Miktar Sıfatı

kaynağı değiştir]

Fiilleri, yer-yön bakımından belirtir. İleri, geri, aşağı, yukarı, beri, gibi kelimeler sıklıkla kullanılan yer-yön zarflarıdır:

Yer-yön zarfları ismin hâl eklerini almaz:

• Aşağı indim. ("aşağıya" hâli isimdir)
• Biraz öte git. ("öteye" hâli isimdir)
• İleri doğru koşmaya başladı. ("ileriye" hâli isimdir) Hal eki alan yer-yön kelimeleri zarf olmaz.

Soru zarfı[değiştir

Miktar zarfları

Fiillerin, fiilimsilerin, sıfatların ya da başka zarfların anlamlarını ölçü yönünden tamamlayan, artıran, azaltan zarflardır. Miktar zarfları diğer zarflardan farklı olarak fiilin, sıfatın, zarfın miktarlarını da bildirir.  Miktar zarfları fiile sorulan "ne kadar" sorusuna cevap verir.

Belli başlı miktar zarfları şunlardır: “en, daha, pek, çok, az, biraz, kadar, denli, gibi, fazla”

Özellikleri
Fiile veya sıfata sorulan “ne kadar?” sorusunun cevabıdır.

Kendilerinden önceki ya da sonraki kelimeyle birlikte söze eşitlik, üstünlük, en üstünlük, aşırılık, karşılaştırma anlamları katar.

Benim kadarçalışırsan başarılı olursun. (eşitlik)

O da babası gibiyürüyor.  (eşitlik, benzerlik)

Cennet kadargüzeldi vatanımız.  (eşitlik, benzerlik)

Bu kadarçok çalışmak niye.  (eşitlik)

Beş dakika kadardinlenelim. (eşitlik, yaklaşıklık)

Yemeği biraz fazlacayemişim.  (biraz: eşitlik; fazlaca: aşırılık)

Ayakkabısı azıcıkdar geliyormuş. (eşitlik, aza yakın)

Düne göre azıcıkiyileşmiş.  (eşitlik, aza yakın)

“eksik, seyrek, sık” kelimeleri işin ne kadar sıklıkla yapıldığını belirtir:

Bugünlerde sık görüşüyoruz.

Parayı iki milyon eksik vermiş.

Eskisi gibi değil; seyrek uğruyor.

“aşağı yukarı, şöyle böyle” ikilemeleri “yaklaşık” anlamı katar.

Bursa'da aşağı yukarı bir ay kaldık.

Ankara'ya geleli şöyle böyle 9 yıl oldu.

Miktar zarfları, niteledikleri sıfatlarla beraber düşünülürse, sıfat öbeği oluşur.

CennetkadargüzelTürkiye  (İsim,edat, sıfat, isim)

Cennet kadargüzelTürkiye  (Zarf, sıfat, isim)

Cennet kadar güzelTürkiye  (Sıfat öbeği, isim)

“Pek çok, daha çok, pek az, daha az, en az, en çok, en fazla, çok az” kelimeleri de miktar zarfı olarak kullanılır. Bunlar, kelimenin anlamını pekiştirir.

Daha çokçalışmalısın. (Zarf, fiil)

“Olabildiğince, alabildiğince, olağanüstü, fevkalâde, harikulade” kelimeleri de aşırılık anlamı taşır. Bu kelimeler aşırı şaşkınlık veya aşırı beğenme duygularını anlatmaya yarar. Bunlar cümlede sıfat veya zarf göreviyle kullanılır.

Olağanüstütoplantı. (Sıfat, isim)

Olağanüstügüzelbir golattı. (Zarf, sıfat, isim)

Miktar zarfları dörde ayrılır:

a) Eşitlik Zarfları

b) Üstünlük Zarfları

c) En üstünlük Zarfı

d) Aşırılık Zarfları

nest...

1760 1761 1762 1763 1764