Küflenen Deri Ayakkabı Nasıl Temizlenir

Rutubet evde küflenme olmasına yol açar. Bunun yanı sıra küflenme, yapılara zarar verebilir ve sağlık sorunları için tetikleyici de olabilir. 

Evde küflenme olması, yapısal hasarın ötesine geçebilecek sorunlara neden olur. Duvarlardaki ve tavanlardaki koku ve lekeler fark edilir durumdadır. Hatta bu tür bir mantar, uzun vadede sağlık sorunlarına neden olabilir.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından yayınlanan bilgilere göre, nemli ve küflü ortamlara maruz kalmak, bazı kişilerde alerji ve solunum sorunlarına yol açmaktadır. Ayrıca bu tür ortamlar, astımı olan kişilerde astım krizinin tetikleyicisi olabilir.

Küf tam olarak nedir?

Yukarıda söylediğimiz gibi, bu, hem iç hem de dış mekanda yetişen bir mantar türüdür. Genellikle pencere, boru, su sızıntısı olan çatılar veya duvarlar gibi çok nemli alanlarda veya sıvılarla sık temasın olduğu herhangi bir yerde ortaya çıkarlar.

Benzer şekilde, yapay elementlerde, ahşap ürünlerinde, alçıpanda, halılarda ve boyalarda yetişirler. Sporlar yüzerler ve kolayca havaya yayılırlar. Daha sonra çevre sıcak ve nemliyse büyürler.

‘Çevre Sağlığı Perspektifleri’ (Environmental Health Perspectives) dergisinde yayınlanan bir makaleye göre, insan sağlığına zararlı yaklaşık mantar türü vardır. Ancak iç mekanlarda görülen en yaygın mantar türleri Cladosporium, Penicillium ve Aspergillus olarak sıralanabilir.

Küflenme türleri

Dünyada tam olarak kaç çeşit küf olduğunu bilmiyoruz. Bazıları bu sayının bin olabileceğini, bazılarıysa binden daha fazla olabileceğini belirtiyor. Ne olursa olsun, yaklaşık türünün insanlar için potansiyel olarak zararlı olduğu tespit edilmiştir. En iyi bilinenler şöyledir:

• Alternaria, ascomycete (asklı mantarlar) mantar cinsine aittir. Duş gibi evin nemli kısımlarında veya sızıntılı lavaboların altında ortaya çıkma eğilimindedir.
• Aspergillus, iç mekanlarda, tozun veya yiyeceklerin üzerinde veya yapı malzemelerinin içinde büyüyebilen bir küf türüdür. Genellikle alerjiye yol açar. Hatta toksik olabilir, şişmeye ve solunum sorunlarına yol açabilir.
• Cladosporium, hem soğuk hem de sıcak alanlarda yetişen bir mantardır. Genellikle kumaş ve ahşap yüzeylerde yetişir ve aynı zamanda alerjiye neden olur.
• Penisilyum, mavi veya yeşil bir yüzeye ve kadifemsi bir dokuya sahiptir. Genellikle binalarda veya su nedeniyle hasar görmüş evlerde yetişir. Aynı zamanda halılarda, duvar kağıtlarında ve şiltelerde de büyüyebilir. Evde bulunması solunum yolu hastalıkları riskini artırır.
• Akremonyum, pembe, gri, turuncu veya beyaz tonlarıyla karakterize bir küf çeşididir. Genellikle nemlendirici cihazlar nedeniyle sıvılaşma olan alanlarda, drenaj tepsilerinde ve pencerelerin kenarındaki dolgu maddelerinde yetişir. Kemik iliği ve bağışıklık sistemi hastalıklarıyla ilişkili olan en tehlikeli türlerden biridir.

Küf eve nasıl girer?

Küf sporları, hem iç hem de dış mekanlarda bulunur ancak çıplak gözle görülemez. Her iki durumda da, pencerelerden, açık kapılardan, havalandırma kanallarından ya da klima ve ısıtma sistemlerinden eve girerler.

Ayrıca giysi ve ayakkabı gibi nesnelere yapışıp onları giyen kişiyle birlikte de içeri girebilirler. Bir evcil hayvanın tüylerinin üzerinde yolculuk ettikleri de olur. Bir evin içinde doğru nem koşulları varsa orada kalıp büyürler; aksi takdirde herhangi bir soruna neden olmazlar.

Küflenme ve sağlık sorunları

Sporlar, nemli alanlarla temas halinde olup büyümeye başlamadıkları sürece evde küf olması genellikle bir sorun teşkil etmez. Ancak sporlar büyürse, özellikle evde yaşayan kişilerde halihazırda solunum veya bağışıklık sistemi sorunları varsa, sağlık açısından gerçek bir risk oluşur.

Olası alerjiler

Evde küflerin büyümesi, alerjisi olanların semptomlarını kötüleştirebilir. Özellikle, burun tıkanıklığı, burun ve boğaz kaşıntısı, hapşırma, göz sulanması ve aşırı mukus gibi belirtileri tetikler.

Ayrıca küfe veya neme erken yaşlarda maruz kalınması, astım ve rinit riskini artırıyor gibi görünüyor. En azından ‘Allergy’ isimli dergide yayınlanan bir araştırmaya göre durum bu.

Solunum yolu hastalıkları riskinde artış

Ayrıca küflenme, alerjinin yanı sıra başka solunum yolu hastalıklarıyla da ilişkilidir. ‘Çevre Sağlığı’ (Environmental Health) dergisinde yayınlanan araştırmaya göre evlerdeki nem ve küf, bronşit gibi solunum yolu enfeksiyonlarının riskini önemli ölçüde artırıyor. Ayrıca aşağıdaki hastalıklarla ilgili riskler de artıyor:

• Aşırı duyarlılık pnömonisi
• Alerjik alveolit
• Kronik rinosinüzit
• Sinüzit
• Daha önce sağlıklı olan çocuklarda alt solunum yolu sorunları

Aspergillozis

Aspergillus türü küfle temas etmek, aspergillozis olarak bilinen ciddi bir hastalığa yol açabilir. Bu, vücudun diğer bölgelerine bile yayılabilen ciddi bir enfeksiyona neden olabilir. Belirtileri, kronik öksürükten kanamaya, ateşe, hırıltıya ve kilo kaybına kadar farklılık gösterebilir. Ayrıca şunlarla da kendini gösterebilir:

• Kemik ağrısı
• Göğüs ağrısı
• Titreme
• İdrar hacminde azalma
• Baş ağrıları
• Solunum yetmezliği
• Görme bozukluğu
• Deri lezyonları

Evdeki küflenmenin neden olabileceği sağlık sorunları nasıl önlenir?

Elbette küfü önlemek ve sağlığınızı riske atmaktan kaçınmak için çeşitli önlemler vardır. En önemlilerinden biri her yerin temiz, havalandırılmış ve nemsiz olmasını sağlamaktır. Bu bağlamda, Çevre Koruma Ajansı (Environmental Protection Agency) nem seviyesinin yüzde 60’ın altında tutulmaya çalışılmasını öneriyor.

Diğer tavsiyeler ise şöyledir:

• Tüm sızıntıları tamir edin ve herhangi bir yere su döküldüğünde hemen silin.
• İç mekanlarda nemi azaltmak için nem giderici bir cihaz kullanın.
• Havanın dolaşımını sağlamak için pencereleri açın.
• Pişirme sırasındaki nemi emmesi için aspiratör kullanın.
• Giysileri evin içinde kurutmaktan kaçının.
• Özellikle sık sık kullanmıyorsanız dolapları boşaltın ve havalandırın.
• Duvar, tavan, mobilya gibi küfe duyarlı tüm yüzeyleri düzenli olarak temizleyin.
• Banyoyu ve neme maruz kalan diğer odaları dezenfekte etmek için küflenme karşıtı ürünleri kullanın.
• Küf oluşumunu kolaylaştıran herhangi bir yapısal sorunu çözmesi için bir profesyoneli arayın.

Evde küflenme olduğunda bir doktora danışmak önemlidir

Küfe maruz kalmak, her zaman sağlık sorunlarına neden olmaz. Yine de en iyi tedbir küfün tamamen önlenmesidir. Alerji veya solunum sorunu belirtileriniz varsa bir doktora danışın. Ciddi komplikasyonlara yol açabilecekleri için bu sorunları görmezden gelmemelisiniz.

Küfün her zaman hastalığın nedeni olmadığını ancak halihazırda varolan koşulları kötüleştirebileceğini unutmayın. Bu nedenle nemle ilgili herhangi bir sorunu en kısa sürede çözmek için bir profesyonelin tavsiyelerine uymalısınız.

Deri kıyafetler, ayakkabılar ve el çantaları, nem ve ısı seviyeleri bir dolap veya depolama alanında çok yüksek olduğunda küf oluşumuna ve küf oluşumuna izin verebilir. Büyüme deri yüzeylerini kalıcı olarak zarar vermeden önce mümkün olan en kısa sürede küfü çıkarmak önemlidir.

4 Adımda Deriden Kalıp ve Küf Nasıl Çıkarılır

Adım Bir: Kafa Dış

Bir küf kolonisi başlatmak için sadece bir spor alır. Yani, küf kaplı bir maddeyi bulduğunuzda, sporların bir bölgeden diğerine yayılmasını önlemek önemlidir.

İlk temizlik için her zaman küflü deriyi dışarı çıkarın.

Sporları fırçalamak için yumuşak kıllı bir fırça veya kuru temiz bir bez kullanın. Öğeler herhangi bir tür kağıt saklama kutusunda saklandıysa, bunları hemen atın. Küflenmiş deri eşyalar, kumaş saklama kaplarında veya asılı torbalarda saklandıysa, sıcak suda yıkanmalı ve küf sporlarını öldürmek için yüksek ısıda kurutulmalıdır. Plastik saklama kapları bir klor ağartıcı ve su çözeltisiyle temizlenmeli ve güneşte kurumasına izin verilmelidir.

Küflenmiş maddelerin depolandığı dolap veya alan tüm eşyalardan tamamen boşaltılmalı ve iyice vakumlanmalıdır. Daha sonra duvarlar (ve eğer halı kaplı değilse) bir klor ağartıcı / su çözeltisi ile silinmelidir. Yeniden kullanmadan önce alanın tamamen kurumasını bekleyin.

Adım İki: Sabunla

Küçük bir plastik kap veya kovada, yumuşak bir deterjan veya deri eyer sabunu ve ılık su solüsyonunu karıştırın.

Temiz bir bez veya sünger kullanın ve tüm deri ve suni deri yüzeyleri silin (ayakkabıların içini unutma). Sabunlu bir kalıntıyı silmek için düz suya batırılmış ayrı bir bez kullanın.

Tüm deri kıyafetleri sağlam bir askıya asın veya kuru bir yüzeye düz bir yüzeye yerleştirin. Doğrudan ısıya veya güneşe yakın yerlere koymayın.

Kuruma hızlandırmak için bir fan sirkülasyon havasına sahip olmak yararlıdır.

Üçüncü Adım: Sporları Öldür

Temiz bir kapta, eşit parçaları düz soğuk su ve ovalama alkolünü (izopropil alkol) karıştırın. Deriyi silmek için karışıma batırılmış temiz beyaz bir bez kullanın. Ayakkabılar için çatlaklara ulaşmak ve kesilmiş bölgelere ulaşması zor bir pamuklu çubuk kullanın.

Düz suya batırılmış temiz bir bezle silin. Eşyaların tekrar kurumasına izin verin. Ayakkabı ve botlar için, şekillerini tutmaları için düz beyaz kağıtla doldurmanız yararlı olabilir. Gazete kullanmayın ya da çorap ve ayaklarınızda daha sonra mürekkep olabilir!

Dördüncü Adım: Deriyi İyileştirin

Deri, bakımı gereken yağlarla veya yüzey çatlayabilen doğal bir üründür. Deri ürün tamamen kuruduğunda, finişi yumuşak bir dokunuşa geri döndürmek için bir deri düzeltici kullanın. Deri klimalar kitlesel malların temizlik bölümlerinde satılır veya çevrimiçi olarak satın alınabilir. Kullanım için ürün talimatlarına uyun.

Ek ipuçları

Deri parçanın çıkarılabilir bir kumaş astarı varsa, küf lekelerini çıkarmak için aşağıdaki ipuçlarını izleyin. Eğer astar çıkartılamazsa, yukarıda listelenen Bir, İki ve Üç Aşamaları takip edin. Astar tamamen kuruduktan sonra, oksijen bazlı ağartıcı ve su çözeltisi kullanarak herhangi bir koyu lekeyi tedavi edin.

Metal olmayan bir kapta, 2 bardak su ile 2 yemek kaşığı kuru oksijenli ağartıcıyı (OxiClean veya OxiBrite marka isimleri) karıştırın. Lekeli alanları süngerle temizleyin ve en az 30 dakika ya da daha uzun süre çalışın ve daha sonra düz bir suya batırılmış temiz beyaz bir bezle sünger sürün. Hava kurumasını bekleyin. Deri yüzeyine zarar verebileceğinden, solüsyonu doğrudan deri üzerinde tutmamaya dikkat edin. Herhangi bir renk değişikliği giderilinceye kadar tekrarlayın.

Deri parçaları temizlendikten sonra küf kokusu tespit ederseniz, en iyi çözüm temiz hava ve biraz güneş ışığıdır. Bu kokuları giderir. Ayrıca kuru bir koku emici ürünü veya bir kutu kabartma kutusunu plastik bir kaba koyabilir ve küf kokulu temizlenmiş deri ürünleri ekleyebilirsiniz. Konteynırı bir hafta boyunca sızdırmaz hale getirin veya böylece kokuları emebilir.

Deride Küf Büyümesi Nasıl Önlenir

Deri ürünlerinde küf gelişimini engellemenin anahtarı, bu maddelerin depolandığı sıcaklık, hava akışı ve nemi kontrol etmek ve her şeyi olabildiğince temiz tutmaktır. Küf, doğal ürünleri bir besin kaynağı olarak seven bir kalıptır. Biraz yiyecek lekesi veya çamur ile saklanan herhangi bir deri küf büyümesi için bir hedeftir. Kirlenmiş bir ürünü asla saklamayın.

Evinizdeki nemi azaltmak, nem giderici, su geçirmez temeller ve nemli alanlar ve artan hava sirkülasyonu ile deri eşyalarını sık sık kontrol ederek küflenmekten koruyabilirsiniz. Yılda iki kez sezonluk dolapları değiştirdiğinizde, deri eşyalarını saklama alanından çıkarın ve yakın bir inceleme için iyi aydınlatılmış bir alana götürün.

Küf problemlerinden şüpheleniyorsanız, depolama alanlarında küf önleyici kullanın. Silika jel, donanım deposunda veya internetten nem almak için çevrimiçi olarak satın alınabilir.

Video Talimatları: Deri giysilerin bakımı nasıl yapılmalıdır?.