışmalar, kazı çizimleri, kazık teknik çizimleri, yönetim ve elektrik binası mimari çizimleri, türbin ve elektrik binası çelik tasarımı, yeraltı projeleri üzerinde çalışıldı. Mekanik projeler kapsamında başlıca ana ekipman şartnameleri, P&ID ve hesap raporları ile binalara ait HVAC tasarımı ve yangın sistemleri üzerinde çalışıldı. Saha yapımı tankların tasarım işleri için yerel bir firma ile anlaşıldı, başlıca hesap raporları ve montaj çizimleri gelmeye başladı. Elektrik projeler kapsamında başlıca ana ekipman şartnameleri, trafo hesapları, topraklama işleri, yük listesi üzerinde çalışıldı. Sahada, mobilizasyon işlerinin Ocak 2018 itibarıyla tamamlanması hedefleniyor. Zemin iyileştirmesi için test kazığı çalışmalarına başlandı. Geoteknik ve topografik çalışmalar tamamlandı. Tüm saha temizlik ve tesviye işleri tamamlandı. Kazık işleri alt yüklenicisi ile anlaşıldı, Teknik İnşaat işleri alt yüklenicisi için teklife çıkıldı. Ağır Kaldırma İşleri, Saha Yapımı Tank Montaj İşleri, Çelik Montaj İşleri ve Teknik Olmayan Binaların İnşaat İşleri sözleşme paketleri üzerinde çalışılmaya başlanmış olup, ihale süreci Ocak 2018 de başlatılacak Aralık sonu itibariyle GAMA Merkez ofis istihdam durumu 22 kişi, Saha istihdam durumu 19 kişi, GAMA taşeronları ile birlikte ise toplam saha personeli 110 kişidir. Aralık 2017 sonu itibarı ile proje fiziksel ilerlemesi: Genel proje ilerlemesi %10.5 Mühendislik ilerlemesi %30.3 Satınalma ilerlemesi %14.8 Yapım ilerlemesi %2 EKİM-KASIM-ARALIK

50 DEVAM EDEN PROJELER Yamal LNG Projesi CWP3B Paketi Utility ve Offsite için Modül Montaj ve Bağlantı İşleri, Mekanik İşler, Borulama İşleri, Anahtar Teslimi (Mühendislik-Satın Alma-Montaj) Tanklar ve Binalar, Elektrik ve Enstrümantasyon İşleri GAMA Endüstri A.Ş nin iş ortaklığı REGA JV tarafından yapımı üstlenilen Yamal LNG Projesi tamamlanmak üzere olup tesis dünyanın en büyük LNG tesislerinden biri olmasının yanı sıra kutup bölgesinde faaliyet gösteren ilk LNG tesisi olma özelliğini de taşıyacak. Bölgenin fiziksel, coğrafi ve hava şartları ile ilgili zorlukları uygulanan modüler sistem vesilesiyle aşıldı. REGA JV olarak 1 Eylül 2015 tarihinde mobilize olup, 1 Ekim 2015 tarihinde de ilk montaj işlerine başladığımız Yamal LNG Projesi, CWP3B paketi işlerinde Aralık 2017 sonu itibarıyla %91,5 ilerleme seviyesine ulaşıldı. Yamal LNG Projesinde, başka firma kapsamında olan Train bölgesinin yanı sıra REGA JV kapsamındaki, CWP3B paketindeki işlerin de başarıyla tamamlanarak devreye alınması ile 6 Kasım 2017 tarihi itibarıyla First LNG Drop gerçekleşti ve ilk ürün alındı. 48 GAMA BÜLTEN Sayı Aralık 2017 tarihinde Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin in ve diğer ülke temsilcilerinin katılımıyla tesiste üretilen ilk ürün Christophe de Margerie isimli dünyanın ilk buz kırıcılı LNG tankerine yüklendi ve m 3 kapasiteli tanker ilk ürünü dağıtım noktasına ulaştırıldı. Yamal LNG Projesi kapsamımızda yer alan; borulama işleri, mekanik işler, elektrik ve enstrümantasyon işleri ve modüler olarak montajı yapılan ünitelerin içerisindeki tamamlama işleri (PCOW) ve bağlantı işleri, anahtar teslimi tanklar ve binalar, elektrik ve enstrümantasyon işlerinde 1nci Etap kapsamında eksik tamamlama işlerine ve 2nci Etap kapsamında ise ilgili bölgelerdeki yapıların montajına devam ediliyor. Ana iş kalemleri olarak WDI boru imalat, WDI boru saha montaj olmak üzere toplam WDI boru kaynak, ton çelik montaj, km kablo çekimi ve m 2 izolasyon işi tamamlandı.

51 2017 Aralık sonu itibarıyla şantiyede REGA JV personeli ve taşeron personeli olmak üzere toplam personel çalıştı.. Son dönem içerisinde Utility, Flare, Refrigerant ve Fractionation bölgelerinde tamamlanan işler devreye alındı ve işletme gruplarının kontrolüne geçmeye başladı. Bu kapsamda, Utility bölgesinde modüller içerisinde devreye alma start-up işleri malzeme eksikleri haricinde tamamlandı. Baca sisteminde de üretim ile ilgili gaz yakımına devam edildi ve arada duruş yapılarak tespit edilen üretici eksikleri tamamlandı. EPC olarak yapımı üstlenilen Merkezi Güvenlik Binası işverene teslim edildi, diğer binalarda tamamlanma aşamasına geldi. Bu binalardaki eksik mekanik ve elektrik işlerinin tamamlanarak tesliminin 2018 Ocak ayı sonunda yapılması hedefleniyor. Acil Durum Jeneratörlerinden (EDG) 100 / 200 nolu üniteler ve 300 / 400 nolu üniteler devreye alındı. 31 Aralık itibarıyla 500 /600 nolu üniteler devreye alınmaya hazır hale getrildi. Proje kapsamımızda bulunan Utility, HP Flare, EDG , , Refrigeration, Fractionation ünitelerinde mekanik montaj çalışmalarımız tamamlandı. BOG-1, LNG Tank 1-2 bölgelerinde montaj ve devreye alma işleri beraber yürütülmekte olup, ağırlıklı çalışmalar BOG-2 ve LNG Tank-3 ve 4 bölgelerinde devam ediyor. Yatırım, yapım ve işletme aşamalarında çok uluslu bir ekibe ev sahipliği yapan Yamal LNG Projesinde, önemli kilometre taşları 2017 yılı sonu itibarıyla tamamlandı ve yapılan üretimin dağıtıma geçmesiyle Rusya Federasyonu için önemli bir stratejik gelişme sağlandı. Tesisin tam kapasite devreye girmesiyle yıllık 16.5 milyon ton LNG, bu proje için tasarlanan kendinden buz kırıcılı 15 tankerle taşınacak ve Kuzey Deniz Yolunun da aktif bir şekilde kullanılmasının önü açılacak. EKİM-KASIM-ARALIK

52 DEVAM EDEN PROJELER Hartha Termal Güç Tesisi Yenileme Projesi Irak Elektrik Bakanlığı tarafından Mitsubishi- Hitachi Power Systems ve GAMA Güç Sistemleri ne konsorsiyum olarak verilen proje, tesisin 200 MW lik orijinal çıkış gücüne çıkarılması ve tesis ömrünün 10 yıl uzatılabilmesi amacıyla, dört yakıtlı buhar kazanı, buhar türbinleri, jeneratör (alternator), OG ve AG elektrik dağıtım hücreleri/ekipmanları, tesisin enstrümantasyon/ kontrol sistemlerinin, kablo ve kablo tavalarının yenilenmesi ve iyileştirilmesi işlerini kapsıyor. Projede, sahanın 19 Eylül 2016 tarihinde teslim edilmesinin ardından, 11 ay boyunca devam eden yapım ve devreye alma işleri, buhar türbininin senkronizasyonu 25 Ağustos 2017 tarihinde tamamlandı Eylül ayının ilk haftası itibarıyla tesis tam yükte (200 MW) çalışmaya başladı. Performans ve diğer testler 2017 Aralık ayında tamamlanıp ve İşletme Sertifikası belgesi 23 Aralık 2017 tarihinde imzalandı. Planlanan tarihten önce elektrik üretimine başlanan Santral, Irak ın mevcut olan elektrik ihtiyacını karşılamada önemli bir rol alıyor. 50 GAMA BÜLTEN Sayı 91

53 DEVAM EDEN PROJELER GATE Projeleri FGP - Geçici Ofisler Projesi 2014 Kasım ayında sözleşmesi imzalanan Proje kapsamındaki m 2 ofis, medikal klinik, ambar, garaj gibi binalar EPC bazında inşaa edildi. İlave m 2 lik güvenlik ve tren istasyonu binalarının EPC bazda inşaası devam ediyor. Aralık 2017 sonu ilerleme yüzdesi %95 olan projenin 2018 Haziran ayında tamamlanması planlanıyor. FGP - Ana İşler Projesi 2016 Ağustos ayında sözleşmesi imzalanan Proje kapsamında m 3 kazı/dolgu, 27 km altyapı borulaması, m 3 beton, wdi üst yapı borulaması, 428 km altyapı kablolaması bulunuyor. Aralık 2017 sonu ilerlemesi %41 olan projenin, Kasım 2018 de tamamlanması planlanıyor. FGP - Geçici İnşaat Tesisleri 2017 Mayıs ayında sözleşmesi imzalanan Proje kapsamında m 2 yemekhane, ofis, medical klinik, güvenlik binaları gibi 41 adet bina EPC bazında tüm müştemilatı (jeneratörler, HVAC sistemi, F&G sistemleri, vb.) bulunuyor. Aralık 2017 sonu ilerlemesi %31 olan projenin, Kasım 2018 de tamamlanması planlanıyor. EKİM-KASIM-ARALIK

54 DEVAM EDEN PROJELER 840 MW Zakho Basit Çevrim Elektrik Santrali GAMA Güç Sistemleri ve Ansaldo Konsorsiyumu, Kuzey Irak bölgesinde Türkiye sınırına yaklaşık 16km mesafede bulunan Zakho 840 MW Basit Çevrim Elektrik Santrali işinin anahtar teslimi yapımı için ilk olarak 17 Ekim 2014 tarihinde ve daha sonra 06 Ağustos 2015 tarihinde Unit Investment ile sözleşme imzaladı. Proje, GAMA Güç Sistemleri nin bölgede devam eden Khabat 2x150 MW Termik Elektrik Santrali projesinden sonra ikinci projesidir. Ansaldo kapsamında; 3 x AE94.3A Gaz Türbini ve yardımcı ekipmanları, statik excitation sistem, Gaz Türbini kontrol ekipmanı, air intake, exhaust duct tedariği, ilgili ekipmanların devreye alınması ve İşveren personeline verilecek eğitimler, GAMA kapsamında ise; yardımcı sistem ve ekipmanlar dahil santralin detay tasarım, inşaat, mekanik, elektrik montaj ve devreye alması, İşveren personeline verilecek eğitimler yer almakta. Proje sahasında topoğrafik harita, zemin etüdü, yeraltı suyu durumu ve kimyasal analizleri, toprak ve yeraltı suyu kirlilik analizi gibi faaliyetlerin tamamlanması için kısıtlı işe başlama talimatı verildi ve tüm bu çalışmalar tamamlandı. Tamamlanan faaliyetlere ait raporlar Unit Investment a sunuldu, EPC sözleşme kapsamına dahil olmayan toprak işleri ve saha tesviyesi için belirlenen çalışmalar Unit Investment ile görüşüldü ve görüşmelerin sonucunda, anlaşmaya varılan kapsam ve ek işler 06 Ağustos 2015 tarihinde imzalanan revize EPC sözleşmeye eklendi. İşin süresi, İşe Başlama Bildirimi nin yayınlanmasından sonra 27 aydır. 52 GAMA BÜLTEN Sayı 91

55 DEVAM EDEN PROJELER 4x350 MW Al-Khalij Enerji Santrali Şubat 2011 de Libya da başlayan iç savaş sonrası, Ağustos 2014 sonu itibarıyla Projemiz 3. kez Mücbir Sebep nedeniyle durduruldu. Mücbir Sebep nedeniyle, GAMA gibi diğer tüm ana müteahhitlerin ve İşveren Mühendisinin de tüm personeli şantiyeden tahliye edildi. Projemizin bulunduğu Sirte bölgesinde süregelen çatışmalar ve Libya genelinde güvenliği sağlayabilecek devlete ait kolluk kuvvetlerinin eksikliği, işbaşı yapmamıza engel teşkil ediyor. GECOL den alınan bilgiye göre, İşveren bu şartlara karşın 1. Ünitenin işletmesine %50 kapasite ile devam edebiliyor. GAMA kapsamı işlerde tahliye öncesi %97 genel ilerlemeye ulaşıldı. Ancak, Mücbir Sebep nedeniyle Projeye ne zaman devam edilebileceğine yönelik sağlıklı bir planlama yapılamamakta. Libya daki tüm olumsuz gelişmelere karşın, İşverenimiz GECOL ile iletişimimiz kesilmedi ve sıcak bir şekilde devam ediyor. EKİM-KASIM-ARALIK

56 GAMA TİCARET ve TURİZM A.Ş. den HABERLER GAMA Ticaret ve Turizm de Veda GAMA Ticaret ve Turizm Yönetim Kurulu üyesi Ergün Alkan, 1974 yılında genç bir avukat olarak çalışmaya başladığı, 1987 yılından itibaren yönetici olarak devam ettiği GAMA daki çalışma hayatını 30 Eylül 2017 tarihi itibarıyla tamamladı. 43 yıl boyunca vermiş olduğu tüm emekler, bilgi ve tecrübe paylaşımları için kendisine teşekkür ederiz. CIFA Akademi Makina Eğitimi GAMA Ticaret ve Turizm Ekim 2017 tarihleri arasında İtalya da CIFA Akademi tarafından düzenlenen makina eğitimine katıldı. Bu kapsamda ürün, mekanik, hidrolik, elektrik-elektronik ve yapısal eğitimleri alındı. 54 GAMA BÜLTEN Sayı 91

57 Türkiye de ve Dünyada Zoomlion Makinaları Türkiye distribütörlüğü GAMA Ticaret ve Turizm A.Ş. tarafından yürütülen Zoomlion firmasının ürettiği makinalar Türkiye de ve dünyada bir çok farklı projede kullanılıyor ve bu projeler bu makinalar kullanılarak tamamlanıyor yılı son çeyreğinde K10018R Şehir pompaları, 56X-6RZ kamyona monte beton pompaları ve TC Kule Vinçlerin teslimatları gerçekleştirildi. Group / Dalaman Havaalanı TC6016A-8 ve TC6517B-10 Fatih Beton / Şanlıurfa 56X-6RZ YDA Group Ataşehir Finans Merkezi / İstanbul TC yılı son çeyreği içerisinde, Kuveyt Uluslararası Havalimanı inşaatında kullanılmak üzere Zoomlion marka kule vinçleri tercih edildi. Bu proje kapsamında 6 adet 120 ton kapasiteli Zoomlion marka D model kule vinçlerin üretimlerine ve sevkiyatlarına Zoomlion tarafından başlandı. EKİM-KASIM-ARALIK

58 GAMA AKADEMİ GAMA Akademi Ajandası Gün Sürekli öğrenme ve gelişim kültürünü oluşturmak hedefi ile yola çıkan GAMA Akademi; öğrenme ve gelişim faaliyetlerine, 2017 Ekim- Kasım-Aralık döneminde gerçekleşen gelişim ve atölye programları ile devam ediyor. Farklı alan ve şirketlerden katılımcıları bir araya getiren bu programlarda aynı zamanda, değerli bir bilgi paylaşımı ortamı oluşuyor. eğitimlerin davranışa dönüştürülerek, yapılan eğitim yatırımından yüksek düzeyde fayda sağlanmasını hedefliyoruz. Çalışanlarımız, GAMA 10+ Vizyo n süreci kapsamında derlenen tüm kaynak ve söyleşilere GAMA e-akademi ve e-mobil üzerinden erişim fırsatını buldu. Gelecek temalı 13 rapor ve 16 videonun yanı sıra çalışanlarımızdan gelen Bugüne kadar ağırlıklı olarak Kendine Liderlik programlarıyla devam ettiğimiz eğitimlere, son 3 aylık dönemde Profesyonel Gelişim ve Uzmanlık Programları damgasını vurdu. 10 farklı başlık ve 43 yeni katılımcıyla; GAMA Akademi 277. gününde, toplamda 27 farklı konu başlığı ve 411 katılımcıya ulaştı. Eğitim değerlendirme modelimizin ilk basamağını oluşturan tepki ölçümlerinde, 4 lü ölçek üzerinden 3.8 lik genel ortalama ile katılımcılarımızdan çok yüksek düzeyde bir memnuniyet oranı elde ettik. Eğitim sonrası devam eden izleme ve takip çalışmalarıyla, 56 GAMA BÜLTEN Sayı 91

59 kaynak önerileriyle geliştirilen GAMA Akademi sadece sınıf içi eğitimleri değil, bunun yanı sıra e-öğrenme yi de desteklemeye devam etmektedir. Çalışanlarımızın önerileri doğrultusunda şekillendirdiğimiz GAMA Akademi Atölye programları; iş dışında da bir araya gelerek, birbirimizden öğrenme ortamını sağlamaya devam ediyor. Nefes Teknikleri ile devam ettiğimiz programlara, Ocak ayında başlayacak olan Doğa Yürüyüşü atölyesi ile devam edeceğiz. EKİM-KASIM-ARALIK

60 DİĞER Uyum Yönetimi Günümüz iş dünyasında yolsuzluk ve suistimallere sık sık rastlanmakta, bunların önemli olumsuz etkileri olmakta; bu anlamda birçok çalışma yapılmakta ve mücadele yöntemleri geliştirilmektedir. Aşağıda konu ile ilgili olarak Türkiye Etik ve İtibar Derneği nin Etikblog.com web sitesinde yer alan bir yazıyı bulacaksınız. KAYBETTİĞİMİZ DÜRÜSTLÜĞÜN MALİYETİNİ HESAPLARKEN Sevdiğiniz bir şeyi kaybettiğinizi düşünün. Ne hissederdiniz? Üzülür müsünüz? Canınız mı sıkılır? Kendinize kızar ve keşke değerini bilseydim de kaybetmeseydim mi dersiniz? Ağlar mısınız? Peki kaybettiklerinizin maliyetini hesaplar mısınız? Aşağıdaki gerçekler kaybolan dürüstlüğün maliyetine ilişkin kısa bir hesaplama: ACFE (Association of Certified Fraud Examiners) nin 2016 çalışan suistimallerine ilişkin raporuna göre, tipik bir kurum her yıl gelirinin %5 ini suistimal nedeniyle kaybediyor. Dünya da 2014 yılı gayri safi hasılanın 74 trilyon dolar olduğu düşünüldüğünde, suistimaller ile oluşan zarar 3,7 trilyon dolar olarak tahmin ediliyor. Hesaplamayı Türkiye için yaparsak, 800 milyar dolar olan hasıladan hareketle zararın 40 milyar dolar olduğunu söyleyebiliriz. Diğer bir deyişle, her Türk vatandaşı suistimalleri fonlamak için cebinden yılda yaklaşık 550 dolar (yaklaşık 2,000 TL) ödüyor. Suistimal vakalarının %83 ünden fazlasında varlıkların kötüye kullanımı (ortalama kayıp dolar), %35 inde yolsuzluk (ortalama kayıp dolar) ve yaklaşık %10 unda mali tablo hileleri (ortalama kayıp dolar) ile karşılaşılıyor. Kurum sahipleri/üst yöneticilerin işlediği suistimallerde ortalama kayıp dolar, yöneticilerin yol açtığı kayıp dolar, çalışanların yol açtığı kayıp ise dolar olarak hesaplanmış. Suistimale karışanların sayısı arttıkça maliyet de artıyor. Tek bir suistimalcinin neden olduğu ortalama kayıp tutarı dolar iken, tutar iki suistimalcinin iş birliği yaptığı vakalarda dolar, 58 GAMA BÜLTEN Sayı 91

61 üç suistimalci iş birliği yaptığında dolar, dört suistimalci iş birliği yaptığında dolar, beş ya da daha fazla suistimalci iş birliği yaptığında ise dolar olarak hesaplanmış. Türkiye nin içinde bulunduğu bölgede en sık karşılaşılan suistimal türü yolsuzluk, ortalama kayıp ise dolar. Suistimaller en sık bankacılık ve finans hizmetleri, devlet ve kamu yönetimi, imalat, sağlık ve perakende sektöründe olurken, ortalama en yüksek kayıplar madencilik ( dolar), toptan satış ticareti ( dolar), profesyonel hizmet ( dolar), tarım ve orman ( dolar), petrol ve gaz ( dolar) ve inşaat ( dolar) sektörlerinde gerçekleşiyor. Dünyada sadece yolsuzluğun maliyeti 2,6 trilyon dolar (WorldEconomic Forum) iken her yıl ödenen rüşvet 1 trilyon dolar olarak tahmin ediliyor (World Bank). Yukarıda hep parasal maliyetten bahsettik. Suistimal ve yolsuzlukların hesaplanması çok güç sosyal maliyetleri var. Ekonominin büyümesini engelliyor, toplumun temel hizmetleri (eğitim ve sağlık) alamamasına veya daha pahalıya almasına neden oluyor, toplumun değerlerini zehirliyor, adalete olan inancı azalıyor. Daha bir çok faktör sayılabilir. Hesap az çok ortada. Suistimalin maliyeti yüksek. Peki ne yapacağız? Gerçekler ile yüzleşerek, cesaretle ve bilgi ile kaybettiğimiz dürüstlüğü arayacağız. Ararken de mücadele edeceğiz. Bulmadan durmak yok. Fikret Sebilcioğlu, CFE, CPA, TRACE Anti-Bribery Specialist. Bu yazı, Türkiye Etik ve İtibar Derneği -TEİD in Etikblog.com web sitesinde 02 Ekim 2017 tarihinde yayımlanmıştır. EKİM-KASIM-ARALIK

62 DİĞER 2018 Enerji Verimliliği Seferberlik Yılı olacak. Prof.Dr. Filiz Karaosmanoğlu İTÜ Öğretim Üyesi ve Sürdürebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) Başkanı Filiz Karaosmanoğlu, 1982 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi nden (İTÜ) Kimya Mühendisi unvanı ile mezun oldu. Karaosmanoğlu, İTÜ den Yüksek Mühendis ve Doktora derecelerini alarak, Doktora Sonrası Araştırma çalışmasını Kanada Nova Scotia Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği Bölümü nde yaptı.1993 yılında Kimya Mühendisliği Enerji Teknolojisi Bilim Dalı nda Doçent unvanı alan Prof.Dr.Filiz Karaosmanoğlu, İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü nde görev yapmaktadır. Prof. Dr.Karaosmanoğlu yıllarında Yalova Üniversitesi Kurucu Rektör Yardımcısı ve Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümü Kurucu Başkanı görevlerini yürüttü. F. Karaosmanoğlu nun temel araştırma alanı biyoyakıt teknolojisi olup, temiz üretim teknolojileri üst başlığı ile atıktan enerji, çevre dostu yağlama yağları, yaşam döngüsü değerlendirmesi ve sürdürülebilirlik yönetimi konularında çalışmaktadır. Dünya Gazetesi Sürdürülebilir Yaşam, Madeni Yağ Dergisi Sürdürülebilirlik, Çevre ve Biyoyağlama Yağları köşelerinde ve Petrotürk-Green Power dergilerinde yazan Dr. Karaosmanoğlu, başta Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği (SÜT-D) olmak üzere çeşitli sivil toplum örgütlerinde etkin görev yaparak sürdürülebilir üretim-tüketim-hizmet, yenilenebilir kaynaklı enerji uygulamaları ve enerji verimliliği konularında uğraş vermektedir. Enerji verimliliği temiz üretim ile sürdürülebilir üretimin temel öğelerinden biridir. "Verimliliği artırmak, insanlar ve çevre üzerindeki riskleri azaltmak amacı ile bütünsel önleyici bir çevresel stratejinin proses, ürün ve hizmetlere sürekli olarak uygulanması" temiz üretim tanımıdır. Üretimde insana, emeğe odaklanma iş güvenliği ve sağlıklı çalışma ortamını da sağlar. Sürdürülebilir üretim "gelecek nesillerin ihtiyaçlarını tehdit etmemek için, temel insan ihtiyaçlarını karşılayan ve daha iyi bir yaşam kalitesi sağlayan ürün ve hizmetlerin, tüm yaşam döngüsü boyunca doğal kaynakların kullanımını, zehirleyici maddeleri, atık ve kirletici emisyonları en aza indirerek üretimi ve kullanımıdır". Bu bağlamda üretimde verimlilik öne çıkar. Üretimde verimlilik, en az hammadde, enerji ve su kullanımı ile aynı çıktıları elde etme ya da aynı kaynaklardan daha fazla ve kaliteli üretim ile mümkün olur. Böylece en iyi kaynak değerlendirmesine, kaynak verimliliğine ulaşılır. Üretim süreçlerinde verimlilik kavramı girdiçıktı ilişkisinde en iyi kaynak değerlendirmesi ile belirtilir. Eğer üretim ve tüketimde, kaynakları gelecek nesillerin kullanımını da hesaba katarak, yarın için de daim kılarak ihtiyacımızı karşılarsak, sürdürülebilir üretim ve tüketim gerçekleşir. 60 GAMA BÜLTEN Sayı 91

63 Eğer insan ve yerküresi için bedeli tartışılamaz olan çevresel bozulmayı, iklim değişimini, biyoçeşitlilik kaybını ve sürdürülebilir olmayan doğal kaynak kullanımını önleyerek, aynı zamanda ekonomik büyüme ve gelişmenin takibini başarabilirse yeşil büyüme başarılır. Yeşil büyürken mevcut en temiz teknoloji kaynak verimliliğiyle kullanılmalıdır. Endüstrideki verimlilik kavramı ile ekonomideki "Yatırılmış sermayenin, bir kuruluşun veya bir yatırımın gelir sağlayabilme olanağı, rantabilite" olarak tanımlanan verimlilik tanımı arasında tam bir uyum vardır. Yanı sıra güncel Türkçemizdeki verimkârlık, mümbitlik anlamları da üretimdeki verimlilik tanımını çok güzel anlatmaktadır. Enerji verimliliği ile ekonomide verimlilik eşgüdümde ilerler ve böylece enerji, sürdürülebilir kalkınmanın itici gücü olur. Enerjinin ülke ekonomisine bedeli ile iklim değişikliğine etkisini hiç unutmamak gerek. Enerji verimliliği için kuruluşlarda yeni istihdamlar yapılırken yeni istihdam alanları da oluştu. Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD) firmaları ile Enerji Yöneticisi (EY) gibi. Enerji üretilirken ve tüketilirken çifte kaynak verimliliği potansiyeline, diğer deyişle enerji verimliliği potansiyeline sahiptir. Bu nedenle enerji verimliliği için "En Temiz-Yerli Enerji Kaynağı" demek adına yakışır bir tanımlamadır. Enerjisini verimli kullanan karbon ayak izini de azaltır. Yaşamın her aşamasında kişi ve kuruluşlar iklim değişikliğine neden olan sera gazlarının oluşmasına neden olurlar. Her yeni bir gün ile üretirken, tüketirken, hizmet alınırken sera gazları salımı gerçekleşir. Adeta yerküreye bir yük bindirilerek bedel ödetilir. Karbon ayak izi kişi, toplum, devlet, kuruluş, etkinlik veya ürünün/hizmetin doğrudan veya dolaylı neden olduğu belli bir zamandaki sera gazı salımlarının (emisyonunun) karbondioksit eşdeğeri ölçüsüdür. Karbon ayak izi ile insan kökenli sera gazı salımlarının çevresel etkisi, küresel karbon dengesine etkisi ortaya konur. Karbon ayak izini bir şirket, toplam sera gazı emisyonunu, ürünlerinin/ hizmetlerinin sera gazı emisyonunu bulmak üzere saptar. Karbon ayak izi tedarikçiden tedarikçiye (B2B) veya tedarikçiden son kullanıcıya (B2C) saptanabilir. Şirketler karbon ayak izini hesaplamak üzere yola çıktığında karbonunu yönetmeye başlayarak düşük karbon ekonomisinin bir öğesi olur. Adeta bir karbon check-up başlar. Girdi tedariği, üretim-tüketim-hizmet aşamaları ve atık yönetimi için emisyonlar hesaplanarak, azaltım için yapılabilecekler belirlenir. Maliyet azaltımı fırsatları tanımlanır. Üretim zincirinin yaşam döngüsü boyunca incelenip mevcut görünümün ortaya konulması gerçekleşir. Her bir aşama için doğru karar verme mekanizması kapsamına sera gazı emisyonları etkileri katılarak, çevre yönetiminde süreklilik, azaltım sağlanır. Firmanın çevre için duruşunda, görünürlüğünde, somut verilere dayalı yeşilleşme, şeffaf bir kurumsal sorumluluk görülür. Ülkemizde toplam sera gazı salımlarının yaklaşık yarısını oluşturan elektrik ve buhar üretimi ile enerji yoğun sektörler olan çimento, demir-çelik, rafineri, seramik, kireç, kâğıt, cam gibi sektörler için "Sera Gazı Emisyonları Takibi" ilgili yönetmelikle yapılmaktadır. Ulusal sera gazı emisyonları T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi EKİM-KASIM-ARALIK

64 DİĞER Genel Müdürlüğü İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı Sera Gazlarının İzlenmesi ve Emisyon Ticareti Şube Müdürlüğü'nün görev alanıdır. Diğer sektörler için gönüllülük esastır. Karbon ayak izi belirlemeye karar verme yönetim stratejisidir. Karar verme ardından firma çalışanlarının tümünün, mavi ve beyaz yakalıların konuyu özümsemeleri, sahiplenmeleri gereklidir. Firmada çekirdek bir kadro oluşturmak, bir ekip yaratmak yararlı olur. Ardından ilgili standart çalışmaları kolaylıkla yürütülebilir. Karbon ayak izi belirlemesi ardından asıl olan karbon ayak izini düşürmektir. Karbon ayak izi belirlemesi ve azaltımı çalışmaları firmaların sürdürülebilirlik eylem planlarının itici gücüdür. Bu yolda firma elemanları yeşillenir ve/ veya yeni yeşil istihdamlar da gerçekleşir. Enerjiyi verimli kılmak, mükemmel enerji yönetimi, sürdürülebilirlik yönetiminin başarılması için şarttır. Sürdürülebilirlik yönetiminin ani-keskin çizgili bir değişim olmadığı, giderek uygulama başarısı artan, ulaşılan her başarı sonrasında da yapacakların olduğu bir süreç olduğunun bilinmesi ve kurum içinde özümsenmesi gerekir. Çalışanlar konunun farkında olmalı, nasıl harika bir ilerleyişin öğesi olduklarını da bilmelidir. Sürdürülebilirlik sadece standartlarla, eylemlerle, teknik emirlerle kesinlikle yönetilemez. Sürdürülebilirlik insan ile, insanın paydaşlığı ile başarılır. Bu nedenle, sosyal değişim yaklaşımı önemli olup, firma içi ve dışı engellere direnç kazanılmalı, kurumda sürdürülebilirlik kültürü oluşturulmalı, şirketin ticari açıdan güçlü noktaları desteklenmelidir. Sürdürülebilirlik yönetimi ile çevresel ve akçeli avantajların bağlantılı hale getirilmesi, yapılabiliruygulanabilir yol haritasının oluşturulması şarttır. Sürdürülebilirlik yolunda firmaların dışa açıldığı projeler ise ayrı bir öneme sahiptir. Önce enerji tasarrufu kavramı yaşamımıza girdi. Ardından Enerji Verimliliği Kanunu (2007) uyarınca yapılan kampanyalarla yaygın bilinirlik için yol alındı. Enerji Verimliliği Strateji Belgesi ( ) ile "2023 yılında Türkiye nin enerji yoğunluğunun (enerji tüketiminin gayri safi yurt içi hâsıla değerine oranının), 2011 yılı değerine göre en az %20 azaltılması" amaçlanmaktadır. Kısa, orta ve uzun vadede uygulanacaklar "I. Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Planı (I.UEVEP)" ile hayata geçirilecek. Sanayide enerji verimliliği için büyük bir potansiyel bulunmakta. I.UEVEP ile herbir sanayi alt sektörü için enerji verimliliği potansiyelinin ve uygulanabilecek önlemlerin belirlenmesi, sektörleri temsil edecek en az beş tesiste enerji etüdü yapılması sonucunda Sanayi Enerji Verimliliği Envanteri için mesafe alınması ve Sanayide Enerji Tasarruf Potansiyeli Haritası çıkarılması başarılacak. Sanayicimizin enerji verimliliği yolunda yapacakları çok. "Her bir Verimlilik Arttırıcı Proje" ile Türkiye'mizin sera gazı azaltımına yapılacak katkı önemli olacak. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez in belirttiği üzere "Faydası yüksek, yapılabilir, uygulanabilir projelerle ilerlenmeli, davranış değişikliği tetiklenmeli ve enerji verimliliği kültüre dönüşmeli". Çünkü enerji verimliliği kültürü sürdürülebilir yaşam kültürünün itici gücüdür yılında yılında kurulan "Elektrik İşleri Etüt İdaresi (EİE), yeni adıyla Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM), ülkemizde enerji verimliliği ilk çalışmalarının yürütüldüğü resmi erktir yılı enerji verimliliği seferberlik yılı olacak. YEGM etkinliklerinde, evde, işte, okulda enerji verimliliğinin önemini daha güçlü göreceğiz ve giderek ülkemizin enerji yoğunluğu azalacak. 62 GAMA BÜLTEN Sayı 91

65 DİĞER Ankara Üniversitesi GAMA Meslek Yüksekokulu Ankara Üniversitesi GAMA Meslek Yüksekokulu, Ziraat Fakültesi Kampüsündeki yeni binasında eğitime devam ediyor yılında, Ankara Üniversitesi, Elektronik ve Otomasyon Bölümü bünyesinde sağlık sektöründeki eğitimli ara eleman konusuna katkıda bulunmak amacıyla GAMA Holding tarafından kurulan A.Ü. GAMA Meslek Yüksekokulu, 2016 yılında Biyomedikal Cihaz Teknolojileri Programına, enerji santrallerinde istihdam edilmek üzere tekniker eğitimi veren Alternatif Enerji Kaynakları Programı eklenmesiyle iki bölümlü bir meslek yüksekokulu olarak eğitim vermeye devam ediyor. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Kampüsü ne taşınan okulumuzda, her iki programın II. Eğitim (gece) programlarının da açılmasıyla birlikte iki bölümde, eğitim öğretim döneminde 525 öğrenciye eğitim veriliyor. EKİM-KASIM-ARALIK

66 DİĞER GAMA Enerji den Çocuklara Kitap Hediyesi GAMA Enerji ye gönüllü üniversite öğrencileri tarafından ulaşan bir yardım çağrısının sonucunda, Kırşehir in Kaman ilçesindeki Kurancalı Şehit Ayhan Keleş ilk ve ortaokul çocuklarının eğitim süreçlerine destek olmak için kitap bağışı yapıldı. GAMA Enerji ve çalışanları tarafından alınan yaklaşık 300 adet yeni kitap, sahiplerine doğru yola çıktı. Çocukların daha güçlü, ne istediğini bilen, sorgulayan, hayallerinden hiç vazgeçmeyen bireyler olması hedefi ile okuma alışkanlığının yaygınlaşmasına destek olan şirket ve çalışanları okulda onların bağışladığı kitaplar için ayrılmış kitaplığı doldurdular. 64 GAMA BÜLTEN Sayı 91

67 DİĞER Toplum Gönüllüsü gençler, üniversitelerinde kulüp, topluluk veya grup olarak örgütlenmekte, belirledikleri ihtiyaçlara göre sürdürülebilir sosyal sorumluluk projelerini hayata geçiriyorlar. Bu projeler, sadece topluma katkı sağlamakla kalmamakta, aynı zamanda gençlerin sorumluluk sahibi aktif bireyler olmalarına yardımcı olmakta ve kişisel gelişimlerini destekliyor. Toplum Gönüllüleri Vakfı, sürdürülebilirliği sağlamak ve gençlerin birbirinden öğrenebileceği alanlar oluşturmak için belirli temalarda, gençlerin yurt içinde ve yurt dışında hareketliliğini hedefliyor. Bu deneyimler gençlerin gönüllülük bilinci için önemli alanlar sağlamakta. Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), gençliğin enerjisini toplumsal faydaya dönüştürmeyi amaçlayan bir değişim ve dönüşüm projesi. Aralık 2002 de kurulan TOG, gençlerin öncülüğünde ve yetişkinlerin rehberliğinde toplumsal barış, dayanışma ve değişimi amaçlıyor. TOG, bir yıl içerisinde binin üzerinde gencin çeşitli projeler için bulunduğu şehirden başka bir şehre gitmesine aracılık etti. TOG Toplulukları, üniversite kampüslerinde bir araya gelen ve TOG çatısı altındaki faaliyetleri üstlenen gençlik grupları olarak üniversitelerde aktif çalışan kulüp veya grupları olarak etkinliklerini gerçekleştiriyorlar. Türkiye nin 80 ilindeki 129 TOG Topluluğu bulunuyor. TOG Toplulukları tarafından sadece 2016 yılında 242 sürdürülebilir sosyal sorumluluk projesi hayata geçirildi. Bu projeler eğitimden çocuk haklarına, ekolojiden insan haklarına, sağlıktan gençlerin kendileri ile ilgili sorunlara kadar birçok farklı temalarda gerçekleşti. TOG da hayata geçen proje örnekleri için com adresine göz atabilirsiniz. Toplum Gönüllülerine katılmak, bağışçı olmak, detaylı bilgi için ziyaret edebilirsiniz. EKİM-KASIM-ARALIK

68 DİĞER Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi Etkinlikleri İstanbul-Ankara arası mesafeye işaret eden 450km, iki ayrı kenti sanat ve tasarım aracılığıyla bir araya getiren sergi olarak bir aradalığa vurgu yaptı. Türkiye de tasarım ve koleksiyonluk parça anlayışına yeni bir anlam kazandırmayı hedefleyen Design Bay çatısı altında ülkemizin hem usta hem de genç, yenilikçi sanatçılarının sınırlı sayıda tasarımları bir araya getirilmekte. 450km SERGİSİ Kasım Erimtan Müzesi Sanat ile tasarım arasındaki geçişkenliği ortaya koymayı amaçlayan Design Bay ın yeni sergisi 450km, Kasım tarihleri arasında Erimtan Müzesi nde izleyiciyle buluştu. Design Bay ın Erimtan Müzesi ndeki sergisi 450km de, Ahmet Müderrisoğlu, Ali Elmacı, Ali Şentürk, Ani Setyan, Aslı Kutluay, Bahar Oganer, Beyza Boynudelik, Burak Dak, Damla Sari, Didem Erbaş, Ekrem Yalçındağ, Erdal Duman, Ferhan Taylan, Fırat Engin, Horasan, İsmet Doğan, Levent Morgök, Melike Kılıç, Mert Öztekin, Merve Üstünalp, Mike Berg, Nur Gürel, Osman Dinç, Özgür Demirci, Sabo, Şevket Arık, Sultan Burcu Demir, TUNCA ve Züleyha Altıntaş ın edisyonlu tasarımları yer aldı. Kültür, Sanat Seminerleri 66 GAMA BÜLTEN Sayı 91

69 DİĞER Vitamin Nedir? Ne İşe Yarar? Vitaminler vücudun metabolik gereksinimleri için vazgeçilmez olan ve vücutta yeterince ya da hiç elde edilemediği için dışarıdan alınması gereken küçük organik molüküllerdir. Klasik olarak yağda ve suda eriyenler olmak üzere iki gruba ayrılırlar: Yağda eriyenler vitaminler, A-D-E-K vitaminleridir. Suda eriyen vitaminler, B-D vitaminleridir. A vitamini (Retinol veya Akseroflol) Yalnızca hayvansal ürünlerde bulunur. Yağda eriyen doymamış bir alkoldür. Sütte, yumurta sarısı, ton ve morina gibi balıkların yağında (balık yağı) bulunur. Havuç ve havuç benzeri sarı-turuncu renkli sebzelerde A vitamininin ön maddeleri vardır. Eksikliğinde gözde ve deride keratoz Kseroftalmi (göz akı ve korneanın koruması) ve gece körlüğü oluşur. Neye yarar? A vitamini görme yeteneğimizi korur ve kateract oluşumunu engeller. D vitamini D2 ve D3 olmak üzere iki tip vardır. Molekül yapısı steroidlerle aynıdır. D2 vitaminin kaynağı deridir. Derideki 7-dehidrokolestrol güneşteki mor ötesi ışınların etkisiyle vitamin D2 ye dönüşür. D3 vitaminin kaynağı besinlerdir; daha çok et, süt ve yumurta sarısında bulunur. Eksikliğinde çocuklarda raşitizm, büyüklerde osteomolazı (kemik yumuşaması) gelişir. Neye yarar? Ca ile alındığında kemik yapısını güçlendirir. Yüksek dozlarda kolon, meme, yumurtalık kanserlerini önlemeye yardım eder. EKİM-KASIM-ARALIK

70 DİĞER E vitamini Başta tahıllar olmak üzere ıspanak, kabak, marul gibi yeşil sebzelerde bolca bulunur. İnsanda karaciğer, kalp, kaslarda ve yağlı dokularda depolanır. Antioksidan özellik gösterir. Eksikliği oldukça nadir olarak izlenir ve kansızlık olarak ortaya çıkar. Neye yarar? Hücrelere zarar veren molükülleri etkisiz hale getirir. Alzhelmer ve prostat kanserini önler. K vitamini Sebzelerin yeşil bölümünde yeşil domateste yeşil biberde bolca vardır. K vitamini insan bağırsağındaki bir grup bakteri tarafından üretilir. Eksikliği son derece nadirdir. Yalnızca kanamalı hastalarda eksikliği vardır ve giderilmesi için dışarıdan verilir. B vitaminleri Suda eriyen bazı enzim sistemlerinin etkinliği arttırıcı ko-enzimler olarak işlev gören 15 kadar değişik maddeden oluşan vitamin grubudur. B1 vitamini (Tiamin) yeşilde, buğday, kepek, bira mayası, sebzeler başta olmak üzere çok yaygın olarak alınır. Sebzelerin pişirilmesi, sütün kaynatılması veya sterilizasyonu çok miktarda Tiyamin kaybına sebep olur. Tiyamin ince bağırsaktan emilir. Vücutta depolanmaya alınmasından 3 saat sonra böbrekler yoluyla atılır. Eksikliğinde depresyon, huzursuzluk, bellek zayıflığı, dikkat azalması, iştahsızlık ve kas zayıflaması izlenir. B2 (Riboflovin) Hayvansal besinler ve bira mayası, buğday başağı, yeşil sebzeler, fındık, yer fıstığı ve mercimek gibi bitkisel besinlerde bol bulunur. Eksikliğinde protein yapımında azalım, deride ülseriyozlar, sinirsel bozukluklar ortaya çıkar. B3 vitamini (Nikotinamit) hayvansal besinler ve bitkisel besin kaynaklarında bolca bulunur. Eksikliğinde deri sinir sistemi ve sindirim sistemini tutan PELLEGRA adlı hastalık ortaya çıkar. B5 vitamini (Postenik Asit) Doğada çok yaygın olarak bulunur. B5 vitamin eksikliği çok nadirdir. Eksikliğinde hipoglisemi atakları (düşük kan şekeri), anemi, lökosit miktarında düşme, dermatit kas krampları, uyku bozuklukları oluşur. 68 GAMA BÜLTEN Sayı 91

71 B6 vitamini (Piridoxin) Eksikliği son derece nadir olarak ortaya çıkar. Deri ve sindirim sistemi rahatsızlıkları izlenir. Neye yarar? Damarlara zarar veren Homocystein isimli kimyasalın seviyesini düşürür. B8 (Biotin veya H vitamini) Doğada bolca bulunur. Eksikliği sadece bağırsak florasını ortadan kaldıran uzun süreli antibiyotik alımında izlenebilir. Dermotit, iştah kaybı, zayıflık ve depresyon izlenir. B9 (Folik Asit) Bitkilerin yeşil bölümlerinde, patates, havuç, süt, yumurta, peynir ve karaciğerde bol miktarda bulunur. Gelişmiş eksikliğine pek rantlanmaz. Eksikliğinde Megalobastik anemi oluşur. Ancak emiliminde bir problem varsa ortaya çıkar. Neye yarar? Kolon kanserine ve Alzeimer a karşı koruyucudur. B12 vitamini (Kobalamin) Doğada bol bulunur. Et, süt ve yumurtada bol miktarda; sebze ve meyvelerde de az miktarda bulunur. Eksikliğinde Pernisiniyoz anemi (Alyuvar yapı bozukluğu) ve megalobastik anemi denilen kansızlık oluşur. Bunun yanı sıra hafif sarılık, ishal, prostezi (karıncalanma), uyuşma ve işitme sinir iltihabı görülür. Neye yarar? Sinir hücrelerini korur. Hafızayı güçlendirir. C vitamini (Askorbikasit) insanlar tümünü dışarıdan almak zorundadır. Turunçgiller ana kaynaktır ayrıca taze sebzelerde, maydanoz, soğan ve domateste bulunur. Eksikliğinde Skorbüt hastalığı ortaya çıkar. Neye yarar? Meme ve mide kanserlerine yakalanma riskini düşürür. Vücut için gerekli besin maddeleri anıldığında ilk olarak akla vitaminler geliyor. Oysa vitaminler ne kadar gerekliyse mineraller de o kadar vazgeçilmezdir. Hatta mineralleri besinlerin sindirellası olarak tanımlayanlar bile var. Vitaminlerin mineraller olmadan faydalarının minimize olduğunu savunuyorlar. Vücudun sağlıklı fonksiyonları için vitaminlerle beraber minerallerin de işlev görmesi gerektiğini, ancak bu ikili birlikte olursa bir sinerji yaratılabileceğini savunan görüşten bir sonraki sayımızda bahsedeceğim. Sağlıklı günler dilerim. GAMA Holding A.Ş. Kurum Doktoru Ömür Hiçdönmez EKİM-KASIM-ARALIK

72 DİĞER Hep birlikte 2018 in gelişini kutladık. MUTLU YILLAR

73 TARİHTEN BİR YAPRAK Ocak-Şubat-Mart 2005 sayı 43 EKİM-KASIM-ARALIK

74 ENGLISH SUMMARY COMPLETED PROJECTS HAMITABAT 1200 MW NATURAL GAS COMBINED CYCLE POWER PLANT PROJECT KIRKLARELI / TURKEY GAMA Power System s scope for this project is to build 1200 MW Natural Gas Combined Cycle Power Plant which is comprised two units. Each unit will be based on a single-shaft configuration, comprising of one gas turbine, one steam turbine, one generator (SGT5-8000H Gas Turbine, SST Steam Turbine, SGen5-3000W Generator) and one Heat Recovery Steam Generator. The units will be utilizing the existing dry cooling towers as a part of cooling system. Electricity will be transferred to the grid via the existing substation which will be required to be refurbished. Within the project scope; GAMA Power Systems will be providing all major equipment as well as other auxiliary equipment, and will be managing all the conceptual and detail engineering of the plant, civil and electro mechanical works, instrument and control systems, test and commissioning works and training of the Employer s staff. The EPC Contract was signed on August 15th, First unit was completed on August 12th, 2017 and second unit was completed on November 26th, Basic and detailed engineering activities are carried out by Black and Veatch Company. In the scope of civil, mechanical and electrical engineering design works have been completed. Purchase orders and site deliveries of main equipment have been completed in the project. 30-day Reliability Run of the unit was commenced on July 12th, 2017 and completed on August 12th, Upon successful completion of the operation, Taking-Over of the Unit to the Employer was done on August 12th, Highlights in Unit 2: Performance tests have been successfully utilized. 30-day Reliability Run of the unit was commenced on October 26th, 2017 and completed on November 26th, ONGOING PROJECTS 450 MW RADES-C Combined Cycle Power Plant - TUNUSIA Turnkey construction works for the RADES-C Combined Cycle Power Plant project, which has a notice to proceed date of , are being carried out by Sumitomo Corporation (SC) and Mitsubishi Hitachi Power Systems (MHPS) Consortium. GAMA Power Systems, as the subcontractor of SC, is responsible from the design and procurement of BOP equipment, all construction/assembly works at the site and commissioning works of equipment in GAMA s scope. MHPS scope comprises the design and procurement of Gas Turbine, Steam Turbine and Generators, HRSG, Steam Cycle Piping and Bypass system, Condenser, DCS systems and including the commissioning of this equipment. First fire date for Simple Cycle is planned as , the date of acceptance for commercial operation is , whereas; first fire date for Combined Cycle is planned to be , the commercial operation acceptance date for the combined cycle is Detailed design and procurement works of project equipment are ongoing. In this scope, Mobilization buildings, Bypass stack with diverter damper and silencer, Turbine Building Main Crane, Fuel Gas Compressor, Water Treatment Plant, Circulating Water Pumps, GSU Transformers (GT+ST) and HV Equipment, Generator Circuit Breakers and Electro Chlorination Unit packages were ordered during the reporting period of September December Within the scope of civil projects, mainly mobilization works, geotechnical and topographical studies, excavation drawings, piling technical drawings, administration and electrical buildings architectural drawings, turbine and electrical buildings steel design and underground projects were studied. Within the scope of mechanical projects, technical specifications of main equipment, P&ID and calculation reports and HVAC design and firefighting systems of buildings were studied. For the design 72 GAMA BÜLTEN Sayı 91

75 of field erected tanks works, a local firm was subcontracted and main calculation reports and assembly drawings started to be delivered. Within the scope of electrical projects, technical specifications of main equipment, transformer calculations, grounding works and load lists were studied. At the site, it is aimed that all mobilization works shall be completed as of January Test piling works started to improve the soil condition. Geotechnical and Topographical works completed. All site cleaning and levelling works completed. The agreement signed with the subcontractor related to piling works, the tender process for technical buildings civil works started. The studies on contract packages of Heavy lift works, Field Erected Tank Works, Steel Erection Works and Non-Technical Buildings Construction works have started and their tender processes will start in January By the end of December 2017, GAMA Central Offi ce employment status is 22 people, field employment status is 19 people and including GAMA subcontractors, total number of field personnel is 110 people. Project Progress as December 31, 2017 is as follows: General Project Progress 10.5% Engineering Progress 30.3% Procurement Progress 14.8% Construction Progress 2 % YAMAL LNG PROJECT CWP3B Package Utility and Offsite Area Module Hook-up, Mechanical Works, Piping Works, EPC Tanks and Buildings, Electrical and Instrumentation Works YAMAL / THE RUSSIAN FEDERATION GAMA Industry and Renaissance Heavy Industries signed the contract on 20 July 2015 for performing Yamal LNG Project, one of the biggest Industrial Projects in the world and near the North Pole. It is the firts LNG Project, which has been constructed with modular system due to extreme conditions near the North Pole. The First LNG Drop has been achieved on 06th of November 2017 with the completion of the first phase of the project. During the offi cial loading ceremoby in Sabetta on 8th of December 2017, Russian President Vladimir Putin gave the formal command to start loading LNG onto the Arc7 ice class tanker Christophe de Margerie. Piping works, mechanical works, electrical and instrumentation works and the module hook-up works in Utilitie and offsites areas are in the scope of the works. In this period, the commissioning works have been completed in Utility, Refrigerant, Flare and Fractionation Areas. And the completed Areas were started to be handed over to Operation Activities. The flare system, which is totally completed, has been fired continusly and during shut down period, the punch works have been completed. The construction works of Cenral Security Building has been handed over to Client for operational activities. The construction works are on going in other buildings. They are planned to be handed over till end of January In EDG 100/200 units and EDG 300/400 units, the commissioning activites have been completed and the generators are ready for start up. The EDG 500/600 units are ready for commissioning activities as of 31 December. By the end of December, the progress of the project is %. 197,036 WDI piping fabrication, 179,302 WDI piping erection (in total 376,338 WDI piping works) works, 31,969 ton steel structure installation, 3,4785 km cable pulling works and 101,930 m2 insulation works have been completed as of 31 December By the end of December 2017, there are 3,630 personnel is working at site (1,590 REGA JV, 2,040 Subcontractor). Yamal LNG is an integrated project encompassing natural gaz production, liquefection and shipping. When the project has been completed the capacity of the plant is planned to produce 16.5 million ton LNG per year. Specially designed for the project, 15 LNG icebreaker tanker, each of which has a EKİM-KASIM-ARALIK

76 ENGLISH SUMMARY capacity of 170,000 cubic meters, will ship the LNG to international markets. KHURAIS GAS AND OIL SEPARATION PLANT Khurais / Saudi Arabia The world leader in crude oil production, Saudi Aramco owns and operates an extensive network of refining and distribution facilities and is responsible for gas processing, transportation and installation of that fuel through Saudi Arabia's industrial sector. It is well known that Aramco Projects span the globe and the industry. The Khurais project covers three oilfields: Khurais, Abu Jifan and Mazalij. Throughout this region, there are numerous gas-oil separation plants (GOSPs), which provide the initial separation of water and gas from the oil prior to shipment to Abqaiq for further processing. Crude Oil production capacity of Saudi Aramco at above said areas is currently 300,000 bpd. This project has been started to increase the capacities to 90 MBPD (Million Barrel Per Day) at Mazalij and 110 MBPD at Abu Jifan with total amount of 200 MBPD. This project is divided into three lump sum turnkeys (LSTKs) and Snamprogetti Saudi Arabia Ltd. Co. (Subsidiary of Italian SAIPEM) is one of the main contractor for utilities and oil separation scope. GAMA Al Moushegah Arabia Ltd. has been awarded the scope of SAT. GOSP Facility by SAIPEM on 30 September Oct 2015 for certain procurement and all civil construction and electromechanical erection services. Except Buildings, all main material supply is in SAIPEM s scope. System Details: Dual Phase High Pressure Production Trap (HPPT) (Oil-Gas-Water separator) Tri-ethylene Glycol (TEG) Degassing unit Flare, Discharge and Support Units Process Automation Units Communication systems for Data and VOIP systems Blast proof buildings and all underground works to be performed. Except building and HVAC details, all engineering works is in SAIPEM s scope of supply. Market researches and material approvals of almost all materials in GAMA scope have been completed and subcontractor mobilizations 95% completed. As of December 2017, overall progress is approximately 49,80%. 140,066 m3 excavation works and 12,110 m3 (Including 4,503 m 3 Pre-Cast) concrete pouring have been performed. All the Superstructure works other for the main buildings have been completed. Finishing works are ongoing. For underground piping works, 11,445 meters out of 11,860 meters have been completed. The amount of Steel structure erection works is 915 tons and %83 of this work has been completed by Gama. Support manufacturing has been continued and 54 tons out of 64 tons are completed. 4,825 meters of Electrical Cable Trays, 74,866 meters of Electrical Cable and 4,818 meters of Instrument Cable Trays, 72,102 meters of Instrument Cable have been installed as of December There are 889 direct and 257 indirect man power at site with total of 1,156 personnel. Project Progress as December 31, 2017 is as follows: Civil works progress is 63% Building works progress is 58% Mechanical works progress is 55% Electrical works progress is 16% Instrumentation works progress is 26% Overall progress is 49.80% ELECTRO-MECHANICAL INSTALLATION WORKS OF 1800 MW PP13 RIYADH / SAUDI ARABIA The Client is Saudi Electricity Company (SEC), a state owned joint stock company. PP13 Project Area is located 145 km northwest of Riyadh, the capital city of the Kingdom, and 65 km away from the nearest residential area of Dhurma town. Project is developed as part of Infrastructure and Energy Investment Projects in Saudi National Vision 2030 Development Program. SEC Power Plant 13 is planned to produce 1,800 MW power capacity 74 GAMA BÜLTEN Sayı 91

77 and purposed to meet future energy demands and upgrading the electrical distribution networks of the country. Project s scale and challenges, are important to be used as a significant regional experience in terms of GAMA development strategies and investments in MENA region. The contract was signed on 2nd of July, 2015 and the Plant is expected to be in operation in November WorleyParsons is the Client s consultant for Engineering and Contract Management Services at the Project. Scope of the contract consists of i) Power Island Mechanical, I&C works, Electrical Works and Precommissioning works; ii) GIS Equipment Installation Works (Design Build and T&C) for PP13 Power Plant Project. Power Plant comprises of 2 no. power generation (3 GTG+1 STG each block) blocks covering 6 no. GE 7FA gas turbines and generators, 6 no. HRSG Units, 2 no. GE Reheat Double Flow D11 stream turbines, 5 no. GSU Transformers, 3 no. SGT Transformers and 2 no. Air Cooled Condensers. Power Island Electromechanical erection, 10 no. various size storage tank construction, 17 no. process buildings, piping fabrication and erection works, primary and secondary steel structure erections for turbine buildings and pipe racks with all associated tertiary steel structures, BOP electromechanical equipment erection works and supply of various project materials are under GAMA scope. In addition, 2 no. GIS Substations with capacities of 380 kv and 132 kv respectively will be constructed by GAMA to inject the Power produced by PP13 to the SEC transmission system. Engineering, procurement, installation, test & commissioning of 380 KV GIS (10 Diameters) and 132 kv GIS (30 bays) activities including that installation works of 380 kv & 132 kv cables, cable sealing ends and joints, control and protection panels, gas insulated bus-duct (GIB), MV switchgear, auxiliary service transformer, automation and communication systems functions, installation and commissioning of AC/DC systems are in GAMA scope. Erection of gas turbines and generator sets are completed. Electrical works, I&Cworks, and Ventilation Ducts installations are ongoing. Primary and secondary steel erection have been completed in the Gas Turbine Building. Erection of the structural steel members at steam turbine buildings have been completed excluding turbine erection access points. Fabrication of the tertiary steel is ongoing. Turbine building pipe racks steel erection are completed. Final alignment works at Units 23, 22 and 21 are in progress. Handover for Pre-commissioning activities are in progress at Unit 23. Lube oil flushing activities are completed at Units and ongoing at Unit 11. Mechanical erection of ACC Unit#28 and Unit#18 is completed. Punch list closure activities are ongoing. Erection works are mostly completed at all six HRSG units. Interconnecting piping works are pending material supply. Installation of the Main and By-Pass Stacks, Modules and Drums are completed, Insulation and aluminum jacketing works are ongoing. Erection of 12 fan stacks and fan decks have been completed at WetStack. Erection of walkways on WSACs, grouting activities and drift eliminator installation works have been completed. Installation of Spray pump and spray piping are nearly completed. Overhead Crane installation and associated works were suspended due to constraints caused by the Client for awhile. Overhead Crane installations, testing activities and ST Platforms installations are completed respectively, and erection works are commenced at both GT Units 28 and GT Units 18 accordingly. BOP Piping prefabrication works are completed. Erection works and piping insulation works are ongoing at the Simple Cycle priority areas., Steel structure fabrication works for Process Buildings are completed. Erection are ongoing. Finishing Works are ongoing. Side and roof cladding materials delivery process is ongoing. Erection of cable trays, UPS, CCR, SCADA, Engineering Switchgear Room Panel installations EKİM-KASIM-ARALIK

78 ENGLISH SUMMARY and cable pulling, dressing, gladding, termination activities at electrical buildings are ongoing. Procurement of GIS and Power Plant Equipment packages are almost completed. GIS Protection Panels and relays, Substation Automation Systems and Telecommunication works are ongoing. Erection of 10 torage tank with various volumes is completed. Hydrotest activities are completed 1,657 direct and 679 indirect, (total 2,336) personnel are currently working at project site. 10,6 million man-hours without Lost Time Incident (LTI) have been achieved during the project. Project Progress as December 31, 2017 is as follows: Project overall 79.67% Design and engineering 99.62% Procurement 96.30% ME&I, Equipment Installation 71.34% REHABILITATION OF HARTHA THERMAL POWER PLANT HARTHA / IRAQ The Project, that has been awarded by Ministry of Electricity-Iraq to Mitsubishi-Hitachi Power Systems and GAMA Güç Sistemleri Inc. Consortium, includes rehabilitation of four-fueled steam boiler, steam turbines, generator (alternator), MV & LV distribution boards, instrumentation & control systems, renewal of DCS system, cable & cable trays, in order to achieve 200 MW original output and 10-years extended lifetime of the plant. As of September 19, 2016 on which Site was handed over to Contractor, the construction and commissioning works have been continued for 11 months and in 25th August 2017 synchronization of the turbine has been completed. The power plant has been operating in full load (200 MW) since the first week of September The performance and other tests have been completed in December 2017 and PAC has been signed on 23 December The project has played an important role in meeting Iraq s current electricity needs by commencing the power production ahead of schedule. 1,800 MW ALBA COMBINED CYCLE POWER PLANT PROJECT BAHRAIN GAMA Power Systems and GE Energy Close Consortium undertakes 1800 MW ALBA Combined Cycle Power Plant Project, which started on 1 August 2016 and have 34 months project duration. Consortium is responsible for the basic and detail design, equipment supply, installation at site, civil works, electro-mechanical works, erection, testing, commissioning and training of the personnel to work at Plant. The project, being realize for Aluminium Bahrain B.S.C (ALBA). planned to be complete on May The First Fire of Unit -1, Unit-2 and Unit-3 will be on , and respectively and Commercial Operation Dates for Unit-1, Unit- 2 and Unit-3 are , and respectively. Detailed design of project main equipment and material is ongoing. Detail Design works; Foundation design of Main Structures, Turbine Hall Buildings, Electrical Control Building, many of utility equipment; most of the Pipe Isometrics and supports design; most of Electrical equipment design are completed. Remaining foundations and procurement and manufacturing Works process are ongoing. In between the period of September to December 2017, GAMA has completed the of purchase order placement of GSU, ACC, Fin Fan Cooler, Alloy Pipes, Fire Detection and Fire Protection system, Oily water distribution pipes, Cable Trays and valves. Remaining purchase order placement are LV/LV transformers, LV systems, EDG and Conventional valves. Mobilization package completed. For Construction; Unit 1&2&3 Equipment foundations except Unit- 3 Steam Turbin slab and ACC foundation are completed. Foundation piperacks, Underground Works and GSU foundation Works are on going. For Unit 1; Gas Turbine was put on the foundation at 06 December. Gas Turbine Generator was erected at 13 December and piping, enclosure and distribution panel works are ongoing. Steam Turbine erection was started at 27 December. By pass Stack and piping works are ongoing. 76 GAMA BÜLTEN Sayı 91

79 For Unit 2, Gas Turbine was put on the foundation at 31 December. Gas Turbine Generator will be erected at 02 January. HRSG-1&2 module, casing and pipings works are ongoing. For HRSG-3, module and casing works are ongoing. Besides this, Modular piperack fabrication is ongoing and at the end of January, First modular piperack will be erected. On November 23, 2 millions without LTI man hours were reached and the first time in the Middle East in terms of assembling the E-Class gas turbine. In the head offi ce, there are 25 personnel working full time, 3 personnel working part time for the project. In the site offi ce, by the end of November, there are 123 GAMA, 21 GE personnel working for the project. Site activities are undertaken by 1437 personnel. Project Progress as December 31, 2017 is as follows: General Project Progress % Engineering Progress % Procurement Progress % Construction Progress % Tanks painting works have been completed except fire tank-1 outside painting. Fire protection system and fuel oil system piping installation works have been completed in fuel oil tanks area. HVAC installation and commissioning works have been completed for all non process buildings. Cable pulling, termination and instrumentation works have been completed. Unit 2 Commercial Operation Protocol has been signed on Reliability run tests have been completed for Unit-3 on ( ); Unit- 1 on Both units are now in Commercial Operation, whereas signed COD protocols have been submitted to the Client and waiting for their approval. Plant s PAC date is expected on Project Progress as December 31, 2017 is as follows: General Project Progress % Engineering Progress % Procurement Progress % Construction Progress 99.82% Commissioning Progress % BOUFARIK 750 MW SIMPLE CYCLE POWER PLANT BOUFARIK / ALGERIA GAMA Power Systems signed a Contract on 20.October.2013 with Algerian Company of Electricity Generation (Sonelgaz) for Boufarik Fast Track Simple Cycle Power Plant Project, with a total capacity of approximately 704,129 MW. The power plant is designed to include 3 no s of GE 9 FA.03 gas turbine and 3 no s Generator model 324H running with Natural Gas and Fuel oil. GGS is responsible for the full and complete execution of the works such as; the design, the engineering, the procurement of equipment and materials including long term spare parts, civil works, construction, installation, assembly, testing, training and commissioning of the Power Plant. Civil works have been completed on site, including finishing works. Civil punch items are ongoing. Signalazation works have been started. KHABAT THERMAL POWER PLANT UNITS 1 & 2 KHABAT/ IRAQ KHABAT Project is a turnkey project, which consists of 2 BHI brand conventional fuel oil Boilers, 2 steam turbines and generators (Siemens SST900) and a wettype cooling tower which consumes cooling water from Great Zap River. POSCO E&C is the Contractor of the Project and GAMA is the Main Subcontractor of POSCO E&C. Unit #1 boiler initial firing which is one of the major milestones of the Project is achieved in October 23rd, Later on unit #1 boiler steam blow out activity is completed on December 10th, Next milestone for unit #1, steam admission to the turbine is planned to be executed in the early days of the new year. Meanwhile unit #2 boiler chemical cleaning is started and the initial firing is planned to be executed in the month of January. EKİM-KASIM-ARALIK

80 ENGLISH SUMMARY 78,100 m 3 structural concrete is poured while overall planned Project structural concrete is 79,286 m3. Meanwhile 14,500 m 3 lean concrete is poured up to now except mobilization stage. As of end of December 2017, structural steel erection is completed. Totally 8,396 tons of steel is erected. Approximately WDI pipe prefabrication welding is completed in Turkey and transferred to Site WDI field weld is completed, including small bore piping. Only the temporary piping for Unit #2 steam blow out activity is remaining. 2,050,330 m of cable pulling is completed out of total 2,168,570 m as MV/LV and Instrument cables. Water Treatment Plant is producing demineralized water for the plant. Demineralized water is being used for the chemical cleaning of the Boiler and the commissioning stage. Approximately 386 turnover packages out of 586 are handed over to commissioning teams. The initial firing of Unit 2 Boiler is planned to be executed in the month of January Khabat Termal Power Project will be a crucial source of power in the region, which has regularly unwelcome power cuts. The current status of Khabat Power Plant Units 1&2 which is started on September 30th, 2013 is summarized below; Project Progress as December 31, 2017 is as follows: Overall Project Progress 93.5 % Engineering Progress 100.0% Procurement & Logistics Progress 100.0% Construction Progress 96.7% Commissioning Progress 52.1% FUTURE GROWTH PROJECT / KAZAKHSTAN Temporary Offices Project: Ongoing since November Within the scope of the project, 7000 m² offi ces, medical clinic, warehouse, garage vs. buildings constructed according to EPC basis. Currently, additionally 1000 m² security and train station buildings are under construction according to EPC basis. Overall progress of the project is 95% and the project is planning to complete by June Construction Compound Main Works Project: Ongoing since August The scope of the project consists of 100,000 m³ excavation/backfilling, 27 km piping for infrastructure, 8,000 m³ concrete, 10,000 wdi piping for superstructure and 428 km cabling for infrastructure works. Overall progress of the project is 41% and the project is planning to complete by November Temporary Construction Facilities Project: Ongoing since May Within the scope of the project, 50,000 m² dining hall, offi ces, medical clinic, security building vs. in total 41 buildings and their annex buildings will be constructed according to EPC basis. Overall progress of the project is 31% and the project is planning to complete by November ZAKHO 840 MW SIMPLE CYCLE ELECTRICAL POWER PLANT PROJECT ZAKHO / IRAQ GAMA Power Systems and Ansaldo Consortium signed the contract for turnkey Zakho 840MW Simple Cycle Power Plant project, located in North Iraq 16km approximately 16 km away from Turkish border, first on 17 October 2014 and signed the revised Contract on 06 August It is the second project of GAMA Power Systems in the region after ongoing Khabat 2x150MW Thermal Electrical Power Plant project. Ansaldo scope comprises 3 x AE94.3A GTs, related auxiliaries, enclosures, static excitation system, tools for assembly, GT control equipment, air intake, exhaust duct, commissioning and training for Employer s personnel for his scope and GAMA scope covers detail design of the plant including balance of plant equipment supply, entire civil, mechanical and electrical installation and commissioning of balance of plant equipment and Employer s personnel training for his scope. The Limited Notice to Proceed was issued for certain works such as, Soil topographical survey, geotechnical survey, Ground water chemical analyses, Ground 78 GAMA BÜLTEN Sayı 91

81 water supply survey and Soil & ground water pollution survey which were already executed at the project site. Related reports for the completed works have been submitted to Unit Investment. Studies for the earthworks and site leveling works have been discussed with Unit Investment. The agreed scope and the additional works has been and included in the revised EPC agreement which was signed on 06 August Employer s financing shall be provided by Italian SACE. Lender of the project is IFC (International Finance Corporation). In order to finalize the credit agreement, procedures, documents and plans requested by the Lender has been timely prepared and submitted to the Employer. Upon signing of the credit agreements hence, the financial closure of the contract will be implemented and the Notice to Proceed will be issued. Expected Notice to Proceed (NTP) date is the end of August Project duration is 27 months after Notice to Period issuance. AL-KHALIJ 4X350 MW PP CIVIL WORKS / LIBYA After the Libyan Revolution dated February 2011, as of end of August 2014 our Project has been suspended for the 3rd time due to the Force Majeure. GAMA, all other Contractors and the Owner s Engineer had evacuated all their personnel from the Site. The clashes around work site and the general lack of law enforcement agencies have been preventing our remobilization. As per the information received from GECOL, despite the mentioned conditions they have been continuing with operation of Unit #1 with 50% capacity. GAMA s cumulative progress prior to Force Majeure was 97% for his scope of works. However attributable to Force Majeure, it could not be effi ciently predictable when the Project would be resumed again. Against all the adverse developments in Libya, our communication with our Client GECOL is ongoing in a positive manner. GAMA TİCARET VE TURİZM A.Ş. A FAREWELL TO GAMA TİCARET VE TURİZM A.Ş. Mr. Ergün Alkan, who joined GAMA in 1974 when he was a young lawyer, and continued with management positions from 1987, has concluded his active work life as Board member of GAMA Ticaret ve Turizm A.Ş. on 30th of September, We cordially express our gratitude for all the hard work, as well as the deep knowledge and experience, sharing during 43 years. CIFA ACADEMY MACHINERY TRAINING GAMA Ticaret ve Turizm A.Ş. team has attended product, mechanical, hydraulic, electrics/electronics and structural trainings that are organized by CIFA Academy in Italy during 1st through 6th of October, ZOOMLION GAMA Ticaret ve Turizm A.Ş., as ZOOMLION brand s exclusive distributor in Turkish market, continues to contribute to the sales of the ZOOMLION brand machinery. New machines join the effort to complete prestigious project in Turkey as well as the international market. During the last quarter of 2017, K10018R City Pumps, 56X-6RZ truck mounted concrete pumps and TC tower cranes joined this effort. Some of the said machines are still serving the below ongoing projects. - YDA Group / Dalaman Airport - C6016A-8 and TC6517B-10 - Fatih Beton / Şanlıurfa - 56X-6RZ - YDA Group Ataşehir Financial Center / İstanbul - TC In addition, during the last quarter of the 2017, LIMAK Construction has preferred ZOOMLION brand tower cranes to be used for the construction of Kuwait International Airport. The scope of the project is demanding 6 units of 120 tons of maximum capacity tower cranes, as ZOOMLION started manufacturing and delivery of D model tower cranes. EKİM-KASIM-ARALIK

82

Po porodu jsem teda byla dost překvapená. Tolik změn a nových věcí. Proč se o tom tak málo mluví ? Nebo to jen mě nikdo neřekl a nikde jsem na to na internetu nenarazila ? Přijde mi, že internet je plný článků o tom, jak se v těhotenství stravovat, co nedělat, jak se připravit na porod, ale co se děje po něm ? Sepsala jsem moje největší postřehy, o které se chci podělit. Spoustu věcí jsem tak nějak věděla, tušila, ale nikdo mi neřekl, jak to opravdu je. Kdybych byla znovu poprvé těhotná, určitě by mě to zajímalo.

Jestli jste některá měla podobné nebo naprosto odlišné zkušenosti, zajímal by mě váš názor. Budu ráda když se podělíte do komentáře nebo klidně do soukromé zprávy 🙂 Myslím, že by se o tom mělo mluvit víc.

1. Zavinování dělohy fakt bolí, hlavně při kojení

Po porodu se děloha potřebuje zavinout a dostat zpět do “původního” stavu. Může to trvat celé šestinedělí. A toto zavinování bolí, a docela dost. Myslela jsem, že něco není v pořádku.. Měla jsem pocity jako nepříjemné pálení v oblasti od pupíku až po podbřišek. Děje se to nejčastěji při kojení. Je to všechno nějak propojené, což mě dost fascinuje. 

2. Očista dělohy

Celé šestinedělí se děloha čistí. To jsem věděla. Žena krvácí, je to podobné jako při menstruaci, jen to může trvat klidně 6 týdnů. Mě docela překvapilo, že ta intenzita tzv. očistků a krve je docela slabá a hodně nepravidelná. Možná je to jen moje zkušenost, asi to má každá žena jinak. Stávalo se mi, že jsem třeba 3 dny nekrvácela vůbec a potom zase pár dní jo, a tak se to různě střídalo.

3. Sex po porodu

Docela žhavé téma. Tak nějak má asi každý v podvědomí, že to po porodu prostě hned nejde. Ale z nějaké důvodu jsem si myslela, že je to především např. kvůli nastřižené hrázi, která se musí dostatečně zahojit. Jenže to je hlavně kvůli odpočinku celé dělohy a případným infekcím, které se mohou do dělohy dostat během sexu, protože celá děloha je ještě taková otevřená a je náchylnější.

4. Noční pocení a zimnice

Pár prvních dní po porodu jsem přes noc vždycky propotila pyžamo. Některé noci jsem měla i zimnici. Děje se to kvůli velkým změnám (porod), a tělo se tak s těmito změnami vyrovnává. Není to nic šíleného, ale asi dobré vědět, protože já jsem se hned lekla, že mám teplotu a budu mít chřipku :D. A ono je to naprosto normální.

5. Mléko teče

Je to logické a je to dobře ! ještě že to příroda takto krásně vymyslela. Ale nečekala jsem, že poteče tak moc :D. Hlavně při kojení, když kojím z pravého, levé to cítí a začne pouštět mléko taky. Proto je dobré buď mít podprsenku nebo si na sebe něco dát, jinak bude potopa.  Mléko je prostě všude, na prsou, na břiše, na dítěti, na mámě, na posteli, prostěradle, oblečení, prostě všude. Maminky, které mají dvojčátka tohle možná nemusí řešit když můžou mít odběr z obou prs zároveň ?! 😀 

6. Neuvěřitelné ženské tělo

Ženské tělo mě fakt nepřestane překvapovat. Nad tímto spíš žasnu. Moje bříško bylo po 3 dnech už výrazně menší, myslím, že už by nikdo nepoznal, že jsem byla těhotná. Zároveň, tím, že jsme bříško celé těhotenství masírovali a natírali olejíčkama (děkuji Tome <3), tak mi na bříšku nezůstaly žádné strie. A týden po porodu už jsem vypadala jako před otěhotněním, neuvěřitelné. Devět měsíců tam roste malý poklad a potom během pár dní je téměř vše zase zpátky. A zároveň ta laktace.  Že se spustí tvorba mléka hned po porodu a matka má čím krmit své dítě O:-).

7. Železo a čípek do zadku, jak to spolu souvisí ? 

Už během těhotenství mi doktorka předepsala železo kvůli nízkým hodnotám v krvi. Věděla jsem, že toto železo z lékárny nedělá úplně dobrotu v těle. Obecně způsobuje často zácpu. Doktorka mi řekla, že mi předepisuje nějaké hodně šetrné a slabé, no tak jsem tomu dala šanci. Po 3 dnech jsem to přestala brát, protože nastala to, čeho jsem se obávala. Tak jsem si železo suplementovala v podobě tkáňových solí.

No a v porodnici dávají železo tak nějak automaticky. Asi hlavně kvůli krevním ztrátám. Věděla jsem to, proto jsem si sebou vzala tkáňové soli a jejich železo jsem nejedla. 

Hlavně proto, co mě teda překvapilo – než odchází maminka z porodnice, sestra se každé zeptá jestli už se vyprázdnila. Je časté, že po porodu je to někdy prostě těžší. No a proto přijde sestra, zeptá se a rozdává čípky, aby to šlo hladce.. Já to dávám teda za vinu hlavně tomu železu. Nebo co to způsobuje ? Naštěstí jsem se tomu vyhnula. Je to teda moje doporučení, raději místo železa z lékárny brát něco šetrnějšího.

8. Chlupy nerostou, vlasy se nemastí

Během těhotenství mi přestali výrazně míň růst chlupy, a byly zároveň světlejší a jemnější. Vlasy se mi přestaly mastit. A taky jsem se tolik nepotila. Jsem si říkala, tak to bych chtěla být těhotná celý život.  Cítila jsem se královsky. No a po porodu se zase vše dalo zpátky do “pořádku” :-/ škoda no. 

9. Nachystat se

Před porodem jsme doma měli v podstatě všechno tak nějak na příchod miminka nachystané. Spoustu věcí jsem ale měla schovaných různě v krabicích, s tím, že to potom vytáhnu. Po porodu bych ale ocenila, kdyby už vše bylo tak nějak aspoň přibližně na svém místě a nemusela ještě něco hledat pod postelí nebo třeba ještě prát. Hlavně věci k přebalování. Přebalovací pult/prostor si doporučuji nachystat fakt předem. Hlavně kvůli únavě po porodu a tomu, že budete mít plnou hlavu jiných starostí, než přemýšlet, kam jste schovali plenky.

10. Kojící podprsenky

Někde jsem slyšela, že je dobré mít kojící podprsenku, že je to jaksi praktičtější. No nevím, mě to teda vůbec praktické nepřijde, hlavně ne v létě. V létě jsem zvyklá chodit spíš bez podprsenky, nebo jen v nějakém braletu, sportovní nebo něčem lehčím. To zapínání na kojících podprsenkách mi přijde dost nešikovné. Když je dítě hladové, je mnohem jednodušší a rychlejší prostě nějakou podprsenku jen vyhrnout a nebo sundat celé ramínko dolů, než se rozčilovat se zapínáním. Možná se to ale bude hodit v zimě, těžko říct, na léto podle mě vůbec není potřeba něco takového pořizovat

Jestli jste některá měla podobné nebo naprosto odlišné zkušenosti, zajímal by mě váš názor. Budu ráda když se podělíte do komentáře nebo klidně do soukromé zprávy 🙂

Už jsou to 3 měsíce od porodu, kdy konečně dodělávám tento článek. Nezažila jsem krásnější období 🙂 Sofie nám dělá samou radost.