Kalp Damar Tıkanıklığı Ameliyatı Riskleri

Kalp ameliyatından sonra uyulacak kurallar

Kalp ameliyatı geçirdikten sonra yapmanız gerekenleri biliyor musunuz? Kendinizi yorgun ama yenilenmiş hissedebilirsiniz. Endişelerinizi bir yana bırakın ve kurallara uyun. Kalp ameliyatından sonra ev yaşamınıza geri döndüğünüzde evdeki ilk gününüzü dinlenerek geçinin. Ancak bunu yatakta yatmaktan çok, koltukta oturup ayaklarınızı bir pufun üzerine uzatarak yapın. Her geçen gün kendinizi daha iyi ve daha güçlü hissedeceksiniz. Bunun için sabırlı olun. Birçok insan kalp ameliyatı sonrasında sinirli, gergin veya depresif olabilir. Siz de aynı duygular içinde olabilirsiniz. Bu durum geçici ve normaldir. Duygularınızı sevdiklerinizle paylaşmanız bu dönemi rahat ve çabuk atlatmanızı sağlar.

Ağrılarınız varsa&#x;

Göğüs, sırt ve omuzlarınızda ağrınız olabilir. Taburcu olurken reçetenize yazılmış olan ağrı kesici ilaçlarınızı doktorunuzun önerdiği şekilde kullanın. Yavaşça yapılacak bir sırt masajı, sırt ve omuzdaki ağrılı kaslarınızı gevşetip sizi rahatlatır. Ayrıca ılık bir duştan da yarar sağlayabilirsiniz.

Kalp ameliyatından sonra nasıl hareket etmeli?

İlk 2 ay hareketlerinizi kontrol altına almanız gerekir. Bunun nedeni ameliyat esnasında göğüs kemiğinizin (sternum) kesilmiş olmasıdır. Yanlış hareketleriniz bu kemiğin kaynamasını geciktirebilir, hatta engelleyebilir. Bu nedenle hareketlerinize özen gösterin. Omuz seviyesinin üzerindeki nesnelere uzanmayın. Eğilirken belinizden değil, dizinizden eğilin. Oturduğunuz yerden kalkarken kollarınızı değil, bacak kaslarınızı kullanın. Yataktan kalkmak için ise şu adımları takip edin:

• Sırtüstü yatarken yatağın kenarına doğru kayın.
• Dizlerinizi hafifçe bükerek yavaş yavaş yan tarafa doğru eğin.
• Dirseğinizi kullanarak dikkatlice vücudunuzu yukarı doğru itin ve kolun vücudun diğer tarafında olmasını sağlayın.
• Aynı sırada yavaşça her iki bacağı zemine doğru sallayın.
• Kısa bir süre oturun. Bu şekilde baş dönmesini engelleyebilirsiniz.
• Ellerinizi uylukların üzerine koyun.
• Kalçadan öne doğru eğilin ve vücudunuzu bacaklarınızla yukarıya kaldırın.

İlaçlarınız unutmayın

İlaçlarınızı düzenli ve zamanında alın. Bir dozu almayı unutursanız bir sonraki sefer 2 doz birden almayın.

Göğüs korsesi ve çorapları es geçmeyin

Göğüs korsenizi 2 ay boyunca kullanın. Özellikle öksürürken ve hapşırırken korsenizin önünü ellerinizle birleştirin. Emboli engelleyici çoraplarınızı gündüz sürekli giyin. Gece yatarken çıkartabilirsiniz. Sabah yataktan kalkmadan çoraplar giyilmelidir.

Enfeksiyon belirtileri

Yaralarınızı her gün düzenli olarak kontrol edin. Yara bölgelerinde kızarıklık, şişlik, akıntı ve kötü koku; ayrıca kırıklık, titreme, terleme ve 38,3 dereceyi geçen ateşiniz varsa mutlaka doktorunuzu arayın.

Kilo takibi yapın

Her sabah aynı tartıda ve benzer kıyafetlerle düzenli olarak tartılın. Günlük ,5 kilodan fazla oynamalardan mutlaka doktorunuzu haberdar edin.

Çarpıntınız olursa&#x;

Düzensiz ve hızlı (istirahat halinde dakikada ’den fazla) kalp atışı varlığında doktorunuzu arayın.

Ödem olmaması için&#x;

Ayak ve bacaklarınızda ödem (şişlik) oluşabilir. Buna engel olmak için ayaklarınızı sarkıtmamalı ve istirahat ederken kalp seviyesinin üstünde olacak şekilde kaldırmalısınız. Ayrıca çoraplarınızı giyin.

Şekerleme yapmayın

Bir süre uykusuzluk çekebilirsiniz. İlk 1 ay sırtüstü yatmaya dikkat edin. Oturur pozisyonda yatmanız gerekmez. Gündüz kısa uykulardan (şekerleme) kaçının. Yatmadan önce kitap okuma, bulmaca çözme, müzik dinleme gibi sizi sakinleştirecek bir aktivitede bulunun. Gün içinde size yazılandan faklı bir ağrı kesici almayın.

Kalp ameliyatından sonra diyet önemli

İlk haftalarda iştahsızlık olması son derece normaldir. İlk 1 ay sık sık ve küçük porsiyonlar yiyin. Diyabet hastalığınız ve tansiyonunuz yoksa aşırıya kaçmadan her şeyi yiyebilirsiniz. Bol su için. İlk 1 aydan sonra diyetisyenlerimizin önereceği kalp sağlığına uygun bir şekilde beslenmelisiniz.

Kabızlık yaşayabilirsiniz

Daha çok sebze, meyve ve lifli yiyecekler tüketin. Kurutulmuş erik yiyin. Bu yetersiz olursa doktorunuza danışın.

Nasıl banyo yapmalı?

Her gün düzenli olarak parfümsüz bir sabun kullanarak duş alın. Ilık suyla yıkanın, sıcak sudan kaçının. Duş alırken suyun sırtınızdan gelmesine dikkat edin. Yaralarınız tamamen iyileşinceye ve kabuklarınız kayboluncaya kadar (genellikle hafta) küveti doldurup içine girmeyin. İlk 1 ay duş yaparken yanınızda birisinin yardım amaçlı bulunması yararlı olur.

Nefes egzersizlerini atlamayın

Size verilen solunum egzersiz cihazını evde de kullanın. Bu cihazla her gün kez ve her seferinde üfleme yapın. Üflemeler arasında dinlenin. Çok sık üflemeler baş dönmesi ve göz kararmasına yol açar. İstirahat halinde gelen veya eforla gelip geçmeyen, uykudan uyandıran ve oturup nefes almaya zorlayan nefes darlığı durumunda doktorunuzu arayın.

Ağırlık kaldırma

En az 1 ay süreyle 5 kilogramdan fazla bir ağırlık kaldırmayın.

Düzenli yürüyün

Çok sıcak ve çok soğuk havalar dışında her gün düzenli yürümeye çalışın. Yürüyüş parkurunuz düz olsun, yokuş çıkmayın. İlk ay yanınızda bir refakatçi bulunması gereklidir. Yürüyüşler esnasında hızınızı yanınızdaki insanla nefes nefese kalmadan rahatça konuşabilecek bir tempoya ayarlayın. İlk haftalarda 15 dakikalık yürüyüşlere her hafta 5 dakika ilave ederek 2 ay sonunda durmadan 45 dakika yürüyecek duruma gelmelisiniz.

Merdiven çıkma kuralı

İlk 2 haftada günde 1 kez 1 kat, daha sonraları ise giderek artan oranlarda merdiven çıkabilirsiniz.

Araba kullanmayın

İlk 2 ay araba kullanmayın. Bu süre içinde arka koltukta oturun. Uzun yolculuklardan kaçının, 1 saati aşan yolculuklarda ayaklarınızı uzatın. Yolculuk esnasında çoraplarınızı mutlaka kullanın.

Cinsel hayatınıza 2 hafta sonra dönün

Ameliyattan 2 hafta sonra cinsel aktiviteye başlayabilirsiniz. Ancak kollarınıza ve göğsünüze yük bindirecek pozisyonlardan kaçının. Aşağıdaki bulgulardan herhangi birinin varlığında doktorunuza danışın:

• İlişkiden sonra 5 dakikadan uzun süren hızlı kalp atışı ve nefes darlığı
• İlişki esnasında veya sonrasında göğüs ağrısı
• İlişkinin ertesi günü aşırı yorgunluk hissi

Bu belirtiler varsa dikkat!

Yaptığınız herhangi bir iş esnasında aşağıdakilerin herhangi birinin olması aşırı yüklendiğinizi gösterir:

• Baş dönmesi, göz kararması, sersemlik
• Bulantı ve kusma
• Soğuk terleme
• Konuşmanızı zorlaştıracak derecede nefes darlığı
• Aşırı halsizlik ve bitkinlik
• Çarpıntı
• Göğüs, sırt, boyun, çene, kol ve dişte ağrı veya baskı hissi

Bu ev işlerini yapabilirsiniz

• Çiçek sulama
• Toz alma
• Basit tamirat
• Yemek masası hazırlama
• Bulaşık yıkama
• Basit yemek yapma

Bu ev işlerini yapmayın

• Süpürme ve ovalama
• Yatak örtüsü değiştirme
• Çöp kovası veya mobilya kaldırmak
• Bahçe düzenlemesi

Kalp ameliyatından sonra yapabileceğiniz sosyal aktiviteler

• Örgü örmek
• Resim yapmak
• Kağıt oynama
• Arkadaşlarla yürüyüş
• Alışveriş
• Sinemaya gitmek

Kalp damar hastalıkları tüm dünyada en sık görülen ve en çok can kaybına yol açan sağlık problemlerinin başında gelir. Günümüzde yaygınlaşan sedanter yaşam tarzı, yanlış beslenme alışkanlıkları, yoğun stres gibi faktörler nedeniyle kalp hastalıklarının görülme sıklığı her geçen gün artış gösterir. İleri derece kalp damar hastalığı olan hastalarda kalp sağlığının korunmasına yönelik çeşitli girişimsel yöntemlerin uygulanmasına ihtiyaç duyulabilir. Oldukça sık uygulanan girişimsel kalp damar hastalıkları tedavilerinden biri bypass ameliyatıdır.

Bypass Nedir?

Bypass, kalp damar hastalıklarının seyrinde kalbin dokularına oksijen ve besin yönünden zengin kanı ulaştıran koroner damarlarda meydana gelen ileri derece darlık veya tıkanıklıklarda, görevini yerine getiremeyen damar yerine yeni bir damarın dolaşıma eklenerek alternatif bir dolaşım sağlanması işlemidir. Bypass sayesinde kalp dokularının oksijen ve besin desteği korunarak kalp krizi gibi ciddi kalp damar problemlerinin tekrarlamasının önüne geçilir.

Bypass ameliyatı tıkanan veya daralan damar sayısına göre daha karmaşık ve zorlu bir prosedür haline gelebilir. Tek bir damarda tıkanıklık olan hastalarda tek bypass yapılırken etkilenen damar sayısına göre ikili, üçlü veya dörtlü bypass operasyonu yapılması gerekebilir. Bu ise hem cerrahinin süresini hem olası risklerini hem de işlemin zorluğunu ve karmaşıklığını artırır.

Etkilenen damar sayısının yanında bypass iki farklı yöntemle gerçekleştirilebilir. Geleneksel veya açık bypass cerrahisinde hastanın göğüs kafesi ameliyatla açılarak kalp açığa çıkarılır. Özel ekipmanlar yardımıyla hastada yapay dolaşım sağlanarak kalbin operasyona hazır hale gelmesi hedeflenir ve hareketsiz olması sağlanan kalpte damar değişimi gerçekleştirilir. Kapalı (endoskopik) bypass olarak bilinen diğer yöntemde ise koltukaltından yapılan ufak bir kesi üzerinden atmaya devam eden kalp üzerinde damar değişim işlemi sağlanabilir. Hangi cerrahinin uygulanacağı hastanın sağlık durumu, ek hastalıkları, kalp hastalığının şiddeti gibi parametrelere bağlı olarak belirlenir.

Açık Bypass Neden Yapılır?

Sağlıklı kişilerde özellikle hareketsiz yaşam tarzı, kalori bakımından yoğun beslenme ve vücutta yağlanma, ciddi stres gibi etkenler nedeniyle damar içinde kanın akış sağladığı boşluk, damar sertliği adı verilen yağ tabakalarının gelişmesi nedeniyle zamanla daralmaya başlar. Damarlardaki bu yağ plaklarının çeşitli nedenlerle zarar görmesi durumunda ise damar içinde pıhtılaşma tetiklenebilir ve damarın tamamen tıkanmasına yol açabilir. Damarlarda ciddi darlık veya tıkanıklık gelişen kişilerde damar dolaşımı bozulduğundan kalp kasları yeterli oksijen ve besine ulaşamaz ve canlılıklarını yitirmeye başlar. Bu durumda hastalarda yaşamı tehdit edici problemler ortaya çıkar.

Hastaların sağlığının tekrar kazandırılabilmesi için daralan veya tıkanan damarın tekrar açılarak dolaşımın sağlanması gerekir. Buna yönelik olarak uygulanan medikal tedavilerin yanında, anijyografi olarak da bilinen damar içinden kontrast madde kullanılarak damarların görüntülenmesi ve darlık ya da tıkanıklık problemine müdahale edilmesi en sık kullanılan yöntemlerdir. Ancak damardaki problemlerin yaygınlığı ve şiddetine bağlı olarak bu yöntemlerin yetersiz kaldığı koşullarda damarların kullanılamaz kabul edilmesi durumunda, vücutta başka bölgelerden temin edilen alternatif damarlar kalbe aktarılarak dolaşım yeniden sağlanabilir.

Açık Bypass Kimlere Yapılır?

Bypass cerrahisi ileri derece kalp damar hastalığı olan hastalarda uygulanmakla birlikte çeşitli açılardan risk faktörlerine sahip kişilerde uygulanması sakıncalı kabul edilebilir. Bypass cerrahisi açısından aday olan hastalar bu faktörler açısından değerlendirilerek operasyon uygunluğu açısından önceden ele alınır. Açık bypass cerrahisinde göğüs kafesine uzun bir kesi yapılarak, geniş bir alanda cerrahi işlem uygulandığından komplikasyon gelişme riski de aynı oranda yükselir.

Aşağıdaki sağlık problemlerine sahip kişilerde operasyon sırasında veya sonrasında ciddi komplikasyon gelişme riski mevcut olduğundan bypass cerrahisi uygulanması uygun görülmeyebilir:

• Diyabet hastalığı: Özellikle kontrolsüz kan şekeri yüksekliği olan şeker hastalarında hem damar yapılarının ileri derecede bozulması, hem de bağışıklık sisteminin baskılanması nedeniyle operasyon sonrası yara yeri dokularında ciddi dolaşım problemleri, iyileşme güçlüğü ve yara yeri enfeksiyonları gelişme riski artar.
• Amfizem: Akciğer dokusunun başta sigara kullanımı olmak üzere çeşitli nedenlerle tahrip olmasına bağlı akciğer içinde hava depolanmasına amfizem adı verilir. Amfizemi olan hastalarda operasyon sırasında hava ceplerinin zarar görmesiyle hava kaçağı ve pnömotoraks adı verilen ciddi sağlık problemleri görülebileceği gibi; operasyon sonrasında akciğer kapasitesinin azlığı nedeniyle solunum yetmezliği gelişebilir.
• Böbrek Hastalıkları: Kanın toksik maddelerden temizlenerek elektrolit adı verilen biyokimyasal maddelerin denge halinde tutulmasından sorumlu böbreklerin yeterli fonksiyon gösterememesi halinde operasyon sonunda hastalarda hayatı tehdit eden kalp ritim bozuklukları ve farklı sağlık sorunları ortaya çıkabilir.
• Periferik arter hastalıkları: Kalp damarlarında olduğu gibi kol ve bacaklara giden ya da iç organların beslenmesinden sorumlu kan damarlarında da ileri derecede darlık sorunu olan hastalarda kalp cerrahileri sonrasında dolaşımın yetersiz kalmasına bağlı darlık olan dokularda hasar görme söz konusu olabilir. Yine bu hastalarda damar dolaşımında yaygın sertleşme ve darlıklar gelişmesi muhtemel olduğundan cerrahi sonrasında istenilen düzeyde yarar elde edilemeyebilir.
• Kanama bozuklukları: Karaciğer hastalıkları, genetik problemler veya kan hastalıklarının seyrinde hastalarda kanama yatkınlık gelişebilir. Bunun sonucunda kalp cerrahisi gibi büyük ameliyatlarda hayatı tehdit edebilecek düzeyde ciddi kanamalar meydana gelebilir.

Açık Bypass Ameliyatının Riskleri Nelerdir?

Tüm açık kalp ameliyatlarında olduğu gibi açık bypass cerrahisi de büyük bir ameliyat olmasının getirdiği ciddi komplikasyon risklerine sahiptir. Günümüzde tıp teknolojisinin gelişmesiyle riskler minimuma indirilse de cerrahi sonrasında hastalarda komplikasyonlar gelişebilir. Hastaların cerrahi öncesi detaylı değerlendirmesi yapılarak farklı branşlarla koordineli şekilde ameliyat hazırlığının yapılması ve tecrübeli uzmanlarca bypass operasyonunun gerçekleştirilmesi sayesinde komplikasyonların görülme sıklığı ciddi oranda azalmıştır. Açık bypass cerrahisine bağlı olarak gelişebilecek komplikasyonlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Kanama
• Kalp ritim bozukluğu, aritmi
• Damar içinde pıhtılaşma
• Göğüs ağrısı
• Yara yerinde enfeksiyon
• Böbrek yetmezliği
• Kalp krizi, kalp damarlarında tıkanıklık
• Beyin damarlarında tıkanıklık, inme

Açık Bypass Nasıl Yapılır?

Açık bypass cerrahisi vücudun sağlığının korunması için her an çalışmaya devam etmek zorunda olan kalp üzerinde gerçekleştirilir. Bypass, ameliyat işlemi öncesi çeşitli önlemlerin alınmasını gerekli kılan, uzun ve karmaşık bir cerrahi süreçtir. Açık bypass ameliyatı süreci aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Hastanın operasyon öncesi multidisipliner bir ekip tarafından operasyon uygunluğu değerlendirilerek anestezi uzmanı tarafından ameliyat hazırlığı tamamlanır, medikal tedavileri düzenlenir.
• Operasyon öncesi hastanın medikal durumuna uygun şekilde genel anestezi uygulanır.
• Kalp damar cerrahı hastanın göğüs kafesine tam ortadan dik uzanacak şekilde uzun bir kesi atarak göğüs kafesini açar. Bu açıklıktan kalp açığa çıkarılır ve operasyon alanı belirlenir.
• Kalp üzerinde cerrahi işlemin yapılabilmesi için durdurulması gerekir. Bunun sağlanabilmesi için hastanın kan dolaşımının alternatif bir mekanizmaya bağlanması gerekir. Hastanın ana damarları kardiyopulmoner bypass makinesi (ECMO) adı verilen özel bir cihaza bağlanır. Bu cihaz sayesinde hastalarda yapay kalp ve akciğer fonksiyonları sağlanır ve dolaşım, kalp çalışmadan da sağlanabilir.
• Kalp damar cerrahı operasyonda kullanılacak yeni damarı hastada önceden belirlenen vücut bölgesinden temin eder. Bu damar göğüs bölgesinde meme dokusunun beslenmesinden sorumlu damarlar veya bacaktaki büyük toplardamarlardan temin edilebilir.
• Elde edilen greft damar kalpte ihtiyaç duyulan bölgeye nakledilerek köprüleme işlemi tamamlanır.
• İşlem sonrası hasta ECMO cihazından ayrılır ve kalbin tekrar çalıştırılması sağlanır. Göğüs kafesi tekrar kapatılan hastanın operasyon sonrası takibi için yoğun bakım ünitesine yatışı sağlanır.

Kalp krizinden sonra uygulanan tedavi yöntemleri nelerdir?

Kalp krizi, kalbi besleyen koroner damarlarda oluşan kritik daralma veya koroner damarın tamamen tıkanması sonucunda ortaya çıkan bir klinik tablodur. Kalp krizi geçiren yada daha önce kalp krizi geçirmiş hastalarda teşhis koroner anjiyografi yöntemiyle yapılmaktadır. Koroner anjiyografi ile teşhisi konulan bir hastada, koroner damardaki daralmanın derecesine, daralmanın bulunduğu yere ve hastanın klinik durumuna göre tedavi yöntemi değişmektedir. Koroner damarlarında ciddi darlık olmayan (sadece koroner damarlarda kireçlenme, plak veya %50'den daha az daralma olan) hastalarda ilaç tedavisi tercih edilmektedir.

Koroner damardaki darlık ve tam tıkanmaların açılmasında uygulanan bir yöntem balon ve stent yerleştirilmesi işlemidir. Daralma olan koroner damara özel kılavuz teller yardımıyla girilir, darlık olan bölge geçilirek balon ile genişletilir ve sonrasında damar çapına uygun stent yerleştirilir.

Diğer tedavi yöntemi ise 'Koroner Bypass Ameliyatı' dır. Koroner damarlardaki kritik daralmanın ya da tamamen tıkanmaya bağlı yeterli miktarda kan alamayan kalp bölgesinin daha ilerisine vücudun başka yerlerinden alınan damarlarla (toplar damar veya atardamar) köprü oluşturarak kan akımının sağlanmasına koroner baypas ameliyatı denilmektedir. Koroner bypass ameliyatları, cerrahi tekniklerdeki gelişmeler ve hasta bakım hizmetindeki kalitenin artması ile birlikte %1 gibi düşük bir risk oranı ile geçekleştirilmektedir.

Bypass ameliyatından sonra nelere dikkat edilmelidir?

Ameliyat sonrasında hastalığa yol açan bazı metabolik bozukluklar için doktorunuzun önerdiği tedavi yöntemine düzenli olarak uyulmalı ve verilen ilaçlar aksatılmadan kullanılmalıdır. Sigara ve diğer tütün mamüllerinden ve alkol kullanımından kaçınmak hasta için en iyisi olacaktır. Kalp sağlığı için düzenli egzersiz yapmak da önemli noktalardan biridir. Erken dönemde ağır egzersiz yapılması önerilmemektedir. Özellikle göğüs kemiği iyileşmesinden sonra tempolu yürüyüş ya da hafif tempolu koşmayı tercih edebilirsiniz.  Yüzme gibi diğer sporlar da ilerleyen dönemlerde yapılabilir.

Haftada dört gün, günde en az 45 dakika - 1 saat arası egzersiz yeterlidir. Ancak, egzersiz yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Egzersiz sırasında ortaya çıkan  abuk yorulma, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma gibi şikayetleriniz olursa ve bu şikayetler tekrarlar veya devam ederse hemen hastaneye başvurulmalıdır. Aşırı sıcak ya da soğuk havalarda, yemekten hemen sonra ya da açken yürüyüş yapılmaması önerilir.

Bypass ameliyatı sonrasında hastalar beslenmede nelere dikkat etmelidir?

Ameliyat sonrasında kiloya dikkat edilmeli ve gerekirse ideal kiloya inmek için diyetisyen desteği alınmalıdır. Günlük yağ tüketimi azaltılmalı, yağlı yiyeceklerden uzak durulmalı, sebze ve meyve ağırlıklı bir beslenme biçimi benimsenmelidir. Et seçiminde yağsız etler seçilmeli, kırmızı et tüketimi azaltılarak balık, tavuk ve hindiye öncelik verilmeli, pişirme şekli olarak ise haşlama, ızgara ve buğulama gibi yöntemler tercih edilmelidir.

Şeker ve tuz tüketimi de sınırlandırılmalıdır. Süt ve süt ürünleri tüketiminde ise yağı alınmış ürünler tercih edilmelidir. Sakatatlar ve kızartmaların yasak olduğu ve ambalajlı hazır yiyeceklerin tüketilmeden önce içeriklerinin mutlaka okunması gerektiği de unutulmamalıdır.

Hastalar düzenli olarak  kan şekeri ve kolesterol değerleri açısından takip edilmeli; uygun diyet ve egzersize rağmen yüksek seyreden hastalar uygun ilaç tedavisi ile desteklenmelidir.

Göğüs kemiğini kesmeden kalp ameliyatı yapılabilir mi?

Evet, göğüs kemğini kesmeden de kalp ameliyatı yapılabilir. Gelişen tıp teknolojisi sayesinde minival invaziv adı verilen yöntemle kalp ameliyatları yapılmaktadır. Standart kabul edilen ve göğüs kemiğinin kesilerek yapıldığı açık ameliyatların aksine bu operasyonlarda küçük kesiler açmak yeterlidir. Küçük kesiler (koltuk altı, meme altı) yardımıyla kalp kapağı değişimi, kalpte bulunan doğumsal deliklerin tamiri ve koroner bypass ameliyatları başarılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Henüz yaygın olarak uygulanmasa da robotik cerrahi de minival invaziv yöntemle birlikte operasyonun sadece küçük kesiler açılarak gerçekleşmesine olanak tanır. Bu iki yöntem de cerrahların kalbe sorunsuz bir şekilde ulaşmasını sağlar. Ameliyat sonrasında kesilerin küçük olması sayesinde hastanın da daha hızlı iyileştiği görülür.

Bu yöntemlerin uygulanmasında ise hastaların ve hastalığın durumunun operasyona uygunluğu önemli bir kriterdir.

Çalışan/atan kalpte bypas ameliyatı yapılır mı?

Uzun yıllardır çalışan kalpte koroner bypass ameliyatı yapılmaktadır. İleri yaşta olan hastalar, aort damarında ileri derecede kireçlenme olan hastalar, böbrek ve akciğer fonksiyonları ileri derecede bozulmuş olan hastalar ve daha önceden kalp krizi geçirip, kalbin kasılma gücü ileri derecede zayıflamış olan hastalar çalışan kalpte bypas ameliyatının en sık uygulandığı hasta gruplarıdır.

Çalışan kalpte bypass ameliyatında, bypass yapılması planlanan kalp bölgesi sabitlenir, bu sırada kalp çalışmasına devam eder. Kalp çalışırken tamamen tıkamış veya ciddi daralma olan koroner damara bypas yapılır. Çalışan kalpte yapılan ameliyatlardan sonra yoğun bakım ve hastanede kalma süresi kısalmakta, kullanılan kan ürünleri sayısı da azalmaktadır.

Kalp ameliyatlarının riskleri nelerdir?

Her ameliyatta olduğu gibi kalp ameliyatlarında da bazı riskler bulunmaktadır. Ancak, gelişen tıp teknolojisi sayesinde, operasyonların başarılı olma olasılığı her geçen gün artmaktadır. Dünya'da ve ülkemizde yaygın olarak yapılan koroner by-pass ameliyatlarının riski %1 civarındadır. Bununla birlikte, hastaların genel sağlık durumları, yaşları ve eilik eden diğer sağlık sorunları  komplikasyon gelişme riskini etkilemektedir. İleri yaşta olan, böbrek, akciğer ve karaciğer gibi organlarında fonksiyon kayıpları bulunan hastalarda komplikasyon gelişme riski daha fazladır.

Aynı zamanda, bu risklerin artması kalp kasında hasar gelişip gelişmemesine de bağlıdır. Koroner bypass gibi operasyonların dışında, örneğin ana damar yırtıklarına bağlı kanamaların görüldüğü hastalara uygulanan ameliyatlarda risk oranı biraz daha fazladır. Koroner bypas ile birlikte eşlik eden kapak rahatsızlıkları, kapağın değişimi ya da tamiri ameliyatı da yapılmaktadır. Hastadan hastaya ve ugulanacak cerrahi girişime göre risk oranları farklılık gösterebilir.

Her hasta için risk oranı, fayda ve zarar oranı değişebilir. Ameliyat olunmadığı durumda ortaya çıkacak olan riskler, ameliyattaki olası risklerden çok daha fazla olabilir.

Kalp ameliyatlarından sonra ne kadar hastanede kalmak gerekir?

Ameliyattan önce hastalar genellikle bir gün önceden hastaneye yatış yapmaktadır. Hastanın yattığı süre içinde tüm ameliyat hazırlıkları tamamlanır. Ameliyata engel oluşturan tıbbi bir sorunu yoksa hastanın ameliyat planlaması yapılır. Ameliyathaneye giren hasta, tüm hazırlıklarla birlikte ortalama saat süren ameliyatın ardından yoğun bakım ünitesine alınır. Henüz anestezinin etkisi geçmemiş durumda olan hastalar solunum cihazına bağlı olarak takip edilirler. Anestezinin etkisinin azalması ve hastanın uyanması, hastanın tüm bulgularının stabil olması ile birlikte  solunum desteği yavaş yavaş azaltılır. Hastanın tamamen uyanık, kas gücünün yerine gelmesi ve solunumunu desteksiz devam ettirebileceği görüldüten sonra solunum cihazından ayrılırlar.

Hastalar ameliyatın olduğu geceyi yoğun bakım ünitesinde geçirmektedir. Ertesi sabah kontrolleri yapılan hastalar uygun görülürse standart servis odasına alınır. Servise alınan hastalar  genel durumlarına bağlı olarak, herhangi bir sorun gelişmemesi durumunda ortalama 3 ile 4 gün takip edilmektedir. Bir ya da iki yoğun bakım, üç yada dört gün servis bakımı olmak üzere hastalarımı ortalama gün hastanede kalmaktadır. Hastalar bu süre boyunca yürüyüş ve solunum egzersizleri yapar. Hastanın hastaneye kabulu ile birlikte tedavi süreçlerinin tüm adımlarında hasta ve hasta yakınları hastalarının sağlık durumları hakkında detaylı şekilde bilgilendirilirler.

Hiçbir şikayetim olmasa da kalp hastası olabilir miyim?

Hiçbir şikayetiniz olmasa bile kalp hastalığınız olabilir. Damar hastalıkları genel olarak geç belirti göstermektedir. Damar hastalıklarında, damarlardaki daralma derecesi belli bir seviyeye ulaşmadan bulgu vermeyebilir. Daralma derecesi arttıkça hastanın da yakınmaları ortaya çıkmaya başlamaktdır. Bazen ilk bulgu ciddi bir kalp krizi olabilir.

Herhangi bir belirtinin görülmediği hasta grupları çoğunlukla diyabet hastalarıdır. Bunun en önemli nedeni ise şeker hastalığının eş zamanlı olarak sinir uçlarını da hasar vermesidir. Kalp hastalığınız ve beraberinde şeker hastalığınız var ise herhangi bir belirti olmadan sessiz kalp krizi geçirebilirsiniz. Şikayetlerinizin olmaması kalbiniz ile ilgili bir rahatsızlığınızın olamadığı anlamına gelmez. Ailede kalp hastalığı hikayeniz, şeker ve yüksek tansiyon hastalığınız varsa ve sigara içiyorsanız düzenli kontrollerinizi ihmal etmemeniz gerekir.