Baş Ağrısı Ve Göz Ağrısı Nedenleri

Göz ağrısı; gözün herhangi bir bölgesinde hissedilen ağrı, yanma, batma ve/veya yabanci bir cisim varmış hissi olarak tanımlanabilir. Görme organında hissedilen ağrı, insanların büyük çoğunluğunun hayatının bir döneminde yaşadığı genellikle tehlikesiz olan; ancak bazı durumlarda ciddi bir sağlık probleminin de habercisi olabilen bir sorundur. Çoğu zaman ağrı basit bir göz yorgunluğundan kaynaklanabilir ve kendiliğinden geçer. Daha nadir olarak ise daha ciddi bir sağlık problemini işaret edebilir. Ağrı, yüzeyde görülebileceği gibi bazen derinlerde de ortaya çıkabilir.

Yüzeyde görülen ağrılara genellikle kaşıntı, yanma ve sulanma gibi semptomlar da eşlik edebilir. Daha derinlerde hissedilen ağrılar ise genellikle zonklayıcı tarzdadır, kulaklara ve yüzün farklı bölgelerine yayılabilir. Derinlerde görülen ağrılar ciddi bir sağlık sorununa işaret edebileceğinden vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulması önemlidir. Bunun yanı sıra ağrı ile birlikte ani görme kaybının görüldüğü durumlarda da alanında uzman bir göz doktorundan yardım alınması önerilir. Göz ağrısı nedenleri nelerdir?, Göz ağrısı nasıl geçer? gibi konu hakkındaki sorularınızın ayrıntılı cevapları için yazının devamını okuyabilirsiniz.

Göz Ağrısı Nedir?

Göz ağrısı; ağrı, yanma, batma gibi şikâyetlerin eşlik ettiği bir sağlık sorunudur. Ağrının şekli hissedildiği yere göre farklılık gösterir. Gözün yüzeyinde hissedilen ağrı bir diğer adıyla oküler ağrı; yüzeyde meydana gelen ve genellikle kaşıntı, yanma gibi şikâyetlerin eşlik ettiği ağrıdır. İç kısmında hissedilen ağrı ise orbital ağrı olarak ifade edilir. Bu ağrı daha zonklayan tarzda ve daha şiddetli hissedilebilir. Ağrı hissi tek başına ortaya çıkabileceği gibi başka semptomlarla birlikte de görülebilir. Bazen baş ağrısı gibi daha hafif semptomlar bazen de mide bulantısı, kusma, denge kaybı gibi semptomlar ağrıya eşlik edebilir. Ağrı ile birlikte görülen semptomlardan bazıları şu şekildedir:

• Görme bozuklukları,
• Tek veya iki gözde birden görülen akıntı,
• Yabancı bir cisim varmış hissi,
• Baş ağrısı,
• Mide bulantısı ve/veya kusma,
• Odaklanmada zorluk yaşamak,
• Bulanık görme,
• Çift görme,
• Kızarıklık,
• Göz kapağının şişmesi,
• Boyun ağrısı,
• Işığa karşı hassasiyet,
• Ani görme kaybı,
• Alın ve başın diğer bölgelerine vuran şiddetli ağrı

Ancak yukarıda sayılan semptomlardan bazıları ciddi bir sağlık sorununun belirtisi de olabilir ve tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına sebep olabilir. Bu nedenle şiddetli ve uzun süren ağrı durumunda vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktora başvurmak önemlidir. Bu sayede ağrıya neden olan faktör erken dönemde bulunarak tedaviye başlanır.

Göz Ağrısı Neden Olur?

Vücudun neresinde olursa olsun ağrı hissi, yaşayan kişi için rahatsızlık verici bir durumdur. Peki göz ağrısı neden olur? Görme organında görülen ağrının pek çok farklı nedeni vardır. Ağrının gözün yüzeyinde veya içerisinde hissedilmesine göre ağrının nedenleri değişiklik gösterebilir. Göz ağrısının başlıca nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Yabancı nesne kaçması: Oküler tip göz ağrısının en sık görülen nedeni göze kaçan kirpik, toz, makyaj malzemesi gibi yabancı bir nesnedir.
• Enfeksiyonlar: Gözlerin ellerle ovuşturulması elde bulunan mikropların bulaşmasına ve enfeksiyona neden olabilir. Kapaklarda bulunan yağ bezlerinin iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan arpacık ağrıya neden olabilir.
• Kontakt lens kullanımı: Kontakt lenslerin bilinçsiz kullanımı çoğu zaman kızarıklık veya ağrıyla sonuçlanır. Kirli veya tam oturmayan kontakt lenslerin kullanılması tahrişe ve enfeksiyona neden olabilir. Kontakt lensle uyunması gözlerde kuruluğa, şişliğe ve ağrıya neden olabilir.
• Glokom: Açık açılı ve açı kapanması glokomu adı verilen çeşitleri olan bu sağlık sorunu, görme yani optik sinirlerin zarar görmesine neden olabilir. Glokomun en önemli nedenlerinden bir tanesi, göz içi basıncının artmasıdır. Hastalığın ileri dönemlerinde şiddetli göz ve baş ağrısı gibi şikâyetler görülebilir.
• Kornea aşınması: Toz, kir, talaş, bitki poleni gibi yabancı maddeler kornea tabakasında çizilmeye ve gözde ağrıya neden olabilir.
• Görme sorunları: Miyopi ve hipermetropi gibi görme sorunları bulunan kişiler görmede zorluk yaşadıkları için nesneleri veya işaretleri görebilmek için daha fazla çaba harcarlar. Bu durum gözlerin yorulmasına neden olarak göz ağrısını tetikleyebilir.
• Alerjiler: Toz, polen, sigara dumanı gibi yabancı maddelere karşı hassasiyeti bulunan kişilerin gözleri bu yabancı maddelere maruz kaldığında tahriş olabilir.

Sol Göz Ağrısı

Göz ağrısı, iki gözde birden görülebileceği gibi izole olarak tek gözde de görülebilir. Ağrının sağ veya sol gözde olmasının nedenleri arasında bir farklılık yoktur. Peki sol göz ağrısı neden olur? Sol tarafta hissedilen ağrı; migren, üveit, yabancı cisim kaçması, alerji gibi sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Bununla birlikte şaşılık gibi görme sorunları da ağrıya neden olabilir. Sol optiki sinirlerinin zarar görmesi de solda hissedilen ağrının nedenleri arasında sayılabilir. Bunların yanı sıra hipermetropi gibi görme bozukluklarına bağlı olarak bazen tek taraflı ağrı ortaya çıkabilir.

Sağ Göz Ağrısı

Sol tarafta hissedilen ağrı da olduğu gibi sağ gözde görülen ağrı da farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Peki sağ göz ağrısı neden olur? Yabancı bir cismin kaçması dahil olmak üzere göz tansiyonu, görme bozuklukları, alerji, migren gibi sağlık sorunları ağrıya neden olabilir. Ayrıca konjonktivit, üveit gibi sağlık sorunları da ağrıya neden olabilir. Konjonktivit yani pembe göz hastalığı; göz küresinin üzerinde bulunan şeffaf zarın bakteriyel veya viral bir enfeksiyona bağlı olarak iltihaplanması, üveit ise gözün orta tabakasının iltihaplanmasıdır. Bunlar gibi sağlık sorunlarında ağrıya batma, yanma ve kızarıklık gibi şikâyetler de eşlik edebilir. Örneğin; konjonktivitin en önemli belirtisi gözün beyaz tabakasındaki kızarıklıktır.

Göz Ağrısı Nasıl Geçer?

Ağrı, bazı durumlarda görme problemlerine de neden olabilir. Bu durum kişilerin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkiler. Peki göz ağrısı nasıl geçer? Uzun süre televizyon veya bilgisayar ekranına bakanlarda yorgunluğa bağlı kısa süreli ağrı görülmesi normaldir. Bu tarz ağrılar gözlerin dinlendirilmesi ile birlikte kısa sürede kendiliğinden geçer. Başka bir sebeple ortaya çıkan ağrılarda öncelikle bir sağlık kuruluşuna başvurulması ve gerekli kontrollerin yaptırılması önerilir. Aksi takdirde ağrıya neden olan sağlık sorunu tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybını tetikleyebilir. Ağrının tedavisi için öncelikle ağrıya neden olan faktörün belirlenmesi gerekir. Başlıca tedavi yöntemleri şu şekildedir:

• Enfeksiyona bağlı gelişen ağrı durumunda doktor kontrolünde Göz damlası kullanılması,
• Gerekli olması halinde doktor kontrolünde ağrı kesici özelliği bulunan ilaçların kullanılması,
• Uzun süre bilgisayar veya televizyon ekranına bakmamaya ve belirli aralıklarla mümkünse karanlık ortamda dinlenmeye özen gösterilmesi,
• İltihaplanma durumunda kontakt lens yerine gözlük kullanılması,
• Arpacık gibi iltihaplı hastalıklara bağlı gelişen ağrılarda temiz, ılık suyla ıslatılmış bir bez yardımıyla sıcak kompres uygulanması,
• Yabancı bir cisim kaçtığında ılık suyla ovmadan yıkanması,
• Ağrı olduğu süre boyunca makyaj malzemesi kullanmaktan kaçınılması,

Yukarıda sayılanların yanında yabancı bir cismin kaçması halinde vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Bu durumda cismin cerrahi yöntemlerle çıkarılması gerekebilir.

Göz Ağrısı İçin Ne Zaman Acil Olarak Bir Doktora Başvurmalıyız?

Çoğu kişide ağrı genellikle basit bir nedenden kaynaklanır; ancak sebebinin anlaşılabilmesi için kişinin detaylı bir kontrolden geçmesi önemlidir. Ağrıya başka bazı şikâyetlerin eşlik ettiği durumlarda acil olarak tıbbi yardım alınması gerekebilir. Bu semptomlardan bazıları şu şekildedir:

• Mide bulantısı ve/veya kusma,
• Işığa karşı hassasiyet,
• Basınç hissi,
• Ateş, titreme gibi enfeksiyon belirtileri,
• Nesnelere bakarken zorlanma,
• Şiddetli baş ağrısı,
• Kulağa vuran ağrı

Ağrının tedavisinde erken tanı önemlidir. Göz sağlığınız için siz de göz doktorunuzu arayabilir ya da bir sağlık kuruluşuna başvurarak kontrollerinizi yaptırabilirsiniz.

Gözlerde ve çevresindeki ağrı çoğu zaman basit göz yorgunluğuna bağlı ortaya çıkabilirken, bazen de ciddi sorunların belirtisi olabiliyor. Göz ağrısına kızarıklık, kanlanma, kaşıntı, yanma, batma ve şişlik eşlik ediyorsa mutlaka bir göz doktoruna başvurmak gerekiyor.

Uzman hekimler tarafından yapılan detaylı bir göz ve görme muayenesiyle sorunun belirlenmesi, muhtemel kalıcı hasarları önlemek adına oldukça önem taşıyor. Göz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Mehmet Esat Teker, göz ağrısı ile ilgili bilgi verdi.

Teker'in açıklamalarında öne çıkanlar şu şekilde:

"SİNÜZİT VEYA BAŞ AĞRISI GÖZLERE YANSIYABİLİR"

"İnsanların büyük bir bölümünde zaman zaman gözde ağrı şikayetleri olabilmektedir. Gözlerdeki travma, iltihaplanma ve enfeksiyon gibi nedenlerle ağrı ortaya çıkabilmektedir. Ağrı tek gözde olabileceği gibi, her iki gözde de olabilmektedir. Göz ağrısının tam olarak yerini tayin etmek hasta açısından zordur. Dolayısıyla ağrının yeri ve sebebinin belirlenmesi açısından doktor muayenesi şarttır. Ağrının varlığı ve görülen ek belirtiler hastalığın doğru tanısında yardımcı olmaktadır. Ağrı bazen kendiliğinden geçebilmekte bazen de tedavi gerekebilmektedir. Gözlerdeki ağrı genelde sinüzit veya baş ağrısının göze yansıması şeklinde karşımıza çıkabilmektedir. Bu durumda hastalar Nöroloji ve Kulak Burun Boğaz bölümlerine yönlendirilmektedir. 

"BAZI SORUNLAR GÖZ AĞRISININ NEDENİ OLABİLİR"

Birden çok göz hastalığı gözde ağrı ile kendini belli etmektedir. Gözde başlayan ağrının nedeni bazı sorun ve hastalıklar olabilmektedir. 

Gözde yabancı cisim: Göze kaçan yabancı cisimler; ani başlayan ağrı, batma, yanma ve sulanma şikayetlerinin yanında görmede bulanıklık ile kızarıklığa neden olabilmektedir. Bu durumlarda mutlaka göz doktoruna gidilmeli ve yabancı cisim göz doktoru tarafından çıkarılmalıdır. Cisim kendi kendine çıkarılmaya çalışıldığında göze daha fazla hasar verme riski bulundurmaktadır. 

Konjonktivit: Gözün beyaz yapısının üzerindeki dokunun iltihabıdır. Mikrobik, alerjik ve otoimmünite gibi mikrobik olmayan etkenlere de bağlı olabilmektedir. Konjonktivadaki damarların genişlemesi, gözde kızarıklık ile kendini göstermektedir. Bu durumda hastalarda gözde ağrıya ek olarak batma, yanma, sulanma, gözlere kum atılmış gibi bir his, çapaklanma, kaşıntı gibi şikayetler olabilmektedir. Konjonktivit damla tedavileri ile genellikle düzelmektedir. 

Korneal abrazyon: Korneada çizilmeye veya sıyrılmaya bağlı ortaya çıkan bir durumdur. Travma sonrası ciddi ağrı batma yanma sulanma, ışıktan rahatsız olma görme bulanıklığı şeklinde kendini gösterir. Olası delinme kontrolü açısından mutlaka zaman kaybedilmeden doktor muayenesi gereklidir. 

Keratit: Kornea tabakasının mikrobik veya mikrobik olmayan nedenlere bağlı iltihaplanmasıdır. Özellikle hijyenik kullanılmayan yumuşak kontakt lensler sonrası ortaya çıkan keratitler acilen tedavi gerektirmektedir. Aksi takdirde 24 saat içerisinde gözde delinmeyle sonuçlanabilecek enfeksiyonlar ortaya çıkabilir. Dolayısıyla lenslerin günlük takılıp çıkarılması, hijyene çok dikkat edilmesi ve havuz ya da denize girilirken lensin çıkarılması çok önemlidir. 

Glokom: Göz tansiyonu hastalığı kriz durumlarında ciddi ağrı (göz patlayacak şekilde), bulantı, kusma ve baş ağrısı ile kendini gösterir. Acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Aksi takdirde gözde geri dönüşü olmayan hasarlar bırakabilir. 

Üveit: Üveit gözün ön, orta, arka veya tüm üveal tabakasının birlikte tutulabildiği bir durumdur. Hastalarda gözde ağrı, ışık hassasiyeti, görme kaybı ve gözlerde kızarıklıkla kendini gösterir. Travma, enfeksiyon veya bağışıklık sistemi bozukluklarına bağlı ortaya çıkabilmektedir. Erken tanı ve tedavi kalıcı olabilecek hasarları önlemek açısından çok önemlidir. 

Optik nevrit: Göz ile beyin arasındaki iletişimi sağlayan görme sinirinin çeşitli nedenlere bağlı iltihaplanmasıdır. Hastalarda ağrı, özellikle göz hareketiyle artan ağrı, görme bulanıklığı, görme alanında kayıplar ile kendini gösterebilir. Acil tedavi edilmesi gereken bir durumdur. 

Blefarit veya hordeolum: Kirpik diplerine açılan yağ kanallarının tıkanması sonrası kapaklarda şişlik, hassasiyet ve ağrı ile kendini gösteren bir durumdur. Halk arasında arpacık veya it dirseği olarak bilinmektedir. Genellikle birkaç gün içerisinde şişlik alanındaki iltihabın boşalması sonucu rahatlama yaşanır. Boşalma olmadığı durumlarda masaj yapılarak boşaltılması sonrasında cerrahi gerekliliği azaltmak açısından önemlidir. 

Sellülit: Preseptal veya orbital sellülit şeklinde 2 gruba ayrılır. Baş ağrısı, gözde ağrı özellikle göz hareketlerinde ağrı, gözde şişlik, kızarıklık, görme kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkıp, selülitin ilerlemesi sonucu nörolojik semptomlarla da kendini gösterebilir. Acil muayene ve uygun tedavinin başlanması hayatidir. 

Sklerit veya episklerit: Gözün beyaz kısmının derin dokularının iltihaplanmasıdır. Mikrobik veya mikrobik olamayan nedenlere bağlı ortaya çıkabilmektedir. Mutlaka doktor muayenesi sonrası tedavi edilmesi gerekmektedir. 

Kuru göz: Göz kuruluğu, gözün yüzeyini tutan tüm hastalıklara eşlik edebilmektedir. Bazen hafif seyirli olabilmekte, bazen ciddi seviyede olmakta; hastalarda gözde ağrı, yanma, batma, ışık hassasiyeti, görmede bulanıklık ile kendini göstermektedir. 

BU BELİRTİLER VARSA VAKİT KAYBETMEYİN! 

Gözdeki ağrıya ek olarak şu belirtilerin 1 ya da 2’si varsa kesinlikle bir göz hekimine başvurulması gerekir. Detaylı göz ve görme muayenesi sonrası uygun tedavinin düzenlenmesi, muhtemel kalıcı hasarları önlemek açısından hayati önem taşımaktadır. 

Bulantı, kusma ve karın ağrısı da mevcutsa, görmede ani ve ciddi azalma söz konusuysa, gözün öne doğru çıkması durumunda, göz hareketlerinde kısıtlılık varsa, ağrı göze dokunulamayacak kadar fazlaysa, ciddi travma sonrası veya kimyasal madde maruziyeti durumlarında mutlaka uzmana başvurulmalıdır. 

GÖZ YORGUNLUĞUNA İYİ GELEN ÖNERİLER 

Eğer göz ağrısının nedeni kronik göz yorgunluğa bağlıysa bazı uygulamalar etkili olabilmektedir. Ortamdaki ışık miktarını artırmak veya azaltmak gözlerini dinlendirebilmektedir. Uzun süreler monitörlere bakarak iş yapıyorsanız, kısa molalarla gözleri kapatıp açarak gözleri dinlendirmek etkili olabilmektedir. Eğer göz kusurunuz varsa, doğru numaraları kullandığınızı göz hekimine teyit ettirmeniz gerekebilir."

Göz Ağrısı Nedir?

Göz ağrısı, gözünüzün yüzeyinde veya gözünüzün daha derin yapılarında oluşabilir. Özellikle herhangi bir derecede görme kaybının eşlik ettiği şiddetli göz ağrısı ciddi bir tıbbi durumunuz olduğuna dair bir işaret olabilir. Bu durumda derhal tıbbi yardım alın.

Göz yüzeyindeki göz ağrısı, kaşıntı, yanma veya batma şeklinde tanımlanabilir. Yüzeysel göz ağrısı genellikle gözünüze giren yabancı bir cisim, göz enfeksiyonu veya gözünüzün yüzeyini kaplayan zarı tahriş eden veya alevlendiren herhangi bir durumla ilgilidir.

Gözünüzün derinliklerinden kaynaklanan göz ağrısını ise zonklama veya sızı olarak tanımlayabilirsiniz.

Göz Ağrısı Nedenleri

Aşağıdaki durumlar göz ağrısına neden olabilir:

• Alerjiler
• Blefarit (göz kapağı iltihabı)
• Şalazyon (göz kapağınızdaki bir kist türü)
• Baş ağrısı
• Göz ameliyatı sonrası komplikasyon
• Kontakt lens sorunu
• Kornea aşınması (çizik)
• Kornea herpetik enfeksiyonları (herpes)
• Kuru gözler (azalmış gözyaşı üretimi)
• Ektropion (dışa dönük göz kapağı)
• Entropion (içe dönük göz kapağı)
• Göz kapağı enfeksiyonu
• Gözdeki yabancı cisim
• Glokom (optik sinire zarar veren durumlar grubu)
• Künt travma veya yanık gibi yaralanmalar
• Iritis (gözün renkli kısmının iltihabı)
• Keratit (kornea iltihabı)
• Optik nörit (optik sinir iltihabı)
• Pembe göz (konjonktivit)
• Sklerit (gözün beyaz kısmının iltihabı)
• Arpacık (göz kapağınızın kenarına yakın kırmızı, ağrılı bir yumru)
• Üveit (gözün orta tabakasının iltihabı)

Ne zaman doktora görünmeli?

Aşağıdaki durumlarda göz ağrısı için yerel acil yardım numaranızı arayın:

• Baş ağrısı, yüksek ateş veya ışığa karşı olağandışı hassasiyetin eşlik ettiği yoğun göz ağrısı varsa
• Görme yeteneğindeki ani değişiklikler yaşarsanız
• Göz ağrısıyla birlikte mide bulantısı veya kusma yaşarsınız
• Gözünüze sıçrayan bir kimyasal
• Aniden ışıkların etrafında haleler görmeye başlarsanız
• Gözlerinizin içinde veya çevresinde şişlik varsa
• Gözünüzü hareket ettirmekte zorlanıyor veya gözünüzü açık tutamıyorsanız
• Gözlerinizden kan veya irin geliyorsa

Göz ağrısı çekiyorsanız ve geçmişte göz ameliyatı olduysanız ya da veya göz enjeksiyonu yaptırdıysanız, göz doktorunuzla iletişime geçin.

Göz ağrınız varsa ve yumuşak kontakt lens takıyorsanız, bağışıklık sisteminiz zayıfsa veya iki ila üç günlük ilaç tedavisine rağmen göz ağrınız düzelmiyorsa hastaneye başvurun.

Göz Ağrısı Neden Olur? Hakkında Bizimle İletişime Geçin

Yalnızca tek taraflı olarak göz çevresinde gelişen, bazı dönemlerde sık tekrarlamasına rağmen aylarca hiç görülmeyen ağrılara küme tipi baş ağrısı adı verilir. Kimi zaman geceleri uykuya daldıktan saat sonra da başlayabilen bu küme tipi ağrılar, alın ya da göz üzerinde başlayarak yanağa doğru yayılan çok şiddetli ağrılardır. Ağrı esnasında gözlerde yaşarma ve kızarma, göz kapağında düşüklük gibi belirtiler görülebilir.

Kadınlara oranla erkeklerde 5 kat daha fazla görülen küme tipi baş ağrıları ortaya çıktıktan sonra yarım saat ve 1 saat arasında geçse de ilerleyen saatlerde yeniden tekrarlar. Bu tür periyodik ataklar gün içinde ve takip eden haftalarda belirli aralıklarda devam eder. Ağrının şiddeti bazı zamanlar dayanılması çok zor hale gelebilir.

Küme tipi baş ağrıları migren ağrıları ile karıştırılabilir. Migren ağrısı yaşayanların ağrı süresince karanlık ve sessiz ortamlarda uzanmak istemesinin aksine, küme tipi ağrılar yatış halinde güçlendiği için, bu ağrıları yaşayan kişiler ayakta kalmayı tercih ederler. Küme tipi baş ağrıları, ağrının belirli bir zaman diliminin içinde kümelenmesi nedeniyle bu şekilde anılır. Ağrı dönemleri bir aydan dört aya kadar devam edebildiği gibi, küme dönemleri arasında aylarca hatta yıllarca boşluklar olabilir. Migren ya da gerilim tipi baş ağrıları stres ya da hormonal değişimler ile tetiklenebilirken, küme tipi baş ağrıları tetikleyiciler ile bağlantılı değildir.

Küme Tipi Baş Ağrısının Nedenleri Nelerdir?

Küme tipi baş ağrıları 24 saatlik bir gün içinde ya da yılın belirli mevsimlerinde sürekli şekilde tekrar ederek kendine göre bir döngü oluşturmaktadır. Bu nedenle vücudun biyolojik saatine etkisi olan beyin bölümü hipotalamusun, küme tipi ağrıların ortaya çıkışıyla alakalı olduğu düşünülmektedir. Hipotalamusta görülen anormallikler, küme tipi baş ağrılarının döngüsel hareketini ve zamanlamasını açıklayabilir.

Bu tip ağrıların tetiklenmesinin sebepleri arasında uyku ve yemek düzensizliği, ağız içinde kötü konumlanan yirmilik dişler, yanlış yapılmış diş kanal tedavileri, aşırı alkol tüketimi ve sigara tüketimi de bulunur. Küme tipi baş ağrısı yaşayan kişilerin atak dönemlerinde alkol tüketiminden uzak durmaları gerekir. Bunlarla beraber, kalp hastalığı tedavisinde kullanılan nitrogliserin gibi ilaçlar da ağrılara tetikleyici olabilir.

Küme Tipi Baş Ağrısının Belirtileri

Küme tipi baş ağrıları hiçbir belirti vermeden aniden ve habersiz şekilde meydana gelmektedir. Ağrı esnasında en sık görülen belirtiler şunlardır:

• Başın tek tarafında görülen ağrı
• Genellikle göz çevresinde ya da içinde oluşan; zamanla baş, boyun, omuz ya da yüzün diğer bölümlerine yayılabilen dayanılmaz ağrı
• Aşırı göz yaşarması
• Huzursuzluk
• Ağrının oluştuğu taraftaki gözde kızarıklık
• Yüzün ağrı görülen tarafındaki burun deliğinde tıkanıklık ya da geniz akıntısı
• Sürekli boyun terlemesi ve beniz sarılığı (solgunluk)
• Göz kapaklarında düşme

Küme tipi baş ağrısı yaşayan hastalar oluşan ağrıyı oldukça can yakıcı ve keskin olarak tanımlamaktadır. Ağrının oluştuğu zamanlarda genellikle huzursuz olan ve atakları bir nebze de olsa yatıştırmaya çalışan kişiler oturmak, yürümek ya da başını tutarak öne arkaya sallanmak ister. Ağrı, sırt üstü uzanıldığında daha çok şiddetli hale geldiği için bu tür kişiler uzanmaktan kaçınır. Migren ağrılarına benzer şekilde, küme tipi baş ağrısı yaşayan bazı hastalarda mide bulantısı, ses, ışık ve kokulara karşı hassasiyet görülebilmektedir.

Küme Tipi Baş Ağrısı Dönemlerinin Özellikleri

Küme dönemi ağrı atakları altı ile 12 hafta arasında sürebilir. Hastaların küme ağrısı atak dönemleri genellikle birbirleriyle tutarlıdır. Örnek vermek gerekirse, küme dönemleri her sonbahar başında başlayarak kış dönemi başında bitebilir.

Bu tipteki ağrılarda atak dönemine girildiğinde, ağrılar her gün ve gün içinde birden fazla kere tekrarlayabilir. Bazı durumlarda gece uykusuna geçildikten bir ya da iki saat sonra başlayan ağrı, kişiyi uykudan uyandıracak derecede şiddetli olabilir. Baş ağrıları genellikle aniden başlar ve aniden biter. Ağrı süresi 20 dakika ile birkaç saat arasında değişir. Bu tipteki baş ağrısının bitiminde, acının halen hissedildiği durumlar da gözlemlenmiştir.

Tıbbı Yardım Gerektiren Durumlar

Normalden çok daha şiddetli baş ağrısı yaşayan kişiler en kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Bu sayede hem ağrıların azaltılması için tedavi başlatılabilir, hem de ağrılara sebep olmasından şüphelenilen diğer hastalıklar araştırılabilir. Baş ağrıları, nadir olsa da damar genişlemesi, anevrizma veya beyin tümörünün habercisi olabilir. Özellikle yaşanan küme tipi baş ağrılarının dönemlerinde ya da şiddetlerinde değişme gözlemliyorsanız ve aşağıda belirtilen semptomlarınız varsa acil tıbbî yardım almanız önerilir:

• Konuşma zorlukları, kusma, yüksek ateş, bulantı, bazı bölgelerde uyuşma ve zihinsel karışıklıkların eşik ettiği baş ağrıları; inme, ensefalit, menenjit ya da beyin tümörünün habercisi olabilir.
• Sıradan bir baş ağrısının aksine çok daha şiddetli ve dayanılmaz bir baş ağrısı yaşanıyorsa zaman kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
• Özellikle sert bir düşme sonrası tek bir alanda yaşanan şiddetli baş ağrıları kafa travmasına bağlı olarak ortaya çıkan ağrının göstergesi olabilir.

Küme Tipi Baş Ağrısının Teşhisi

Küme tipi baş ağrısının tanısı, hastanın şikayetlerinden, nörolojik bulgulardan ve göz çevresinde yaşadığı ağrıyı tanımlamasından sonra konur. Bunların akabinde, hastanın MR'ı çekilerek ağrıya neden olabilecek başka bir durumun (damarsal anomali, tümör vb.) olmadığı da saptanmalıdır. Ayrıca göz içi tansiyonun da yüksek olup olmadığının kontrol edilmesi gerekir.

Küme Tipi Baş Ağrısının Tedavisi

Küme tipi baş ağrısı için standart bir tedavi şekli yoktur. Mevcut tedavi girişimlerinin çoğu ağrı şiddetini azaltmak, süresini kısaltmak ve atakları önlemek üzerine kuruludur. Ağrıların hızlı şekilde rahatlatılması ve önlenebilmesi bakımından çeşitli tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bunlardan biri hastaya saf oksijen teneffüs ettirilmesidir. Güvenli ve kısa süren bu işlemin sonuçları dakika içinde hissedilir. Bir başka tedavi yolu olarak lokal anestezi kullanılır. Burun yolu (intranazal) ile verilen lidokain gibi lokal anestezikler bazı hastalarda küme tipi baş ağrısına karşı etkili olmaktadır. (Küme tipi baş ağrısında tedavide  Lidokoin  ülkemizde pek kullanılmıyor. Onun yerine Medikal uygun tedaviler kullanılır.

Çok nadir de olsa, agresif baş ağrılarının mevcut tedavi yöntemleri ile yok edilemediği durumlarda ya da ilaçların yan etkilerinin vücuda zarar verdiği durumlarda cerrahi girişime başvurulmaktadır.

Tıp dünyası halen küme tipi baş ağrılarını önleme ve tedavi etme sürecini araştırmakta, beyin ve sinir simülasyonunun tedaviye yönelik başka türlerini incelemektedir.

Ağrılara Karşı Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Küme tipi baş ağrılarında, atak dönemine girildiği dönemdeki dayanılmaz şiddetteki ağrıları önlemek için yaşam tarzında birtakım değişiklikler yapılması da önerilmektedir. Bunlardan biri düzenli bir uyku rutini oluşturmaktır. Uyku düzeni değişikliklerinde küme ağrı atakları ortaya çıkabilir. Bu dönemlerde dahi her zamanki uyku rutinini takip etmek önem taşır.

Küme dönemlerinin başladığı zamanlarda alkol ve sigara tüketiminden mutlaka kaçınılması gerekir. Baş ağrılarını tetikleyen alkol ve sigara tüketimi, yaşanılan ağrıların şiddetini ve süresini de arttıracaktır.