Rıfat Yalın
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Genel Cerrahi AD, İSTANBUL
Bilimsel makale özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış rapordur. Büyük çabalar ve emekler sonucu gerçekleştirilen bir araştırmanın da temel amacı, bu çalışmanın yayınlanmasıdır. Bilimsel bir deney veya araştırmanın sonuçları,ne kadar mükemmel olursa olsun, bu sonuçlar yayınlanıncaya kadar tamamlanmış sayılmaz. Günümüzde tek kural yayınla, ya da yok ol özdeyişiyle özetlenebilir.
Bilimsel Yazımın Tarihçesi
Tarihte yazılan ilk kitap, M.Ö yıllarında büyük sel baskınını chaldean dilinde anlatan yapıttır. Mısırda M.Ö yıllarında daha hafif ve taşınabilir papiruslar bu amaçla kullanılmaya başlandı. M.Ö yılında hayvan derisinden yapılan (parşömen) tabakalar kullanıldı. M.S de ilk matbaa Çin'de bulundu ve yılında ilk kez Gutenberg'in 42 satırlık İncili basmasıyla Batıda kullanılmaya başladı. Osmanlı İmparatorluğuna matbaa ancak yıllık bir gecikmeyle İbrahim Müteferrika tarafından getirtilebildi [7].
İlk bilimsel dergi yılında basıldı. Bilimsel bir makalenin çatısını oluşturan temel düzenleme (giriş, metod, sonuçlar ve tartışma) ancak yıl önce benimsenerek uygulanmaya başlanmıştır. Bugün ise tüm dünyada 'in üstünde bilimsel ve teknik dergi yayınlanmaktadır.
Yazı Dili Ne Olmalıdır?
İngilizcenin bilim dili olma eğilimi II. Dünya Savaşından sonra artmaya başlamıştır. Science Citation Index (SCI) de çıkan yayınların % 95'inin İngilizce olduğu görülmektedir. yılında SCI de yayınlanan makalenin % 50'sinin ana dili İngilizce olan, % 50'sinin ana dili İngilizce olmayan ülkelerden yayınlandığı anlaşılmaktadır. Medline taramasında ise yayınların % 90'ı İngilizce yazılmıştır. Aradaki % 5'lik fark, Medline'de çıkan yazılar içinde Impact Factor (etki faktörü) düşük, yerel makalelerin sayısının daha fazla olmasındandır.
İngilizce dışında bir dilde, uluslar arası dergilerde yayımlanan makale sayısı ise son 20 yılda önemli derecede azalmıştır. Almanca yayınların sayısı % 'dan % 'a, Fransızca yayınların sayısı % 'dan % 'e inmiştir. Japonca yayınların sayısı % 'den % 'e inerken, İngilizce yayınların sayısı önemli derecede artmıştır.
Tüm dünyada İngilizcenin bilim dili olması kabul edilirken, bu alanda yazılacak makalelerin tüm gramer kurallarına uygun, sade ve açık bir dille yazılması gerekmektedir. Ülkemizde ve anadilimizde pek çok dergilerde yayınlanan bilimsel makalelerin de Türkçe gramer kurallarına uygun, yabancı kelime ve terimlerden arındırılmış temiz ve duru bir Türkçe ile yazılması gerekir.
Tıbbi Makale Yazım Aşamaları
Tıbbi bir makale yazımı iki aşamada ele alınmalıdır[4,7];
I. Yazım öncesi;
a. Hazırlık, funduszeue.inforin toplanması, funduszeue.infoin seçilmesi, funduszeue.infoarın belirlenmesi ve e. Etik kuralların sağlanması.
2. Tıbbi yazımın biçimi;
a. Başlık, b. Yazarların adları, c. Giriş (Introduction), d. Gereç ve Yöntem (Materials and methods), e. Bulgular (Results), f.T artışma (Discussion), g. Özet ve sonuç (Abstract) h. Kaynaklar (References) [7,8].
Tıbbi bir makalenin ana iskeletini oluşturan yazı dizilimi (IMRAD) Introduction-giriş- Material and methods- gereç ve yöntem- Results-bulgular-ve Discussion-tartışma funduszeue.infone' in eski editörlerinden Franz Ingelfinger tarafından yaygınlaştırılan ve bugün için benimsenerek uygulanan bir kalıptır.
Giriş kısmında araştırmanın hipotezinin ne olduğu, diğer çalışmalarla ilişkisi ve amacın ne olduğu belirtilir (Niçin, neden?). Gereç ve yöntem kısmında, hipotezinizi nasıl test edecek ve uygulayacaksınız sorusuna yanıt verilir (Nasıl?). Sonuç bölümünde araştırmadan elde ettiğiniz sonuçlar nelerdir(Tablo, şekil, yüzdeler ve istatistiksel veriler). Tartışma da ise, elde ettiğiniz sonuçlar hipotezinizi destekliyor mu, çalışmanızın anlamı nedir sorusuna yanıt verilmeye çalışılır[4,].
Başlık Nasıl Hazırlanır?
1. Başlık binlerce kişi tarafından okunacaktır, özenle seçilmeli ve dikkat çekici olmalıdır.
2. Yazı ve çalışmanın içeriğini tam olarak yansıtmalıdır (İndeksleme, kaynak gösterilmesi ve benzer nedenlerden dolayı).
3. Başlık bir etiket gibi düşünülmeli, kelimeler dikkatle seçilmelidir.
4. En iyi başlık genelde 10 kelimeden az olanıdır.
5. Başlıkta kısaltma, kimyasal formül veya patentli isimler kullanılmamalıdır
Yazarlar Nasıl Sıralanmalıdır?
1. Kesin ve belirli bir kuralı yoktur. Genelde çalışmaya en büyük katkısı olan ilk isim olarak yazılır.
2. Bazı dergiler yazar isimlerinin alfabetik sıraya göre dizilmesini ister, fakat bu yaygın bir yöntem değildir.
3. Geçmişte yaygın olarak kullanılan, günümüzde de hala uygulanan bir yöntem de klinik veya laboratuar şefinin isminin en sona yazılmasıdır.
4. Yazarların ismi yazılırken, ilk isim, ikinci ismin baş harfi ve soyadı yazılır.
5. Yazarın isminden sonra unvan, derece vb. konulmaz.
Özet (Abstract) Nasıl Yazılmalıdır?
1. Makalenin ana kısımlarının bir özeti olmalı, kelime tutmalı ve kelimeyi geçmemelidir.
2. Kısa özet okuyucunun kendi ilgi alanıyla ilişkisini saptamaya,bütünüyle okumaya ihtiyaç duyup duymayacağına karar vermesini sağlamalıdır.
3. Özet asla yeni bilgi veya makalede belirtilmeyen bir sonuç vermemelidir.
4. Kısaltma, şekil, tablo, kaynak veya atıf olmamalıdır.
5. Kısa özet geçmiş zamanda yazılmalıdır.
Giriş Nasıl Yazılır?
1. Girişin amacı, konuyla ilgili önceki çalışmalara bakma gereksinimi duymaksızın, yeterli bilgiyi vermektir.
2. Aynı konuda daha önce yapılan çalışmalardan kısaca söz edilmelidir.
3. Bu çalışmanın Niçin? yapıldığı ve Neden? önemli olduğu üzerinde durulmalıdır.
4. Hipotez ortaya konulup, amaç kısa ve açık olarak belirtilmelidir.
5. Giriş bölümü çok uzun olmamalı ve şimdiki zamanda yazılmalıdır.
Gereç ve Yöntemler Nasıl Yazılır?
1. Bu bölümün amacı, deneyin tasarımını sunmaktır.
2. Deneyin nasıl yapıldığı sorusuna yanıt vermeli, tekrarlanabilirliğini göstermek için tüm ayrıntılar (cins, kilo, yaş, ısı vb.) belirtilmelidir.
3. Uygulanacak yöntem daha önce bir dergide yayınlanmışsa, sadece kaynak vermek yeterlidir.
4. Kullanılan maddenin kaynağı, miktarı, hazırlama tekniği anlatılmalı, ticari isim vermekten kaçınılmalıdır.
5. Bu bölümün geçmiş zamanda yazılması gerekir.
Sonuçlar Nasıl Yazılır?
1. Hiçbir yorumda bulunmadan, elde edilen sonuçlar açık ve sade bir şekilde verilmelidir.
2. Bulgular tablo ve şekillerle desteklenmeli, bunların makalede tekrarından kaçınılmalıdır.
3. Şekil ve tablolar ayrı bir sayfada eklenmelidir.
4. Bulgularda elde edilmeyen bir sonuçtan, tartışma veya özet kısmında da söz edilmemelidir.
5. İstatistik yöntem kısaca ve yorumsuz verilmelidir.
6. Sonuçlar geçmiş zamanda yazılmalıdır.
Tartışma Nasıl Yazılır?
1. Çalışma sonuçlarının yorumlandığı ve daha önceki çalışmalarla kıyaslandığı bu kısım, bir makalenin en zor ve en önemli bölümüdür.
2. Bulguların mevcut bilgilere nasıl bir katkı yapacağı, bilimsel veya klinikte nasıl kullanılabileceği tartışılır.
3. Çalışmanın yeni ve önemli verileri vurgulanmalı,
4. Çıkarımlar açık, kesin ve alınan sonuçlarla uyumlu olmalıdır.
5. Başkalarının çalışmaları geniş, sizin kendi sonuçlarınız geçmiş zamanda yazılmalıdır.
Kaynaklara Nasıl Atıf Yapılır?
1. Sadece yayınlanmış önemli kaynaklar alınmalıdır (Yayınlanmamış veriler, basında çıkan yazılar, özet ve tezlere atıf yapılmamalıdır).
2. Özgün yazının tümü gözden geçirilmelidir.
3. Kaynaklar daima cümlenin sonunda verilmez. Özel isim veya tarih geçiyorsa, hemen arkasından kaynak belirtilmelidir.
4. İdeal kaynak sayısı arasında olmalıdır.
5. Kaynaklar alfabetik sıraya, makalede geçiş sırasına veya isim-yıl sırasına göre dizilebilir. En yaygın kullanım isimlerin alfabetik dizimine göre sıralanmadır.
Makalenin Gönderileceği Dergi Nasıl Seçilir?
Öncelikle yazılan makalenin konusuna uygun, sürekliliği olan, saygın ve Impact Factorü (etki faktörü) yüksek olan bir derginin seçilmesinde yarar vardır. Dergi seçiminde derginin yayın kurulundan, editörüne, yayın süresinden abone sayısına kadar pek çok etkenin yeri vardır. Günümüzde ise en önemlisi derginin etki faktörüdür[2] Etki faktörü, o dergiye yapılan alıntının, alıntı yapılabilir makale sayısına bölünmesiyle bulunan bir rakamdır. Bazı tıp dergilerinin örneğin, Ann Surg, Am J Surg etki faktörü çok yüksektir. Son yıllarda etki faktörünün, bir derginin kalitesini ve değerini göstermekte yetersiz olduğu yönünde tartışmalar artmıştır[2]. Çünkü editörler yazarlardan daha önceki yayınlarına atıf yapmalarını isteyebilmekte, kendi köşelerinde çıkan yazılarında daha önceki yayınları atıf gösterebilmekte ve çok az atıf yapılabilen yazılara (olgu sunumu gibi) yer vermemektedir [1]. Tüm bu gerçeklere rağmen günümüzde bir derginin değerini ve saygınlığını gösteren en önemli etken etki faktörüdür.
funduszeue.info [3], yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesinden yapılan yayınlar arasında en fazla atıf alan 15 makalenin de, etki faktörü yüksek olan dergilerde yayınlandığını, Behçet Hastalığı, Thalassemia, Kist hidatik ve Ailevi Akdeniz ateşi gibi konularda atıf sayısının yüksek olduğunu bildirdi.
Yüksek Öğretim Kurumunun Doçentliğe Yükseltilme aşamasında uluslar arası yayın yapma gerekliliğini şart koşmasından sonra, yayın sayısında artış olmuştur. Ne yazık ki bu artış kaliteden çok kantiteye yönelik olarak kendini göstermiştir. SCI veya Medline'da yer almayan, etki faktörü düşük dergilerde kolay yapılan yayın sayısı artmıştır. TÜBA üyesi funduszeue.infoı [5], Hindistan'da yayınlanan Asian funduszeue.infotry de makale yayınlanması için tüm yazarların dergiye abone olması gerektiğini, yıllık abone ücretinin dolar olup, ayrıca yayınlanan her sayfa için 25 dolar ödenmesi koşulu arandığını belirtmiştir. yılında bu derginin yayınlarının % 20'si Türkiye'den olurken, yılında bu dergide çıkan Türkiye kaynaklı yayın sayısında % 50 artış olmuştur.
Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayınlanır? başlıklı bir kitabıyla tüm dünyada ilgi çeken Robert A. Day'in sözleriyle, yazıma son vermek istiyorum[7]:
Bilimsel araştırma, sonuçları yayınlanmadıkça tamamlanmış sayılmaz. Bu nedenle bilimsel makale, araştırma sürecinin temel kısmıdır ve araştırma kadar önemlidir. Bu nedenle bilim adamı kelimeleri nasıl kullanacağını bilmelidir. İyi yazmayı öğrenmek için, iyi yazılmış eserleri okumak gerekir. Kendi mesleki dergilerinizi okuyun, fakat gerçek edebiyatı da okuyun. Bilim adamının eğitimi, yayın yapma yeteneği elde edilene kadar tamamlanmış sayılmaz.
DERLEME MAKALESİ ŞABLONU
MAKALE BAŞLIĞI (12 Punto)
MAKALENİN KISA BAŞLIĞI (10 Punto) (≤50 KARAKTER)
ÖZET (10 Punto) (≤ KELİME)
Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx.
(10 Punto) Anahtar Kelimeler: (≤5 KELİME): Beslenme, Hemşirelik, Dergi.
TITLE OF THE ARTICLE (12 Points)
RUNNING TITLE OF THE ARTICLE (10 Points) (≤50 CHARACTERS)
ABSTRACT (10 Points) (≤ WORDS)
Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxx.
(10 Pints) Key Words: (≤5 WORDS): Nutrition, Nursing, Journal.
GİRİŞ (12 Punto)
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx.
Varsa Alt Başlık (12 Punto)
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx.
SONUÇ VE ÖNERİLER (1 PARAGRAF à ≤ KELİME) (12 Punto)
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx.
VARSA TEŞEKKÜR (12 Punto)
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx.
KAYNAKLAR (12 Punto)
Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxxx xxxxxxxxxx.
Makale Times New Roman yazı formatında, bir buçuk satır aralıklı ve iki yana yaslı olarak yazılmalıdır. Yazı A4 boyutunda sayfaya her kenardan 2,5 cm boşluk kalacak şekilde yerleştirilmelidir.
Tablo ve şekillerinizi makale içerisinde en sonda her sayfada bir tablo (en fazla 6 tablo/şekil) olacak şekilde ana metin içerisindeki geçiş sıralarına uygun olarak sisteme yüklenmelidir.
Değerlendirmenin tarafsızca yapılabilmesi içim metin bölümünde yazarların kimliğine ve kurumlarına ilişkin herhangi bir bilgi bulunmamalıdır. Yazarlara ait bu bilgiler ayrıca hazırlanacak olan başlık sayfasında belirtilmelidir.
Derleme makaleleri (başlık sayfası, kaynaklar, tablo/şekil/resim hariç)10 sayfayı ve kelimeyi geçemez
Literatür taraması yazıları günümüzde bilimsel alanlarda oldukça talep görüyor. Çünkü literatür incelemeleri araştırmalara fon sağlanması ve araştırma önerilerinin kabulünde önemli rol oynar. Bir inceleme yazısının amacı, yayınlanan bir araştırmayı sınıflandırarak, bir önceki araştırmalar ile karşılaştırarak detaylıca analiz etmektir. Böylece araştırmalara daha geniş bir açıdan bakılmasını sağlar. Ancak tabii ki verim alınabilmesi için bu işin adabınca yapılması lazımdır. Şimdi bilimsel bir inceleme yaparken dikkat etmeniz gereken noktalara beraber bakalım:
İnceleme makalelerinin yazılmasıLiteratür incelemesi ipuçlarıMakale taslağı ipuçları
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası