Türkiye De Kaç Tane Insansız Hava Aracı Var 2020

türkiye de kaç tane insansız hava aracı var 2020

İHA ve SİHA üretiminde Türkiye dünyada yükselen bir güç mü?

İHA ve SİHA üretiminde Türkiye nasıl dünyanın önde gelen ülkelerinden biri oldu?

Türkiye'de üretilen İHA ve SİHA'lar, Dağlık Karabağ'da yaşanan çatışmalar ile tekrar dünyanın dikkatini çekti.

Azerbaycan'ın, Türkiye'den ithal ettiği İHA (insansız hava aracı) ve SİHA'lar (silahlı insansız hava aracı) ile askeri alanda üstünlük elde ettiği ifade edildi.

Dağlık Karabağ'daki çatışmalar öncesinde de Türkiye'nin askeri İHA ve SİHA alanında dünyanın önde gelen ülkeleri arasına girdiği çok sayıda savunma endüstrisi analisti tarafından dile getirilmişti.

Askeri İHA alanında ABD ve İsrail'e bağımlı kalmak istemeyen Türkiye'nin imalata başlamasıyla büyüyen sektör, bugün ileri teknolojileri kullanan araçlar üretiyor.

BBC Türkçe'ye konuşan askeri İHA'lar konusunda uzman olan ABD'li Daniel Gettinger, Türkiye'nin bu alanda farklı çeşitlerde araçlar ürettiğini ve küresel İHA piyasasında yükselen bir rolü olduğunu söylüyor.

Habertürk yazarı ve havacılık uzmanı Güntay Şimşek, "Türkiye, havacılık sektöründeki kayıp yıllarını telafi ediyor" yorumunda bulunuyor.

Güntay'a göre Türkiye, 'lı yıllarda Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü'ne uçak ürettiği için önemli bir üye olarak giriş yaptığı, ancak sonraki yıllarda koptuğu havacılık sektörüne İHA'ları üretmeye başlamasıyla ciddi bir dönüş yaptı.

Türkiye'ye bu alanda getirilen en büyük eleştiri ise sınırları içinde düzenli olarak İHA ve SİHA saldırıları düzenlediği, bu saldırıların bazılarında sivillerin de hayatını kaybettiği iddiaları.

Sektörün öncüleri ABD ve İsrail

ABD merkezli Havacılık ve Uzay Çalışmaları Mitchell Enstitüsü'nde çalışan uzman Daniel Gettinger, askeri alanda İHA üretiminde öncü ülkelerin İsrail ve ABD olduğunu aktarıyor.

Önce İsrail'in sonra da ABD'nin 'li ve 'li yıllarda üretime başladığını söyleyen Gettinger, Türkiye'nin yeni neslin İHA üreticileri arasında olduğunu vurguluyor.

Bu kategoride yer alan diğer ülkeler ise Çin ve Fransa.

Gettinger'in geliştirdiği İHA Veritabanı adındaki çalışmaya göre en az 95 ülkenin askeri alanda İHA üretme çabası var.

En az 60 ülke ise İHA'yı çalıştırır hale getirmiş durumda.

Çin dünyanın en büyük İHA ihracatçısı oldu

Habertürk televizyonunda Airport programını yapan Güntay Şimşek, Türkiye'nin bu alanda geliştirdiği tasarım, yazılım ve kullanma modelleri açısından dünyada ilk beş arasında olduğunu belirtiyor.

İngiltere merkezli bir sivil toplum kuruluşu olan Drone Wars da İHA teknolojisi geliştiren ya da ithal eden yeni nesil ülkelerden Türkiye, Çin, İran ve Pakistan'ın kendi üretimlerini yaptığını aktarıyor.

SIPRI (Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü) geçen yıl yayımlanan raporunda İHA ihracatında yüzde artış yaşanan Çin'in bu alanda dünya birincisi olduğunu açıklamıştı.

Havacılık, uzay ve savunma sanayii alanında çalışmalar yapan piyasa araştırma şirketi Teal Group'un son raporu, askeri alandaki İHA sektörünün yılında 7,3 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığını belirtti.

Şirket, sektör büyüklüğünün 10 yıl içerisindeyse toplam 98,9 milyar dolara ulaşacağını tahmin ediyor.

ABD ve İsrail ile ilişkilerin gerilmesiyle üretim hızlandı

Türkiye'nin bu alanda gelişmiş araçlar üretmesinde PKK'ya karşı olan askeri mücadelesinde İHA ve SİHA'ların çok sık kullanılmasının önemli bir rolü var.

Türkiye, "terörle mücadele" politikası kapsamında ilk İHA'larını yılında ABD'den satın aldı.

GNAT model bu İHA'ların eskimesi üzerine Türkiye, 'li yıllarda İsrail'den İHA satın almaya başladı.

Ancak İsrail'den alınan Heron tipi İHA'lar ile ilgili sürekli sorunlar yaşandı; araçlardan birkaçı düştüğü için kullanılamaz hale geldi, birkaçı teknik nedenlerle uçamadı.

Bunun üzerine Heron'ların bir kısmının İsrail'e iadesine karar verildi.

yılında İsrail ile Mavi Marmara krizinin yaşanması, ABD Kongresi'nin yine bu yıllarda Predator ve Reaper tipi İHA'ların satışına izin vermemesi, Türkiye'yi kendi İHA'larını üretmesi konusunda teşvik etti.

Böylece TUSAŞ'ın (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) üzerinde çalıştığı ANKA ismindeki İHA'ların deneme testlerine yılında başlandı.

Türkiye'de İHA üretiminde öncü olan şirketler

Türkiye'de İHA üretiminde öncü olan şirketler TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) ve Baykar.

Aynı zamanda Vestel ve STM (Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret A.Ş.) de askeri alanda İHA üretimi yapan şirketlerden.

Baykar'ın ürettiği Bayraktar TB2 adlı SİHA, sektörün en iyilerinden biri olarak tanımlanıyor.

Özellikle füze taşıyabilen en küçük SİHA'lardan biri olması dolasıyla rakiplerinden ayrılıyor.

Bayraktar TB2, keşif, sürekli havadan gözetleme ve istihbarat görevlerini yerine getirmesi açısından bir İHA, mühimmat yükünü hedefe ateşleyerek imha etmesi açısından ise SİHA olarak kullanılabiliyor.

Hangi ülkeler İHA satın alıyor?

Yaz aylarında Azerbaycan'ın Bayraktar TB2 model İHA'yı satın alabileceğine dair haberler Türk ve Azeri medyasında yer almıştı.

Türkiye'de üretilen İHA ve SİHA'ları satın alan ya da almayı planlayan diğer ülkeler ise Ukrayna, Sırbistan, Katar, Tunus ve Libya.

Havacılık uzmanı Güntay Şimşek, "Azerbaycan'a satılan Bayraktar TB2'nin Dağlık Karabağ'da gerçekleştirdiği başarılı operasyonlar sayesinde yurt dışından hem övgü hem talep geliyor. Pazarı ve piyasası geniş" diyor.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, 15 Ekim'de France24 kanalına verdiği röportajda sunucunun "Kaç tane Türk SİHA'nız var?" sorusuna gülümseyerek, "Yeterince var. Hedeflerimize ulaşmamız için bu bilginin gizli kalması gerekiyor. Açıklamayı tercih etmiyoruz" cevabını verdi.

Aliyev, Türk SİHA'larının çatışmalarda nasıl bir fark yarattığı sorusu üzerine ise "Tabii ki, oldukça modern ve gelişmiş silahlar. Türkiye'den aldığımız SİHA'lar ile Ermenistan güçlerine ait 1 milyar dolarlık askeri teçhizatı imha ettik" ifadelerini kullandı.

'da ihracat yüzde 34 yükseldi

Türkiye, geliştirdiği İHA'ları Bahar Kalkanı Harekâtı sırasında Suriye'de de kullandı.

Libya'da da Türk İHA ve SİHA'larının, Trablus merkezli Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin, General Halife Hafter'e karşı verdiği savaşta önemli kazanımlar elde etmesini sağladığı belirtiliyor.

Türkiye'nin savunma ve havacılık sektörünün ihracatı yılında bir önceki yıla göre yüzde 34,6 yükselerek 2,74 milyar dolar oldu.

yılında bu rakamın 10 milyar dolara ulaşması hedefleniyor.

'Diğer ülkelerle ilişki de geliştirmek istiyor'

SIPRI, Türkiye'nin yılları arasında dönemine kıyasla silah ihracatını yüzde artırdığını kaydetti.

SIPRI'ye göre Türkiye yılları arasında ise silah ithalatını yüzde 48 azalttı.

Bunda kendi teknolojisini geliştirmesi ve başka ülkelerden alınması beklenen silah teslimatının gecikmesinin etkisi olduğu belirtildi.

ABD'li uzman Gettinger, "Türkiye sadece ihracat yapmakla kalmıyor, diğer ülkelerle ilişki de geliştirmek istiyor. Ürettiği İHA'ları satmasının yanı sıra diğer ülkelerin kendi İHA'larını üretmesi konusunda işbirliği yapıyor" diyor ve ekliyor:

"Satmak için güçlü bir şekilde reklamını yaptığı Bayraktar TB2'nin rakiplerinden daha ucuz olduğunu düşünüyorum, bu da küçük ülkeler için hesaplı olacaktır."

İHA'lar üretilirken başka ülkelerden alınan teknolojiler kullanılıyor mu?

Türkiye'nin ürettiği İHA ve SİHA'larla ilgili en çok vurgulanan noktaların başında tamamen yerli ve milli olma özellikleri geliyor.

Bayraktar TB2 için Baykar şirketinin yaptığı açıklamada, "Baykar'ın teknolojik kabiliyet ve yetenekleri sayesinde tüm sistem yerli ve milli olarak üretilmektedir" deniyor.

Ancak bunun aksi yönünde çok sayıda iddia var.

Savunma sanayii uzmanı Daniel Gettinger, Kanada'dan sensör ekipmanı, Almanya'dan füzeler için hedef teknolojisi gibi kimi teknolojilerin ithal edildiğini aktarıyor.

ABD'nin bile bazı teknolojileri dışarıdan satın aldığını söyleyen Gettinger, Türkiye'nin bu İHA'ları üretme gücünün daha önemli olduğunu vurguluyor.

Yine de Gettinger'e göre Türkiye'nin İHA üretiminde en zayıf noktası bu, üretimde ithalata bağımlı olması.

'Füze yerleştiricisi İngiltere'den alındı'

Guardian gazetesi yılında Bayraktar TB2'de İngiltere'nin Brighton şehrinde yer alan EDO MBM Technology adlı şirketin sağladığı Hornet tipi füze yerleştiricisinin kullanıldığını öne sürdü.

Haberin yayımlanmasının ardından Baykar Teknik Müdürü (CTO) Selçuk Bayraktar, iddiayı yalanladı.

Kanada ise askeri teknolojisinin Dağlık Karabağ'da kullanılıp kullanılmadığı netleşinceye kadar Türkiye'ye İHA teknolojisi ihracatının bir kısmını dondurduğunu açıkladı.

Almanya da şirketlerinin Türkiye'ye İHA filosu oluşturması sürecinde 12,8 milyon euro değerinde ekipman ve teçhizat satışı yaptığını açıkladı.

'Ukrayna ile ortak motor geliştirildi'

Güntay Şimşek ise en çok motor konusunun tartışmalı olduğu söyleyerek Türkiye'nin bu alanda da ilerleme kaydettiğini belirtiyor:

"İHA'larda kullanılan motorlar, dünyanın her tarafında rafta hazır olan bir ticari ürün. Türkiye İHA'larla başarılı olunca kimi ülkeler önünü kesmek için motoru bahane etti; ancak Türkiye o sırada zaten TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) ile motor üretti.

"Baykar Savunma ise Ukrayna'ya yaptığı ihracat çerçevesinde ortak motor üretimine gitti. Dağlık Karabağ ile kamera ve hedef tespit teknolojisi eleştirisi yöneltildi. Halbuki bununla ilgili olarak da ASELSAN çalışıyor. Bunlar ürün becerilemediği için alınmıyordu, daha iyi olması için ortak işbirliği geliştirilsin amacıyla yapılan girişimlerdi."

Eleştiriler: 'Kendi sınırları içinde düzenli operasyon yapan tek ülke'

İngiltere merkezli Drone Wars adındaki sivil toplum kuruluşunun yazarlarından olan Samuel Brownsword, Baykar'ın geliştirdiği Akıncı adlı İHA ile Türkiye'nin hem en gelişmiş SİHA üreticilerinden biri olarak konumunu güçlendireceğini hem de ihracat politikasını geliştirebileceğini söylüyor.

Çok sayıda uzmana göre Türkiye'nin bu alanda başarılı olmasının en büyük nedeni, İHA ve SİHA'larla kendi topraklarında operasyon yapan nadir ülkelerden biri olması.

Hatta Samuel Brownsword makalesinde, Türkiye'nin kendi sınırlarında İHA ve SİHA'larla düzenli olarak operasyon düzenleyen tek ülke olduğunu söylüyor.

Pakistan, Irak ve Nijerya gibi ülkelerin de kendi topraklarında İHA saldırısı gerçekleştirdiği, ancak bunların ara sıra ve propaganda amaçlı olduğu kaydediliyor.

The Intercept: 'Türkiye, öldürücü bir güce dönüştü'

Türkiye'nin hem kendi sınırları hem de Suriye'nin kuzeyinde gerçekleştirdiği saldırılarda sivillerin de hayatını kaybettiği iddiaları, insan hakları aktivistleri ve muhalefet milletvekilleri tarafından çok kez dile getirildi.

The Intercept adlı haber sitesinde geçen yıl yayımlanan, "İkinci İHA çağı: Türkiye nasıl ABD'ye kafa tutarak öldürücü bir İHA gücüne dönüştü" adlı makalede, 'Türkiye'nin dünya çapında İHA'ları öldürücü bir şekilde kullanması açısından ABD ve İngiltere ile rekabet ettiği' belirtildi.

Haber sitesine konuşan İngiltere merkezli Airwars adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusu Chris Woods, "Bir SİHA'ya teslim olamazsınız. Bir SİHA tarafından tutuklanamazsınız. Silahlar devreye girdiğinde tek bir sonuç ortaya çıkar, o da ölümcüldür. Bu da özellikle ülke içinde kullanılıyorsa endişe verici bir gelişme" uyarısında bulunuyor.

"Tarihin Sonu ve Son İnsan (The End of History and the Last Man)" kitabıyla tanınan ABD'li siyaset bilimci Francis Fukuyama, Türkiye'nin son yıllarda ürettiği silahlı ve silahsız insansız hava araçlarını ele aldığı yazıda, "İHA'lar 'de Türkiye'nin bölgesel güç olarak yükselmesine önemli katkı yaptı" ifadelerini kullandı.

Türk SİHA'larının çok etkileyici olduğunu, İdlib, Karabağ ve Libya'daki çatışmalarda dengeleri değiştirdiğini söyleyen Fukuyama, bunların kara birliklerinin doğasını da etkilediğini öne sürdü.

Japon asıllı ABD'li düşünür Francis Fukuyama, yazısında Türk SİHA'larının bölgesel dengelere olan etkisine değindi / Fotoğraf: Wikipedia

Teslim edilen SİHA ve İHA sayısı 'e ulaştı

Peki dünyaca ünlü düşünürün bile dikkatini çeken Türkiye'nin SİHA gücünün boyutları ne?

Bu soruyu savunma ve güvenlik politikaları üzerine çalışmalar yapan Blue Melange Bağımsız Araştırma ve Analiz Grubu analistleri, Independent Türkçe için cevapladı.

Blue Melange analistlerinin açık kaynaklarda yer alan haber, bilgi, görüntü, veri tabanı ve resmi açıklama derlemelerine göre Türk güvenlik güçlerine bugüne kadar teslim edilen İHA (İnsansız hava araçları) ve SİHA (Silahlı insansız hava araçları) sayısının 'e ulaştığı iddia edildi.

Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. İsmail Demir, 8 Mayıs günü Twitter hesabından yaptığı ve üç yeni Bayraktar TB2 SİHA'nın Jandarma Genel Komutanlığı'na teslim edildiğini duyurduğu açıklamada envantere giren TB2'lerin sayısının 'ye ulaştığını açıklamıştı.

Bu açıklamayı aynı gün Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımla değerlendiren savunma politikası analisti Turan Oğuz, Türkiye'nin elindeki SİHA / İHA gücünün TB-2, 23 Anka ve 10 adet Gözcü İHA (Heron) olmak üzere adet olduğunu öne sürmüştü.

Blue Melange analistlerinin iddiasına göre aradan geçen bir yıla yakın süre içinde Türkiye'nin elindeki SİHA sayısında artış olarak 'tan 'e ulaştı ve bunlardan 'ü Bayraktar Firması tarafından üretilen TB2 SİHA, 40'ı Türkiye Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından üretilen Anka SİHA, 10'u da İsrail yapımı Gözcü (Heron) İHA'dan oluşuyor.

Bayraktar ve Anka SİHA'lar adından anlaşılacağı üzere aynı zamanda hedeflere atış yapabilirken, Heronlar ise silahsız. Daha çok gözlem ve istihbarat amaçlı kullanılıyor.

Blue Melange analistlerinin iddiasına göre bugüne kadar üretilen adet TB2 SİHA'nın 36 adeti Jandarmaya 12'si emniyet kurumuna devredildi.

Bayraktar SİHA'lar ihraç edildiği farklı ülkelerdeki çatışmalarda da kullanıldı / Fotoğraf: AA

İhraçlar yeni üretim mi yoksa envanterdeki sistemler mi?

Türkiye tarafından TB2'ler Libya, Azerbaycan'a, Katar'a da ihraç edilmişti.

Son olarak Ukrayna'nın da 48 adet TB2 SİHA almayı planladığı iddiası da basında yer almıştı.

Bu SİHA'lardan bazılarının Ukrayna'ya telsim edildiği öne sürüldü.

Adı geçen ülkelere ihraç edilen TB2'lerin ayrıca mı üretildiği yoksa Türk güvenlik güçlerine teslim edilenler arasından mı ihraç edildiği konusunda net bilgi bulunmuyor.

Libya'ya ihraç edilen TB2'lerin acil ihtiyaç kapsamında emniyet ve jandarmaya ayrılan TB2'lerden seçilerek gönderildiği o günlerde sosyal medyada iddia edilmişti.

Kaza sonucu düşen veya vurulanlar da oldu

Yine yurtiçinde ve dışındaki operasyonlar sırasında gerek kaza gerekse vurulma sonucu düşen SİHA ve İHA'lar da bulunuyor.

Düşen veya düşürülen SİHA / İHA sayısıyla ilgili rakamlar ise muhtelif.

Ancak bu rakamlar bile hesaba katıldığında Türk güvenlik güçlerinin elindeki SİHA ve İHA sayısının civarında olduğu tahmin ediliyor.

Türkiye, bir taraftan da farklı amaçlar için geliştirilen yeni SİHA'ları da kullanmaya hazırlanıyor.

Bunların bazıları yavaş yavaş envantere girmeye başlarken bazısının seri üretimine yakın zaman içinde başlanması planlanıyor.

Örneğin Blue Melange analistlerinin araştırmasına göre TB2’lerin sahil güvenlik için geliştirilen TB2N ile deniz kuvvetleri için geliştirilen TB3 modelleri de devreye girecek.

Yine Anka SİHA’ların menzili arttırılmış ve Aselsan CATS yüklü Anka-S ER/S ER Naval ile Emniyet Müdürlüğü için olan silahlı Anka-B’lerde envantere katılması muhtemel sistemler.

Blue Melange analistleri test uçuşları süren ve mevcut SİHA'lardan daha gelişmiş kapasiteye sahip olan TAI Aksungur ve Baykar Akıncı ile de MQ-9 Reaper veya IAI Heron TP skalasına girilmiş olacağını kaydetti.

Hangi çatışmalarda kullanıldılar?

Türk üretimi SİHA'lar TSK'nın Türkiye'nin doğusundaki ve Irak'ın kuzeyindeki operasyonlarında aktif bir şekilde kullanılıyor.

Buradaki operasyonlarda hem TB2'ler hem de Anka SİHA'lar kullanılıyor.

TSK'nın İdlib'de 'nin şubat sonu ve martın ilk günlerinde gerçekleştirdiği Bahar Kalkanı operasyonunda Anka SİHA'lar aktif kullanılırken TB2'ler ihraç edildikleri Libya ve Azerbaycan devletlerince çatışmalarda aktif bir şekilde yer aldı.

Libya'da Hafter güçlerinin geriletilmesinde, Karabağ'da Azerbaycan güçlerinin Ermeni güçlerine karşı üstünlük sağlamasında önemli etkileri oldu.

Son olarak Ukrayna'ya ihraç edilecek TB2'lerin bu ülkenin doğusunda Rus yoğunluklu olan ve tek taraflı bağımsızlık ilan Donetsk bölgesindeki çatışmalarda kullanılması yüksek ihtimal olarak görülüyor.

Ukrayna krizi: Türkiye'nin insansız hava araçları dünya genelinde çatışmaları nasıl şekillendiriyor?

İnsansız hava araçlarının, Rusya ile Ukrayna arasındaki mevcut kriz de dahil olmak üzere, dünya pek çok yerindeki çatışmalar için önemi her geçen gün artıyor.

Bu konuda, Rusya ve Ukrayna'nın güneyinde, Karadeniz'in karşısında uzanan bir ülke, son zamanlarda çokça ilgi görüyor.

Türk yapımı insansız hava araçları (İHA), Rusya karşısında konuşlanabilecek Ukrayna kuvvetleri için önemli bir rol oynuyor, tıpkı dünyanın diğer bölgelerindeki çatışma noktalarında olduğu gibi.

İşte Türkiye'nin gelişen İHA gücü hakkında bilmeniz gerekenler:

Türkiye bu konuda ne kadar büyük bir oyuncu?

NATO'nun bir parçası olan Türkiye, ABD'den sonra ittifaktaki en büyük ikinci orduya sahip ve askeri teknolojisini müttefikleriyle paylaşıyor.

Türkiye'den bağımsız bir savunma analisti olan Arda Mevlütoğlu, "Ankara hükümeti son 20 yılda önemli bir insansız hava aracı kuvveti oluşturdu" diyor.

"İnsansız hava araçlarını, sınırdaki (PKK karşısında) güvenlik operasyonlarında 'ların ortalarından beri etkin bir şekilde kullanıyorlar.

"Ülkenin savunma sanayisinde, insansız hava aracı teknolojisinin geliştirilmesine öncelik verildi. Operasyonel ve üretim kapasitesi açısından Türkiye, İsrail dışında bölgede eşi olmayan bir konumda bulunuyor."

Türkiye'nin insansız hava aracı üreticileri hakkında ne biliyoruz?

Türkiye'de iki ana insansız hava aracı (İHA) üreticisi var.

En çok aranan Bayraktar TB2 ve Bayraktar Akıncı insansız hava araçlarının üreticisi Baykar Savunma.

Şirketin teknik müdürü Selçuk Bayraktar'ın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın damadı olması suretiyle yakın aile bağları bulunuyor.

TAI Anka ve TAI Aksungur araçlarının üreticisi Türk Havacılık ve Uzay Sanayii de diğer bir büyük imalatçı firma.

Mevlütoğlu'na göre, Türk Silahlı Kuvvetleri ve güvenlik teşkilatları "Çok sayıda daha küçük gözetleme veya kamikaze araçlarına ek olarak" bu insansız hava araçlarının 'den fazlasını kullanıyor.

Türkiye'nin Ukrayna ile nasıl bir askeri ve ticari bağı var?

Türkiye, 'dan bu yana Ukrayna'ya onlarca Bayraktar TB2 silahlı insansız hava aracı (SİHA) sattı.

Ülkenin doğusunda Rus destekli isyancılara karşı savaşan Ukrayna da bir gün Türkiye ile birlikte NATO koalisyonuna katılmak istiyor.

Kiev ayrıca sınırlarında konuşlanan Rus kuvvetlerinin olası bir kara işgaline karşı da hazırlanıyor.

3 Şubat'ta Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasındaki insansız hava aracı ticaretini genişletmek için bir anlaşma imzalamak üzere Ukrayna'yı ziyaret etti.

Reuters'a konuşan Ukrayna Savunma Bakanı, anlaşmanın "Türk üreticilerin Ukrayna'da bir insansız hava aracı fabrikası kurması için elverişli koşullar yarattığını" ve böylece tüm araç serisini kendilerinin üretebileceklerini söyledi.

Rusya bu konuda ne diyor?

Geçtiğimiz Ekim ayında Ukrayna ordusu, Türk yapımı bir insansız hava aracının Rus destekli ayrılıkçılara ait bir D topunu imha ettiğini gösterdiğini belirttiği bir video paylaştı.

Bu iddia Rusya tarafından eleştirildi ve Kremlin Türkiye'yi, insansız hava araçlarının "bölgeyi istikrarsızlaştırma" riski taşıdığı konusunda uyardı.

Ankara, Rusya ile Ukrayna arasında arabuluculuk yapmayı da teklif etti. Fakat bu öneri insansız hava aracı satışlarıyla çetrefilli bir hale geliyor.

Türkiye'nin Rusya'yla ilişkileri, Suriye'deki savaş patlak verdiğinden bu yana karmaşıklaştı.

Ankara ve Moskova'nın Suriye'de çıkar çatışması var. Fakat iki ülke işbirliğini geliştirmek için adımlar attı.

Türkiye'nin NATO ve ABD'den gelen sert eleştirilere rağmen Rusya'dan S hava savunma sistemi satın alması, Erdoğan'ın Rusya ile yakınlaşmasının bir örneği olarak görüldü.

Türkiye'nin araçları Ukrayna krizinin yönünü değiştirebilir mi?

Ukrayna'da kaç adet Bayraktar TB2 bulunduğu kesin olarak bilinmiyor.

Fakat Mevlütoğlu, "TB2, Ukrayna'nın Donbas bölgesindeki ayrılıkçı milislere karşı etkili olması için önemli bir potansiyele sahip." diyor.

İnsansız hava aracı, gelişmiş bir elektro-optik kamera, bir veri bağlantı sistemi ve iki ya da dört hassas güdümlü savaş malzemesi ile donatılıyor.

Bu özellikler, "Hedefler belirlemesine ve onları kendi güdümlü bombalarıyla vurmasına" yardımcı oluyor.

Kaynak, FACEBOOK / Ukrayna Silahlı Kuvvetleri

Mevlütoğlu, İHA'ların bu yeteneğinin Donbas'ta savaşan milis güçler gibi hareketli hedeflere karşı çok önemli olduğunu söylüyor.

Ancak Rusya'ya karşı tam ölçekli bir silahlı çatışma olursa, bu araçların ne kadar etkili olacağı hakkında şüpheleri var:

"Rus Silahlı Kuvvetleri, hem nicelik hem de teknoloji bakımından Ukrayna üzerinde ezici bir üstünlüğe sahip."

Hangi ülkelerde Türkiye yapımı İHA bulunuyor?

Türkiye'nin İHA satışları her geçen gün artıyor.

İhracat verilerinde ticaret anlaşmalarında satılan İHA sayısına dair özel bir bilgi içermese de 15'ten fazla ülkenin Türk yapımı Bayraktar ve TAI araçları sipariş ettiği tahmin ediliyor.

Suriye, Libya ve daha yakın zamanda Dağlık Karabağ'daki çatışmalarda etkili olduğunu kanıtlayan Bayraktar TB2 özellikle talep görüyor.

Eylül 'de başlayan ve 44 gün boyunca Ermenistan ve Azerbaycan arasında devam eden çatışmalarda Azeri kuvvetleri, Ermenistan'ın askerlerini, askeri araçlarını, topçularını ve hava savunma sistemlerini Türk yapımı insansız hava araçlarıyla hedef aldı. Araçlar Azerilerin tartışmalı bazı bölgelerdeki kontrolü yeniden kazanmalarına yardımcı oldu.

Geçen yıl Mayıs ayında Polonya Savunma Bakanı, Türkiye'den 24 SİHA alacaklarını söyledi; böylece bunu yapan ilk NATO üyesi oldu.

Afrika da büyük bir pazar.

Mevlütoğlu, "Türkiye, özellikle Afrika pazarında Çinli üreticiler için ana rakip gibi görünüyor" diyor.

Fas, Cezayir, Ruanda, Nijerya ve Etiyopya'nın Türk yapımı İHA'lara ilgi gösterdiği biliniyor.

Askeri anlaşmalar kamuoyuna açıklanmasa da Türkiye geçen yıl Etiyopya ile bir savunma işbirliği anlaşması imzaladı. İhracat verileri de havacılıkta keskin bir artış olduğunu gösteriyor. Geçen yıl Aralık ayında ABD yetkilileri, Türkiye'nin Etiyopya'ya yaptığı insansız hava aracı satışlarıyla ilgili endişelerini de dile getirmişti.

Ancak Türkiye, askeri donanımı için yeni pazarlar arayabilir.

Mevlütoğlu, "İHA'nın satışı, sürekli askeri-endüstriyel ilişkiler kurulmasını sağlayacak ve bu da Türkiye'nin askeri, diplomatik ve ekonomik nüfuzunu genişletmesi için faydalı olacak" diyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Afrika'daki talebin ilk elden tanığı olmuş, geçen yıl Ekim ayında Angola, Nijerya ve Togo'yu gezerken "Afrika'da nereye gitsem herkes İHA'ları soruyor" demişti.