Kuranı Kerime Abdestsiz Dokunulur Mu

İslam dininin kutsal kitabı Kur'an-ı Kerim, Kadir gecesinde inmiştir. Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (s.a.s) indirilen Kur'an, Fatiha Suresi ile başlar, Nas suresi ile sona erer. Kur'an-ı Kerim'i her Müslümanın mutlaka okuması gerekir. Kur'an okumak isteyen birçok kişinin aklına abdest almadan Kur'an okunur mu sorusu gelmektedir. Bu noktada ibadetini en doğru şekilde gerçekleştirmek ve hataya düşmemek isteyenler abdest almadan Kuran okunur mu sorusuna aşağıdan yanıt bulabilir. Abdestsiz Kur'an'a dokunulur mu, abdest almadan Kur'an-ı Kerim tutulur mu?

KUR'AN-I KERİM HAKKINDA

Kur'an-ı Kerim, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'den (s.a.s) günümüze kadar hiçbir değişikliğe uğramadan gelmiştir. Allah (C.C) tarafından âlemlere rahmet olarak gönderilen Peygamber Efendimize Cebrail vasıtasıyla inmiştir.

Kur'an-ı Kerim sure, ayet, 30 cüz'den oluşur. Kur'an-ı Kerim'de oluşan ana bölümlere sure adı verilir. İslam dinin kutsal kitabı olan Kur'an Fatiha Suresi ile başlar ve Nas suresi ile sona erer.

Kur'an-ı Kerim'i okumak aynı zamanda en önemli ibadetlerin başında yer alır. Bir hadise göre, Hz. Peygamber, "Sizin en hayırlınız Kur'an'ı öğrenen ve öğretendir" buyurmuştur. Kur'an'ı ezberleyen ve onunla amel eden hâfızların Allah'ın seçkin kulları olduğunu belirtmiştir. Hadis kaynaklarında Kur'an-ı Kerim'i okumak ve öğrenmek ile ilgili daha birçok bilgi yer almaktadır.

ABDEST ALMADAN KURAN OKUNUR MU?

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde yer alan sıkça sorulan sorular köşesinde bu konu hakkında bilgiler yer almaktadır. Âlimler, Kur'an-ı Kerim'in ezberden okunduğunda da abdestli olunması konusunda görüş birliği içinde olurken, Kur'an'a abdestsiz dokunulamayacağı ve abdestsiz taşınamayacağını da belirtmişlerdir.

ABDESTSİZ KUR'AN'A DOKUNULUR MU?

İbn Kudâme bu konuda Dâvud ez-Zâhirî'den başka muhalif olanın bilinmediğini ifade etmektedir (İbn Kudâme, el-Muğnî, I, ). Bu görüşün delili "Ona, ancak tertemiz olanlar dokunabilir" (Vâkı'a, 65/79) âyetiyle beraber, Hz. Peygamberin (s.a.s.) Amr b. Hazm'a gönderdiği mektupta yer alan "Kur'an'a ancak temiz olan dokunsun" (Muvatta, Kur'an, 1) hadis-i şerifidir.

Yukarıda okuduğunu bilgiler çerçevesinde İslam'ın ilk döneminden itibaren Kur'an'a abdestsiz olarak dokunulamayacağı konusunda ümmetler görüş ve kanaat birliği içinde yer almıştır. Bu noktada bir nevi ameli bir sünnet oluşmuştur. Kur'an-ı Kerim'in Allah (C.C.) kelamı olmasından hareketle, abdestsiz dokunulmaması ona gösterilmesi gereken saygının bir gereği olarak görülmüştür. Bundan dolayı, Kur'an'ın abdestsiz olarak ele alınmasını ve taşınmasını, eğitim ve öğretim durumunda olduğu gibi, ancak mazeret durumlarına hasretmek gerekmektedir.

Peygamber Efendimiz (SAV), Kuran-ı Kerim'i güzel okumaya önem vermiş ve çevresindekilere de Kuranı okurken güzel ses çıkarmalarını tavsiye etmiştir. Peki Kuran-ı Kerim okumanın faziletleri nelerdir? Abdestsiz kuran okunur mu? Kuran-ı Kerimdeki uzatmaların sebebi ve Kur'anı güzel okumanın yolları. İşte detaylar

Peygamber Efendimiz (SAV) Kuran-ı Kerim okumanın faziletlerine ilişkin olarak bir hadis-i şerifinde, ''Kur’an okuyunuz. Çünkü Kur’an, kıyamet gününde kendisini okuyanlara şefaatçi olarak gelecektir" (Müslim, Müsâfirîn ) buyurmuştur. Sevgili Peygamber Efendimiz (SAV), gündelik yaşantısı içerisinde sık sık Kuran-ı Kerim okumaya özen gösterirdi. Hadis-i şeriften anlaşılacağı gibi okuduğumuz takdirde ahirette en büyük kurtarıcı ibadetlerimizden biri olacak olan Kuran-ı Kerim, ebedi mutluluğa kavuşmamız için çok önemli bir fırsattır. Allah (c.c)'un kelamından ibaret olan ve kesinlikle değiştirilmemiş olan son kitabımız Kuran-ı Kerimi okuduğumuz zaman her harfine en az on sevap yazılır.

İLİŞKİLİ HABERKuran-ı Kerim'de hangi sure kaçıncı cüz ve sayfada? Kuran-ı Kerim sureleri konuları

Kuran-ı Kerim nasıl okunmalı? Kuran-ı Kerim okumanın faziletleri neler?

KURAN-I KERİM OKUMANIN FAZİLETLERİ İLE İLGİLİ AYET VE HADİSLER

Ebû Ya’lâ Şeddâd İbni Evs r.a'nın rivayetlerine göre Efendimiz (SAV) şöyle buyurdu: "Akıllı kişi, nefsine hâkim olan ve ölüm sonrası için çalışandır. Âciz kişi de, nefsini duygularına tâbi kılan ve Allah’tan dileklerde bulunup duran (bunu yeterli gören) dır." (Tirmizî)

Hak yoldan ayağımızın kaymaması için iyi bir rehber olan Kuran-ı Kerim'de Kuran okumanın bizlere katkısı ile ilgili şu şekilde zikrediliyor: "Gerçekten bu Kur’an, kendisine sıkıca tutunanları doğru yola iletir ve salih amellerde bulunan mü’minlere kendileri için muhakkak büyük bir mükâfat olduğunu da müjdeler." (İsrâ 17/ 9)

İLİŞKİLİ HABERAdetli kadın hangi ibadetleri yapabilir? Adetliyken okunacak dualar ve zikirler

adetli kadın kuran okuyabilir mi? Kuran okuyan kadın

"Allah tarafından gönderildiğinde şüphe bulunmayan bu kitap, müttakîler için bir yol göstericidir." (Bakara 2/ 2)

Gündelik yaşantımız içerisinde Kur'an okumayı alışkanlık haline getirmeli ve bilmeyenlere de Kuran'ı öğretmeliyiz. Öyle ki bu öğreticiliğin o kimse için çok hayırlı olduğu da hadis-i şerifte müjdelenmektedir. Bunun üzerine Osmân İbni Affân (r.a) rivayetine göre, Efendimiz (SAV) "Sizin en hayırlılarınız, Kur’an’ı öğrenen ve öğretenlerinizdir." (Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân 21) buyurmuştur.

Ebû Mûsa el-Eş’arî (r.a) rivayetine göre, Peygamberimiz (SAV) şöyle buyurdu: "Kur'an okuyan mü’min portakal gibidir: Kokusu hoş, tadı güzeldir. Kur’an okumayan mü'min hurma gibidir: Kokusu yoktur, tadı ise güzeldir. Kur'an okuyan münâfık fesleğen gibidir: Kokusu hoş fakat tadı acıdır. Kur'an okumayan münâfık Ebû Cehil karpuzu gibidir: Kokusu yoktur ve tadı da acıdır." (Buhârî, Et’ime 30 Fezâilü’l-Kur’ân 17, Tevhîd 36)

ABDESTSİZ KURAN-I KERİM OKUNUR MU? CÜNÜP İKEN YA DA ADETLİ İKEN KUR'ANA EL SÜRÜLÜR MÜ?

Müslüman bir kimse için Kuran-ı Kerim'e saygı göstermek, mümin olmanın en önemli gerekliliklerindendir. Buradaki saygıdan maksat ise ayetlerin yazılı olduğu Kur'an-ı Kerim'i abdestli tutmak ile sağlanır. Cünüpken ya da adetli iken kesinlikle hiçbir şekilde Kuran-ı Kerim'e dokunulamaz ve okunamaz. Ancak abdestsiz iken Kur'an-ı Kerim okunabilir fakat yine el ile sayfaya tutmak haramdır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu konudaki açıklaması şu şekildedir:

"Kur'an-ı Kerim’in, ezberden abdestsiz okunabileceği konusunda bir ihtilaf yoktur. Bununla beraber, Allah kelamı olduğundan, ezberden okunduğunda da abdestli olunması, bazı âlimler tarafından tavsiye edilmiştir (Nevevî, el-Mecmû‘, II, 69). Ancak, Kur’an’a abdestsiz olarak dokunulamayacağı ve Kur’an’ın abdestsiz taşınamayacağı konusunda mezhepler ittifak etmiştir (Bkz. Merğinânî, el-Hidâye, I, 33; Nevevî, el-Mecmû‘, II, 65; İbn Kudâme, el-Muğnî, I, ). İbn Kudâme bu konuda Dâvud ez-Zâhirî’den başka muhalif olanın bilinmediğini ifade etmektedir (İbn Kudâme, el-Muğnî, I, ). Bu görüşün delili “Ona, ancak tertemiz olanlar dokunabilir” (Vâkı‘a, 65/79) âyetiyle beraber, Hz. Peygamberin (s.a.s.) Amr b. Hazm’a gönderdiği mektupta yer alan “Kur’an’a ancak temiz olan dokunsun” (Muvatta, Kur’an, 1) hadis-i şerifidir.
Yukarıda verilen deliller çerçevesinde ilk dönemden itibaren Kur’an’a abdestsiz olarak dokunulamayacağı konusunda ümmet arasında ortak bir kanaat ve bir nevi amelî sünnet oluşmuştur. Kur’an’ın Allah kelamı olmasından hareketle, abdestsiz dokunulmaması ona gösterilmesi gereken saygının bir gereği olarak görülmüştür. Bundan dolayı, Kur’an’ın abdestsiz olarak ele alınmasını ve taşınmasını, eğitim ve öğretim durumunda olduğu gibi, ancak mazeret durumlarına hasretmek gerekir."

İLİŞKİLİ HABERKuran en güzel nasıl okunur? Dünya Kuranı Kerim okuma birincileri! Kuranı güzel okuyan hafızlar

GECE KURAN OKUMANIN FAZİLETİ

Hz. Peygamber (SAV) tıpkı gündüzleri olduğu gibi geceleyin de ümmetine Kur'an okumalarını teşvik ederek, "Kuran öğrenin ve okuyun. Çünkü Kur'ân öğrenip okuyan ve gecesini onunla ihya eden kimse, misk dolu ve kokusu her tarafa yayılan kap gibidir" buyurur. (Tirmizî, "Edeb," 79). 

"Kıyamet günü Kur'ân, 'Ya Rabbi! Ben bu şahsı, beni okuduğu için gece uykusuz bıraktım, izin ver ona şefaat edeyim" diyecektir" (İbn Hanbel, Müsned, 2/)

KURAN-I KERİM'İ GÜZEL OKUMA İLE İLGİLİ HADİSLER

Kuran-ı Kerimi güzel okumak

Ebû Hüreyre (RA), Peygamber Efendimiz (SAV)’i:

"Allah, güzel sesli bir peygamberin, Kur’an’ı güzel makam ile yüksek sesle okumasından hoşnut olduğu kadar hiçbir şeyden hoşnut olmamıştır" buyururken işittim, demiştir.
Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân 19; Tevhîd 32; Müslim, Müsâfirîn Ayrıca bk. Ebû Dâvud, Vitr 20; Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’ân 17; Nesâî, İftitâh 83

Ebû Lübâbe Beşîr İbni Abdülmünzir (RA)'un rivayetine göre, Peygamber Efendimiz (SAV) şöyle buyuruyor:
“Kur’an’ı tegannî ile okuyan kimse bizden değildir. “ Ebû Dâvûd, Vitr Ayrıca bk. Buhârî, Tevhîd 44; İbni Mâce, İkâmet (Teganni kelimesinin karşılığı: Şarkı söyler gibi okumak)

Ebû Mûsa el-Eş’arî (RA)'un rivayetine göre,Peygamber Efendimiz (SAV) şöyle buyuruyor:

Kuranı güzel okumak

"Şüphesiz Dâvûd’a verilen güzel seslerden bir nağme de sana verilmiştir."
Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân 31; Müslim, Müsâfirîn Ayrıca bk. Tirmizî, Menâkıb 55; Nesâî, İftitâh 83; İbni Mâce, İkâme

Müslim’in bir rivayeti şöyledir: Peygamber Efendimiz (SAV),  Ebû Mûsâ’ya şöyle dedi:

"Dün gece senin okuyuşunu dinlerken beni bir görmeliydin!" (Müslim)

Kuranı Kerim içerisinde Allah'ın emirleri ve yasakları bulunan kullarına gönderilmiş kutsal bir kitap olduğu için okuma adaplarına da uyulması şarttır. Yüce yaratan tarafından insanlığa gönderilmiş bir kitabın önemi büyük olduğu için ona dokunurken, okurken ve dinlerken çok dikkat edilmesi gerekmektedir. Kuran okunduğunda alınacak sevaplardan faydalanabilmek için abdestli olmak, Kuranı Kerim okunduğunda dinlemek ve Kuranı Kerim okurken de hüzünlü bir şekilde okumak alimlerce önemli sayılmaktadır.

Abdestsiz Kuranı Kerim Okunur mu? Abdest Almadan Kuranı Kerim Okunur mu?

Abdestsiz Kuranı Kerim okuma konusunda en mühim nokta kişinin gusül abdesti bulunup bulunmamasıdır. Gusül abdesti bulunmayan kişi Kuranı kerimi ezberden dahi okuması caiz görülmemiştir. Gusül abdesti bulunmayan kişinin Kuranı kerime dokunması okuması caiz değildir. Kişinin gusül abdesti bulunuyor ise normal abdesti yok ise belli durumlarda Kuranı kerimi okuması mümkündür. Ezberden okuması da normal abdest hali olmadığında mümkündür. İki abdest ayrımı iyi yapılmalıdır. En güzel olanı kişinin abdest alarak Kuranı kerimi yüzünden okumasıdır.

Abdestsiz Kuranı Kerimi Dinlemek Günah mıdır?

Kuranı Kerim okunduğu esnada dinlemek farzdır. Kuranı kerim nerede okunursa okunsun hürmet ederek dinlemek sevaptır. Kuranı kerim okuyan birini abdestsiz olarak dinlemek te bir sakınca bulunmamaktadır. Kuranı kerim okunduğunda dinlemek için abdest almaya gerek olmayıp abdestli bir şekilde dinlemek ise sevap olarak daha faydalı olmaktadır. Kuranı kerimi dinlemenin okumaktan daha fazla sevap olduğu hakkında hadisler de bulunmaktadır. Kuranı kerimi abdestsiz dinlemek mümkündür.

Kuranı Kerim Hangi Durumlarda Abdestsiz Okunabilmektedir?

Kuranı kerimi öğrenmek veya öğretmek amacıyla içerisinde geçen ayetlerden örnek verilmek suretiyle veya öğretmek için kelimeleri telaffuz etmek suretiyle abdestsiz okumaya müsaade bulunmaktadır. Kuranı kerim bir şifa kaynağı olduğu için en güzel şekilde faydalanabilmek için abdest almak gerekmektedir.

Kuranı Kerim Abdestsiz Ezbere Okunur mu?

Kuranı kerimi abdestsiz ezberden okumak isteyen bir kişinin muhakkak gusül abdesti bulunması gerekmektedir. Gusül abdesti bulunan bir kişi normal abdesti bulunmadığı hallerde Kuranı kerimde geçen ayet veya sureleri ezberden okuyabilmektedir. Ezberden okumak hayat şartlarında daha kolaylık sağladığı için Kuranı kerimde geçen duaları da ezbere bilmek ve okumak kişinin faydalanması için daha kolaylık sağlamaktadır.

Âlimlerimiz, büyük hades/gusülsüzlük halinde olan kimsenin Kur’an’a dokunmasının haram olduğu hususunda icma etmişlerdir. Bu hususta sadece Davud-i Zahirî’nin ve onun takipçilerinin muhalefeti olmuştur.^[1]İbn-i Kudâme, Muğnî, 1/; İbn-i Hazm, Muhallâ, 1/77

Kur’an-ı Kerim’e küçük hades yani abdestsiz olarak dokunma hususunda ise âlimler iki farklı görüş serdetmişlerdir:

Birinci görüştekiler, Kur’an’a abdestsiz dokunmanın caiz olmadığını söylemişlerdir. Bu görüşü savunanların arasında sahabeden Hz. Ali, Abdullah ibn-i Mes’ûd, Sa’d b. Ebî Vakkâs, Abdullah ibn-i Ömer, Said ibn-i Zeyd ve Selmân-ı Fârisî bulunmaktadır. Tabiîn-i Kirâm arasından Atâ ibn-i Ebi Rabah, İbn-i Şihab ez-Zührî, Hasan el-Basrî, Tavûs ibn-i Keysân, Salim ibn-i Abdullah ibn-i Ömer, Nehaî ve Medine’nin yedi fakihi sayılabilir.^[2]Abdurrezzâk, Musannef, 1/; İbn-i Kudâme, 1/ Bunun yanında dört mezhep imamı da, Kur’an-ı Kerim’e abdestsiz dokunulamayacağı görüşündedirler.^[3]el-Hidâye, 1/31; el-Mühezzeb, 1/32; İkdu’l-cevâhir, 1/62; el-Muknî, 1/56

Bu hususta istisna olarak Malikî mezhebinde, ilim talebeleri ve hocalar için devamlı olarak abdestli bulunmanın zorluğundan dolayı ve aynı şekilde hayızlı olan kadınların da cünüp kimsenin aksine olarak öğrenme zaruretinden dolayı Kur’an’a abdestsiz olarak dokunulabileceğini söyleyenler olmuştur.^[4]Şerhu’l-Kebîr, 1/

Kur’an-ı Kerim’e Abdestsiz Olarak Dokunulmaz Diyenler ve Delilleri:

Kur’an-ı Kerim’e abdestsiz olarak dokunulamayacağını söyleyen selef âlimleri, bu görüşlerini Kur’an, sünnet, sahabe kavli ve daha başka delillerle kuvvetlendirmişlerdir.

Kur’an’dan Delil:

Bu hususta:

• إِنَّهُ لَقُرْاٰنٌ كَرِيمٌ فِي كِتَابٍ مَكْنُونٍ لَا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ“Bu ki­tap, pek de­ğer­li, şe­ref­li bir Kur’ân’­dır. O iyi ko­run­muş bir ki­tap­ta, Levh-i Mahfuz­da­dır. Ona ter­te­miz olan­lar­dan baş­ka­sı do­ku­na­maz.”(Vâkıa suresi, 56/) ayet-i kerîmesi delil olarak serdedilmiştir.

Ayetteki siyga/kip hasr/sınırlama üzere gelmiş ve Kur’an’a dokunma sadece temizlikle sınırlandırılmıştır. Bu mevzuda “mutahharun=temizlenmiş” olmayanlar için ise mani bulunmaktadır.^[5]Karâfî, Zahîra, 1/ Ayette geçen“mutahharun” kelimesinden murad, bütün necaset ve hadeslerden temiz olan âdemoğludur. Ayetin lafzı haber olarak gelmiş olsa bile bu ayet nehiy içeren bir haber lafzıdır.^[6]Bidâyetü’l-müctehid, 1/30; Tefsir-i İbn-i Kesir, 4/

Sünnetten Deliller:

Temiz/tâhir olmayan kimselerin mushafa dokunmasının caiz olmadığıyla ilgili hadis-i şerifler bulunmaktadır. Âlimler, tâhir kelimesini büyük ve küçük hadese şâmil kılmışlardır. Konuyla ilgili hadisler şunlardır:

• عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ لَمَّا بَعَثَنِى رَسُولُ اللَّهِ &#; صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ &#; إِلَى الْيَمَنِ قََالَ لَا تَمَسُّ الْقُرْآنَ إِلَّا وَأَنْتَ طَاهِرٌ Hakim b. Hizam’dan rivayet edildiğine göre o şöyle söylemiştir. “Resûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) beni Yemen’e gönderdi ve bana şöyle buyurdu: “Tâhir/temiz olmadığın müddetçe Kur’an’a dokunma”.^[7]Hâkim, Müstedrek, 3 ; Dârekutnî, Sünen, 1/; Beyhakî, Sünenü’l-kübra, 1/87
• عن عَبْدِ الله بْنِ عُمَرَ ، رَضِيَ الله عَنْهُمَا قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا يَمَسُّ الْقُرْآنَ إِلَّا وَأَنْتَ طَاهِرٌ Abdullah b. Ömer’den rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdular: “Kur’an’a ancak temiz olarak dokunulur.”^[8]Dârekutnî, Sünen, 1/; Taberânî, Mu’cemu’l-Kebîr, 1/

Âlimlerin çoğunluğu bu hadisi Kur’an’a abdestsiz olarak dokunulmasının yasak olduğuna delil olarak göstermişlerdir. San’ânî, bu rivayetin farklı yollarla da olsa sika/güvenilir olarak rivayet edildiğini tespit etmiştir.^[9]San’âni, Sübülü’s-Selâm, 1/

• عَنْ عُثْمَانَ بْنِ أَبِي الْعَاصِ ، قَالَ : (وَفَدْنَا عَلَى رَسُولِ اللهِ صَلَّى اللهُ عَليْهِ وَسلَّمَ فَوَجَدُونِي أَفْضَلَهُمْ أَخْذًا لِلْقُرْآنِ ، وَقَدْ فَضَلْتُهُمْ بِسُورَةِ اْلبَقَرَةِ ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: قَدْ أَمَّرْتُكَ عَلَى أَصْحَابِكَ وَأَنْتَ أَصْغَرُهُمْ ، وَلَا تَمَسُّ اْلقُرْآنَ إِلَّا وَأَنْتَ طَاهِرٌ Osman b. Ebi’l-Âs şöyle demiştir: Kavmim beni Peygamberimiz’e (sallallahu aleyhi vesellem) gönderdi. Beni, aralarında Kur’an’ı en iyi bilen kimse olduğumdan dolayı aralarında en faziletli olarak gördüler. Bu faziletim Bakara suresinden ileri geliyordu. Peygamberimiz’in (sallallahu aleyhi vesellem) yanına girdiğimde bana; “Seni küçük olduğun halde kavmine emir tayin ediyorum. Kur’an’a tâhir olmadığın müddetçe dokunma” buyurdular.^[10]Mecmeu’z-Zevâid, 1/

İcmâ:

Sahabe-i Güzîn Efendilerimiz arasında abdestsizlik/hades halinde olan kimsenin mushafa dokunamayacağı ile ilgili icmâ hâsıl olmuştur. Bu hususta sahabelerin fakihleri önde gelmektedir ve onlara muhalefet eden de görülmemiştir.^[11]Nevevî, Mecmû, 2/80

 Bu icmâ, sukûtî bir icmâ kabul edilmiştir.

Buna Hazreti Ömer’in müslüman oluşu delil olarak gösterilebilir. Nitekim Hz. Ömer (radıyallahu anh), müslüman olmadan önce kız kardeşine okudukları Kur’an’ı vermelerini istediğinde kardeşi ona “sen necisin, ona ancak temiz olanlar dokunabilir, gusül al veya abdest al” mukabelesinde bulunmuş, bunun üzerine Hz. Ömer radıyallahu anh, abdest almış ve Tahâ sûre-i celîlesini okumuştur.^[12]Dârekutnî, Sünen, 1/ Yine Alkame’den (radıyallahu anh) rivayet edildiğine göre o şöyle demiştir: Biz bir seferde Selmân-ı Fârisî ile beraberdik. O hacetini giderdikten sonra biz kendisine “Abdest al zira biz sana Kur’an ayetlerinden soracağız” dedik. O da “bana istediğinizi sorun, çünkü ben ona dokunmayacağım” mukabelesinde bulunmuştur. İmam Beyhakî, yukarıdaki rivayetleri zikrettikten sonra bu eserlerin Sahabe-i Kirâm’ın söz konusu ayeti, abdestsiz olarak Kur’an’a dokunulamayacağı şeklinde tevil ettikleri yorumunda bulunmaktadır.^[13]Ma’rifetu’s-sünen ve’l-âsâr, 1/

İmam Malik’in bir rivayetine göre Mus’ab ibn-i Sa’d ibn-i Ebî Vakkâs (radıyallahu anh), bir gün Sa’d b. Ebî Vakkâs’ın elinden Mushaf’ı aldığını ve bunun üzerine Sa’d hazretlerinin kendisine “sen zekerine dokundun mu?” diye sorduğunu kendisinin de “Evet” cevabı üzerine kendisine “Kalk ve abdest al” dediğini kendisinin de bunun üzerine kalkıp abdest aldığını söylemektedir.^[14]Muvattâ, 1/90

İbn-i Teymiyye, bu ve başka rivayetlerden yola çıkarak tabiîn arasında herhangi bir itiraz olmaksızın Kur’an’ı abdestle okuma hususunda bir ahlak oluştuğunu ve bunun herkes tarafından bilindiğini vurgulamaktadır.^[15]Şerhu’l-umde, 1/

Abdestsiz Olarak Kur’an-ı Kerim’e Dokunulabilir Diyenler ve Delilleri:

Bu görüşte olanlar arasında İbn-i Abbas, Şa’bî, Dahhâk, Hammâd b. Ebî Süleyman, Davud-i Zahirî ve Zahirî mezhebine mensup âlimler bulunmaktadır.^[16]el-Muhallâ, 1/77

Bu görüşte olanların delilleri şu şekildedir:

1- Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi vesellem, Dihyetu’l-Kelbî’yi Rum Melîki Hirakl’e gönderdiğinde Hirakl’i İslam’a davet ettiği mektubunda şu ayeti kerime bulunmaktaydı: “De ki: “Ey Ehl-i ki­tap! Bi­zim­le si­zin ara­mız­da bir­le­şe­ce­ği­miz, müş­te­rek ve âdil şu söz­de ka­rar kı­la­lım: “Allah’­tan baş­ka­sı­na iba­det et­me­ye­lim. O’na hiç­bir şe­yi şe­rik koş­ma­ya­lım, ki­mi­miz ki­mi­mi­zi Allah’tan başka rab edin­me­sin.”Eğer bu daveti red­de­der­ler­se: “Bi­zim, Allah’ın emir­le­ri­ne ita­at eden mü­min­ler ol­du­ğu­mu­za şa­hid olun!” de­yin.” (Al-i İmran sûresi, 3/64)

İbn-i Hazm, “Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) bu mektubu Hıristiyanlar’a göndermiştir ve Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem), elbette bu mektuba onların dokunacağını biliyordu”^[17]Muhallâ, 1/83 ki bu da kâfirin Kur’an’a –bir ayet bile olsa- dokunmasının caiz olduğunu gösterir. Bu olay bize müslümanın Kur’an’a dokunmasının hayli hayli caiz olduğuna işaret eder, demektedir.^[18]Mecmû, 1/79

2- Kur’an’a abdestsiz olarak dokunma, Kur’an ve sünnetle sabit olmadığı için hüküm berâet-i asliye* üzeredir. Bu da Kur’an’a abdestsiz dokunmanın mübahlığını gerektirir.^[19]İzharu’l-hakku’l-mübin, s. 3

3- Abdestsiz olan kimseye Kur’an okumak caiz olduğuna göre dokunmak evleviyetle caiz olur.^[20]Bidayetü’l-müctehid, 1/30

4- Kur’an’ı bir çanta gibi bir şeyin içerisinde abdestsiz olarak taşımak abdestsiz olan kimseye haram olmadığına göre kıyas yoluyla ona dokunmak da haram değildir.^[21]Mecmû, 1/79

5- Küçük çocuklar abdestsiz oldukları halde Kur’an’ı abdestsiz olarak taşırlar ve buna hiçbir zaman kimse itiraz etmemiştir. Bu husus da Kur’an’a abdestsiz olarak dokunmanın mübah olduğuna bir delildir.^[22]Mecmû, 1/79

Kur’an’ı Kerim’e abdestsiz olarak dokunulabileceği görüşünü benimseyenler, Kur’an’da geçen ayetin insanlarla ilgili değil Melâike-i Kirâmla ilgili olduğunu söylemişlerdir. Aynı şekilde cumhurun delil getirdiği hadis-i şeriflerin de kendisiyle delil getirilemeyecek şekilde zayıf olduğunu belirtmişlerdir. Aynı şekilde cumhurun bu konuda icma olduğu şeklindeki görüşlerinin de kabul edilemeyeceğini Tabiîn ve sonrakilerden buna muhalefet edenlerin bulunduğunu ifade etmişlerdir.^[23]Muhallâ, 1/

Cumhur-i Ulemâ ise Kur’an’a abdestsiz olarak dokunmanın caiz olduğunu söyleyenlerin delillerine şöyle cevap vermişlerdir.

İlk olarak Efendimiz’in (sallallahu aleyhi vesellem) gönderdiği mektupta bulunan bir ayet, Mushaf olarak isimlendirilemez. Dolayısıyla bu olay, dokunmanın caiz olduğuna delil olarak getirilemez. Bu rivayette bir ayetin tebliğ niyetiyle zikredilmesi vardır ki bu durum bir hususiliği ifade eder.^[24]Şerhu’l-Kebir, 1/95 Nitekim İbn-i Hacer, Kur’an’ın daha şümullü olduğunu ve bu durumun fıkıh veya tefsir kitaplarında bulunan ayetlere benzediğini söyler. Ayrıca İbn-i Hacer, İmam Ahmed ve Şafiî’lerin tebliğ niyetiyle ayet yazılabileceği görüşünde olduklarını ancak bu husustaki cevazın bir iki ayetle kayıtlı olduğunu ifade ederler, demektedir.^[25]Fethu’l-Bârî, 1/

Âlimlerimizin çoğunluğu, Kitap ve sünnetten delil olmadığı yönündeki görüşe katılmaz ve daha önce zikredilen ayet ve hadislerin buna açıkça delalet ettiğini belirtirler. Bu yönüyle bu hususta berâet-i asliye^[26]*Berâet-i Asliye: Herhangi bir hüküm bulunmadıkça, insanın sorumlu olmaması manasında bir kâidedir. üzere mübahlığa hükmedilemeyeceğini ifade ederler.

Üçüncü delilleri olan abdestsizlik halinde Kur’an okumak caiz olduğuna göre dokunmak da caiz olur şeklindeki yorumlarını ise şu şekilde reddetmektedirler: Bir kimsenin Kur’an okuyabilmesi için abdestli olması gerektiğini söylemek onun için zorluk olur ve ihtiyaçtan dolayı dokunmadan Kur’an okuması caiz olur. Zira zorluk kolaylığı netice vereceğinden bu hükme varılır.

Dördüncü delilleri olan “Kur’an’ın çantada taşınabildiğine göre kıyas yoluyla ona dokunmak da caiz olur” maddesiyle alakalı olarak çoğunluk âlimlerimiz, buradaki kıyasın, kabul edilemeyecek geçersiz bir kıyas olduğunu söylemektedirler.

Beşinci delilde çocukların Kur’an levhalarını taşımasının caiz olmasını, onların dinin mükellefiyetleriyle sorumlu olmamalarıyla açıklamışlar ve bu durumun eğitim, öğretim zaruretinden dolayı olduğunu, çocukların taşıdığı bu Kur’an levhalarının Mushaf olarak isimlendirilemeyeceğini ifade etmişlerdir.

Netice itibariyle iki tarafın karşılıklı olarak delillerini gördükten sonra Cumhur-i Ulemâ’nın yolunu tercih etmenin daha doğru olacağını ifade etmek gerekir. Zira:

1- Cumhur’un getirmiş olduğu delillerin kuvvetli olması

2- Cumhur’a muhalif olanların delillerinin zayıflığı ve cumhurun onların delillerinin zayıflığıyla ilgili vermiş oldukları cevapların sağlamlığı

3- Kur’an’a abdestsiz dokunmanın haram olması hususundaki delillerin Kur’an ve hadislerden nakledilmiş olması

4- İbadetlerde ihtiyatın esas olması

5- Kur’an’a abdestsiz olarak dokunmanın haram oluşunun Allah celle celâluhu’nun Kur’an’ı, kerim ve yüce bir kitap olarak vasıflandırmasına uygun olması ve abdestsiz olarak Kur’an’a dokunmanın onun kerimliğini ve yüceliğini ihlal etmesi

6- Peygamberimiz (sallallahu aleyhi vesellem) zamanında sahabenin aralarında bir ihtilaf olmaksızın Kur’an’a dokunmanın haram olduğuna hükmetmesi, aynı şekilde dört mezhep imamı ve sonraki asırlarda fakihlerin aralarında bu şekilde fetva vermeleri, bizi bu görüşe sevk eden çok önemli delillerdir.

Sahabe, Tabiîn, dört mezhep imamı ve ondan sonra gelen muhakkik fakihlerin bu yöndeki fetvaları dururken cumhurun yolundan çıkmak elbette tercih edilebilecek bir yol değildir. Allah (celle celaluhu), Kur’an’ı, kerîm olarak vasfetmiştir. Biz de bundan dolayı Kur’an-ı Kerîm demekteyiz. Kur’an-ı Kerîm, Allah katından inmiş bir kitap olması yönüyle sıradan bir kitap değildir. Biz müminler onun feyzinden faydalanmak için abdestli olmaya özen göstermeli küçük kirlilik denen abdestsizlik haliyle ona dokunmamalıyız. Bu ümmetin en büyük âlimlerinin görüşü ve uygulamasıdır. Allah doğru yoldan ayırmasın, bizi Salihlerin yoluna irca etsin. Âmin…