Rubai Nedir Edebiyat
Rubai
Rubai, aruz ölçüsüyle yazılır. Birimi dörtlüktür. 4 dizelik (mısralık) bir Divan Edebiyatınazım biçimidir.
Gelişimi ve yapısı[değiştir Rubai
Rubai, İslâmî edebiyata (divan edebiyatına) Farsların kazandırdığı bir nazım biçimidir.
Rubai, 4 dizeden oluşan tek bir dörtlüktür. Dize kümelenişi ve uyak şeması şöyledir: aaxa.
Rubai’de genellikle felsefî konular işlenmiştir.
Genellikle mahlas kullanılmaz.
Bir tek düşüncenin en kısa yoldan, en yoğun biçimde anlatılması zorunlu olan rubaide, dizeler ve beyitler arasında ister istemez anlam birliği ve bağlantısı vardır.
Fars edebiyatı ozanı Ömer Hayyam (XI.-XII. yy.) bu türün en büyük ozanı sayılmaktadır. Azmî-zâde Haletî (XVII. yy.) ve Mevlana felsefi rubaisi ile bu türün yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Tek dörtlükten oluşur. Kafiye örgüsü (aaba) biçimindedir. Bütün dizeleri birbiriyle uyaklı rubailer de vardır. Dizeler arasında anlam bütünlüğü bulunur. Divan şiirine İran edebiyatından geçmiş, tek dörtlükten oluşan nazım şeklidir. Uyak düzeni (aaxa) şeklindedir. Belli bir hayat görüşü, felsefi görüş, ölüm vb. konularda yazılır. Halk edebiyatındaki manilere benzer. Bu nazım şekli az sözle derin anlamları ifade etme becerisi ister. Rubaidelerin konusu aşk, felsefe ve tasavvufta ilgili görüşlerdir. Aruz ölçüsünün yirmi dört ayrı kalıbıyla yazılabilir. Rübai&#;nin en ünlü sanatçısı, Ömer Hayyam’dır.
Rubai Örneği
Kimdir ki gamında nâle vü zâr etmez
Derdin sana nâle ile izhâr etmez
Feryadına hiç kimsenin yetmezsin
Feryâd ki feryâd sana kâr etmez
Fuzuli
Genel Alt Kategoriler:Eski Türk Edebiyatı, PDF
RUBAİ NEDİR?
- Ayrıntılar
- S.K.
- EDEBİYAT TERİMLERİ
- Gösterim:
rubai rübai örnekleri ömer hayyam
RUBAİ NEDİR?
- Kendine özgü bir ölçüsü olan 4 dizelik (mısralık) bir Divan Edebiyatı nazım biçimidir.
- "Uzun manzumeler halinde söylenebilecek sözlerin hem anlam, hem de ahenk yoğunluğuyla kısa kalıplar içinde ifade edilebilmesidir. Rubai bu anlamda söz incilerinin saklandığı birer mücevher kutusudur. "(Yılmaz KARAKOYUNLU)
- Rubai derin manalı bir şiir olduğu için onu anlamaya çalışmak, onun derinliklerine inmek gerekir.
- Rubailerde birinci, ikinci, dördüncü dizeler uyaklı, üçüncü dize serbesttir (aaxa).
- İki beyitlik kıtalar biçiminde yazılmış rubailer de vardır. Her dizesi birbiriyle uyaklı rubailere "rubai-i musarra" ya da "terane" adı verilir.
- Rubainin aruzun hezec bahrinden 24 kalıbı bulunur. Bunlardan mefûlü birimiyle başlayan 12 kalıba "ahreb", mefûlün birimiyle başlayan öbür 12 kalıba da "ahrem" denir. Kalıpların sonu "faul" ya da "fa” birimiyle biter.
- Rubainin her dizesi ayrı bir ölçüde olabildiği gibi, dört dizesi de aynı ölçüde olabilir. Türk Divan Şiiri’nde daha çok ahreb kalıbına rastlanır.
- Rubailer genellikle mahlassız şiirlerdir ve Divan şairlerinin divanlarının sonunda rubaiyyat başlığı altında sıralanırlar.
- Bu türün tartışmasız en büyük şairi İranlı Ömer Hayyam'dır.
- Türk Edebiyatı’nda Mevlana’nın Farsça yazdığı felsefi rubailer bu türün hızla yayılmasına neden oldu. Kara Fazlı, Fuzuli yüzyılda bu türün en usta örneklerini verdiler. Divan edebiyatında yüzyıl rubainin altın çağı oldu. Azamizade Haleti, yazdığı bin kadar rubai ile en büyük Osmanlı rubai şairi olarak tanındı.
- Cumhuriyet Dönemi’nin en büyük rubai ustası ise Yahya Kemal Beyatlı’dır. Nazım Hikmet de Rubailer yazmıştır. Arif Nihat Asya'nın rubaileri "Rubaiyyat-ı Arif" adlı eserde toplanmıştır.
RUBAİ/TURAN KARATAŞ
Dübeyt, terane. Dört mısradan meydana gelen ve aruzun ahreb ve ahrem bahirlerinin özel kalıplarıyla yazılan bir nazım şekli. Rubaide kullanılan 12 ahreb, 12 de ahrem kalıbı vardır. Ahrebin en çok bilinen ve kullanılan kalıbı Mef'ûlü, mefâîlü, mefâîlün fa'dır. Rubainin kafiye düzeni aaxa biçimindedir Az da olsa bütün mısraları kafiyeli (aaaa) veya birinci ve üçüncü mısraı serbest, ikinci ve dördüncü mısralan kafiyeli (xaxa) olan rubailer de yazılmıştır. Rubai yerine geçmişte terâne, dübeyt, çârmısra, çehârmısra isimleri de kullanılmıştır Terâne, bütün mısraları kafiyeli rubailer için söylenen bir isimdir, Rüba-i musarra da aynı anlamda kullanılmıştır. Hacim bakımından küçük olsa da rubai yazmak sanıl-i dığı gibi kolay değildir. Çünkü rubaide, az sözle çok şeyi etkili, çarpıcı ve kalıcı bir biçimde söylemek esastır. Hayatı kuşatan her şey, rubainin konusu olabilir. Asaf Halet, söz konuşu şiir biçiminin en mühim özelliklerine vurgu yapar: "Kısalığı nisbetinde derin, derinliği nisbetinde de benliğimizde yer edebilecek kadar veciz, sıkıştırılmış, düşündürücü bir şiirdir. Ekseriya çok sade olur; bu sadeliği de zahiridir Daha çok sadeliği içinde heyecan verici ve oyalayıcı bir tarafı vardır." (Çelebi: ) Rubainin ilk iki dizesi, söylenecek düşünceye zemin hazırlar üçüncü ve dördüncü dizeler asıl maksadın ortaya çıktığı dizelerdir. Rubailerde, genellikle mahlas kullanılmaz. İran edebiyatından Ömer Hayyam ( ,?), rubainin üstadı kabul edilir. Klasik edebiyatımızda Azmîzâde Haleti (öl. ), en çok ve güzel rubai söyleyen bir şair olarak tanınır. Diğer Osmanlı şairlerinin hemen hepsi de, rubai nazım şeklinde kalemlerini tecrübe etmişlerdir. İnce duygulanmaların, küçük nüktelerin söylenmesine müsait olduğu için rubai, günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Modern şiirimizde rubai örneklerine, yeni dönemde rubai rastlamak mümkündür. Yahya Kemal Beyatlı (), Fuat BAYRAMOĞLU, Arif Nihat ASYA () rubaiye ayrı bir rağbet gösteren yüzyıl şairleridir.
TURAN KARATAŞ, ANSİKLOPEDİK EDEBİYAT TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ, AKÇAĞ YAYINLARI ANKARA , s
Dünyada akla değer veren yok madem,
Aklı az olanın parası çok madem,
Getir şu şarabı, alın aklımızı:
Belki böyle beğenir bizi el âlem!
İçin temiz olmadıksan sonra
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel;
Ama Tanrı kanar mı bunlara?
Feleğin çarkı dönmeyecek madem muradımca
Gökler ha yedi kat olmuş, ha sekiz, bana ne?
Ölüm bütün isteklerimi yok ettikten sonra
Ha dağda kurt yemiş beni, ha mezarda karınca. ;
Ölüp yok olma korkuların saçma
Yoktan vara yükselen dalda oldukça;
Sevgiyle İsa gibi dirilmişsin sen;
Ölüm yok artık sana dünya durdukça.
Dilerim ölünce şarapla yıkanayım
Şarap şiirleriyle talkınlanayım
Mahşer günü arayan olursa beni
Meyhanemin önündeki topraktayım.
Benim halimden haber sorarsan,
Bir çift sözüm var sana, yürekten:
Sevginle gireceğim toprağa,
Sevginle çıkacağım topraktan.
ÖMER HAYYAM
ARİF NİHAT ASYA'DAN RÜBAİ ÖRNEKLERİ
VATAN
Ezanımdan alışıp tekbîre,
Buldunuz mutluluk, imanımla
Vatan ettim sizi ey topraklar
Beş vakit damgalayıp alnımla
MEHTER
Sazlar, eğilin tellere: mehter geliyor;
Elpençe dur, ey çınar, ki erler geliyor..
Doldurdu davul sesleri er meydanını
Kalkanla kılıç, gürz ile şeşper geliyor.
SANAT
Bir hiçle hayal ülkelerin kat kat olur
Avcunda çamurla oynasan san'at olur
Durgun suya saldığın kâğıt, yelkenli;
Yollarda binip yürüttüğün dal, at olur!
TAŞ
Heyhat, onun ellerinde taşlar, şimdi;
Serden korusun kendini başlar, şimdi!
Biz şeytanı taşlarken iş altüst oldu
Ey gökyüzü, şeytan bizi taşlar, şimdi!
ASR-I SAADET
Biz, tayy-i zaman etmede erbâb olduk;
Mâzî ile, âtî ile ahbâb olduk;
Kıldık, dolaşıp, Asr-ı Saadet'te karar:
Ey kutlu Muhammed, sana ashâb olduk!
YAŞASIN!
Evlât, çabanın zevkini tatmak lâzım!
Coşkunluğa yorgunluğu katmak lâzım!
Gördüm, ki bu haykırmalar içtenyalnız,
Yetmez "Yaşasın!" demek.. .yaşatmak lâzım!
İLGİLİ İÇERİK
RUBÂÎ ve ÖRNEKLERİ
RÜBAİ NEDİR ve ÖRNEKLERİ
RUBAİ - ESLÂF KAPILDIKÇA GÜZELDEN GÜZELE
RÜBAİLER - MEVLANA
kaynağı değiştir]
Rubai
Rubai, İslâmî edebiyata (divan edebiyatına) Farsların kazandırdığı bir nazım biçimidir.
Rubai, 4 dizeden oluşan tek bir dörtlüktür. Dize kümelenişi ve uyak şeması şöyledir: aaxa.
Rubai’de genellikle felsefî konular işlenmiştir.
Genellikle mahlas kullanılmaz.
Bir tek düşüncenin en kısa yoldan, en yoğun biçimde anlatılması zorunlu olan rubaide, dizeler ve beyitler arasında ister istemez anlam birliği ve bağlantısı vardır.
Fars edebiyatı ozanı Ömer Hayyam (XI.-XII. yy.) bu türün en büyük ozanı sayılmaktadır. Azmî-zâde Haletî (XVII. yy.) ve Mevlana felsefi rubaisi ile bu türün yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Tek dörtlükten oluşur. Kafiye örgüsü (aaba) biçimindedir. Bütün dizeleri birbiriyle uyaklı rubailer de vardır. Dizeler arasında anlam bütünlüğü bulunur. Divan şiirine İran edebiyatından geçmiş, tek dörtlükten oluşan nazım şeklidir. Uyak düzeni (aaxa) şeklindedir. Belli bir hayat görüşü, felsefi görüş, ölüm vb. konularda yazılır. Halk edebiyatındaki manilere benzer. Bu nazım şekli az sözle derin anlamları ifade etme becerisi ister. Rubaidelerin konusu aşk, felsefe ve tasavvufta ilgili görüşlerdir. Aruz ölçüsünün yirmi dört ayrı kalıbıyla yazılabilir. Rübai&#;nin en ünlü sanatçısı, Ömer Hayyam’dır.
Rubai Örneği
Kimdir ki gamında nâle vü zâr etmez
Derdin sana nâle ile izhâr etmez
Feryadına hiç kimsenin yetmezsin
Feryâd ki feryâd sana kâr etmez
Fuzuli
Alt Kategoriler:Eski Türk Edebiyatı, PDF
RUBAİ NEDİR?
- Ayrıntılar
- S.K.
- EDEBİYAT TERİMLERİ
- Gösterim:
rubai rübai örnekleri ömer hayyam
RUBAİ NEDİR?
- Kendine özgü bir ölçüsü olan 4 dizelik (mısralık) bir Divan Edebiyatı nazım biçimidir.
- "Uzun manzumeler halinde söylenebilecek sözlerin hem anlam, hem de ahenk yoğunluğuyla kısa kalıplar içinde ifade edilebilmesidir. Rubai bu anlamda söz incilerinin saklandığı birer mücevher kutusudur. "(Yılmaz KARAKOYUNLU)
- Rubai derin manalı bir şiir olduğu için onu anlamaya çalışmak, onun derinliklerine inmek gerekir.
- Rubailerde birinci, ikinci, dördüncü dizeler uyaklı, üçüncü dize serbesttir (aaxa).
- İki beyitlik kıtalar biçiminde yazılmış rubailer de vardır. Her dizesi birbiriyle uyaklı rubailere "rubai-i musarra" ya da "terane" adı verilir.
- Rubainin aruzun hezec bahrinden 24 kalıbı bulunur. Bunlardan mefûlü birimiyle başlayan 12 kalıba "ahreb", mefûlün birimiyle başlayan öbür 12 kalıba da "ahrem" denir. Kalıpların sonu "faul" ya da "fa” birimiyle biter.
- Rubainin her dizesi ayrı bir ölçüde olabildiği gibi, dört dizesi de aynı ölçüde olabilir. Türk Divan Şiiri’nde daha çok ahreb kalıbına rastlanır.
- Rubailer genellikle mahlassız şiirlerdir ve Divan şairlerinin divanlarının sonunda rubaiyyat başlığı altında sıralanırlar.
- Bu türün tartışmasız en büyük şairi İranlı Ömer Hayyam'dır.
- Türk Edebiyatı’nda Mevlana’nın Farsça yazdığı felsefi rubailer bu türün hızla yayılmasına neden oldu. Kara Fazlı, Fuzuli yüzyılda bu türün en usta örneklerini verdiler. Divan edebiyatında yüzyıl rubainin altın çağı oldu. Azamizade Haleti, yazdığı bin kadar rubai ile en büyük Osmanlı rubai şairi olarak tanındı.
- Cumhuriyet Dönemi’nin en büyük rubai ustası ise Yahya Kemal Beyatlı’dır. Nazım Hikmet de Rubailer yazmıştır. Arif Nihat Asya'nın rubaileri "Rubaiyyat-ı Arif" adlı eserde toplanmıştır.
RUBAİ/TURAN KARATAŞ
Dübeyt, terane. Dört mısradan meydana gelen ve aruzun ahreb ve ahrem bahirlerinin özel kalıplarıyla yazılan bir nazım şekli. Rubaide kullanılan 12 ahreb, 12 de ahrem kalıbı vardır. Ahrebin en çok bilinen ve kullanılan kalıbı Mef'ûlü, mefâîlü, mefâîlün fa'dır. Rubainin kafiye düzeni aaxa biçimindedir Az da olsa bütün mısraları kafiyeli (aaaa) veya birinci ve üçüncü mısraı serbest, ikinci ve dördüncü mısralan kafiyeli (xaxa) olan rubailer de yazılmıştır. Rubai yerine geçmişte terâne, dübeyt, çârmısra, çehârmısra isimleri de kullanılmıştır Terâne, bütün mısraları kafiyeli rubailer için söylenen bir isimdir, Rüba-i musarra da aynı anlamda kullanılmıştır. Hacim bakımından küçük olsa da rubai yazmak sanıl-i dığı gibi kolay değildir. Çünkü rubaide, az sözle çok şeyi etkili, çarpıcı ve kalıcı bir biçimde söylemek esastır. Hayatı kuşatan her şey, rubainin konusu olabilir. Asaf Halet, söz konuşu şiir biçiminin en mühim özelliklerine vurgu yapar: "Kısalığı nisbetinde derin, derinliği nisbetinde de benliğimizde yer edebilecek kadar veciz, sıkıştırılmış, düşündürücü bir şiirdir. Ekseriya çok sade olur; bu sadeliği de zahiridir Daha çok sadeliği içinde heyecan verici ve oyalayıcı bir tarafı vardır." (Çelebi: ) Rubainin ilk iki dizesi, söylenecek düşünceye zemin hazırlar üçüncü ve dördüncü dizeler asıl maksadın ortaya çıktığı dizelerdir. Rubailerde, genellikle mahlas kullanılmaz. İran edebiyatından Ömer Hayyam ( ,?), rubainin üstadı kabul edilir. Klasik edebiyatımızda Azmîzâde Haleti (öl. ), en çok ve güzel rubai söyleyen bir şair olarak tanınır. Diğer Osmanlı şairlerinin hemen hepsi de, rubai nazım şeklinde kalemlerini tecrübe etmişlerdir. İnce duygulanmaların, küçük nüktelerin söylenmesine müsait olduğu için rubai, günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Modern şiirimizde rubai örneklerine, yeni dönemde rubai rastlamak mümkündür. Yahya Kemal Beyatlı (), Fuat BAYRAMOĞLU, Arif Nihat ASYA () rubaiye ayrı bir rağbet gösteren yüzyıl şairleridir.
TURAN KARATAŞ, ANSİKLOPEDİK EDEBİYAT TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ, AKÇAĞ YAYINLARI ANKARA , s
Dünyada akla değer veren yok madem,
Aklı az olanın parası çok madem,
Getir şu şarabı, alın aklımızı:
Belki böyle beğenir bizi el âlem!
İçin temiz olmadıksan sonra
Hacı hoca olmuşsun, kaç para!
Hırka, tespih, post, seccade güzel;
Ama Tanrı kanar mı bunlara?
Feleğin çarkı dönmeyecek madem muradımca
Gökler ha yedi kat olmuş, ha sekiz, bana ne?
Ölüm bütün isteklerimi yok ettikten sonra
Ha dağda kurt yemiş beni, ha mezarda karınca. ;
Ölüp yok olma korkuların saçma
Yoktan vara yükselen dalda oldukça;
Sevgiyle İsa gibi dirilmişsin sen;
Ölüm yok artık sana dünya durdukça.
Dilerim ölünce şarapla yıkanayım
Şarap şiirleriyle talkınlanayım
Mahşer günü arayan olursa beni
Meyhanemin önündeki topraktayım.
Benim halimden haber sorarsan,
Bir çift sözüm var sana, yürekten:
Sevginle gireceğim toprağa,
Sevginle çıkacağım topraktan.
ÖMER HAYYAM
ARİF NİHAT ASYA'DAN RÜBAİ ÖRNEKLERİ
VATAN
Ezanımdan alışıp tekbîre,
Buldunuz mutluluk, imanımla
Vatan ettim sizi ey topraklar
Beş vakit damgalayıp alnımla
MEHTER
Sazlar, eğilin tellere: mehter geliyor;
Elpençe dur, ey çınar, ki erler geliyor..
Doldurdu davul sesleri er meydanını
Kalkanla kılıç, gürz ile şeşper geliyor.
SANAT
Bir hiçle hayal ülkelerin kat kat olur
Avcunda çamurla oynasan san'at olur
Durgun suya saldığın kâğıt, yelkenli;
Yollarda binip yürüttüğün dal, at olur!
TAŞ
Heyhat, onun ellerinde taşlar, şimdi;
Serden korusun kendini başlar, şimdi!
Biz şeytanı taşlarken iş altüst oldu
Ey gökyüzü, şeytan bizi taşlar, şimdi!
ASR-I SAADET
Biz, tayy-i zaman etmede erbâb olduk;
Mâzî ile, âtî ile ahbâb olduk;
Kıldık, dolaşıp, Asr-ı Saadet'te karar:
Ey kutlu Muhammed, sana ashâb olduk!
YAŞASIN!
Evlât, çabanın zevkini tatmak lâzım!
Coşkunluğa yorgunluğu katmak lâzım!
Gördüm, ki bu haykırmalar içtenyalnız,
Yetmez "Yaşasın!" demek.. .yaşatmak lâzım!
İLGİLİ İÇERİK
RUBÂÎ ve ÖRNEKLERİ
RÜBAİ NEDİR ve ÖRNEKLERİ
RUBAİ - ESLÂF KAPILDIKÇA GÜZELDEN GÜZELE
RÜBAİLER - MEVLANA
- Pala, İskender ( bas. ), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, İstanbul:Kapı Yayınları, ISBN , Sayfa
- İpekten, Haluk (, bas), Eski Türk Edebiyatı Nazım şekilleri ve Arûz, İstanbul:Dergah Yayınları, ISBN
- Dilçin, Cem () Örneklerle Türk Şiir Bilgisi, Ankara:Türk Dil Kurumu Yayınları ISBN
- Muallim Nâci,(haz. M. A. Yekta Saraç), () Edebiyat Terimleri: Istılahât-ı Edebiyye, İstanbul:
- Tural, Sadık Kemal (ed.) (, , , , ), Türk Dünyası Edebiyat Terimleri ve Kavramları Ansiklopedik Sözlüğü 5 Cilt, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, ISBN
Dış bağlantılar[değiştir nest...
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası