1887 De Ilk Kadın Belediye Başkanı

(Soldan Sağa: Sadiye Ardahan, Müfide İlhan, Zekiye Midyat / Görsel: funduszeue.info)

Türkiye&#;nin İlk Kadın Belediye Başkanının Zekiye Midyat Olduğu İddiası Doğru Değil

Sermiyan Midyat&#;ın senaryosunu yazdığı, yönettiği ve rol aldığı Hükümet Kadın adlı film serisinde babaannesi Zekiye Midyat&#;ın hayatını aktardığı iddiasının etkisiyle daha da yaygınlık kazanan bir yanlış bilgiyi aktaracağız: Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanının Mardin&#;den Zekiye Midyat&#;ın olduğu iddiası&#;

&#;Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanı Zekiye Midyat. Mardin, &#;

Bu iddiayı incelemek için öncelikle kadınların belediye başkanı seçilme hakkına ne zaman eriştiğini ve belediyenin tanımını aktarmak gerek&#;

sayılı 3 Temmuz tarihli Belediye Kanunu, belediye kavramını &#;Belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisi&#; olarak tanımlamaktadır.

Belediyesi bulunan yerleşim yerini &#;belde&#;, &#;Belediye sınırları içinde, ihtiyaç ve öncelikleri benzer özellikler gösteren ve sakinleri arasında komşuluk ilişkisi bulunan idarî birimi&#; ise &#;mahalle&#; olarak nitelemektedir.

Mezkûr Kanun&#;un 4. maddesinde belediyelerin kuruluşu hakkında &#;Nüfusu ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilir. İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.&#; hükmü yer almaktadır.

Kadınlara ilk defa belediye seçimlerine katılma ve seçilme hakkı tanıyan sayılı Kanun&#;a göz attığımızda ise belediyenin &#;Belediye, beldenin ve belde sakinlerinin mahallî mahiyette müşterek ve medenî ihtiyaçlarını tanzim ve tesviye ile mükellef hükmî bir şahsiyet&#; olarak tanımlandığı (md. 1), &#;Nüfusu ne miktar olursa olsun kaza ve vilâyet merkezlerinde ve nüfusu iki binden fazla olan yerlerde belediye teşkilâtı mecburidir&#; hükmünün (md. 2) yer aldığı görülmektedir.

Kadınlar, sayılı 3 Nisan tarihli Belediye Kanunu&#;nun kabulü ile birlikte kadınlar belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakkına kavuşmuştu.

yılında kabul edilen Belediye Kanunu&#;ndaki intihab (seçme, seçim) koşulları hakkındaki ilgili maddeler şu şekildeydi:

B — Belediye intihabı hakları

 

İntihap etmek şartları

 

Madde 23 — Belediye intihaplarında rey sahibi olmak için:

1 — Türk olmak,

2 — İntihap başlamadan evvel lâakal altı aydan beri beldede ikamet etmekte olduğunu vesaik ile ispat etmek,

3 — 18 yaşını bitirmiş olmak,

4 — Ağır hapis cezasına mahkûm olmamak,

5 — Hidematı ammeden memnu bulunmamak,

6 — Hırsızlık, dolandırıcılık, emniyeti sui istimal, iflâs gibi muhilli haysiyet suçlarla mahkûm bulunmamak lâzımdır.

7 — Silâh altında bulunan askerler, jandarmalar, zabitler ve polisler, askerî memurlar belediye intihabına karışmazlar.

 

İntihap olunmak şartları

 

Madde 24 — Belediye meclisine aza intihap olunmak için:

1 — Türk olmak,

2 — 23 üncü maddenin 2 inci fıkrasındaki evsafı haiz bulunmak,

3 — Hidematı ammeden mahcur olmamak,

4 — 25 yaşını bitirmiş olmak,

5 — Türkçe okur yazar olmak,

6 &#; 23 üncü maddenin 4,5,7 inci fıkralarında yazılan suçlardan birile mahkûm olmamak;

7 — Belediyeye ait bir işin mukavili, müteahhidi veya bunların kefil ve şeriki ve yahut bu cihetlerden borçlu bulunmamak lâzımdır.

8 — Silâh altında bulunan askerler, jandarmalar, zabitler, polisler, askerî memurlar belediyeye aza intihap olunmazlar. (Manevrada talim için ihtiyat zabitanının silâh altım alınması müstesnadır).

Bu açıklamaların ardından, Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanının kim olduğuna geçebiliriz&#;

Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanının kimliği, &#;belediye&#;nin tanımına göre değişiklik gösteriyor. İl, ilçe, belde seviyesinde değerlendirildiğinde karşımıza ülkemizin ilk kadın belediye başkanı olarak (Sadiye Ardahan, Müfide İlhan, Zekiye Midyat, Leyla Atakan gibi) farklı isimler çıkıyor.

Artvin&#;in Yusufeli ilçesine başlı Kılıçkaya (eski adıyla Ersis) beldesinde belediye başkanlığı yapan Sadiye Hanım (Sadiye Ardahan) Türkiye&#;deki &#;ilk kadın belde belediye başkanı&#;dır (Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu (KEFEK) (). &#;Türk Siyasi Tarihinde Kadın Portreleri&#;).

(&#;Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanı&#; olarak ismi sıklıkla zikredilen) yılında Mersin&#;de Belediye Başkanı seçilen Müfide İlhan, Türkiye&#;nin &#;ilk kadın il belediye başkanı&#;dır.

Zekiye Midyat ise yılında Mardin’in Midyat ilçesinin belediye başkanı seçilmişti.

Bu isimler dışında yanlış biçimde Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanı olduğu ileri sürülen bir diğer isim olan Leyla Atakan ise 2 Haziran &#;deki yerel seçimlerde İzmit belediye başkanı seçilmişti.

Bu bilgilerden hareketle, Türkiye&#;nin ilk kadın belediye başkanının Sadiye Ardahan olduğu anlaşılıyor.

Farklı belediye sınıflarına göre incelendiğinde şöyle bir değerlendirme sunulabilir:

• Türkiye&#;nin ilk kadın BELDE belediye başkanı Artvin&#;den Sadiye Ardahan&#;dır (Artvin, Yusufeli, Kılıçkaya (Ersis) &#; )
• Türkiye&#;nin ilk kadın İL belediye başkanı Mersin&#;den Müfide İlhan&#;dır (Mersin &#; )
• Türkiye&#;nin ilk kadın İLÇE belediye başkanı Mardin&#;den Zekiye Midyat&#;tır (Mardin, Midyat &#; )

Türkiye&#;nin seçilmiş ilk kadın muhtarı ise 12 Kasım tarihinde geçmişte Aydın&#;ın Çine ilçesine bağlı olan, günümüzde ise Karpuzlu ilçe merkezi olarak bilinen Demircidere köyü muhtarı seçilen Gül Esin&#;dir ().

yılları arasında iki dönem Buca Belediye Başkanlığı görevini üstlenen Işılay Saygın&#;ın Türkiye&#;nin ilk kadın ilçe belediye başkanı olduğu iddiasının da Zekiye Midyat&#;ın varlığı ışığında yanlış olduğu anlaşılmaktadır.

ATV ekranlarının sevilen ve en çok kazandıran bilgi yarışması Milyoner, Kenan İmirzalioğlu sunuculuğunda 29 Haziran Çarşamba günü ekranlardaki yerini aldı. Yarışmacılarına yönelttiği sorularla izleyicilere yeni bilgiler sunan Kim Milyoner Olmak İster? yarışmasında bugün sorulan 'de bir grup erkeğin şaka amaçlı kendisini belediye başkanı adayı olarak göstermesinin ardından oyların üçte ikisini alan aday hangi ülkenin seçilen ve görev yapan ilk kadın belediye başkanı olmuştur? sorusunun cevabı merak konusu olarak şeklinde yoğun olarak araştırılıyor. İşte sorunun merak edilen cevabı.