Insanın Kaderi Kendi Çabasına Bağlıdır Ayeti

وَكُلَّ إِنْسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَائِرَهُ فِي عُنُقِهِ ۖ وَنُخْرِجُ لَهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ كِتَابًا يَلْقَاهُ مَنْشُورًا

Ve külle insanin elzemnahü tairahu fı unukıh ve nuhricü lehu yevmel kıyameti kitabey yelkahü menşura

Kelime MealiSayfada Göster

İsra Suresi  ayetini bazı kişiler “Biz her insanın kaderini kendi çabasına bağlı kıldık” şeklinde tercüme etmektedirler. Halbuki bu tercüme yanlıştır. Ayetleri fikirlerimize göre çeviremeyiz. Her kelimeyi Arap dil kuralları ve o dönem Arapların verdiği anlamı düşünerek çevirmeliyiz. Tevil veya tefsir yapılacaksa da bu temel dayanaktan hareket etmeliyiz. Tamamen kendi fikrimize göre eğip bükemeyiz.

Ayetin doğru meali şu şekildedir: “Biz, her insanın kuşunu (işlediklerini, yaptıklarını) kendi boynuna doladık, kıyamet gününde onun için açılmış olarak önüne konacak bir kitap çıkarırız.” Bu çeviri herkesin ittifak ettiği bir çeviri iken birisi kendi dünya görüşüne dayanak oluşturması için anlamını değiştirerek çevirmiştir. Böyle herkes kafasına göre ayetleri çeviremez. Ehli Kur’an denilen kişilerin ulaşacağı nokta bu olmamalıydı.

Ayette üzerinde tartışılan kelime taire yani kuş kelimesidir. Kuş kelimesi tüm müfessirlerce amel olarak tanımlanmasına rağmen yeni yetme müçtehitler bunu kader olarak tanımlamışlardır. Halbuki burada kast edilen kişinin yaptıklarıdır. Yani kader değil. Zaten, ayetin devamı da bir anlamda oradaki kuş kelimesini açıklıyor. Yani kıyamet gününde bu yaptıklarını önlerine koyar ve hesaba çekeriz ifadesi bunun amel olduğunu açıklıyor. Kader ise takdir edilen anlamında olup, daha çok yaşamla alakalıdır. Bu sorunu çözmenin kestirme yolu, Arapların bu tarz deyim ve ifadelerdeki kastını araştırmamızdır.

Ayetin tüm tefsir âlimlerine göre meali ve tefsirini kısaca sizlere sunalım. Böylece kader konusundaki tartışmanın ayetleri eğip bükmeye kadar gittiğini görmüş oluruz.

Vehbe Züheyli Tefsir kitabında şöyle açıklamaktadır ayeti: “Yüce Allah, hayır yahut şer türünden olan amellerden sorumluluk ilkesini söz konusu ederek şöyle buyurmaktadır: “Her insanın işlediklerini boynuna dolarız.” Yani bizler her insanın amelini hayır ise gerdanlığın boyundan ayrılmayışı gibi; şer ise boynundan çözülmesi imkânsız olan zincirler gibi insandan ayrılmaz kıldık. Ayet-i kerimede geçen tâir (kuş) den kasıt, insanın yaptığı işlerdir. Araplar bir şeyin bir şeyden ayrılmamasını ifade etmek için “boyuna koyulma” tabirini kullanırlar. O bakımdan “Bunu senin boynuna bıraktım” derken “Ben seni bu işle görevlendirdim, ona gereken şekilde dikkat göstermeni istedim.” demek istenir.

Yapılan amelin insandan ayrılmayışı kesin bir iş ve bilinen ilâhî bir hükümdür. Bu da Yüce Allah’ın eşyaya ve insandan sadır olacak amellere dair ezeli bilgisine uygun olarak cereyan eder. Ancak bu insanın cebr altında olduğunu (seçme hürriyeti bulunmadığını) ve sevap ile cezanın esas sebebini teşkil eden seçme hürriyetinin bulunmadığını ifade etmez. Her insan güzel bir sevabı gerektiren hayrı yahut da kötü bir cezayı gerektiren şerri seçmekte muhayyerdir, serbesttir. 

“Kıyamet gününde ona açılmış bulacağı bir kitap çıkartırız” Yani kıyamet gününde her bir insana önünde açılmış olarak göreceği bir kitabı karşısına çıkartacağız. Onda hayrıyla, şerriyle bütün amelleri kaydedilmiş olacaktır.”

Elmalı da benzer sözler söylemektedir: “Bu geniş açıklama cümlesinden olmak üzere: Her insanın da amelini kendi boynuna taktık. Yani şans ve kaderini, gayb âleminden uçup gelecek olan iyi veya kötü nasibini kendi zimmetine bağladık. Sorumluluğu kendi istek ve ameline tahsis ettik veyahut vebalini kendi nefsine bağladık. Ve ona kıyamet gününde bir kitap, amellerini kaydeden ve hesabını gösteren bir defter çıkaracağız ki, o kitap açık olarak veyahut neşrolunarak ona şöyle çatacak: Kitabını oku! Bugün hesap görme bakımından sen kendine yetersin. Onun için insan, dünyada da her gün kendini okumalı, hesaba çekilmeden önce kendini hesaba çekmelidir. Nitekim bir hadis-i şerifte: «Hesaba çekilmeden önce kendinizi hesaba çekiniz.» buyurulmuştur.” 

Eski tefsircilerden Taberi de aynı görüştedir: “Biz, her insanın amelini kendi boynuna taktık. Kıyamet gününde onun için bir kitap çıkaracağız. O, kitabını açık bulacak.” Allah Teâlâ bu ayet-i kerimede, insanoğlunun amelinin zaptedildiğini, gece gündüz bütün yaptıklarının yazılıp tespit edildiğini, bunların, kıyamet gününde bir kitap halinde önüne serileceğini, böylece herhangi bir itiraza imkân kalmayacağım beyan ediyor.

Bu hususta diğer ayetlerde de şöyle duyuruluyor: «O gün, insana, yaptığı ve yapmadığı her şey haber verilir.” Daha doğrusu insan, özürlerini ortaya koysa bile, kendi yaptığını gözüyle görür. 

İsra 14’de de zaten durumu daha iyi açıklıyor.

“O gün insana «Kitabını oku. Bugün hesap görme bakımından sen, kendine yetersin.» denilir.” Kıyamet gününde insana, “Dünyada işlemiş olduğun amellerin yazıldığı kitabı bizzat kendin oku. Senin kendi hesabını yapman sana kâfirdir.” Denilir. Bu da kitap ve amel ilişkisini göstermektedir.

Bu ayeti ve kuşu kader olarak tarif etmek tek kelime ile meal değil kendi görüşümüze göre Kur’an ayetlerini eğip bükmektir.

Bayraktar Bayraklı Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur'an Meali

Her insanın amelini boynuna doladık yani mahşere amelleri boynuna takılı olarak gelecektir. İnsan için kıyamet gününde, açılmış olarak önüne konacak bir kitap çıkarırız.

Mehmet Okuyan Kur’an Meal-Tefsir

Her insanın uçup (gittiğini sandığı davranışlar)ını boynuna bağladık. İnsan için kıyamet gününde, (önünde) açılmış bir kitap (amel defteri) çıkartacağız.

Edip Yüksel Mesaj: Kuran Çevirisi

Her insanın kaderini kendi kişisel seçimine bağlamışızdır. Diriliş gününde, kendisi için bir kayıt çıkarıp yayımlarız.

*

Erhan Aktaş Kerim Kur'an

Her insanın kuşunu

*

kendi boynuna doladık.

*

Kıyamet günü, yaptıklarının tamamını gösteren kitabı önüne koyarız.

Süleymaniye Vakfı Süleymaniye Vakfı Meali

Her insanın tairini (uçup gider sandığı işlerini) boynuna bağladık. (Mezardan) kalkış günü ona ait bir defter çıkarırız. Açılmış bir şekilde onu karşılar.

Ali Rıza Safa Kur'an-ı Kerim Gerçek

Her insanın yazgısını boynuna astık. Yeniden Yaratılış Günü'nde ise açılmış olarak önünde bulacağı bir Kitap çıkaracağız.

*

Mustafa İslamoğlu Hayat Kitabı Kur’an

Ve Biz, her bir insanın kaderini kendi çabasına bağlı kıldık. Nitekim Kıyamet Günü onun önüne, (dünyada yapıp ettiği) her şeyi kayıtlı bulacağı bir sicil koyacak (ve diyeceğiz ki):

Yaşar Nuri Öztürk Kur'an-ı Kerim Meali

Her insanın uğursuzluk kuşunu onun boynuna takmışızdır. Kıyamet günü kendisine, önünde açılmış olarak bulacağı bir kitap çıkaracağız:

Ali Bulaç Kur'an-ı Kerim ve Türkçe Anlamı

Biz, her insanın kuşunu (işlediklerini, yaptıklarını) kendi boynuna doladık, kıyamet gününde onun için açılmış olarak önüne konacak bir kitap çıkarırız.

Elmalılı (sadeleştirilmiş)

Her insanın da kuşunu (nasibini) boynunda kendine takmışızdır. Onun önüne kıyamet günü kendisini şöyle karşılayacak açık bir kitap çıkarırız:

Muhammed Esed Kur'an Mesajı

Öte yandan, Biz her insanın kaderini (kendi) boynuna dolamışızdır; öyle ki, Kıyamet Günü onun önüne, her şeyi açık açık kaydedilmiş bulacağı bir sicil çıkaracağız;

Diyanet İşleri Kur'an-ı Kerim Türkçe Meali

Her insanın amelini boynuna yükledik. Kıyamet günü kendisine, açılmış olarak karşılaşacağı bir kitap çıkaracağız.

Elmalılı Hamdi Yazır Kur'an-ı Kerim ve Yüce Meali

Her insanın da kuşunu boynunda kendine takmışızdır ve onun için Kıyamet günü bir kitab çıkarırız ki neşrolunarak onu şöyle karşılar

Süleyman Ateş Kur'an-ı Kerim ve Yüce Meali

Her insanın tair(kuş)ini boynuna bağladık, kıyamet günü onun için, açılmış olarak bulacağı bir kitap çıkarırız:

Gültekin Onan

Biz, her insanın kuşunu (işlediklerini, yaptıklarını) kendi boynuna doladık, kıyamet gününde onun için açılmış olarak önüne konacak bir kitap çıkarırız.

Hasan Basri Çantay Kur'an-ı Hakim ve Meal-i Kerim

Herkesin (dünyadaki) amel (ve hareket) ini kendi boynuna doladık. Kıyamet günü onun için bir kitab çıkaracağız ki neşredilmiş olarak kendisine kavuş (ub şöyle çat) acak:

İbni Kesir

Her insanın işlediklerini boynuna dolarız. Ve onun için kıyamet gününde açılmış bulacağı bir kitab çıkarırız.

Şaban Piriş Kur'an-ı Kerim Türkçe Anlamı

Her insanın boynuna amelini dolarız. Kıyamet günü, onun için ortaya konacak bir kitap çıkarırız.

Suat Yıldırım Kuran-ı Kerim ve Meali

Her insanın vebalini, kendi nefsine bağladık, (her insan yaptıklarına göre muamele görür). Nitekim kıyamet günü önüne açılan bir defter çıkaracağız.

Ahmed Hulusi Türkçe Kur'an Çözümü

Her insanın yaptıklarını (veya kaderini) kendi boynuna doladık Kıyamet sürecinde kendisine (kişinin kıyameti olan ölümünde ya da genel anlamda mahşer sürecinde) kaydolmuş olarak bilgisini çıkarırız.

Edip Yüksel (Eski Baskı) Mesaj: Kuran Çevirisi

Her insanın kaderini kendi boynuna (kişisel seçimine) bağlamışızdır. Diriliş gününde, kendisi için bir kayıt çıkarıp yayımlarız

Erhan Aktaş (Eski Baskı) Kerim Kur'an

Her insanın kuşunu

*

kendi boynuna doladık.

*

Kıyamet günü, yaptıklarının tamamını gösteren kitabı önüne koyarız.

Rashad Khalifa The Final Testament

We have recorded the fate of every human being; it is tied to his neck. On the Day of Resurrection we will hand him a record that is accessible.

The Monotheist Group The Quran: A Monotheist Translation

And We have attached to the neck of every man his deeds, and We bring forth for him a record on the Day of Resurrection which he will find on display.

Edip-Layth Quran: A Reformist Translation

We have attached every human's deeds to his own neck, and We bring forth for him a book on the day of Resurrection which he will find on display.