Hilal Mert, iki çocuk annesi. Yüksek lisans eğitimini Frankfurt Goethe Üniversitesi pedagoji bölümünde tamamladı. Aynı anda İslam din bilimlerinde lisans eğitimini tamamladı, kendini manevi rehberlik ve İslam’da eğitim alanlarında geliştirdi. Şu anda ELEFUN! adlı YouTube kanalında çocuk eğitimi hakkında içerik üretiyor.
YouTube’da geçen seneden beri çocuk eğitimi ile ilgili bilgilendirici videolar yayınlıyorsunuz. Bu videolarınızda özellikle dinî eğitimi de konu ediyorsunuz. Neden YouTuber olmaya karar verdiniz ve videolarınız ile neyi hedefliyorsunuz?
Toplumdaki gidişatı göz önünde bulundurduğumuzda insanların artık internet mecralarında daha fazla vakit geçirdiğini biliyoruz. İnternet ortamında geçirilen bu vakti ebeveynler için faydalı kılmak istedik. Ayrıca bir ebeveyn olarak fazla araştırmadan, kalın kitaplar okumadan çocuk eğitimi ile ilgili bilgiye en iyi şekilde videolar aracılığı ile ulaşılabildiğini düşündük ve YouTube’a başlamaya karar verdik.
En başta bir anne olarak mesleğimden de edindiğim tecrübe ve bilgiler ile çeşitli konular hakkında içerikler hazırlıyorum. Burada ana hedef, anne babaların internette geçirdiği vakti onları çocuk eğitimi konusunda bilinçlendirerek değerlendirmesini sağlamak.
Pandemide ikinci kez ramazan ayını geçirmekteyiz. Toplu iftarlar yapılamıyor, aileyle bir araya gelinemiyor ve camilere gitmek bir hayli zorlaştı. Bir pedagog ve anne olarak bu mevcut durumu çocuklar için nasıl değerlendiriyorsunuz?
Pandemi evde yapabileceğimiz ibadetlere ve birçok faaliyete engel değil. Toplu iftarlar, cemaatle kılınan teravih namazları vs. eksik olsa da ramazan ayı çocuklarımıza dinî değerleri aşılamak ve hissettirmek için hâlâ güzel bir fırsat. Pandemi sürecinde kalabalıklardan uzaklaşarak çekirdek aileyle vakit geçirmeyi öğrenmiş olduk. Özellikle evden çalışan babalar çocuklarıyla daha çok ilgilenmeye başladık. Ramazan ayının manevi atmosferini ibadetlerle, etkinliklerle evimizde yaşatabilir ve böylelikle çocukların dinî eğitimine de katkı sağlayabiliriz. Yani bir yandan eksikler olsa da dezavantajları, avantaja çevirmek bizim elimizde.
Bir videonuzda ebeveynlere çocuklara ramazanı beş duyu ile yaşatmaktan bahsetmiştiniz. Bunu kısaca açıklayabilir misiniz?
Ramazan ayını çocuklar için öğretici ve unutulmaz kılmak adına bu ayı her duyu organına hitap ederek şekillendirmek gerekiyor. Böylelikle ramazan ayına dair kalıcı anıların oluşmasını elde edebiliriz. Bunun için çocuklar bu ayı tüm duyuları ile yani görerek, işiterek, dokunarak, tadarak ve koku alarak deneyimlemeliler.
Görme duyusu için evin içinde bir ramazan köşesi oluşturabiliriz. Bunun için fener, ay, yıldızlar, cami gibi klasik motifler kullanabiliriz. Böylelikle ramazan ayını görseller yoluyla çocuklar için somutlaştırmış oluruz. Dinî içerikli kitaplar ile bir ramazan kütüphanesi kurabilir ve görselliği eğitici oyunlarla destekleyebiliriz. Bunun için Kur’an kıssalarında geçen fil, hüthüt kuşu, deve, karınca gibi hayvan figürlerini kullanarak işlenen hikâyeleri destekleyebilir ve çocukların Kur’an ile daha kişisel bir ilişki kurmalarını sağlayabilirsiniz. Bunun dışında çocuklarla birlikte bir ramazan takvimi oluşturabiliriz. Bu takvimi küçük hediyeler veya görevlerle doldurabilirsiniz.
Çocukların işitme duyusuna da her şeye inanç perspektifinden bakarak ve çocuklara uygun bir dilde anlatarak, soru sorarak hitap edebiliriz. Biz anlattıkça çocuklar bağlantı kurabilir, şükrün ne olduğunu öğrenebilirler. Çocuklara ilahiler dinletebilir ve Kur’an’a kulak verebilirler.
Dokunma duyusuna hitap ederken de en az bir vakit namazı birlikte kılmaya özen gösterelim. Çocukları, özel küçük seccadeler yardımıyla namaz kılmaya teşvik edelim ve daha öncesinde namazın önemini açıklayalım. Namazın şekli veya kıyafet gibi meselelerde de çocuğu fazla zorlamayalım. İftar hazırlıklarına da çocuklarımızı dâhil edelim. Paylaşmayı öğretmek için de bir kumbara hazırlayabilir ve her gün küçük bir miktar para bağışında bulunmalarına teşvik edebiliriz.
Tatmak denilince ilk akla iftar yemekleri geliyor. “ramazana özgü” yemekleri soframızda bulundurabilir, hurma veya şu ile oruç açarak bunun bir sünnet olduğunu açıklayabiliriz. Tabii yemekten önce veya sonra ya da yatmadan önce çocuklarla beraber dua da edebiliriz. Çocuklara bu kurduğumuz ramazan kütüphanesindeki kitaplardan okutturabilir ve yukarıda bahsettiğimiz aktivitelerde öğrendiklerini de anlattırabiliriz.
Koklama duyumuzu küçümsememeliyiz. Beynimiz ramazan pidesinin kokusu gibi aldığımız kokuları anılarımızla birleştirerek daha güçlü bir şekilde hafızamıza yerleştirir. Bu durum çocuklar için de geçerli. Evde ramazana özgü yemek kokuları, anılarında yer edinecektir. Yemek kokusunun dışında gül kokusu kullanabiliriz.
Okul öncesi yaşlarındaki bir çocuğun “Neden oruç tutuyorsun?”sorusuna nasıl cevap verebiliriz?
Bu soruyu cevaplarken çok basit düşünmeliyiz. Çocuklara, “Allah bizden oruç tutmamızı istiyor. O bizi sevdiği ve çok iyi tanıdığı için biz de ona güveniyor ve onun buyurduklarını yapıyoruz. Bedenin ihtiyaçları olduğu gibi kalbin de ihtiyaçları var ve Allah kalbimiz için orucun iyi geldiğini bize bildiriyor. Midemiz çok yoruluyor ve ramazan ayında biraz tatil yapmalı, daha iyi çalışması için enerji toplamalı. Çok yemek yemeye ihtiyacımız yok ve bu kalan yemeği başkaları ile paylaşabiliriz.” şeklinde açıklamalar sunabiliriz. Aslında büyüklerin oruç tutması gerektiğini; fakat küçükken başlamanın daha iyi olduğunu ifade edebiliriz.
Bu gibi dinî vecibeleri açıklarken çocukların bakış açısıyla bakmaya, somutlaştırarak ifade etmeye gayret etmeliyiz. Bizler birçok şeye artık kalıplaşmış düşünceler ile bakıyoruz. Bu kalıplar, çocuğun dünyasında kolay erişilebilir bilgiler değil. Çocuğa bir şey açıklarken kolay cümleler kurmaya dikkat edebiliriz.
Çocuklara ramazan ayını yaşatmaya yönelik faaliyet ve hazırlıklara en erken ne zaman başlamalı?
Dinî eğitim veya genel olarak eğitim söz konusu olduğunda belirli bir yaş olmadığını düşünüyorum. Burada çocuğun kapasitesine, becerilerine ve yaşına uygun etkinlikler, içerikler hazırlamaya özen göstermeli. Ebeveynler özellikle iki yaşından itibaren belirli etkinliklere aktif bir şekilde yoğunlaşmaya başlayabilir.
Son yıllarda birçok ebeveynin ramazanda çocuklara yönelik hazırlıklara eskiye nazaran daha fazla önem vermeye başladığını görüyoruz. Bu hazırlıklara baktığınızda bir pedagog olarak sakınılması gereken tutum sizce ne?
Hazırlıklarda abartıya ve israfa kaçmamalı ve mütevazı bir şekilde yapılmalı diye düşünüyorum. Çocuklar bu hazırlık sürecine dâhil edilmeli ve bu süreç onlar için eğlenceli kılınmalı. Çocuk kendi yaptığı ile daha çok özdeşleşiyor ve bağ kuruyor. Dikkat edilmesi gereken başka bir husus da şu: Her çocuk aynı aktivitelerden hoşlanmayabilir. Dinî eğitim verirken küçük yaştaki çocukların ana faaliyetinin oyun oynamak olduğunu göz önünde bulundurmalı ve buna göre uygun metotlara başvurmalı. Bu süreçte çocuğun seviyesine göre farklı materyaller kullanmalı. İstekli olmayan bir çocuğu zorlamamalı ve bu süreci çocuk için keyif alacağı şekilde biçimlendirmeli.
Ramazan takvimleri ile ilgili Hristiyanların Noel kutlamasının taklit edildiğine yönelik eleştiriler mevcut. Bu gibi eleştirileri nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bu gibi takvimleri hazırlarken niyetin ve takvimlerin uyarlanış biçiminin önemli olduğunu düşünüyorum. Ramazan takvimleri genellikle dinimize has motifler kullanarak uyarlanıyor. İçerisinde şeker veya hadis öğretisinin olduğu farklı versiyonlar mevcut. Bundan dolayı bu gibi takvimlerin Noel kutlamasının bir taklidi olduğunu düşünmüyorum.
Takvim çocukları sevindiriyor ve onlarda zaman kavramını oluşturuyor. Çocuklara göre bu ayda sürekli oruç tutuluyor. Ne kadar sürdüğünü anlamayabiliyorlar. Ben de çocuklarımla birlikte bir takvim hazırladım ve kızım günler geçtikçe takvimle beraber az veya çok kaldı gibi kavramlar öğrenmeye başladı. Aynı şekilde hediyeleri istediği vakitte açamayacağını bildiği için sabretmeyi de öğrenmiş oldu. Takvimle bir tür irade kontrolünü edindi. Ben bu gibi takvimlerin güzel bir metot olarak değerlendiriyorum. Önemli olan içeriği nasıl doldurduğumuz ve çocuğa bunu nasıl aktardığımız.
Sosyal medyadaki süsleme ve etkinlik paylaşımlarından dolayı kendisini baskı altında hisseden ebeveynler mevcut. Bu gibi ebeveynlerin hissiyatı ile ilgili ne düşünüyorsunuz?
Herkes iyi ebeveyn olmak ister. Ebeveynlik yapılan etkinliklerin fazlalığı ile ölçülebilen bir şey değil. Herkesin aile şartları, enerjisi, vakti farklı olabilir. Bu durum göz önünde bulundurulmalı, herkes kendi ailesine has aktiviteler bulup kendi durumuna göre hedefler belirlemeli. Hiç aktivite yapamasanız bile, önemli olan çocuğunuzla kaliteli vakit geçirmeniz.
Ebeveynlere son tavsiyeleriniz neler?
Öncelikle annelere şu tavsiyede bulunmak istiyorum: Babaları da çocukların eğitimine dâhil etmeye gayret edelim. Çocuğun dinî eğitimi ile ilgili sorumluluğu tamamen üzerimize almayalım ve bunu eşlerimize karşı daha açık bir şekilde ifade edelim. Özellikle bu pandemi sürecinde kendimizi fazla ihmal etmeyelim. Ve şunu unutmayalım: Çocuk eğitiminde elimizden geleni yapmamız, fırsatları en iyi şekilde değerlendirmeye gayret etmemiz yeterli olacaktır.
Ebeveynlere ve ebeveyn adaylarına, dinî olarak önemli bulduğum son tavsiyem ise öncelikle kendi hayatlarıyla ilgili. Biz dinimizi sağlam bir şekilde yaşarsak, çocuklar bu ortama doğacak ve bizleri örnek alacaktır. Dinî eğitimi, belirli saatlere indirgemeyelim, her an her vakit, onlara anlatacak şeyler bulalım.
Bochum Ruhr Üniversitesinde hukuk eğitimi gören Yılmaz, Perspektifin yayın kurulu üyesidir.
Yazarın diğer yazılarıÇocuklar için çevrede olan her ey birer oyun nitelii tar. Yetikinlerle beraber geçirilen verimli zaman ve oynanan oyunlar sayesinde, çocuklara pek çok ey öretilir. Eitimin önce evde baladn hatrlatrsak, ebeveynlere bu konuda büyük sorumluluk düüyor.
lginizi çekebilir: stanbul ftar Vakti, Ramazan msakiyesi, ftar Saatleri
Ramazan aynn getirdii sorumluluklar ve heyecan, çocuklara alamak ve ramazan ayn çocuklara sevdirmek için uzmanlarn bir önerisi var. Birbirinden elenceli ve öretici ramazan etkinlikleri evde aile üyeleri ile yaplabilir. Ramazan etkinlikleri ylnda da birçok çocua yeni bilgileri öretmek için uygulanabilir. Ev ortamnda geçireceiniz zaman çoksa ve çocuunuz evde sklmaya baladysa; onun için hazrladnz ho geldin ramazan etkinlikleri hepinize çok iyi gelecek.
Elenceli ve eitici ramazan etkinlikleri okul öncesi gruplarla yaplabilir. Birden fazla duyuya hitap eden ramazan etkinlii çocuklar için bu listede önerilecek. Ramazan günlerini sklmadan ve örenerek geçirmek isteyen her ebeveyn, çocuklar için listemizdeki etkinlikleri hazrlayabilir.
lginizi çekebilir: Ramazan Bayram Namaz Saat Kaçta? Nasl Klnr?
Yaratc ve sanatsal el ii faaliyetlerini her çocuk sever! Ramazan neesini eve tamann en güzel yollarndan biri de ramazan süslemeleri yapmaktan geçer. Bu süslemeler içinde duvara bir afi neden aslmasn? Bu ramazan aynda, çocuklar elendirirken öretmek amacyla evde yapacanz etkinliklerden biri ramazan afii olabilir.
Afii hazrlarken mahya hazrlar gibi eritler ve kartonlar kullanarak etkinlii yapabilirsiniz. Evin dilenen köelerine, ramazana uygun mesajlar içeren afileri asabilirsiniz. Odalar aras geçiler yapldnda çocuklar ve yetikinler bu mahyalarda yazl olan cümleleri okur ve ramazan duygusu pekiir.
Afii hazrlarken olabildiince çocuklarn etkinlikte aktif olmasna özen göstermelisiniz. Kesici ve delici aletleri kontrollü ekilde kullanarak, afiin çocuunuz tarafndan tamamlanmasna dikkat ediniz. Sorumluluk duygusu için etkili olacaktr.
Ramazan aynda zamann çok yava geçtiini düünenler için oldukça kolaylatrc bir etkinliimiz var. Bu etkinlik hem çocuklarn hem de yetikinlerin iine yarayacak. Ramazan ay ylnda ne zaman balyor diye çocuunuza sorarak bu sorunun cevabyla etkinlii balatabilirsiniz.
Ramazan sürecini takip eden geri saym defteri sayesinde, her iftardan sonra defterden 1 gün eksilerek bayram günü beklenecek. 30 sayfalk orta boy bir defter kullanarak bu ürünü hazrlayabilirsiniz. Çocuklarnz geri saym defterinin süslemesinde size yardm edebilir.
Orucun 1. gününden son gününe kadar yapraklara not aln. Oruç tutanlar için geri saym arac olan bu defterin yapraklarn renkli iplerle birbirine balayn. plerin rahatça kullanlmas için tüm sayfalarn ayn hizada delgeçle delinmesi iinizi kolaylatracaktr. ftar yaptktan sonra her bir yapran çocuunuz tarafndan koparlmasna izin verin. Böylece ramazan ayndan geçen günler ailece uurlanm olacak.
Ramazanda çocuklar mutlu etmek için hediyeler hazrlayabilirsiniz. Oruç tutanlar için hediye almak yerine evde çocuunuzla hazrlayabilirsiniz. Renkli poetler, kaln karton ve hediye kutusu kullanarak çocuunuzun hediye vermek istedii kiiler için hazrlk yapabilirsiniz.
Maliyeti düük, manevi deeri büyük olan hediyeleri renkli poetlere sarabilirsiniz. Çocuunuzla beraber hazrlayacanz bu hediyelerin seçimini çocuklar yaparsa, daha aktif rol alarak kendilerini iyi hissederler.
Ramazanda hediyelemenin sünnet olduunu ve insanlar mutlu edeceini alayarak aile içinde iyi ilere imza atabilirsiniz. Hediye paketleri içerisine ramazanla ilgili sözler ekleyebilirsiniz. Ramazan mesajlar yazacanz kartlar hazrlamak da bu etkinlik içine dahil edilince ortaya renkli sonuçlar çkacana eminiz.
lginizi çekebilir: Sahur Nedir? Ne Zaman Balar, Biter?
Kalabalk bir ailedeyseniz ya da çekirdek ailenizle ramazanda etkinlik yapmak istiyorsanz; evde bulunanlara 1 kalem ve 1 kat verin. Bu katlara ramazan aynda neler hissettiinizi yazn ve aile üyelerinden de ayn paylam isteyin. Eer okuma yazma çanda olmayan çocuunuz varsa; aile üyelerinin yazd düünce kartlarn onun toplamasn isteyin.
ftardan sonra çay saatlerinde yapacanz bu etkinlik sayesinde, aile içindeki iletiim pekiir ve çocuklarn bir arada olma duygusu desteklenir. Ramazanla ilgili düünceler, çocuklara da yansyaca için ramazan ay her ya grubuna alanr.
Bu kartlar biraz daha elenceli hale getirmek için düünceleri minik iirlerle yazabilirsiniz. Böylece ortaya ramazan manileri çkacaktr. Kim bilir belki de ailenin gizli airleri de böyle kefedilecektir?
Oruç etkinlik önerileri için güzel bir vesile de olur ve çocuklarla hazrlanacak iftar sofralar birlikte güzellikle ortaya çkarmaktan keyif almay salar. Çocuklarla yaplacak en pratik etkinlik, bir arada olmaktr aslnda. Ramazan aynda sevdiklerinizi, komularnz ya da ihtiyaç sahiplerini samimi bir ekilde iftara davet edebilirsiniz. ftar hazrl içinde çocuunuzun yana göre salata yapma, masay hazrlama, gelen konuklara ufak hediye hazrlama gibi görevler verebilirsiniz.
Sofra hazrl öncesinde ramazan tatllar hazrl da çocuklarla birlikte yaplabilir. Çocuunuzun yardmn ise tatl dille aile içinde dile getirerek onu onore edebilirsiniz. Birlikten kuvvet doar duygusunu alamak ve sorumluluk duygusunu pekitirmek için uygulayabilirsiniz.
yi bir amaca hitap eden kumbara, ramazan aynda da yine i banda olacak. Ramazan aynn ilk gününden son gününe kadar aile üyelerinin kumbaraya destek olmasn salayarak ay sonunda ihtiyaç sahibi bir aileye yardmda bulunabilirsiniz.
Çocuunuzla beraber evde plastik kutudan ya da karton kutudan hazrlayacanz kumbarann üzerini süsleyebilirsiniz. Çocuklarn kendi hayal dünyasna göre süsledii bu kumbaray herkesin görecei bir noktaya koyup gün içinde birikim yaplmasn desteklemeniz etkili olacaktr.
Ramazan bayram öncesinde kumbaray açp, gerçekten ihtiyac olan bir aileye bu birikimle hediye alabilirsiniz. Ramazan ay için hazrladn ramazan kumbaras üstüne her gün bir ramazan duas ile birlikte minik bir say çkartmas yaptrarak bu etkinlii daha zengin hale getirebilirsiniz.
Bu ramazanda evde ramazan panosu hazrlayarak, gazete ve dergilerden oruç gündemli haberlerin toplanmasn salayabilirsiniz. Renkli bir geni kartonu evde dilenen duvara asnz.
Her bir aile üyesinin, istedii ramazan haberini ya da bu ayla ilgili sembolleri bu kada asmasn isteyiniz. Özellikle de çocuklarn çevreye kar olan algsn açan ramazan panosu, algda seçicilii kuvvetlendirerek ramazan ayyla ilgili pek çok detayn örenilmesine yardm edecektir.
Ramazan ay ne zaman balyor, ramazan bayram ne zaman balyor gibi tarih bilgisi sorularna cevaben de gazetelerde tarihin yazd bölümler kesilip panoya yaptrlabilir.
Çocuklarn ve yetikinlerin ezberlemesi kolay olan hadisleri, her akam iftardan sonra bir araya geldiinizde okuyabilirsiniz. Çocuklarn sorumluluk duygusunu, ezber yeteneini ve ramazan ay duygusunu kuvvetlendiren hadis ezberleme etkinlii belirli aralklarla da yapabilirsiniz. Hadis ezberleme konusunda zorlanan çocuklar için, kada hadisi yazp sk sk okutabilirsiniz. Hadislerin yannda önemli kiilerin söyledii ramazan ile ilgili sözler de bu etkinlie eklenebilir.
Teravih namaz, ramazan aynn en önemli anlarndadr. Eer her akam teravih namazna gidiyorsanz; çocuklarnz ve einizi alp farkl bir konumdaki camiye gidebilirsiniz. Bu aktivite sayesinde gideceiniz caminin tarihini ve özelliklerini yakndan örenebilirsiniz. Çocuklarn ramazan ayna ve camiye almas için etkili bir yöntem olacaktr.
Ramazan aynn son haftasna geldiinizde, bayram için hazrlk yapmaya balarsnz. Bu hazrlklar içinde bayram hediyesini ailenizle beraber hazrlayabilirsiniz. Çocuklarn el becerisini gelitirmek için; bayram tebrik kartlar oluturmak iyi fikir olacak.
Resim yapma, yaz yazma döneminde olan pek çok çocuun ilgisini çeken bu etkinlik sayesinde duygu ve düünceler de yazya dökülecektir. Çocuunuzun kim için hediye hazrlamak istediini örendikten sonra gerekli sayda kart ve süsleme malzemesini temin edebilirsiniz.
Ramazan etkinlii denince akla illa ki Hacivat Karagöz de gelir. Perde önü kukla oyununda Karagöz’ü Hacivat’a verdii komik yantlar herkesi güldürürken düündürür. Eski zamanlarda k tutulan perde arkasndan beliren sopa ucundaki kuklalarla icra edilen Hacivat Karagöz oyunu gelenei günümüzde hala baz etkinliklerde yer bulmaktadr.
Evde ramazan etkinlikleri arayan ebeveynler için Hacivat Karagöz güzel bir seçimdir. Evinizde de Hacivat Karagöz oynatabilirsiniz. Bunun için internette de bulunan basklardan yararlanarak basit malzemelerle ihtiyaçlar oluturabilirsiniz.
Ramazan davulcular adeta ramazan simgeleridirler. Davulcularn söyledii elenceli maniler ramazan akamlarnn neesine nee katar. Evde davulcu manileri uydurmak güzel bir ramazan etkinlii olabilir. Çocuklar ramazan davulcusu gibi giydirip bir kap ya da küçük bir tencereyi davul gibi çalmasn salayp mini oyunlar da oynayabilirsiniz. Ramazan etkinlikleri okul öncesi çadaki çocuk için ne olabilir diyorsanz çocuklarn minik davulcular olmaktan holanacana eminiz.
Ramazanda yaplabilecek etkinliklere dair yazmzda detayl seçenekler mevcut, tüm opsiyonlar srayla, balk balk görmek isteyenler için tekrar etmi olalm: Ramazan afii hazrlama, geri saym defteri yapma, oruç tutan çocuklarla hediyeleme, düünce kartlaryla ilikileri güçlendirme, iftar davetleri için birlikte sofra hazrlama, ramazan kumbaras yaparak birikime katkda bulunma, ramazan panosu hazrlama, her güne 1 hadis okuyarak maneviyat güçlendirme, birlikte teravih namaz klma, bayram hediyelemesi yapma, Hacivat Karagöz oynatma ve ramazan davulcusu oyunu oynama.
Ramazan elencelerinde ve etkinliklerde ramazana yakr iftar sofralar kurulur ve geçmiten günümüze gelen Hacivat Karagöz gibi özel oyunlar oynanr. Etkinlik alanlarnda pamuk ekerciler, macuncular, kat helvaclar olur ve hem gözler hem gönüller bayram eder.
Ramazann ilk günü yaplacak dini balklar oruç tutmak, zekat vermek, namaz klmak olmakla birlikte manevi olarak güçlenmek için yardmlarda bulunmaya ve hogörülü olmaya çalmak, nefsi terbiye etmeye çalmak tekamülde ilerlemeye destek olur.
Sahurda Susatmayacak Yiyecekler
Sahurda Tok Tutan Besinler Listesi
Ramazanda Çekilecek En Özel Tespihler
En Güzel Sahur Mesajlar, Anlaml Sözler
Sahurda Ne Yenir? Tok Tutan, Susatmayan Menü
çamaşır makinesi ses çıkarması topuz modelleri kapalı huawei hoparlör cızırtı hususi otomobil fiat doblo kurbağalıdere parkı ecele sitem melih gokcek jelibon 9 sınıf 2 dönem 2 yazılı almanca 150 rakı fiyatı 2020 parkour 2d en iyi uçlu kalem markası hangisi doğduğun gün ayın görüntüsü hey ram vasundhara das istanbul anadolu 20 icra dairesi iletişim silifke anamur otobüs grinin 50 tonu türkçe altyazılı bir peri masalı 6. bölüm izle sarayönü imsakiye hamile birinin ruyada bebek emzirdigini gormek eşkiya dünyaya hükümdar olmaz 29 bölüm atv emirgan sahili bordo bereli vs sat akbulut inşaat pendik satılık daire atlas park avm mağazalar bursa erenler hava durumu galleria avm kuaför bandırma edirne arası kaç km prof dr ali akyüz kimdir venom zehirli öfke türkçe dublaj izle 2018 indir a101 cafex kahve beyazlatıcı rize 3 asliye hukuk mahkemesi münazara hakkında bilgi 120 milyon doz diyanet mahrem açıklaması honda cr v modifiye aksesuarları ören örtur evleri iyi akşamlar elle abiye ayakkabı ekmek paparası nasıl yapılır tekirdağ çerkezköy 3 zırhlı tugay dört elle sarılmak anlamı sarayhan çiftehan otel bolu ocakbaşı iletişim kumaş ne ile yapışır başak kar maydonoz destesiyem mp3 indir eklips 3 in 1 fırça seti prof cüneyt özek istanbul kütahya yol güzergahı aski memnu soundtrack selçuk psikoloji taban puanları senfonilerle ilahiler adana mut otobüs gülben ergen hürrem rüyada sakız görmek diyanet pupui petek dinçöz mat ruj tenvin harfleri istanbul kocaeli haritası kolay starbucks kurabiyesi 10 sınıf polinom test pdf arçelik tezgah üstü su arıtma cihazı fiyatları şafi mezhebi cuma namazı nasıl kılınır ruhsal bozukluk için dua pvc iç kapı fiyatları işcep kartsız para çekme vga scart çevirici duyarsızlık sözleri samsung whatsapp konuşarak yazma palio şanzıman arızası