4 Sınıf Bağlaçlar
Dil Dergisi-Ocak 2021 60-85 d) Benzer bir durum çoğunlukla isim hal edatı olarak bilinen -на ön eki yardımıyla oluşturulan, sıfat uzun yapısı kökte kullanılarak oluşturulan zarflarda da görülmektedir: на боковую, на попятную vb. IV) Kelime grubu şeklinde olanlar a) Artarda aynı sözcükten oluşan, biri ismin yalın diğeri araç halinde olan zarflar: дело делом, работа работой, шутка шуткой vb. b) Dilde kısıtlı da olsa -мя ekine sahip zarflar da bulunmaktadır, bunlar daha çok deyimsel olarak kalıplaşmış ifadelerle birlikte dilde kullanıldıklarından zarf grupları halinde yer aldıklarını söyleyebiliriz: кишмя кишеть, ревмя реветь, стоймя ставить, лежмя лежать vb. c) kelime tekrarlarından oluşan ve pekiştirme anlamına sahip zarflar: едва-едва, чуть- чуть, как-никак, мало-помалу, туго-натуго, нежданно-негаданно, тихо-смирно, худо- бедно (Rozental, 2013: 89) ile -на ön eki ve kiplik parçacıkları ile ünlem sözcükleriyle oluşturulan zarfları da bu gruba dahil edebiliriz: на фуфу, на авось, (свести) на нет vb. Zarf tekrarları şu kelime birleşmelerinden oluşabilir: 1) iki zamirin tekrarı (всего-навсего); 2) iki ismin tekrarı (крест-накрест); 3) isim+sıfat (день-деньской); 4) sıfat+zarf (давным давно); 5) (часто- часто); bağlaçla tekrar edilen iki karşılaştırma derecesi (хуже и хуже); 6) kiplik+kiplik (вот- вот); 7) deyimler (бок о бок). Rusçada Zarfların Anlamsal Özellikleri Rus dilbiliminde zarf yapıları anlamsal özelliklerine göre durum ve nitelik zarfları olmak üzere iki temel grup altında incelenmektedir ancak hem terminolojik olarak hem de anlamsal sınıflandırmada çok çeşitlilik hakimdir. Öncelikle terminolojideki farklılıklara bakacak olursak Grammatika 1954 adlı monografik eserde nitelik zarfları “качественные” olarak adlandırılırken, Rus grameri 1980’de “собственно-характеризующие” şeklinde belirtilmektedirler (Grammatika 154, I: 606-607). Kimi çalışmalarda ise durum belirten zarflar için “обстоятельственные” ve durum belirtmeyen zarflar “необстоятельственные” şeklinde ayrımlara rastlanırken (Peşkovski 2009: 117), kimi çalışmalarda ise zarflar zamir sınıfına ait olmayanlar (неместоименные) ve zamir sınıfına ait olanlar (местоименные) olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Birinci gruptakiler özelliğin kendisini belirtirken (хорошо, очень), ikinci gruptakiler (где, когда) bu özelliğe işaret etmektedirler (Sovremennıy russkiy yazık 2004: 263; Russkaya grammatika 1980, I: 702). Anlamsal olarak zarfların ayrımında kabul gören iki temel sınıf bulunmaktadır. Bunlar 1) durum belirten zarflar (обстоятельственные наречия) ve 2) nitelik belirten zarflardır 71 Leyla Dalkılıç
nest...