Plakalar Neye Göre Belirlenir

İl plaka kodları, gündelik hayatımızda oldukça fazla karşımıza çıkıyor. Gerek hareket halindeki gerekse de park halindeki araçlarda farklı plakalara denk gelmek, bu numaraların hangi ile ait olduğunu ister istemez merak ettiriyor. Öyleyse gelin, plaka kodlarının nasıl ortaya çıktığını ve Türkiye’deki tüm illerin plaka kodlarını birlikte keşfedelim!

1. Araç Plakaları Nedir?

Hem Türkiye’de hem de dünyada kullanımı zorunlu tutulan araç plakaları, karadaki motorlu taşıtların takibinin yapılmasına ve birbirlerinden ayırt edilmelerine yarayan bir kimlik sistemi olarak karşımıza çıkıyor. Böylelikle herhangi bir cezai yaptırım ya da denetim olması halinde, plakalardan aracın tespiti kolaylıkla yapılabiliyor.

1.1. Araç Plakaları Ne Zaman Ortaya Çıktı?

Motorlu kara taşıtlarında aracın önünde ve arkasında bulunması zorunlu tutulan plakalar, ilk olarak 1893 yılında Fransa’da ortaya çıktı. Kurala göre, saatte 30 kilometre hızı aşabilen tüm araçların sol tarafında araç sahibinin bilgileri ile aracın ruhsat numarasının bulunması gerekiyordu. Daha sonrasında bu araç tanıma sistemi, araç sayısının da artmasıyla diğer ülkelerde de kullanılmaya başladı.

2. Türkiye'de Taşıt Plaka Kodları Nasıl Oluştu?

Fransa’da başlayıp dünyaya yayılan taşıt plaka kodları uygulamasının, Türkiye’de daha yakın geçmişte yürürlüğe girdiği biliniyor. Çünkü öncesinde, ülkede bulunan araç sayısı az olduğundan illerin adının kısaltılmış halleri ile beraber üç ya da dört haneli rakamların kullanılması yeterli oluyordu. 27 Eylül 1962 tarihinde yayımlanan bir yönetmelikle ise günümüzdeki haliyle bir plaka verme yöntemine geçiş yapıldı.
1962 yılının kasım ayından itibaren 01 plakalı Adana’dan 67 plakalı Zonguldak iline kadar, il isimlerinin alfabetik sıralanması yöntemiyle numaralandırma yapıldı. 68’den 81’e kadar verilen araç plaka kodları ise sonradan il olan bazı ilçelere karşılık geliyor. Yani, 67 araç plaka kodunun ardından gelen numaralar, alfabetik sıralama gözetmeksizin ilçelerin il statüsü kazandıkları tarihe göre verilmiş bulunuyor.

3. Türkiye'nin Plaka Kodu Nedir?

Türkiye’de bulunan 81 ilin her biri için ayrı ayrı plaka kodları bulunuyor. Türkiye’nin uluslararası plaka kodu ise 1923’ten beri ‘‘TR’’ olarak belirtiliyor.

4. Plakalar Güncel Liste: Türkiye İl Plaka Kodları Nelerdir?

4.1.01 Nerenin Plakası?
01 plaka kodu ülkemizin Adana iline aittir.

4.2.02 Nerenin Plakası?
02 plaka kodu ülkemizin Adıyaman iline aittir.

4.3.03 Nerenin Plakası?
03 plaka kodu ülkemizin Afyon iline aittir.

4.4.04 Nerenin Plakası?
04 plaka kodu ülkemizin Ağrı iline aittir.

4.5.05 Nerenin Plakası?
05 plaka kodu ülkemizin Amasya iline aittir.

4.6.06 Nerenin Plakası?
06 plaka kodu ülkemizin Ankara iline aittir.

4.7.07 Nerenin Plakası?
07 plaka kodu ülkemizin Antalya iline aittir.

4.8.08 Nerenin Plakası?
08 plaka kodu ülkemizin Artvin iline aittir.

4.9.09 Nerenin Plakası?
09 plaka kodu ülkemizin Aydın iline aittir.

4.10.10 Nerenin Plakası?
10 plaka kodu ülkemizin Balıkesir iline aittir.

4.11.11 Nerenin Plakası?
11 plaka kodu ülkemizin Bilecik iline aittir.    
    
4.12.12 Nerenin Plakası?
12 plaka kodu ülkemizin Bingöl iline aittir.

4.13.13 Nerenin Plakası?
13 plaka kodu ülkemizin Bitlis iline aittir.

4.14.14 Nerenin Plakası?
14 plaka kodu ülkemizin Bolu iline aittir.

4.15.15 Nerenin Plakası?
15 plaka kodu ülkemizin Burdur iline aittir.

4.16.16 Nerenin Plakası?
16 plaka kodu ülkemizin Bursa iline aittir.

4.17.17 Nerenin Plakası?
17 plaka kodu ülkemizin Çanakkale iline aittir.

4.18.18 Nerenin Plakası?
18 plaka kodu ülkemizin Çankırı iline aittir.

4.19.19 Nerenin Plakası?
19 plaka kodu ülkemizin Çorum iline aittir.

4.20.20 Nerenin Plakası?
20 plaka kodu ülkemizin Denizli iline aittir.

4.21.21 Nerenin Plakası?
21 plaka kodu ülkemizin Diyarbakır iline aittir.

4.22.22 Nerenin Plakası?
22 plaka kodu ülkemizin Edirne iline aittir.

4.23.23 Nerenin Plakası?
23 plaka kodu ülkemizin Elazığ iline aittir.

4.24.24 Nerenin Plakası?
24 plaka kodu ülkemizin Erzincan iline aittir.

4.25.25 Nerenin Plakası?
25 plaka kodu ülkemizin Erzurum iline aittir.

4.26.26 Nerenin Plakası?
26 plaka kodu ülkemizin Eskişehir iline aittir.

4.27.27 Nerenin Plakası?
27 plaka kodu ülkemizin Gaziantep iline aittir.

4.28.28 Nerenin Plakası?
28 plaka kodu ülkemizin Giresun iline aittir.

4.29.29 Nerenin Plakası?
29 plaka kodu ülkemizin Gümüşhane iline aittir.

4.30.30 Nerenin Plakası?
30 plaka kodu ülkemizin Hakkâri iline aittir.

4.31.31 Nerenin Plakası?
31 plaka kodu ülkemizin Hatay iline aittir.

4.32.32 Nerenin Plakası?
32 plaka kodu ülkemizin Isparta iline aittir.

4.33.33 Nerenin Plakası?
33 plaka kodu ülkemizin İçel iline aittir.

4.34.34 Nerenin Plakası?
34 plaka kodu ülkemizin İstanbul iline aittir.

4.35.35 Nerenin Plakası?
35 plaka kodu ülkemizin İzmir iline aittir.

4.36.36 Nerenin Plakası?
36 plaka kodu ülkemizin Kars iline aittir.

4.37.37 Nerenin Plakası?
37 plaka kodu ülkemizin Kastamonu iline aittir.

4.38.38 Nerenin Plakası?
38 plaka kodu ülkemizin Kayseri iline aittir.

4.39.39 Nerenin Plakası?
39 plaka kodu ülkemizin Kırklareli iline aittir.

4.40.40 Nerenin Plakası?
40 plaka kodu ülkemizin Kırşehir iline aittir.

4.41.41 Nerenin Plakası?
41 plaka kodu ülkemizin Kocaeli iline aittir.

4.42.42 Nerenin Plakası?
42 plaka kodu ülkemizin Konya iline aittir.

4.43.43 Ne renin Plakası?
43 plaka kodu ülkemizin Kütahya iline aittir.

4.44.44 Nerenin Plakası?
44 plaka kodu ülkemizin Malatya iline aittir.

4.45.45 Nerenin Plakası?
45 plaka kodu ülkemizin Manisa iline aittir.

4.46.46 Nerenin Plakası?
46 plaka kodu ülkemizin Kahramanmaraş iline aittir.

4.47.47 Nerenin Plakası?
47 plaka kodu ülkemizin Mardin iline aittir.

4.48.48 Nerenin Plakası?
48 plaka kodu ülkemizin Muğla iline aittir.

4.49.49 Nerenin Plakası?
49 plaka kodu ülkemizin Muş iline aittir.

4.50.50 Nerenin Plakası?
50 plaka kodu ülkemizin Nevşehir iline aittir.

4.51.51 Nerenin Plakası?
51 plaka kodu ülkemizin Niğde iline aittir.

4.52.52 Nerenin Plakası?
52 plaka kodu ülkemizin Ordu iline aittir.

4.53.53 Nerenin Plakası?
53 plaka kodu ülkemizin Rize iline aittir.

4.54.54 Nerenin Plakası?
54 plaka kodu ülkemizin Sakarya iline aittir.

4.55.55 Nerenin Plakası?
55 plaka kodu ülkemizin Samsun iline aittir.

4.56.56 Nerenin Plakası?
56 plaka kodu ülkemizin Siirt iline aittir.

4.57.57 Nerenin Plakası?
57 plaka kodu ülkemizin Sinop iline aittir.

4.58.58 Nerenin Plakası?
58 plaka kodu ülkemizin Sivas iline aittir.

4.59.59 Nerenin Plakası?
59 plaka kodu ülkemizin Tekirdağ iline aittir.

4.60.60 Nerenin Plakası?
60 plaka kodu ülkemizin Tokat iline aittir.

4.61.61 Nerenin Plakası?
61 plaka kodu ülkemizin Trabzon iline aittir.

4.62.62 Nerenin Plakası?
62 plaka kodu ülkemizin Tunceli iline aittir.

4.63.63 Nerenin Plakası?
63 plaka kodu ülkemizin Şanlıurfa iline aittir.

4.64.64 Nerenin Plakası?
64 plaka kodu ülkemizin Uşak iline aittir.

4.65.65 Nerenin Plakası?
65 plaka kodu ülkemizin Van iline aittir.

4.66.66 Nerenin Plakası?
66 plaka kodu ülkemizin Yozgat iline aittir.

4.67.67 Nerenin Plakası?
67 plaka kodu ülkemizin Zonguldak iline aittir.

4.68.68 Nerenin Plakası?
68 plaka kodu ülkemizin Aksaray iline aittir.

4.69.69 Nerenin Plakası?
69 plaka kodu ülkemizin Bayburt iline aittir.

4.70.70 Nerenin Plakası?
70 plaka kodu ülkemizin Karaman iline aittir.

4.71.71 Nerenin Plakası?
71 plaka kodu ülkemizin Kırıkkale iline aittir.

4.72.72 Nerenin Plakası?
72 plaka kodu ülkemizin Batman iline aittir.

4.73.73 Nerenin Plakası?
73 plaka kodu ülkemizin Şırnak iline aittir.

4.74.74 Nerenin Plakası?
74 plaka kodu ülkemizin Bartın iline aittir.

4.75.75 Nerenin Plakası?
75 plaka kodu ülkemizin Ardahan iline aittir.

4.76.76 Nerenin Plakası?
76 plaka kodu ülkemizin Iğdır iline aittir.

4.77.77 Nerenin Plakası?
77 plaka kodu ülkemizin Yalova iline aittir.

4.78.78 Nerenin Plakası?
78 plaka kodu ülkemizin Karabük iline aittir.

4.79.79 Nerenin Plakası?
79 plaka kodu ülkemizin Kilis iline aittir.

4.80.80 Nerenin Plakası?
80 plaka kodu ülkemizin Osmaniye iline aittir.

4.81.81 Nerenin Plakası?
81 plaka kodu ülkemizin Düzce iline aittir.
 
Türkiye’nin filo kiralama alanındaki öncü markalarından HedefFilo, çözüm odaklı yaklaşımı ve avantajlı filo kiralama tekliflerinin beraberinde; 81 ildeki hizmet ve anlaşmalı servis noktalarıyla ülkenin dört bir yanında şirketinize tam destek!

TESCİL PLAKALARININ TAKILMA YERLERİ VE SAYILARI

 (1) Tescil plakaları araçlara aşağıda gösterildiği şekilde ve sayıda takılır:

a) Motorlu bisiklet ve motosikletlere; yerden 20 ila 150 santimetre yükseklikte araç arka kısmında ve araç boyuna eksenine dik olacak şekilde bir adet,

b) Römork ve yarı römorklara arkada yerden 30 ila 120 santimetre yükseklikte römork boyuna eksenine dik olacak şekilde bir adet,

c) Yük motosikletleri ile diğer motorlu araçlara; biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 120 santimetre yükseklikte araç boyuna eksenine dik olacak şekilde iki adet,

ç) Traktörlerde; biri ön, diğeri arkada yerden 30 ila 400 santimetre yükseklikte araç boyuna eksenine dik olacak şekilde iki adet takılır.

d) Tescil plakaları, aracın boyuna ekseninde veya sol tarafında, alt kenarı aracın tampon alt seviyesinin üstünde kalacak, yanlarından taşmayacak, sallanmayacak, düşmeyecek ve kolayca okunabilecek şekilde takılır.

e) Takılacak yerlerin uygun olmaması halinde;

- 11x52 santimetre en ve boyundaki ön plaka arkaya,

- Araç ekseni üzerine yerleştirilecek olanlar sol tarafa,

- Arka plakaların üst kenarı 200 santimetreye kadar, takılır. Ayrıca plaka için özel yeri bulunanlara küçük ölçüde plaka takılabilir.

f) Lastik tekerlekli traktör römorklarına, traktöre verilen numarayı taşıyan plaka, diğer araçlarla çekilen römork ve yarı römorklara kendileri için verilen plakalar takılır. Tescile tabi olmamakla beraber, yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan römork veya yarı römorkların arkasına çeken araca verilen numarayı taşıyan plaka takılır veya resmedilir.

g) İş makinelerine de bu Yönetmelikte gösterilen ölçü ve esaslara uygun plaka takılır (Ek-4). Plaka takılacak yeri olmayanların uygun kısımlarına aynı ölçülerde yazılarak resmedilir. Bu araçlar üzerinde ayrıca ilgili kuruluşu tanıtan tam veya kısaltılmış yazılar bulunur.

NİTELİK VE ÖLÇÜLERİ

 (1) Tescil plakalarının niteliklerine ve ölçülerine ait esaslar aşağıda gösterilmiştir:

a) Nitelikleri

1) Tescil plakaları, 0.97 milimetre kalınlığında DIN 1745 standardına uygun AL 99,5 F11 ½ sertlikte, gerilme kuvveti 100-150 N/milimetre, % 0.2 akıcılık sınırı, en az 90 N/milimetre, uzama direnci en az % 6 (a 10) standardında dikdörtgen biçiminde alüminyumdan yapılır.

2) Harf ve rakamlar ile plaka kenarları preste en az 1, en çok 3 milimetre kabartılır ve köşeleri 1 santimetre yarıçapla yuvarlatılır. Plaka kenarları (bordürü) genişliği 5 milimetre olur.

3) Geçici plakalardan gümrük plakaları ile altı güne kadar verilen plakalar plastikten yapılır. Bunların üzerinde ayrıca sol üst köşeden sağ alt köşeye doğru 2 santimetre genişlikte beyaz renkli bir bant bulunur.

b) Ölçüleri

1) Motorlu bisiklet, motosiklet, yük motosikleti ve lastik tekerlekli traktörlerde 15x24 santimetre,

2) Otomobil, kamyonet, minibüs, kamyon, çekici ve otobüslerde ön plaka 11x52, arka plaka 11x52 veya 21x32 santimetre; plaka yerlerinin bu ölçülere uymaması halinde ölçüler 15x30 santimetre en ve boyda olur.

TESCİL PLAKALARI HARF VE RAKAM GRUPLARI

 (1) Tescil plakalarında; il kod numarasından sonra ikili harf üçlü rakam, tekli harf dörtlü rakam ve üçlü harf ikili rakam ile ikili harf dörtlü rakam, tekli harf beşli rakam ve üçlü harf üçlü rakamdan oluşan harf ve rakam grupları bulunur.

(2) Tescil plakaları, İçişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle Türkiye Noterler Birliği tarafından belirlenecek listelerdeki il kod numaraları, harf ve rakam gruplarından sıra esasına göre tahsis edilir.

(3) Tescil plakaları;

a) Taşıt Kanununun (2) sayılı cetvelinde makam hizmetlerine tahsis edilen araçlar ile emniyet araçlarına “A-AA-AAA” harf,

b) Diplomatik ve konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve mensuplarının araçlarına “CC, CD, CG, CM” harf gruplarından; Büyükelçilikler ve uluslararası kuruluşlar ile bunların diplomatik muafiyeti bulunan mensuplarının araçlarına “CD, CM”, Başkonsolosluklar ile bunların konsüler muafiyeti bulunan mensuplarının araçlarına “CC, CG” harf,

c) Çeşitli nedenlerle yurdumuzda bulunan yabancı kişilerin araçlarına, “MA”dan “MZ”ye kadar harf,

ç) Geçici trafik belgesi alınan araçlardan prototip veya yol testi için kullanılacaklara “T”, diğerlerine “G” harf ve dörtlü rakam,

d) Geçici gümrük plakalarına “GMR” harf ve üçlü rakam,

e) Jandarma Genel Komutanlığına ait araçlara, “JAA” dan “JZZ” ye kadar harf ve üçlü rakam,

f) Sahil Güvenlik Komutanlığına ait araçlara, “SGH” harf ve üçlü rakam,

gruplarından verilir.

(4) Gerekli görülen yerlerde, ticari amaçla çalışan araçlara UKOME veya trafik komisyonlarından karar almak şartıyla belirlenecek harf gruplarından plaka verilebilir. Bu şekilde belirlenen harf ve rakam grupları Türkiye Noterler Birliğine bildirilir.

TESCİL PLAKALARI ZEMİNLERİ İLE HARF VE RAKAM GRUPLARININ RENKLERİ

 (1) Plaka zeminleri ile harf ve rakam gruplarının renkler;

a) Resmi araçlara takılacak plakalarda zemin siyah, harf ve rakamlar beyaz,

b) Resmi olmayan araçlara takılacak plakalarda zemin beyaz, harf ve rakamlar siyah,

c) Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı araçlarına takılacak plakalarda zemin mavi, harf ve rakamlar beyaz,   

ç) Büyükelçilikler ve uluslararası kuruluşlar ile bunların diplomatik muafiyeti bulunan mensuplarına ait araçlara takılacak plakalarda zemin beyaz, harf ve rakamlar yeşil; Başkonsolosluklar ile bunların konsüler muafiyeti bulunan mensuplarına ait araçlara takılacak plakalarda zemin yeşil, harf ve rakamlar beyaz,

d) Yerleşim yeri yabancı memlekette olan ve Türkiye’ye geçici bir süre için çalışmak, tetkik ve tahsilde bulunmak gayesiyle ve turistik amaçla veya çeşitli nedenlerle gelen yabancı kişiler ile yabancı şirketlerin ülkemizde bulundukları sürece, ithal işlemine tabi olmayan ve yurt dışından getirdikleri araçları ile ülkemizde edinecekleri araçlarına verilen “MA-MZ” grubu plakalarda zemin beyaz, harf ve rakamlar siyah,

e) Geçici plakalarda zemin sarı, harf ve rakamlar siyah,

f) Geçici gümrük plakalarında zemin yeşil, harf ve rakamlar kırmızı,

olarak belirlenmiştir.

(2)  Her plakada, il kod numarasından önce gelmek üzere ülkemizin uluslararası tanıtım işaretini taşıyan (TR) rumuzu bulunur. (TR) rumuzu, 4x10 cm’lik mavi bir dikdörtgen kutu içine yerleşmiş reflektif tabakanın imalat aşamasında işlenmiş, fiziksel veya kimyasal yolla plakaya zarar vermeden çıkarılamayacak niteliktedir.

(3)  Plastik dışındaki plakalar, tabakasında 10x10 mm’lik bir alana sığacak şekilde yatay 100 mm ve dikey 50 mm aralıkla tekrar eden kare kutucuklar içinde ay ve yıldız  ve TR güvenlik işaretleri bulunan yansıtıcılı folyo ile kaplanır. Güvenlik işaretleri, tescil plakalarının sahtelerinin veya kopyalarının yapılmasına engel olmak amacıyla reflektif üst tabakanın imalatı aşamasında reflektif tabakanın içinde ayrılmaz bir bütün olarak imal edilir. Güvenlik işaretleri; fiziksel ve kimyasal yollarla çıkarılamayacak, fotoğraf, fotokopi, baskı, hologram ve diğer görüntü işlemleri ile benzer şekilde üretilemeyecek, güvenlik işaretleri takılı tescil plakası üzerinde aracın yaklaşık 1.8 metre önünde veya arkasında ayakta durulduğunda ve 30 derecelik bir açı ile bakıldığında görülebilir. 1 metreden fazla yaklaşıldığında ya da 4 metreden fazla uzaklaşıldığında görülemeyecek nitelikte olacaktır.

ÖZEL TAHSİSLİ PLAKA VERİLECEKLER

 (1)  Bu Yönetmelikte belirlenen plakalar yanında aşağıda belirtilen araçlara, tescil plakası yerine özel tahsisli plakalar Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından verilebilir.

a) Cumhurbaşkanlığı araçları:

1) Cumhurbaşkanına tahsis edilen araçların plakalarında sadece Cumhurbaşkanı forsu bulunur.

2) Cumhurbaşkanlığına ait diğer araçlara, koyu kırmızı zemin üzerine sarı madeni CB harfleri ile üçlü rakam grubu bulunan plakalar takılır. Bu plakaların zeminleri yeşil renkte de olabilir.

b) TBMM Başkanlık Divanı Üyeleri ile Komisyon Başkanları ve Grup Başkan Vekillerine tahsis edilen araçlara, kırmızı zemin üzerine sarı madeni TBMM amblemi ile sarı madeni TBMM harfleri ve üçlü rakam bulunan plakalar verilir. Bu plakaların numaralandırılması işlemleri ile sıralamasına dair düzenlemeler TBMM Başkanlığınca yerine getirilir.

c) Taşıt Kanununa göre emre ve zata tahsis edilen araçların plakaları da koyu kırmızı zemin üzerine sarı madeni dörtlü rakam grubundan oluşur. Bunlardan il valilerine ait plakalarda dörtlü rakam grubunun önüne ilin sıra numarasını gösteren ikili rakam grubu gelir.

1) Taşıt Kanununa ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alan araçlara tahsis edilecek plaka sıra numaraları, Başbakanlık tarafından belirlenen protokol sırası esas alınarak İçişleri Bakanlığınca düzenlenir.

2) Emre ve zata birden fazla araç tahsis edilmiş ise birinci araca verilen numaradan sonra gelen veya uygun görülen bir başka sıra numarasını taşıyan plaka tahsis edilir.

3) Birden fazla araca aynı sıra numarası bulunan özel tahsisli plaka takılamaz.

ç) Taşıt Kanunu (2) sayılı cetveline göre kişilerin makam hizmetlerine tahsis edilen araçlara “A-AA-AAA” grubundaki plakalardan verilir. Verilecek plakalar beyaz zemin üzerine kırmızı harf ve rakamlardan oluşur. Ancak, Başbakanlık ve bakanlık müsteşarları, Kamu Başdenetçisi, Jandarma Genel Komutanı, Emniyet Genel Müdürü ile Sahil Güvenlik Komutanına verilecek plakalar beyaz zemin üzerine kırmızı kabartma dörtlü rakam grubundan oluşur. Bu araçlara 12x36 santimetre ebadında plaka takılır.

d) Diplomatik ve konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve konsüler muafiyeti bulunan mensuplarının araçlarına ülkemizde özel veya tüzel kişilerden ya da finansal kiralama yoluyla kiralayacakları araçlarına, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak, noterlerce tanzim edilen kira sözleşmesiyle birlikte, Dışişleri Bakanlığının yazılı teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile geçici olarak CC 0001'den CC 9999'a, CD 0001'den CD 9999'a, CG 0001'den CG 9999'a ve CM 0001'den CM 9999'a kadar olan plakalardan verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce ilgili trafik tescil kuruluşuna iade edilir.

e) Emniyet teşkilatına ait araçlardan;

1) Resmi plakalı olarak görev yapan emniyet araçlarına kayıtlı oldukları trafik birimlerince, o aracın telsiz kod numarasını karşılayan resmi plaka verilir.

2) Özel tahsisli plaka verilen araçların tahsis amacının değişmesi halinde, özel tahsisli plakaları yerine tescil plakaları takılır.

3) Emniyet Genel Müdürlüğü merkez birimleri ile doğrudan merkeze bağlı taşra birimlerinde kullanılanlara, Emniyet Genel Müdürünün onayı ile sivil plaka tahsis edilir.

4) İl emniyet müdürlüklerine bağlı birimlerde kullanılanlara, il emniyet müdürünün, başka bir il trafik tescil kuruluşundan sivil plaka talep edilmesi halinde ise talep edilen il valisinin onayı ile sivil plaka tahsis edilir.

f) Türk Silahlı Kuvvetleri, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının merkez ve taşra teşkilatlarının istihbarat, gizlilik veya güvenlik gerektiren hizmetlerinde kullanılanlara, aracın kayıtlı bulunduğu birimin en üst amirinin il valiliklerine yapacağı yazılı talep üzerine, aracın tescil kaydının bulunduğu  il emniyet müdürünün teklifi ve valinin onayı ile görev gereği herhangi bir başka il trafik tescil kuruluşundan sivil plaka talep edilmesi halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis edilir. Askeri plakalı araçların kuvvesine kayıtlı olduğu askeri birliğin bulunduğu il, tescil kaydının bulunduğu il olarak değerlendirilir.

g) Kamu kurum veya kuruluşlarınca kullanılan araçlara ilgili bakanlığın, haklarında koruma kararı bulunanların kullanımındaki araçlara ise ilgililerin yazılı talebi üzerine güvenlik gerekçesiyle İçişleri Bakanlığının onayıyla sivil plaka tahsisi yapılabilir.

ğ) Taşıt Kanununa ekli (1) sayılı cetvel uyarınca emir ve zatlarına, (2) sayılı cetvel uyarınca makam hizmetlerine tahsis edilmiş olan araçlara, tescil plakası yerine güvenlik gerekçesiyle sivil plaka takılmasının talep edilmesi halinde, İçişleri Bakanlığının onayı ile sivil plaka tahsis edilebilir.

h) Diplomatik ve konsüler misyonlar ile uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik ve konsüler muafiyeti bulunan mensupları ile asıl ikametgâhları yabancı memlekette olan (Türk ve yabancı turistler hariç) ve Türkiye'de geçici ve belirli bir süre için çalışmak, tetkik ve tahsilde bulunmak veya çeşitli nedenlerle gelen yabancı kişilerin araçlarına, güvenlik mülahazaları çerçevesinde, mütekabiliyet esasları da göz önünde bulundurularak, Dışişleri Bakanlığının yazılı teklifi ve İçişleri Bakanlığının onayı ile geçici olarak sivil plaka verilebilir. Sürenin bitiminde, tahsis edilen sivil plakalar hiçbir tebligata gerek olmadan ilgililerce trafik tescil kuruluşlarına iade edilir.

(2) Sivil plaka tahsisi talebe bağlı olarak aracın tescil kaydının bulunduğu veya başka bir trafik tescil kuruluşundan yapılabilir. Sivil plakalar, aracın tescilli olduğu trafik tescil kuruluşunca en fazla iki adet, başka bir tescil kuruluşunca ise bir adet olmak üzere tahsis edilir.

(3) Sivil plakaların tahsisine ait bilgiler bilgisayar kayıtlarına işlenir.

(4) Tahsis olunan plakalar talep halinde başka bir plaka numarası ile değiştirilebilir. Bu durumda daha önce tahsis edilmiş olan sivil plakalar geri alınarak iptal edilir.

(5) Tahsis edilen plakaların hizmet amacı sona erdikten sonra iade edilmesi zorunludur. Bu şekilde iade edilen plakalar bir yıl süreyle başka araçlara verilmez.

(6) Tahsis edilen sivil plakanın başka bir araçta kullanıldığının tespiti halinde tahsis edilen sivil plaka geri alınarak iptal edilir.

(7) Sivil plakaların tahsisi işlemlerine ilişkin bilgi ve belgelerin gizliliği korunur.

(8) Bu maddede sayılanlar dışında hiçbir kişi, kurum veya kuruluş aracına özel tahsisli veya sivil plaka verilemez.

AD VE/VEYA SOYAD VEYA TESCİL EDİLMİŞ TİCARİ UNVANA GÖRE VERİLECEK PLAKALAR

 (1) Gerçek kişilere ad ve/veya soyadlarını, tüzel kişilere ise tescil edilmiş ticari unvanlarını ihtiva eden tescil plakaları verilebilir.

 (2) Her plakada il kod numarası, gerçek kişilerin ad ve/veya soyadları ya da tüzel kişilerin ticari unvanlarını ifade eden harfler veya kelimeler ile rakam grubu bulunur.

(3) Tahsis edilecek tescil plakalarında kullanılacak olan harf grupları, Cumhuriyete, Atatürk ilke ve inkılaplarına, anayasaya, milli ve manevi değerlere, dine, ahlaka ve adaba aykırı olamaz, demokratik rejime ve milletin ve devletin bölünmez bütünlüğüne aykırı olan her türlü yıkıcı ve bölücü nitelik ve mahiyet arz eden harfler veya kelimeler kullanılamaz.

(4) Bu plakaların verilmesi için İçişleri Bakanlığı tarafından belirlenen ücretin, İçişleri Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırılması ve buna ilişkin makbuzun tescil sırasında noterlere ibrazı zorunludur.

(5) Bu plakaların; nitelikleri, ölçüleri, harf ve rakam gruplarının boyutları, ad ve unvan bölümüne yazılacak ifade ve kelimelerin azami sayı ve sınırı ile plaka zemini ve harf ve rakam gruplarının renkleri ile alınacak ücretlerin tespiti, tahsili ve diğer husus ve esaslar İçişleri Bakanlığınca belirlenir.

TESCİL PLAKASI DEĞİŞİKLİĞİ

 (1) Araç tescil plakaları;

a) Tescil edilmiş araçların satış ve devri sırasında alıcının yerleşim yerinin, tescil plakasının verildiği il sınırı dışında bulunması halinde,

b) Araç sahibinin yerleşim yerinin değiştiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde,

c) Can ve mal güvenliğinin gerekli kıldığı haller ile plaka harf gruplarına ilişkin özel durumlarda valiliğin talebi ve İçişleri Bakanlığı onayının alınması halinde, yapılacak talep üzerine noterler tarafından değiştirilebilir.

(2) Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinde özel olarak düzenlenen hallerde plaka değişikliği zorunludur.

(3) Bu madde kapsamında plaka değişikliği yapılabilmesi için trafikten çekilecek araçlar hariç olmak üzere aracın geçerli muayenesi ile zorunlu mali sorumluluk sigortasının bulunması, ayrıca birinci fıkranın (c) bendi ile ikinci fıkra gereğince yapılacak plaka değişiklikleri hariç olmak üzere plaka değişikliği yapılacak olan araca ait motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası, Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30 uncu maddesine göre verilen idari para cezaları ile geçiş ücreti borcu ve taşıt üzerinde herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmadığının tespit edilmesi gerekir.