Sende Katıl Nasıl Yazılır

Sen de ayrı yazılması gereken bir kelimedir. Herhangi bir yazım yanlışı olmaması için sen de olarak yazılmalıdır. 

Sen De TDK Doğru Yazılışı

Sen de, TDK sözlüğe göre ayrı yazılmaktadır. Her ne kadar birçok kişi tarafından sende olarak yanlış yazılsa da doğrusunun sen de şeklinde olması gerektiği bilinmelidir.

Sen De mi Sende mi?

Kelimeler ek aldıklarında farklı anlamlara gelebildiği için dikkatli olmak gerekir. Sen de derken farklı bir anlam, sende derken farklı bir anlam ortaya çıkar. Sen de bizimle gel derken senin de gelmen istendiği ve anlamda yönelme durumu olduğu için ayrı yazılır. Eğer, hediyem sende kalmış dersek burada anlam karşı tarafta kaldığı şeklindedir.

Sen de Ne Demek, Sende Ne Demek?

Sen de, ikinci tekil kişiyi gösteren ve yönelme durumunu anlatan bir kelimedir. Sende ise aitlik belirtmek için kullanılır. Eğer yönelme durumu olursa sen de, aitlik durumu olursa sende olarak yazılır. Türkçede eklerin kullanımı farklı olduğu için ayrı yazıldığında farklı, birleşik yazıldığında farklı anlamlar ortaya çıkar. Bu nedenle en fazla karıştırılan ekler arasında -de, -da eki bulunmaktadır.

Sen de İle İlgili Cümleler

Annenler bize gelirken sen de mutlaka gel akşama kadar otururuz.

Güzel bir elbise gördüm sen de al sana çok yakışacağını düşünüyorum.

Sen de bize gelsen keşke o kadar uzun zaman oldu ki görüşmeyeli.

Kesin sen de o etekten almışsındır zaten zevklerimizin aynı olduğu düşünülürse almışsındır.

O gün sen de bana destek olmasaydın kendimi gerçekten de çok yalnız hissederdim.

Keşke o mutlu günümde sen de benim yanımda olabilseydin.

Bağlaç olan de, da’nın bir sözcük olduğu için ayrı yazıldığını, fakat bulunma durumunu gösteren -de, -da’nın bir ek olduğu için ilgili sözcüğe bitişik yazıldığını ilkokul dördüncü sınıftan itibaren öğreniyoruz. Buna rağmen gazeteciler bile haber yazarken bu konuda hâlâ hata yapıyor. De, da ne zaman ayrı, ne zaman bitişik yazılır emin olamayanlara yanıt vermek ve yanlış kullanımı etkileyen faktörleri belirlemek için Boğaziçi Üniversitesi’nde bir deney tasarlandı. Siz de bu deneye katkıda bulunabilirsiniz.

Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğüne göre “bağlaç olan da / de’nin yazılışı” için kural çok basit: “Bağlaç olan da / de ayrı yazılır ve kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne bağlı olarak büyük ünlü uyumuna uyar: Kızı da geldi gelini de. Durumu oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Güç de olsa. Konuşur da konuşur.”

TDK’nin bu konuda üç de uyarısı var: “1. Ayrı yazılan da / de hiçbir zaman ta / te biçiminde yazılmaz: Gidip de gelmemek var, gelip de görmemek var (‘Gidip te gelmemek var, gelip te görmemek var’ değil). 2. ‘Ya’ sözüyle birlikte kullanılan da ayrı yazılır: ya da. 3. Da / de bağlacını kendisinden önceki kelimeden kesme ile ayırmak yanlıştır: Ayşe de geldi (‘Ayşe’de geldi’ değil). Kitabın kapağına da dikkat et (‘Kitabın kapağına’da dikkat et’ değil).”

Aynı kuruma göre “bulunma durumu eki olan -da / -de / -ta / -te’nin yazılışı” için de tek bir kural var. “Bulunma durumu eki, getirildiği kelimeye bitişik yazılır: Devede (deve-de) kulak, yolda (yol-da) kalmak, ayakta (ayak-ta) durmak, işte (iş-te) çalışmak vb. Yurtta sulh, cihanda sulh. (Atatürk).”

De, da ayrımı: Ya bağlaç ya da ek

De, da’nın hangi durumlarda bağlaç olduğu için ayrı, hangi durumlarda ek olduğu için bitişik yazılması gerektiği aslında ilkokul dördüncü sınıftan itibaren öğretiliyor. Öğrencilere bu konuda pratik bir ipucu da veriliyor: “De, da yerine ‘dahi’ sözcüğünü koyduğunuzda anlam değişmiyorsa, bu bir bağlaçtır ve ayrı ve yazılmalıdır. Anlam değişiyorsa, bu bir ektir ve bitişik yazılır.”

Buna rağmen bu hatanın, dili ortalama bir vatandaştan daha iyi kullanması beklenen gazetecilerin ve diğer uzmanların hazırladığı içeriklerde bile sık sık yapıldığını görüyoruz. Örneğin Milliyet’te önceki gün yayımlanan şu haberde yine hatalı bir yazım var. Buradaki “da” bağlaç olduğu için ayrı yazılmalıydı; yani “yapsada” değil, “yapsa da” olmalıydı.

Peki, bu hata neden ısrarla yapılıyor? Boğaziçi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği öğrencileri Hasan Öztürk, Alperen Değirmenci ve Onur Güngör bunu anlamak için, -de/-da Takıntısı adını verdikleri internet sitesinde, bilgisayar mühendisliği öğretim görevlisi Suzan Üsküdarlı koordinasyonunda bir deney başlattı.

Araştırmacılar, projenin iki bölümü olduğunu söylüyor. Yapay zekâya dayalı ilk bölümde, güvenilir kaynaklardan elde ettikleri doğru cümleleri kullanarak bir sinir ağı tasarlamışlar ve böylece ortaya “-de/-da hatasını tespit eden bir model” çıkarmışlar.

İkinci bölümde ise modeli eğitmek için herkesi deneye katılmaya davet ediyorlar. Sitedeki -de/-da Yazım Hatası Bulucu ile siz de yazım denetimi yaptırabilir veya tasarlanan deneye katılabilirsiniz.

Journo ekibi denedi: İki eleştirimiz var

Journo ekibi olarak biz de sitede denemeler yaptık. İki eleştirimiz var:

1. Araştırmanın internet sitesine “-de/-da Takıntısı” isminin verilmesini yadırgadık. Sonuçta bu bir kural. Amacı, hayatımızı kolaylaştırmak. Örneğin trafik kurallarına uyulmasını isteyenlerin “hız sınırı takıntısı” veya “kırmızı ışık takıntısı” olduğu söylenebilir mi?

2. Tasarlanan ısınma turundaki iki soruda hata saptadık. Ayrıca “-de/-da Yazım Hatası Bulucu” da, alttaki örnekte görülebileceği gibi şu anda her zaman doğru sonuç vermiyor. Bu hataları araştırmacılara bildirdik.

Deneye katılan insan sayısının artmasıyla birlikte modelin daha iyi eğitilip her zaman doğru sonuçlar vermesini ve böylece gazetecilerin de kullanabileceği bir araç ortaya çıkmasını umuyoruz.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR – AYIN HABERLERİNDEN 10 DİL YANLIŞI

Etiketlerboğaziçi üniversiteside da ayrı mı bitişik mihaber dilinasıl yazılıröne çıkanlartürkçeyapay zekayazım kuralları