Joseph Campbell Tanrının Maskeleri

Joseph Campbell’in “Tanrının Maskeleri” dizisi, bütün dünya mitolojilerinden bir seçme değil; mitolojiyi insanlığın ürettiği anlama ve anlamlandırma çabası olarak başta felsefe, antropoloji, psikoloji olmak üzere diğer disiplinlerden ve edebiyattan da yararlanarak çözümlediği ve aynı anda bütün bu insanlık birikiminin mitolojiden yararlanarak da anlaşılabileceğini ortaya koyan “tez”li bir başyapıttır. Campbell bu tezini, insanlığın doğum, ölüm, sevgi karşısındaki “kader”ine karşı tek bir kaynaktan doğup gelişen ve farklılaşan manevi yaşamının bütüncüllüğü üstüne kurduğu için de başarılıdır. Dünyanın tarihe geçmiş ve antropologlar eliyle toplanmış mitoslarını anlamlı bir bütünsellik içinde öğrenirken, Freud, Jung, Mann, Spengler, Schopenhauer, Nietzsche, Goethe, Wagner, Joyce, Picasso ve daha birçok düşünür ve sanatçının bu dünyaya bakışlarına, bir de böyle bir pencereden bakacaksınız. İlkel Mitoloji psikolojimize damgasını vuran kalıtımsal veya öğrenilen tepkiler tartışmasından başlayarak İÖ ’lere giden ilk insan kalıntılarından yola çıkar ve insanlığın yarattığı çeşitli kültürlerin kökenini sorgular. Ortak mirasımızı kavramada bitki veya hayvanla beslenen toplumların ödedikleri kefaret, ölümsüz tanrıça ve kurban bakire, Adem ve ikinci Adem İsa, şaman ve rahibin temsil ettiği toplumsal yapılar bağlamında, bireyin toplumsallaştırılması ve nirvana arayışı içinde çözümlenir ve bizi insan yapan tarihimize doğru yolculuğa çıkar….

İnsanlığın, doğum-ölüm, geçim-kıtlık, sevgi-cinsellik gibi değişmeyen sorunlarına farklı kültürler nasıl farklı cevaplar veriyorlar? Kültürler birbirlerine koşut mu geliştiler, yoksa bir merkezden mi yayıldılar? Campbell, ilk insandan başlayarak, değişmeyen çelişkileri ve ortak mirası kavramada, antropolojinin, arkeolojinin ve psikolojinin sağladığı verilerle, felsefe ve sanat üretiminin getirdiği zenginliklerle örülen karşılaştırmalı mitolojinin ne kadar öğretici olabildiğini bir kez daha ortaya koyuyor. Bu eserde heyecan verici bir bilgi hazinesi ile birçok kuramsal tartışmanın çerçevesini bir arada buluyoruz.

İlkel Mitoloji, bitki veya hayvanla beslenen toplumların ödedikleri kefareti, ölümsüz tanrıçayı ve kurban edilen bakireyi, yılanbalığına veya kertenkeleye dönüşen yılanı, ikinci Adem İsa’yı, şehrazat ile onun kurbanlığına son veren masal anlatma gücünü, doğa-insan-toplum çelişkilerinin biçimlendirdiği ruhsal dünyanın mitolojideki dışavurumunu, uygarlığın merkezine oturan zigguratı, şaman ve rahibin temsil ettiği toplumsal yapıları, bireyin toplumsallaştırılmasını ve nirvanayı çözümlüyor, bizi insan yapan tarihimizi kavramamızı sağlıyor..

Joseph Campbell’in “Tanrinin Maskeleri” dizisi, bütün dünya mitolojilerinden bir seçme degil; mitolojiyi insanligin ürettigi anlama ve anlamlandirma çabasi olarak basta felsefe, antropoloji, psikoloji olmak üzere diger disiplinlerden ve edebiyattan da yararlanarak çözümledigi ve ayni anda bütün bu insanlik birikiminin mitolojiden yararlanarak da anlasilabilecegini ortaya koyan “tez”li bir basyapittir. Campbell bu tezini, insanligin dogum, ölüm, sevgi karsisindaki “kader”ine karsi tek bir kaynaktan dogup gelisen ve farklilasan manevi yasaminin bütüncüllügü üstüne kurdugu için de basarilidir. Dünyanin tarihe geçmis ve antropologlar eliyle toplanmis mitoslarini anlamli bir bütünsellik içinde ögrenirken, Freud, Jung, Mann, Spengler, Schopenhauer, Nietzsche, Goethe, Wagner, Joyce, Picasso ve daha birçok düsünür ve sanatçinin bu dünyaya bakislarina, bir de böyle bir pencereden bakacaksiniz. Ilkel Mitoloji psikolojimize damgasini vuran kalitimsal veya ögrenilen tepkiler tartismasindan baslayarak IÖ ’lere giden ilk insan kalintilarindan yola çikar ve insanligin yarattigi çesitli kültürlerin kökenini sorgular. Ortak mirasimizi kavramada bitki veya hayvanla beslenen toplumlarin ödedikleri kefaret, ölümsüz tanriça ve kurban bakire, Adem ve ikinci Adem Isa, saman ve rahibin temsil ettigi toplumsal yapilar baglaminda, bireyin toplumsallastirilmasi ve nirvana arayisi içinde çözümlenir ve bizi insan yapan tarihimize dogru yolculuga çikar….