Namazda Duaları Içinden Okumak

Sual: Namazda, dudaklarını hiç oynatmadan, kalbden okumak da caiz olur mu?
CEVAP
Hayır, caiz olmaz. Namazın farzlarından biri de, kıraattir. Kıraat, kendisi işitecek kadar sesli okumaya denir. Kendi işitmezse, o kıraat olmaz. Böyle kılınan namaz, sahih olmaz. Çok kimse, bunu bilmedikleri için, dillerini bile oynatmadan namaz kılıyorlar. Namazları sahih olmuyor.

Sual: Namazda herhangi bir sure okurken en az kendimiz duyacak kadar bir sesle mi söylemeliyiz yoksa hiç ağız kıpırdanmadan kalbden okumak diye bir şey var mıdır?
CEVAP
Kendimiz duymadan okuma geçerli değildir. Namaz sahih olmaz. Okumaya kıraat denir. Kıraat kendi duyacak kadar sesli okumaktır.

Sual: Namazda kıraat farzdır. Bu farzı yerine getirmek için Fatiha ile bir zammı sure okumak mı gerekiyor?
CEVAP
Hayır. Kıraat Kur’an okumak demektir. Fatiha veya zammı sure okununca kıraat farzı yerine gelmiş olur. Fatiha ve zammı sure okumak vacibdir. Diğer mezheplerde Fatiha okumak farzdır.

Sual: Yalnız namaz kılarken, okuduğumuz âyetleri, yanımızdakiler de, işitirse, mekruh olur mu?
CEVAP
Kendi işitecek kadar, sesli okumaya, hafif okumak denir. Yanındakilerin de, işitecekleri kadar sesli okumaya, yüksek sesle okumak denir. Namazı yalnız kılan, kendi işiteceği sesle okur. Yanındaki bir iki kişinin, işitmesinin zararı olmaz. Diğerleri de, duyacak kadar olursa, mekruh olur. Hafif sesle okuyanı, bir iki kişinin işitmesi, mekruh olmaz. Sesli okumak, çok kişinin işitmesi demektir. (Bezzaziyye)

Sual: Namazdan sonra ve başka zamanlarda yapılan duaları, çektiğimiz tesbihleri, kalbden mi yapmak uygundur, yoksa kendimiz işitecek kadar bir sesle mi okumalıdır?
CEVAP
Duaları, kendimiz işitecek kadar okumak gerekir. Tesbih çekerken de, kendimiz işitecek kadar bir sesle okumalıdır. Dudakları kıpırdatmadan, tesbihleri sessiz çekmek, duaları sessiz yapmak uygun olmadığı gibi, yüksek sesle de, söylemek uygun değildir. Namazda, kendisi işitecek kadar okumazsa, namaz sahih olmaz.

Sual: Bütün namazlarda, aynı sureleri okumak caiz midir?
CEVAP
İmâmın, aynı namazların aynı rekatlarında, aynı âyetleri okumayı âdet edinmesi, mekruhtur. Yalnız kılanlar için de, her namaz için böyledir denildi. Ara sıra başka âyet okumalıdır.

Sual: Namazda Fatihanın son kısmını veya ondan sonra okunan surenin son kısmını rükuda bitirsek mahzuru olur mu?
CEVAP
Zammı sureleri rükuda tamamlamak, dört mezhepte de mekruhtur. Fatihayı tamamlamak ise, hanefide mekruhtur. Diğer üç mezhepte, namazı bozar.

Sual: Herhangi bir rekatta, Fatiha okumayı unutan, bunu namaz içinde telafi edebilir mi?
CEVAP
Hanefi’de, Fatiha okumak vaciptir. Fatihayı unutan, secde-i sehv yapar. Maliki’de ise, Fatiha okumak farzdır. Bir rekatta, farz terk edilince, secde-i sehv ile namaz kurtulmaz. Namazı tekrar kılmak gerekir.

Sual: Bir arkadaş, namazda Mushafı eline alıyor, okuyor sonra Mushafı yere bırakıyor. Ayağa kalkarken tekrar yerden alıp okuyor. Böyle namaz kılmak caiz mi?
CEVAP
Caiz değildir. İbni Âbidin’de buyuruluyor ki:
Kur’an-ı kerime veya kağıda bakıp, öğrenerek okumak namazı bozar. Çünkü başkasından öğrenmek demektir. İmam-ı Muhammed ile imam-ı Ebu Yusuf’a göre mekruh olur.

Bir de Mushafı yerden alıp açmak amel-i kesirdir yani çok iş yapmaktır. Bir eli bir rükünde üç kere hareket ettirmek mesela üç kere kaşınmak namazı bozar, hatta iki el ile bir hareket de, bozar diyen âlimler olmuştur. (Redd-ül muhtar)

Ayrıca Mushafı yere atmak küfür olur. Hatta fetvayı bile yere atmak küfürdür. (Birgivi)

Sual: Kendim namaz kılarken, 9 yaşındaki kızımın da duyması için sesli okuyorum, yani namazı, namaz kılarak namazda öğretiyorum. Anne ile kızın böyle namaz kılması uygun mu?
CEVAP
Öğretmek için sesli okumanız doğru olmaz. Namaz kılmadan aynı şekilde sesli olarak ve tarif ederek namazı öğretebilirsiniz. Mesela rükua eğilince, bu halde iken üç kere Sübhane rabbiyel azim denir dersiniz. Ayakta şu okuduğum okunur dersiniz. Böyle tarif edersiniz.

Sual: Kıraati kendimiz işitecek kadar sesli okumazsak namaz sahih olur mu?
CEVAP
Sahih olmaz. Kendimizin işitecek kadar sesli olması gerekir. Üç mezhepte, kendi işitecek kadar sesli okumak farzdır. Maliki’de farz değil, müstehabdır

Sual: Namaz esnasında soluk alırken de kıraat caiz midir?
CEVAP
Caizdir.

Sual: Birinci rekatta kıraati unutan, ikinci rekatta hatırlasa ne yapar?
CEVAP
Namazı iade etmesi lazımdır. Kıraat farzdır.

Sual: Sabah namazında birinci rekatta, Elemteradan başlayıp Tebbete kadar, ikinci rekatta da kalan sureleri okumanın mahzuru olur mu?
CEVAP
Bir rekatta sıra ile birkaç sure okumak caiz ise de, bir sure okumak efdaldir.

Sual: Namazda zammı sure olarak Besmele okumak yeter mi?
CEVAP
Sadece Besmele okumak mekruh olur. (Fetava-i Hindiyye)

Hangi hallerde sehiv secdesi yapılır?

Sehv (yanılma) secdesi, son oturuşta ettehiyatüden sonra sağa selam verilip iki secde hâlinde yapılır. Sonra ettehiyatü, salli barik, Rabbena âtinâ okunup iki tarafa selâm verilerek namaz bitirilir. Namaz kılan, namazda farz olan bir şeyi, bilerek veya unutarak terk ederse, namazı bozulur. Eğer birf arzı unutarak geciktirirse sehv secdesi lâzım olur. Eğer bir vâcibi, unutarak terk ederse, namazı bozulmaz. Fakat sehv secdesi yapması lâzım olur. Eğer kasten terk ederse, namazı bozulmaz. Fakat noksan olur. Secde-i sehv vâcib olmaz. Yeniden kılması vâcib olur. Kılmazsa günahkâr olur. Eğer bir sünneti kasten terk ederse, mekruh olur. Fakat namazı bozulmaz. Sünneti unutarak terk ederse secde-i sehv gerekmez.
Namazda birkaç kere sehv secdesi icap etse bir kere yapmak yetişir. İmamın yanılması, kendisine uyanların da secde-i sehv yapmalarını gerektirir. İmama uyan yanılırsa, kendisi imamdan ayrı secde-i sehv yapmaz.
Secde-i sehvi yapmak için, ettehiyyatü okunup, bir tarafa selâm verildikten sonra, iki secde yapıp oturulur ve (Tehıyyât), (Salli ve bârik), (Rabbenâ) duâları okunarak namaz tamamlanır. İki tarafa selâm verdikten sonra veya hiç selâm vermeden de secde-i sehv yapılabilir ise de böyle yapmak mekruhtur.
Namazda on sekiz şeyin değişmesi, az ve çok yapılması, gecikmesi secde-i sehve sebep olur:
1- Oturması lâzım gelen yerde kalkmak. (Meselâ birinci oturuşu unutup ayağa kalkmak. Artık geri dönmez, sehv secdesi yapar).
2- Kalkması gereken yerde oturmak. (Meselâ ikinci rek’ate kalkacakken unutup oturmak).
3- Sesli okuması gereken yerde, gizli (hafi) okumak
4- Gizli (hafi) okuması gereken yerde, sesli okumak. (Cemaatle namaz kılarken sabah, akşam ve yatsı namazının ilk iki rek’atinde imam yüksek sesle okumalıdır. Okumazsa sehv secdesi yapar. Öğle ve ikindide de içinden okumalıdır. Yüksek sesle okursa sehv secdesi gerekir.)
5- Düâ okunacak yerde, Kur’ân-ı kerîmden okumak. (mesela ettehiyatü yerine Kuranı kerim okursa).
6- Kur’ân-ı kerîmden okunacak yerde düâ okumak. (Meselâ, Fâtiha sûresi yerine Ettehıyyâtü düâsını okumak gibi. Burada Fâtiha terk edilmiş oluyor.)
7- Namazı tamamlamadan selâm vermek. (Son oturuşta oturup ettehiyatüyü tamamlamadan selâm vermek)
8- Tamamlamış olduğu namazdan sonra ayağa kalkmak.
9- Farzların ilk iki rek’atinde, sünnetlerle vitir namazının her rek’atinde Fâtiha okumayı unutmak.
Farzların ilk iki rek’atinde, sünnetlerle vitir namazının her rek’atinde Fâtiha’dan sonra bir sure veya üç âyet okumayı unutmak.
Fâtihayı sure veya üç âyetten sonra okumak.
Fâtihayı birden fazla defa okumak.
Bayram namazı tekbirlerini terk etmek.
Vitir namazında kunut duâsını terk etmek.
Seferî olan dört rek’atli namazları iki rek’at kılması gerekirken üçüncü rek’ate kalkmak.
Secdeleri birbiri ardına yapmamak.
Oturuşlarda ettehiyatüyü unutmak.
İlk oturuşta ettehiyatüden sonra bir şey okuyarak üçüncü rek’ati geciktirmek. (Meselâ Allahümme salli ala Muhammed’e kadar okusa sehv secdesi gerekir.)
8 Ağustos Pazartesi