Müzik Sokağı Eba

İlkokul öğrencileri için üretilen dört uygulamayı kapsayan “Müzik Dersi Sokağı”nda, müzik dersi kitaplarındaki tüm notalar ve şarkı sözleri kendi süresi içerisinde takip edilebilir; nota süresi, gürlük ve müzikal ifadeler doğru ve anlaşılır şekilde sunuldu. Hazırlanan etkileşimli içeriklerde müzik bilgisi yanında, farklı alanlarda (hayvan sevgisi, çevre temizliği, kitap okuma alışkanlığı gibi) yaşama dair farkındalıklar oluşturulması amaçlandı.

FATİH Projesi kapsamında faaliyet gösteren EBA İzmir İçerik Geliştirme Ekibi tarafından “Dijital Öyküleme Yaklaşımı”ndan yola çıkılarak hazırlanan uygulama ile İlkokul müzik kitaplarında yer alan tüm şarkılar farklı enstrümanlarla seslendirildi, ses ve nota yazısının birleştirilmesi sağlandı. Teknolojiler üzerine kurulu interaktif dijital ortamda ses, resim, grafik, görüntü, müzik ve metne dayalı anlatımın sunulması süreci olan “Dijital Öyküleme Yaklaşımı”  öğrencilerin görsel, işitsel ve görsel-işitsel çoklu ortam olanaklarını kullanarak kısa hikâyeler oluşturmalarına olanak tanıyor.

İçeriklerin üretimi sürecinde EBA İzmir İçerik Üretme Ekibi, e-içeriklerin FATİH Projesi ile okullarımıza sağlanmış olan etkileşimli tahtalarda ve tabletlerde kullanılabilirliği ve etkililiği hakkında öğretmenlerden geri bildirimler aldı. Gerekli düzenlemeler yapıldı ve eksiklikler giderildi. Alınan dönütler, bu uygulanmanın müzik bilgisi olmayan ve müzik dersinde kendisini yeterli görmeyen öğretmenler ve tüm öğrenciler için büyük kolaylık sağladığını gösterdi.

Müzik Sokağı´na buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Eğitim Bilişim Ağı’nın Ortaokul Müzik Dersinde Kullanımına Yönelik Öğrenci Görüşleri Doktora Öğrencisi, Ezgi ERTEK BABAÇ Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, [email protected] Prof. Dr. H. Seval KÖSE Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, [email protected] Özet Son yıllarda teknolojide meydana gelen değişim ve dönüşüm ile birlikte Türk eğitim sisteminde birtakım köklü değişiklikler olmuştur. Bu değişiklerden biri FATİH (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) projesidir. FATİH projesinin en önemli ögelerinden biri olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA), Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çevrimiçi bir sosyal eğitim platformudur. Tüm derslerle ilgili içerik ve materyallerin bulunduğu sosyal platformda, müzik dersinin yeri ve bu yerin öğrencilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi araştırmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Araştırma, öğrencilerin sosyalleşmesi, genel müzik kültürlerinin artması, ülkemizdeki diğer okulların müzik dersine yönelik oluşturdukları çalışmalardan haberdar olması bakımından önem taşımaktadır. Araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar ili Emirdağ ilçesinde öğrenim gören, tesadüfi yöntemle seçilmiş 10 öğrenci ile yürütülmüştür. Nitel araştırma yönteminin bir türü olan olgubilim kapsamında yürütülen bu çalışmada yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen verilerin analizi, içerik analizi tekniği ile sağlanmıştır. Öğrencilerin “EBA içerik” bölümünü kullanarak EBA’yı ders tekrarı yapma, öğrendiklerini pekiştirme, derse ilgiyi arttırma, müziği tanıma gibi amaçlarla verimli bir şekilde kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır. “EBA ders” bölümünde müzik dersi konularının yer alması gerekliliği öğrencilerin çoğunun beklentileri arasındadır. Anahtar kelimeler: müzik dersi, eğitim bilişim ağı Student Opınıons On The Use Of Educatıonal Informatıon Network In The Secondary Musıc Lesson Abstract In recent years, there have been some radical changes in the Turkish education system with the change and transformation in technology. One of these changes is the FATİH (Opportunities for Increasing Opportunities and Improving Technology) project. Education Informatics Network (EBA), one of the most important elements of the FATİH project, is an online social education platform conducted by the Directorate General for Innovation and Education Technologies. The place of the music course and the evaluation of this place according to the students' opinions constitute the problem state of the research. The research is important in terms of socializing of students, increasing the general music culture and being aware of the works of other schools in our country. The study was carried out with 10 randomly selected students studying in Emirdağ district of Afyonkarahisar province in 2018-2019 academic year. In this study which was carried out within the scope of phenomenology which is a kind of qualitative research method, the analysis of the data obtained by the semi- structured interview form was provided by the content analysis technique. It is concluded that EBA is used efficiently for purposes such as repeating courses, enhancing what they have learned, increasing interest in the lesson, recognizing music by using EBA by students. It is among the expectations of most students that the course subjects should be included in the “EBA course”. Keywords: music lesson, educational information network. Giriş Son yıllarda teknolojide meydana gelen değişim ve dönüşüm ile birlikte eğitim sisteminde birtakım köklü değişiklikler olmuştur. Bu değişimlerden biri, Milli Eğitim Bakanlığı ve Ulaştırma Bakanlığı işbirliği ile gerçekleştirilen, 2010-2011 eğitim öğretim yılında pilot uygulamasına başlanılan FATİH (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) projesidir. Bu projenin ana bileşenleri; donanım ve yazılım altyapısının 1158  sağlanması, eğitsel e-içeriğin sağlanması, öğretim programlarında Bilgi Teknolojileri(BT)’nin etkin bir şekilde kullanılması, kullanımının ise bilinçli, güvenli, yönetilebilir ve ölçülebilir olması ve öğretmenlerin hizmet içi eğitimlerine ağırlık verilmesi olarak belirlenmiştir (MEB, 2011 akt. Güral, Donmuş ve Arslan, 2011). Proje kapsamında farklı kademelerdeki 40 bin okulda, 600 bine yakın dersliğin akıllı sınıfa dönüştürülmesi planlanmıştır (Dursun, Kırbaş ve Yüksel, 2015: 147). Meydana gelen bu gelişimlerle birlikte eğitim, yalnızca kitap, defter gibi ders materyalleri ile sınırlı kalmayıp, her sınıfa kullanışlılığının yüksek olduğu akıllı tahtalarla daha nitelikli hale gelmiştir. FATİH projesinin en önemli ögelerinden biri olan EBA, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çevrimiçi bir sosyal eğitim platformudur. Sosyal eğitim platformları, öğrencilere işbirlikli öğrenme ortamları sunar. Bu platformlarının yaygınlaştırılması, öğrencilere sunulan fırsatların arttırılmasını sağlar (Golubev ve Testov, 2015, akt. Durmuşçelebi ve Temircan, 2017: 636). EBA’nın amacı; bilgi teknolojileri aracılığıyla etkili materyal kullanımını destekleyip teknolojinin eğitime entegrasyonunu sağlamaktır. EBA, sınıf seviyelerine uygun, güvenilir ve incelemeden geçmiş e-içerikler sunmakta, eğitim ve teknolojideki yenilikleri takip ederek gelişmeye devam etmektedir. Bütün bu özellikleriyle EBA; FATİH Projesinin en temel amacı olan “eğitimde fırsat eşitliği’’ ilkesini en iyi şekilde destekler (EBA, 2018). EBA; EBA ders, içerik, yarışma, uygulamalar, e-kurs, materyal ve uzaktan eğitim başlıkları altında toplanan verilerden oluşmaktadır. Şekil 1. EBA Ana Sayfa Ekranı EBA ders bölümünde her sınıf düzeyine ve her derse uygun olarak hazırlanan ünite olarak ayrılmış ders konularının eğitim videoları yer almaktadır. Bu videoların sonlarında ise ünite testleri yer almaktadır. Müzik dersi, ders seçeneklerinde yer almasına karşın, içeriğinde herhangi bir bilgi barındırmaması dikkat çekicidir. Şekil 2. EBA Ders Ekranı EBA'da yer alan e-içerikler Millî Eğitim Bakanlığı ve çeşitli yardımcı kuruluşlar tarafından sınıf seviyelerine uygun olarak hazırlanmaktadır. Bu sayede öğrenciler Türkiye'nin her ilindeki akranları ile iş birliği yapabilmektedir. Eba içerik bölümünde yer alan; haber, video, infovideo, görsel, ses, kitap, dergi, doküman, 1159  infografik alt bölümleri aracılığıyla öğretmenler ve öğrenciler bu içerikleri birbirleriyle paylaşma imkânı bulmaktadır. Bunun yanı sıra öğrenci ve öğretmenler bu platforma kendi içeriklerini de yükleyebilmektedirler. Uzmanlar tarafından gerekli kontroller sağlandıktan sonra içerikler, bilgi havuzunu genişletmeye hazır hale gelmektedirler. Şekil 3. EBA İçerik Alt Bölümler EBA’da “Yardımcı Programlar” adı altında kendisini gösteren “Müzik Dersi Sokağı” uygulaması, yalnızca müzik dersine yönelik olarak geliştirilen tek uygulamadır. Müzik Dersi Sokağı uygulaması, 2017 yılında İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü EBA İçerik Geliştirme Ekibi tarafından hazırlanmıştır. Bu uygulama, ilkokul müzik kitaplarında yer alan tüm şarkıların renkli notalarla, farklı çalgılarla ezgilendirildiği oyun tabanlı bir uygulamadır (EBA, 2018). Şekil 4. Müzik Dersi Sokağı Uygulama Ekranı 1. Aşama Şekil 5. Müzik Dersi Sokağı Uygulama Ekranı 2. Aşama 1160  Şekil 6. Müzik Dersi Sokağı Uygulama Ekranı 3. Aşama Şekil 7. Müzik Dersi Sokağı Uygulama Ekranı 4. Aşama Uygulamada uygun sınıf düzeyi seçildiğinde bir müzik sokağı ile karşılaşılır. Öğrenci müzik kütüphanesine girdiğinde ise müzik kitabında yer alan şarkıların olduğu kitaplıktan istediği şarkıyı dinleyebilir. Bu uygulamada, ortaokul ve lise öğrencilerine yönelik ders kitaplarındaki şarkılar yer almamaktadır. Müzik dersi, öğrencilere kendilerini ifade edebilmeleri için uygun ortamlar sağlar. Uygulamaya dönük olarak yapılan dersler yalnızca bir ders saati ile sınırlı olduğundan öğrenciler EBA’daki müzik etkinliklerini izleyerek, uygulayarak kendilerini geliştirme imkanı bulabilir. EBA’da öğrencilerin müzik dersi ile ilgili kullanabilecekleri materyallerin ne olduğu, bunlardan hangilerini, ne sıklıkla tercih ettikleri, müzik dersine olan ilgilerini nasıl etkilediği, müzik dersine yönelik ders konularının EBA’da yer alması gerekliliği araştırmanın problem durumunu oluşturmaktadır. Yukarıda ayrıntıları yer alan problem durumuna dayalı olarak araştırmanın problem cümlesi “Eğitim Bilişim Ağı’nın ortaokul müzik dersinde kullanımına yönelik öğrenci görüşleri nelerdir?” olarak belirlenmiştir. Alt problemler ise aşağıda belirtilmiştir. Öğrencilerin müzik dersine yönelik EBA’yı kullanma amaçları nelerdir? EBA, müzik dersi konularını öğrenmede ne tür katkılar sağlamaktadır? EBA içerik bölümünde müzik dersine ilişkin sıklıkla kullanılan alt bölümler nelerdir? EBA’da yer alan içerikler, öğrencilerin müzik dersine olan ilgisini nasıl etkilemektedir? Öğrencilerin EBA ders ve EBA içerik bölümlerinde müzik dersi ile ilgili yer almasını istedikleri beklentileri nelerdir? Araştırmanın Amacı 1161  Araştırmanın amacı, “FATİH” olarak kodlanan “Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi” projesi kapsamında geliştirilen ve FATİH Projesi’nin en önemli bileşenlerinden biri olan Eğitim Bilişim Ağı (EBA)’nın müzik dersinde daha verimli kullanılmasına katkı sağlamaktır. Eğitim sisteminin kalitesinin arttırılması amacıyla geliştirilen bu tür uygulamaların başarıya ulaşabilmeleri için, uygulamacı rolünde olan öğrencilerin projeye bakış açılarının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın Önemi EBA, Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen çevrimiçi bir sosyal eğitim platformudur. Bu platformda yer alan dersler arasında müzik dersi içerik ve dosyalarının diğer derslere kıyasla daha az olması, öğrencilerin haftada bir ders saati müzik dersi öğrenimi görmeleri ve bu az sürede edindikleri kazanımları, ders dışı süreçte pekiştirmek istemeleri araştırmanın önemini vurgulamaktadır. Öğrencinin kendi öğrenme sürecine teknoloji aracılığıyla etkin olarak katılabilmesini sağlayan EBA aracılığıyla, öğrenciler müzik dersine olan ilgilerini pekiştirecektir. Türkçe, Fen Bilimleri, Coğrafya, gibi derslerin EBA içeriklerinin öğrencilere etkisini araştıran çalışmalar bulunmaktadır (Aydınözü, Sözcü ve Akbaş, 2016; Ünal ve Hastürk, 2018; Can ve Ünal, 2018). Fakat EBA ile ilişkili olarak müzik dersi için henüz bir araştırmaya rastlanmamıştır. Araştırma, öğrencilerin sosyalleşmesi, genel müzik kültürlerinin artması, ülkemizdeki diğer okulların müzik dersine yönelik oluşturdukları çalışmalardan haberdar olması bakımından önem taşımaktadır. Yöntem Bu çalışma, nitel araştırma yöntem ve teknikleriyle yapılandırılmıştır. Bu çalışma, nitel araştırma modellerinden biri olan fenomenoloji (olgubilim) modeli kapsamında yürütülmüştür. Bu teknik, nitel araştırmanın doğasına uygun olarak kesin ve genellenebilir sonuçlar ortaya koymayı değil, bir olguyu daha iyi tanımaya ve anlamaya yardımcı olacak sonuçlar sağlayacak örnekler, açıklamalar ve deneyimler ortaya koymayı hedefler. Bu yönüyle hem bilimsel literatüre hem de uygulamaya önemli katkılar sunabilir (Yıldırım ve Şimşek, 2008: 75). Katılımcılar Fenomenoloji araştırmalarında veri kaynakları, araştırmanın odaklandığı olguyu deneyimleyen ve bu olguyu yansıtabilecek bireyler ya da gruplardır (Yıldırım ve Şimşek; 2008: 74). Araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Afyonkarahisar ili Emirdağ ilçesinde öğrenim gören, tesadüfi yöntemle seçilmiş ve gönüllülük esasına dayalı çalışmaya katkıda bulunabilecek 10 öğrenci ile yürütülmüştür. Görüşleri doğrudan aktarılan öğrenciler; Ö1, Ö2, Ö3, Ö4, Ö5, Ö6, Ö7, Ö8, Ö9, Ö10 şeklinde kodlanmıştır. Veri Toplama Aracı ve Verilerin Toplanması Fenomenoloji araştırmalarında başlıca veri toplama aracı görüşmelerdir. Olgulara ilişkin anlamları ortaya çıkarmak için görüşmenin araştırmacılara sunduğu esneklik yoluyla irdeleme özelliklerinin kullanılması gerekmektedir (Yıldırım ve Şimşek, 2008: 74). Fenomenoloji araştırmaları, araştırmacı ile katılımcılar arasında dinamik bir etkileşim sürecinin yaşandığı bir analiz türü olarak da dikkat çekmektedir (Özdemir, 2010: 334). Nitel araştırma tekniklerinden görüşme yönteminin kullanıldığı araştırmada, uzman görüşü alınarak araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış sorulardan oluşan “Eba’nın Müzik Dersinde Kullanımına Yönelik Görüşme Formu” kullanılmıştır. Veriler, 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı İçerisinde farklı zamanlarda yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda elde edilmiştir. Katılımcılardan izin alınarak görüşmeler ses kaydı yapılmış daha sonra araştırmacılar tarafından yazıya aktarılırmıştır. Görüşmedeki açık uçlu sorular, araştırmanın beş alt problemine ilişkin bilgileri toplamaya yönelik olarak hazırlanmıştır. Görüşme formunda sorulan sorular aşağıda sunulmuştur: EBA’yı müzik dersi ile ilgili kullanım amaçlarınız nelerdir? EBA, müzik dersi konularını öğrenmenizde ne tür katkılar sağlamaktadır? EBA içerik bölümünde yer alan, müzik dersine ilişkin sıklıkla kullandığınız alt bölümler nelerdir? EBA’da yer alan içerikler müzik dersine olan ilginizi nasıl etkilemektedir? EBA ders ve EBA içerik bölümlerinde müzik dersi ile ilgili yer almasını istedikleriniz nelerdir? Verilerin Analizi Araştırmacı tarafından; örneklemdeki öğrencilerin açık uçlu sorulara verdiği cevaplar kaydedilerek ve ardından yazılarak, güncellenen ilköğretim müzik öğretim programı hakkındaki beklentilerine ilişkin ifadeleri arasındaki benzerlik ve farklılıklar karşılaştırılmış, kategoriler oluşturulmuştur. Araştırmanın veri analizinde insanların deneyimlerini açığa çıkaran ve grup içerisindeki bireylerin olgulara verdikleri anlamları kodlama sistemine göre sayısallaştıran içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi sonuçları genelde frekans veya yüzde tabloları ile sunulur (Balcı, 2015: 220). Bu çalışmada ise EBA’da yer alan müzik etkinliklerini öğrencilerin her birinin kendi ortamlarında nasıl anlamlandırdıkları ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Her bir soru için öğrencilerin 1162  ifadeleri kendi içerisinde benzer ya da farklı olanlar belirlenerek kodlar oluşturulmuş, bu veriler tablolara dönüştürülmüştür. Bulgular ve Yorum Bu bölümde, araştırmanın alt problemlerine dayalı olarak elde edilen verilerin analizi ile ulaşılan her alt probleme ait bulgulara ve yorumlara yer verilmiştir. Bulgular, tablolar halinde sunulmuştur. Ayrıca görüşmelerden elde edilen veriler, doğrudan alıntılar ile desteklenmiştir. Doğrudan alıntılarda, kod numarası belirtilmiştir. Araştırma problem ve alt problemleri doğrultusunda hazırlanan görüşme sorularında, EBA’nın müzik dersinde kullanımı, belirlenen çerçevede 5 temada açıklanmıştır: Amaç Öğrenme Tercih İlgi Beklenti Öğrencilerin EBA’yı Müzik Dersinde Kullanım Amaçlarına İlişkin Bulgular Birinci alt probleme ilişkin olarak incelenen öğrenci amaçları Tablo 1’de gösterilmiştir. Katılımcıların belirttiği bazı görüşler şu şekildedir: “EBA’yı müzik aletlerinin nasıl çalındığına bakmak için ve derste öğrendiklerimizi tekrar etmek için kullanıyorum”(Ö7). Konuları tekrar etmek için ve müzik aletlerini öğrenmek için giriyorum. Resimlerine ve tutuş şekillerine bakıyorum”(Ö9). …Hayal gücümü geliştirmek amacıyla videolar izliyorum. İzlediğim videolardan aklıma başka fikirler geliyor. Yaratıcılığım gelişiyor…”(Ö1). 1163  EBA’nın Müzik Dersi Konularını Öğrenmede Sağladığı Katkılara İlişkin Bulgular İkinci alt probleme ilişkin olarak incelenen EBA’nın öğrencilere katkı sağlama durumu Tablo 2’de gösterilmiştir. Katılımcıların belirttiği bazı görüşler şu şekildedir: …Marş ve türkü dinliyorum. Keman, piyano gibi müzik aletlerini çalan ünlü bestecilerin müziklerini dinliyorum, bu bana derste çok katkı sağlıyor”(Ö2). “Derse gelmeden önce öğreneceğimiz konunun şarkısını arıyorum. Bulabilirsem dinliyorum. Yani bulabildiğim şarkılarla ön hazırlık yapıyorum. Bu bana çok katkı sağlıyor. Ayrıca müziğin kültürünü öğrenmemde de katkı sağlıyor”(Ö4). “Ders 1 saat olduğu için bazen kalabalıktan bana sıra gelmiyor. Sormak istediğim soruların cevabını EBA’da arıyorum”(Ö5). “Öğrendiğim konuları tekrar etmeme yardımcı oluyor. Öğrendiğimiz şarkıları bulabilirsem dinleyip tekrar söylüyorum. Bu benim öğrendiklerimin daha çok aklımda kalmasını sağlıyor. Mesela derste öğrendiğimiz İstiklal Marşı’nın nefes yerlerine ve hızına uygun söylemek için EBA’dan dinleyip bol bol tekrar yapıyorum”(Ö7). Öğrencilerin EBA İçerik Bölümünde Müzik Dersi ile İlgili Sıklıkla Tercih Ettikleri Alt Bölümlere İlişkin Bulgular Üçüncü alt probleme ilişkin olarak incelenen öğrenci tercihleri Tablo 3’te gösterilmiştir. Tablo 3 Öğrencilerin EBA İçerik Bölümünde Müzik Dersi ile İlgili Sıklıkla Tercih Ettikleri Alt Bölümler İfadeler f Ses Ö1,Ö2,Ö3,Ö4,Ö5,Ö6,Ö7,Ö8,Ö9 9 1164  Video Ö1,Ö2,Ö3,Ö4,Ö6,Ö7,Ö8,Ö9,Ö10 9 Haber Ö7,Ö8,Ö10 3 Görsel Ö1, Ö2 2 Görüşler Toplamı 23 Tablo 3’te görüldüğü gibi, öğrenciler, EBA içerik bölümünde müzik dersi ile ilgili sıklıkla kullandıkları alt bölümleri, “ses(9), video(9), haber(3), görsel(2),”olarak toplam 23 görüşte dile getirmişlerdir. Öğrencilerin bu alt bölümleri tercih etme sebeplerinden bazıları şunlardır: “En çok ses ve video bölümlerini kullanıyorum. Ses bölümünde bazı müzik aletlerinin sesleri var. Bunları dinleyip hangi müzik aleti olduğunu buluyorum. Video bölümünden de bazı müzik aletlerinin nasıl çalındığını izliyorum”(Ö4). “Video ve ses bölümlerinden yararlanıyorum. Haber bölümüne de sıklıkla bakıyorum. Farklı okulların müzikle ilgili yaptıklarını izleme fırsatım oluyor”(Ö7). EBA’da Yer Alan İçeriklerin Öğrencilerin Derse Olan İlgisini Etkileme Durumuna İlişkin Bulgular Dördüncü alt probleme ilişkin olarak incelenen EBA’nın öğrencilerin ilgisini etkileme durumu Tablo 4’te gösterilmiştir. İlgilerini etkileyen toplam görüş sayısı ise 16’dır. Katılımcıların belirttiği bazı görüşler şu şekildedir: “Müzik dersi benim sevdiğim derslerden biri. EBA’ya girdiğimde diğer dersleri izlediğimde bazen sıkılabiliyorum. O sırada müzikle ilgili video izlemek istiyorum. Bana pozitif bir enerji veriyor. Eğlenceli video izlediğimde derse olan ilgim daha çok artıyor”(Ö4). “Normalde müzik benim sevdiğim bir ders. EBA’ya girip müzik dinlediğimde de ilgim artıyor. Fakat derse olan ilgimin gelişiminde EBA eksik kalıyor. Videoların daha ayrıntılı olmasıyla bu aksaklıkların giderilebileceğini düşünüyorum. Derse olan ilgimin de bu sayede artacağını düşünüyorum”(Ö5). “EBA’daki içeriklerin Türkiye’deki her öğrencinin erişebileceği bilgiler olması benim ilgimi arttırıyor. Herkes eşit derecede kullanabiliyor. Sınır olmuyor. Bu bence çok güzel bir şey. Derse olan ilgimi de arttırıyor çünkü diğer okullar müzik dersinde neler yapmış diye girip baktığımda heyecanlanıyorum ve bir an önce dersin gelmesini istiyorum”(Ö7). “Derste arkadaşlarımdan çekindiğim zamanlar olabiliyor. Evde yalnızken EBA’dan bakıp çalıştığım zaman derste daha rahat söyleyebiliyorum. EBA Derse olan ilgimi olumlu etkiliyor. Fakat içerik sayısı biraz daha fazla olsaydı ilgimi daha çok çekerdi”(Ö9). Öğrencilerin EBA Ders ve EBA İçerik Bölümlerinde Müzik Dersi ile İlgili Yer Almasını İstedikleri Beklentilere İlişkin Bulgular Beşinci alt probleme ilişkin olarak incelenen öğrenci beklentileri Tablo 5’te gösterilmiştir. Katılımcıların belirttiği bazı görüşler şu şekildedir: “Müzik dersi için konular EBA’da yok. Müzik kitabındaki şarkıların EBA’da olmasını isterdim. İçerik bölümünde koroların daha fazla olmasını isterdim. Müzik aletlerinin bir arada kullanıldığı konserler olsun canlı canlı izleyelim isterdim”(Ö1). “ Konularımızın EBA derste yer almasını istiyorum. Mesela insan sesinin oluşumu konusunun ayrıntılı bir şekilde anlatıldığı videolar istiyorum. Müzisyenlerin ve bestelerinin tanıtıldığı videolar istiyorum”(Ö2). “Melodika ile ilgili notalar olabilir. Bu notalara bastığımızda doğru ise doğru, yanlış ise yanlış olduğunu gösteren tuşlar olabilir. Yani müzikle ilgili oyunlar olabilir. Müzik dinleyince gergin olduğumda beni dinlendiriyor. Mesela kitap okuma müzikleri, ders çalışma müzikleri diye kategoriler olabilir”(Ö3). “Müzik kitabında olan bütün şarkıların yer almasını istiyorum. Bizim müzik yaratmamız için bir oyun olsaydı besteler yapardım. Kendim müzik yaratırdım, bizim müzik yaratıcılığımızı test etmesini isterdim. Müzik ile ilgili konuların EBA ders bölümünde olmasını isterdim. Mesela biz derste notaların isimlerini öğreniyoruz. EBA’da da nota çalışması yapacağım oyunlu etkinlikler olmasını isterdim”(Ö4). “Üflemeli, vurmalı ve telli bazı çalgıların nasıl çalındığına dair birkaç eğitim videosu olursa çok güzel olur. Ben gitar çalmayı öğrenmek istiyorum. Burada kurs alacağımız bir yer yok. Mesela gitarın nasıl çalındığını öğreten video serisi olabilirdi”(Ö5). “Konuları öğretici şarkılar olabilir. Mesela do bir külah dondurma şarkısını öğrenmiştik. Bu sayede notaları sayabiliyoruz. Bunun gibi başka şarkılar da olmalı. EBA ders bölümünde müzik dersini tıklıyorum ama bir şey çıkmıyor. Konuları anlatıcı eğlenceli animasyonlar olabilir”(Ö6). “Enstrümanların çalınış şekilleri yer almalı. Kursa gidemeyenler oradan açıp bakabilir. Böylece biz izleyip öğrenebiliriz. İlgimiz artar. Bizim için ve bizden küçükler için eğitsel oyunlu videolar olmalı. Ders konularımızdan aksak ölçüler konusunda zorlanmıştım. Tekrar açıp izlemek istedim ama konuların olmadığını gördüm. EBA ders bölümünde konuların hepsi yer almalı”(Ö10). Sonuç, Tartışma Ve Öneriler Milli Eğitim Bakanlığı’nın son yıllardaki eğitim politikaları içerisinde teknolojik gelişmelerin en kapsamlısı olan FATİH projesine bağlı Eğitim Bilişim Ağı’nın ortaokul müzik dersinde kullanımının araştırıldığı çalışmanın sonuçlarına bakıldığında; öğrencilerin EBA’yı ders tekrarı yapma, öğrendiklerini pekiştirme, derse ilgiyi arttırma, müziği tanıma gibi amaçlarla verimli bir şekilde kullandıkları görülmüştür. Fakat tüm bu amaçların ancak “EBA içerik” bölümünü kullanarak gerçekleştiği sonucu açıktır. “EBA ders” bölümünde müzik dersi konularının yer almaması öğrencilerin çoğunun bu konudaki beklentilerinin karşılanmadığını ortaya koymuştur. Benzer şekilde Pamuk, Çakır, Ergun, Yılmaz ve Ayas (2013) yaptığı çalışmada EBA’nın öğrencilerin beklentilerini karşılamadığı sonucuna ulaşmıştır. Tüysüz ve Çümen (2016) “EBA Ders Web Sitesine İlişkin Ortaokul Öğrencilerinin Görüşleri” adlı çalışmalarında özellikle herhangi bir ders bağlamında incelemediklerinden dolayı bu sonuçların tam aksine öğrenciler EBA ders web sitesinin konuları pekiştirme, sınavlara hazırlık ve ders tekrarı gibi faydaları olduğundan ve EBA’yı etkin kullandıklarından bahsetmişlerdir. Bu araştırmada, ortaokulda henüz 1 ders saati olan müzik dersi süresinin yetmemesinden kaynaklı olarak anlaşılamayan konuları EBA ders bölümünden animasyonlu videolarla izlemek istediklerini dile getiren öğrencilerin, EBA ders bölümünde müzik dersi konularının da yer almasıyla birlikte, beklentilerinin karşılanacağı sonucuna varılmıştır. EBA ders bölümünde yer almayan bilgileri EBA içerik bölümünden temin etmeye çalışan öğrencilerin en çok kullandığı içerik alt bölümleri ses ve video olmuştur. Öğrencilerin, Türkiye’nin çeşitli illerinde ve okullarında yer alan müzik öğretmenlerinin yüklemiş olduğu içerikleri izleyerek veya sesleri dinleyerek konuları araştırdığı sonucuna varılmıştır. Eş zamanlı olarak kendisini gösteren “akranlarını izleyerek derse olan ilgilerinin arttırılması” ifadesi, sonuçlar arasındadır. EBA’nın kolay erişilebilir ve sınırsız kullanım hakkının olması, rahat çalışma ortamı sağlaması öğrencilerin ilgilerinin olumlu yönde artmasını sağlarken, videoların ayrıntılı olmaması ve içerik miktarının yeterli olmaması derse olan ilgiyi olumsuz etkilemektedir. Altın ve Kalelioğlu’nun (2015) yaptığı çalışmada, öğrenciler, EBA’da yer alan içeriklerin yetersiz olduğunu ve bu içerikleri kullanmadıklarını ifade etmişlerdir. Buna rağmen Timur, Yılmaz ve İşseven(2017), ortaokul öğrencilerinin EBA’yı kullanmaya yönelik görüşleri hakkında yaptıkları çalışmada öğrencilerin tamamının EBA’yı faydalı bir sistem olarak gördüklerini ifade etmiştir. Kaynaklar Altın, H. M. ve Kalelioğlu, F. (2015). Fatih Projesi ile İlgili Öğrenci ve Öğretmen Görüşleri. Başkent Unıversıty Journal of Educatıon, 2(1), s.89- 105. Aydınözü, D., Sözcü, U. ve Akbaş, V. (2016). Coğrafya Öğretiminde EBA İçeriklerinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), s.339-357. Balcı, A. (2015). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. (11. Baskı). Ankara: Pegem Akademi. Can, E. ve Ünal, F. T. (2018). Eğitim Bilişim Ağı Kullanımının (EBA) Ortaokul Öğrencilerinin Türkçe Dersine Yönelik Tutumlarına Etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi ESTÜDAM Eğitim Dergisi, 3(1). 61-68. Durmuşçelebi, M. ve Temircan S. (2017). Eğitim Bilişim Ağın’daki Eğitim Materyallerinin Öğrenci Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), s.632-652. Dursun, A., Kırbaş, İ. ve Yüksel, M.E. (2015). Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi (FATİH) Projesi ve Proje Üzerine Bir Değerlendirme. XX. Türkiye'de İnternet Konferansı, İstanbul Üniversitesi, İstanbul. http://inet- tr.org.tr/inetconf20/kitap/inet15-ADursun-IKirbas-MEYuksel.pdf adresinden 16.12.2018 tarihinde alınmıştır. Eğitim Bilişim Ağı, EBA. (2018). http://www.eba.gov.tr/ 01.12.2018 Gürol, M., Donmuş, V., ve Arslan, M. (2012). İlköğretim Kademesinde Görev Yapan Sınıf Öğretmenlerinin Fatih Projesi İle İlgili Görüşleri. Eğitim Teknolojileri Araştırma Dergisi, 3(3). https://www.researchgate.net/profile/Mehmet_Guerol/publication/268366886_ILKOGRETIM_KADEMESINDE_GOREV_ YAPAN_SINIF_OGRETMENLERININ_FATIH_PROJESI_ILE_ILGILI_GORUSLERI/links/56f3f1e608ae95e8b6 d05e27.pdf adresinden 17.12.2018 tarihinde alınmıştır. Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), s.323-343. Pamuk, S., Çakır, R., Ergun, M., Yılmaz, H. B. ve Ayas, C. (2013). Öğretmen Ve Öğrenci Bakış Açısıyla Tablet PC ve Etkileşimli Tahta Kullanımı: Fatih Projesi Değerlendirmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), s.1799- 1822. Timur, B., Yılmaz, Ş. ve İşseven, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Eğitim Bilişim Ağı (Eba) Sistemini Kullanmalarına Yönelik Görüşleri, Asya Öğretim Dergisi, 5(1), s.44-54. Tüysüz, C. ve Çümen, V. (2016). Eba Ders Web Sitesine İlişkin Ortaokul Öğrencilerinin Görüşleri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), s.278-296. Ünal, B. B. ve Hastürk, H. G. (2018). Fen Bilimleri Dersinde Eğitim Bilişim Ağı (EBA) Kullanımının Ortaokul Öğrencilerinin Dolaşım Sistemi Başarı Testi Sonuçlarına Etkisi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi, 4(7), s.327-342. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (2. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 1168 

Son günlerde yapılan yeni bir düzenleme ile EBA'da akşam ve cumartesi günleri de ders yapılabilmesinin yolu açıldı.

Uygulamaya kimi öğretmen sendikalarından ve bazı öğrenci ailelerinden de eleştiri var.

Öğretmen sendikalarından Eğitim-Sen'den dün "EBA'da angarya ders görevi uygulamasının kaldırılması için MEB'e başvurduk" başlığıyla bir basın açıklaması yayınlandı.

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:

Kovid-19 salgını nedeniyle uzaktan eğitim kapsamında, öğretmenlere okul müdürlükleri tarafından EBA ve diğer platformlardan hafta sonu ve akşam saat 18.00'den sonra ders görevi tanımlanmaktadır. Öğretmenlerin dinlenme hakkını ihlal eden ve insanca çalışma koşullarından uzaklaştıran bu uygulamanın kaldırılması için Milli Eğitim Bakanlığı’na başvurduk. Bu başvuruya olumsuz cevap verilmesi veya 60 gün içinde cevap verilmeyerek zımnen reddi halinde konuyu yargıya taşıyacağız.

Özgür Bozdoğan / Fotoğraf: Eğitim Sen

"Zaman aralığı belli olmayan bir çalışma sistemi getiriliyor"

Konuyla ilgili bilgi almak üzere Eğitim-Sen Genel Yükseköğretim ve Eğitim Sekreteri Özgür Bozdoğan, Independent Türkçe'ye değerlendirmede bulundu.

Bozdoğan, EBA'da canlı ders yapılabilecek saatlerin sabah 08.30 ile akşam 20.20 aralığına kadar genişletildiğini ve günlere de cumartesinin eklendiğini hatırlatarak, eleştirilerini şu şekilde sıraladı:

Söz konusu uygulama ile öğretmenlere esnek ve zaman aralığı belirli olmayan bir çalışma sistemi getirilmektedir. Mesai saatlerinin ortadan kalkması ve hafta sonu çalışmanın önünün açılması emekçilerin yıllarca bu konuda verdikleri mücadelenin ve ödedikleri bedellerin de yok sayılması anlamına gelmektedir. Söz konusu adımla öğretmenler günün her saati ve pazar günü hariç her günü çalıştırılabilen, hakları olmayan bir kesime dönüştürülmektedir. Bu durumu kabul etmemizin mümkün olmadığı ve kabul etmeyeceğimizi bilinmesi gerekmektedir. 

"MEB'in bu düzenlemesi aynı zaman da çocuk haklarına da aykırı"

MEB tarafından atılan bu adımın aynı zamanda çocuk haklarına aykırı olduğunu ve  çocuk hakkı ihlali anlamına geldiğini öne süren Bozdoğan, şunları kaydetti: 

Çocukların dinlenme, beslenme, oyun oynama ve kendine zaman ayırmak en doğal ve vazgeçilmez haklarıdır. Bu kararla çocukların gün boyu bilgisayar ekranı karşısında oturmasının önü açılmaktadır. Eğitim-Sen, öğretmenlerle birlikte çocuklarımızın haklarını da korumak için, söz konusu kararın mutlaka geri alınması gerektiğini düşünmektedir. Bu konuda MEB'e yaptığımız başvuru reddedilirse yargı yoluna gideceğimiz bilinmelidir.

Muteber Şengül, bir öğrenci velisi olarak uygulamayı yanlış buldu / Fotoğraf: Independent Türkçe

Velilerden de eleştiriler var

Kararı değerlendirmesini istediğimiz öğrenci velisi Muteber Şengül, düzenlemeden memnun olmayan velilerden.

Şengül, şu eleştiride bulundu:

Ders konulan akşam saatleri pek çok aile gibi bizim de ailece birlikte zaman geçirmeye çalıştığımız süreler. Zaten günün kısıtlı saati birlikte olabiliyoruz. Birlikte oturup çocuğumuzla bir film izlemek isterken akşam da ders olması ister istemez tedirgin edebilir.  Ayrıca günün sonu. O saate herkeste yorgunluk oluşabilir. Buna öğrenciler ve öğretmenler de dahil. Çocukların çoğunun o saatte günün yorgunluğundan dolayı dinledikleri dersi de anlayacaklarını sanmıyorum. Dersi yeterince anlamadıktan sonra ders vermenin de bir anlamı yok. Önemli olan mevcut ders saatlerinin iyi değerlendirilmesi.

Konuyla ilgili bilgi almak için ulaştığımız Milli Eğitim Bakanlığı yetkililerinden haberin yazım süresi içinde bir dönüş alamadığımızdan görüşlerine yer veremedik.