Satranç Nasıl Oynanır Resimli Anlatım

satranç nasıl oynanır resimli anlatım

Satranç Nedir, Nasıl Oynanır? Bilmeniz Gereken 20 Temel Hamleyle Birlikte Anlatıyoruz

Geçmişinin milattan önce 6 yılına kadar uzandığı tahmin edilen satranç oyunu, her zaman en popüler masa oyunlarından biri olmuştur. Netflix’te yayınlanan The Queen's Gambit dizisi ile bu oyuna olan ilgi daha da artmış durumda. Peki, satranç nasıl oynanır? Satranç, zarların belirlediği bir kader ile ya da gönlünüzden geçtiği gibi oynayabileceğiniz bir oyun değil. Oldukça katı, temel kuralları var.

Satranç nasıl oynanır sorusunun yanıtı için bazı temel satranç kurallarını bilmek gerekiyor. Bunlar taş dizilimi, taşların hareketleri ve yapabilecekleri hamleler gibi temel kurallardır. Bu kuralları tam olarak anladıktan ve daha sonra bazı önemli başlangıç hareketlerini öğrendikten sonra satranç nasıl oynanır biliyor olacaksınız ancak bir usta olmak için her konuda olduğu gibi bolca pratiğe ve araştırmaya ihtiyacınız var.

Kısaca satranç nasıl oynanır?

satranç nasıl oynanır

Detaylara girmeden önce kısaca satranç nasıl oynanır bahsetmek gerekiyor. Satranç; iki kişi ile, sekize sekiz 64 kareden oluşan bir tahta üzerindeki farklı hareket yeteneklerine sahip 6 temel, toplam 32 taş ile oynanan bir oyundur. Genel olarak siyah beyaz olan taşlar oyuncunun tam önünde bulunan ilk iki sıraya dizilir. İlk sırada sırasıyla kale, at, fil, vezir, şah, fil, at, kale taşları; ikinci sıraya ise 8 adet piyon dizilir.

Taşlar kendi yeteneklerine göre hareket ederler ve at dışında hiçbir taş, diğer taşın üzerinden atlayamaz. Bir oyuncunun taşı diğer oyuncunun taşı üzerine geldiği zaman o taş tahtadan kaldırılır. Bir oyuncu diğer oyuncunun şahını hamlesiz bırakana ya da süreli oyunlarda zaman dolana kadar oyun devam eder. Taş dizilimi konusunda vezir önemlidir. Vezir kendi rengindeki kare üzerine yerleştirilir. Siyah vezir siyah kareye gibi.

Burada bahsettiklerimiz ve bahsedeceklerimiz satranç konusundaki temel kurallardır. Süreli oynama, dokunduğun taş ile oynama, çıkmaza girilen ölü pozisyonda oyunun bitirilmesi, en passant ve castling gibi daha pek çok detay ve gelişmiş kural bulunuyor. Ancak yeni başlayanlar için şimdilik temel kurallar oldukça iş görür bilgiler olacaktır.

Satranç taşları ve hareket yetenekleri:

Piyon
Kale
At
Fil
Vezir
Şah

Piyon: En güçsüz taş gibi görünebilir ancak kullanmasını bildiğinizde oyunun seyrini değiştirirsiniz

satranç, piyon

Satrançta her oyuncunun 8 adet piyonu olur ve bu piyonlar oyuncuya en yakın ikinci sıraya yerleştirilir. Henüz hareket ettirilmemiş bir piyon ilk hareketinde tek hamlede iki kare ileri gidebilir ama daha sonraki hamlelerde yalnızca tek kare ileri gidebilir. Diğer yönlere hareket edemez. Ancak çaprazında bir taş varsa piyon tek kare çapraz ilerleyerek taşı alabilir.

Piyonun en dikkat çeken noktası ise terfi edebilme özelliğidir. Oyun boyunca ilerleyebilen ve rakip oyuncuya en yakın sıradaki herhangi bir kareye varabilen piyon terfi ederek kale, at, fil hatta vezir bile olabilir. Az bilinen bir kurala göre piyon, hala tahtada olan taşlardan biri olarak da terfi edebilir. Yani terfi alan piyon ile beraber tahtada aynı oyuncunun iki adet veziri olabilir. Terfi edebilecek piyon sayısının sınırı yoktur.

Kale: Tek başına güçlüdür, ancak diğer taşlar olmadan anlam ifade etmez

satranç, kale

Satrançta her oyuncunun iki adet kalesi olur ve bu kaleler oyuncuya en yakın ilk sıranın iki ucunda yer alır. Kale yalnızca yatay düzlemde, dilediği yöne, dilediği kare boyunca ilerleyebilir. Kale hiçbir şekilde çapraz ilerleyemez ve herhangi bir taşın üzerinden atlayamaz.

At: Tahtanın en kıvrak taşıdır, hamlelerini iyi hesaplamanız gerekir

satranç, at hamleleri

Satrançta her oyuncunun iki adet atı olur ve bu atlar oyuncuya en yakın ilk sırada, kalelerin hemen yanında yer alırlar. Taşların üzerinden atlayabilen tek taş attır. At L şeklinde ilerler. Yani yatay düzlemde iki kare dilediği yöne ve ardından yine yatay düzlemde dilediği yönde tek kare. Atın hareket yeteneklerini görseldeki yeşil noktadan anlayabilirsiniz.

Fil: Hamle yetenekleri ile oyuncuya tahtada farklı bir boyut kazandırır, özellikle at ve vezir ile kullanmasını bilirseniz rakibinizi köşeye sıkıtıştırmanız an meselesidir

satranç, fil

Satrançta her oyuncunun iki fili olur ve bu filler oyuncuya en yakın ilk sırada, atların hemen yanında yer alırlar. Filler yalnızca çapraz olarak, dilediği kare boyunca ilerleyebilir. Fil hiçbir şekilde yatay düzlemde hareket edemez ve herhangi bir taşın üzerinden atlayamaz. Her fil, ilk yerleştirildiği karenin rengindeki kareler üzerinde hareket eder.

Vezir: Her açıdan sınırsız yetkiye sahiptir, tüm bunları Şah'ı korumak için kullanmanız gerekir

satranç,

Satrançta her oyuncunun bir veziri olur ve bu vezir kendi ile aynı renkteki karenin üzerinde, şah ile fil arasında yer alır. Vezir çapraz dahil dilediği yönde, dilediği kare boyunca ilerleyebilir. Vezir herhangi bir taş üzerinden atlayamaz. Vezirin her hamlesi başladığı hareket ile biter. Yani çapraz ilerlemeye başlayıp daha sonra yatay yönde ilerleyemez. Her hamledeki hareketi o hamleye özeldir.

Şah: Ele geçirilemez, ancak boyun eğer

satranç,

Satrançta her oyuncunun bir şahı olur ve bu şah oyuncuya en yakın ilk sırada, vezir ile filin arasında yer alır. Şah çapraz dahil dilediği yönde, yalnızca tek kare ilerleyebilir. Şah, rakip oyuncu tarafından ele geçirilen bir taş değildir. Şah mat denilen, şahın çaresiz bırakıldığı bir pozisyona gelindiği zaman oyun tamamlanmış olur.

Bilmeniz gereken 20 temel hamle tavsiyesi:

satranç nasıl oynanır

Oyuna sokmanız gereken ilk taşlar filler ve atlardır.
Hamlelerinizi tahtanın kenarına değil, ortasına doğru yapın.
En doğru başlangıç hamlesi, şahın önündeki piyonu iki kare oynatmaktır.
Şahın etrafını her daim korumada tutun.
Veziri oyuna olabildiğince geç sokun.
Kale, oyuna giren son taş olmalıdır.
Kale önlerindeki piyonları iyi bir neden olmadıkça oyuna sokmayın.
İyi bir neden olmadığı sürece aynı taşı üst üste iki kere oynamayın.
Oyundaki tüm taşlarınızı bir kez oynadıktan sonra aynı taşla tekrar oynayabilirsiniz.
Piyonları birbirini engelleyecek biçimde oynamayın.
Taş almadan taş kaybedeceğiniz bir hamle yapmayın.
Yaptığınız her hamle, rakip şaha yönelik olmalıdır.
Rok yöntemi ile şahı ve kaleleri hiç hareket ettirmeden bir koruma sağlayabilirsiniz.
İki taşı aynı anda tehdit edeceğiniz hamlelerde mutlaka rakinin bir taşını alırsınız.
Şaha çapraz saldırı hamlelerini yapın.
Rakip şahını kendi taşları arasına sıkıştırın.
Kazançlı hamleler öncesi atın hareket etmesi için bir piyon feda edilebilir.
Saptırma yönteminde büyük bir hamle için küçük bir taşı öne sürerek rakibin dikkatini dağıtabilirsiniz.
Şah savunmasında piyonlar ve kaleler en büyük silahınızdır.
Dikkatli bir açarak saldırı yönteminde şahı tehlikeye atarak büyük bir hamle yapabilirsiniz.

Yeni başlayanlar için satranç nasıl oynanır, oyunun temel kuralları ve taşların hareket yetenekleri nelerdir gibi merak edilen soruları yanıtladık ve dikkat etmeniz gereken önemli noktaları anlattık. Temel kuralları tam olarak öğrendikten sonra satrancın çok daha detaylı ve gelişmiş kurallarını da öğrenebilirsiniz. Satranç becerilerinizi geliştirebileceğiniz mobil satranç oyunlarına buradan ulaşabilirsiniz.

Emoji İle Tepki Ver

Satranç Nasıl Oynanır? Satranç Oyun Kuralları, Taş Dizimi ve Oynanışı

İzmit Belediyesi'nden yapılan açıklamada, çocukların özellikle zeka gelişimine büyük katkısı olan satrancın gelişimi için önemli çalışmalar yapıldığı ve halen 42 Evler, Mehmet Ali Paşa, Yuvam Akarca, Yenişehir Mahalleleriyle Belsa B Blokta satranç okulu bulunduğunu, buralarda çocuklara ücretsiz satranç eğitimi verildiği kaydedildi.

Açıklamada her anne ve babanın çocuğunun bedensel, zihinsel ve duygusal olarak gelişmesini isteyeceği ifade edilerek, "Satranç sporunun bu alanda farklı ve özel bir önemli yeri vardır. Diğer sporlar ile yaşam arasında da benzerlikler açısından hiç birinin yaşama benzerliği satranç kadar olamaz. Çünkü satranç, pek çok spor gibi hayattan kopuk yapay olmayıp bizzat hayatın gerçeklerinden esinlenerek ortaya çıkmış bir oyundur. Yabancı ülkelerde satranç okullarda ders olarak gösterilmektedir. Bizim ülkemizde ise çocuklar daha çok oyun parklarında, televizyon karşılarında büyümekteler. İzmit Belediyesi çocuklarımızın daha zeki ve bilinçli yetişmesi için kentin 5 ayrı noktasında satranç okulu açtı. Anne babalar çocuklarını buralara gönderebilirler" denildi.

İlgililer, satrancın çocukların gelişimini hızlandırıcı, düşünceyi artırıcı bir zeka oyunu olduğunu da belirterek, "Motivasyon ve konsantrasyonu geliştiren satranç, bir oyun havası içinde, çocuğu zorlamadan, kendi arzusuyla düşüncesini bir konu üzerinde yoğunlaştırmasını sağlar. Satranç sayesinde konsantre olmayı öğrenen çocukların, daha sonra derslerine ve diğer konulara konsantre olmaları daha kolay olur. Satranç oynayan çocuklarda dikkat dağılması sorununun önemli ölçüde azaldığı görülmektedir. Satranç, çocuğun dikkatini bir konu üzerinde toplamasını ve sabırlı olmasını öğretir, başkalarına karşı saygılı ve anlayışlı olmasını sağlar, kötü alışkanlıklar ve arkadaşlar edinmesine engel olur, süratli ve doğru düşünebilmesine yardımcı olur, olayları daha doğru yorumlama yeteneğini geliştirir, kişiliği ve karakteri olumlu yönde etkiler ve geliştirir, kendine güven duygusunun gelişmesine yardımcı olur. Araştırmacı olmasını ve bilginin önemini kavramasını sağlar. Konulara karşı şüpheci yaklaşımı benimsetir, onları ezberci zihniyetten arındırır. Mantıklı olmasını ve özeleştiri yapabilme özelliği kazanmasına yardımcı olur. Başarıyı ancak sistemli ve disiplinli bir çalışmayla elde edebileceğini öğrenir. Her ne koşulda olursa olsun mücadele etmeyi öğrenir. Başarısızlıklar karşısında yılmamayı, kaybetmesinin nedenlerini sorgulamasını ve oyunun sonucunu olgunlukla karşılamayı, başarı için daha da çok çalışmanın gerekli olduğunu öğretir. Başarılardan mutluluk duyarak daha da başarılı olmaya yönlendirir. Kazanmanın değerini anlar. Yepyeni hedefler belirleyip bu yeni hedefler doğrultusunda motivasyon sağlar" dediler.

SATRANÇ NASIL OYNANIR?

Satranç iki kişi arasında ve kare şeklinde bir satranç tahtası üzerinde oynanır.

Satranç tahtası beyaz (açık renk) ve siyah (koyu renk) eşit büyüklükte ve bir beyaz, bir siyah sıralanmış 64 kareden oluşur.

Satranç tahtası her oyuncunun sağına beyaz gelecek şekilde konulur. Her oyuncunun 16 taşı vardır: Bir Şah, bir Vezir, iki Kale, iki Fil, iki At ve sekiz piyon.

Oyunun amacı rakip şahı almak yani mat etmektir. Oyuna beyazlar başlar, fakat önce taşların nasıl hareket ettiğini görelim.

TAŞLARIN HAREKETİ

Satranç taşlarının her birinin ayrı hareketi vardır. Taşların hareket yönleri, gidebilecekleri kareler yandaki boş satranç tahtasını temsil eden diyagramlarda ayrı ayrı gösterilmiştir.

ŞAH: Bitişiğindeki karelere gidebilir.

KALE: Yatay ve dikey olarak ilerler.

FİL:Çapraz hareket eder. Filler oyun boyunca aynı renk karelerde kalırlar.

VEZİR: Dikey, yatay ve çapraz gider.

AT: L şeklinde bir hareketle üç kare sıçrama şeklinde gider. Taşların üzerinden atlayabilir.

PİYON: Bulunduğu sütunda ileriye doğru bir kare hareket eder. Ancak başlangıç yerlerinde bulunan piyonlar istenirse iki kare ilerletilebilir.

TAŞ ALMA

Taş alma, alınan taşın satranç tahtası dışına çıkarılması ve alan taşın onun yerine konulmasıdır. Bir taşın gidebileceği karelerde rakip bir taş varsa, onu alabilir. Taş alma zorunlu değildir. Taşlar, (at hariç) kendi taşlarının ve rakip taşların üzerinden atlamazlar.

Piyonlar çapraz olarak taş alır. Dikey olarak ilerlemekte olan piyon önündeki karenin sağ ve solundaki karelerde bulunan taşları alabilir.

Geçerken alma, piyonlara özgü bir taş alma şeklidir. Başlangıç yerinde bulunan bir piyon iki hamle ilerletildiğinde rakip piyonun taş alma alanından geçerse, rakip piyon bu piyonu, hemen yapmak şartıyla, alabilir. Geçerken alma, diyagramda c ve d sütunlarında gösterilmiştir c sütununda başlangıç yerinde bulunan piyon iki kare ilerletildiğinde d sütununda bulunan beyaz piyon onu alabilir ve ok işareti ile belirtilen kareye geçer. Beyaz, hamle sırası kendisine
geldiğinde geçerken alma hakkını kullanmazsa sonraki hamlelerde bunu yapamaz.

Piyonun Vezir Olması Son yatık sıraya ulaşan piyon, piyon olarak kalamaz, oyuncu onu kendi renginden şahtan başka bir taşa yükseltir. Bu şekilde bir oyuncu birden fazla vezire, ikiden fazla kaleye, ata ya da file sahip olabilir.

ROK

Rok yapma, şah ile kalelerden bir arasındaki bir harekettir, şahın tek hamlesi olarak kabul edilir ve şöyle yapılır. Şah, kalelerden birine doğru iki kare ilerletilir, kale de şahın üzerinden atlatılarak bitişiğindeki kareye konur. Rokun amacı, şahı rakip taşların saldırısından uzak bir yere gotürmek ve kaleyi oyuna sokmaktır.

Rok yapmak, aşağıda sayılan hallerde mümkün değildir:

a) Şah ya da kale ile daha önce hamle yapılmışsa,

b) Şahın bulunduğu, geçeceği ve gideceği kareler rakip taşların tehdidi altında bulunuyorsa,

c) Şah ile kale arasında bir taş varsa, Bir oyuncu rok yaparken önce kaleye dokunursa bu hareket hatalıdır, ancak rok geçerlidir; şah ve kaleye aynı zamanda dokunur ve rokun mümkün olmadığı anlaşılırsa, oyuncu şah ile hamle yapmak zorundadır. Bu durumda şahın kurala uygun bir hamlesi yoksa, yapılan hata geçersizdir.

MAT

Satrançta amaç şahı mat etmektir. Şah mat edilince oyun sona erer. Rakip şahın bulunduğu kareyi taşlarından biri ile tehdit eden oyuncu rakibini şah! diyerek uyarır. Şahı tehdit edilen oyuncu, şahın yerini değiştirmek, tehdit eden taşı almak ya da tehdidi yapan taş ile şah arasında kendi taşlarından birini getirmek zorundadır. Kısaca, şah tehdidi yapılacak ilk hamlede etkisiz hale getirilmelidir. Bu yapılamadığı takdirde şah mat olur ve oyun biter. Kendi şahını şah tehdidinden koruyan bir taş, rakip şahı şah ile tehdit edebilir.

Beraberlik Aşağıdaki hallerden birinin meydana gelmesi ile, oyun berabere sonuçlanmış sayılır:

1- Hamle sırası kendisinde olan oyuncu, şahı tehdit altında olmadığı halde, kurallara uygun hiç bir hamle yapamıyorsa, (Pat durumu)

2- Her iki oyuncu aralarında anlaşmışlarsa,

3- Oyunculardan biri, aynı durumun üç defa tekrarlandığını ileri sürmüşse,

4- Oyunculardan biri taş almadan ya da piyon hamlesi yapmadan arka arkaya en az 50 hamle oynandığını kanıtlamışsa, Turnuvalarda zaman sıkışması nedeniyle oyunlarını yazamamış olan bir oyuncu son iki maddeye dayanarak beraberlik isteğinde bulunamaz. Tutulan Taş Oynanır Hamle sırası kendisinde olan oyuncu taşlarından birine dokunursa onu oynamak, rakibin taşlarından birine dokunursa onu almak zorundadır. Eğer tutulan taş oynanamıyorsa ya da alınamıyorsa, bunun bir sonucu yoktur. Oyuncu tuttuğu taşı elinden bırakmadıkça onu herhangi bir kareye koyabilir. Taşları düzeltmek amacıyla tutmak isteyen oyuncu rakibine önceden düzeltiyorum diyerek haber vermelidir. Oyunların Yazılması Satrançta oyunların nasıl yazıldığını bilmek bazı yararlar sağlar: Turnuvalarda oyunların yazılması zorunludur. İlerlemek için kitap ve dergilerde yayınlanan bilgileri ve oyunları izlemek gerekir. Her oyuncu kendi oyunlarını zaman zaman inceleyerek hatalarını öğrenmelidir.

Satranç Nedir? / Satranç Nasıl Oynanır Kısaca Özeti? / Satranç Kuralları

16’sı koyu, 16’sı açık renkli taşlarla 64 karelik bir tahtada 32 taşın mücadele ettiği tam anlamıyla bir zekâ ve hamle oyunu olan satrançta: Şah, vezir, fil, at, kale ve piyon isminde 6 tip taş bulunur. Her takımda 8 piyon, 2 fil, 2 kale ve 2 at varken, yalnızca birer şah ve vezir bulunur.

Şimdi sırasıyla şu taşların ne anlama geldiğine hep birlikte bakalım.

Satranç Nedir? / Satranç Nasıl Oynanır Kısaca Özeti? / Satranç Kuralları

Şah Nedir?

Şah, satrancın en önemli taşıdır. En uzun boylu ve üzerinde artı işareti bulunan taştır.

Şah kareler arasında: Yatay, dikey, çapraz olarak her yöne sadece “bir kare” ilerleyebilir.

Beyaz Şah, Fil'in yanındaki siyah karede oyuna başlar.

Siyah Şah, Fil'in yanındaki beyaz karede oyuna başlar.

Vezir Nedir?

Tepesinde taç şekli olan taş, fil ile şah arasında konumlandırılır.

Vezir kareler arasında: Yatay, dikey, çapraz olarak her yöne istediği kadar kareyi kat edebilir. İleri ya da geri hareket edebilen işlevi güçlü bir taştır.

Beyaz vezir, beyaz kareye; siyah vezir, siyah kareye yerleştirilir.

Kale Nedir?

Her oyuncunun iki kale taşı bulunur.

Satranç takımındaki kısa boylu, şişman taşlara Kale ismi verilir.

Kalelerin oyuna başlangıç kareleri köşelerdir.

Kale kareler arasında: Düz ve yatay doğrultuda ilerleyebilir.

Eğer önünde taş yoksa kale istediği kadar ilerleyebilir.

At Nedir?

At başına benzeyen taş, at ismini alır. Oyunda iki beyaz ve iki siyah at bulunur.

At, kalenin yanında oyuna başlar. At diğer taşların üzerinden atlama olanağına sahiptir.

At kareler arasında: L şeklinde ilerler yani iki kare ileri bir kare yana olmak üzere 3 kare ilerler.

Fil Nedir?

Taşın uç kısmı sivridir. İki beyaz iki de siyah Fil vardır.

Fil kareler arasında: çapraz hareket eder.

Piyon Nedir?

Oyun tahtasında en öne dizilen taşlara piyon denir. Meşhur bir deyimimiz vardı ya hani “Kimin piyonusun?” diye piyon da oyunda asker gibidir.

Piyon kareler arasında: Sadece bir kare ve ileri gider. İlk başlarken 2 kare gidebilir.

Satranç Nedir? / Satranç Nasıl Oynanır Kısaca Özeti? / Satranç Kuralları

Satranç Oyunculara Ne Kazandırır?

Satranç her şeyden önce sosyal bir faaliyettir.
Bu oyunda aynı dili bilmenize gerek yok. Çünkü oyunun kuralları vardır ve ona göre oyununu oynayabilirsin.
Hep bir sonraki hamle düşünüldüğü için insana planlı yaşamı alışkanlık haline getirtir.
Hedef belirlenmesine ve bu hedefe gitmek için yollar, çareler düşünülmesine katkı sağlar.
Odaklanma, dikkat ve temkinli yaşamayı öğretir.
Hızlı tepki verme becerisi
İnsanı araştırma yapmaya yönlendirir.
İnsana mücadele alışkanlığı kazandırır.
Sabırlı olma ve sakin kalma alışkanlığı kazandırır.

Satranç’ın Özel Kuralları Nelerdir?

Rok Kuralı: Şah ve kaleyle yapılan bir harekettir. 2 hamle, tek bir hamle gibi sayılır.

Oyunda en fazla bir defa kullanabileceğiniz bir harekettir.

Şah kaleye doğru 2 hamle atlarken, devamında kale şahın üzerinden atlayarak yanına yerleştirilir.

Geçerken Almak: Eğer piyonunuzu oynarken iki kare sürmüş ve yanınızda rakip takımın taşı var ise onu geçerken alırsınız. Bu kuralı bilmek oyunun kaderini değiştirebilir niteliktedir.

Piyon Dönüşümü: Eğer rakip takımın tarafında tahtada taşı sonuna kadar getirdiyseniz, piyonun yerine başka bir taş koymalısınız. Bu taşlar Vezir, Kale, Fil veya Attan her hangi biri olabilmektedir.

Satranç Nedir? / Satranç Nasıl Oynanır Kısaca Özeti? / Satranç Kuralları

Satranç Oyununda Amaç Nedir? / Nasıl Oynanır?

Her iki oyuncunun oyun tahtasında gücü aynı ve eşittir. Asıl amaç rakibin taşlarını kurallara uygun bir şekilde oyun dışına çıkartmaktır.
Hamle yaparken, kendi taşınızın devre dışı kalmamasına, yaptığınız hamlenin size ne kazandıracağına dikkat etmelisiniz.

FIDE (Dünya Satranç Federasyonu) tarafından hem uluslararası hem de ulasal planda 3 basamaklı lig usulüyle satranç müsabakaları gerçekleştiriyor. Hatta internetten on-line olarak ücretli – ücretsiz özel satranç öğrenebilir, turnuvalara katılabilirsiniz.

Haydi! İyi olan kazansın.

nest...

124602 124603 124604 124605 124606