Origami Felsefesi

Toshikazu Kawasaki'nin Kawasaki gülleri

Önce klasik tanımla başlayalım: Ori (katlamak) ve kami (kağıt) kelimelerinden meydana gelen origami, kağıt katlama sanatı olarak bilinir. Japon asıllı olduğu düşünülse de kökenleri Çin&#;e kadar uzanır. Genelde çocuk etkinlikleriyle özdeşleştirilmesine rağmen ucu bucağı olmayan bir sanattır origami.

Origami nasıl yapılır?

Genelde kare kağıt kullanılır ama yuvarlak, üçgen, beşgen, altıgen veya farklı oranlara sahip dikdörtgen kağıtlarla yapılan modellere rastlamak da mümkün. Origami kağıdı olarak her türlü kağıt kullanılabilir. En ekonomik kağıt çeşidi renkli fotokopi kağıdı ve elişi kağıdıdır. Ama bu kağıtlar başlangıç seviyesi ve orta seviye için yeterli olabilse de ileri seviye için el yapımı kağıtlara başvurmanız gerekecektir.

Klasik origamiyi diğer kağıt sanatlarından (mesela kirigamiden ve kağıt kesme sanatından) ayıran en büyük özelliği tek bir parça kağıttan yapılması, kesme ve yapıştırma içermemesidir. Kağıdı önceden üçgen, beşgen, altıgen kesmek origaminin esasına aykırı değil. Önemli olan katlama sırasında kesmemek. Kesme ve yapıştırma işin içine girdiğinde kirigami olur. Ne var ki modern origamiciler bu sınırı arada sırada muğlaklaştırmayı seviyor.

Origamide kağıdı alıp sıfırdan katlamaya başlarsınız. Sıklıkla köşegenler, kenarlar katlanır. Her model için adımlar farklıdır. Bu adımları katlama adımlarının çizimlerinden veya origami videolarından takip edebilirsiniz. İleri seviyelerde kendi tasarımlarınızı yapmanız da mümkün. Tecrübeli bazı origamiciler bütün katların yer aldığı katlama şablonlarını yorumlayarak da karmaşık modelleri katlayabilir.

Fumiaki Kawahata'nın origami yavru fil modeli

Origami türleri neler?

Yukarıda bahsettiklerim klasik origaminin ana hatları. Yoshihide Momotani, klasik origamiyle harikalar yaratmıştır. Ama modern origami sanatçıları origamiyi çok farklı noktalara taşımakta. Bazı origamiciler bunları origamiden sayar, bazıları saymaz. Takdir sizin. (Şahsen modüler origami ve ıslak origamiyi sayan taraftayım.) 

1. Islak katlama

Suluboya kağıdı veya fil kağıdı gibi kalınca bir kağıdın nemlendirilmesiyle yapılan bu origami daha yuvarlak hatlı, yumuşak geçişli sonuçlar vermesiyle tercih sebebidir. Origamiyle heykel arasındaki ara tür sayılır. En ünlü üstatlarından birisi Akira Yoshizawa&#;dır.

2. Modüler origami

Birim origamisi de denen modüler origami, birbiriyle aynı ya da birbirini tamamlayan iki veya daha fazla birimin iç içe geçirilerek birleştirildiği origamidir. (Bunda sağlamlaştırmak için yapıştırıcılardan yararlanılabilir ama düzgün bir model de parçalar kenetlenecektir.) Tomoko Fuse bu türün önde gelen sanatçılarından. Japon ilaç topu anlamına gelen &#;kusudama&#; ve zen felsefesinin sembolü mandala çeşitleri bu türde yaygındır. Modele göre fotokopi kağıdı veya fon kartonu kullanılabilir.

3. 3D origami

3D origami bazen modüler origamiye de dahil edilir. Üçgen benzeri şekilleri olan parçalar Lego gibi dizilerek sağlam objeler meydana getirilebilir. 3D origami kuğu en çok yapılan modellerden biri. Bu origami türü için fotokopi kağıdı ideal. Büyük parçalar için fon kartonu da denenebilir. Parçalar bir A4 kağıdını sürekli yarıya keserek oluşturulur: 1/8, 1/16, 1/32, 1/64, 1/ ve 1/

4. Para origamisi

Bu origami türü paraları katlamanın yasal olduğu ülkelerde görülür. Para boyutlarına özel modelleri içerir. Türkiye&#;de parayı katlayamasanız bile bir fotokopi kağıdını para ölçülerinde keserek bu türe dahil olan modelleri deneyebilirsiniz.

5. Kağıt dışı malzemelerle origami

Kağıt veya kumaş peçeteler, kolalı kumaş çeşitleri, havlular ve ince deriler de temel origami katlamalarına olanak verir. 

Origamiyle nasıl tanıştım?

Türkiye&#;de kağıt sanatlarının diğerleri gibi origami de gitgide daha fazla duyuluyor. Ama yıllar önce, internet yaygın değilken durum böyle değildi. Başlıca kaynaklar televizyon ve basılı yayınlardı. 

İlkokul çağlarımda televizyonda adını bile hatırlayamadığım bir kanalda, bir programda tatlı bir Japon kadın origami eserlerin yapılmasını gösteriyordu. (Aradım bulamadım, bulan veya hatırlayan varsa yorumlarda belirtirse sevinirim.) Ama programda şöyle bir sorun olduğu aklımda kalmış. Kağıt çıkıyordu, yapılacak model söyleniyordu ve hooop burada yapılmışı var. YouTube&#;da dururup durdurup izlemek de mümkün değil tabii.

O sırada neyin nasıl yapıldığını anlamasam da nasıl büyülenmişsem origami aklımın bir köşesinde yer etmiş. Sonra bir gazetenin verdiği bir hobi ekinde origami turnayı gördüm. Annem ev işleriyle uğraşırken (o sırada kardeşim de yok) bir parça kağıt buldum ve aynı katları saatlerce tekrar tekrar denedim. Kağıt adeta hamura dönse de onu yırtmamayı başardım. Ve turna elimde duruyordu. Gerisi çorap söküğü gibi geldi.

Bu web sitesinde origami hakkında bilgilerimi ve deneyimlerimi paylaşmaya devam edeceğim. Siz de origami dekorasyon ürünleri veya hediyeler edinmek, etkinliklerinizi, vitrinlerinizi veya odalarınızı origamiyle süslemek ya da origami yapmayı öğrenmek isterseniz Instagram'daki @origamidekor hesabına mesaj atabilir veya [email protected] adresine e-posta gönderebilirsiniz.

Evde daha fazla vakit geçirdiğimiz dönemlerde yaratıcılığımızı geliştirmek adına birçok yol var. Lexus’un sanatla ne kadar içe içe olduğunu biliyorsunuz. Markanın felsefesinin önemli bir yanını el işçiliği oluşturur ve Lexus fabrikalarında çalışanlar çok daha fazlasına sahiptir.

Lexus fabrikasında el işçiliği ile öne çıkan erkek ve kadın çalışanlar gibi hissetmek ister misiniz? Lexus’un fabrikalarında çalışan en üst düzey zanaatkarlara “Takumi Ustaları” adı verilir ve onlar aracın boyası, montajı, dinamikleri veya kabini kusursuz hale getirmek üzere çalışırlar. Takumi ustaları hakkında daha fazla bilgiye sahip olmak için burayı (funduszeue.info) ziyaret edebilirsiniz.

Takumilerin özelliklerinden birisi, Japon kağıt katlama sanatı origami’deki uzmanlıklarıdır. Bunu belirleyen bir kriter ise, baskın olmayan eliyle sadece 90 saniyede origami kedisi katlamaktır.

Lexus’ların üretiminden sorumlu Takumi ustalarının ne kadar özel yeteneklere sahip olduklarını, kendinizi sınayarak test edebilirsiniz. Bunun için öncelikle kare kesilmiş bir kağıt parçasını alın. Unutmayın bu kediyi baskın olmayan elinizle yapmanız gerek.

Kare kağıt parçasını ortasından çapraz olarak katlayın, ardından yine ortasından katlayın. Böylece ortasında iz olan bir üçgen çıkacak. Bu üçgen şeklinde kedinin kulakları için her iki yandan küçük bir katlama yapın. Ardından orta bölümün altından çenesini ve burnunu yapmak için iki defa daha katlamanız gerekecek. Sanal bir şekilde origami yapmak için burayı (funduszeue.info) ziyaret edebilirsiniz, kendinizi test edebilirsiniz!

Bu şekli yapabildiniz mi? Yapabildinizse ne kadar sürdü? Biraz uzun sürse de bile üzülmeyin karşılayın çünkü Takumi Ustaları yeteneklerini en az 30 yıl çalışarak elde ediyorlar. Hatta tüm dünyadan saygın origami ustalarından biri olan Mark Bolitho dahi bunu yapmakta ve süreyi yakalamakta bir hayli zorlandı. Eğer bunu 90 saniyede yapabilirseniz Lexus fabrikasında özel bir usta olarak çalışmaya hazırsınız demektir.